میمعت‌یاهرواتشگ‌شور‌زا‌یدربراک
هتفای
یراونا میهاربا
*1
، یرقاب هنامس حلاص دمحا و2
3شنم
1 . زاوها نارمچ دیهش هاگشناد ،یعامتجا مولع و داصتقا ةدكشناد ،داصتقا هورگ ،رايداتسا
2 . سانشراك ،یعامتجا مولع و داصتقا ةدكشناد ،داصتقا دشرا ( زاوها نارمچ دیهش هاگشناد
samabagheri90@yahoo.com )
3 . ( زاوها نارمچ دیهش هاگشناد ،یعامتجا مولع و داصتقا ةدكشناد ،داصتقا هورگ ،رايداتسا salahmanesh@yahoo.com.au
)
خيرات لوصو :هلاقم 28 / 01 / 1395 خيرات
شريذپ :هلاقم 03 / 05 / 1396
هدیكچ
ههد رد تساهروشک يلصا فادها زا يكی يداصتقا دشر يگدودلآ ادب ،اهرودشک بدلغا رد فدده ندیا هدب نديدسر هتدشذگ ياده
ياده
طيحم نیازا تسا هدوب هارمه يتسیز دراد تديمها اهروشک يارب يداصتقا دشر اب نآ طابترا و يگدولآ راشتنا رب رثؤم لماوع يسررب ،ور
نیا رد ميمعت رواتشگ شور اب ستنزوک ةيضرف نومزآ راب نيتسخن يارب ،قيقحت کدپوا ودضع ياهرودشک ياردب لدم ود بلاق رد هتفای
طيحم ينحنم ةيضرف هعلاطم نیا رد تسا هدش يسررب رواتدشگ شور زا هدافتدسا ادب ،کدپوا ودضع ياهرودشک ياردب ستنزوک يتسیز
ميمعت ينامز ةرود رد هتفای 1992
- 2013 دش يسررب يد ريغتم زا هدناخلگ ياهزاگ بيکرت رد ار مهس نیرتشيب هک نبرک ديسکا
،دراد يا
هب آیاتن ساسا رب تسا هدش هدافتسا ستنزوک ةيضرف نومزآ يارب تسد
طيحم ينحنم ةيضرف ،هدمآ ود رده بدلاق رد ستنزودک يتدسیز
يد زاگ راشتنا نازيم ،عقاو رد دشن هتفریذپ لدم شر دنیارف رد نبرک ديسکا
هب يداصتقا د ،نيدنچمه تدسا هتدشاد شیازدفا رمتسم روط
يد راشتنا رب يرادانعم و تبثم رثا يقيقح صلاخان ديلوت و يژرنا فرصم ،تيعمج دشر ،ينيشنرهش شیازفا تدسا هتدشاد نبرک ديسکا
ک مراهچ ةبتر رد يداصتقا دشر رظن زا ناریا تسا هدوب ناتسبرع روشک هب طوبرم يداصتقا دشر نیرتشيب تدسا کدپوا وضع ياهروش
ةدطقن طیارش هب و تسا يدوعص تعرس هب زونه کپوا ياهروشک رد يگدولآ ريسم ،لدم نیا ساسا رب کپوا وضع ياهروشک نايم رد تسا هديسرن ينحنم تشگزاب دیلک
هژاو طيحم يگدولآ ،ناریا ميمعت رواتشگ ،کپوا وضع ياهروشک ،تسیز
ستنزوک ينحنم ،هتفای
1 . زاغآرس داجعا هار اهنس دشر ،دندقتیم یداصتقا دشر ةعیظن نارادفیط
طتحم یرادهگن یایب زم ةعامیس نتم س یایب .وسا وسعز
یرم فیرصم یيینا ،یسماب یداصتقا دشر هب یباتتسد .دورش
لدم زا یشخب یيینا .ورسا دارصتقا رد یموعع لدایس یاه
ت ورسا لداریس رد تامدری ت ارهرازاب ارعس لدرم نعا رد هضیع یرگعد یاهرازاب یتث س وحس یصای رازاب رد اضاقس ت رد ارضاقس ت هضیع .دشاب اعوپ اع اتسعا وسا نكعم ت وسا فیرررصم ورررتبولطم یزارررسیلفادا ةرررجتتن
ت ناگدرررننف
لكش یگعدكع اب طابسرا رد ناگدننفدتلوس دوس یزاسیلفادا یم .دیتگ اهرازاب ةعه قات ملاع رد هف وسا نعا لدم یب درات دقن
س رد لدم .وستن لدای یمورعع لداریس لدم هب ینعزنتف یاه
لباق لدرم یهارگ ار لدم تد یه .وسا عدزن هبساحم یاره
یم یجنسداصتقا نعزرنتف .دنمان
ةرنعزه رارثآ یرسریب هرب اره
یرم ورساتس تایرتتغس اب طابسرا رد یلاقتنا لعدیس .درنزادیپ
هدنسعون*
م :لوئس Email: e.anvari@scu.ac.ir
لدم هعزجس نعیتهب یموعع لدایس یاه هاسوف لتلحست
رد تدم
صتقا یيینا زا هداتتسا ت وسا هتسب یعتستس نتمز .وسا دا
یررم اررجنا یكتماررنعدومیس نتناوررق قرربط ،دررئاز داوررم .دوررش
، اری داوم اب دعاب ، وعجم رد یتینص تایعاض ت اهدناعسپ یرسف زا اپ داصتقا هب یدترت یعاذغ داوم ت یتیوس داوم وشابنا داوم .دشاب یبایب هدش
یارهوگلا ،نانادداصتقا زا یهتیگ یرتآورن ت ینترشنام
طتحم راثآ شهاف یایب ورعیلفا یرلت ،درنداد هرئارا یترسعز
طتحم ت داصتقا داضس هب دقتیم وسعز
یرتعف یاهرورشف .دنا
