ارزیابی انتقادی منابع، انگاشت‌ها و نظریه‌های برنامه‌های رفاهی ایران

زرا ی با ی داقتنا ی بانم

،ع تشاگنا اه

و رظن ی ه اه ی همانرب اه ی هافر ی ا ی نار

سحدمحم ی ن رش ی ف ناگداز

1

رات ی خ رد ی تفا : 71 / 71 / 49 رات

ی خ ذپ ی شر : 74 / 71 / 49

کچ ی هد رد ا ی ن ادتبا ،هلاقم رورم

ی رب لکش گ ی ر ی لوقم ة عامتجا هافر ی

اپورا رد م تروص ی گ ی در و

گنوگچ ی لکش گ ی ر ی لوا ی ن س ی تسا اه ی هافر ی و بی هم اه ی عامتجا ی سررب ی م ی دوش . نچمه ی ن

هداد ناشن م ی دوش اقو هک ی ع عامتجا ی شان ی تعنص زا ی ندش و شنرهش ین ی رد نرق مهدزون و اوا ی ل

نرق ب ی

،متس جوم ب لکش گ ی ر ی س ی تسا اه ی عامتجا هافر ی

هافر تلود و ی

دش ه ا رد .تسا ی نار

نی ز ی هدزا عبنم هب ناونع مز ی هن اه ی ا ی داج ور ی اهدرک ی هافر ی تشاگنا و ی صاخ

، زا س ی تسا اه ی

هافر ی فرعم ی م ی ش نو د : تنس اه ی عامتجا ی مه ی را ی

، تنس ه ا ی د ین ی

، شزرا اه ی بلاقنا

طورشم ی

،ت س ی تسا اه ی عامتجا ی تلود اه ی سپ زا طورشم بلاقنا ی

،ت تشاگنا اه و

ور ی اهدرک ی شان ی ملاسا بلاقنا زا ی

ا ی

،نار ساسا نوناق دافم ی

روهمج ی ملاسا ی ا ی

،نار د ی هاگد اه

و ارگ ی ش اه ی عامتجا ی امن ی ناگدن اروش سلجم ی

ملاسا ی

، س ی تسا اه ی تلود اه ی سپ زا

،بلاقنا همانرب اه ی جنپ لاس ة عسوت ة داصتقا ی - عامتجا ی سپ ملاسا بلاقنا زا ی

ا ی نار

، هاگشناد اه

عماج رد نارکفنشور و ة

ا ی نار فرظ و ی ت اه ی نوناق ی راتخاس ماظن عماج هافر و مأت ی ن عامتجا ی .

رد اهن ی ت

، رابرد ۀ فرظ ی ت اه ی نوناق ی و هافر عماج ماظن راتخاس مأت

ی ن جا عامت ی ثحب م ی دوش .

ای ن هلاقم نوناق ار راتخاس هب

ناونع تن ی هج گربرد لوصحم و ی

دنر ۀ مه ة عبانم ی هدزا ناگ ة هافر

عامتجا ی ا رد ی نار

، فرعم ی و زارف و اهدورف ی هافر عامتجا ی نونک ی ا ی نار ار شان ی زا ارجا ندش ی ا

ندشن دافم دادملق نآ م ی دنک .

هژاو اه ی لک ی د ی : عامتجا هافر ی

، س ی تسا عامتجا ی

، تلادع عامتجا ی

، نوناق ماظن راتخاس

و هافر عماج مأت

ی ن عامتجا ی .

1 . داتسا ةعسوت داصتقا ی همانرب و ر ی ز ی هش هاگشناد ی د تشهب ی m_sharifzadegan@sbu.ac.ir،

همدقم ب و ی نا هلئسم

هافر عامتجا ی

، و دشر لوصحم ةعسوت

داصتقا ی تسا . عرد ی ن لاح

، هب روط لقتسم لمع م ی دنک و

پی ش ن ی زا عسوت و دشر ة

داصتقا ی قلت ی م ی دوش . ا رد ی نار ناتساب

، هناشن اه یی ناوخزاب زا هک ی

حاولا

شمج تخت ی

د هب تسد هدمآ

، رگناشن تاررقم ی ارب هک تسا ی

مأت و نارگراک ی

ن آ ی دن ۀ نانآ ودت ی ن دش ه

دوب . نچمه ی ن رد رات ی خ ملاسا

، تموکح رد جنپ

لاس ة لع ماما ی )ع(

، ای ناش م ی امرف ی د

« زورما رهش رد

هفوک

، اپ یی ن رت ی ن مدنگ نان دارفا م

ی دنروخ

، هناخ دنراد و آ ب ماشآ ی ند ی ملاس م ی دنشون

»

( راحب راونلاا )

، هچنآ اما هب ناونع هافر عامتجا ی ند رد یا ی زورما م ی سانش ی م

، سپ تعنص بلاقنا زا ی

رد

دپ اپورا ی راد دش . رارقتسا انص ی ع رد اهرهش و تحا ی جا هب ن ی ور ی راک نازرا

، اتسور یی نا ار هب وس ی

ناور اهرهش ه

فرظ .تخاس ی

ت تنس ی اهاضف ی رهش ی تامدخ تاناکما و ی

نآ اه

، ارب ی دج نانامهم ی

د

فاک ی دوبن

؛ انب ارب ی ن

، نامتخاس اه ی هقبطدنچ تشادهب تامدخ نودب

ی ی ا اب اضف ی ان بسانم

، نکسم

شان ضارما .دش اهرهش رگراک نارجاهم ی

گدنز زا ی غ ی تشادهبر ی تعنص نارگراک ی

، شهاک بجوم

راک ای ی رد نارگراک هناخراک

اه دش و ببس دش هک امرفراک ی نا ا رکف هب ی داج سأت ی تاس تاناکما و

تشادهب ی نامرد و ی ارب ی اهاضف ی رهش ی نارگراک بی دنتف .

