• Tidak ada hasil yang ditemukan

PADJEG DJIWA OETAWA MILITIE.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "PADJEG DJIWA OETAWA MILITIE."

Copied!
24
0
0

Teks penuh

(1)

No: 4i. Taoen VIII. 14 Juni 1941°. · OPLAAG: 12.500 EXEMPL. Sabtoe Legi 19 Djoemadilawal 1872.

PANJ.EBAR SEMANCAT

Weekblad basa

Djaw~

adhedbasar kabangsetn diwetokake saben dina Sabtoe dening N. V. Handel Mij.

&

Druk. ,,Indonesia" ing Soerabaja.

Regane langganan 1 . kwartaal f 1,65.

Kena dibajar saben sasi f 0,55. Koedoe dibajar dhisik. Toemrap sandjabane

Indonesia : 1 kwartaal f 2.-.

Sawajah-wajab kena moendJ.oet dadi langganan, nanging jen leren koedoe

ins wekasane kwartaal.

Directeur : R. T oekoel Soerohadinoto.

Alamat Redactie 1an Administratie Paviljoen G. N. I. Boeboetan

Postbox No. 147 SOE RA BAJ A.

Ragade advertentie 1 regel f 0,25; apese

f 2.50 sak-pasangan. Jen langganaR (contract): bisa oleh soedan akeh.

Kena moendhoet tarief. Administratie wenang nolak sawidjining advertentie,

SALUUT PARINDRA.

WIS nate kita terangake . ing kene, bah anane verordening kang nglarangi wong nelakake sympathie-ne marang moengsoeh sarana tetemboengan, oetawa nglagokake lagoene moengsoeh, njebarake pawarta kang ngemoe pangalemhana, ana ing papan oe- moem oetawa . panggonan kang bisa diroengoe Ian dideleng de-

niing

w0n9 akeh. ·

Saiki larangan maoe didjangkepi maneh sarana ana· ne verordening kang diwetokake nalika tanggal 20 Mei 1941, jaikoe: kedjaba la- rangan · kang kaseboet ing ndhoe- woer maoe, ana maneh kang anjar, jaikoe: larangan aweh hoermat (salam, saluut) _tjara moengsoeh.

Kaja kang padha kita soemoe- roepi, kaoem Parindra Ian Surya Wirawan jen aweh hoerm.at sara- na saluut, padha ngatjoengake

tangann~

tengen kentjeng menga- rep, semono oega jen mheneri re- frein-e lagoe kahangsan ,,Indone- sia Raya". apadene. jen noedjoe ngoermati genderane partai. Sa- lam iki padha karo kang diseboet- ake ing verordening maoe.

Nanging sadoeroenge veror- dening kang nglarangi tjara sala- man kang kaja mengkono maoe.

diwetokake, - Parindra dhewe wis ngaweka· ni, sarana: nglarangi para wargane nindakake salam maoe ing papan kang oemoern.

,,Keng Po" ngarani jen enggon- ne Parindra gawe salam mengko- no maoe saka tiroe - tiroe kaoem nazi. Pandakwa mengkene iki ora bener, awit sadoeroenge .nazi ga- we salam kan!J kaja mengkono.

dhek djaman Roemawi wis ana salam kang kaja mengkono maoe.

malah ing djaman saiki wae oe- ga akeh kang nganggo, oepama- ne wong kang noempak spedhah kepethoek mitrane ing ndalan.

· handjoer diaroeh-'lroehi ;,hallo".

oega bandjoer

n~atjoengake

ta- nganne tengen.

Wiwit Jahir moela, haloewane Parindra: democratie. Sa· rana

we~

toene verordening anjar iki, wis mesthi wae ija bakal dikoermati dening Parindra, awit selagine doeroeng ana larangan wae. ija wis ngawekani.

T elefoon Administratie : z. 3489.

Hoofdredacteur Imam Soepardi.

PADJEG DJIWA OETAWA MILITIE.

SESOELOEH NALIKA SESORAH ING DINA KABANGSAN.

SAMOEBARANG IKOE MESTHI ANA SEMBOELIH:E.

Dining: R. SOEKARDJO WIRJOPRANOTO.

KANG ndjala- ri ngoengoen ki- ta, saja ngoe- ngoen, jaikoe de- ne Commissie ora nitipriksa pi- rang - pirang atoeran milisi ing Nederland dhewe. Ing Grondwet bage- jan defensie ar- tikel 187 dise- boetake: .. Aile Nederlanders daartoe in. staat, zijn verplicht mede te werken tot handhaving der onafhanke- lijkheid van bet

Rijk en tot ver-

II.

dediging van zijn grondgebied".

Keprije kaha- nane ing Indo- nesia?

Ing artikel 167 LS. (wet op de lndische Staats- inrichting) kase- boetake:

.. De ingezete- nen zijn ver- plicht tot mede- werking ter be- waring van rust en orde en. in- dien zij Neder- landsche onder- danen zijn . te- vens ter verdedi- g ing van het grondgebied

Komprensi Surya-V\lirawan

wew~ngkon

Soematra Kidoel manggon ing Palembang. ing consultatie bureau

.,ibo~

Ian anak". Kang

teka iki moeng p : !ra pen,qocroc , ,e 111ac.

tanpa nerangake sabab-sababe.

Typ. Drukk. N. V ... Indonesia".

van Nederlandsch - lndie. een en ander op den met inachtneming van art. 91 te bepalen voet'".

Djarwane : pendhoedhoek wa- djib ndjaga katentreman lan mi- nangka kawoela Nederland oega wadjib ndjaga tanah Indhija Ne- derland. Lan tjarane n<lja9a dia-' toer mitoeroet oendhang-oendhang- ing art.91.

Apa ta isine art. 91 ikoe ? Ora lija jaikoe, Radja karo mi- nistere kan9 netepake kabeh atoe- ran bah pandja9ane tanah lndhija Nederland.

" ... wordt bij algemeen maat- regel van :bestuur geregeld al het- geen betreft de verdediging van het grondgebied van N. I."

Sarana tetandhingan kasboet ndhoewoer, tjetha manawa kawa- djibaning· milisi! ing Nederland•

ikoe awit saka kedadejane (ge-' volg) kamard ikaning nagara. Ing kene milisi doedoe kedadejan, nanging soal mligi, loepoet (-pama- tjane: diloepoetake) saka soal ka- mardikan. Moela saka ikoe kita' kandha . manawa Commissi-e:

ndjoengkirake prekara. endhase didekek ngisor, alias ora logisch ...

Tjoba kita titipriksa sateroese keprije tjarane ngatoer milisi . Ing Nederland. art. 188 Grondwet nemtokake: De wet regelt den verplichten krijgsdicnst. Tegese:

milisi diatoe:.- dening wet. Sapa kang nggawe wet? Radja karo Staten-Generaal. Sapa Staten- Generaal ikoe? Rakjat Walanda.

Art. 81 Grondwet: De Staten- Generaal vertegenwoordigen het Nederlandsche volk. Dadi

jen

ngono Staten-Generaal ikoe pan- tjen bebadan pewakilan : kang sampoerna. Sawidjining bebadan kang njata makili Rakjat.

Lan wakil-wakil Rakjat (ing Ile Kamer) ija di.pilih dening Rakjat dhewe sarana . pilihan kang langsoeng (algemeen recht- streeks kiesrecht). Dadi terang jen Rakjat Walanda karo Staten- Generaal-e. loewih-loewih karo Ile Kamer-e. doewe swara lan koewasa kang dhoewoer dhewe kanggo netepake sakehing pre- natan, kang ngandhoet kewa- djiban Ian kang ngajomi wewe-

nang-wewenange . ,

lki djoemboeh bro oenen-oe·

nen .. no taxation without repre-

(2)