هیسوس هیسوس یاهروشف ت هتفاع درتلوس زا وعاعا یایب هتفاع
طترحم زا ورعاعا هب رد هاگدرعد نرعا .درنراد زارتن ورسعز
لدم طتحم ینحنم هب یبیجس یاه ورف وسعز
فتیریم اتنز
ةطبار هتضیف نعا ساسا یب .دش برعیخس نترب سوركیمU
طتحم رد شهتهرپ نرعا .دراد دورمت هنایس دمآرد ت وسعز ةنترشتپ یرسریب هرب ،ورسخن .ورسا هدش متظنس شخب جنپ
یم ییظن ینابم ت قتقحس شتر هب ،اپس .معزادیپ
ت یسانش
یم لدم درتآیب هجتتن ت ثحب ،ییآ رد .معزادیپ
حیطم ییتگ
یم .دوش
.1 1 . نيشيپ تاقيقحت رب يرورم
2007 Ang
زارگ رارشتنا نترب ارعوپ یّلع ةطبار یسریب هب )
ید هرسنایف رورشف رد درتلوس ت یيینا فیصم ،نبیف دتسفا
یط لاس اه ی 1960 - 2000 هریلاطم جعارتن .ورسا هرتیادیپ
یم ناشن یگدولآ ت یيینا فیصم ولع یداصتقا دشر دهد
طتحم ع یّلع ةطبار ت وسا وسعز ارب یيینا فیصم ةفیط
هاسوف رد دشر نتعه .وسا هدوب رایقیب تدم
داد نارشن رورط
ید زاگ راشتنا ،یيینا فیصم شعازفا اب هف زتن نبیف دتسفا
سا هتشاد شعازفا .و
Shahbaz
ناراكعه ت 2014
نترب طاربسرا یرسریب هب )
زارگ راشتنا ت ینتشنیهش ، یب فیصم ،یداصتقا دشر
CO2
ینامز ذرتد رد 1975
- 2011 ارطی حتحرصس لنپ شتر اب ت
،جعاتن قباطم .دنتیادیپ تاراما روشف یایب نتب یسكعیب U
زارگ رارشتنا ت یدارصتقا درشر
CO2
.ورسا هترشاد دورمت فیصم ،نتن عه
زارگ راشتنا یب تراجس ت ینتشنیهش ، یب
CO2
.وسا هتشاد وبلم یثا
Sharma
2011 فیرصم ،ینترشنیهش ،ترارجس ةطبار )
ت هنایرس یيینا زارگ رارشتنا یرب هنایرس GDP
CO2
رد 69
رد طرسوتم ت نتعارپ ،مارب درمآرد اب هقطنم هس لماش روشف ینامز ذرتد 1985
- 2005 ارعوپ لرنپ شتر زا هداتترسا اب ار
یب ت دازآ تراجس ،ینتشنیهش ،جعاتن قباطم .دیف یسر
GDP
زاگ راشتنا اب یتبلم طابسرا هنایس
CO2
.دراد
Saidi
ت
Hammami
2015 راشتنا یتث س )
CO2
درشر ت
ینامز ذرتد رد ،یيینا فیصم یب ار یداصتقا 1990
- 2012
رد 58 .درندیف یرسریب اعوپ لنپ شتر زا هداتتسا اب ،روشف
ایب جعاتن قباطم ،اترسآ لاعرش ،ارپترا لماش هقطنم هس لنپ ی
هقطنم راهچ یلنپ ت نتسم یاكعیمآ لاعش ،بتئاراف لماش یا
ت وربلم طابسرا ،هناتمرتای ت اقعیفآ یایحص بونم ،اقعیفآ ید راشتنا نتب یرادانیم دومت یيینا فیصم ت نبیف دتسفا
یایب طقف یيینا فیصم رد یتبلم یتث س یداصتقا دشر .دراد هچ لنپ هقطنم را .وسا هتشاد یا
2 يرظن ینابم .
.2 1 . طيحم داصتقا رد ستنزوک ةيرظن تسيز
رد رورشف ةنایرس درمآرد ت یگدورلآ ةطبار اتنزوف ینحنم یرم نارشن ار یداصتقا ةیسوس ت دشر فلتخم لاایم .درهد
طاربسرا ورسخن لراایم رد درنچ یره ،هعیظن نعا اب قباطم دورمت درشر ت یگدورلآ رارشتنا نتب یتبلم حطرس رد ،دراد
یم شهاف هب تیش یگدولآ حطس ،هنایس دمآرد ایرعز ،درنف
هعامیس هب رداق روشف یرتارنف رد یراذگ
ت یسدرمآراف یاره
شتر یرم دعدم دتلوس یاه لراایم ارب یرنحنم نرعا .دورش
حطرس ،یزرتاشف ةلایم رد .وسا طابسرا رد روشف ةیسوس رب هرف یمارگنه .وسا نتعاپ روشف یگدولآ ت هنایس دمآرد ه
یتینرص ةلایم یرم رعدزن ندرش
شعازرفا یگدورلآ ،دورش
یم برعیخس تدرش ت وتتتف ،هیسوس نتعاپ حوطس رد .دباع
طتحم وتلایف راثآ هب وسعز هب ت ییتبط بانم یب تادم یاه
هعزجس تایعاض دتدحم یعداقم یم دتدحم یعذپ
ینارمز .دوش
وتلایف ت ییتبط بانم ایختسا هف تدرش یزرتارشف یاه
یم دباع یم اتسا یتینص شهم ت یرهس ،درتفا
بارنم یزارس
یم تدش تایعاض دتلوس ت ییتبط یسمارب حوطرس رد .درباع
س تامدری ت عانرص وعرس هرب یراتیارس تایتتغس ،هیسو یرتانف ،تاعلاطا هب هتسبات
یایب یشعازفا یاضاقس ت یسیب یاه
طتحم وتتتف برعیخس رد وریاونكع شهارف هب یجنم وسعز
طتحم یم وسعز دوش
Gatdula & Tolentino, 2011
.)