هناخراک اه ی تعنص ی

، ارب ی تلوهس لمح لقنو لوا داوم ی ه اهلااک و ی هتخاس هدش

، رد رانک

هناخدور لاناک و اه اه

ی بآ سأت ی س دش دن

، اما اب هب می ناد ندمآ هار نهآ

، زم ی ت اه ی ا ی ن ناکم اه ی

تعنص ی دوخ رود هب هک اهرهش

یی دندوب هدرک انب ار

، زا ب ی ن تفر و ا ی ن هک تخاس مهارف ار ناکما

هناخراک اه ناکم هب اه ی ی لقن ناکم هک دننک زم

ی ت اه ی د ی رگ ی غ ی ر زا مه راوج ی و هناخدور اب

لاناک اه ی لاقتنا .دشاب هتشاد بآ هناخراک

اه هک پی ش نار اه ی لصا ی عمجت اه ی عمج یت ی دندوب

، ببس

هک دش ناکم اه ی رهش ی

، داصتقا قنور و لاغتشا زا ی

لاخ ی هب و دنوش ناکم

اه ی تنحم

1هدز دبت ی ل

ا .دنوش ی ن دپ ی هد

، زورب بجوم اسران

ی ی ه ا و سآ ی ب اه ی عامتجا ی گمشچ ی ر ی دش امرفراک هک ی

نا

لوئسم ی ت ار نآ من ی ذپ ی دنتفر و هب تحار ی غت اب یی ر هب ناکم اج یی بسانم رت

، تلاکشم لح زا نآ

هناش

لاخ ی م ی دندرک . رد ا ی ن می نا

، تلود اه ظو ی ةف دوخ م ی دنتسناد آ لئاسم هک تشادهب ،شزوم

ی لاغتشا و

اهرهش قطانم و تنحم

ز هد ار لح لصفو نک ن د تح و ی نداد اب تما ی اهزا ی دج ی د

، هناخراک اه هب ار

ا هب تشگزاب ی

ن ناکم اه غرت ی ب دنزاس . زا وس ی د ی رگ

، رامثتسا ۀدرتسگ امرس ی ه ناراد و ةقبط دج ی د

تعنص نارگ دربن زا دوخ هک ی

عامتجا ی و دازآ ی هناهاوخ اب مز ی ن ناراد پ فارشا و ی

ور ز دش ه دندوب و

عامتجا قوقح ی

دنورهش ی هب تسد شبنج هک دش بجوم ،دندوب هدروآ ی

عامتجا ی

، دمع ات زا

1. depressed area

نارکفنشور و

نلااعف عامتجا ی و س ی سا ی ماح ی اک و نارگر ناگدشرامثتسا

دروآرب رس

؛ هب روط ی هک

دمتس و نارگراک ی

ناگد هعماج رد

، ماح ی نا ار دوخ ی دنتفا و ی ک عقاو شبنج ی

عامتجا ارگ ی ا

سوس ی لا ی تس ی اب مز ی هن اه ی عامتجا ی عقاو ی تشاذگ هنحص هب اپ .

کشت ی ل بزح سوس ی لا مد و تارک ناملآ

و ئارا ة نام ی تسف نومک ی تس وس زا ی سلگنا و سکرام

، دج هب ی ت س ی سا ی ا ی ن .دوزفا شبنج

امرس ی ه ناراد و تلود اه ی ماح ی نآ اه

، عوقو زا ی ک عامتجا بلاقنا ی

س و ی سا ی اهروشک رد ی

ناش

،

هب و ی هژ ب ناتسلگنا و ناملآ رد ی

کانم رد و دندش لاس

اه ی 1311 ات 1331 رد تلود تسار ارگ ی

مظعاردص ب

ی کرامس و دنچ ی ن ناملآ رد تلود

، هب تلود اه ی لحم ی ات دندرک کمک قودنص

اه ی

بی رام ی ا ار ی داج هک دننک م ی تسناوت ن د رد تکراشم هب روبجم ار نارگراک نآ

اه .دنزاس هب ا ی ن ترت ی ب

،

لصا ب ی م ة رابجا ی ارجا دش .

رد ن ناتسلگنا ی

ز

« نوناق ارقف

» رد لاس 1311 و زارف اب شن

ی ب اه ی د ی هاگد ی هب قف ی نار زا

تازاجم

1هنوگ ندوب ات هنادنمتواخس ندش2

نآ دلوت ی تفا تح و ی تنس قوقح دش ببس ی

مه ی را ی رد

دودحم هعماج دوش

ا و ی ن دنا ی هش ار هک س ی تسا اه ی عامتجا ی اب ی د هب روط رد راکدوخ لباقم

نامورحم هنادنمتواخس

رت دشاب

، هب شلاچ شک ی د

، اما ناتسلگنا رد ارقف نوناق

، ط ی لاس اه ی فلتخم

حلاصا دش ات اج یی هک هب ردت ی ج هب وس ی اهدرکراک ی صصخت ی تکرح رک د و تسناوت خرب ی زا

سسؤم ه ه ا ی نآ ر ا هب ب و هاگنامرد ی

ناتسرام دبت

ی ل دنک نامز و ی هک نامزاس لم ی تامدخ نامرد ی

( )NHS

رد لاس 1131 سأت ی س دش

، سب ی را ی ا زا ی ن سسؤم ه ه ا رادرهش طسوت هک ی

هرادا م ی دش

، هب

کمک دمآ NHS

( لب ی ک

،روم 1131 ).

مرج ی نب ن مات ی ز رد دروم س ی تسا اه ی هافر ی س و ی تسا

عامتجا ی اف تلاصا بتکم بلاق رد ی

هد م ی ون ی س د

« رتهب ی ن س ی تسا

، س ی تسا ی و ررض هک تسا

تحاران ی ارب ار ی ب ی رتش ی ن دناسرب لقادح هب مدرم دادعت یا

س ی تسا ی ارب ار تداعس هک تسا ی

رثکا ی ت

دنک مهارف مدرم

؛ تح ی ز هب رگا ی نا لقا ی ت ت دوش مام

».

و ی لصا

«ب ی رتش ی ن ارب تداعس ی

ب ی رتش ی ن

دارفا

» ( تخاس حرطم ار نامه

).

و یل ی ما روب ی

1ج هب ناونع هافر ماظن رامعم ی

رب ی نات یا ح رد ی ن ناهج گنج ی

مود

، حرط بزاب ین ی رد

س ی راذگتسا ی عامتجا ی هک داد هئارا ار هب

همانرب اه ی ب ی م ة لم ی

11114 لم کمک و ی

51113 رجنم دش

و ببس دش مادقا ه ای ی دننام رمتسم ی ب ی راک ی ب و ی رام ی

، رمتسم ی گتسشنزاب ی ا و ی داج مک یت ة کمک

1. punitive 2. open handed 3. William Beveridge

4. National insurance Act 1946 5. National Assistance Act 1948

لم

1ی هب اج ی ارجا ی ارقف نوناق ماجنا

گ ی در . حرط روب ی ج دهعت درک هک جنپ لوغ گرزب ن ی

،زا

،تلاهج

گدولآ ی

، ب ی رام ی و لاطب ت ار تسکش دهدب

، ارب ی لوا ی ن رات رد راب ی

خ ناتسلگنا

، وصت ی ر ی عامتجا ی

هئارا دنک هک رد نآ

، زا ناگمه تبقارم وش د و رازبا لمع ی نچ ی ن راک ی ار ن ی ز مهارف روآ د ( نامه ).

عرد ی ن لاح

، ئارا ة تسخن ی ن اس نام ة ب ی هم اه ی عامتجا ی وس زا ی ب ی مس کرا اش ی د زاغآرس

سکع لمعلا رد لباقم شبنج عامتجا ارگ و سوس ی لا ی تس ی هک دوب اپورا رد م

ی ناوت ار نآ

« رس لقع ندمآ

امرس ی ه راد ی

» مان ی د هب و لکش گ ی ر ی عامتجا هافر ی

اپرب و اپورا رد یی

اپ ی ه اه ی تلود اه ی هافر ی

اپورا رجنم دش .

