Ç‹eè‘·Ô+ - తెలుగులో విష్ణుమాయా విలాస కావ్యములు

ø±e´+˝À ø£$ e]í+∫q Á|ü<Ûëq ø£<∏ë uÛ≤>±ìï ªÇ‹eè‘·Ô+µ nì #Ó|üŒe#·TÃ. BìH˚ ªedüTÔe⁄µ nì ≈£L&Ü n+{≤s¡T. ÁbÕNq Ä\+ø±]≈£î&Ó’q uÛÑs¡‘·T&ÉT ‘·q Hê≥´XÊÁdüÔ+˝À s¡÷|üø£ \ø£åD≤\qT

#ÓãT‘·÷, Ç‹eè‘·Ôy˚T s¡÷|üø±ìøÏ X¯Øs¡+ nHêï&ÉT. Çø£ÿ&É s¡÷|üø£+ n+fÒ ø±e´+ nì uÛ≤$ùdÔ, ø±yê´ìøÏ Ç‹eè‘·Ôy˚T X¯Øs¡eTì ‘Ó\TdüTÔqï~. @ø±e´+˝À HÓ’Hê ø£$ ‘êqT #Ó|üŒ<ä\#·T≈£îqï Á|ü<Ûëq

$wüj·÷ìï bÕÁ‘·\ #˚‘·, yê] #˚cÕº<äT\qT e]í+#·T≥ <ë«sê bÕsƒ¡≈£îìøÏ ne>∑‘·+ #˚j·T{≤ìøÏ #˚ùd Á|üj·T‘·ï+ n+‘ê ø±y˚´‹eè‘·Ô+˝À Ç$T&ç ñ+≥T+~. nì #Ó|üŒe#·TÃ.

3.1.1. ∫+‘·\|üP&ç m\¢Hês¡T´&ÉT ` Ç‹eè‘·Ô ìs¡«Vü≤D

|ü]#·j·T+

|üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE≈£î ø£–*q dü+<˚Vü≤ s¡÷|üyÓTÆq Á|üX¯ï‘√ á Á|üã+<Ûä+ ÁbÕs¡+uÛÑeTe⁄‘·Tqï~.

n+<äT#˚‘· m\¢Hês¡T´&ÉT ‘·q ø±yê´ìøÏ eT÷\ø£<∏äqT uÛ≤>∑e‘·+ qT+&ç Á>∑Væ≤+∫q≥T¢ ‘Ó\TdüTÔqï~.

ªªuÛ≤>∑e‘·eTTKT´&É>∑T X¯óø£ÁãVü≤à#˚‘·

uÛ≤>∑e‘· dü‘·ÿ<∏ë|üs¡ ÁãVü≤à$<ä´

HÓ*$T $qT#·T" ãØøÏåqïπs+Á<ä#·+Á<äT

&É#·T´‘· Áø°&É ˝≤‘·àøÏ+ bÕs¡+ã*¬øµµ (1`1)

<˚e‘·\T ≈£L&Ü $wüßíe÷j·T #˚‘· |üsêuÛÑyêìï bı+<äø£ ‘·|üŒ<äT. dü‘·´>∑TD+‘√, @ø±+‘·uÛÑøÏÔ‘√

ÁoeTVü‰$wüßíe⁄qT Äsê~Û+∫qyês¡T dü+kÕs¡ ã+<Ûä+ qT+&ç eTTøÏÔì bı+<ä>∑\s¡ì #ê≥&Üìπø m\¢Hês¡T´&ÉT á Á|üã+<Ûëìï s¡∫+#ê&Éì ‘Ó\TdüTÔqï~.

3.1.1.1. Á|ü<∏äÛäe÷XÊ«dü+

uÛ≤>∑e‘·dü‘·ÿ<∏ä |üs¡ÁãVü≤à $<ä´qT X¯óø£eTVü≤]¸ e\q $+≥Tqï |üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE y˚<ädæ<ë∆+‘· s¡Vü≤dü´y˚<äT˝…’q eTVü‰eT‘·T\T≈£L&Ü ‘·~›e´ $wüßí<Û˚´j·T ‘˚CÀs¡÷|ü+ ‘·T~eTT≥º >±+∫

‘·<ë‘·àø£eTTqT bı+<ä≈£î+&Ü, Á‹es¡Z|òü\ uÛÀ>±\qT nqTuÛÑ$+∫, n\ŒdüTU≤qT kÕs¡T\T ø±e&ÜìøÏ ø±s¡Dy˚T$T{À dü+X¯j·T$#˚Ã¤<ä+>± ‘Ó*j·TC…|üeTì n&ç>±&ÉT. <ëìøÏ X¯óø£eTVü≤]¸ á $<Ûä+>±

düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒ&ÉT.

|üPs¡«+ <Ûäs¡àsêE≈£î ≈£L&Ü |üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE≈£î ø£*–q≥Te+{Ï dü+<˚Vü≤y˚T ø£*–, Áoø£èwüßíì j·÷<ës¡ú´eTTqT ‘Ó\T|üeTì yê´düTì n&ç>±&ÉT. yê´düT&ÉT ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ n+X¯y˚T Áoø£èwüßí&Éì

‘Ó*bÕ&ÉT. $wüßíe÷j·T #˚‘· ˝Àø£eT+‘ê Äe]+#·ã&ç ñ+~. $wüßíe÷j·TqT ‘·]+#·qT me]ø°

kÕ<Ûä´+ ø±<äT. Ä #·‘·Ts¡TàK ø°≥ø£ |üs¡´+‘· »+‘·T‘·‘·T\T $wüßíe÷j·T˝À |ü&ç |ü]ÁuÛÑ$Tdü÷Ô ñ+{≤j·Tì Áoø£èwüßíì eTVæ≤eTqT e]í+#ê&ÉT. yê´düT&ÉT nVü≤+ø±s¡ |üs¡T˝…’q|ü&ÉT ÁãVü≤às¡TÁ<ë~