Katja 2. ..PANJEBAR SEMANGAT" 14 Juni 1911.

~~~~.._,.~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ -~~~~~~~~~~~~.._,..._,..._,.~.._,..._,.~~~~.._,.~~~~

sentation'', oenen-oenen kang sa-

iki

kita salini dadi: • .no conscrip- tion without rep re sen ta tion ...

Ora ana milisi tanpa Parlement.

Oenen-oenen iki djoemboeh ka- ro tradjange Rakjat W alanda dhewe.

Keprije ing Indonesia? Rantja- ngan milisi dikirimake dening Goepernoer Ojendral marang Volksraad minangka (nood) or·

donnantie.

Manoet I. S. ( lndische Staats- regeling), kang wenang ngatoel' milisi jaikoe Radja karo minister- ministere.

Nanging gandheng karo kaha- nan kang doemadakan ( dringen- dc omstandigheden) Goepernoer Ojendral wenang gawe atoeran dhewe sarana saroedjocke Yolks·

raad.

Awit saka ikoe Volksraaci nga.

dhepi ajahan kang hcbat Ian abet temenan. Sawidjining ajahan kang kebak tanggoeng djawab.

Tanggoeng djawab marang Rak- jat Indonesia. locwih·loewih ma- rang poetra-poetrane kang oe- moere antarane

18-45. poetra-poe-

tra kang dadi kekembanging bangsa.

Apa wan: Volksraad rnikoel tanggoeng djawab , bah ikoe? Apa Volksraad kena dianggep kaja- dene bebadan pawakilan Rakjat?

Ing lndische Staatsregeling ora ana artikel kang njeboetake jen Volksraad makili Rakjat sain- denge. Beda karo ing Nederland.

Warga-warga Volksraad ija ora dipilih dening Rakjat kanthi lan9soeng. Ing kene ora ana al·

gemeen rechtstreeks kiesrecht.

Awit saka ikoc. dhapoekan ka- pradjan koedoe didandani. Rak- jat koedoe bisa ngirimake wakile.

Badan pakawilan Rakjat koedoc doewe swara Ian pangwasa kang sampoerna.

Pepenginan iki adja digalih ga.

wejan saiki.

Doedoe~

Lan anane ija ora saploke Gapi nggajoeh parlement Indonesia. Oega ora saka motie Tjokroaminoto oeta- wa Djajadiningrc:t

(1918).

Pepenginan maoe dilairake de- ning djenate Boedi Oetomo ing kongrese ing Bandoeng dhek 5-6 Agoestoes 1915 ( mriksanana an- dharan ing ngarep). Pepenginan ikoe bandjoer digamblangake ka- ro B.O. ana ing . politiek-program- e ing sasi Juni 1917.

Boedi Oetomo :ngangkah .. naar de totstandkoming van een par- lementaire regeeringsvorm in nationalen geest en te dien einde naar de inyoering van een lcies- wet; voorts naar gelijkheid en uniformiteit van het recht".

Boedi Oetomo ndjaloek: .. door een nationale wetgeving moet worden aangestuurd op het weg- riemen van de maatschap.pelijke overzaken welke tusschen de le- den van het volk ongelijkheid scheppen of versterken ten aan- zien van hunne ontwikkelings- voorwaarden" (Petrus Blumber- ger katja 25).

Ing basa Djawane : Boedi Oetomo ngangkah marang anane dhapoekan paprentahan parle-

KABAR K 0 E L A W A R G A K I T A : djan bah arep mbandjoerake ke-

Kang k£na matjak kabar koelawarga ing kene, moeng mligi pal'a abonne'a kita

wae. Pamatjake tanpa bajar, kocdoe nerangake nomering abonne kaog kapa·

sang ing ad:.-eshaod.

NAMBOET SILANING AKRAMA:

no.

t. R e t n a D j o e m i l a h dhaoep Ian M o h. S a d i k i n kw.

32340 nalika dina Kanis Kliwon ttg. 2i April 'ii djam_ 9.30 esock ing kp.

Strong Semarang. ,

2. R. D i rd j o So e b r o t o kepala goeroe T. S. Djatibarang (Indra·

majoe) sadoeloere ipe R. Hardjowitjitro kw. no. 21639 dhaoep Ian R r. S o e·

' p i l a h adhinc R. Soepaodi mantri lrrigatie Soengsemoet Andjatan, nalika t11. 11 Mei 1941.

3. R r. D a r m i n t e n adhine R. Soerono Tjokrodarmodjo Bandjer- masin kw. no. 30224 dhaocp Ian R. M o c h. M o e s I i m tg. 15 Mei 1941 ing T renggalek.

4. R r. S. L u c a s kw. no. 23250 dhaoep Ian M. K. P r i j a - pr a t i g n j a tanggal 20 Mei 1941 ing Gredja Modjowamo.

S. S. H a d i s o e j o s o kw. no. 33558 dhaoep Ian R r. S i t i • i s - m a e n i nalika malem Slasa tg. 2il Mei '41 .ing Padokan Jogjakarta.

6. R a r a S o e w a r n i dhaoep Ian M. S o e p a n g a t, sa- kloron nakdocloerc kw. no. 28686 ing sasi Mei '41 tg. 20 dina Slasa esock ing Notog, Poerwokerto.

7. R. r. S o e m a r m i n i, sadoeloere R. Sarocso kw. no. 34903.

dhaoep Ian R. A m i n, kw. no. 2637 nalika d.ina Reho malem Kemis taogg.

21 Mei 1941 oetawa 23 Bakda Moeloed 1872 ing Dinojo (Malang).

8. D j a s w a d i, sadoeloere M. K. Tirtowirohad.i kw. no. 29500 Goerah dbaoep Ian S o e m i r a h W a r s o s e m i t o, Djetis Solo, ing Kediri tg. 24 Mei 1941.

9. R a r a S o e m a r t i keponakane kw. no. 26727 ing Tegal, dhaoep Ian M. O e s m a n H a d y Batavia C. tan!K}Cll 25 Mei 1941 ing Tega!.

N gatoerake kasoegengan.

TINGGAL DONJA:

t.

R. K a r t o m i d j o j o, gep. ass. telefonist I e. Id. ramane R. Soeratman abn. 3498 dhek malem Minggoe Paing 11-5-"H djam 2,10 begi.

2. Mas S. Wong sos o em art o, nalika malan Slasa Wage tanggal 12-13 Mei 1941 ing wantji diam 12 bengi ing Maos, kaprenah anak keponakane sdr. Paidin Hardjohoetomo kw. no • . . . Tjigoeriang 7 Bandoeng.

3. Is k a k rakane sdr. Hardjosewojo kw. no. 27158, nalika Djoemoewah Paing 16 Mei 1941 djam 10 esoek ing Toempangredjo, Ngandjoek.

4. Ki W i r j o k r om o, embabe R. Soewarto kw. · 25300, tanggal 3 Mei 1941 Setoe Wage ing Kaliradjoet Notog S.S. WjL.

S. D j i wok a r ij o, embahne Cbamdani kw. no. 36014 nalika Senen Pon 1::? Mei djam 11.30 bengi.

6. N. Ism i I ah, poetrane wara Ian wira Pawirosoedanno ing Hospitaal Toeloengagoeng, nalika tanggal 16 Mei 1941 djam 10 awan. boeli~e Soewardi kw. no. 34833.

7. M o e d j i E f f e n i e, poetrane wara Ian wira Mohamad Effendie, abonne no. 34459, nalika tanggal 10 Mei 1941 djam 12.30 awan, ing kampoeng T aloen gang 4 Malang.

8. W a r a R. A. T o e g i a t P o e s p o w i d i g d o Bodjongloa Bandoeog sedoclocr ipeoe Rd. S. Poespowidigdo kw. no. 31823 nalika tanggal 12 Mei '41

in~ Hospitaal Bandoeng.

Ngatoerake belasoengkawa.

mentair ing sadjrone semangat ka- bangsan Ian sateroese kepengm anane oendhang-oendhang pami- lihan; sabandjoere B. 0. ngang- kah anane persamaan Ian

persa~

toewan hoekoem.

Boedi Oetomo ndjaloek ilange dhasar-dhasar masarakat, adhe- dhasar hoekoem kabangsan, kang noewoehake oetawa ndjerokake sesinggetan ing antarane bangsa- bangsa ing habagan sarat..sarat kemadjoewane dhewe-dhewe.

Saiki mbandjoer ana panjaroe- we ( tegoran) marang

k~ta:

.. Sara.

na ndjaloek .pangelarane hak-hak politiek. bangsa Indonesia nga- tonake sikepe kang roepak. Sawi- djining sikep kang ora demokra- tis marang rakjat Walanda ing Nederland',

·kang

saiki ora bisa remboegan karo bangsa Indone- sia". Awit saka ikoe owah-owah- an kapradjan koedoe ngenteni dhisik. Lan kabeh pepenginan kang sipate mengkono. ora djoem- boeh - malah lelawanan - karo

idham-idhaman demokrasi".

Panjaroewe kaja mengkono ikoe pantji kerep hanget

•kita

roengoe. Z. E. minister Welter ija taoe ngendikakake rnengkono ana ing komprensi .pers ana ing Astana.

Commissie-Kuneman ndoeweni panemoe saemper ikoe: .. Zij (de weerbaarheidscommissie) is bo- vendien van oordeel, dat de hui- dige tijckomstandigheden er zich weinig toe leenen, staatkundige hervormingen door te voeren".