نابم ی رظن ی ماظن اه ی هافر ی رب اپورا ساسا رات قباوس ی

خ ی

، ناتساد اه و مز ی هن اه ی عقاو ی هعماج

ا رد .تسا هتفرگ لکش ی

ن م ی نا

، ارگ ود هب ی ش رد هدمع لکش

گ ی ر ی ماظن اه ی هافر ی هراشا م ی دوش :

ود ارگ ی ش دمع ۀ پچ ارگ ی نا و تسار ارگ ی نا . پچ نایارگ عیزوت نلاداع ة مومع تامدخ ی

ظن ی ر

ربارب هب ار شزومآ و تملاس ی

سفت هنافصنم ی

ر م ی ک ن دن و تسار ارگ ی نا س ی تسا اه یی ار لابند

م ی دننک هک پ ی دما نآ

، ربارب ندرک اتن ی ج ارب ی و تسا مدرم اتن

ی ج نآ هب ترت ی ب

، تلود ی یاه هلخادم رگ اب

لقادح ی ناغمرا هب ار م

ی روآ ن د . عرد ی ن لاح

، ار ناج و زل رد م ی نا ة ا ی ن ارگ ود ی ش :تسا دقتعم

« چ ی اهز ی گدنز بوخ ی

لعت و شزومآ دننام ی

،تام تصرف اه ی هافر تامدخ ،لاغتشا ی

ی ا تاقوا

اب تغارف ی د ات اج یی تسا نکمم هک هب

روط سقت ربارب ی م دنوش و عرد ی ن لاح

، دازآ هب ی هب ناونع ی ک

لصا عماج رد ة دوش هجوت لداع

؛ ی نع ی ا ی هکن رد همه اب ای

ن مز ی هن هب وحن ربارب راتفر دوش ار(

و

،زل

1114 ).

و ی نچمه ی ن رادقم ی رباربان ی ارب ی ا ی داج گنا و شاداپ ی

هز هنلاداع ار م

ی دناد

؛ ب ه طرش هکنآ

هولاع رب زوت ی ع ربارب بهاوم رد هعماج

، یارجا س ی تسا اه هب ررض اپ یی ن رت ی ن هعماج راشقا ن

دشاب .

رد ا ی نار

، زا د ی زابر دنا ی ش ة عامتجا هافر ی

رد بلاق اه ی تنس ی ن و ی هم نردم و نردم نآ دوجو

هتشاد تسا

، اما سررب ی شاگنا ت

،اه ور ی اهدرک و رظن ی ه اه ی عامتجا هافر ی

رد رات عطاقم ی

خ ی

،

مزلتسم شهوژپ اه ی سو ی ع تسا . ا ی ن هلاقم هب ناونع همدقم ا ی ا رب ی ن رما

، شخب هب ی ا زا ی ن دراوم

.دراد هراشا

عبانم لکش گ ی ر ی تشاگنا اه ور و ی اهدرک ی عامتجا هافر ی

ا رد ی نار

م ی ناوت هب ی هدزا ا رتسب هک عبنم ی

داج ور ی درک اه ی هافر ی ی ا لوت ی دننکد ۀ تشاگنا ی زا صاخ نآ

هدوب دنا

،

درک هراشا .

روظنم زا هافر عامتجا ی

، ترت ی ب ه ا ی عامتجا ی فلتخم ی ارب هک تسا ی

ن عفر ی اهزا ی دارفا

1. National Assistance Board

و هورگ اه عامتجا تلاکشم اب هلباقم و هعماج رد ی

هب دوجو م ی آ ین د (

،کاکلا م ی و لوار ی

،نوسگن

1111 ) و رد لکش تامدخ تشادهب ی

، اذغ ،هانپرس

، ،کاشوپ بی هم اه ی عامتجا ی

، نکسم ،لغش

امح تامدخ و شزومآ ،فراعتم یت

ی زورب م ی ی دنبا .

لوا : تنس اه ی عامتجا ی مه ی را ی د زا هک ی زابر رد عماج ة ا ی نار فلتخم لاکشا رد امح

ی ت اه ی

عامتجا ی ی ا تشاد دوجو فقو ه

و انبم ی سح نآ ناسنا

تسود ی گتسبمه و ی

گنهرف ی

، عامتجا ی و

موق ی تسا . فقو تنس

، هچرگا هزورما ا رد ی نار اهدرکراک ی نردم ی ن ی هتفا تسا

، لباق ی ت نآ ار دراد

هک دننام اهروشک ی هعسوت ی هتفا و رات قباوس هب اکتا اب ی

خ ی گرتس ی ا رد هک ی نار دراد

، مه هب ناونع

مومع تکراشم ی

هجت مه و ی

ز مومع شخب رد عبانم ی

و س ی راذگتسا ی عامتجا ی هافر و عامتجا ی

لمع دنک .

مود : تنس اه ی د ین ی زا هک هزومآ اه ی ملاسا ی شن ئ ت م ی گ ی در تح و ی دا رد ی نا هلا ی لقا ی ت اه ی ی

دننام سم ی ح ی

،ت ی دوه ی ت و تشترز امندوخ یی م ی دنک اب و گنا ی هز اه ی مع ی ق اضر ی ت و دنوادخ

ورخا باوث ی

گتسبمه و ی

د ین ی لکش تفرگ ه تسا .

موس : طورشم بلاقنا ی

ت

؛ رد اهراعش ی بلاقنا طورشم ی ت

، ناپمک نتشاد ی

، رم ی ض هناخ

،

هلبآ بوک ی

، هار نهآ

، شزومآ مومع ی و ظفح هحصلا حرطم دش

، زا اما م ی نا داصم ی ق هافر عامتجا ی رد

ساسا نوناق ی

، طورشم ی ت هب شزومآ مومع ی هدنسب درک .

مراهچ تلود : اه ی طورشم بلاقنا زا دعب ی

ت هب و ی هژ ولهپ تلود ی

لوا

، لقت اب ی د اهروشک زا ی

پورا ا یی

، قا ماد سأت هب ی س ب ی

،ناتسرام هلبآ

بوک ی

، سرادم دج ی د و مومع تشادهب ی

رک د دن . ای ن مادقا ه ا

گمه ی هاگآ رثا رب ی

صحت ی ل هدرک اه نارکفنشور و ی

نامز نآ رد هک دوب

، هاگآ اب ی عسوت زا ة اهروشک ی

پورا ا یی ا ی ن مادقا ه ا ر پ ا ی داهنش دندوب هداد

؛ هب و ی هژ رد تلود ولهپ ی مود اب هب گراک ی ر ی همانرب اه ی

عسوت ة تفه هلاس و جنپ هلاس زا لاس 1121 ات 1151

، مرد مج و ع

، تفه مانرب ة داصتقا هعسوت ی

-

عامتجا ی جنپ و دش هتشون همانرب

دمآرد ارجا هب .

س ی تسا اه ی فلتخم هافر ی اب هناوتشپ اه ی رظن ی

زا اتدمع هک فلتخم رظن

ی ه اه ی پورا ا یی و رمآ ی ک ا یی و ةبرجت ا ی نار ی لصاح هدش نامزاس رد و

همانرب هجدوبو دوب هدش هدرورپ

، ارجا ش دند . رد مانرب ة لوا

، دصرد اش ی نا هجوت ی ا ز اهرابتعا ی همانرب ب ه

نکسم و ناکسا اشع ی ر - عنام هک ی رد لباقم تلود زاس ی و نما ی ت مومع ی تلود نآ نامز دوب -

صاصتخا ی

تفا ا . ی ن نادب نعم ا هک دوب ای ن هنوگ س ی تسا اه ی هافر ی ظن ی ر اشع ناکسا ی

ر

، ب ی رتش فادها

نما یت ی ات تشاد عامتجا ی . رد مانرب ة تفه لاس ة مود

، هب مومع تشادهب ی

مومع شزومآ و ی

هجوت دش

،

ا ام هب لد ی ل داصتقا تلاکشم زورب ی

شان ی اتدوک و قدصم تلود طوقس زا ی

1112 ولوا و ی ت لئاسم

داصتقا ی

، زه ین ة هافر تامدخ ی

شهاک ی تفا مانرب رد . ة

موس

، مهم رت ی ن س ی سا ت هافر ی س و ی تسا

عامتجا ی ضرا تاحلاصا هب ی

دش فوطعم .