تد ةلایم
لکش 1
.
(اوه‌یگدولآ‌و‌هعسوت‌ةطبار Peters & Murray, 2004
)
.2 2 . تروص طياحم ینحنم رد توافتم ياه یتاسيز
ستنزوک تروص لومیف طتحم ینحنم ةبساحم رد تتاتتم یاه
یتسعز
هب اتنزوف ةطبار تروص
1 .وسا )
Ln(𝑆𝑃)𝑖𝑡=
𝛼𝑖+ 𝜃𝑡+ 𝛽1ln (𝐺𝐷𝑃𝑃 )
𝑖𝑡+ 𝛽2 [𝑙𝑛 (𝐺𝐷𝑃𝑃 )
𝑖𝑡]2+ 𝛽3[𝑙𝑛 (𝐺𝐷𝑃𝑃 )
𝑖𝑡]3+ 𝑢𝑖𝑡 )1
i =1,…,N t =1,…,T
،نامزt
ت قطانم صیاشi
لدرم نعا .وساطی ةلعمu
یاهیتماراپ هب وبسن
β1
ت β3
ت β2
یگا .وسا نگعه
<0
β1
ت
>0 β2
ت
<0 β3
هلعم دنچ ، ت بیكم یا
نارشن ار لكشN
یم یرگا .دهد
>0
β1
ت
<0 β2
ت
>0 β3
لكرش ، اكعیربN
هررب یررم دوررمت یررگا .دررعآ
>0
β1
ت
<0 β2
ت 0
= β3
لكررش ،
U
هرب یررم وررسد یررگا .درعآ
<0
β1
ت
<0 β2
ت 0
= β3
لكررش ،
U
هب اكعیب یم وسد
یگا .دهد
<0
β1
ت 0
= β3
= β2
طاربسرا ،
یرگا .دراد دومت ویاونكع یشعازفا یطی
>0
β1
ت 0
= β3
= β2
،
.دراد دوررررمت ورررریاونكع یررررشهاف یررررطی طارررربسرا یررگا
0
=
β1
= β3
= β2
یررم ناررشن ار طارربسرا حطررس ، دررهد
Song et al., 2008
.)
Dinda
2005 یرب یركتم یرشخب رع لدم ساسا یب )
یم لمدتسا هعامیس هرب دارصتقا ،دنف
یرنحنم ةربیجس رورظنم
یرم ورفیا هنتهب دشر یعز رد اتنزوف .درنف
Smulders
ت
ناراكعه 2011
یرتارنف یرتآون وساتس زا لصاا جعاتن )
ورعاهن رد دنداد ناشن ت دندیف یسریب ار تایتتغس هب یجنم ینحنم هب اتنزوف یاه یم قبطنم مه یب یرتآون لتلد
.دوش
هعامیس ةعیظن یم ،وسا دقتیم زبس یراد
تلاكرشم ناوس
طتحم هب ار یتسعز مهایف هار زا ت یتاار
یتث رس ناكما نتیاس
یهاگآ یاه طتحم ارما .دیف فیطیب رازاب یاهتیتن هب یتسعز
اظن رد یتا دومت دعدیس نآ یایما رد یتینص داصتقا یاه
نكعم ت وسا یتینص یاهروشف هب طوبیم هعیظن نعا .دراد لاررارد یاهروررشف دررتلوس دررنعایف رد وررسا یعوررن هیررسوس
.دنف داجعا وشگزاب
اوه یگدولآ
امنهار طخ نیب یللملا
لحرم ة راهچ لحرم
هسة لحرم
رفصة کیةلحرم
ب ه ندرب راک
یروانف رتلااب ررررررتنک
رارررررشتنا یارررهزاگ هناخلگ یا
هعسوت تیفیک تیبثت
اوه
اوه تیفیک دوبهب
هعسوت حطس
نییاپ لااب
لکش 2 ةخرچ.
(یگدولآ Smulders & Bretschger, 2000
زا‌سابتقا Lieb, 2003 )
هعامیس ةعیظن یم ،وسا دقتیم زبس یراد
تلاكرشم ناوس
طتحم هب ار یتسعز مهایف هار زا ت یتاار
یتث رس ناكما نتیاس
یهاگآ طتحم یاه ارما .دیف فیطیب رازاب یاهتیتن هب یتسعز
اظن رد یتا دومت دعدیس نآ یایما رد یتینص داصتقا یاه
عم ت وسا یتینص یاهروشف هب طوبیم هعیظن نعا .دراد نك
لاررارد یاهروررشف دررتلوس دررنعایف رد وررسا یعوررن هیررسوس
.دنف داجعا وشگزاب
3 شور . یسانش
.3 .1 نيمخت شور ميمعت رواتشگ نز
( هتفاي )GMM
لباقیتغ راثآ نآ نتعخس رد هف یسمدایم رد صاری ذدهارشم
رد هتررسبات یررتغتم ةررتقت دوررمت ت دارد دوررمت روررشف یرره نترعخس زا ،ورسا یرساسا لكرشم یحترضوس یاهیتغتم نز
متعیس رتاتشگ یم هداتتسا هتفاع
لدرم یرب ینتبم هف دوش یاره
زم شتر نرعا هرب لدرم نترعخس یایب .وسا یلناپ یاعوپ غتم ،وسخن وسا هب یرازبا یاهیت
صخشم لدم رد هتفرراف
نتعخس یراگزاس .دوش ذدننز
ارهرازبا ندورب یبتیم هبGMM
حعیرصس نومزآ اب رابتعا نعا .دراد یگتسب ذدرش
Arellano
ت
1991 Bond
یم یسریب ) ناگراس نومزآ .دوش
ندوربیبتیم1
یرم نومزآ ار اهرازبا
نرعا رد یترص ةترضیف در درع .درنف
اد یدهاوش ،نومزآ یم ناشن اراهرازبا ندوبیبتیم یب ل
.دهد
4 لدم دروآرب .