.. Hoewel de verdere staatkun·

dige opbouw van N. I. een vraag- stuk

is,

dat zeker alle aandacht verdient, zou de Commissie het betreuren indien de invoering van een lnheemsche militie aan dat probleem zou worden opge-

hangen".

.

· W eerbaarheidscommissie

ija ndoeweni panemoe manawa ka- hanan ing wektoe iki ora ma- thoek banget kanggo nganakake owah-owahan kapradjan. Sana-

madjoewane Indonesia ikoe pen- ting banget. nanging korr.isi tjoe- wa manawa milisi wong pri- boemi digantoengake marang so- al ikoe" .

.

Kita bakal inangsoeli panja- roewe ikoe. Sikepe bangsa ln-

<lonesi.::?,

kang diterka roepak Ian ora demokratis. sebenere: omber Ian demokratis tenan.

Wewatori·wewatonne?

Kapisan: perkara milisi ora dadi remboeg ( tidak

dipersoal~

kan).

Tegese

:

pirang-pirang go- longan

ing

azase (in principe) nampa milisi

.

Kang didadekake remboeg jaikoe: bab soewalike

l

de keerzijde van rle medaille). ja·

ikoe: kamardikan!ng noesa Ian bangsa.

Sikep kang mengkono ikoe te- men-temen amber banget. Ora

bbeh

rakjat ing lija-lija negara nampa ing dalem azase kanthi se- rieng Ian gelem banget marang

•1·

m111s1.

Rakjat Ian negara ngendi? Rak- jat Nederland dhewe: ija

.

Pe- ngandjoer Ian pemimpin negara.

Thorbecke. ngandhakake : .. De krijgsdienst is de zwaarste schuld van alle, welke de Staat aan de burgers oplegt". tAantekening, dee! II ka tja

254).

T egese: .. Dhi- nes perang ikoe sawidjining pi- koelan kang abot dhew:e tinim- bang kabeh kang disangkoelake negara marang

.pendhoedhoeke".

Awit saka ikoe ora salah jen kita kandhakake. manawa milisi ikoe saemper karo padjeg djiwa.

Oemoeme kadja.ba saka ikoe, bangsa Walanda ora seneng ma- rang kaloenggoehan militair.

.. Het militaire beroep als zoo- danig lJeeft nimmer veel aantrek- kelijkheid voor hen ( Neder- landers) gehad." ( Kranenburg I katja

384).

Ana toeladha man eh, r:ianawa soal milisi ikoe dadi rem- boeg. i=:!inga marang perang do- nja ing taoen 1914-1918. lnggris ing wektoe ikoe ora ndoeweni milisi Ian ija ora seneng. Ing lng- gris lagi 2 taoen ( rong taoen) ana milisi.

Ing tg. 31 Mei 1938, bisa Ian orane dianakake milisi ( conscri.p- tion) diremboeg ana ing House of Commons (Lagerhuis). Ing tg.

26 April 1939 Prime Minister ngoemoemake manawa Pamren- tab ndoewe nijat arep ngadjokake

conscription. .

Ing tg. 18 Mei 1939 rantjangan milisi (Military Training Bill) di- tampa dening House of Com- mons.

N itik apa kang kedadejan ing

· lnggris, loewih-loewih ing bah se- djarahe milisi Ian 1914-1918, · apadene terdjange rakjat Neder- land bijen ing bakoene, moela pa- njaroewe marang bangsa Indone- sia jen kita

_ j

djarene - ngeng- goni sikep kang roepak marang bah milisi, tetela ora bener.

I I I I

-o-

Bersedia-sedialah b~eat mengoendjoengi PASAR MALAM ROEKOEN TANI

Di-Paree.

(3)

M }uni l!ML . · .... .

- .. ::

•. PANJEBAR SEMANGAT"

BABAD LAN MEKARING . DJOGED DJA WI.

Sesorahipoen B.P .H. Soetjodi- ningrat, ada·adanipoen Radya

· · Poestaka.

I.

- - 0 -

NGLEKSANANI sedhahanipocn Pa·

ngrch Radya-Poestaka, koela dhateng ing ~griki soepados sesorah bah B a·

bad Ian

m e k a r - i D g d~ed Djawi.

Prakawis babad Ian mekaring djo- ged Djawi, sadjatosi- poea dide barang ing- kang taksih anget toemrap sadherek·sa- dhettk. ingkang sampoen maos Alma·

oak Kolff Buoing taoen 193S, i.p. ing•

kang ngewrat karangao koela bah ba- bad Ian mekaring djoged Djawi, kados ingkang badhe koela atoeraken wonten ing ngriki. Makaten oe.gi Soeara-Oe- moan, Pewarta·Oemoem, Berita-Oe·

moem dan Sedya-Tama, oegi sami oge·

wrat hab poeaika. Dados toemrap sa·

dherek-sadherek ingkang sampoen nate maos serat-serat wa~ sesorah koela poenika amoeng ateges ngengetaken mbok bilih wonten ingkang kasoepeo, oe·

tawi oerangaken mbokmanawi wonten ingkang dereng dhamang. Sapoenika ba- dhe koela wiwiti :

Pangarsa, sadherek para _ poetri Ian kakoeng ! Kathah tijang sami nginteo, bilih kagoeuan Djawi poeoika aslioipoen saking Hindhoe sadaja, dados namoeng

...

BATAVIA-C.

BANDOENG OJOCJA MAGELANG MA LANG MODJOKERTO

Pasar Senen 110 Kosambi 182 D Malioboro 35 Grooteweo Z. 145 Kotdoesan 7 Kediristr 54

\

Ojika toean terserang oleh pen1ak1t disoeloeran kentjing jang berbaha1:i dan heibat. obatilah sekma:ig djoega dengan

.. IBOE" CAPSULES

Obat iang soeda terpoecfj i ofi:!h beriboe-riboe onmg. ja11g soedah pema memakainja oentoek menjern- boehken penjakit kent)lng r<1s;:i p;mas, kenliing keloear nanah atawa ck1rah.

Kalo mengirimken kembali ini ad- vertentie dengen disertain frc:nco seharga I 1.20. toean aken terinn sampe diroema 1 tube rsi 36 stuhs. Pengiriman tjoema di lakoeken olel"

DJAMOE ,.IBOE" aid: Reel. d1 Ngaglik 3, - Soerabaja.

Adres minta ditcelis jang terang.

SEMARANG SEMARANG SOERABAJA SOERABAJA SOERABAJA SOLO

Ambengan 104 Kranggan W. 128 '<leine Kebalen 18 Ngaglik 3-5 Palmenlaan Z. 2 Singosaren 151

125 .

...

sawami barang tiron odawi loengsoe•

rc.n. Panginten waoe landhesan agama.

. kastenstelsel Ian piwoelang wami-wami, ingkang daja·prabawaoipocn ageng sa·

nget dhateng bangsa koela sami. · Landhesan babading kagoenan Djawi Ian kawontenctn ingkang njata, pangiD- ten waoe boten leres. Bangsa Djawi oegi gadhah kagoenan ingkang asli, oe- pamioipoeo djogCd bedhaja, srimpi, ring~

git-tijang, beksan oetawi wireng, ga·

melan, wajaog loelang, tjara jeja5an grija Ian sanes-sancsipoen.

W onten oegi piwoelang ~ piwoelang saking Hindhoe, ingkaog li!djeng ka- dhapoek ( verwerkt) deoing poedjangga·

poedjaogga Ojawi mitoeroet raos Ojawi Ian oegi ladjeng awoedjoed kagoenan Ojawi, kadosta : serat Ardjoena Wiwa- ba karaoganipoen Empoe Kanwa, poe- djangga Kraton Kahoeripan taoen 1030, toewin serat Barata-Joeda karanganipoen Ea:poe Sedah, poedjangga Kraton Ke·

diri taoeo 1157 (manawi badhe priksa langkoeng pandjang, mriksaoana boekoe Hindoe-Javaansche Kunst karangani·

poen Dr. N.

J.

Krom, Hoogleeraar ing Leiden pcrangan I katja 66 Ian 69).

Kados sampoen samesthinipoen oetawi sampoen kinodrat, bilih mekaring sadaja kagoeoaning sawaroioing bangsa sami claja - dinaja sakiog satoenggal Ian sa·

toenggalipoc11, an::irgi kagoenao poeni- ka dcdc darbekiog satoenggaling bang- sa, anarwing . djagad ageng. iogkang ga·

clh::ih (internationaal bezit).

Kad.:is sampQen t;ekilp beboeka ing- kaog koda atoerakl!n ing nginggil, sa~

poenika koc!a badhe miwiti niJl'embag prakawis kagoenan djoged.

Pangarsa toewin sadherek-sadherek : Kagoenao-djogcd poeoika poenapa ? Ka·

goenan djogeQ poenika solahing Sjld_aja sarandoening badan, ingkang katata mi·

toeroet wirama kasarengan oeogeliog ga·

melan. log satoengg~l-sateeoggaling

na·

Hari solahing badan Ian wirama beda·

bcda, wonten ingkang santer Ian mem·

J;cit, kadosta : djoged Bali · Ian ballet Prantjis, manawi katandhing kalijan djo·

gcd Ojawi, saotering wirama watawis tikel gangsal oetawi langkoe.ng. Djo·