<˚e‘·\T ≈£L&Ü $wüßíe÷j·÷≈£î ∫≈£îÿø=ì yÓ÷düb˛‘ês¡ì, $wüßíe÷j·÷ Á|üuÛ≤e+ eTT+<äT ‘êyÓT+‘·

yês¡eT˙ |ü*ø±&ÉT. <Ûäs¡àsêE ø√s¡>± yê´düT&ÉT, ÁãVü≤à, s¡TÁ<ä, Hês¡<ë<äT\T $wüßíe÷j·T≈£î

∫øÏÿyÓ÷düb˛sTTq ø£<∏ä\qT #Ó|üŒ{≤ìøÏ |üPqT≈£îHêï&ÉT.

n+‘·˝À <ë«s¡ø±q>∑s¡+ qT+&ç Áoø£èwüßíì qs¡àdüKT&ÉT >√$+<äX¯s¡à düqø£ düq+<äHê~

eTTqT\‘√ ≈£L&ç <Ûäs¡àsêE ø=\Te⁄≈£î e#êÃ&ÉT. >√$+<äX¯s¡à ‘·qqT Áoø£èwüßí&ÉT |ü+|ü>± e#êÃqì

‘Ó*bÕ&ÉT. <Ûäs¡àsêE ø√]ø£MT<ä düuÛÑ˝Àì yê]øÏ >√$+<äX¯s¡à |üPs¡«+ n‘·&ÉT s¡∫+∫q ª$wüßíe÷j·÷

Hê≥ø£+µ nH˚ Á|üu+<Ûä+˝Àì ø£<∏ä\qT $ì|æ+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. >√$+<äX¯s¡à eTT+<äT>±

dü‘·´uÛ≤e÷<˚$ nqTÁ>∑Vü≤+‘√ ‘·q≈£î bÕ]C≤‘· |ü⁄wüŒe÷*ø£ \_Û+∫q eè‘êÔ+‘êìï $ì|æ+#ê&ÉT.

ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ n+X¯ nsTTq Áo ø£èwüßí&ÉT nwüºeTVæ≤wüß\ Çfi¯¢˝ÀqT, düVü≤Ádü dü+K´˝…’q

>√bÕ+>∑q\ düeTø£å+˝Àq÷ @ø£ ø±\+˝À nìïs¡÷bÕ\T <Ûä]+∫ <äøÏåD Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+∫

ñHêï&ÉT. dü‘·´uÛ≤eT, bÕ]C≤‘·eèø£å+ ‘·q ô|s¡{Ï #Ó≥Tº nsTT+<äì nVü≤+ø£]+∫+~. ÄyÓT bÕ]C≤‘·

nee÷q uÛ≤s¡+‘√ dæ>∑TZ|ü&ÉT‘·THêïs√ ‘Ó\TdüTø√yê\ì Äsê≥|ü&ç+~. düsê«+‘·sê´$T nsTTq Áoø£èwüßí&ÉT dü‘·´uÛ≤eT nVü≤+ø±sêìï Á>∑Væ≤+#ê&ÉT. nwüºeTVæ≤wüß\ Çfi¯¢˝À e÷j·÷bÕ]C≤‘· eèøå±\T ø£*Œ+#ê&ÉT. ‘êqT≈£L&Ü nìï s¡÷bÕ\‘√, n+<ä] Çfi¯¢˝À @ø£ø±\+˝À ø£ì|æ+#ê&ÉT.

dü‘·´uÛ≤eT ‘·q #Ó*ø£‘ÓÔ <ë«sê s¡TøÏàDÏ n+‘·'|ü⁄s¡+˝À ≈£L&Ü bÕ]C≤‘· eèø£å+ ñ+<äì

‘Ó\TdüTø=ì Áoø£èwüßí&çì ì+~+∫+~. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü ás¡¸´ e\¢ ø£*–q $cÕ<ä+‘√ <äT'œ+∫+~.

Ä ‘·sê«‘· s√E >√$+<äX¯s¡à dü‘·´uÛ≤eT n+‘·'|ü⁄sêìøÏ yÓ[fl, »]–q ø£<∏ä+‘ê $ì, n~ $wüßíe÷j·÷

©˝≤ $˝≤düeTì ÄyÓT≈£î ‘Ó*bÕ&ÉT. >√$+<äX¯s¡à |üPs¡«+ $wüßíe÷j·÷≈£î ‘·>∑T˝§ÿì |üsêuÛÑyêìøÏ

>∑T¬s’q eTVü‰\øÏåà, ÁãVü≤à, s¡TÁ<ä, Hês¡<ë<äT\ ø£<∏ä\qT $ì|æ+∫, dü‘·´uÛ≤eT≈£î <äT'K+ qT+∫ ñ

|üX¯eTq+ ø£*–+#ê&ÉT. dü‘·´uÛ≤eT <ëìøÏ dü+‘√wæ+∫, Áoø£èwüßíì nqTeT‹‘√ >√$+<äX¯s¡à≈£î bÕ]C≤‘· |ü⁄wüŒ e÷*ø£qT ãVüAø£]+∫+~.

3.1.1.2. ~«rj·÷XÊ«dü+

leTVü‰$wüßíe⁄ yÓ’≈£î+sƒ¡+˝À ˇø£Hê&ÉT $H√<ës¡úyÓTÆ eTVü‰\øÏåà‘√ bÕ∫ø£˝≤&ÉT‘·÷ ‘·q øödüTÔuÛÑ s¡‘êïìï |ü+<Ó+>± ô|{≤º&ÉT. eTVü‰\øÏåà ‘·q #·÷&ÜeTDÏì |ü+<Ó+>± ñ+∫+~. eTVü‰\øÏåà $wüßíe÷j·÷

