• Tidak ada hasil yang ditemukan

panjebar semancat

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "panjebar semancat"

Copied!
14
0
0

Teks penuh

(1)

No. 18 Taoen VII 30 December 1939 OPLAAG : 12.000 EXEMPL. Sabtoe . Wage 19 Sela 1870.

PANJEBAR SEMANCAT

Weekblad basa Djawa adhedhasar kabangsan diw'etokake saben dina Sabtoe dening N.V. Handel Mij. Druk. ,,Indonesia" ing Soerabaja.

- - - --- - Hoofdredacteur: Imam Soepardi.

Regane langganan 1 kwartaal f 1.50. j

Kena diba jar saben sasi f 0.50, Koedoe ' dibajar dhisik. Toemrap sandjabane I

Indonesia : 1 kwaritaal f 2.-. I

Sawajah - wajah kena ndjaloek dadi langganan, nanging jen leren koedoe

ing wekasane kwartaal. i

Alamat Redactie Ian Administratie : ,.PAN}EBAR SEMANGAT"

Paviljoen G. N. I. Boeboetan

S 0 ER ABAJA.

Ragad advertentie 1 regel f 0.25; apese I

f 2.50 sak-pasangan. · Jen langganan (contract) : bisa oleh soedan akeh. l

Kena ndjaloek tarief. Administratie I

wenang nolak sawidjining advertentie, tanpa nerangake sabab-sababe. I

MENGETI:

Te1efoon Red. Ian Adm.

z. 3 4: 8 9. '·---- --- ---

NGREGANI PERHIMPOENAN PEGAWAI BESTUUR BOEMIPOETRA

10

TA.OEN.

ING minggoe kepoengkoer,

\viwit tanggal 23 nganti 25 Dec.

mentas iki, pakoempoelan P.P.B.

B. wis nganakake jaarvergade- rlng kang kaping IX ana ing k.oetha Soerakarta - hadiningrat.

Gegajoetan Jan kedadejan iki sarta ngiras mengeti oemoere wis I 0 taoen, kita, kang oega migatekake sarta ngadjeni ma- rang saroepaning lelaboehan kang moerih adjoening negara kene, - kaetoeng oega menge- ti lelaboehane para prijaji be- stuur ing kalangan P.P.B.B. kang wis gawe lelaboehan kang be- tjik toemrap gerak Ian semangat kita, - wis samesthine mengeti kedadejan iki. Kapindhone. soe- pa,ia iJe ..

~HJ,ioPhane 13tI{J k~:f:p

di- wedharake. kang ngenani ma- rang kaperloewaning rakjat. kang keproengoene sarwa enak kepe- nak. w.adjib kita 1:-ijantoe njijar- ake, soepaja tebane saja adoh . sa- jo omber, satemah angen-angene pakoempoelan kang betjik kang kerep diandjoerake dening pe- mimpine maoe bisa saja gedhe dajane ing bab enggonne nin- dakake wadjibe. toemrap para wargane oetawa iJara prijaji be- stuur kang isih ana sandjabane kalangan P.P.B:B.. kang karo- karone ora sethithik padha dadi pamaosing lajang kabar kita iki.

Manawa kita ngremboeg bab bot repoting pangoeripane rak- jat. ora kena ora kita mesthi nggepok pihak kang kawogan.

jaikoe B.B. Kerep dadi pangaran- Man manawa prijaji pangreh pradja ikoe - kadjaba dadi be- haloenging Parentah - dadi ba- pa baboening rakjat. Iki wis sa- pan tese. N anging sadoeroenge djaman kaja saiki, mangkono ma- oe moeng tetep pangaran-aran thole Kerep diar<-tni manawa pa- gawejane prijaji pangreh pradja ikoe moeng kapoelisen Ian narik padjeg thok, sarta kang diang- kah moeng oendhaking pangkat.

Kahanan kang kleroe mengko- no maoe ing djaman saiki wis arang keproengoe. sanadjan

ta

isih ana sidji Joro. Ing kalang- ane para prijaji B.B. ing djaman saiki wis ana kainsjafan. wis ti- narboeka.

Loewih-loewih sarana anane Perhimpoenan Pegawai Bestuur Boemipoetra, kang toemeka sa- iki wis oemoer 10 taoen loewih.

Toewr111 JI. Soetardjo J{artohadikoesocmo tetoewane P.P.B.B., kang

w1:s 111,·1~'1 leloi1nPhr11if>

ka11ggo pakoernpoelan Zan oemoem.

Dene I 0 taoene precie.s nalika 30 Mei kepoengkoer. Kanggo ninting sepira pentinge Ian oleh- olehane pakoempoelan maoe ing sadjrone lC

taoen.

betjik kita ngoengak sedjarahe sarta oen- dhoeh-oendhoehane wiwit ma- deg toemeka saiki. oendhoeh ..

oendhoehan kang toemrap para wargane dhewe ija toemrap ma- sjarakat. loewih-loewih masjara- kat padesan.

P.P.B.B. madeg nalika 30 Mei

1929.

Madege maoe marga di- rasa perloe dening para prijaji B.B. toemrap anane pakoempoe- lan kang tjakep sarta sagoeh mbelani kapentingane. Kaloe::ig- goehane corps B.B. dirasa koe-

rang maremake, moela perloe anane organisasi kang koewat kanggo ndandani kaloenggoeh- an maoe. Kadjaba ikoe dhasar

\vis :ma

kainsjafon toemrap ana-

ne persatoean kang noenggal pa- gawejan.

Nitik saka ik'oe. terang ma- nawa P.P.B.B. ikoe gelare pa- koempoelan sekerdja. Perdjoang- ane moeng adhapoer perdjoang- an ndandani kaloenggoehane Ian mbelani kapentingane. Bab iki kaboekten ana ing agendane na- lika Alg. Vergadering kang ka- pisan. jaikoe

1

bah merangi slaafsche gebruiken ( pakoelinan- pakoelinan mbatoer) lan 2 bah rechtspositie ( kaloenggoehan ana

ing hoekoem).

Nanging sarehne sabagejan gedhe para wargane padha dadi lid regentschapsraad, mangka leden regentschapsraad iki pa- dha ndoeweni hak milih warga Volksraad, moela saka ikoe wis mesthi wae manawa P.P.B.B.

oega tjampoer ing ajahan poli- tiek. Ananging ora amber kaja- dene politiek kang kaangsahake dening party-party politiek, na- nging moeng actief toemrap me- loe ing pamilihan. Dadi ora ndoeweni lapangan politiek kang langkah saka ikoe. Moela saka ikoe P.P.B.B. ora ndoeweni po- litiek-program. sarta toedjoewa- ne ija moeng pantog ana ing vakbelangen wae. Kanggo ka- boetoehan ikoe P. P. B. B. ndoe-

weiii'

~'~.~:H-wakil

ana ing Volks-

raad. -

Ana ing Alg. Vergadermg kang kapindho nalika

1931,

P.P.

B.B. netepake motie :

a. toemrap babagan kang njangkoet kahanane pangreh pra- dja (bestuurswezen) wakil-wa- kil ing Volksraad dianggep ndoeweni sikep Ian swara atas nama Ian tanggoengane P.P.B.B.

b. toemrap babagan lija-lija wakil-wakil maoe ora kaanggep minangka wakile P.P.B.B., na- nging koedoe tanggoeng djawab dhewe.

Toemrap fatsal 1, ana orga- nisatorisch verband antarane P.

P.B.B. lan wakil-wakile, toemrap fatsal 2 ora ana.

Nitik toedjoewane. wakil-wa- kil P.P.B B. ana ing Volksraad ikoe moeng berdjoang kanggo mbelani kaboetoehane corps B.B.

wae. Nanging koedoe kita eling1 manawa loemeboene wakil-wakil ana ing Volksraad maoe kap1- lih dening para pemilih kang ra- tjake padha dadi warga-warga regentschapsraad, Ian warga- warga regentschapsraad iki

m1-

nangka wakiling rakjat. Moela saka ikoe indirect wakil-wakil ing Volksraad maoe mesthine oega minangka wewakiling rak- jat. Dadi ora moeng wewakiling P.P.B.B. wae. Soekoer iki oega . dikawoeningani dening wakil-

wakil B.B., katandha dene oega mbelani kapentinganing wong

(2)

Katja 2 ,,PANJ:2BAR SC.MANGAT" 30 December 1939.

tjilik, sara ija ana woh-e.

Ing antarane vakbond - vak- bond Indonesia moeng P. P. B.

B. dhewe kang leloemban ana ing laladan politiek. sarana ndoeweni koersi ana ing Volks- raad. Nalika ana remboeg bah partij politiek karo sarekat boe- roeh, P. P. B. B. maoe ora loe- poet dadi rasanan, dene ing nga- tase m'oeng pakoempoelan vak teka meloe Ieloemban ing laiadan politiek. Anggonne P. P. B. B.

mangkono maoe mbokma:nawa marga roeniangsa manawa oega meloe mrihatinake kapentingane rakjat. Sarana meioe tjetjiblon ing Volksraad maoe P. P. B. B.

anggonne toemandang bisa om- ber, sarta tansah ora loepoet sa- ka kawigatening Pamrentah Ian oemoem.

Kagawa saka anane semangat kemadjoewan Ian kainsjafan, ing sanoebarining prijaji bestuur toe- woeh pepenginan ndoeweni ka- loenggoehan kang mandhiri.

Anggonne ndoeweni pepenginan kaloenggoehan mandhiri maoe djalaran anane ontvoogdingspo- litiek kang katindakake dening Pamrentah, jaikoe politiek karg

ndoew~ni

gegajoehan oetjoele paprentahan - paprentahan saka pangoelat-oelataning nagara.