.4 1 تسخن لدم . اتنزورف ةترضیف یرسریب یایرب لدم تد زا قتقحس نعا رد لدم زا هتفیگیب وسخن لدم .وسا هدش هداتتسا
Manaji
ت
ناراررركعه 2009
،)
Sharif Hossain
2011 ،)
Iwata
ت
ناراكعه 2011
ت ،)
Shahbaz
ناراكعه ت 2014
) .وسا
LCOit = β0i + β1iLCOit-1 + β2iLGDPit +β3i(LGDP)2it+ β4iLURBANit +β5iLENERGYit + Uit
LGDP
هرب یرقتقا ةنایرس یرلیاد صلاریان دتلوس متعراگل وررباث وررعتق 2005
،
LGDP)2
دررتلوس رتذررجم متعراررگل )
وررباث وررعتق هررب یررقتقا ةنایررس یررلیاد صلارریان 2005
،
LEnergy
،هنایرس یيیرنا فیرصم متعراگل متعرارگلLCO
ید راشتنا ت نسورلتف برسا یرب نبیرف دتسفا
LURBAN
زا شهتهرپ نعا ینامز ذرتد .وسا ینتشنیهش دشر متعراگل لاس 1992 - 2013 یایرب قرتقحس درورم یاهرورشف .ورسا
،هرعیجتن ،رتداورفا ،مورگنآ زا وسا ترابع نایعا اب هسعاقم ع ذدررحتم تاراررما ، ایررع ،یرربتل ،یدویررس ناتررسبیع ،یرربی
هداد یماعس .وعوف ت یطق ،یعایجلا ،لائتزنت یایرب زم یاره
عم یناهم ناب وعاس زا هیلاطم نعا یب .وسا هدش یرتآ
درتلوس نترب تد ةرمرد یرطییتغ ةرطبار ،لدرم نعا ساسا طتحم یگدولآ ت یلیاد صلایان هدرش هتفیگ یظن رد یتسعز
تحم یگدولآ هف اجنآ زا ،نتن عه .وسا ط
یث رتم اهنس یتسعز
نترتیس رد زرتن ییگعد یاهیتغتم ت وستن یداصتقا دشر زا اتنزوررف لدررم فیررص درتآیررب یررفیط زا ت دراد شررقن نآ ار اررهیتغتم فذررا زا یررشان شروررس ةلئررسم وررسا نرركعم هب زرتن ینترشنیهش ت یيیرنا فیصم یاهیتغتم ،درتآ دومت
هب هب .وسا هدش هفاضا لدم هب لقتسم یاهیتغتم ناونع لد
لرت
لقترسم یاهیتغتم رد هتسبات یتغتم ةتقت دومت ،لدم یعاعوپ زا ت رادرعاپ یگدورلآ هرف یرسریب درورم وضوم وتهام ت
نامز و نآزج هدنیلاآ 1 ةدنیلاآ 2 ةدنیلاآ ةدنیلاآ
هرتد راذرگیثا دریب ذرتد یرب ت هدرنام یقارب دیب ذرتد هب یا
متعیس رتاتشگ شتر زا ،وسا جعاتن .وسا هدش هداتتسا هتفاع
یرن زا هداتتسا اب لدم نتعخس رازرفا
12
Stata
رم رد لتد 1
.وسا هدش هئارا ار یيیرنا فیرصم بعیرض ،لدرم نترعخس زا لصاا جعاتن دتدا 57 / 0 یم ناشن ارب هف وسانیم نعا هب رادقم نعا .دهد
1 درورم یاهرورشف رد یيیرنا فیرصم رد شعازفا دصرد
ید راشنا ،هیلاطم نبیف دتسفا
57 / 0 یم شعازفا دصرد .درباع
زرتن یلیاد صلایان دتلوس بعیض 18
/ 0 رسا درصرد هرف و
یم ناشن اب دهد 1 ،یرلیاد صلاریان درتلوس شعازفا دصرد
ید راشتنا نبیرف دتسفا
18 / 0 یرم شعازرفا درصرد زا .درباع
زرتن یلیاد صلایان دتلوس تد ناوس بعیض ،یفیط 02
/ 1 -
ارب قرفاوم ت ورسا یرتنم رارظتنا قبارطم هرف ورسا دصرد طتحم ةتضیف تاضتیتم
یریقس ذدننفدتع س ت اتنزوف یتسعز
اپ هب تر طتحم ینحنم نتع نارشن ت ورسا اتنزورف یترسعز
یم نترب سوركیم ةرطبار یدارصتقا دشر شعازفا اب هف دهد
ید رارشتنا ت یرلیاد صلاریان دتلوس تیرش نبیرف دترسفا
یم در یگنارتب هرف دوربن رادارنیم شهتهپ نعا رد یلت ،دوش حطرس رد یرامآ ظاحل زا جعاتن نعا .وسا اتنزوف ةتضیف
ینایحب 5 رادانیم دصرد .وسا
.4 .1 1 . ناگراس نومزآ لتدرم ناگرارس نورمزآ زا لصاا جعاتن قباطم 2
،) نورچ
یماب ناگراس نومزآProb
5 یترص ةترضیف ،ورسا دصرد
یعن ار اهرازبا ندوبیبتیم یب ینبم .دیف در ناوس
لودج
1 .