مانرب رد ة هعسوت مراهچ

، هچرگا ناگمه شزومآ ی

و

مومع تشادهب ی

رط زا ی ق تشادهب و شناد هاپس

، هب بسن دوبهب ی صخاش اه ی عامتجا هافر ی

رجنم

دش

، اب ولوا ی ت همانرب اه ی داصتقا دشر ی

س زا هک ی تسا هزاورد اه ی ت ندم هاش گرزب تئشن

م ی تفرگ

،

هراومه س ی تسا اه ی عامتجا هافر ی

جرد رد ة رارق مود تشاد

. رد ا ی ن هرود زا همانرب ن ی ز هب رطاخ

اهراعش ی س ی سا ی هاش

، فده تلم زاس ی لابند م ی دش و هن شهاک رباربان ی عامتجا ی . ارجا ی مانرب ة

جنپ لاس ة سوت مجنپ هع

رد پ ی ازفا ی ش ق ی تم تفن

، ی ک ی دنلب زا هنازاورپ رت ی ن و غ ی ر عقاو ی رت ی ن همانرب اه ی

و دوب بلاقنا زا لبق لع

ی مغر ا ی داج داصتقا دشر ی

لااب

، مز ین ة تاقبط فاکش ی

، رباربان و رقف ی

رد ار

عماج ة ا ی نار تخاس مهارف

؛ هب روط ی هک ساسارب شرازگ کناب ناهج ی

، 14 اهراوناخ زا دصرد ی

ا ی نار ی

ز ی ر طخ تح و دندمآرد قلطم رقف ی

بسانت فرظ ی ت اه ی ز ی نبر ا یی اب می ناز داصتقا دشر ی

و دوبن

گدامآ ی ب ار ی پ ی اهدما ی شوماخ بجوم ،نآ ی

اهرهش رد قرب ی

ا ی نار هک دش ی ک ی اضران زا یت ی اه ی

مدرم رد لاس اه ی ژر رخآ ی م ش ها ار هب دوجو دروآ ( هب لقن زا : جم ی د ی 1134 ؛

،سانشراک 1132

؛

ولاب ی

،ن 1131 ).

مجنپ : تشاگنا اه و ور ی اهدرک ی شان ی زا بلاقنا ملاسا ی ا ی نار

رد نارود قنا بلا

، اهراعش ی زومآ ،لقتسم هاگشناد ش

،دمآراک شرورپ و س

ی تسا اه ی هافر ی

،

مأت ی ن دازآ و نان ،نکسم ی

، س ی تسا اه یی دوب عامتجا هافر بلاق رد هک ی

رارق م ی تفرگ . ةعلاطم

اهراعش و فادها بلاقنا ملاسا ی رد س ی گلاس ی بلاقنا رگناشن نآ تسا هک روهمج ی ملاسا ی

ای نار

، ا رد ی داج اهدنور ی بسانم ارب ی عسوت ة داصتقا ی لماش س ی تسا اه ی لصا ی

، و اهوگلا

اهراتخاس ی ارب مزلا ی دج تلاکشم اب هعسوت ی

رد اما ،تسا هجاوم شخب

اه ی عامتجا ی

،

تسد ا اهدرو ی گمشچ ی ر ی هتشاد تسا ( رش ی ف

،ناگداز 1113 ).

مشش ساسا نوناق رد: ی

روهمج ی ملاسا ی ا ی نار

، ز دراوم ی ر رب هک ساسا د ی هاگد اه ی ناحور ی نو و

نارکفنشور ساسا نوناق ناگربخ سلجم

ی اهاضاقت و ی

عامتجا ی رات و ی خ ی م ر مد ا ی نار ودت ی ن ی هتفا

تسا

، عامتجا هافر ی

بت ار یی ن م ی دنک . رد نوناق ساسا ی روهمج ی ملاسا ی ا ی نار

، لوقم ة هافر ی ارب ی

ناسنا تمارک ظفح ی

هعماج دارفا هب

نشور ی حرطم هدش

؛تسا رد لصا موس

، شزومآ و شرورپ و

برت ی ت ندب ی ار ی ناگ ارب ی همه هست و حوطس مامت رد ی

ل معت و ی م مومع شزومآ ی

، پ ی ر ی ز ی داصتقا

حص ی ح رب هنلاداع و ساسا

ملاسا طباوض ی

رد تهج ا ی داج و رقف عفر و هافر فرطرب

نتخاس عون ره

مورحم ی ت رد مز ی هن اه ی ذغت ی ه شادهب و راک و نکسم و معت و ت

ی م ب ی هم لصا رد .تسا هدمآ

بی تس و متشه

، نوناق ساسا ی

، هب فظوم ار تلود عفر

ن ی زا هعماج هب لغاشم نوگانوگ ارب

ی مه ة

دارفا

، ا ناکم لاغتشا و ارش ی ط واسم ی ارب ی لغاشم زارحا م

ی دنک .

رد لصا بی تس و

،مهن رادروخرب ی مأت زا ی ن متجا عا ی قح ار ی ناگمه ی م ی دناد فلکم ار تلود و

م ی دنک اهدمآرد لحم زا ی

مومع ی اهدمآرد و ی

دخ ،مدرم تکراشم زا لصاح تام

و امح ی ت اه ی

لام ی ارب ار قوف ی

ی اک ی ک مأت روشک دارفا ی

ن دنک لصا . س ی ما

، مهارف هب فظوم ار تلود

نتخاس

شزومآ و شرورپ ات اپ ی نا رود ۀ صحت و هطسوتم ی

لا ت لاع ی هب روط ار ی اگ ن م ی دنک . نچمه ی ن رد

لصا س ی و ی مک

، ن اب بسانتم نکسم نتشاد ی

زا ا درف ره قح ار ی

نار ی م ی دناد هب فظوم ار تلود و

مز ی هن زاس ی ارب ی ارجا ی ا ی ن ا لص ولوا اب ی ت شناتسور ی نان گراک و ر ا ن م ی دنک .

عومجم ة اق دافم نون ساسا ی رد دروم هافر عامتجا ی

، هافر تشاگنا ی

روهمج ی ملاسا ی ا ی نار ار

بلاق رد ی ک عون هافر تلود ی

ناماس م ی دهد

، مه ة ار مدرم فرص رظن عقوم زا ی ت دمآرد ی

، لومشم

دافتسا ۀ هعماج بهاوم زا ربارب م

ی دناد ارجا هب فظوم ار تلود و ی

ا ی ن تاواسم تشاگنا

ابلط هن

م ی دناد . باتزاب تشاگنا تاواسم نابلط ة ساسا نوناق ی

، سأت بجوم ی

س داهن اه یی دننام مک یت ة ،دادما

نب ی دا نب ،نکسم ی

دا هش ی

،د نب ی دا گدنزاس داهج ،نافعضتسم ی

هش حرط و ی

د ر اج یی ارب ی امح ی ت زا

اتسور یی نا کشت و ی ل زهب نامزاس ی

تس ی روشک دش

؛ دنچره دوجو ضعب ی ا زا ی ن تلود رانک رد اهداهن

،

هن اهنت فاکش اه ی دمآرد ی شخبن دوبهب ار ی

د

، راکان بجوم هکلب دمآ

ی ارجا ی س ی تسا اه ی عامتجا ی

دش عس(

ی د ی

، 2441 ).