Pepenginan mandhiri mace di- lahirake ana ing Volksraad

na-

lika th. 1932. Pamren tah ora ka- botan minangkani pepenginan maoe, sarta njagoehi soepaja pe- penginan maoe kaleksanan. Ka- trangane Pamrentah kang mang- kono ikoe ateges kamenangan kang prmcipieel sarta gedhe a·

djine toemrap corps B.R.

Amrih kasembadane idham·

idhaman maoe wis mesthi wal ora bisa katindakake sadeg-sak niet, nanging koedoe saka sethi thik, jaikoe dilambari sarcma ke- madioewaning pikir lav hatin ( verstandelijk en . geestelijk).

J:(emadjoewaning pikir kena

dt~

pinangkani kajata sarana pa- moeiangan dhoewoer, dene kema djoewan hatin sarana kainsa-

Ian.

nggedhekake rasa tang- goeng djawab oetawa maneh ndjerokake rasa wadjib (plichts- besef).

Kanggo nggajoeh kemadjoe- wan kasboet ndhoewoer, P.P.

B.B. wis ngadjokake pirang-pi- rang bab, antarane:

1. lndon. bestuursambtenaar wiwit pangkat wedana koedoe oieh pasinaon kang pantog. lki sabagejan wis kaboel sarana ma- dege Bestuursacademie nalika taoen 1938.

Oega ngoesoelake soepaja corps B. B. dibage dadi lore. Ja- ikoe : pangkat districtshoofd

~oenggah

koedoe diloeaggoehi dening prijaji academici, den'2 pangkat onderdistrictshoofd sa- pengisor diloenggoehi dening prijaji weton sekolahan endhek sarana pasinaon tambahan. Na- nging iki doeroeng kaboel

2. nDjaioek soepaja kahar- tanne (financien) para prijaji be- stuur koedoe didandani, sarana kirim rekest ndjaloek soepaja P.

P.B.B. oleha garanti-efonds kang- go ndjoepoek dhoewit pawitan saka A. V. B.- kanggo adeging bank. Nanging rekest iki ditoe- lak. P.P.B.B. wis ngiadekake re- kest anjar maneh, nanging doe- roeng oleh wangsoeian.

3. nOjaloek soepaja corps lndon. bestuur diwenehi kaiong- garan kang ember - loewih-loe- wih boepati-boepati -

kan~go

mikoel tanggoengan kang loewih akeh.

Kaja mangkono bab-bab kang principieel kang diangsahake de- ning P.P.B.B. ing sadjrone 10 ta- oen.

Manawa kita njeboet sidji-si- djine bah kang ngenani kadra- djatane corps B. B. kang diang- sahake ing Volksraad, mbokma- nawa ora tjoekoep moeng salem- bar rong lembar wae. Moelane kita seboetake kang pentin.g wae, jaikoe : bah ilange gila

Wakilrwakil P.P.B.B. ing Volksrand pcriode

1930-1934.

Kang d.foe- nu neng ing ngarep saka kiwa manengen : t.t. R.Prawoto, R.A.A. Wi- rrinatakoesoern.a, ltf.Soetardjo. Sisih mboeri saka kiwa manenge·n : t.t. De Quel.ioe, Wiradiatrnadja, Said Alatas, Toeankoe ltfachmoed,

B .J(.P.II.H adiwidjojo, R.A.A '1.'jakraningrat Zan

,f

ocbhar.

8esuwrinur111 iny n:ccpfic nrtliku

l'.J>.n.n. ngmwkakf

Alg.

llergadP- rinu kung u·Plm.sa11 dhcwe ing /nor 11 1938 ing Soerabaja.

hoermat. Ing saikine ing tanah Ojawa Jan Madoera wis oemoem para loerah kena loenggoeh ing koersi. mesthi wae sidji lore ana kang isih.

Sawise ngandharake lelaboeh- ap.-lelaboehane toemrap corps B.

B. dhewe. betjik saiki mawas le- laboehan - lelaboehane toemrap sadjabaning corps. Loewih dh1- sik ing laladan politiek. Sadhe- ngah mesthi wis taoe midhanget .. petitie Soetardjo". kang soera- sane ndjaloek soepaja dianakake rijksconferentie antarane Neder- land Ian Indonesia, ngremboeg roewet rentenge tanah kene gan- dheng lan bakal tekane reren- teng internationaal. Soerasane petitie mace oenderane ( nadjan ora pleg padha) ija ora beda karo pandjoelke Gapi ing saiki iki. Petitie mace disaroedjoek1 dening Volksraad. kaleboe oega warga-warga bangsa Walanda.

Sanadjan petitie mace anggonne ngadjokake ora atas tanggoeng- ane P.P.B.B. nanging atas tang- goengan salirane toewan M. Soe- tardjo dhewe. nanging perloe ki- ta seboetake ing kene. djalaran salirane toewan M. Soetardjo ikoe ora pisah saka djagad P.P.

B.B. Nanging emane petitie ma- ce katampik.

mBandjoer diladekake panjoe- woenan soepaja bangsa Indone- sia kang ndoeweni pasinaon dhoewoer diwisoedha ing Cen- trale kantoren Ian ing Departe- menten van Algemeen Bestuur.

Ian diwenehi kaloenggoehan kang dhoewoer. Motie iki disa- roedjoeki dening Volksraad. Pa- njoewoenan iki sanadjan lagi sak imit wis kaboel. sarana ana- ne hangsa Indonesia kang wis kaangkat ing Dep. 0. & E .. Eco- nomische Zaken, Dep. B.B .. Jus- titie, ing kantor Adviseur voor Inl. zaken sarta Algemeene Se- cretarie.

mBandjoer kang keri dhewe 1ki panjoewoenane toewan M.

Soetardjo soepaja ing lajang-la- jang opisil sarta

prana~an-prana­

tan dipigoenakake ternboeng : lndonesie. lndonesisch.

Ing laladan Dessadiensten.

Wis sawatara taoen wakil- wakil P.P.B.B. wola-wali ngan- d1oerake soepaja aradan desa kang wis ora perloe maneh oe- tawa kang wis ora ndjam:!n di- 1langi, saora-orane dienthengake oetawa dig anti pembajaran awocdjoed dhoewit. Sawise ni- tipriksa bah iki, bleksan.:!n pa- njoewoenan mace diparengake.

lki ateges kaoentoengan toemrap kantja tjilik, awit ml-andjoe.r ndoewen1 kalonggsran ka11g loe- w1h ember kangJ') f!Olek re- djeki.

Ing laladan onderwijs.

Toewan M. Soetardjo taoe ngladekake panjoewoenan soe- paja Pamrentah nambahi akehe sekolahan I n 1. M u I o mi- nang ka patjobc.n. Anane

pRmoe~

langan iki sawidjining kalong- garan kang betjik toemrap bo- tjah-botjah weton 2de lnl. school kang kepengin mbandjoerake pa- sinaonne kajadene Mule kang nganggo voertaal basa Walan- da.

Oega dioesoelake soepaja di- anani I n 1. m i d d e I b a r e v a k s c h o I e n kanggo me- nehi pasinaon ing bahagan teta- nen. pamijaraning kewan. pa- mijaraning iwak. toekang, pa- dagangan lll.

mBandjoer dioesoelake soepa- Ja dianakake I o c a l e l e e r-

·p I

i

c h t, jaikoe kewadjiban njekolahake anak toemrap ing panggonan-panggonan kang wis akeh sekolahane sarta rakjate wis ngerti. Toemrap iki Pamren- tah wis njagqehi arep njatitek- ake, jaikoe sawise tjatjah djiwa taoen 1940. sebab marga anane tjatjah djiwa iki Pamrentah ba- kal oieh katrangan-katrangan • warna-warna bah kahananing rakjat.

Saka andjoerane wakil-wakil P.P.B.B. kang wis mataoen-ta- oen, saiki ing sawatara panggo- nan wiwit dianakake koersoes ing sadjabaning sekolahan kang- go merangi woeta sastra.

Panjoewoenan kang soepaja

(3)

30 December 1939.

studiebeurzen kanggo moerid- moerid pamoe- langan loehoer diakehi, oega dikaboelake de- ning Parnrentah.

Ing sadjro- ning crisis akch banget sekolah- an H. I. S., lni.

scholen kang kasoewak. Sa-

.. PANJEBAR SEMANGAT" Katja .3

- - --- ---- --- ---

·,

nan kang soera-

sane soepaja Pamrentah ndan dani lan nga- djokake pereko- nomianing rak- jat ing koekoeb- an - koekoeban kang rakjate kemlaratan Ian boetoeh pitoe- loengan, sarana dianani w

e

1 - vaartfonds lan lijane ikoe dianakake we I- v a a r ts com-

m

is s

i

e kang diwadjibake ngran tjang ih- tijar-ihtijar kang go merangi ka- soesahan - ka- soesahan kang saben-saben toe- woeh.

ka ada-adane wakil P.P.B.B.

dianakake c o -

mite voor

{ n

h. on cl er - wijsbelan- g en kang ka- toentoen dening toewan M. Soe- tardjo. Saka tandange Comi- te iki Ian saka bantoewane Di- recteur van .On- derw. & Eere- dienst, panjoe- wakan sekolah- an - sekolahan

Nalika P.P.B.B. ngcinakakc A.lgemrene Vrrgadering k11ng kopisan anrt ing Betawi nalika taorn 1930.

Nalika semana kang dhdi tetoewaning pakocmpoelan Jl(trd}enengane R.A.A.1Yiranatakoesoema boepa- ti Ban<loc11g.

Panjoewoenan iki antarane ge- gandhengan Ian anane pa tjeklik- patjeklik kang maoe ora nganti

nglandjak. H.I.S. loewih saka 50 lan vervol-gscholen Ian sekolahan angka 2 koerang loewih 140 woe- roeng kasoewak.

Ing lalaclan ekonomi.