Á|üuÛ≤e+‘√ Ä≥˝À z&çb˛sTTq+<äT≈£î p<ëìï, $wüßíe⁄q÷ ì+~+∫+~. eTVü‰\øÏåà ás¡¸´‘√

yÓ’≈£î+sƒ¡|ü⁄s¡ yÓ’uÛÑyêìï ø£åD+˝À X¯Sq´eTj·T+>± #˚dæ+~. $wüßíe⁄ eTVü‰\øÏåà nVü≤+ø±sêìøÏ eTqdüT‡˝À ø£\Twæ+#ê&ÉT. ÄyÓTqT z<ëπsÃHÓ|ü+‘√ ø°ås¡kÕ>∑s¡+ rs¡+˝Àì ñ<ë´qeq+˝À $&ç∫

n<äèX¯ó´&Ó’Hê&ÉT. $wüßíe⁄ yÓ’≈£î+sƒ¡|ü⁄s¡ yÓ’uÛÑyêìï ‹]– Á|üø±•+|üCÒdæ, e÷j·÷\øÏåàì ø£*Œ+#ê&ÉT.

eTVü‰\øÏåà <˚eø±+‘·\‘√ eq$Vü‰s¡+ #˚dü÷Ô, ˇø£ ø=\qT˝À e÷j·÷\øÏåàì #·÷dæ, ÄyÓT Bq+>±

ñ+&É{≤ìøÏ ø±s¡Dy˚TeTì n&ç–+~. e÷j·÷\øÏåà ‘êqT \ø°åà<˚$qì, $wüßíeTVæ≤eTqT #·T\ø£q

#˚dæq+<äT≈£î ÄyÓT≈£î á s¡÷|ü+ ø£*–+<äì ‘Ó*|æ+~. n+‘·˝À |ü⁄wüŒø£ $e÷q+˝À ÁãVü‰à~

<˚e‘·\T e∫Ã, e÷j·÷\øÏåàì yÓ’≈£î+sƒêìøÏ ÄVü‰«ì+#ês¡T. Ä e÷j·÷\øÏåà yÓ’≈£î+sƒêìøÏ yÓfi¯ó‘·÷

<˚eø±+‘·\qT yÓ+≥u…≥Tºø=ì eTVü‰\øÏåà ‘˚»düT‡qT Vü≤]+∫ yÓ[¢+~.

eTVü‰\øÏåà ñ<ë´qeq+˝À ˇ+≥]>± ‹s¡T>∑T‘·÷ uÛÑs¡Ô‘√ ø£*–q m&Éu≤≥TqT, e÷j·÷\øÏåà

yÓ’uÛÑyêìï ‘·\#·Tø=ì |ü]‘·|æ+∫+~. eTVü‰\øÏåà ‘êqT X¯Sq´+ ø±$+∫q yÓ’≈£î+sƒ¡|ü⁄s¡+ ‹]–

Á|üø±•+#·&É+ #·÷dæ ÄX¯Ãs¡´b˛sTT+~. nø£ÿ&É ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ eTj·÷\øÏåà‘√ ø£*dæ ñHêï&Éì

‘Ó\TdüTø=ì <äT'œ+∫+~. eTVü‰\øÏåà |üPs¡«+ e÷j·÷\øÏåà ‘·|üdüT‡ #˚dæq ø=\qT #˚s¡Tø=ì,

|üXÊÃ‘êÔ|ü+‘√ ÁoeTVü‰$wüßíe⁄qT <Ûë´ì+∫+~. ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ eTVü‰\øÏåà |üXÊÃ‘êÔbÕìøÏ dü+‘·Twüßº&Ó’,

‹]– ÄyÓT≈£î yÓ’≈£î+sƒ¡ÁbÕ|æÔì ø£*–+#ê&ÉT.

3.1.1.3. ‘·èrj·÷XÊ«dü+

ÁãVü≤à ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ Hê_Ûø£eT\+ qT+∫ »ìà+∫, düèwæºìsêàD ø±s¡´<äø£å‘·qT es¡+>±

bı+~Hê&ÉT. ÁãVü≤à düèwæºìsêàD Áø£e÷ìï ÁbÕs¡+_Û+∫ düø£\ #·sê#·s¡ »>∑‘·TÔqT ø£*Œ+#ê&ÉT.

n+<äTe\q ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT ˝Àø£+˝À ‘êqT ‘·|üŒ y˚πs <Ó’e+ ˝Ò&Éì nVü≤+ø£]+#ê&ÉT. e÷s¡ÿ+&˚j·TeTTì ÁãVü≤àqT n~Ûπøå|æ+#ê&ÉT. e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT $wüßíeTVæ≤eTqT düTÔ‹+∫ <äTs¡_Ûe÷q+ $&ÉeeTì ÁãVü≤à≈£î Væ≤‘·uÀ<Ûä #˚XÊ&ÉT. Ä e÷≥\T $ì, ÁãVü≤à <äTs¡_Ûe÷q+‘√ $wüßíe÷j·TqT ‹s¡düÿ]+∫

e÷{≤¢&Ü&ÉT. e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT ÁãVü≤à≈£î |ü⁄+&ÉØ≈£îì ø£<∏äqT $ì|æ+#ê&ÉT.

|ü⁄+&ÉØø√bÕU≤´q+

#Ó|æŒq Hês¡<äTì e÷≥*ï dü+<˚Væ≤+#ê&ÉT. |ü⁄+&ÉØ≈£îì |üØøÏå+#˚+<äT≈£î $wüßíe÷j·T uÀj·Tø±+‘·

s¡÷|ü+‘√ ø£ì|æ+∫+~. $wüßíe÷j·÷ yÓ÷Vü≤+‘√ ‘·>∑T˝§ÿì |ü⁄+&ÉØ≈£î&ÉT Ä uÀj·Tø£q´qT $yêVü≤+

#˚düTø=Hêï&ÉT. |ü⁄+&ÉØ≈£î&ÉT |üPs¡« C≤„Hêìï eTs¡∫, uÀj·Tø±+‘·‘√ e÷j·÷dü+kÕs¡+ #˚dæ dü+‘êHêìï bı+<ë&ÉT. ø£s¡Te⁄ ø±≥ø±\T u≤~Û+#·>± |ü⁄+&ÉØ≈£î&ç&ÉT uÛ≤s¡´‘√ ø£*dæ <˚XÊ≥q #˚dü÷Ô ˇø£ nÁ>∑Vü‰s¡+