gcd Djawi memhat oetawi sarh, boten ateges lembek, liripoen ing salebetiog djoged boten wonten mangsa kangge le- rcmmg badan, nangiog tansah ibah nge- toctaken lampahing wirama, ingkaog bo- teo gampil kasoemerepan ing paningal.

Makaten oegi santering wiramaning dj~

ged

Bali oetawi ballet, botca kinging kawastanao kasar, nanging bi:rag, prigel pangidaking wirama, gampil ka80allerc!- pan ing mripat ibahln9 udaja saran·

doming badan.

Katja ·

3 .

Sadherek-sadherek, kagoenan djoged iny satoenggal~toenggaling nagari octawi baogsa, boten sadaja sampoea sampoer- na ing samoekawisipoea. T ataran ao- dhap inggiling ine.karing kagoecan djo- ged (peil van de ontwikkeling van de danskuost), namoea9 goema.otoeng an- dhap inggiling kasardjanaoing bangsa, oepamioipoea : djogedipoen tijang Pa-

poea saestoe taksih koetjiwa

IDfl

samoe- kawisipoea. AoangiDg sanadyan iog pa- ningal boteo neogsemaken,

ewa

dene so-

lahing badao boten njimpan9 saki.ng wi- rama swaraoing pirantos ingkang kang- gc ngga.mdi. Dados sadaja kagoena.a djo- ged ingkaog taksih koetjiwa Ian sam- poerna boten beda dhasar-dhasaring wi- rama. (,,Sedyatama").

(Badhe kasambet) . - - 0 - -

KEMBANG-KEMBANG.

Saka bloemenhandel Vioos, Kerkhoflaan 72, Soerahaja.

Bloemeohandel .,Vioos" iki peroesaha- ane bangsa lndonesier asli, kang oekak- ake kembang-kemhange dhewe saka ke- bonne ing Poenten, Batoe. Saben dina.

tansah sedhija kemhang-kemhaog wama- warnai dahlia, crysant, mawar, gerbra,.

asparagus, anggrek, Ian lija-lijane, pepak baoget. Sarebne methik saka ing ke·

bonne dhewe sarta ditiodakake kanthi prasadja. moela bisa adol klawa.a m0e- rah banget, nanging kwaliteite ora kalah karo kembang·kembang kang larang. log kalangane hangsa lndonesiers, wis akelr baoget kang meliog kembang oetawa boeket, krans, jen noedjoe ana wong ka- sripahan oetawa doewegawe mantoe,.

merga gawejane krans pantjen

pan.

Kadjaba ikoe, oega njedhijakake kem- bang - kembang kanggo abonnement sa~

sen. Saben m.ioggoe kirim kembaag piilg:

pindho, kan9 tjoekoep bn990 vaas te- loe,

dene

regane moeag

f

1,SO sesasini.

Para maos kiea kang ogersakake Jang.-

gaaan kembang, betjii adja Jcesoepm·

marang adres ing ndhoewoer maoe. tell.

No. 2010 Z., Ian mrasadjakali jm prik ....

sne

sab maos s.k. kita iti.

- 0 - -

' .

(4)

~~·./~~-'~il~_::·. ~:...

': ..

:.i ~~·. ··~· : : ~. · .... :·.:.'

. .

, ·. ~ '• · .. ..:. : ·.

· . · . . ,· ·• PB~· G

0 BR

OBA 'N

''AMONG.SISWA'•

TAMBANGBOJOSTRAAT Ht

SOERABAJA.

Peil peladjaran sebagai H.I.S.

dari

v

oorklas sehingga klas

vn.

Alat mengadjar lengkap dan goe- roe-goeroenja bevoegd. Semoea anak-anak moerid · diberi pindjam boekoe.boekoe peladjaran. Bagi ambtenaar atau pegawai Gouver- nement jang menjekolahkan anak-

. nja di • .Among-Siswa" bisa men-

dapat kindertoelage.

32

~···

STEMPEL·CUCHE FABDIEK

&

DDUKK~

. +IM<eit fHtWJA ~

D 0 E K 0 E H N 0 •. . 481 SOE RA BA I A·

•••••••••••••••••••

13

~AR

ADMINISTRATIE:

Sdr. abn. no. 314 3 9 Sekolilo. Kamab Wis l>Ues toemekane sasi Mei 1941.

SAKA REDACTIE:

Mien. Magelang i Ngentem papao,

&ahar. Sapa wae kena kirim karangan.

Jen njata paedah kanggo oemoem Ian karangane apik, mesthi oleb papan. Ki- dman foto kanggo rerenggane kara- ngan.

Sdr, abn. no. 3 S S 8 S Delangoe i Ka- baran koerang perloe. Ora bisa kapa- t;ak.

Sdr. abn. no. 3 3 6 4 S Tjangakan.

Ngawi1 Karangan bah wit aren ora bisa kapatjak.

Sdr. abn. no. 36375 Koetosari: Kabar- a11 Ora msa kapatjak, awit Wis Ora ko- manan papan.

Sdr. abn. no. 5853Ngrambi1 Kabaran idem.

Sdr. N j. P. M. abn. no. 17150, Koe- , does i Pandjoeroeng pandjenengan ora

bisa kapatjak. Adja gerah panggalih.

Sdr. P e 1 o r Limpoeng i Jen gawe kabaran sing tjekak aos wai.

Sdr. abn. no. 18102 Djokja: Kabaran ora bi.sa kapatjak. Koerang perloe. Adja gerah panggalih.

- 0 - -

: " .-·· :.

• i._, ... •·· · . . • ' .= . · .. .,,

. ...

P.AP RANGAN . . •· ING ' BOEWANA . EROPAH .

SARTA SOEMOEKE ING SAINDENGE BOEWANA.

Kapethik 1an kaloegokiike saka kabar, kabar kawat ,.S. O." Ian ,,Tempo".

31 Mei.

(Aneta-Reuter). Kabar Louden i Sawisi Rashid

commissie kang agawat,awati lrabanan ing Bagdad, jaikoe commissie bug ma- deg saka wong 4, ana lag plmpinani burgemeester Bagdad, .adjaloek dianak-- ake Kleb gegaman. Kalangan ing Lua-

~ kang njekel pangwasa nerangaki, manawa pasoelajan antarane lnggris Ian

pembrontak-~brontak ing lrak wis si- .. rep.

l Juni.

(Aneta-Reuter). Manoet ministerie pe- rang lnggris, barisan lnggris wis ditarik moendoer saka Kreta. Serdhadboe kebe 15.000 wis dibojong menjang Mesir.

(Anet.Reuter). Ngalamat , ngalamat bah pasoedbijao-pasoedbijane kaoem IUl%i arep ndbarataki barisane ing Syria, te- tila saka anani barisan Prantjis kang soemingkir saka beteng Jan pagawejan ngloempoekake kapal , bpal ing salore Tripoli (Lihanon), kang au ing pang- awat-awatane Djerman Ian kang kaha..

nane dititipriksa Ian dibeaerake.

2

JunL

(Aneta-Reuter). Saka Rome dikahar- ake manawa Hitler Ian Mussolini tde- monan ana ing Brennerpas.

(Aneta-United Press). Wong-wo.ag ing Washington (Amerika) nganggep te- temonne Hitler Ian Mussolini ikoe kaja- dene alamat manawa arep ana pamang- sah maneb saka ltali Ian Djerman, doe- ga-doega ing W~tan Tengah (Afrika sisih lor).

Nanging kalangan doedoe opisil ing Washington ngira, manawa Hitler Ian Mussolini ngremhoeg isi pidatone Roo- sevelt sarta karep-karepi kang kasboet ing pidato ikoe.

(Aneta-Reuter). Saka radio Parisi Djindral Dentz ing Syria ngoendbang- akc staat van beleg (kahanan ing sadjro- ning perang) ing Syria wetan. Radio maoe neraug~e maneb. manawa pirang- pirang lapangan terbang Ing Sylia will dibombardeer, antarane jaikoe ing Alep- po.

3 Juni.

(Aneta-Reuter). Komprensi Labour Party ing lnggris nampa betjik memo- randum kang nuangake manawa ora bi-

u katal:llllNl coinpromia karo Hitler Ian MUIJSOlinl. Memoradnum ikoe katampa betjik sarana swara 2.-t30.000 lawaa 19.000.

(Aneta-Reuter). Radio Roma aerang- aki manawa patanon antarane Hitler karo Mussolini, kafadine patemon-pate- mon lijanE. bakal mboekani djangkah a- njar toemra1> pangangsah-pangangsah mi·

litair. Sabandjoere Radio Roma nerang- akc manawa patemon antarane Hitler digenabake moenggoeh tekani pemim- pin-pemimpia militair Djerman Ian Itali ana ing piremboegan maoe. Boekti- l>oekti kang bakal aweb weroeh maran:J.

~jagad raja, apa kang wia diremboeg

<IC.oing pemimpin loro ikoe".

(Aneta-Reuter). Pambojongan bari-

sai: lnggris saka Kreta kang katindakake dining barisan samodra lnggris, wis rampoeng, aawise ana tjampoehan kang

soewc

dhewe Ian hibat dbiwe ing aa- djrone sedjarah, antarane barisan gega- oa Ian barisan laoet. Kataksir barisan Inggris kang 75% kang ana Ing Kreta wis tekan ing Mesir kanthi a1amet, Ian meb kabeh nggawa sangkepE kanthi ga.- nep.