Ing djaman crisis wakil-wakil P .P .B.B. ing College Gedeleer- den ngladekake pirang-pirang motie kang mn.ksoede soepaja le- lajanan ekonomi antarane Ne- derland Jan

Indone~ia

dibetjik- ake, Ian soepaja Nederland me- nehi sokongan marang Indonesia

kanggo ndandani ekonomi ing kene.

kahananing Directeur van Econ. zaken, jaikoe Mr. Hart, dhek semana mbeneri ngabyantara menjang Nederland perloe ngembat na- lar-nalar maoe karo Pamrentah Nederland. Ananging sadoeroe- nge Mr. Hart rawoeh ing Ne- derland, minister-president Dr.

Colijn wis nerangake manawa Nederland ora arep menehi ban- toewan marang Indonesia. Moe-

la saka ikoe motie-motie maoe mbandjoer kaladekake. Bareng toewan Mr. Hart rawoeh ing Indonesia, ana kabar manawa Pamrentah Nederland ngoedhoe- nake bantoewan akehe 25 mil- joen, kanggo ndandani kahana- ning ekonomi rakjat. 1 oemrap tandjaning dhoewit

sem~no

ma- oe wakil-wakil P.P.B.B. oega menehi pamrajoga ka.ng ora moespra.

Oega diladekake panjoewoe-

saben-saben tim- boel, kajata ing Bodjonegoro, Pemalang, Poerbolinggo Ian isih ana maneh. Panjoewoenan iki diroedjoeki dening Volksraad.

mBandjoer diladekake motie soepaja dianakake fonds kanggo ndjaga Ian ndandani kaboedida- jan kebon karet doeweke bang- sa kita. Motie iki oega disaroe- djoeki.

Lan isih ana maneh bab-bab ing laladan ekonomi kang di- angsahake.

Gam~mr

sisih kiwa : dhapoekan hoofdbestmw 1931.

Sa~a

ki!va 1nanc:1gc11 : T. Datoek Tocmcnggoeng (wiki wis lcreh), t. R. D. Wiradiat- nwd.11i. lan t.

R. P~awo~o'.

w_arga-w.w:ga, t.

M. S~efrtrd.10,

vice voorz1tll'I·, t.

R: A. .. A ..

1\Tfranalakoesoema voorzittrr, t.

R.

T. Soenrn·.io se- cretaris, f.U.Prawiron11d.10Jo administ1·atcnr P.I .B.B. lan t. R. A. A.11. Soerwnata-citnwdja, vice-voorzittor departernent West-Java (sa

iki wis d isoewa k).

Gambar sisih tengen :P.P.B.B. Departemrnt Djawa-Wctnn nalikrt ziarrpafrm. Dhik srnwna P.P.B.B. kabage dadi 3 departement, ja-

ilroc D,ir1wa-J{oelo11., Djawa-Tengflh Zan W Ctan.

(4)

Katja 4 .. PANJEBAR SEMANGAT" 30 December 1939.

P.P.B.B. bagejan kawanitan, P.l. l'.R.,

rwf.il.:ii mbockr1i.: S(</.:olaho.11

r<Jemah tangga ing Betawi. saka kiwa manengen : R.A.Soetardjo penn.ingmee.steres H.B.P.I.P.B., kang minoel.ia n,jonjak T.iarda van Sta1·ketiborgh Stachouwer, bescke

·mv1'1)'UW<'

P.l.P.B., boewan

M.Soe~

f'a rd.ii).

Ing laladan kaboedajan (cul- tureel).

Ing taoen

1937

ci iadegake be- badan .,Perikatan Perhimpoenan Radio Ketimoeran". jaikoe iket- aning pakoempoelan - pakoem- poelan radio bangsa

kit 1.

Peri- katan maoe dipangarepi dening toewan M. Soetardjo. Dhek se- mana toewan l\'I. Soetanfo nga- djokake motie soepaja Oostersche Radio Omroep kang ana ing ta- nganing N irom dipasrahake ma- rang P.P.R.K. Bab iki sniki wis kelako:1. Dadi pangirimar,-pangi- riman radio

w~tdnan

( kf'timoe- ran) bakal

katindakak~

dening P.P.R.K.

Semono babagan-babagan sa- djabaning corps B.B. kang pen- ting-penting kang diangsahake dening wewakil_ing P.P.B.B. ing Volksraad. Mesthi wae isih ana bab-bab lijane maneh. kajata defensie, pendhidhikan badan.

decentralisatie, pengadilan. l;m babagan kapentinganing poeng- 9awa

ne~ara.

Nitik ao · kan::i b.sehoet mg

ndhoewo~

. njata manawa aj<1h- ane P.P.B.B. ing Volksraad ora moeng katoedjokake marang ka- pentingane P.P.B.B. y.rae, na- nging oega menjang kapenting- aning rakjat Ian tanah air. Djer toewan M. Soetardjo dhewe wis nerangake manawa toedjoewane P.P.B.B. ing Volksraad ikoe ngangkah kemadjoewane rakjat Ian tanah air ing laladan staat- kundig. economie, sociaal Ian cultureel.

Sarana mawas sedjarah Ian lelaboehane P.P.B.B. ing sad1ro- ning 10 taoen maoe kita bisa ngantha-antha sepira kemadjoe- wane kalangan B.B. ing wektoe saiki. Mesthi wae sidji loro isih ana kang njebai. Pangaran-aran manawa prijaji B.B. pagawejane moeng nagih padjeg Ian kapoe- Irsen wis ora taoe ke:-'roe11goe.

Panjeda manav·<1 prija;i B.B. ikoe moeng ngangkah oendhaking pangkat, oega wis wiwit sirna.

fog djaman wingi-wingi kapenti-

nganing rakjat sok kesingkoer perloe mboeroe kapentingane

dhewe. Ing tlatah-tlatah kang ana kaboedidajane bangsa Wa- landa, wong tjilik sok-sok ke- singkoer kapentingane. Sapa sing doeroeng taoe kroengoe tem- boeng .. djilat-systeem" ? Ija tjara mangkono ikoe bing sok agawe kasingkoering rakjat.

Nanging kahanan mangkono ikoe saja

~oewe

saja sirna, ija marga corps pangreh pradja ·wis wiwit insjaf Ian

~inarboeka.

Betjik ing kene lda patjak pa- nemoene toewan M. Soetardjo bab kewadjibane prijaji p<rngrC:h pradja. kang kapatjak ing or- gaan P.P.B.B. kang nembe me- toe iki Ian mawa irah-irahan ,,Hasthabrata".

Hasthabrata ! Apa ta 1koe ? Ambeg w.;krng werna kang kocdoe dibor>1•diieli ke.,,.;ng de- ning sapa wae kang rf,emasa mikoel kewadjiban noent:)en. mi- koeI Ieidcrschap. oepamnue pri- jaji bestuur.

K a n g

cl

h i !1

i

n : k.iedoe atindak

!<:,1~,c~tj!bn

maranq ge- r-lhe tjilik.

Dacli: adja soemeh rnarang kang gedhe, bareng mara11g sing tjilik mrengoet. Kna koed

>c

in- sjaf. jen dad1 Bnc-pat.. Patih.

Wedana, Ass. Wedana, ija ta Djoeroetoelis pisan. ora moeng samekta kanggo kang gedhe Ian ndoeweni prabawa wae, naRging oega marang si ringkih Ian s' tjilik kita koedoe dadi pandom

panoedo~h

dalan Jadi obor ing

~;adjroning

pepctcl'.'5. d>idi pa- joeng ing sadjroning oedan. Ma- nawa kabeh prijaji bestuur ngloenggoehi positie kang moel- ja iki, 5anjata kaloenggof:"hane corps kita dadi tegoeh.

K a p i n d h o : adja enggal doeka, nanging koedoe digalih . kabeh bab kanthi hetjik-betjik, soepaja bisa mbtdckake endi kang bener endi kang loepoet, endi kang betjik endi kang ala.

Dadi : adja pisan-pisan ndoe-

weni adigoeng. kanggo ngongas- ake ( main-mainake r) pangwa- sane. Ocpnma :k.ita ngroengoe swara kang ora enak ing koe- ping, ndeleng reroepan kang ora ndadekake dhangan kita, adja kesoesoe doeka, nanging moega dititipriksa kang tliti. endi doe- noen ging kaloepoetan.

K a

t

e l o e : koedoe nja titek- ake masjarakat kalajan temenan.

soepaja kang njampeti kaboetoe- hane lahir masjarakat maoe, na- nging ing bab ikoe koedoe in- sjaf manawa gebyaring barang ikoe ora salawase kena dipa- dhakake karo woedjoede_ kang sedjati.

Kita koedoe prajitna manawa swara kang nganjoet-anjoet tin- dak-tandoek kang ndoedoet ati banget ikoe sok-sok njingidake maksoed kang ora bisa dikeplok- ake karo kapentingan oe- moem. Kaboetoehaning masja- rakat ora kena ditimbang saka sadhengah gebyar kang kita soe- moeroepi Ian sadhengah swara kang kita proengoe.

K a p i n g p a t : koedoe setya ing sadjroning nggajoeh kabetjikan Ian kaloehoeraning boedi pekerti, adja pisan-pisan nggajoeh toedjoewan kang pal- .-oe.

Oepamane: loyaal marang i kapentingane) dhewe ( kanggo golek kasenengan. kaoentoengan.

l.1.1.) dianggep loyaal ma rang

Pamrentah oeta,va marang ke-

\\'adjibane. Apa maneh ing Volksraad. kang ing kono kita adhep-adhepan toemoeli karo Pa- mrentah. ..panggodha" mang- kono maoe ( jaikoe mboeroe ka- senengan. kaoentoengan I.I.!. red.