#˚s¡T≈£îHêï&ÉT. $wüßíe÷j·÷Á|üuÛ≤e+‘√ |ü⁄+&ÉØ≈£î&ÉT ‘·q Ç+{Ïπø _Ûø£å≈£î yÓfi≤fl&ÉT. n~ #·÷dæ n‘·ì uÛ≤s¡´ ÁoeTVü‰$wüßíe⁄qT <Ûë´ì+∫+~. ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ |ü⁄+&ÉØ≈£îìøÏ e÷j·÷ ã+<Ûä+qT+∫

$eTTøÏÔ ø£*–+#ê&ÉT.|ü⁄+&ÉØ≈£î&ÉT X‚wüJ$‘êìï $wüßí<Ûë´q+‘√ >∑&ç|æ, yÓ’≈£î+sƒ¡+ #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.

e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT á $<Ûä+>± |ü⁄+&ÉØ≈£îì ø£<∏äqT $ì|æ+#·>±, ÁãVü≤à Ä Væ≤‘·uÀ<ÛäqT ô|&É#Ó$qu…{Ïº, $wüßíe⁄qT ì+~+#ê&ÉT. düèwæºìsêàD ø±sê´ìï #ê*+∫, eT+<äs¡–] >∑TVü≤˝À ‘·|üdüT‡

#˚j·T&ÜìøÏ yÓ[¢b˛j·÷&ÉT. ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ düèwæºìsêàD≤ìï j·T<∏ëÁ|üø±s¡+ ø=qkÕ–+∫

eTj·÷düs¡dü«‹ì ø£*Œ+#ê&ÉT. $wüßíe⁄ @ø±+‘·+>± ‘·|üdüT‡ #˚j·÷\ì uÛ≤$+∫q ÁãVü≤àqT e÷j·÷düs¡dü«‹ e\¢ ø±e÷‘·Ts¡Tì>± #˚XÊ&ÉT. ÁãVü≤à e÷j·÷düs¡dü«‹‘√ ø±eTπø[˝À eTTì–

ñ+&É>±, ˇø£Hê&ÉT ÄyÓT n<äèX¯´yÓTÆ+~. eT+<äs¡–] >∑TVü≤ yÓ\T|ü*øÏ e∫Ã, Bq+>± e÷j·÷düs¡dü«‹ì yÓ‘·T≈£î‘·Tqï ÁãVü≤àqT e÷s¡ÿ+&˚j·TT&ÉT #·÷dæ Væ≤‘·uÀ<Ûä #˚XÊ&ÉT. ÁãVü≤à ‘·q nC≤„Hêìï Á>∑Væ≤+∫,

|üXÊÃ‘êÔ|ü+‘√ ÁoeTVü‰$wüßíe⁄qT ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ ÁãVü≤àqT nqTÁ>∑Væ≤+∫ n‘·&çøÏ

|üPs¡«|ü⁄ dæú‹ì ø£*–+#ê&ÉT.

3.1.1.4. #·‘·TsêúXÊ«dü+

ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ nqTeT‹‘√ <˚e<ëqe⁄\T neTè‘·+ø√dü+ ø°ås¡kÕ>∑sêìï eT~∏+#·>±, yÓTT<ä≥

>∑s¡fi¯eTH˚ $wü+ |ü⁄{Ïº+~. •e⁄&ÉT Vü≤]øÏ Á|”‹>± Ä >∑s¡fi≤ìï ø£+sƒêq <Ûä]+∫ ˙\ø£+sƒ¡T&ÉT nsTTHê&ÉT.

Ä ‘·sê«‘· ø°ås¡kÕ>∑s¡+ qT+∫ <Ûäq«+‘·] Á|ükÕ~+∫q neTè‘· ø£\XÊìï sêø£ådüT\T dü+Á>∑Væ≤+#ês¡T.

<˚e‘·\T sêø£ådüT\≈£î uÛÑj·T|ü&ç ÁoeTVü‰$wüßíe⁄qT ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. $wüßíe⁄ yÓ÷Væ≤˙ s¡÷|ü+‘√ sêø£ådüT\qT eTuÛÑ´ô|{Ïº, neTè‘êìï <˚e‘·\≈£î |ü+#ê&ÉT. <˚e<ëqe⁄\ eT<Ûä´ »]–q j·TT<ä∆+˝À neTè‘·bÕq+

e\¢ <˚e‘·\T »sTT+#ês¡T. Hês¡<äT&ÉT á e÷j·÷yÓ÷Væ≤˙ eè‘êÔ+‘êìï •e⁄&çøÏ $ì|æ+#·&ÜìøÏ

¬ø’˝≤dü+ yÓfi≤fl&ÉT. •e⁄&çì <ä]Ù+#·Tø=ì $wüßíe⁄ yÓ÷Væ≤ì>± ne‘·]+∫ <ëqe⁄\qT yÓ÷dü–+∫q

$<ÛëHêìï $ì|æ+#ê&ÉT. á HÓ|ü+‘√ Hês¡<äT&ÉT •e⁄ì eTT+<äT yÓ÷Væ≤˙ kÂ+<äsê´ìï n‹X¯j·T+>±

e]í+#ê&ÉT. Hês¡<äT&ÉT eTqà<∏äT&çì »sTT+∫q •e⁄&ÉT ≈£L&Ü yÓ÷Væ≤˙ kÂ+<äsê´ìøÏ <ëdüT&ÉT ø±e\dæ+<˚qì |ü+‘·+>± |ü*ø±&ÉT. •e⁄&ÉT Hês¡<äT&çô|’ |ü+‘·+‘√qT, yÓ÷Væ≤˙ kÂ+<äsê´ìï

#·÷&Ü\H˚ ≈£î‘·÷Vü≤\+‘√q÷ yÓ’≈£î+sƒêìøÏ bÕs¡«rdüy˚T‘·+>± ãj·T\T<˚sê&ÉT. •ebÕs¡«‘·T\qT ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ kÕ<äs¡+>± ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. $wüßíe⁄ •e⁄ì eTqdüT˝Àì e÷≥qT $ì, yÓ÷Væ≤ìì

#·÷&Ée<ä›ì yê]+#ê&ÉT.

ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ ø=\Te⁄˝À •e⁄&ÉT ‘·q eTH√ìÁ>∑Vü≤X¯øÏÔì bı>∑&ÉTø=ì $wüßíe÷j·TqT

‹s¡düÿ]+#·>±, $wüßíe⁄ e÷j·÷ yÓ÷Væ≤ì>± ne‘·]+#ê&ÉT. •e⁄&ÉT yÓ÷Væ≤˙ kÂ+<äsê´ìøÏ eTT>∑T∆&Ó’Hê&ÉT. yÓ÷Væ≤˙ø±+‘· ‘·q X¯è+>±s¡ #˚cÕº$˝≤kÕ\‘√ •e⁄ìøÏ ∫‘·ÔÁuÛÑeTqT ø£*–+∫, n<äèX¯´yÓTÆ+~. •e⁄&ÉT $s¡ôVAqà‘·TÔ&Ó’ yÓ÷Væ≤ì ø£ì|æ+#·>±H˚ ÄyÓTqT øö>∑*+#·Tø=Hêï&ÉT. yÓ+≥H˚

3.1.1.5. |ü+#·e÷XÊ«dü+

yÓ’≈£î+sƒ¡+˝Àì ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ düìï~ÛøÏ ˇø£Hê&ÉT $wüßíe÷j·T Ád”Ô s¡÷bÕìï <Ûä]+∫ e∫Ã, ÁoeTVü‰$wüßíe⁄≈£î, n‘·ì Á|æj·Tø±+‘·˝…’q Áo<˚$, uÛÑ÷<˚e⁄\≈£î Ç+Á<äC≤\ $<ä´‘√ y˚&ÉTø£qT ø£*–+∫+~. <ëìøÏ Áo<˚$, uÛÑ÷<˚$ yÓT#·TÃø=ì, Ä e÷j·÷ø±+‘·≈£î ‘·–q ø±qTø£\T ãVüAø£]+#ês¡T.

Ä düeTj·T+˝À nø£ÿ&˚ ñqï Hês¡<äT&ÉT $wüßíe÷j·TqT »sTT+∫q ‘êqT Ç˝≤+{Ï n\ŒyÓTÆq Ç+Á<äC≤\ $<ä´\≈£î ÁuÛÑ$T+#·qì >∑s¡«+‘√ |ü*ø±&ÉT. Hês¡<äT&ÉT eTT˝À¢ø±\˝À dü+#·]dü÷Ô,

$wüßíe÷j·TqT »sTT+#êqì #ê≥Tø=Hêï&ÉT. ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ Hês¡<äT&ç >∑sê«ìï nD#·&ÜìøÏ uÛÑ÷˝Àø£+˝À düs¡Œes¡eTH˚ πøåÁ‘·+˝À ˇø£ |ü⁄D´ÁX¯e÷ìï ø£*Œ+#ê&ÉT. Ä |ü⁄D≤´ÁX¯eT+˝À $wüßíe⁄

‘êqT ˇø£ÿ&çH˚ nì >∑s¡«+‘√ |ü*ø±&ÉT. n+‘·˝À Äø±X¯yêDÏ Hês¡<äT&çì yê]+∫, #·+&É<äeTqT&ÉH˚

eTTì ø£<∏äqT $ì|æ+∫+~.

#·+&É<äeTqTìø£<∏ä

|üPs¡«+ #·+&É<äeTqT&ÉH˚ eTTì e÷+<∏ë‘· eTVü‰sêE n+‘·'|ü⁄s¡+˝Àì sê»´uÛÀ>±\qT,

#·÷dæ ‘êqT≈£L&Ü sê»´düTU≤\T nqTuÛÑ$+#ê\ì ø√s¡T≈£îHêï&ÉT. #·+&É<äeTqT&ÉT >∑+>±rs¡+˝À ÁãVü≤àqT >∑T]+∫ ‘·|üdüT‡ #˚düTÔ+&É>± düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT e∫Ã, #·+&É<äeTqT&ç $wüj·Tyê+#Û·\qT

$ì e>∑#ê&ÉT. düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT $wüßíe÷j·T qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø√e&É+ me]ø° X¯ø£´+ ø±<äì |ü*øÏ,

#·+&É<äeTqT&çì ÁãVü≤à|ü<ä kÂK´+ ø√dü+ ‘·|üdüT‡ #˚j·TeTì dü÷∫+#ê&ÉT. #·+&É<äeTqT&ÉT ‘·|üdüT‡‘√

ÁãVü≤àqT yÓT|æŒ+∫, yÓ÷øå±ìï ø√sê&ÉT. ÁãVü≤à #·+&É<äeTqT&ÉT sê»´düTU≤\T ø√] ‘·|üdüT‡

#˚dæq+<äTe\¢ yÓTT<ä≥ yê{Ïì bı+<ä≈£î+&Ü n‘·&çøÏ yÓ÷ø£å+ Çe«&É+ kÕ<Ûä´+ ø±<äì |ü*ø±&ÉT.