دنوب‌و‌ودنلارآ‌یایوپ‌لناپ‌دروآرب
GMM
لودج 2 ناگراس‌نومزآ‌زا‌لصاح‌جیاتن.
ققحم تابساحم : ذی م
.4 .1 2 . دلاو نومزآ لتدم دلات نومزآ جعاتن قباطم 3
رادارنیم نوتسیگر لف ،)
.وررسا نوررچ زا یررتعف Prob
5 لررف اررپ ،وررسا دررصرد
.وسا هدوب رادانیم نوتسیگر
لودج 3
زا‌لصاح‌جیاتن.
دلاو‌نومزآ
نومزآ ذرامآ هرامآ Prob
00 / 0 07
/ 92
ققحم تابساحم :ذی م
P>Z
ذرامآ درادناتسا یاطی Z
اهیتماراپ بعایض یتماراپ
00 / 0 49
/ 7 05
/ 0 43
/ 0
LCOt-1
01 / 0 38
/ 2 15
/ 0 57
/ 0
LENERGY
00 / 0 47
/ 2 04
/ 0 10
/ 0
LURBAN
01 / 0 59
/ 2 07
/ 0 18
/ 0
LGDP
14 / 0 48
/ 1 - 92
/ 6 02
/ 1 -
LGDP)2
)
01 / 0 41
/ 2 - 04
/ 1 34
/ 1 -
CONS
نومزآ ذرامآ هرامآ Prob
92 / 0 18
/ 114
.4 2 . ود لدم زا هتفیگیب تد لدم ت Oh
2006 Lee
،) تHang Sheng-
2011 Yuan
ت ) ناراكعه تRen
2014 .وسا )
LCOit=β0i+β1LCOt-1 +β2iLGDPit +β3i (LGDP)it2
+β4iLPOPit+β5i LENERGYit+Uit
هرب یرقتقا ةنایرس یرلیاد صلایان دتلوس متعراگل LGDP
وررباث وررعتق 2005
،
LGDP)2
دررتلوس رتذررجم متعراررگل )
وررباث وررعتق هررب یررقتقا ةنایررس یررلیاد صلارریان 2005
،
LEnergy
،هنایرس یيیرنا فیرصم متعراگل متعرارگلLCO
ید راشتنا نسولتف بسا یب نبیف دتسفا
ت
LPOP
متعرارگل
نرعا ینارمز ذرتد .ورسا ورتیعم دشر لارس زا شهتهرپ
1992 - 2013 ورضع یاهرورشف قرتقحس دروم یاهروشف ت
، ایرع ،یربتل ،هرعیجتن ،رتداوفا ،موگنآ لماش ،وسا پتا ،لائتزرنت ،یدویرس ناترسبیع ،یربیع ذدحتم تاراما ،نایعا هداد یمارعس .ورعوف ت یرطق ،یعایجلا نرعا یایرب زم یاره
عم یناهم ناب وعاس زا هیلاطم .وسا هدش یرتآ
لودج 4
دنوب‌و‌ودنلارآ‌یایوپ‌لناپ‌دروآرب.
GMM
P>Z
ذرامآ درادناتسا یاطی Z
اهیتماراپ بعایض یتماراپ
00 / 0 74
/ 7 05
/ 0 43
/ 0
LCOt-1
00 / 0 77
/ 7 07
/ 0 58
/ 0
LENERGY
02 / 0 33
/ 2 02
/ 0 06
/ 0
LPOP
01 / 0 59
/ 2 07
/ 0 17
/ 0
LGDP
26 / 0 13
/ 1 - 83
/ 6 69
/ 7 -
LGDP)2
)
02 / 0 32
/ 2 - 56
/ 0 30
/ 1 -
CONS
ققحم تابساحم :ذی م
لتدم رد درتآیب جعاتن قباطم 4
زارگ رارشتنا متعرارگل ،
هتقت اب تنبیف نارشن هرف درش رادارنیم لدرم رد یا
ذدرنهد
هرب هرتد رع زا رتنبیف زارگ راشتنا ت وسا لدم یعاعوپ ةتقت .وسا هدوب راذگیثا دیب ذرتد
LCOt-1
لدرم رد دوموم
تارقتقحس اب قباطم ناراركعه تRen
2014 ت )
Manaji
ت
ناراكعه 2009
) متعرارگل ،یيیرنا فیرصم متعراگل .وسا
یرلت ،دش رادانیم یلیاد صلایان دتلوس متعراگل ت وتیعم جعارتن .دشن رادانیم یلیاد صلایان دتلوس تد ناوس متعراگل دتدرا ار یيیرنا فیرصم بعیرض ،لدم نتعخس زا لصاا 58 / 0 یم ناشن ارب هرف ورسانیم نرعا هرب رادقم نعا .دهد 1
م رد شعازررفا دررصرد دروررم یاهروررشف رد یيیررنا فیررص
ید راشتنا ،هیلاطم نبیف دتسفا
58 / 0 یم شعازفا دصرد .دباع
وتیعم بعیض 06
/ 0 ارب هرف ارنیم نرعا هرب ،ورسا دصرد
شعازفا 1 ،وتیعم دشر دصرد 06
/ 0 زارگ رارشتنا درصرد
یم شعازفا تنبیف زرتن یرلیاد صلایان دتلوس بعیض .دباع
17 / 0 یم ناشن هف وسا دصرد ارب درهد
1 شعازرفا درصرد
ید راشتنا ،یلیاد صلایان دتلوس نبیف دتسفا
17 / 0 درصرد
یم شعازفا صلاریان دتلوس تد ناوس بعیض ،یفیط زا .دباع
زتن یلیاد 69
/ 7 - ت یرتنم رارظتنا قبارطم هرف وسا دصرد
طتررحم ةتررضیف تاررضتیتم اررب قررفاوم ت اتنزوررف یتررسعز
طتحم ینحنم نتعاپ هب تر ییقس ذدننفدتع س تنزورف یترسعز
ا
یم ناشن ت وسا ةرطبار یدارصتقا درشر شعازفا اب هف دهد
ید رارشتنا ت یرلیاد صلاریان درتلوس نتب سوكیم دترسفا
یم تیش نبیف یعن رادانیم شهتهپ نعا رد یلت ،دوش
دورش
ظارحل زا جعارتن نرعا .ورسا اتنزورف ةتضیف در یگناتب هف ینایحب حطس رد یرامآ 5
.وسا رادانیم دصرد
.4 .2 1 . گراس نومزآ نا
لتدررم ناگراررس نوررمزآ جعاررتن قباررطم 5
،) نوررمزآProb
یماب ناگراس 5
یربتیم یب ینبم یتص ةتضیف ت وسا دصرد
یعن ار اهرازبا ندوب .دیف در ناوس
لودج 5 ناگراس‌نومزآ‌زا‌لصاح‌جیاتن.