P.S.) toemrape prijaji bestuur- lid Volksraad gedhe banget

K a p i n g I

i

m a : koedoe ndjaga katertiban oemoem sara- na rn1goenakake sarana-sarana Ian · kekoewatan - kekoewatan kang bisa nganakake katertiban maoe.

Kanggo nindakake kewadjiban iki kita koedoe ndoewe dhasar ketjakepan kanggo mbengkas oe- tawa saora-orane ngloempoeha- ke lelawanan Ian b1sa nganak- ake Jelaia1rnn kang betjik an tar a-'

ne pendhoedhoek sidji Ian sidji- ne.

K a p i n g n e m : koedoe netepi keadilan; kang salah Ian kang ala koedoe digoleki perloe dibengkas.

Kanggo nindakake kewadjiban iki kita koedoe ndoeweni ati te- goeh Ian kadhangkala koedoe ndoeweni ati kentjeng. nanging ora moeng kentjeng warang si tjilik Ian si ringkih wae !

K a p i n g p i t o e : koedoe nekakake katentreman batin ing kalanganing rakjat, marga pa- karti-pakartine kang lelandhesan welas marang wong lija.

Soepaja didjaga, oepamane adja nganti kita ngrigoni pen- dhoedhoek Ian bawah kita sara- na pranatan Ian aradan neka- ueka. kang sabenere ora pati mi- goenani. W elasana pendhoe- dhoek Ian bawah kita maoe !

K a

p i

n

g w

o I o e : koe- doe ngajomi si tjilik Ian si ring- kih.

lki sawidjining kewadjiban penting Ian moelja, nanging oe- ga kewadjiban kang abot; apa maneh moreel abot banget. Ke- rep kapentingane si tjilik kadhe- sek dening kapentingan gedhe lan ndoeweni prabawa. Sak;i ringkihe kaloenggoehan kita, sok- sok ora koewat kita malangi.

apa maneh noelak kekarepaning s1 gedhe Ian ndoeweni prabawa.

nanging nadjan mangkono, sa- ora-orane jen kita insjaf marang wadjib kita ngajomi si tjilik

.

tanggoenganing si tjilik maoe meksa hisa dienthengake.

Koedoe kita tjatiad

ban get manawa ana

prijaji bestuur kang gc- lem makak:akc kapenti- ngane si t j i l i k kang- go golek djeneng be-

t j i

k s a k a

p i

h a k I

i j

a.

( kita

renggangake. red ... P.S.").

Kantja-kantja ! Kaloenggoeh- aning corsp kita ing wektoe iki 1sih ringkih. nanging akoe jakin.

manawa sadhengah prijaji he- stuur wiwit ndhoewoer tekan

( T,i1t11d/Ja/.J inf/ kl//)11 Ii)

Pa·ra sfi1denten Bestimrs-acad011tic sarinibit padha koernpo<'l

rrn<t i11g

daleme toewan Jl.Hoetard)o

i11,q

Betawi.

(5)

WATAK SINATRIJA SEDJATI Koedoe anetepi soempahe.

Denin91 ELLY.

- o -

KOETHA Malang cetawa Parijs van Oost-Java. sawidjining koetha kang en- dah Jan akeh pemandhengane kang asri ..

asri, ing sisih Lor kinoebengau gcenoeng Ardjoeno, sisih Wetan goenocng Teng- ger Ian Semeroe, sislh Kidoel pagoenoe- ngan Kidoel Ian sisih Koelon got>noeng Kawi. Hawane adhem Ian seger banget, mo<>lane era anggoemocnakc jcn ing Parijs van Oest-Java ewon tjatjahe bangsa Walanda Ian asing kang padha jasa omah Ing keno Restaurant. bios- coop. kethoprak. toko kang gcdhe-gedhe Ian lija-lijan~ pleslran ora koerang.

Soenjoto, sawidjining poenggawa Re- s!dentiekantoor. pemoedha kang blater Jan akeh banget tetepoenganc. Sadhengah koempcelan cetawa vereeniging mesthi dlleboni. kajata koempoelan Beksa, koempoelan Kethoprak. pcntjakclub, mu- zlekclub, korfbalclub, vcetbal. badmin- ton Ian IO<'droekverecniging. moelane tan- pa wilangan kehe tepoengane. Walanda, Prijaji lsp. Meh Ing saben kampceng

Kaplndhonc wis bekend banget jen Soenjoto wis toekar tjintjin alijas toena- ngan karo sawidjining kcnju h 1J 1sih sekolah ing huishoudschool, djeT:-nge Andalijah. Ngalor ngidoel, ngetan. ngoe- lon, Soenjoto mesthi rocntang-roen:0-. ·g karo Andalijah. nganti kena pinnribasak- ake, jcn ana Soenjoto ja ana Andalijah, dene jCn ana Andalijah ja mesthi ana So?njoto. Pantji botjah lore mace wis tir padha irenge. Sakoetha wis padha nemtokake jen Soenjoto bakal dadi djo- dhone Andalijah, malah ana kantjane kang taken, koerang pirang sasi idjabe.

Nanging samoebarang kang kedadejan ing ndonja iki ora tansah blsa langgei.g, saben menit tansah owah l<'n gingsir.

Mangkono oega lelakonne Soenjoto karo kekasihe Andalijah ... .

Ing wajah sore kira-kira djam sete- ngah pitoe, ana pemo<>dha lanang wa- don gandheng-gandhengan mlakoe-mla- koe ing ratan gedhe .kang asrl Ian sepi mamring. Lang!te resik warnane biroe, llntang-lintang padha pating krelip adoe kaendahaning sorot"\ lawa-lawa pating klcper padha metoe saka pandhelikane, ngoepaja memangsan. Anglne sillr-sillr agawe segering awak. Dalane sepi ma- ltlring. kang keproengoe moeng swara- ne djangkrik tjekethet Ing pasoeketan tjekrak-tjckrlk Ian oenine manoek koe- koek beloek Ing wit-wltan pingglr ratan, agawe ngeresing ati. Ing kadohan katon andjegeleg gocnoeng Kawi, Ing poen- tjake kinoebengan lintang-l!ntang pating klebjar, kaja-kaja mel<'e ambagekake dje- djaka Ian poetrl mace kang p~dha mla- koe-mlakoe golek gantlnlng hawa.

doewe kenalan, lanang oetawa wadon. Sapa ta djedjaka Ian kenja kang pa- Soenjoto ora tamplk. djandji wanoeh se- dha sih-sin.lhan rocntang-rcentoeng ma- pisan, ja wis teroes dadi kantjane. Pang- ce 7 Ora lija ja Soenjoto karo Andal!jah.

rengkoehe marang kantjane wadon oe- .. Dhik Andal!jah. akoe w!s nampa soe- tawa l<mang tanpa dibeda-beda, padha ratmce maoe awa.n Ian apa karepmoe bae, moelane kantjane wadon ora ana akoe wis ngerti. Dhceh adhikoe, adja sing padha rikoeh, jen loewih toewa pisan-pisan doewe pikiran kang kaja ngoendang Dhik, jen loewih enom ja mangkono. Mas Njoto era bakal ninggal cgoendang Mas. Dhik An, lan akoe njamboetgawe iki era

···· ··· · ··· · ···~

TJANTIK M~NIS •

• •

• •

Pengeloearan paling baroe spedaal boeat pasar lndo- • NESIA. Matjam tjoraknja panta.s boeat pemoeda dan : pemoedi, babara11 dan wedelan toea Jang !loenggoeh • koeat, modelnja manis. Pekerdjaan sangat teliti, sehingga • tlti'k-titlk Jang ketjilpoen nampak dengan terangn}a. ~- : oentoengan bagoes. Harga oentoelt didjoeal lagi tjoema •

f

28.- per codi (20 potong), beloem terbitoeng ongkoa •

kirlmnja. :

S sampal 8 ptf. kaln. ongkos )drba dalam tn. Ojawa

f

0.65,.;... loear t, Ojawa

J

0.85 9

10

11

21

.. f 1

0.85-1.25--

f f.

1.25

us

Boeat lain-Jain battle jang toean hadlatbn. mintalab kepada adrea lnl. barga tenk>e melawan. holela toean bandingkan dengan lain firma.

K!rimlah wang doeloe . bersama oogkoa ldrlmnja. kaltau remhours mendjadi lebih mabal, bematlah I

Boeat segala matJam badk dillinilab tempatnja 1

~UCCBS

N.B. ~ar mdonuia . ongkC\S lain.

• •

• • • •

• •

• •

• •

• • •

• •

• •

• •

• ..

•••••••••••••••••••••••••• ••••••••••••••• Ill

Bangsa kita satemene wis wiwU djaman koena n<i,Qeweni semangat coope.ratie, jaikoe nja,mboetgawe bebareng:an gotong . i·ojom. Tjoba iki p<1saksene, bibi uin paman tani ing Borrhe-0 ija padha toel.oeng

tinoeloeng smnbatan ngeneni pari,ne ing sawah.

lija ja moeng njamboetgawekake Anda·

lijah. Oepama akoe oraa abot Ian tresna banget karo kowe, ora bakal jen akoe wis njamboetgawe lan ambangkang dha- woehe Rama lboe ora gelem anoetoegake sinaoekoe menjang Semarang. Jen plr.ah karo Dhik An sedina wae akoe mban- djoer soesah Ian ketok-ketoken · kowe wae".

Andal!jah angles nanging seneng ba- nget ngrcengokake temboenge Soenjoto kang aloes Ian manis kaja madoe, bisa aga~ leganing atinc kenja kang doe- roeng pretjaja temenan karo kemantep- ane toenangane. Bawane kenja kang pin- ter Ian lantip, lsih sett>ngah pretjaja karo tetemboengan kang manis-manis, moe- lane bandjoer njelani takon, njoba ma- neh sapira gedhene katresnane Soenjoto marang dheweke.