لاحرهرد

، نوناق ساسا ی روهمج ی ملاسا ی ا ی نار

، عبنم مهم ی ا رد ی داج تشاگنا اه

، ر و ی اهدرک و

رظن ی ه اه ی عامتجا هافر ی

ا رد ی نار .تسا بلاقنا زا دعب

متفه : د ی هاگد اه ی امن ی ناگدن اروش سلجم ی

ملاسا ی خ اتدمع هک هاگتسا

تاقبط فلتخم

عامتجا ی و هدوب ب ه و ی هژ و ی گژ ی اه ی راشقا مک دمآرد طسوتم و ار هعماج

ط ی هن رود ۀ سلجم اب مه ة

و زارف شن ی ب اه ی ش اد تش ه تسا . ای ن د ی هاگد

،اه هاگن زا تنامر ی تس ی هافر هب عامتجا ی ور ات ی درک نردم

ار رد رب هتفرگ .تسا

متشه : س ی تسا اه ی تلود اه ی هک بلاقنا زا دعب هب

روط صخشم رد راهچ عون تلود اه ی نامز

ارود ،گنج گدنزاس ن

ی

، تلود و تاحلاصا لوصا

ارگ هصلاخ م ی دوش . تلود نامز گنج هک ثراو

اهاضاقت ی نارود بلاقنا و مازلا ه ا ی تشه ا گنج لاس ی

نار دوب قارع و

، هب تلود ی هافر ی هب ناونع

ولوا ی ت و لوا هب روظنم لرتنک ا عامتج ی ا و ی داج عم ی تش ح لقاد ی مدرم ارگ ی ش تشاد رقف دصرد .

اهراوناخ ی ا ی نار ی ن ی ز زا 14 لاس دصرد 1151

هب ردت ی ج شهاک ی تفا گدنزاس تلود . ی

ولوا هک ی ت

نآ

، داصتقا دشر ی

راسخ ناربج و ت

اه ی نارود گنج اهراتخاس هب ی

عامتجا ی داصتقا و ی هعماج

دوب

، جرد رد ة عامتجا هافر هب مود ی

تخادرپ ک

ه داصتقا قنور اب ی

بسن ی رانک رد مروت هارمه دوب .

بی هم اه ی عامتجا ی

، ارش ی ط رتهب ی ارب ی ئارا ة تامدخ مهارف نامرد تامدخ و دنتخاس ی

روشک رد

هعسوت ی تفا مومع شزومآ . ی

عضو ی ت رتهب ی ی تفا و صخاش اه ی عامتجا هافر ی

ازفا دنور ی ش ی

ی دنتفا . م ی ناز هراوناخ ا ی قف ی ر هب هعماج 3

/ 11 شهاک دصرد ی

تفا . زا هدافتسا اب تاحلاصا تلود

هتشذگ براجت

، هچرگا رود رد ۀ عسوت هب لوا ة

س ی سا ی تخادرپ

، رد رود ۀ داصتقا روما هب مود ی

سر ی گد ی درک و رد لاس هس تدم هب

دشر داصتقا ی لااب ی 5 / 4 دصرد سر ی د . رد ا ی ن هرود

، لا ی ح ة

مأت و هافر راتخاس نوناق ی

ن عامتجا ی دش هئارا سلجم هب

، ترازو مأت و هافر ی

ن عامتجا ی ا ی داج دش

و مه ة صخاش اه ی عامتجا ی ط ار دوبهب دنور ی

رک دند

؛ هب روط ی هک دادعت اهراوناخ ی ز ی ر رقف طخ

ای نار ی هب 5 / 11 سر دصرد ی

د .

تلود لوصا ارگ عامتجا تلادع راعش اب ی

، ی هنارا اه دنمفده ار تخاس

و هب مه ة مدرم داحآ

ی هنارا تخادرپ رک

د . د و تل س ی تسا تخادرپ ی هنارا رازبا زا ار ی

ارب ی دعت ی ل رخ تردق ی

د

، قح هب

ناگمه ی مدرم فرص رظن م زا ی ناز دبت دمآرد ی

ل تخاس و نکسم قم رد ار رهم ی

سا هدرتسگ ا ی اتدمع

دودحم زا جراخ ۀ

نوناق ی اب و اهرهش زه

ی هن اه ی ظع ی م لم ی ا ی داج رک د دمآراکان . ی

ماظن ی هنارا و

دبت ی ل موهفم ی ناگمه قح هب نآ ی

شان ی تفن دمآرد زا دمآراکان و

ی و فنم دشر ی داصتقا ی رد

لاس اه ی 1131 دعب هب لع ی مغر اهدمآرد ی تفن راشرس ی

، بجوم ازفا ی ش مروت دش و دادعت

اهراوناخ ی ز ی ر طخ رقف هب 11 دصرد رد اهرهش و 1 / 14 دصرد رد اهاتسور لاس رد 1111 سر ی د و

عامتجا هافر ی

ا رد ی نار

، اب دودحم ی ت اه ی دج ی هجاوم دش . ای داج اهداهن ی زاوم ی م دننا قودنص

رد اضر رهم لباقم

نامزاس اه ی مسر ی و ارجا رکن ند حص ی ح مأت و هافر راتخاس نوناق ی

ن عامتجا ی و

مأت و هافر ترازو ماغدا ی

ن عامتجا ی نواعت و راک ترازو اب

، تلاکشم ی دج ی ارجا رد ی

اهراکوزاس ی

هافر ی ا ی نار پ ی ش ور ی عماج ه .داد رارق

مهن : همانرب اه ی جنپ لاس ة عسوت ة داصتقا ی - عامتجا ی لاقنا زا دعب ملاسا ب

ی

دعب زا بلاقنا ملاسا ی

، نونکات هدش هتشون همانرب تشه هک

مانرب شش ة

.تسا هدش ارجا نآ

مانرب ة لوا

، هچرگا رد اوا ی ل لاس 1144 هت ی ه دش

، رد سلجم هب وصت ی ب سرن ی د و تلود نآ ار سپ

تفرگ . ای ن همانرب لماش س یا تس اه ی عامتجا ی ناوارف ی مأت زا هک دوب ی

ن عامتجا ی

، و تشادهب

ار شزومآ ی

ناگ ات امح ی ت اه ی عامتجا ی رد ار هدرتسگ مرب

ی تفرگ . رد مانرب ة لا هک لوا ی

ح ة زا نآ

اروش سلجم ی

ملاسا ی دش هتفرگ سپ زاب

، عامتجا هافر و تلادع ی

گنررپ ( دوب نامزاس همانرب و

دوب هج

، 1142 ).

نچمه ی ن مانرب ة ارش ی ط ون ی ن ودت گنج نارود تلود هک ی

ن رک هد دوب

، حطس

هگن تشاد عامتجا روما و هافر ی

ار رظندم تشاذگ ارجا هب و تشاد

، اما مانرب ة ارش ی ط رارطضا ی

،

هب لد ی ل نامز یرارطضا طیارش ققحت مدع گنج

زگره تصرف ارجا ن ی تفا . مانرب رد ة لوا هعسوت

( 1143 - 1111 ) هک رد لاس 1143 هب وصت ی ب سر ی د

، رابتعا مهس ه

ا ی مومع شرورپ و شزومآ ی

هب تدش ازفا ی ش ی تفا عامتجا روما مهس و ی

گنهرف و ی دش هدوزفا دصرد هاجنپ ات .