نومزآ ذرامآ هرامآ Prob
90 / 0 92
/ 115
ققحم تابساحم : ذی م
.4 .2 2 دلاو نومزآ لتدم دلات نومزآ جعاتن قباطم 6
نوچ ،) زا یرتعف Prob
5
.وسا رادانیم نوتسیگر لف ،وسا دصرد
لودج 6 دلاو‌نومزآ‌زا‌لصاح‌جیاتن.
نومزآ ذرامآ هرامآ Prob
00 / 0 99
/ 93
ققحم تابساحم :ذی م
5 ريااس ااب هاسياقم رد ناريا تيعضو و شقن یسررب .
کپوا وضع ياهروشک زا وعسق نعا رد نایرعا روشف وتیضت یسریب هب ،شهتهپ
ررپتا وررضع یاهروررشف رد یداررصتقا دررشر ظاررحل زا یم .معزادیپ
لکش 3
:ذخأم(کپوا‌وضع‌یاهروشک‌رد‌یداصتقا‌دشر.
wordbank
)
اصتقا دشر نعیتشتب اهرادوعن ةسعاقم اب قباطم هب طوبیم ید
رد نایرعا ت یطق ،تاراما یاهروشف ت وسا ناتسبیع روشف هدر ةربسر رد یدارصتقا درشر یظن زا نایعا .وسا یدیب یاه لتزرن ت دویرص دنتر .وسا پتا وضع یاهروشف راهچ هرب هبارشم ًابعیقس ، پتا وضع یاهروشف رد یداصتقا دشر طوربیم اهروشف نعا یداصتقا دشر نعیتشتب .وسا یگعدكع
لاس هب 2004 هترشاد یرلتزن دنتر نآ زا دیب .وسا یدلاتم
لاس زا .وسا 2009
هرتفاع یدویرص درنتر دریب هب یدلاتم
نتعاررپ .وررسا روررشف هررب طورربیم یداررصتقا دررشر نعیررس
.وسموگنآ
-50 0 50 100 150 200
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
ناتسبرع تاراما رطق ناریا هیرجین تیوک روداوکا ریازجلا لائوزنو قارع لاوگنآ
6 شتپ ةسعاقم . یرقتقا یرلیاد صلاریان درتلوس دشر ینتب
اهروشف یگعد اب پتا یاهروشف لكش اب قباطم 4
ت 5 یاهروشف ، ارب هسعاقم رد پتا وضع
درنهاوی ییرتعف یرلیاد صلایاندتلوس ،یتینص یاهروشف هرناتمرتای یاهرورشف یرقتقا صلایان دتلوس دشر .وشاد .دوب دهاوی هرتد نعا یط رادقم نعیتعف
لکش 4
لاس‌یقیقح‌یلخاد‌صلاخاندیلوت‌دشر‌ةسیاقم.
2014
شیپ‌اب
لاس‌یقیقح‌یلخاد‌صلاخان‌دیلوت‌دشر‌ینیب 2040
:ذخأم(
world oil opec, 2015 )
لکش 5
لاس‌رد‌هنارس‌یلخاد‌صلاخان‌دیلوت‌دشر‌ةسیاقم.