(Aneta-Reuter). Madjelis Pawakilan Rakjat ing Amerika Sarekat aampa be- tjik rantjangan wet kanggo jasa kapa) piranti metjah h tjatjahe 3, kanggo nindakake pagawijan ing aegara Groen- land. Dikabarake manawa Ing Groen- land wis 8118 barisan Amerika kang ing kono lagi padha biltoet gawc lapangao- lapangan terbang.

(Aneta-Reuter). Pamr&tah Sovjet wis ndjabd pengakoewane marang wa- -kil (legatie) GriekenJand, adbalha.sar

sirnaning djedjere (souvereiniteit) negara Griekenland. Ik~ aaemper k'ajad&e kang wis katindakake doeroeng. soewe ild marang walcil-walcil Joegoslavia, Bel- gi Jan Noorwegen.

(Aneta-Reuter). Departement pepera- ngan ing Amerika Sarekat gawe rantja- ngan wet. kang aweb koewasa marang pamrentah kanggo ndjaloek barang-dar- beke partikelir kanggo kaperloewan de- fmsie. Ana ing kompri:nsi pers, presi- dent Roosevelt aweb weroeh manawa rantjangan wet ilcoe karepe soepaja oleb kapesthijan moeaggoeh wetoening pra-- bot-prabot defensie.

(Aneta-Reuter). Gallup Institute ing Amerika Sarekat. kang pagawijane

S. OEDAH TERBIT•BOEKOE:

I ' , a'

,,PERINGATAN PERSDELICT WEEKBLAD PEMBELA RAKJAT"

a tau

.. PEMBORGOLAN DOEA ORANG JOURNALIST" .

lsinja : memoeat. pePe-rHcsaan pengadi.lan, pledooi toean Mr. Iskaq Tjo- krohadisoerjo, soeara Pers, .pertanjaan clan telegram H.B. PERDI kepada Hoofdparket clan G.G. pertan;aan Volksraadslid toean Mr. Samsoedin kepada Pemerintah, beberapa pemandangan dari para pembantoenja. dll. Perlue sekali bagi poetera Indonesia jang menoedjoe ke kemadjoean dan akan menambah pengetahoean, mempoenjai boekoe ini.

Harga hanja

f

0,59. ,

Pembellan detlgan disertal oeangnja kepada penerbitnja.

SOEPRAPTO 181. Bibis 3/26 Telf. N. 997, Soerahaja.

r.~

' . ' ' '

~

, ~~~-

Sarikat. ullka kep&gin eocmoerocp .,,.. . bariaaa laoetall Amerika Sarikat koedoc dipigoeukak-E lumggo ad;aga kapal2 bog ngoaoaagi prabot perang mmjang IDggris, oleh wangaoc.Jan i S:ZO/o ,.ja ...

tc>0/

0 ,.ara",

So/

0 ora m&e menebi k•

tfmbangan '

Maagb nalika aadoeroagC pcraag wiwit, kJ. 21 sasl kepocagkoer, rakjat Amerika SarCkat lamg &t% kep6agia aoepaja kapal - kapal Amerib taoa panggah ana aadjabaning da&ah pe- rang.

t

Jani.

(Aneta-Reuter). Lajang kabar ,,Star'"

ing Washington noelis ana ing boofd- artikel-e mengkine I ,,Ing dina-dina kang wekasan lid kabanan ing Asia- witali saja neseg. Djepang Ian Amerika Sari:- kat wis nindakake rerigen-rerigen diplo- madek kang mrat~ke manawa sa- wenehing crisis anjar bisa oega bakal toewoeh ora soewe maneb".

Sateroese

bbar

tilgram kang kita pe- . thik ild ngandbakake i Sawidjining reri-.

gene Amerika lijace kano penting bug gegajoetan karo Asia wetan jaikoe pa-

ng~an atoeran , atoeran bab pangoe- lat-oelat marang wetoening barang sab Filippina, bug aarana mengkono Dje- pang mbandjoer ora ·bisa maneb toekoc pirang.-pira:ng barang bug strategillch.

lja poetuing

aekroeJ'

ikonomi ild bug odjalari reaksi kang goegoep ing pen DjepanQ.

(Aneta-Reuter). Dikabaraki maJJawa papri:ntahan Vichy wis moetoesake arep mbBani Syria Ian Tanis dbewekan waC.

Kabarf djindral Weygancl wis meneh- ake rantjangan buggo pambela ikoc.

Nanging kabar-kabar saka Berlin DQllD'

dbakake manawa Djerman ora bakal ngolebake Prantjis mbelani · Syria dhe- wekan. .

(Aneta-Reuter). Pengiriman prabot defensie kang adjine pirang - pirang joe- ta dollar kanggo lnggris kepalaugaa merga pamogokan 14.000 kaoem boeroeh goedhang ing New York,

kang

padha nd1aloek oendhakan oepah.

(Aneta-Reuter), Kabar opisil saka Louden i Barisan lnggris wi9 ngedjegi Mosoel.

(Aneta-Reuter). Keizer Wilhelm (ti-- las radja Djerman kang aawise perang donja bijen lolos menjang Nederland

mer-

ga ana kraman) nalika -t Juni sida ana ing Doom.

8 Juni.

(Aneta-Reuter). Kanthi -opisil ~

barake, manawa barisan Prantjis mu- dika Ian bantoewanE wadyabala im)>e' riaal lnggris tns mleboe ing Syria Ian Lihanon.

(Aneta-Reuter). Saka Ottawa i · Nali- ka 8 Juni tanpa sangkan-aangkan Prim Bernhard tekan ing Ottawa, perloe ma-

toewi Prins Juliana 14 dina soewini.

- o -

NGOENTOENGAKE.

Kanggo para boekhandelaren : betjik padha koelakan boekoe .,KA TA PENINGGALAN

Dr. SOETOMO ..

sidji reja f 0.25

Toekoe 10, regane ... ...

f

2.- Toekoe 20, regane ...

f

3.50 Toekoe 50, regane ... ...

f

8.-:- Toekoe 100. moeog ...

f

15.- Welingan kontan: Poestaka Nasional.

Soerabaja.

(5)

H Jun1 I94r. .. PANJERA R SE MAN. GAT .. .

--~~~~~~~~~~~~~~~~~~~...;...~~~~;__~

Katja' 5: .

PAMORING KAWOELA GOES TI.

Koempoeli.ng djagad g-!dh.e Ian djagad tjilik..

. - 0 - -

S ADO ERO ENGE akoe ang- gelarake kawroeh nganggo lakoe pamoring kawoela Goesti, oeta- wa lakoe manoenggal (Yoga), perloe nglahirake pangalembana . marang loehoering kaboedajan kebatinane ( Geestelij"ke Cultuur) bangsa Djawa ing djaman koena, toemrap pangoedine kawroeh ke- batinan, kasoeksman, kasoenja- tan, kamoeksan, kasekten, ka- • noeragan, mesthi nganti kandhas sarta sampoerna tenan, kajata : ka.Joewihane hangsa Djawa ing djaman Madjapait, ing ngatase kebatinan sarta kelahiran, wis katjetha ing babai:i.

Bareng :ngantjike djaman kra- ton Demak, jaikoe ngedjawane

agam~

Islam, kemadjoewan la- hir katon soeda, --nanging bah ke- batinan. , katon madjoe, katandha moentjoele . para wali ,padha am- babar kawroehe kang adiloe- hoeng, akeh para wali kang mentjarake agama Islam, Ian we- wedjangan ilmoe kasampoernan, makripat, Ian loeloengidaning ke- batinan, nganti toemeka ing dja- man kraton Padjang-Mataram. ·

Bareng sapoengkoere Mataram toemeka Kartasoera, Soerakarta awal, diarani djaman dahoeroe, ngelmoe kahoedajan Djawa . ka- ton mandheg (-moendoer) . Da-' di tetela anggonne bangsa Djawa dhemen oelah keba- tinan, . kasam.poernanin-g djiwa raga, -ikoe wis koena ma- koena, nganti mbaloeng soeng- soem; nalika djaman tjilikankoe isih Jcaton akeh kang padha ane- ngenak.e pangoedine kawroeh kasampoernan, kang oega sine- boet kawroeh toewa. Bareng toe- meka djaman akir iki, pangoedine marang kasampoernan handjoer djeneng dlemok tjoeng, moeng toemrap golongan para sepoeh bae, para nom-noman akeh kang ora migatekake, amarga saka pandheseking kawroeh ( Cultuur) Koelonan, moeng anengenake marang · kawroeh lair, Iepasing pamikir, ,mangeran maran9 do- -nja (Materialisme).

Nangin9' sanad¥ina mengkooo, kang padha poeroeita kasam- poernan maoe apa padha tena- nan, oetawa apa oleh goeroe kang premati ( goeroe kang se- djati). ikoe isih <la.di pitakonan, amarga oelah kasampoernan (ka- .sampoernaning djiwa raga) . ba- reng taktitipriksa sarta taksi- naoe kelawan lajang "".'1ridan.

LELAKONNE PANDJI POETRA.

Minggoe kang kepoeng, koer : Pa ndji Poetra noelis Iajang irig ron tal. kanggo pam}t marang garwane.

SERI~

4

LA.JAN& 8ANDJO'R ~A­

- StL~HAl'.t ANR INC-. KA•

l)JANC.511\A".

NGll"IT'I SAUJOTl'IR.A SOE -

wti l'IOENC. OHELE.G ·Ot1E.L£C.

l(A.JA·KAJA OR.I'! T'lC.A Nll'l4 C.AL. T'JtPTANE

KOf,0.JOE.R. NOARA ORA l'>t TOt ·fl'lt TOt ITl AT"A - KOt WI~ ANut"L TAa.

(LtoKAk' OOOOH l"l'll'Tlfl"ll'I I NC.ANTO•~ AKO(. WIS Oii.A k Ol WAT.