.. Mas Njot, sampejan tresna banget karo akoe. lah apa rama iboe sampejan kersa kagoengan mantoe kang kaja akoe ngene 7 Sepisan rcepakoe ora ajoe, ka- pindho akoe docdoe tedhak toeroenc pri- jaji Ian kaping teloene akoe anake wong era doewe."

Soenjoto soemedhot kroengoe temboe- nge kekasihe, poendhake Andalijah di·

sepoek karo tjelathoe : .,Dhik An, apa kocrang akch anggonkoe noedoehake katresnankoe marang kowe. Apa kowe doeroeng pretjaja karo akoe 7 Sing ba- kal ngrabi kowe ikoe wong toewakoe apa akoe ? Rak Soenjoto ta 7 Manehe wong ajoe, wis ping pirang atoes anggon•

koe soempah marang kowe jen akoe ora bakal gelem omah-omah jen era oleh Andalijah. Akce era golck poetra prijaji oetawa poetrane wong sing soegih, oe- tawc: golek roepa ajoe. 0, adhikoc An- dalijah, weroeha jen · roepa ajoe ngono sadalan-dalan era koerang kena ditoe·

koe. Bandha oega kena digoleki, bareng katresnan. angel banget golek-golekane.

Senad1an kowe do;doe trah prijaji oe- tawa docdoe poetrane wong scegih, na- nging Dhik An, lcewih betjik oerip mla- rat karo kowe tinimbang cerlp moelja karo poetrane wong soegih, kang akoe ora tr~sna. Dene oepama kenoa digam- bar, kae lo, goeno~ng Kaw! kae dclc- ngen. samana gedhene katresnankoe ma- rang kowe."

Tangane SOE'n.ioto karo noedingi Goe·

noeng Kawi. kang gedhe Ian asri banget, poentjake semoe keening. akeh legok-Je-

gokane Ian goewa.goewane, remeng-re- meng kena sorote mboelan kang lagl poernama.

Wit-wltan Ing pinggir dalan keterak angin pating regijeg Ian pang-pange pa- dha pating penteloeng, kaja-kaja meloe anekseni goeneme SOE'njoto marang ke·

kasihe. Anda!Jjah marem kroengoe pe- ngarih-arihe Soenjoto kang aloes Ian sareh mace, nanging isih arep njoba ma- nch perkara katresnane Soenjoto, moe·

lane isih teroes taken : .. La oepama ra- ma iboe sampejan era marengake jen sampejan rabi karo akoe, mengko gek- akoe sampejan tinggal dhag wae".

Wangsoelane SOE'njoto, wong pantjl tresna temenan karo Andalijah. isih sa·

reh Ian aloes bae. Adhikoe, sarehning takroengok-roengokake kowe doeroeng pertjaja temenan marang Mas Njoto, moelane iki temboengkoe roengokna Ian plkiren kanthi pikiran kang soetji. Sa • iki akoe kepeksa ngetokake soempahkoe kang wekasan. dene Jen Andalijah isih docroeng pertjaja. ja pantji apese awak- koe. Gedhene tresnakoe marang kowe ikoe ngoengkoeli g<.>dhene tresnakoe marang sanak familikoe kaheh Jan oepa- ma akoe dipenggaka rama iboekoe. akoe ja bakal mbangkang. jen ditjantjanga, ja bakal ambedhal, jen dikendhalenana, ja bakal amberot, jen diranteja bakal tak·

pedhot rante mace lan marani si Anda- lljah. Senadjan mat! akoe era gela Ian marem bangct. jen kanggo ambefoni ko- we. Dadi senadjan dipenggaka wong sa- djagad, Mas Njoto mesthi ora hakal ninggal Andalijah Ian loewih betjik ora omah-omah selawaskoe oerip, jen gantl era oleh Andalijah Dene soempabkoa marang kowe kang wekasan iki meng- kene: .. Jen nganti ana djala£an kang me- dhotake katresnankce marang 'k.owe, akoe 1sin banget jen akoe teroes m3r.g- gon ing Malang. Kaprije bakal soeruke kantja-kantjakoe ? Akoe rcna Andalijah ikoe. djalaran era saka roepamoe, na- nging saka tindak tandoekmoe kang ~oe­

sila ikoe. Senadjan Andalijah dOt"doe poetra prfjaji oetawa roepane ora ajoe nanging Mas Njoto ora bakal niidranl djandji. Sarehne akoe wis ngetokak0 katresnanmoe marang Mas Njoto, akoe era gcnti andjaloek soempahmoe, anan- dhakake katresnanmoe marang Mas Njo- to. Akoe ora andjaloek temboeng kang dawa-dawa moeng a}o wong lore padha

(6)

bebarengan soempah ing ng'lrsane Goes.- ti Allah, soepaja Pandjenengane kersaha njatheti Ian njekseni soempahkoe Ian

soempahmoe".

Botjah loro maoe padha toemenga Ing langit, Soenjoto, nibakake soempahe : .,Goesti Allah moegi kersoa paring be- bendoe. jen ngantosa koela njidrani djandji koela dhateng Andalijah"'. Dene Andalijah moeng moeni : .,Koela saman- ten oegi."

Lintang-lintang pating krelip anjeksenl soempahe djaka Ian kenja ikoe.

*

Rame swarane piring petjah nibanl si- rahe Soenjoto kang amengkoerep ing pa- toeronan. Ora soewe ana gelas miber, oega toemiba Ing emboen-emboenane Soenjoto kang bandjoer gobrah getih, an- dleweri klambine. Bapa pamane Soenjo- to ngamoek ora karoe-karoewan : ,.Bo- tjah edan, botjah gembloeng. pisane moeng mirang-mirangake wong toe- wa. Bijen kandha gelem, bareng oelem- oelem wis soemebar malik goeneme an- djaloek rabi karo Andalijah. Apane sing kok aboti ? Pirang atoes anggonkoe am- bandhani kowe? ·Dene ikoe piwalesmoe marang akoe Sapira isinkoe marang tangga teparo kang wis nampa oelem- oelemkoe. Dikira jen adhimoe Soekartl ora pajoe. Kowe sing gawe wirangkoe.

Dipernahake wong toewa ora kena. Apa- moe sing kok djokake. Bajarmoe kang moeng setheng ikoe 7 Sing wirang doe- doe pakdhe bae, rama iboemoe katoet ketjangking-tjangking. Dad! kowe abot Andalijah karo misananmoe dhewe. Ora patoet kowe takakoe anak. W eroeha Jen kowe edan karo Andalijah, ora bakaI akoe soedl angragadi kowe nganti pi- rang-pirang atoes. Rama iboemoe ngantl djoedheg, ora bisa ngadjar kowe, moeia- ne akoe sing bakal ngapokake kowe.

Kem~ jen kowe nglawan pakdhe. reneja.

Ngadjak apa tak ajonl. Botjah ora oe- roes. Soerat oelem-oelem wis njebarake kabar jen kowe bakal oleh Karti, dadak saiki edan karo Adalijah. Ora kira kowe jen wis daktoendhoeng dikarepana karo Andalijah. Wong bajarmoe moeng se- theng. Wangsoelana akoe jen kowe nja- ta lanang sedjati."

Pc.toeronne Soenjoto goepak getih ka- beh, mengkono oega sandhangane. Sa- king ora koewat nandhang larane Soe- njota bandjoer tangi karo matoer: .. Pak- dbe, senadjan koela pedjah, jen netepi soempah dhateng poen Andalijah, koela roemaos marem. Kados poendi malih, inggih narnoeng mopo. Aloewoeng pan- d jenengan pedjahi kemawon, koela bo- ten badhe mladjeng.".

Koerdane pakdhene Soenjoto wis ora kena tjinaritakake maneh. Mlajoe me- njang kamar karo ndjoepoek kerise di- liga : ,.Eh, botjah nekad, s!da dad! ba- thang temenan kowe To". Oentoene gi·

git-gigit mripate mendelik-ndelik. Boe- dhene Soenjoto kang wektoe ikoe oega Ing kono, maoene meneng hae pirsa ke- ponakane dipilara rakane. Nanging ba- reng pirsa jen wis ketloesoepan setan.

bandjoer ditoetoeti mleboe kamar, di~

rangkoel karo nangis : .. Kangmas, emoet kangmas, jen poenika taksih daging -:i:oe- lit pijambak. Emoet kangmas •poenika taksih !are wingi sonten. Mangke jen pandjenengan pedjahi, gek kados poen- di koela Ian endhoek pendjenengan tilar dhateng pakoendjaran. · Emoetp dhateng koela Ian endhoek, kangmas. Senadjan m!::oten melasi Soenjoto, welasana gar- wa lari poetra pandjeneng'ln pijambak."

Pakdhene eling maneh bareng dita- ogisi .garwane. Kerise kang wis diliga di- oentjalake ing kasoer, bandjoer ngendika sora ; Soenjoto, wiwit dlna iki kowe wis ma tak akoe anak maneh. Minggata saka kene, dadija banjoe akoe ota bakal

~~;iie;EitliSHlll

. .

llllllll_B ... ~a1TYllM~•;---aA111~•-;1HS~iffl;atiw. A<*~lf.ND.-.

1

.m

dari atas ke~bawah. I

Kawoeng boental.

f 5.- f 6,-

Gringsing sawahan.

f 5,50 f 6.-

Nang~kepang

boiket.

f 4,50 f 5.- Pr. gapit boental

f 5.- j 6,50 Oekel Mastoeri.

f

6,-

1

7,-

f 8,50

f 5,- f 6,-

Deleketjer-locng.

- - - -- - - --- ·-

--

- - · ---

Radio verkoop en reparatie atelier

.,HET RADIOHUIS"

Tin.

z.

4024.