2014
شیپ‌اب
لاس‌ةنارس‌یقیقح‌یلخاد‌صلاخان‌دیلوت‌دشر‌ینیب 2040
:ذخأم(
world oil opec, 2015 )
7 هجيتن ،ثحب ،جياتن . عمج و يريگ
يدنب
هب ید زاگ وتعها لتلد بآ تایتتغس رد نبیف دتسفا
ت یعاورهت
یم باختنا یگدولآ صیاش ،نآ یگدولآ ندوب یزیمایف .دوش
LCOt-1
یب یرادانیم ت وبلم یتث س یرم دارجعاLCO
هرف درنف ناشن
نهد رارشتنا هرب رتنبیف زارگ رارشتنا هرف ورسا نرعا ذد
ید هرتد نبیف دتسفا قباطم ینتشنیهش .وسا هتسبات لبق یاه
تاررریلاطم ارررب
Shahbaz
ناراررركعه ت 2014
ت )
Sharma
2011 ید زاگ راشتنا یب یرادانیم ت وبلم یثا ) نبیرف دترسفا
ت وربلم یرثا یرلیاد صلاریان درتلوس متعرارگل .وسا هتشاد یب یرادانیم ید زاگ راشتنا
قباطم هف وسا هتشاد نبیف دتسفا
تاررریلاطم ارررب
Iwata
ناراررركعه ت 2011
،)
Narayan
ت
Narayan
2010 ت )
AraBegum
ناراكعه ت 2015
.وسا )
ت ینترشنیهش ،یرلیاد صلایان دتلوس متعراگل وبلم یثا ید زاگ راشتنا اب یيینا فیصم جعارتن اب قباطم نبیف دتسفا
قررتقحس
Kasman
ت
Duman
2015 ورربلم یررثا .وررسا )
ید راررشتنا یررب ینتررشنیهش ةرریلاطم اررب نبیررف دتررسفا
تZi
نارارركعه 2016
،ینتررشنیهش ورربلم یررثا .دراد وررقباطم )
تاریلاطم ارب یيیرنا فیصم ت وتیعم تLi
Lin
2015 )
.دراد وقباطم یرب یرلیاد صلاریان درتلوس ت ینترشنیهش وبلم ةطبار
ید راشتنا ةریلاطم ارب نبیرف دتسفا
Sheng
ت 2016 Guo
)
زاگ راشتنا یب وتیعم ت ینتشنیهش وبلم یثا .دراد وقباطم ید تارریلاطم اررب نبیررف دتررسفا نارارركعه تZhu
2012 )
ید راشتنا اب ینتشنیهش وبلم یثا .دراد وقباطم نبیف دتسفا
تایلاطم اب تZho
2012 Peng
.دراد وقباطم )
رگ رارشتنا یرب یيیرنا فیرصم ت ورتیعم وربلم یثا زا
تایلاطم اب تنبیف
Zhang
ت 2013 Nian
.دراد وقباطم )
زارگ رارشتنا یرب یلیاد صلایان دتلوس ت وتیعم وبلم یثا تارریلاطم اررب ررتنبیف تHang
Sheng-Yuan
2011 ت )
Lantz
ت 2006 Feng
یب وتیعم وبلم یثا .دراد وقباطم )
طترررحم وررتتتف دررع تاررریلاطم اررب وررسعز
Brains
ت
Linhartova
2012 یرب ورتیعم وربلم یثا .دراد وقباطم )
تاریلاطم اب تنبیف زاگ راشتنا
Cramer
2013 ورقباطم )
رارشتنا یرب یلیاد صلایان دتلوس ت وتیعم وبلم یثا .دراد تاریلاطم ارب رتنبیف زاگ
Puliafito
ناراركعه ت 2006
)
ارب رتنبیف زارگ راشتنا یب وتیعم وبلم یثا .دراد وقباطم ةیلاطم 2003 Shi
طم ) .دراد وقبا
رتذجم ناشن ت دشن رادانیمLGDP
هف وسا نعا ذدنهد
یعن دتع س اتنزوف ةتضیف نرعا رد اتنزورف یرنحنم .دورش
لكرش هرب اهرورشف رد اهرورشف نرعا .ورستن اكعیربU
زا اهروشف نعا .دنرادرایق اتنزوف ینحنم یدویص وعسق ورسد یدارصتقا درشر زا هرمرد نآ هرب زورنه نایعا هلعم
هتفاتن ف دنا نآ اتنزوف ینحنم ه لكش هب اه
دتع س سوكیمU
یدویرص وعیرس هب زونه اهروشف نعا یگدولآ یتسم .دوش .وسا هدتسین ینحنم وشگزاب ةطقن طعایش هب ت وسا اتنزورف ةترضیف رپتا یاهروشف رد شهتهپ نعا رد
یعن دتع س لدم تد یه رد یيینا فیصم بعیض .دوش
58 / 0
هب ناشن هف دمآ وسد عازرفا ذدرنهد
لرماا فیرصم ش یاره
ت یيیرنا بولطمان ذداتتسا یگناتب ت یتشتب یگدولآ اب یيینا نتعاپ رد هكنعا هب هموس اب .وساهروشف نعا رد یرتانف ندوب صلاریان دتلوس ،وتیعم دشر ،یيینا فیصم شهتهپ نعا رتنبیف زارگ راشتنا یب یتبلم یثا ینتشنیهش دشر ت یلیاد یم حیطم یعز یاهداهنشتپ ،دراد دوش
:
1 ةرععیم ذریا ت هدرنعمآ رارشتنا زارجم رادرقم نتتیس .
زاجم دا زا یتشتب ذداتتسا تروص رد هدنعمآ راشتنا 2 كاپ لعاست بصن . رارشتنا قطارنم رد یگدورلآ ذدرننف
یگدولآ 3 یگدولآ یب تاتلام وفاعرد .
4 یرتانف زا هداتتسا . دعدم یاه
5 ینعزگعارم ةرنتمز رد قرتقحس ت هیرسوس شخب دوبهب .
انف یرت طتحم اب راگزاس ت كاپ یاه وسعز
6 یعارارف نعیترشتب اب بسانتم یيینا فیصم وعیعدم .
فیصم رد 7 یيینا زا هداتتسا . یيیرنا فیرصم ت كارپ یاره
یاره
.دتلوس رد یعذپدعدجس هب زارگ رارشتنا یرب ینترشنیهش درشر وربلم یتث رس لتلد
ید یم ولتد ،نبیف دتسفا ورتیعم لیرتنف قرعیط زا دناوس
نتررشنیهش زاررگ یتررشتب راررشتنا زا نآ شهاررف رد ییررس ت
ید رد اتنزورف یرنحنم نورچ .دنف ییتگولم نبیف دتسفا
یرعن درتع س اهروشف نعا یاهدراات یرب ورلتد درعاب ،دورش
.دشاب هتشاد تراظن ت لیتنف یدتلوس
تشادداي
1. Sargan test
عبانم
Ang, James. B. 2007. CO2 emissions, energy consumption and output in France. Energy Policy, 35(10): 4772-4778.