#·+&É<äeTqT&ÉT ìπs«<ä+‘√ •e⁄&çì >∑T]+∫ ‘·|üdüT‡ #˚XÊ&ÉT. •e⁄&ÉT ≈£L&Ü sê»´düTU≤\T nqTuÛÑ$+#·≈£î+&Ü yÓ÷ø£å+ bı+<ä&É+ nkÕ<Ûä´eTì ‘Ó*bÕ&ÉT. Ä ‘·sê«‘· #·+&É<äeTqT&ÉT dü÷s¡T´&çì ÁbÕ]ú+#·>± n‘·&ÉT ≈£L&Ü yÓ÷ø£å+ nqTÁ>∑Væ≤+#·˝Òø£ b˛j·÷&ÉT. #·+&É<äeTqT&ÉT $wüßíe÷j·T≈£î

‘·>∑T˝Àÿ≈£î+&Ü yÓ÷øå±ìï bı+<ë\ì |ü+‘·+˝À ‘·|üdüT‡ #˚j·TkÕ>±&ÉT. n+‘·˝À $wüßíe÷j·÷

Á|üuÛ≤e+‘√ #·+&É<äeTqT&ÉT eTVü‰sêE>± e÷] sê»´düTU≤\˝À eTTì–b˛j·÷&ÉT. düq‘·Tÿe÷s¡T&ÉT

‹]–e∫Ã, #·+&É<äeTqT&çøÏ >∑‘êìï >∑Ts¡TÔ#˚XÊ&ÉT. #·+&É<äeTqT&ÉT $wüßíe÷j·÷ eTVæ≤eTqT >∑T]Ô+∫,

‘·q nC≤„Hêìï eTìï+#·eTì ÁoeTVü‰$wüßíe⁄qT ÁbÕ]ú+∫ yÓ÷øå±ìï bı+<ë&ÉT. Äø±X¯yêDÏ á

$<Ûä+>± Hês¡<äT&çøÏ #·+&É<äeTqTì ø£<∏äqT $ì|æ+∫+~.

Hês¡<äT&ÉT Äø±X¯yêDÏ e÷≥\qT ‹s¡düÿ]+∫, $wüßíe÷j·T #·+&É<äeTqT&ç˝≤+{Ï n\Œe÷qe⁄\qT ÁuÛÑ$T+#·>∑\<äT ø±ì ‘·qqT ø±<äì >∑s√«≈£îÔ\T |ü*ø±&ÉT. ø£|ü≥eTTì Hês¡<äT&çì bı–&ç, ø=\qT˝À kÕïq+ #˚dæe∫Ã ‘·q Ä‹<∏ä´+ d”«ø£]+#·eTì ø√sê&ÉT. Hês¡<äT&ÉT ø=\qT˝À eTTì– #·+Á<äπsK nH˚ ù|s¡T‘√ Ád”Ô s¡÷bÕìï bı+<ë&ÉT. #·+Á<äπsK #·+Á<äπø‘·T&ÉH˚ eTVü‰sêEqT

$yêVü≤+ #˚düTø=ì, e÷j·÷ dü+kÕs¡+ #˚dæ, q÷s¡TeT+~ ≈£îe÷s¡T\qT bı+~+~. #·+Á<äπø‘·T&ÉT, n‘·ì ≈£îe÷s¡T\T j·TT<ä∆+˝À X¯Á‘·TsêE #˚‹˝À eTs¡DÏ+#ês¡T. #·+Á<äπsK s¡÷|ü+˝À ñqï Hês¡<äT&ÉT

ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ eè<ä∆düHê´dæ y˚wü+‘√ e∫Ã, Ád”Ô s¡÷|ü+‘√ $\|ædüTÔqï Hês¡<äT&çì düMT|ü+˝Àì ø=\qT˝À X¯ó∫>± kÕïq+ #˚j·TeTì #ÓbÕŒ&ÉT. #·+Á<äπsK s¡÷|ü+˝Àì Hês¡<äT&ÉT Ä ø=\qT˝À eTTì– Ád”Ôs¡÷bÕìï $&ç∫, ‹]– ‘·q j·T<∏ës¡÷bÕìï bı+<ë&ÉT. Hês¡<äT&ÉT »]–q eè‘êÔ+‘·eT+‘ê

$wüßíe÷j·÷ ø£*Œ‘·eTì Á>∑Væ≤+∫ ‘·q eT÷s¡â‘ê«ìøÏ dæ>∑TZ|ü&Ü¶&ÉT. Hês¡<äT&ÉT ‘·q nC≤„Hêìï eTìï+#·eTì $wüßíe⁄qT y˚&ÉT≈£îHêï&ÉT. ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ Hês¡<äT&çì nqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT.

$wüßíe÷j·÷ Á|üuÛ≤yêìï >∑T]Ô+#·ø£, ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ nqTÁ>∑Vü‰ìï ‘·eT d”«j·T Á|ü‹uÛÑ>±

uÛ≤$+∫q yês¡T Ä e÷j·T #˚‘·H˚ e+∫+#·ã&É‘ês¡ì ô|’ ø£<∏ä\e\q ‘Ó\TdüTÔqï~. eTVü‰\\øÏåà, ÁãVü≤à, s¡TÁ<ä, Hês¡<ë<äT\T $wüßíe÷j·÷yÓ÷Vü≤+˝À ‘·>∑T˝§ÿì |üsêuÛÑyêìøÏ >∑T¬s’Hês¡T. Ms¡T ‘·eT nC≤„Hêìï Á>∑Væ≤+∫ ∫e]øÏ $wüßíe÷j·÷ #·Áø£ã+<Ûä+ qT+&ç $eTT≈£îÔ˝…’Hês¡ì ô|’q ù|s=ÿqï eè‘êÔ+‘ê\

e\q ‘Ó\TdüTÔqï~. ªdüs¡«+ $wüßíeTj·T+ »>∑‘Yµ nì á ø£<∏ä\T Á|üø£{ÏdüTÔHêïsTT.