S o e r a b a j a . PLAMPJTANSTR. 116.

njawoek, dadija godhong ora bakal njoe- wek. Jen kowe arep mati kaliren, ja a!l- djaloeka mangan Andalijah kana. Pakdht'i ora bakal noleh kowe maneh. Ajo ming- gat, adja kesoewen ing ornahkoe kene.

Jen sida ora minggat mesthi dadi pak~ne orong-orong temenan kowe".

Ing desa tjilik, adoh !or adoh kidoel.

ing ereng-erenge Goenoeng Gamplng ana tokone tjilik, dodolane sarwa prasadja banget. Tembako, rokok sasenan, klobot masakan, katjang goreng, bolah Ian pa- koe, tjapil tjekoethoek, lenga klentik, le- nga patra Ian lija-lijane maneh barang kang moerah-moerah. Dene sing dodo!

nitik peraoepane doedoe wong d~sa kloe- thoek, nanging ndeleng solah tingkahe sadjake kaja wong terpeladjar. VVong2 isih nom banget kira-kira oemoer 24 ta· oen. Wong maoe lag! matja kt~ran sa.

mak idjo, ja Panjebar Semangat kal'l-1 wis lawas.

Ora soewe ana wong lanang toewn mikoel patjoel mleboe waroeng 1naoe.

Soenjoto andengengek karo tjelathoe ,.Lo, wajah mene teka wls moelih pak".

.. Inggih mas, wong mendhoeng ngete•1, mengk~ nek koedanan onten sawah ngi·

joep poendi. wong boten enten goeboeg.

Dene tegale sing !er empoen koela dha- ngiri kabeh. Djagoenge katonne seger- seger. Teloeng woelan malih empoen sa- ged panen."

,,Soekoer ta pak. Wis kana menjanga mboeri mangana kana "

Saiki, Soenjota wis doedoe botjah koe"- tha manep. Bareog ditoendhoeng sanak familiene bandjoer mer.Jang omahe An- dalijah, njritakake lelakonne Ian kandha jen dheweke saiki woes ora diakoe karo rama iborne dalah sanak familiene ku- beh. Nanging kaprije Andalijah ? Sa- rehning Soenjota bajare moeng ..

se-

theng" Ian wis ora doewe sanak kadang maneh kang kena didjagakake, moelane Soenjoto saikl di... .. . tampik. Anda- lijah ora maoe taoe maneh karo Soenjo·

to.

Kaprije wirange Soenjoto, angel ba- nge' tjinaritakake. Ora soewe Soe- njoto njoewoen ePrvol ontslag karo toewan Resident Malang bandjoer mi- roeda, andhe!ik ing tengah alas ing

de-

sa kloethoek. Begdjane dene isih pina rlngan atl koewat Ian tawakal marang

HUURKOOP ••••••

Toean taoe antenne apa Jang paling baik 7 Boekan blok, boekan band atau Kamer-antenne, tetapi Buiten-

antenne.

Jaitoe aotenne loear Jang memake t!jang. In! soedah njata dan dipake diseloe- roeh doenia.

Pesenlah selekasnja pada kita, agar toean bisa poeas dengan penerimaan radio toe an.

Toean tidak oesah koe- atir dengan bahaja petir.

Kita ada alat. penolaknja.

Menoenggoe dengan hormat.

Pengoeroes : B. S. HOESEIN.

sakabehing tjoba. Tetoerahane tjelengane dianggo adeg waroeng tjiiik-tjilikan karo kanggo njewa sawah. Doewe boeroeh lanang sidji kanggo anggarap sawahe, Dadi Soenjoto sida netepi soempahe kang wekasan karo Andalijah.

(Tjoethel) .

- o , -

SAKA REDACTIE 1

Sdr. Donodiharcljo D j o m b an g , Karangan bab .. Ana" ora bisa kapatjak, adja koerang pamengkoe.

Sdr. E 11 y: 1'jrita tjekakmoe saiki ki- ta patjak. Apik I ·Stijl Ian isine tjrita apik

>anget. Lan nengsemake. Ing pangadjab, adja moeng sepisan ikoe wae aweh soem- bangsih Matoer noewoen Elly. Salam- koe marang Loem Min Noe

Sdr S o e k i m a n D j o j o - p o e s p i t o Sendangredjo Karangari pandjenengan pantjene betjik. Nanging cman banget, dene pating ploentjClt, ora moedjoedake bab woctoeh, vormt niet een geheel. Adja 11erah panggalih.

Sdr. Mas So en g. abn. No 4679 Soerabaja: Tjrita tj('kak ora bisa kapa- tjak.

Sdr. Su to t 1 o::. o c rn a r "on o. Ka- rang4n ora bisa kapatjak. <tdja gerah penggalih Pembantoe wis tjoekoep.

Sdr. Sri Soehardlnah Ngan djoek: Karangan kanggo Tainan Poetri·

idem. Adja mbandjoer tjilik panggalih.

Joi

Sdr. Max Mu: Tjrita tjekak ora blsa kapatjak.

Sdr. Pi. Ko<' snaps i j ah· Bab .,toe.kon' ora bisa kapatjak. awit soera sane padha wae karo andbaran sing oe- wis. K<1rangan sing sidjlne ngcnn\111 pa·

pan

- o -

(7)

DEWA ROETJI.

Marcrocosmos Ian micro- cosmos.

IV.

- o -

,,DHOEH Poekoeloen kang sa toehoe waskitha, ora liwat akoe moeng mborongake sakarsa, sa-

jekti

ora kekilapan".

Sang Dewi Roetji mijarsa me- sem ing tyas sarta ngandika :

.,Lah

ija ingsoen woes soemoe-

roep

kang dadi sedyanira". Arja Sena ndhekoe dahat ing wedine.

Dewa Roetji noeli mbatang aloerane leloehoere, awit doek Manoemanasa nganti sekan soe- darmane, sarta kang anedhakake kang iboe Dewi Koenthi ing sa- kadange wis kawedhar kabeh.

Arja Sena soemoengkoel bae, noeli den pralambangi saliring pangoelah kadjaten kabeh. Arja Sena wis anampani sadjrone tyasira. Sang Dewa Roetji angandika:

.. Eh sang Sena pajo sira noeli oemandjinga rnarang goewa gar- baningsoen iki, ajwa kadangon sira aneng telenging samodra, sa- jekti <loedoe ing kene panggonan kang sanjata; apa sira wis nmi- ma ana ing kene kewala ?"

.,Arja Sena kagjat doek mijarsa sarwi mesem alon atoerira :

.,Dhoeh

Poekoek>en. keprije po- lahkoe dene ora ana cmp

ere."

Sang Dewa Roetji asroe de,1ira moewoes: ,.Heh Wrekodara. sira tan ken a maid ow a maranq pa kc- ning Hjang Wisesa, jekti koedoe

nglakoni." Arja Sena wedi banget noeli njoewoen pirsa djitining marganira; noeli winarah tan lija saking talingan kang ke- ring, sarwi menglengake moes- takanira. Sang vVrckoedara goe- meter ing tyas, sigra nembah wis mandjing sadjroning goewn gar- ba.

Katiarita doek ana 1119 konc.

Arja Sena salin pandoeloenira, kadi anon samodra goeng tanp'1 tcpi, sarta akeh reroepan kang katongton, ndadekake mans:ioe pangoengoening wardaja.

On~

antara soewe Arja Sena katon wis marek marang Sang Dewa Roetji, ana sadjroning tjahja, goe- milang tanpa wajangan. san.alika sang Sena emoet saniskaranin3 poerwa-madya-wasana, pratan- dha wis bisa alingµa Bathara.

Ing kono Dewa Roetii ndangoe marang Arja Sena : .. Kaja paran pandoeloenira, kabeh kang ka- tongton ?" Atoere; doek ndoeloe tjahja tjatoer warna, tekan sapa- noen\:rnalane, wis ingatoerake ka- beh. Sang Dewa Roetji wis amar- deni sawidji-widjining reroepan kang katon, pangandkane:

.. Eh Wrekoedara. wroehanira kabeh ikoe doedoe kang sira se- dya, kang satoehoe pinrih ikoe tan kadoeloe miwah tanpa roepa mjang warna, lawan ora doe- moenoeng, ananging manggon ana ing waskitha ing tyas asas- mita aneng djroning djagad raja.

mepaki saboewana, manawa arsa tjinepeng sajekti ora bisa kaasta.

Dene kang maoe sira ndoeloe re- roepan kang kadi poepoetran moeryara, mawa tjahja koemilat moeroeb angkara-kara, ija ikoe aran prnmana, dadi oerip ing sa- rira toenggal, ananging datan mf>loe prihatining drija, doemoe- noeng ana ing raga-karana sarta Ora meJoe dhahar mjang nendra miwah sakehing lara lapa.

Ananging wroehanira ie11 kongsi kaendr.an (kontjatan) kang ikoe jekti karja loepaning

UUlfU9;,MWMJ!LQAll

.--

.. •

INGKANG NENGENAKEN ltA.BOED JAN OJA WI, SAKING NEGARJ SOERAIC \RT A.

I

PAKEMPALAN RINGGIT TIJANG:

.Ngeati • Pandowo''.

angga, jaikoe kang kawasa, anan- dhang rasaningsoen kaoeripan dening Hjang Soeksma kawekas.

marga woes ingaken rahsaning dat kang wisesa, sinandhangaken marang sira, ora noenggal ana- nging datan kena pisah kalawan oerip1ra; ingsoen oepc:makake simbar sarta kemladhejan kang padha ana ing kekajor:, sajekti ikoe oeripe mo;!ng rr.P:Joe oeripe wreksa goeng kang den doenoe- ngi.