رد شخب اه ی

ذغت و نامرد و تشادهب ی

ه

، مهس اش ی نا جوت ه ی زا اهرابتعا ی هنلااس صاصتخا ی

،تفا س ی تسا اه ی

مأت ی ن صوصخ شخب نکسم ی

وشت ی ق دش و نادرگدوخ ی ب ی ناتسرام اه زا راک ا یی نانآ رد ةئارا

تامدخ تساک نچمه . ی ن ب ی هم اه ی عامتجا ی ب شرتسگ ی

رتش ی ی تفا . هچرگا ب مانر ة ولوا اب لوا ی

ت

عامتجا روما ی

هافر و ی ودت ی ن دوب هدش

، رد لمع اب ارجا ی س ی تسا اه ی دعت ی ل داصتقا ی هب تلود

د هار ی رگ ی تفر . مانرب ة ( مود 1111 - 1113 ) اب ولوا ی ت مانرب ة دعت ی ل داصتقا ی ودت ی ن دش و

س ی تسا اه ی عامتجا هافر ی

ولوا رد ی ت دعب ی دوب

، اما ماگنه ارجا ی رود اب فداصم هک همانرب ۀ

مود

گدنزاس تلود ی

دوب

، س ی تسا اه ی دعت ی ل داصتقا ی و تفر رانک هب س

ی تسا اه ی ضابقنا ی و هاگ ی اب

ارگ ی ش ب ی رتش هب هافر عامتجا ی همادا ی تفا . رد ا ی ن نامز

، زا نامرد و تشادهب

، زهب ی تس ی مأت و ی ن

عامتجا ی امح ی ت ب ی رتش ی روص ت تفرگ .

ةمانرب موس ( 1111 - 1131 هک ) رب زاسداهن ی دوب راوتسا

، مز ی هن زاس ودت ی ن لا ی ةح راتخاس و هافر

مأت ی ن عامتجا ی دش

، ی ک ی زا ناوق ی ن ردام ار رد زوح ۀ عامتجا هافر ی

ا ی نار ودت ی ن درک وصت هب و ی ب

سلجم دناسر . سأت ی س ترازو هافر و مأت ی ن عامتجا ی

، ی ک ی زا مهم رت ی ن اقو ی ع داهن ی ارب ی ارجا ی

س ی تسا اه ی رظن ی لمع و ی ساسا نوناق رد جردنم ی

ب ه و ی هژ لصا 21 ساسا نوناق ی

ا .دوب ی ن نوناق

رب ساسا دام ۀ 14 مانرب نوناق ة

ودت موس ی ن دش .

مانرب ة ( هعسوت مراهچ 1131

- 1133 ) ارب ی لوا ی ن راب رب ساسا دنس مشچ زادنا آی ۀدن ب ی تس لاس ة

ای نار هت ی ه و دش شخب اه ی هافر ی عامتجا و ی نآ

، ی ک ی زا لماک رت ی ن همانرب اه ی رات رد هعسوت ی

خ

همانرب ر ی ز ی ا ی نار .دوب همانرب اه ی نزاوت ،رقف شهاک هقطنم

ا ی

، وقت ی ت داهن اه ی لحم ی

، شرتسگ

بی هم اه ی عامتجا ی

، مهس شهاک زه

ی هن اه ی لم ی مدرم تملاس و

دنمفده ندرک ی هنارا اه

، هلمج زا

س ی تسا اه ی مانرب ة تلود .دوب مراهچ ن

مه مهد و

، داقتعا ی مانرب هب ة هک درک ملاعا و تشادن مراهچ

هخسن اه ی ا ی ن ار همانرب مخ

ی ر دهاوخ رک د و رد لمع ن ی ز رد تهج ا ی ن همانرب مدق تشادنرب . دافم

دنمفده ندرک ی هنارا اه لکش هب ار ی

د ی رگ لمع ی رک د و زه ی هن اه ی لم ی ارب مدرم ی ازفا ار تملاس ی

ش

داد . ب ی راک ی اخ اهراون ی ز ی ر طخ رقف ن ی ز ازفا ی ش ی تفا . ربارب ی رب ساسا رض ی ب ج ین ی دوبهب پی اد

،درک اما فنم دشر اب ی

داصتقا ی ازفا و ی ش اهراوناخ ی قف ی ر

، رد لمع ا ی ن تسد ا درو هک لصاح هب هجوت

ئارا و قطانم ة

ی هنارا اه دوب

، هرمث ا ی ن راب هب ی دروا .

مهد : هاگشناد اه و رد نارکفنشور عماج

ة ا ی نار

، ثأت ی ر ز ی دا ی لوت رد ی د هافم ی م و دنا ی هش اه ی هافر

عامتجا ی راد دن

، اما رد هاگشناد اه ی ا ی نار

، نامتراپد اه و هرود اه ی سب ی را دودحم ی هافر رما هب

عامتجا ی ا ی نار صصخت رظنم زا ی

م ی دنزادرپ . نارکفنشور ن

ی ز صصخت لکش هب رتمک ی

ی ا نامتفگ ی

، هب

عامتجا هافر رما ی

ا ی نار هتخادرپ دنا . دوبن

« نامتفگ رکفنشور ی هافر ی

» رد ای نار هک مضت ی ن دننک ۀ

رظن لئاسم حرط ی

لمع و ی تراظن و ی هعماج رد تسا

و دنور رظن ی لمع و ی عامتجا هافر ی

دصر ار

م ی دنک

، ی ک ی زا دودحم ی ت اه ی دج ی عماج ة دنا ی گش ی ا ی نار .تسا

ی مهدزا : فرظ ی ت اه ی نوناق ی مأت و هافر عماج ماظن راتخاس ی

ن عامتجا ی

رد دانسا تشپ ی ناب ا ی ن هک نوناق زا

تاعلاطم ود

هلاس سسؤم رد ة

لاع ی شهوژپ اه ی مأت ی ن

عامتجا ی تئشن گ تفر اراد و ی فادها س و ی تسا اه ی صخشم ی دوب

، هدمآ تسا :

دنچره مأت ماظن تکرح ی

ن عامتجا ی اب ی د رد تهج ققحت لصا گارف ی ر ی

، افک ی ت عماج و ی ت

اب ،دشاب ی د ذپ ی تفر تسد هک ی با ی رد لقادح روبزم فادها هب آی

ۀدن دزن ی ک ن رودقم ی تس . دب ی ن ترت ی ب

،

اب ی د شوک ی د سرت اب ات ی م مشچ زادنا ی مأت ماظن زا عماج ی

ن عامتجا ی فده هک آی

ۀدن تدمدنلب روشک

دوب دهاوخ

، ارب باختنا هب ی

هاتوک تدم تخادرپ ه دوش . هب ا ی ن باختنا اه اب ی د ود رد ۀزوح لصا ی

هجوت دوش تامدخ عون باختنا . ی

اب هک ی د نامز رد ی اب و هاتوک هنماد

اه ی سو ی ع هئارا دوش نچمه و ی ن

باختنا هورگ اه یی عمج زا ی ت اب هک ی د هاتوک نامز رد ز

ی ر پ ششو دنشاب .