~~~

=-~~~~~ AOHOE.H Rf.l'\OtK i:t.ASA 3 11111\iC. RT"tNi POll'" KA-

ll.ANG .JA.JI ~

AO'iOt .. POt N l\AKAl'fu OR.A Bt~A SOlW~· sotw~

N.JAWAN(, S•RA . .JR.JI f ... ~~~ wots .JAJI) KAP~NRK­

NA IH11C.uON1R.R T'OtAOL

HIS• TJlliw'f. T UIAt .D1KON.

l'ltl'lfoNCit KOK OR.A Blf>Ao l'lt.NLNC.•l'lt.NtNC. ~OtNC.

JtN tTllTJt.K • .ltl't l'l~Lfll.

NC.AR.O~ ·HAR.R;..;.·-- ANA Nt ~AR·,

lo.IA ORA PAt ORN KA8itt

rT\AOt t•H.STHI OH.. T HOt NC.AN

!',AR.O l'tDAR.A POE.TR I K.0 K.

L.HFI tKI tT'IE.N6- l<.0 ~INC. l\Ot·

OJOtll AWRK~

0Ht(wt(, LlfFI l'lBOI\ JA SEWt·

Minggoe ngarep : Pandji Poetra Ian abdine loro pisan loios saka kraton Djenggala.

pamoring kawoela Goesti oetawa ilajang Iakoening panoenggal (Jo-

ga) tetela doedoe prakara kang gampang linakonan ing1 saben oewong. Nanging panemoekoe, ing kono malah nganggo ngoe- koer. ora moeng nom toewaning oemoer, nanging ija nganggo ngelingi nom toewane

dradja~

ding kamanoengsan; amarga akeh bae 'sanadjana toewa oe- moere, nanging ora doewe 1s1, alias kothong, sanadjan nom dhe- men angrerasakake lalakonning ngaoeriip.

Dene lakoene pagoeron Djawa enggonne marahake kasampoernan, kang akeh ora tjetha sarta ora ganep, terka- dhang moeng marakake lakoe sakaratilmaoet. toer ija ora am- babar pisani, sangsaja panindak panjinaoening kasoesilan, Ian

Ia~

koe tjetjegah sadoeroenge ngan- tjik toewa. katon ora kaparsoedi.

Da<li tangeh toemckan ing djandji

bisa anggajoeh kasampoernan, amarga tegese kasampoernan ikoe ora moeng kasampoernaning kasidan djati (djiwa), nanging oega kasampoernani- ng oerip

(raga).

Padhane wektoe iki, akeh para sedoeloer Djawa kang padha dhemen oelah lakoening semadi ( se.me.di, ngeningake tji:pta oe- tawa pameleng). kang toendon- ne oega kanggo ang. gajoeh ka- sampoernan, ikoe kang akeh ija doeroeng pirsa lakoe Jan t'jai;ane semadi ing sedjati.

Wigattne lakoe semadi, mitoe·

roet wawasan: koe, manawa tjipta sarta pangrasane wis meneng.

(lerem) bandjoer bisa nampani dhawoeh sabdaning Goesti. La- koe semadi manawa wis bisa gamboeh oetawa lentjeh ( lanjah).

bisa kanggo anggajoeh kasam- poernan, ngraga soe.ksma, mati sadjroning oerip, Ian kena kang·

go anggajoeh tinemoene tirta

prawita, kaja ing lajang Dewa Roetji.

Dene lakoe toemind.ake semadi ikoe, koedoe miranti patrap:

eneng, ening, awas sarta eling.

Manawa mitoeroet lajang ,.Joga Soetra" anggitane sang Patan- djali, tataran lakoe semadi kape- rang <la.di teloeng warna, jaikoe:

darana. dyana, sarta semadi. Te- gese darana: mangreh tjipta, soep6'a ora tansah obah. Dyana, tegese : angresikake pangrasa, soepaja ora t:tnsah molak-malik.

Dadi lakoe semadi kanggo ang- gajoeh kasampoernan ikoe, ma- nawa katetepan mitoeroet sarat, wewatonne qra gampang linako- nan. Moela

.para

sedoeloer kang padha nindakake semadi, ikoe lakoene katon ngrekasa , ora bisa soewe enenge, jen kesoewen bandjoer toeroe. dening ora ka-

sinao~

kaja · kaseboet ing·

ndhoe~

woer.

· Lakoe rong prakara kaseboet

(6)

Katja 6. .. PANJEBAR SEMANGAT" H Juni 1941. .

ing ndhoewoe~. apa kang katin- dakake pagoeron _Djawa, oeta:

wa lakoe 15emadi,

ik~

toeooon-

ne ija padha .kanggo anggajoeh kasampoernan, nanging panin- dake kang akeh isih koetjiwa ha- nget, djalaran pasinaonne ora katoeroetake saka wiwitan, ban- djoer didjoedjoeg tataran ing ndhoewoer. mesthi bae handjoer toena doengkap. Wekasan ora bisa katekan Ian ginajoeh. Beda pangoedine ngelmoe wong ing djaman koena, ikoe dianggo ga- wat banget, tandhane ing lajang .. Idajat Ojati" babaran anjar ana oenen-oenen mangkene:

Gedhe~gedhening

dosa ikoe wong oelah ngelmoe makripat.

tegese manawa wong oelah ngel- moe makripat ikoe ketanggoe- ngan, awit saka doeroeng ka- boeka ing pamboedi, sajekti dadi dosa gedhe. amarga ora soemoe- rcep ing soerasane. dene mana- vra wis terang bisa nampani soe- rasane kabeh, ikoe kaja malah dadi kamoeljaning sangkan pa- ran.

Saiki toemeka toedjoewan ne- dya anggelarake kawroeh ka- sampoernan, nganggo larasan la- jang .. Idajat Ojati" baharan anjar, babon karangane: Raden Nga- hehi Ronggcw.arsito, poedjangga gedhe ing Soerakarta Adiningrat.

Ikoe saka pamawaskoe, sawidji- ning wirid · kanggo anggajoeh ka- sampoernan. kang loewih terang sarta ganep. dene lajang wirid tjap-tjapan lawas kang woes

soe-

mebar, sarta lajang wirid lija- Iijane, ikoe tjekak banget. dje- neng isih djoegag, ora ngram- poengi. Bareng pamawaskoe la- jang .. Idajat Djati" kanthi dhe- dhasar makripat, wis rada da- weg, toewoeh pangalembanakoe marang loehoeririg lajang .. Idajat

Ojati" . ija ateges loehoering mak- r!pating : para wali ing djaman koena, ija loehoering kjahi Rong- gowarsito.

Mceng kang dadi pangcengoe- ning pamikirkoe, toemrape wong djaman saiki arang .kang bisa anjandhak, mangka mitoeroet la- koene kemadjoewan djiwanc

( evolutie) mancengsa, lahir ba- tinne wong saiki pantjene koe- doe ngoengkoeli.

Lajang .. ldajat Ojati'' bakoe'ne isi wewedjangane para wali ha'.>

ngelmoe makdpat. sarta kasam- poernan, pandhapoeke nalika c!jaman awal sarta akire kraton Demak; bareng toemeka ing dja- man Mataram, awit saka kapa- renging karsa dalem ingkang Si noehocn Kangdjeng Soeltan Agoeng Prabce Anjakra Kcesoe- ma. wedjangan maoe kaimpoen sarta kabangoen kalawan moe- pakate para ahli ngelmoe ka- sampoernan, jaikoe para panem- bahan sarta para Pangeran, ing diaman samana. Bareng toemeka- ne kraton. Soerakarta djoeme- neng dalem ingkang Sinoehoen Kangdjeng Soesoehoenan P. B.

VII, awit saka pamarsoedine kjahi Ageng Moehammad Sir- rolah ing Kedoengkol, jaikoe asma sesinglonne Raden Ngabehi Ronggcwarsito. Lajang wedja- ngan maoe katata oeroet-oeroet- ane patrape ngelmoe makripat sarta kadoenoengake moerat maksoede pisan.

W ossing isine a mar a hake ka- w.roeh kasampoernan, manawa wiridan wedjangane para wali wulce, tjatjahing wedjangan ija m· -,cng woelceng pangkat.

Soe.paja para noepiksa pirsa Jan mangerti soerasane, perloe ka- djlentrehake sawatara, woedjoed sarta warnane wedjangan dalah

1

O. L MIJ. ,,GOENA PRALAJA"

I

I:-: HOOFDKANTOOR JOGJAKARTA :-:

! . :-: Agentscbap Soerabaja: Kedoengsari 103 :-:

I

MAA TSOIAPPIJ ASSURANTIE DJIW A DARI BAN GSA SENDIRI.

Mempoenjai bagian2 : Kapitaalsvuukering dan Levenver:ukering.

Mabocd i Kapltaalswrzekering: Memperoleh atau mengadakan kapitaal omtoek ber~a. dll. keperloean Jang koeat dan tentoe. Levenveneke-

ring: Pendjagaan pada diri dan keloearga sendiri jang tentoe dan sentausa.

Mintaiah: Keterangan kepada Aqent2 atau kepada HoofdlcantOOf'.

DITJARI AGENT-AGENT DJOEGA DIMANA-MANA TEMPAT.

Ill

~·~~;~·;~;::~;;~···i

SOE KANG HAY t

BANDOENG TOKO s:::•NDA MAJ.ANG i

Agent di

PEKALO~GAN:

Kepatianstraat No. 42 Tel. No. S9 •

PERHATIKAN :

~ Berhoeboeng kita poenja keoentoengan sangat •

tipis,

jaitoe 1 % tJm 2% maka pada siapa aadja • jang beland1a pada kita poenja toko diminta • tidak dikiri-m kembali atau ditoekar.