Mangkono oega pramana ikoe oeripe ija isih kaoeripan dening Hjang kang moerba Wisesa ing djagad iki kabeh." Doeroeng nganti dibandjoerake. sang Sena njela atoer: .. Dhoeh Poekoeloen,

~ing

endi sadjatine warna kan9 dak-oelati ikoe; saking kajoeng

joening

tvasingsoen. dene koe-

Sapoenika wiwlt tg. 1 Dec.

main ing aloon-aloon Madioen.

=1111=

1939

W onteti ing poendi.poendi sampOeD angsal pangalembana salting para prijagoeng loehoer toewin para toe- wan-toewan, menggah saening per•

mainanipoen sarta leloetjonipoen ing·

kang anggembirakaken penggalih nanging mhoten saroe. Para maiD pepak, djaler estrl sami angsal woe-

langan djoged ingkang asli.

Petroek Sastrosabdo sampoen ang- sal pangalembana saking poendl·

poendi, awit prigelipoen sart3 loe- tjoenipoen, wah malib sinelanan woelangan ingkang adi Joehoeng.

mawani darbe atoer ing padoe- ka."

Pangandikane sang Dewa Roe- tji: .. Eh Wrekoedara, wroeha- nira ikoe ora kena jen sira prih kahananing sapandoelon, marma loewih enget, kang mangka da- dya pirantinira". Sang Sena doek mijarsa sangsaja dahat pa- ngoedinira, atoerira koedoe njoe- woen dibabar pisakna, manawa tan mangkono, nedya katrem ing kono kewala, awit wis kasengsem marang rehing kahanan kabeh.

ora pisan-pisan nedya bali jen tan antoek kang sanjata. Ok..ne woes roemangsa tanpa sangsaja, n!'.femoengake enak Ian kapenak bae.

Sang Dewa Roetji kaweken dennja mangsoeli, temah loe- moentoer sihira marang Arja Se- na, wekasan den pitoeroeti sa- panedhanira, ananging arsa wi- nasita kewala ing sadjronin!'.J rah- sa, awit ikoe kekeraning Hjang Wisesa, tan kena winedhar la- moen ora kalawan antaka.

Ing kono Dewa Roetj1 mban- djoer angoewoeh mring Arja Se;

na, pangandikane:

..

Eh Wrekoe- koedara, manawa sira adreng ajoen oeninga marang sadjatining oeripira, poma den waspada

ma~

rang kang dadya parnoeroenging lampah, miwah den bisa mbeng- kas marang salwiring rantjana.

mengko sira ingsoen djateni kang bisa karaseng tyasira.

Ka<JMn pqrti·i ing

lwlmt{Ttlrl

J>nrind.ra in.rt flam.d.ocng, 3(tja soewe saja

ak<~h.

h•t/}ciluz

i1lf]

gamba.r iki

nt(lli/fanf

patemon karo

para warga

lan

S.

W. ana ing soos

!Ilardi

Jlardjo. Scmangat provincialistis

i?l,(J kof'.tha iki .wdjalcc saja. soewe Slf,JU liµi,~ ·111('1"{1<1 sak1L J>l'fh((H'fllll~

gegajn.etan lndone,qi,a Raya.

Eh W rekoedara po ma pyar- sakna ik1 pangadikaningsoen kang Maha Soetji. jekti doemoe- noeng dadi kahananira kang sa- djati; ije1

iki

wahananingsocn kang maha moelja, sajekti dach wahananira kang sanjata. Ing kene iki ananingsoen kang maha Wisesa, sajekti doemoenoeng da- di kahananira kang sadjati, ija

·adjatine ora ana apa-apa. doek

maksih awang-woeng doeroeng

doemadi sawidji-widji kang djoe-

meneng dhihin dhewe ija moe

hoeng

ingsoen. ora ana Pangeran

(8)

Katja 8. •.

PANjGBAI~.

SE.YL'.\NGAT" 30 ;Je.::ember 1939 .

anging ingsoen sadjatine Goesti, kang asipat esa ija ikoe doemoe- noeng

ing

dalem oeripira priba- di. Poma den awas adja kongsi tiwas.

den

eling adja kongsi soe

..

melang".

Arja Sena manembah wis anam ...

pani

ing wasita

mangkono maoe, sadjroning tyas wis ora kasama- ran. Ing kono Arja Sena

mban-

djoer winarah patraping kasam- poernan sawidji-widji, awit pa.- mering kawoela Goesti, mban- djoer karatonne dat kang agoeng kang maha loehoer; mbandjoer pangratjoeting djagad tjilik, pa- ngoekoete djagad gedhe, mban ..

djoe panariking kasampoernan marang para wangsa sapanoeng- galane. Wekasan djinaten keda- dejane tjahja sawidji-widjine

kang padha katon maoe

..

Kala semana Arja Sena wis sarwa poetoes ing tyas,

pando~­

loe waskitha ora

kasamaran

ma- rang sawidji-widjining kahanan, sarta kang doemadi.

Ing kono Ar-

ja Sena winaleran, dening goe- roenira kang

sadjati,

den bisa asamoedana, adja nganti kawe- dhar ing sok wonga, kinon awe- rit awit ikoe pepingidan.

Etek

pangandikane sang

De- wa Roetji, Arja Sena woes wi- noelang salwiring pratingkah ka- beh wis

widagda,

sarta pinari- ngan pratandha minangka pange- nget-enget, Arja Sba ngagem kampoeh poleng tjatoer warna, sarta asesoemping poespita moenggeng karna, wewedjah ganda wida, watek bisa anena-

-···---···-···---·--(··---·--··-·- Nijverheidsvereeniging .Pertoekangan

M t . . _ _ '!i'"B?t tftrif'l• ez!ii'"NDSS-~!t!7VM'iC?W'tt'MI ~

A f d c e l l n g

W EEFSCHOOL.

PASAR BBSAR WBTAN 5/7 - SOERABAIA. TELF.

Z..

860.

Hlili

Memberi peladjaran menenoen t h e o r I I! . dan p r a k t lJ k se·

loeas--loeasnja. Membikln kain tenoen roepa-roepa : Saroeng, Loerik, Linnen (kain djas), Handdoek. Tafellalren, Servet, dsb. Djoega menerlma order boeat memhikiD kain dengan dessin kemaoean sipembell sendiri.

1. Pembikinan k o· e a t. 2. Dessln r o e p 11 r o e p a dan m o d e r n, 3. Warna tidak l o e n t o e r.

· Kain-kain tenven dapat djoega dibeli ditoko-toko terseboet dibawab inl DI

SOERABAJA:

pada toko Delima, Indonesia, Bjor,

Vaste,

Oemoem,

~an. Bandoeng dan Smyrna.

Arepa olah-olah

Jan

masak apa wat

1 sak-gend1rin9e, bakal bisa kaleksanan Arep gawe kenthang ongklok, hutspot.

kroket. cornedbeaf, l.s.p. nganti 139 war·

nal Arep gawe dhaharan tjara Eropah podheng roepa-roepa, pannekoek, prof fertjes. tulband. l.s.p. Ys mocca i.s.p n_ganti 64 wama7 Toer dipttoetoeri bah mrenata medja dhahar Jan oeroet-oe·

roetane we(oening dhahar, lcabeh maoe

bisa

tinemoe

Ing BOEKOE OLAH.

OLAH tjilid II, basa Ojawa, aksar2 Latijn. Rega

f

0.50

woewoels

raged

f

0.08.

Dene jen arep moewoehl kawroeb bah olah-olahan dhahanm D}awa. dJ..

aedhljani BOEKOE OLAH-OLAH

tjara Walandl 13') w<irn: d<iharnn tJ;ira V./;>.

60EKOB OJ.AH-OLAH

djil.

ll

olahaa Ojawa, djilid

i'

isl pl~oedoeh pangolah~

lelawoehan nganti warna 112, dhedha-- haran 66 wara<:i, kawoewoehan slametan:

~oeran, moeloedan roewahan,

as.

20 warna. Basa Djawa, aksara Latijn.

Re·

1jane padha, ragade klrim padl1a. Panoe- 'koene koe<loe kanthl kirlman postwtasel

·rnarang: Poeataka NaaiOMI. Soerabaja.

Ardjoeno

ngi ing panggraita; sawise mang- kono padha sanalika sampoerna- ne Dewa Roetji bareng Ian tjah-

ja

kang goemilang tanpa wawa-

jangan.

Arja

Sena katon wis midjil

sa-

ka djaman langgeng datan pae kaja doek ing oeni; enggale tja-

rita kala samana Arja Sena mban.-

djoer kondoer menjang pradja Ngamarta, wis ketemoe Ian para

kadangira

padha soeka

soekoer

ing Dewa.

SOEROHAMIDJOJO.

(T

a n t j e

b k

a j o n)

-o-

GAMPANG BAB.

N a j a : Kcprije rekaoe soepaja kom- bonge pitikkoe ora pidjer disa.ba loe- wak 7

N I ti : Rekane gampang bae; jaikoe saben sore pitikmoe tjantjangen ing pa- pri11gan kana, dadi loewake ora soesah t,,.k,i in\] komlxmg ... ..

KERA T ABASA.

Tjoba goleka temboeng keratabasa sldjl bae, Din I

-- Gedhang: digeget boebar madhaog.

- lja; ganti kowe. Sirin I - Neraka; enere marang tjilaka.

- lja. bagoes; ganti kowe, Sirnio I

·- Ssssssss ... ..

- Ajo. gelis l

- Sa-roeng-moe, meksa doeroeng te- moe ... .

Oom Djoc.

ADJINING

M~~OENGSA~

BAB adjining manoengsa ana

ing

oerip bebrajan, wis kerep di- terangake dening para sardjana ana ing lajang kabar kita kene.

Saik} kita pethikake toelisane Petroek ing s. k. Kadjawen No.