ةتکن د ی رگ ا ی هکن تاعلاطم مشچ

زادنا ناشن ثحب دروم م

ی دهد هک ماظن اه ی عبت ی مأت ی ن

عامتجا ی ( دننام ماظن اه ی کتم ی رب ۀداوناخ ماظن اه ی ب ی ةم رابجا ی ب ی ن لسن ی و )...

اب ی د رد حارط ی

لوا ی ة مأت عماج ماظن ی

ن عامتجا ی ا روشک اج ز ی هاگ و ی هژ ا ی و دنشاب رادروخرب رب

نآ اه هب تروص

صاخ کأت ی د وش د . رد ا ی ن مز ی هن مها ی ت تکراشم مدرم

رد ققحت ماظن عماج مأت ی ن عامتجا ی

،

بی ش پزا ی ش امن ی نا م ی دوش . مأت و هافر تارزو(

ی ن عامتجا ی

، 1131 )

لاومعم تبسن زه ی هن اه ی عامتجا ی لوت هب ی د لخاد صلاخان ی

، اب ةنارس لوت ی د ةطبار رامآ ی قتسم ی م

دراد

؛ ی نع ی عومجمرد

، اب ازفا ی ش دمآرد هنارس

، تبسن زه ی هن اه ی عامتجا ی لوت لک رد ی

د صلاخان

لخاد ی ن ی ز ازفا ی ش م ی ی دبا ا رگا . ی ن هد رارق کلام ار هطبار ی

،م س مه زه ی هن اه ی عامتجا ی ا رد ی نار

،

هب روط سوسحم ی ناهج فراعتم دح زا رتمک ی

.تسا )نامه(

مشچ زادنا عمج یت ی داصتقا و ی ا ی نار ود رد ةهد آ ی

،هدن هب هجوت اب دودحم

ی ت اه ی تلود عبانم ی

،

مها رب ی ت وقت ترورض و ی

ت معت و ی م همانرب اه ی ب ی هم ا ی کأت ی د .دراد مک هجوت ی هب همانرب اه ی

بی هم ا ی

، ن شرتسگ ببس ی

زا امح تامدخ هب یت

ی لام راب و ی سب ی را گنس ی ن ارب ی تلود م ی ش و د .

شرتسگ ب ی هم اه ی عامتجا ی ارب ی ةعماج شناتسور ی ن لغاش

، اهدربهار زا ی

ةمانرب لوا ةعسوت

داصتقا ی

، عامتجا ی گنهرف و ی دوب رد و ه ةمانرب مود ن ی ز کأت نآ رب ی د سأت .تسا هدش ی

س

« قودنص

بی م ة عامتجا ی اتسور یی نا

» رب ساسا تخادرپ اه ی کرتشم بی هم هدش امرفراک و (

تلود ی ا شخب

صوصخ ی ،) تکرح ی رد تهج ا ققحت ی ن .تسا فده همانرب

اه ی ا ی ن رد قودنص تهج

ققحت

فده اه ی رظن دروم کت اب و

ی ه بساحم رب ه اه ی ب ی هم ا ی سانشراک و ی

ترابع دنا :زا

- ششوپ عمج ی ت هب تروص هقطنم ا ی اب ولوا ی ت دنب ی لاعف عون ی ت

؛

ششوپ - ب ی هم ا ی رابجا ی گبدزم ی نار تکراشم اب بی

هم هدش

، امرفراک ی ا تلود

؛

- ششوپ تخا ی را ی وخ ی ش امرف ی نا و هورگ اه ی لغاش نودب تکراشم اب امرفراک بی

هم هدش و

تلود

، ششوپ رذگ و هناهام رارمتسا هب طورشم ی

تخا زا ی را هب تمس مازلا

؛

- ولوا ی ت امح ی ت اه عاونا اب رمتسم ی اه ی گتسشنزاب ی زا راک گداتفا ی لماک ناگدنامزاب و

؛

- دجت ی رظند ا راتخاس رد راد

ی دم و ی ر یت ی مأت ماظن ی ن عامتجا ی هب روظنم تکرح هب تمس رد زکرمت

س ی راذگتسا ی

، سأت ی س اپ ی هاگ تاعلاطا ی مأت ی ن عامتجا ی

، ک رب تراظن ی

ف ی ت گنوگچ و ی

ةضرع

تامدخ شزرا و ی با ی نآ اه گولج و ی ر ی و درکلمع رد لخادت زا ةضرع

تامدخ فعاضم

؛

- رارقرب ی طابترا قطنم ی ب ی ن

،نس تاونس تمدخ گولج ،راک عون و ی

ر ی گتسشنزاب زا ی

ماگنهدوز لاقتنا و

زه ی هن اه ی ا ی ن هنوگ گتسشنزاب ی اه هب هاگتسد اه ی سررب ،لوئسم ی

ناکما

ای داج خأت ی ر نس باصن ققحت رد ی

زا هدافتسا اب ش

ی هو اه ی گتسشنزاب ی ردت ی ج ی ( دننام شور

لقت ی ل راک تاعاس یا

هب رامگراک ی د لغاشم رد ی

رگ

؛)

- رارقرب ی قطنم طابترا ی

ب ی ن اهدزمتسد ی

و لاغتشا نارود رمتسم

ی اه ی گتسشنزاب ی

، دعت ی ل

روسک تشادرب فقس

، غت لامعا یی تار رد مزلا رمتسم

ی اه رد تهج بطت ی ق نداد نآ اه اب

غت یی ر ه ا ی گولج و لوپ شزرا ی

ر ی زا بزا ی ن نتفر لداعت رد جدوب ة راوناخ ( عضت ی ف گنا ی ز ۀ

ارب راک رازاب هب تشگزاب ی

)ناگتسشنزاب

؛

- سررب ی عضو ی ت لام ی قودنص اه ی ب ی هم ا ی

، اناوت یی اه ی ماظن اه ی امح یت ی و اهدهعت ی

دوجوم هب روظنم بساحم ة خرن اه ی قطنم ی بسحرب تامدخ عاونا

(

،نامرد ب ی راک ی

،

گتسشنزاب ی و زاوم زا هدافتسا اب )...

ی ن ملع ی

، هبرجت اه ی ناهج ی اب طابترا و نامزاس

اه ی

صصخت ی ب ی ن للملا ی

؛

- رگنزاب ی دم رد ی ر ی ت و وحن ۀ زوت ی ع ی هنارا اه ی تلود هب روظنم ازفا ی ش اراک یی ششوپ و

سو ی ع رت نآ اه نچمه و ی ن اده ی ت ی هنارا اه ی رد روبزم تهج صخت ی ص هب هورگ اه ی ن ی دنمزا

؛

- سرت ی م اج ی هاگ عم ی ن ارب ی شخب غ ی تلودر ی دم رد ی ر ی ت گنوگچ و ی ئارا ة کمک اه ی هنابلطواد

ارب ی مأت ی ن عامتجا ی غرت و ی ب ذپ هب نانآ ی

شر لوئسم ی ت اه هب روط ..و لقتسم .

؛

- غرت ی ب هب هرپ ی ز زا زکرمت رد رادا ۀ روما مأت ی ن عامتجا ی

، امح ی ت زا قودنص اه ی کچوک و

صصخت ی ندرک نآ اه هب روظنم ازفا ی ش اراک یی ا و ی داج ناکما تکراشم اضعا

رادا رد ۀ روما

نآ اه ( لاع هسسؤم ی

شهوژپ اه ی مأت ی ن عامتجا ی

، صلاخ ة شرازگ ماظن عماج هافر و مأت ی ن

متجا عا ی

، 1113 ).