3.1.2. ø£+ø£+{Ï bÕ|üsêE ` Ç‹eè‘·Ô ìs¡«Vü≤D

|ü]#·j·T+

$wüßíe÷j·÷$˝≤dü ø£<∏ä\˝À ø£+ø£+{Ï bÕ|üsêE •e<äs¡ŒuÛÑ+>∑+ ø£<∏äqT Á>∑Væ≤+∫

j·Tø£å>±q+>± s¡∫+#ê&ÉT. X¯óø£eTVü≤]¸ e\q uÛ≤>∑e‘· dü‘·ÿ<∏ä\qT $+≥Tqï |üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE

n<äT“¤‘· kÕ«+‘·T&Ó’Hê&ÉT. ø£|ü≥ Hêsêj·TDTì $˝≤kÕ\≈£î Äq+~+∫, uÛÑTeq yÓ÷Vü≤qT&Ó’q

|ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&çì e÷j·÷eì‘·>± #·÷dæ ˝Àø£+ ÁuÛÑ$T+#·&É+ düVü≤»y˚T ø±ì! düs¡«E„&Ó’q Vü≤s¡T&ÉT m+<äT≈£î ÁuÛÑ$T+∫Hê&√ ‘Ó*j·TC…|üeTì |üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE |ü*øÏq e÷≥˝Ò á ø±e´+˝Àì ø£<∏ä≈£î eT÷\+. X¯óø£eTVü≤]¸ $wüßíe÷j·T≈£î ÁuÛÑ$T+#·ìyês¡T mes¡THêïs¡T! |ü⁄s¡Twü s¡÷|ü+‘√H˚

˝Àø±\qT eTs¡T\T ø=*ù| $wüßíe⁄ eT>∑Te>± e÷] ÁuÛÑeTô|≥º&É+˝À ÄX¯Ãs¡´y˚TeTT+<äìµ |üØøÏå‘·T eTVü‰sêE≈£î yÓ÷Væ≤˙ ne‘ês¡ ø£<∏äqT, ‘·<ë«sê •e<äs¡Œ uÛÑ+>∑+ eè‘êÔ+‘êìï $ì|æ+#ê&ÉT.

3.1.2.1. •e<äs¡Œ uÛÑ+>∑+

Hês¡<äT&ÉT ‘·q yÓ+≥ ‘·T+ãTs¡T&ÉT sê>±, ¬ø’˝≤dü+˝À |üs¡y˚TX¯«s¡Tì ø=\Te⁄≈£î yÓ[fl,

•e⁄&çøÏ qeTdüÿ]+#ê&ÉT. •e⁄&ÉT Hês¡<äT&çì ø°ås¡kÕ>∑s¡eT<∏äq+˝À Vü‰˝≤Vü≤\+ ‘·sê«‘· @y˚T$T ø£*–q$? neTè‘êìï <˚e<ëqe⁄\≈£î mes¡T |ü+#ês¡T? nì Á|ü•ï+#ê&ÉT. Hês¡<äT&ÉT •e⁄&ç‘√

ø°ås¡kÕ>∑s¡+ qT+∫ \_Û+∫q neTè‘êìï sêø£ådüT\T ã\e+‘·+>± n|üVü≤]+#ês¡T. <˚e‘·\ yÓTTs¡$ì ÁoeTVü‰$wüßíe⁄ e÷j·÷ yÓ÷Væ≤ì>± ne‘·]+∫, sêø£ådüT\qT yÓ÷Vü≤+˝À eTT+∫, neTè‘êìï

<˚e‘·\≈£î |ü+#ê&ÉT. Ä yÓ÷Væ≤˙ kÂ+<äsê´ìøÏ sêø£ådüT˝Ò ø±<äT, eTqà<∏äT&çì <äVæ≤+∫q •e⁄&Ó’Hê eTs¡T\T ø=+{≤&ÉT. Hês¡<äT&ÉT $wüßíeTVæ≤eTqT •e⁄&çeTT+<äT ø°]Ô+#ê&ÉT.

•e⁄&ÉT Hês¡<äTì e÷≥\≈£î ø√|æ+∫, yÓ’≈£î+sƒêìøÏyÓ[¢ yÓ÷Væ≤ìì #·÷&Ü\ì bÕs¡«‹‘√

nHêï&ÉT. bÕs¡«‹ yÓ’≈£î+sƒ¡+˝À |ü>∑yê&Ó’q eTqà<∏äT&ÉT, e>∑\yê&Ó’q $wüßíe⁄ ñHêïs¡ì •e⁄&çì yê]+∫+~. Hês¡<äT&ÉT yÓ÷Væ≤˙ $˝≤kÕìï bı–&ç •e⁄&ç ìÁ>∑Vü≤X¯øÏÔì ùV≤fi¯q #˚XÊ&ÉT. Á|üeT<∏äT\T Hês¡<äTì e÷≥\≈£î ø√|æ+∫, n‘·&çì ì+~+#ês¡T. •e⁄&ÉT bÕs¡«r düy˚T‘·+>± yÓ’≈£î+sƒêìøÏ ãj·T\T

<˚sê&ÉT.yÓ’≈£î+sƒ¡+˝À Áo eTVü‰$wüßíe⁄ •ebÕs¡«‘·T\qT kÕ<äs¡+>± ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. •e⁄&ÉT Hês¡<äTì‘√

‘·q≈£î ø£*–q |ü+‘êìï $wüßíe⁄≈£î ‘Ó*|æ, yÓ÷Væ≤˙ s¡÷bÕìï #·÷|üeTì ø√sê&ÉT. •e⁄&ÉT $wüßíe÷j·÷

Á|üuÛ≤e+ >=|üŒ<√, •e⁄ì $s¡øÏÔuÛ≤e+ >=|üŒ<√ ˝Àø±\≈£î #ê{≤\ì $wüßíe⁄‘√ |ü*ø±&ÉT. $wüßíe⁄

•e⁄ì<äsêŒìï, Á|üeT<∏äT\ >∑sê«ìï nD#·&ÜìøÏ yÓ÷Væ≤ì>± Á|ü‘·´ø£åyÓTÆHê&ÉT. •e⁄&ÉT ‘·q eTT+<äT Á|ü‘·´ø£åyÓTÆq yÓ÷Væ≤˙ø±+‘·qT düVü≤»ø±+‘·>± uÛ≤$+#ê&ÉT.