~

~~~ ... .

. ...

~

... 25 soerasa Jan karepe. Sarehning

wedhare wedjangan mace dhek djaman koena kineker hanget, nanging kanggone

d~aman

saiki pamikirkoe perloe kawedharake

s~rta

katerangake marang nga- keh mawa tjara wetenschappe- lii

le.

doedoe ngelmoe klenik.

\Vcdjangan mace gerbane ama- rnhake:

1 e. Soepaja mancengsa

ma-

ngerti sarta .krasa jen noenggal karo Pangeran , dening kadoe- noengan dat sarta rahsaning Pa- ngeran . pletiking Pangeran, dja- laran pangiraning ngakeh. ma- noengsa oetawa djiwane ikoe pi- sah Ian Allah.

2e Bisoa andjoemenengake Manoengsane, adja nganti ngre- rnehake sarta ngapesake pribadi-

I'le, rasa minderwaardigheids-

complex. sapepadhane.

3e. Krasoa marang koempoe- ling kawoela Goesti.

4e. Soemceroepa marang pe·

rangane .kang aloes-aloes, dalah daja kekoewatane.

Se. Mangertija jen sawise ma- ti ikoe i..sih ana sesamboengane leiakon . .kang ing wekasan kaheh m.1oe kanggo nggajoeh kasam- pc,unan.

R. Ng. ONGGOPRADOTO.

Soerakarta.

- 0 - -

SAKA REDACTIE:

. Sdr. Rid j an Goranggareng, Mage-

talll Ing kodha-koctha akeh wong.-wong kang · sok ngiderakE Jot-lot lotri. T oko- tolto ija ana bng sok adol. T ockoenE ija lcaja saloemrahi -wong todtoc barang.

Saben lotrinE wis digd>oeg. nomer-no-- mer kang nan'k mbandjoer kaocmoemill ana ing .Ji:oran - koran. DadJ sing padha docwe lot padha notjogakf dhEwE.

Sdr.Handhodhandhl Bantods ICarangaa bug mawa tjid .,radjapati"

ora bisa bpatjak. PaDMlisi abara aglcgena adja nganggo no", Danging

.a ..

. .

Sdr. Pak Kemp o 1 Telawa: Kara- agan bab paprentahaq, Ing aegara Filip.o pina kita kapengin solmoeroep socmberE (broa), aaka agendi anggoa pandjene- ngan methik. Moela mengkoao awit ma- noet pengalamaa-pengalamaa kita perloe bronvermdding ikoc diseboetaki. Moela

;en

dhangaa.

mu.ma

broadvermdding maoe.

Sdr. K. H. S oe k a r to Grabag:

Pandjoeroeng kanggo rubriek taman ekoaomi ortt bisa kapatjak.

(7)

j4

Juni

!94l. · · .. PA~JEBAR SEMANGAT" Kat;a • 7.

-=-=-~~___:_~~~__;._~~--~~-:-~~~~~

SRlLODHAJA SINGA.

Tjrita

detecticf fantat.ie

;liper;:.ug

dadi 3 hagejan.

D&mg I KARSODJO.

IlL - o -

ESOEKE para poelbi rame padha angremboeg. jen mantri .. wis oleh titik jen ketjoe-kctjoe kang agawe reroesoeh koc:wi on · lija ja koempoelan .,Sri Lodha- ja S inga" kang woes kawen. tar wiwit djamane koena-koena, sing woes mati. saiki tit!lboel maneh.

Dene weroche maoe· saka matja letter-letter roesija kang ana ing

peso kang kanggo·

mat~i-

kan- tjane dhewe dhek wer.igme.

Moela poelisi-poeltsi bandjoer djaga-djaga Ian

~edhija"

kanggo ambrantas koemp_oelan ketjoe ma- oe.

Dina kang .

WQes

ditemtokake wfa te.

kan. pendjagan rina wengi ing omahe mbok randha oega wis dikoewati. Pa-

ra

oe:pas djaga oern- petan ana ing peka ran ; :rm. ora· katon.

Djam 10. djam 11.. ..

d jam

3

wis kliwat . nanging ora ana apa·apa.

N garep2k e

paclfn r

andadak

mak

be- dhegoes. sa

ka ... . nglongan patoeronne mbok ran- dha ana wong me-

toe. M,la-

koe ' alon - alon an- dioedioeg ing pa- toeronne rnbok ran- dha, ananging ban.

djoer moendoer kan thi angethoengake pistoele njang mhok

.. Ngadeg , ora n~erod mati kowe", ha. ha ha, kowe bae kathik nga.

koe pinter. loewih pinter akoe.

Matamoe bae wis · hawoer, ora bisa ambedakake wadon karo la- nang. Ha , ha. ha, akoe maoe kok kira mbok rar1dha temenan? ... . Ora. akce doedoe mbok randha . nang ing .. .... .. . mantri poelisi ke-

ne. hara.

Aja

noeroet. enggonen koentji tangan iki, gage. selak mati kowe ! .. ... ... "

T j ela thoe mangkono ikoe karo ngoent ji ta n::J c:?ne

si

ket;oe kanthi enggaJ.enggalan, inerga kaselak ing nq jaba rame swara bedhil Jan pistoel. kang ora lija swarane

t~mpoehe

poenggawa poelisi karo pocnggawa ketjoe kang nrombol

mesga

kroengoe swara pistoel kaping teloe saka mantri poelisi maoe. mBokmanawa para ketjoe kang ngawat.awati kepalane sa-

ka

kadohan, woes didjandji jen ana swara ping 3 koedoe age.

age tetoeloeng. ananging kase- lak di tjegat para oepas kang dja·

ga , bandjoer tempoeh rame ba- nget.

Mantri poelisi sawise angoentji tangane kepala ketjoe, oega ban- dioer metoe ing ndjaba ambijan- toe kantjane. Ora weroeh, · si ke- tjoe lijane bisa mleboe ing omah saka mboeri anjolong kepalane, kagawa mlajoe.

fog sawidjining dina

~apro~­

ngoe kabar jen ing omahe saw1- djining randha soegih toer isih enom, kang manggon mg pra- patan sisih koelon · karo batoere

wade>n sidji thok oleh lajang boe-

· . . • . . sakata djacan dipa.ntjal ditoenggangi. no~toeti si ketjoe.

Ing nalika samana wis padjar.

sarta wis rada padhang . Si ke- tjoe kang anggawa kepalane.

b~

bias ambrosot ing pager. mBok- manawa bae ing kana

wis

soe- n?adhija djaran. katara kaproe- ngoe bengingehe.

dheg. jen ing dina kang · woes di- .randha kang · tetela isih mc- temtokake arep ditekani kanthf Jek. manawa bae pantjen ora bi direboet barang - barange Ian di· sa toeroe, ngeling -eling nas ib£.

rodapeksa.. mBok randha katonne oega \\- " is Mesthi bae kang man9kono weroeh Ian kaget banget sarta ikoe andadekake ing wedine katon arep anggembor, ananging mbok randha maoe, sarta koewa- kaselak bangsat

ikt

goeneman

tir

banget, apa maneh . batoere karo ngethoengake pistoele karo bare1rig kroengoe kabar kaja anggoejoe : . .. Ha. ha, ha. adja .mangkono iko-e, bandjoer metoe dikira akoe koerang pinter. mbo.k pisan. · Moela

bandj~r

re:pot randha. apa roemasakoe akoe marang -kang .wadjib. bakal gampang katjekel ing oe-

. Sakala · bareng mantri poelisi . pas-oepas kono koewi? Ha. ha .

kroengoe' kabar mangkono ikoe ha, akoe wis w iwit dhek awan bandjoer getem-getem. gregeten mleboe ana kene. andhelik ing

ban get. sarta gedroeg-gedroeg. ngisor longanmoe .... .. -.. . . . . haaa . Pikirane dioelir-oelir, amrih bisa- adja andjerit, moendhak p1stoel-

ne . nangkep kefjoe-ketjoe kang .koe mang?.n wetengmoe . . . .. ·. · · · padha koerang adjar koewi. . . . .. ha , ha. ha .

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

• - ~ a . t ~ ~

~~.ctll

~o · ~~

.

~k"'~O

"' E .

- . Q

.,,

-~

.

~~"8·~.

• .Elce~. •

Ol-<tl~-

8c;

8

S •

ta -0 ~

~~..!ote:-

"' - Q . .

~:gl~ ~~.

.~ "'~e:

... 111•

·,C n:

· c.

~

~\; ~..:; g'='t:c:. e; Q.. ."t'

~:.:::~!:e.o:.

• •

: ruNSTNIJVERHEID

A. DANIEL & CO·

D

J

0

c '

A. :

• •

• Harga reclame: Klrim oeang

f

l,20 - terlma per aangett'eken_d 3 roepa boleh • : pilih: Gelang besar. tanggoeng. ketjil, model tatah ata.u oelar. toesOt>lt lwnd~ :

• atau tjlatjln. Tjobalah boektikan. ten toe poeas. PoedJlan dibelakano T A'f.. •

• MEMOEASKAN OEANG KEMBALI. •

• 172 . I .

: ... .