ااب ی ن همه

، ا ی ن ساسا شخب ی

زا لاعف ی ت اه ی عامتجا ی تلاکشم اب روشک اش

ی نا هجوت ی هجاوم

هلمج نآ زا هک تسا م

ی ناوت ز صخشم دراوم هب ی

ر :درک هراشا

- دوبن بوچراچ ارب مجسنم

ی س ی راذگتسا ی اه ی دربهار و نلاک ی

؛

- دوبن خرب ی اهداهن زا ی لصا ی ارب ی ا ی داج نامزاس ماجسنا ی

رد هعومجم لاعف ی ت اه ی و هافر

مأت ی ن عامتجا ی

؛

- دوبن ماظن تاعلاطا ی ،عماج لباق اکتا هب و ماگنه ارب ی مصت ی م زاس ی

،

،ارجا تراظن زرا و ی با ی

؛

- لخادت اظو ی ف خرب ی زا نامزاس اه و ...

؛

- دوبن عم ی اهرا ی ذپ ی هتفر دش ۀ نف ی - سانشراک ی هدنامزاس رد ی

لاعف ی ت اه ئارا و ة تامدخ .

لئاسم قوف تلاکشم و ببس

هدش تسا ات هب مغر صخت ی ص شخب اش ی نا هجوت ی لام عبانم زا ی

دودح( هعماج 25

جدوب زا دصرد ة

راج ی رد تلود لاس

اه ی ا خ ی ر

، هولاع رب عبانم صخت ی ص ی هتفا

نب طسوت ی

،اهدا سسؤم ،اهداهن ه

ه ا دارفا و غ ی تلودر ی زونه ،) فعض

اه ی ناوارف ی مأت ماظن رد ی

ن

عامتجا ی روشک هدهاشم رب .دوش ای ن ساسا

، ارب تسا مزلا ی

لح لصفو و لااب لئاسم هب

و ی هژ ارب ی

دبت ی ل شخب اه و ازجا ی تسسگ ة لاعف ی ت اه ی هب روشک دوجوم ی

ک هب ماظن مه نت ی

،هد مجسنم و نلاک

هافر و مأت ی ن عامتجا ی

، ششوک مزلا هب لمع آ ی د نامه(

).

هس ور ی درک عامتجا هافر ی

و دشر و ةعسوت

داصتقا ی رد ا ی نار

رد ا ی اجن مه ة عبانم ی هک م ی تسناوت لوت ی هدننکد ی ا مز ی هن زاس تشاگنا اه

، ور ی اهدرک ی ا رظن ی ه اه ی هافر

عامتجا ی دشاب

، رد هس ور ی درک هافر عامتجا ی و دشر و عسوت ة ب داصتقا ه راک م ی دور و لحت ی ل ز ی ر

رب ساسا طبار ة عامتجا هافر ی

و س ی تسا اه ی قا دشر داصت ی حرطم م ی دوش .

رد دروم طبار ة عامتجا تلادع هافر ی

داصتقا دشر و ی

، زاب رگا .دراد دوجو دربهار هس زوت

ی ع

دمآرد عامتجا تلادع و هافر لداعم ار1

ی نک ضرف ی م دشر و داصتقا دشر لداعم ار 2

ی گب ی ر ی

،م ا ی ن

هس دربهار هب حرش ز ی ر هاوخ ن د دوب رش(

ی ف

،ناگداز 1134 ):

دربهار لوا : ارش ی ط ی داصتقا دشر هک تسا ی

رب حجرم ار زوتزاب

ی ع نادب دمآرد ی

؛م ا ی ن ار دربهار

« مدقت داصتقا دشر ی

رب زوتزاب ی ع دمآرد

» GTR(

1) م ی دنناد . نارادفرط ا ی ن دربهار رد ضوت ی ح نآ

م ی وگ ی دن داصتقا دشر اب ی

ا و ی داج فرظ ی ت اه ی درتسگ ۀ داصتقا ی و گرزب ندش جح م ،داصتقا

ارش ی ط راک و لاغتشا هب

هبدوخ روط دوخ

، ارب ی مه ة هورگ اه ی عامتجا ی مهارف و زوت ی ع دمآرد لداعتم

و ر هاف عامتجا ی م ققح م ی دوش . براجت ناهج ی و شهوژپ اه ی سب ی

،را ناکما ذپان ی ندوبر ا ی ن ار رما

هب بوخ ی ناشن هداد نا د تح . ی لحارم رد رگا لوا

ةی

،هعسوت رباربان ی دشت ی د دوش و هب ردت ی ج هنخر رما

هب اپ یی ن ب قافتا ی دتف

، زا تدش رباربان ی هتساک و لداعت ا ی داج دوش

، مهزاب ا ی ن ققحت دربهار دهاوخن

ی تفا . دربهار :مود رد ارش ی ط ی هک زوتزاب ی ع داصتقا دشر و دشاب هجوت دروم اتدمع دمآرد ی

رد لحرم ة

دعب حرطم دوش

، دربهار

« مدقت وتزاب ز ی ع دمآرد رب داصتقا دشر ی

» ( )RTG

11

حرطم5

م ی دوش . رد ا ی ن

س ی تسا

، زوت فرص اتدمع هعماج عبانم ی

ع دمآرد بسانم و

زه ی هن اه ی عامتجا هافر ی

م ی دوش

،

امرس ی ه راذگ ی ارب ی داصتقا دشر ی

رد نآ هب هجوت و جرد

ة دعب ی رارق م ی گ ی در و رد لمع

رظ فی ت اه ی داصتقا ی عضت هعماج ی

ف م ی دوش . تاعلاطم و

براجت ددعتم ناشن م ی دهد ارجا ی ا ی ن

س ی تسا رد تدمدنلب

، عامتجا تلادع و هافر هب هن ی

م ی دسر داصتقا دشر هب هن و ی

.

دربهار :موس اب هجوت هب ا ی ن لحت ی ل هک نودب دشر داصتقا ی

، زوت ی ع دمآرد تروص لداعتم

من ی گ ی در

، دربهار

« دشر داصتقا ی اب هارمه زوتزاب ی ع دمآرد

» ( )GWR

125

حرطم م ی دوش .

ود ار لوا دربهار م

ی ناوت اهدربهار ی طارفا ی مان ی د

؛ ز ی ار رد لمع لباق ی ت نآ ار دنرادن هک باتزاب

عامتجا تلادع و هافر ققحت ی

دشر داصتقا ی شاب ن د . رد دربهار لوا

، عامتجا تلادع و هافر ی

ققحت

دهاوخن ی تفا داصتقا دشر ،مود دربهار رد و ی

شهاک م ی ی دبا و تنرد ی ج ة ،نآ زوتزاب ی ع دمآرد نودب

کت ی ه داصتقا هب ی قنوررپ اناوت و هار هب اج یی من ی ب در .

رد دربهار موس

، داصتقا دشر ی

هب ناونع ةناوتشپ لصا ی پ هب داصتقا ی

ش و هارمه و تفر دهاوخ

1. Redistribution 2. Growth

3. Growth Then Redistribution 4. Redistribution Then Growth (RTG) 5. Growth With Redistribution (GWR)