•e⁄&ÉT yÓ÷Væ≤˙ kÂ+<äsê´ìøÏ ˝À\T&Ó’ øö–*+#·Tø√yê\ì uÛÑÁ<ëdüq+ ~>±&ÉT. n+‘·˝ÀH˚

Ä düuÛ≤eT+~s¡+ X¯è+>±s¡eq+>± e÷]+~. e÷j·÷yÓ÷Væ≤ì ‘·q X¯è+>±s¡ #˚cÕº $˝≤kÕ\‘√

•e⁄&çì eTs¡T\T ø=*|æ+~. •e⁄&ÉT eT≥TºMT]q yÓ÷Vü≤+‘√ yÓ÷Væ≤ìì øö–*+#·Tø√uÀj·÷&ÉT.

yÓ÷Væ≤ìì ‘êø£>±H˚ •e⁄ìøÏ X¯óø£¢|ü‘·qyÓTÆ+~. •e⁄ì ‘˚»+ @iT˝…’ Á|üeVæ≤+#·>± n~ ‘êøÏq H˚\

ã+>±s¡+, yÓ+&ç>± e÷]+~.•e⁄&ÉT bÕs¡eXÊ´ìï $&ç∫, »]–q dü+|òüT≥q≈£î dæ>∑TZ|ü&Ü¶&ÉT. yÓ÷Væ≤ì

$wüßíe⁄>± e÷], •e⁄ìøÏ $wüßíe⁄≈£î uÛÒ<ä+˝Ò<äì ‘Ó*|æ+~. •e⁄&ÉT ÁoeTVü‰$wüßíe⁄qT düTÔ‹+∫,

‹]– ¬ø’˝≤kÕìøÏ #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.

3.1.3. ø£+ø£+{Ï Hês¡dæ+Vü≤ø£$ ` Ç‹eè‘·Ôìs¡«Vü≤D

|ü]#·j·T+.

ø£+ø£+{Ï Hês¡dæ+Vü≤ø£$ m\¢Hês¡T´ì $wüßíe÷j·÷ Hê≥ø±ìï nqTdü]+∫ ~«|ü<ä˝À ◊<äT ÄXÊ«kÕ\ Á|üã+<Ûëìï s¡∫+#ê&ÉT. Á|ü<∏äe÷XÊ«dü+˝À <Ûäs¡àsêE Á|üX¯+dü, $wüßíe÷j·÷ Á|üuÛ≤e+,

>√$+<äX¯s¡à eè‘êÔ+‘·+, dü‘·´uÛ≤eTø£<∏ä ñHêïsTT. ~«rj·÷XÊ«dü+˝À eTVü‰\øÏåà ø£<∏ä, e÷j·÷\øÏåà eè‘êÔ+‘·+ ñHêïsTT. ‘·èrj·÷XÊ«dü+˝À ÁãVü≤àø£<∏ä, |ü⁄+&ÉØø√bÕU≤´q+ ñHêïsTT. #·‘·TsêúXÊ«dü+˝À

•e⁄ìø£<∏ä, yÓ÷Væ≤˙ ne‘ês¡+ e]í+#·ã&Ü¶sTT. |ü+#·e÷XÊ«dü+˝À Hês¡<äTìø£<∏ä, #·+&É<äeTqTì ø£<∏ä ñHêïsTT. á$<Ûä+>± ø±e´ÁbÕs¡+uÛÑ+ qT+∫, ø£<∏ä\qT q&ç|æq es¡Tdü Áø£eT+ es¡≈£L Hês¡dæ+Vü≤ø£$ m\¢Hês¡T´ì ø±yê´ìï nqTdü]+#ê&ÉT. á ø±e´+˝À ≈£L&Ü ø£<∏ëÁXÀ‘· |üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE, ø£<∏ä≈£î&ÉT X¯óø£eTVü≤]¸.

3.1.3.1. Á|ü<∏äe÷XÊ«dü+

|üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE X¯óø£eTVü≤]¸ e\q uÛ≤>∑e‘· dü‘·ÿ<∏ä\qT $+≥÷, $wüßíeTVæ≤eTqT, n‘·&ç ©˝≤$˝≤kÕ\q÷ düà]+#·Tø=ì |ü⁄\øÏ‘·>±Á‘·T&Ó’Hê&ÉT. |üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE, X¯óø£eTVü≤]¸‘√,

$wüßíe⁄ |üs¡eT<Ó’eeTì ‘Ó*dæq y˚<äy˚<ë+‘· dæ<äT∆˝…’q eTVü‰eTTqT\T ≈£L&Ü yÓ÷ø£å|ü<∏ëìï bı+<ä≈£î+&Ü, ìs¡+‘·s¡+ Á‹es¡Z |òü\uÛÀ>±\qT nqTuÛÑ$+#·T≥≈£î ø±s¡Dy˚T$T≥ì Á|ü•ï+#ê&ÉT.

X¯óø£eTVü≤]¸ |üØøÏå‘·TÔ eTVü‰sêE‘√ ˝Àø£eT+‘ê $wüßíe÷j·÷ ø£*Œ‘·+, $wüßíe÷j·TqT ‘·]+#·qT me]ø° kÕ<Ûä´+ø±<äT. $wüßíe÷j·T≈£î |üPs¡«+ eTVü‰\øÏåà, ÁãVü≤à, •e⁄&ÉT, Hês¡<äT&ÉT ≈£L&Ü yÓ÷düb˛sTTHês¡ì $wüßíe÷j·÷ $˝≤dü ø£<∏ä\qT #Ó|üŒ&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.

|üPs¡«+ <Ûäs¡àsêE yê´düeTVü≤]¸‘√ Áoø£èwüßíì ì»‘·‘êÔ«ìï ‘Ó\T|üeTì ø√sê&ÉT. yê´düT&ÉT Áoø£èwüßíì eTVæ≤eTqT, $wüßíe÷j·÷ Á|üuÛ≤yêìï #Ó|æŒ, $wüßíe÷j·÷ $˝≤dü ø£<∏ä\qT <Ûäs¡àsêE≈£î

$ì|æ+#·&ÜìøÏ |üPqTø=Hêï&ÉT. n+‘·˝À <Ûäs¡àsêE düuÛÑ≈£î <ë«s¡ø±q>∑s¡+ qT+∫ >√$+<äX¯s¡à nH˚

Dalam dokumen తెలుగులో విష్ణుమాయా విలాస కావ్యములు - కథానుశీలనము (Halaman 57-79)