AraBegum, R., Sohag, K., Syed Abdullah, S.M. and Jaffar, M. 2015. CO2 emissions, energy consumption and population growth in Malaysia. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 41: 594-601.
Arellano, M. and Bond, S. 1991. Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. The Review of Economic Studies, 58: 277-297.
Brains, M. and Linhartova, M. 2012. Association between unemployment, income, education level, population size and air pollution in Czech Cities: evidence for environmental inequality. Health and Place, 18: 1110-1114.
Cramer, J. 2013. Population growth and local air pollution: methods, models and results. Population and Development Review, 28: 21- 52.
Dinda, S. 2005. Survy environmental kuznets curve hypothesis: a survey. Ecological Economics, 49: 431-455.
Gatdula, V.B. and Tolentino, R.A.C. 2011. Urban air pollution: an analysis of the environmental kuznets curve in Asia Cities.
Thesis Paper. In partial fulfillment of the requirements in economics 171: Economics Research I: 1-51.
Hang, G. and Sheng-Yuan, J. 2011. The relationship between CO2 emissions, economic scale, technology, income and population in China. Procedia Environmental Science, 11: 1183-1188.
Iwata, H., Okada, K. and Samreth, S. 2011. A note on The environmental kuznets curve for CO2 : a pooled mean group approach. Applied Energy. 88: 1986-1996.
Kasman, A. and Duman, Y.S. 2015. CO2 emission, economic growth, energy consumption, trade and urbanization in new Eu member and candidate countries: a panel data analysis. Economic Modeling, 44: 97-103.
Lantz, V. and Feng, Q. 2006. Assessing income, population, and technology impact on CO2 emission in canada: where is the EKC?. Ecological Economics, 57: 229-238.
Li, K. and Lin, B. 2015. Impact of urbanization and industrialization on energy consumption and CO2 emissions: does the level of development matter. Renewable and Sustainable Energy Review, 52: 1107-1122.
Lieb, C.M. 2003.The environmental kuznets curve: a survey of the empirical evidence and of possible causes. Working Paper 391, University of Heidelberg, Department of Economics.
Manaji, M., Hibiki, A. and Tsurumi, T. 2009. Dose trade openness improve envirommental quality. Journal of Envirommental Economics and Management, 58: 346-363.
Narayan, P.K., and Narayan, S. 2010. Carbon dioxid emissions and economic growth: panel data evidence from developing countries. Energy Policy, 38: 661-666.
Oh, W. and Lee, K. 2006. Causal relationship between energy consumption and gdp: the case of Korea 1970-1999. Energy Economics, 26: 51-59.
Peters, L. and Murray, F. 2004. Economic development, urban air pollution and the EKC in Asia. Better Air Quality Conference. Agra (Inde), 6-8/12/2004.
Puliafito, S., Puliafito, J. and Grand, M. 2006. Modeling population dynamics and economic growth as competing species: an application to CO2 global emission. Ecological Economics, 65: 602-615.
Ren, S., Yuan, B., Ma X. and Chen, X. 2014. International trade, FDI (foreign direct investment) and embodied CO2
emissions: a case study of china industrial sector. China Economist Review, 28: 123-134.
Saidi, K. and Hammami, S. 2015. The impact of CO2 emissions and economic growth on energy consumption in 58 countries. Energy Reports, 1: 62-70.
Shahbaz, M., Sbia, R., Hamdi, H. and Ozturk, I. 2014. Economic growth, electricity consumption, urbanization and environment degradation relationship in United Arab Emirates. Ecological Indicators, 45: 622-631.
Sharif Hossain, M. 2011. Panel estimation for CO2 emission, energy consumption, economic growth, trade openness, and urbanization of newly industrizatied countries. Energy Policy, 39: 6991-6999.
Sharma, S.S. 2011. Determinats of carbon dioxid emissions: emprical evidence from 69 countries. Applied Energy, 88: 376- 382.
Sheng, P. and Guo, X. 2016. The long-run and short-run impact of urbanization on CO2 emission. Economid Modeling, 53:
208-215.
Shi, A. 2003. Analysis the impact of population pressure on global carbon dioxide emissions, 1975-1996: evidence from pooled cross- country data. Ecological Economics, 44: 29-42.
Smulders, S. and Bretschger, L. 2000. Explaining environmental kuznets curves: how pollution induces policy and new technologies. Center For Economic Reaserch, Tilburg, Discussion: 2000-2095.
Smulders, S., Bretschger, L. and Egli, H. 2011. Economic growth and the diffusion of clean technologies: explaining environmental kuznets curve. Environmental and Resource Economics, 49(1): 79-99.
Song, T., Zheng, T. and Tong, L. 2008. An empirical test of the environmental kuznets curve in China: a panel cointegration approach. China Economic Review, 19: 381-392.
world oil opec. (2015).
wordbank.com.
Zhang, C. and Nian, J. 2013. Panel estimation for transport sector co2 emission and its affecting factors: a regional analysis in china. Energy Policy, 63: 918-926.
Zho, Q. and Peng, X. 2012. The impacts of population change on carbon emissions in china during 1978-2008.
Environmental Impact Assessment Review, 36: 1-8.
Zhu, H., You, W. and Zeng, Z. 2012. Urbanization and CO2 emissions: a semi-parametric panel data analysis. Economic Letters, 117: 848-850.
Zi, C., Jie, W. and Bo, C. 2016. CO2 emission and urbanization correlaton in china based on threshold Analysis. Economic Indicators, 61: 193-201.