98, moerih bisa ngantepake pa- nemoe

ing

bab

leladi kanggo

noesa dan hangsa. Kandhane:

... adjining rnanoengsa koewi ora doemoenoeng ana ing bandhane, dhoe•

wite, bagoese, darahe, koewasane, Ian kapinterane. Nanging doemoenoeng ana·

ing : sapira goenane menjang bebraja.- ning ngaoe:rip. Dadi, manoengsa, koewl ming ana rong warna, jaikoe : manoengJ sa migoenani, ';care manoengsa mitoenanl menjang masarakat. Sing migoenani me•

uj::rng oerip bebrnjan. adjine gedhe. Sing1 mitoenani, tanpa adji. Sanadjan pangkat loehoer, disembah-sembah wong akeh, soegih dl)oewlt... Jen oeripe ora mi·

goenani menjang bebrajaning oerip, ~

mitoeroet nalar, adji sepah mbako sem•

proel".

Terang banget ing ngendi

·

doenoenging adjine manoengsa, tjoendhoek k<aja kang saben-sa- ben d iterangake ana ing lajang·

kabar kita iki. Moerih tjethane maneh, rehning woedjoede bebra- jan ing kene iki saperangan

ge~

dhe bangsa klta dhewe, dadi ma- saraka t kang koedoe digawe be- tjik maoe kang dhisik ija banglY<l·

lan noesa ing kene, loewih-loewih·

maneh 1en ngelingi kahanane bangsa Ian noesa kene iki isih·

sarwa kekoerangan tinimbang 11- jan bangsa.

0. K.

ii ·- - - [}.

i

I

Kaoem pentjinta bangsa. Koen~ [}

( J

djoengilah be amal-ramal dan

11'

{) sokonglah bersama-sama : [l

[] KONGRES PARINDRA 01

[) Jang ketiga pada boelan Mel [ ~ (} 1940 di Bandjarmasin.

lJi () - - - - - - lf

nrililwmc mathen(I neqn1'n Polen, n.etcpake fa7>el

mel.oe

Dj(l~. Pa~emon

iki

mNl in,g Brr.st-J,i,~fowsk.

(9)

30 December 1939. .. PANJEBAR SEMANGAT"

Katja

9 •

----. ---

. ...

PEROBAHAN BAROE 1 SYSTEEM BAROE 1 Model harang-barang baroe.

1'oko 'f 0 )f p 0

Kalianjar Kalimeer g. 1/18 S o e r a b a j a . Mendjoeal barang-barang dengan HUURKOOP & A CONTANT.

*§*

Dengan persedlaan barang-barang segala keperloean roemah tangga.

Bikinan dengan model jang baroe serta modern en netJis roepanja.

Harga menoeroet zaman, penitjilan ringan, itoelah systeem klta.

Djoega terima pesenan menoeroet kehendak pemesan.

Datanglah, saksikanlah dan sing- galah di toko kita.

Oentoek mendjadi langganan klta silahkan dengan segala ke- bormatan.

Menoenggoe dengan honnat.

DE EIGENAAR.

. . . . .. . . <

I

SCHOOL VEREENIGING

AMONG - SIS W O

Patjarkembangstraat no. 40 (Patjarkeling) S'b a j a.

Peil sebagai H. I. S. sampai kl. 7.

Pendidikan terpelihara, alat meng- adjar tjoekoep, goeroenja bevoedg.

Pendo~doek Patjarkeling dan sekitarnja, masoekkanlah anak- anak toean dalam pergoeroean

lnl.

I

••••

gece

=·-...,..

!!!I . . . .... ~~ jl LOTERIJ OEWANG BESAR.

i

Satoe lot f 11.-, ~ lot f 5.50, _!4 lot

f

2.75, 110 lot f 1.10.

Aangeteekend

f

0.30. Rembours tidak klrim.

SINAMON.

Soepaja bisa datang boelan. se- oerti laat, sakit atau keloearnja sedlklt. Boenting djangan makan;

tldak berbahaja. 53 bidji

f

1.75, t 26 bidji

f

3.25. Slnamon extra koeat

f

5.75.

ACUNOL.

Obat jang paling balk boeat saeiwlt, air kentjing seperU ada poetihnja telor, makan ini obat tanggoeng bisa baik, 1 fl. f 1.75.

besar

f

3.25.

ADRONALIN.

Obat kentjing batoe.

Ttdak berbahaja atawa be- ratjoen zonder operatie, blsa blkin hantjoer batoe dalern djalanan air kentjing makan 2 fl. blsa balk,

!toe batoe hantjoer en kloear ber- bareng diwaktoe kentjing. I fl.

f

3.- besar

f

5,75.

Pesenan berikoet oewang ong-

ko~ vrij.

Firm a

.. DE INDISCHE KRUIDEN"

G. Tengah 22 ..- Semarang.

••••••••••••••••••••• •••••

PANGGOELA WENTHAH- ING POETRA.

Pandjoeroeng sapala. , II.

- o -

MOELA adja kok enggal ditoe- Ioengi. nDjaloek didjoendjoeng ndjoer ditoeroeti, ndjaloek bal kang soemelehe ora adoh, ija di - toeroeti didjoepoekake. Botjah kan g mengkono maoe gedhene dhemen prentah, soethik toeman- dang -dhewe, jen dikon ngrewa- ngi samoebarang sarwa kidhoeng.

Mengkono maoe ija w.is djeneng moenggoeh. ora aneh, djalaran nalika tjilike pantjen koerang o-

lehe adjar (te weinig oefening.) Adhakane ora madeg pribadine, tansah ndjagakake ditoeloengi ing lijan. Temahan dadi wong kang ora doewe initiatief. ora wani gawe ada-ada anjar,

djer

ora wani tanggoeng djawab risi- cone.

3e. Jen kita njemajani botjah . kc..edoe ditetep i: C!p;i kang wis di-

~emd ia

h ike koedoe dilcksanani.

Moeia ad)il gampang anggon ki- ta semaja marang botjah oetav..ra djandji marang anak kita . Sing akeh-akeh oeger ana botjah njoe- woen dolanan oetawa djadjan . moerih gampange Ian adja nganti dadi tangis. loemrahc dicneng-

enen;:ii karo tetemboengan: lja, sesoek jen iboe menjang toko daktoekokake. Wiwitan botjah kang disemajani mengkono ikoe, sok

nrim:~

ndjoer meneng bae.

Nnnging mengkono maoe adja bandjoer ngira, jen botjah mace lali marang apa kang wis didjan- djekake. Jen

wis

toetoeg wajahe kena katemtokake, bakal nagih.

Menawa bandjoer ora ditoeroeti.

mesthi bandjoer nangis. Wasana bathine anggonne semaja ora

ana.

Bijen botjahe meneng bae, djalaran doewe pengira oetawa pengarep-arep jen bakal oleh te- :11enan, nanging bareng roemasa kapoesan. tangise mbok menawa sansaja banget.

Kedjabo saka ikoe botjah kang kerep digorohi wong toewane ikoe soewe-soewe bandjoer ora pretjaja marang bapa Ian iboene dhewe.

Jen wis terang ora bisa noe- roeti pendjaloeke sibotjah, betjike diblakani bac, dikandhani jen ora parenq oetawa dilipoer karo ba-

r~ng

lija. Dene jen meksa na- ngis. ija oewis. ora preloe neka- neka. moendhak dadi padatan.

(gewoonte). Jen nganti keban- djoer koelina, bakal loewih angel anqgon

kit;i

hokal bisa ngeneng- cn(!nn i.

Se. Meden-medeni kang meng- koe karep soepaja botjah adja nakal. iki ija ala. Moelane wa- djib disingkiri Ian disirik. Jen bo- tjah kerep kroengoe temboeng wewe, gendroewo, momok. setan 1.1. ikoe soewe-soewe dadi botjah djirih, toewane dadi wong kang goegon-toehon, Elinga sedoeloer, jen piwoelang kang bisa man- djing (angel owah-owahane) ikoe : sakabehe piwoelang kang kaetjakake wiwit dilahirake toe- meka oemoer

7

taoen.

6e. Botjah kang oleh tjap na- kal ikoe pantjene mono botjah tambeng. Tangane nggrathil. ora

bisa meneng babar pisan. Jen kita ngemoeti watake botjah tjilik (de natuur van het kind), botjah tam- beng ikoe wis samesthine. Saben botjah waras mesthi tansah obah, ora bisa meneng. kabeh-kabeh arep meloe-meloe Ian tiroe-tiroe.

Kahanan mengkono maoe kaga- wa saka daja arep sinaoe (de drang om te leren) Ian djalaran

~<tka

kekoewatan kang loewih ( energieopeenhoping) kang doe- moenoeng ing awake botjah ma-

ce . Moerih botjah oleh pengalam-

an ( oefening van het gebruik van zijn zintuigen, lichaamsdelen enz.) ngiras kanggo sinaoe tjekel gawe, prajoga banget oepama bo- tjah maoe mandar dikon ngrewa-

Paloo<·nrvorlrm ,.Prrsafoerm

Poefri''

ing So<'mlJaJa.

didcgake

tg. 20

Maart

1938

digambar ing Donokcr-

fn Tord.iorwnnc : 11djrml>m-r1ld. kn11'ro<'he pnM' u'<!rganf. ndjerokrikr rasa kaban.qsan, ngenoet

ilining djarnan. Wis ndoewe lelaboehan: mbranfas woetasastra, gawe sesorah kanggo kapcrloe- wun kawanitan sarta oemocm, apadene roemah tangga lsp •

.l!._1rgi1-1 ·t0r[ia f n·1Jr·s soc/;

or. r

/11

n

.~11 ju

kafon

l<'l~tboelwne

kanggo oemoem.

Referensi

Dokumen terkait

51–70 Bangladesh MONITORING JUMP CHANGES IN LINEAR MODELS Marie Huˇskov´a Department of Statistics, Charles University of Prague Sokolovsk´a 83, CZ – 186 75 Praha 8, Czech Republic