rnBok randha sakala andadak andjotos banter banget. precies kena bame si ketjoe. kang sakala bandjoer andjrebabah sarta aga- han andjoepoek pistoele Jan arep kapistoelake mbok randha, ana- nging kaselak : dhor. dhor. dhor, ping teloe, swara saka tangane mbok randha kang wis njekel pistoele oega, angenani tangane si kd joe kang anggawa pistoel.

s<1kala pistoele tiba Ian dheweke dhewe andhoekoeng anjekel ta- ngane kang kena pistoel. kelaran . W oesana mbok randha anjedhaki ket joe mace karo tjelathoe :

Mantri poelisi kang lagi ana ing mboeri wit gedhang, bareng kroengoe hengingehing djaran.

bandjoer mengo njang prenahing swara maoe, kaben·eran nalika samana weroeh ketjoe kang di- tangkep maoe d itjolong lijane.

arep ka!'.fawa

loeng~

karo dja·

ranne. Moela sakala bandjoer ka- pistoel. nanging ora kena, man- dar djaranne ambandhang nrabas inq sawah.

: sakala mantri poelisi ora ke- penak atine. woesana ditoetoeti, ananging

wis

adoh, bandjoer sa- djak bingoeng atine Ian ora sa-

I ~,I..\SOC.KLAH

MENDJADI PEN}IMPAN PADA BqUWKAS BANGSA

SENDIRI, jaog soedah memberi baujak boekti dan koeat kedoedoekannja.

jalah I

BOUWSPAARBANK nB ER I NG I N"

Hoofdkantoor: Salemba 3, BATA VIA...C. Telf. Mc. 769.

Mcmberi pindjaman

f

500,- sampai f 10.000.- zonder rente.

Ongkos administratie han;a 1/18 pCt. seboelan.

o.~ang ~ir.1panan seboelan f 1.- boeat dap-tiap pindja.J11an f 500.-.

Ocang tjitj>lan seboefan f 7.50 boeat tiap-tiap pindjaman f 1000.-.

17fB.

MENGELOEARKAN PINDJAMAN (UITKEERING) SABAN 2 BOELAN SEKALI.

Tahoen 193& mengeloearkan pindjaman 1939 ... . 1940 ... . 1941 (Pebz:uarl) ... .

(April) ... .

f 6.500.- .. 27.500.- ' .. 46.000.- .. 10.000.- .. tl.250.- Totaal fl OJ .2SO~-

(8)

.Katja

l).

..PANJEHAR SEMANGAT. 14 }uni l9il.

bar. Toedjoene nalika lagi pli- nga.k-plingoek weroeh ana djaran maneh kang legan, sakala ban- djoer dipantjal ditoenggangi, cL- handhangake anoetoeti si ketjoe.

Sadhela wis katoetoetan, ban- djoer bedhil kaoenekake, nanging ora kena. Kaja mangkono nganti soewe banget, moebeng-moebeng.

dlesap·dlesep ana ing groemboel -. . . . . . . woesana si ketjoe kan- dheg kadhang-kadhangan ing ka-

!i Moendhoe kang pinoedjoe ban- djir Ian banter iline, toer ora

<ma wode .

An~nging

sarehning amboeroc oerip, moela bandjoer ambjoer sak djaraA-djarane. Ba- reng tekan ing tengah, lagi man- tri poelisi teka ing kali kono, sa- kala ... dhor. dhor, dhor .

BARENG WIS ICBNA.

K e n j a : ,.Setemeue, roug sasi kaug kepocn£kocr akoe goroh karo kowc."

C h e f : .,Goroh keprije7"

K e n j a : •. Satcmcnl! akoe ora bisa ty;•.::1 Ian steno."

pistoele dioenekake .maneh, •sa- kala ketjoe katon mendelep ana

ing

kali, djaranne kena ing pis- toel ora koewat nglangi maneh.

Kapeksa ketjoe 2 katoet ing ili- ning kali Moendhoe.

(Tjoethel).

--0--

Kaja kang wis kita kabarake. nembe iki P.B. Parindra wis .ngoe- toes sdr. Soedirman ( sekalijan) Ian sdr. Soedarjo Tjokrosisworo nekani conferentie ing tlatah Soematra kidoel kanthi kasi! betjik.

ndjalari saja madjoene partai iki ; Oetoesan maoe

ora

lali oega ngendhangi sdr. Ir. Soekarno ing papan pamboewangan ing

Beng~

koelen. Saka kiwa nengen: sdr. Soedarjo, Wara Ir. Soekamo (Nji lnggit Karnasih). Ir. Soekarno, Wara S . Soedinnan. Ian sdr.

TEM30E.NG SILIHAN.

,.Goleka pan"basao kang nganggo temboeng silihan: oepama1 nggoetodi:

lor, kena kidoel. Tjoba kowe!"

- ,,Nabok njilih tangan ...

- ,.lja bener, ganti kowe".

.

- (Ngantoek) ,,Arep ndjagong njilih klambi ••..•••.

- 0 -

Soedirman.

wis dawa kok ora potoogan1

P o e j a r i: lja, djalaran akoe wedi jen kalong.

- Mesthi bait kabeh woog potoogan ramboete mesthi kalong.

- Ora mengkono.

... Lo, wedi kalong apane?

WEDI J~N KALONG. - Wedi jen kalong ••• dhoewite.

P o e j a d i 1 Ri, geneja ramboetmoe Padijo.

~···~···

$PIL SEMARA ,,8"$

: (OBAT BOEAT MEMBERSIHKAN DARAH KOTOR) :

• Ini obat paling kesohor · diseloeroeh NIPPON, berfaedah sekali boeat • : sakit kcpala poesing, berat, panas, mata merah, boi:reng lantaran darah :

• banjak oaik <ti kepala ; memboeka dada Jang tertoetoep soepaja gilingan •

• •

: r:iakanan bekerdja betoel. hingga :

: ,./~· ?si?~~f;;_t';~f~1trt~~1··

BOEANG AER sama KEN- :

'~\··

, •. '-.'\

\.'-·:.,.-_ ,1/j::-;;~.:-{.·,f_,.,,~.;.

t

t'Pi!J•:.."IJJ,

TJ!NG moedah berd1'alan. Poen

a

., ..._ • \ ,,."\,_ ,.(. :C ,..::;, -:o.:' •"'A~V. t1i•:

• __ o _ ~t~ 1 ~fl:

moestadjab sekali gocna menjem- •

~=------~- {';' ..

·•:i •

• lf-ll-l

SA K T I j-~. ~{~tf~1 boehkan penjakit SYPHILIS, •

~I

.:., ..

,1 •

• • ti • ;1 _..,~=«'i; LOEKA KEMALOEAN. PING- •

11 ,.:- ' ~?JJ.-~

• I.

11 •• .s.i. .t0f-· () ,.. .. k

ii

\~:·i~· GANG SAKIT. TOELANG BE- D

: ;·,J

~!~·,.-i. jl Jff.(, :O.

RASA LINOE. GOEDIG, EC. :

: l , ! P IL SE fft AR A ii ~··;i~

ZEEM, dalam keeping sepertl :

• ·· !:I __ 8 ==--:- ' / ~~J.~

ada berboenji dan segala PE- •

• •' - - - - II ' ...

~j

NJAKIT KOELIT k •

;/ ~::::__ .... l>m•h••• d~. , ~~~~l

.

jang eba~ •

• !

fob••IG olrb

I k.~-::;::.::::-

:1

rJt~v

njakan timboel karena darah ..

•.• J

Apot!iea~ C . lt~h · ~~'bTm'; st~~ i I M~~k

KOERANG BERSIH. : ' c~;--. ... -...,... •• , II \~~,..:.t;,~

: · 0

••h

i... - ..

~;.'

ii IJ~t.· Harga per doos, isi 14 boengkoes :

• l minggoe

f

1.75. •

: · Kalau toean2 dan njonjah2 hendak pesan, kirimlah oeang dengan post- :

• wissel lebih dahoeloe, kita kirim zooder ongkos (vrij). Akan tetapi terlebih

w

• baik dikirim Aangetcekend pakje, j21:g hargaoja obat ditamban ongkos 9

: lagi

f

0,20. ~

ii

Lebih djaoeh kita djoeal djoega segala matjam obat-obat keloearan ii

: negeri JAPAN. :

• Datanglah, dan saksikanlah sendiri: •

: PHAMACEUTISCHE IMPORT MIJ :

: CHINEESCHE BUITENWEG 7 (HOEK BONG.KARAN) •

• 41 SOERABAJA, TELF. NOORD 2919. •

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

SEDIA MATJEM ~ DJAMOE .SAMPE COMPLEET.

DI SELOEROE INOONESIA ADA AGENTNJA

~-Uuks"/Jill /

POA TJONG KWAN ·WONOGIRI

MINTAKLAH PRIJSCOURANT BAROE AGENTEN 1 Soerabaja: Songojoedan 118 - Maiang: Koedoesc.n 10 I Djombang: TocJoestraat - Probolingir;>: Gr. Weg 77 Loemadja11\I ·

l

Hoofdstr. - Bondowoso: Toko Josoboesono - Semarang: Karangtoerl 150

i

& Kra!lggan Oost 39 - Solo - Cheribon - Tega! - Tasikmalaja - Poer- : wokerto - Djoltja - Batavia C. - Bandoeng - Koedoes - Pati - Japara-

!

La.sem - Joana - Toeloengagoeng - Madioen - Kedlri - Ngandfodt -

!

Paree - Tjilatjap - Ponorogo - Magelang. Poerbolioggo - Banjoemas -

' MO<'n~i!:in. J6l

Referensi

Dokumen terkait

This study aims to find answers to the main problem, namely how the role of women in the local government bureaucracy seen from human resource development aspect in Central

[r]