علاطم(
ۀ پت :یدروم ۀ
تنمیم )دابآ
نارهم یدوصقم
*
رایشناد هورگ یایفارغج یعیبط
هاگشناد نارهت
دیس دمحم هدازنامز
رایداتسا هورگ یایفارغج یعیبط هاگشناد نارهت
رغصا رفدیون
یرتکد یوجشناد یژولوفروموئژ
هاگشناد نارهت
حور للها یفسوی کشز
رایداتسا هورگ اتساب ن ش ن نیمارو دازآ هاگشناد یسا
تجح دمحا للها روپ
ۀتخومآ شناد سانشراک
ی ناتساب دشرا نیمارو دازآ هاگشناد یسانش
( زا ص 149 ات 164 )
خیرات تفایرد هلاقم : 25 / 09 / 93 ؛ خیرات شریذپ عطق ی : 08 / 12 / 94
هدیکچ
هپت یناتساب یاه
، نحص ۀ ناسنا تیلاعف هتشذگ رد اه
یاه کیدزن و رود ناکم نیا .دنا
هدنامزاب زا تسا نکمم اه یتقوم یهاگودرا یاه
هناریو ای و رهش ای هدکهد کی یاه
نیمز هب قیقحت نیا .دنشاب ناتساب
پت یسانش ۀ
تنمیم یناتساب شور زا هدافتسا اب دابآ
قطنم رد هپت نیا .دراد هراشا یژولوفرومورکیم ۀ
طابر تنمیم مان هب ییاتسور قرش بونج رد و میرک دابآ
رارق جیاتن .تسا هتفرگ
ناشن قیقحت یم
دهد هک ا زا لبق انکاس رارقتس ن
، بوطرم و مرگ طیارش نامتخاس هب هجوت اب .تسا هتشاد تیمکاح هقطنم رب یرت
هنومن صخاش هک یبعکم یپوکسورکیم هقطنم یعیبط یاه
تسا ، رد هرود یا عطقم زا عطقم اتE
رارقتساD ی هتشادن دوجو .تسا
عطقم یگنهرف عطقم نیرخآC تسا
عطقم نیا زا دعب و
، یمن هدید یگنهرف راثآ زا یناشن هدش ثعاب هک یزیچ عقاو رد .دوش
نیا
ناخدور زا لصاح بلایس ،دورب نیب زا ندمت ۀ
یاچداش .تسا
هژاو :یدیلک یاه پت
ۀ ناخدور ،یژولوفرومورکیم ،یناتساب ۀ
تنمیم ،یاچداش دابآ
ـ ـ ـ ـ ـ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــ
ــ ـ
ۀمانایار*
ةدنسیون لوئسم : maghsoud@ut.ac.ir
1 . همدقم
ناتساب اهنآ قیقد تخانش و یناتساب لئاسم لیلحت و ریسفت ،نییبت یارب ناسانش هب
یفلتخم مولع دنمزاین
ات دن
رهچ دنناوتب اهنآ کمک هب ۀ
ندمت یعقاو نآ ار یناتساب یاه
هدوب هک نانچ تسا
دنسانشب ،
؛ ور نیا زا
، تسا مزلا
هنیمز ندمت یشاپورف و روهظ یاه لماوع نیب رد .دننک ییاسانش و هعلاطم ار اهنآ رب رثؤم لماوع زین و اه
راذگریثأت ،
هضراع ب و یعیبط یاه ه
خ طورخم صوص هنکفا
مهم شقن اه نییعت و رت
هدننک .دنراد یرت ریثأت
نیا
یم ار لماوع هورگ عفد و بذج رد ناوت
هاگتنوکس لکش و عون ،یناسنا یاه هطوحم ،اه
و یرارقتسا یاه
باج ه هرهب نازیم ،نآ ییاج درک هدهاشم یعیبط عبانم زا یرو
،یداجسدیس و نیرفآرهم(
217:1384 .)
اب یمن رقتسم ییاج رد فداصت بسح رب ناسنا هک لصا نیا هب هجوت رارقتسا هکلب ،دوش
رب ساسا عبانم عون
دوجوم ریاخذ و یم باختنا
وش د ، هطوحم یم باختنا تنوکس یارب ییاه دنوش
وا عبانم هک هتشاد یرتشیب ۀیل
هرهب ناکما و دنشاب دنلب یرو
مهارف ار تدم نک
دن
؛ رط کی زا تاعلاطم نیا اذل یم ف
دناوت هب ناتساب ناسانش
هک دهد خساپ رد رارقتسا لیلد
ره ناکم تسیچ رگید فرط زا و
، شسرپ نیا هب تسیژولوفروموئژ
اه
، هک
هضراع اه دوجوم ی
ًلابق یشخبرثا و دنتشاد یطیارش هچ اهنآ
هدوب یلکش هچ هب هیلوا یاهرارقتسا رب
،تسا
.دهد خساپ زا شهوژپ یاه نیمز رد هدش ماجنا ۀ
نیمز و یژولوفرومورکیم ناتساب
یسانش یم هراشا دراوم نیا هب ناوت
:درک ناراکمه و یدوصقم رد
یط یشهوژپ پت یژولوفرومورکیم شور زا هدافتسا اب
ۀ دابآزگس ار
و یسررب
علاطم ه درک نیا رد .دن شهوژپ
هدش یعس تسا
شور زا هدافتسا اب انکاس فرصم دراوم یژولوفرومورکیم
ن زا
تخوس انش یاس دوش ی
( 1392 : 1
رد .)
یشهوژپ ناتساب هورگ هک
پت یور رب رهبا دحاو دازآ هاگشناد یسانش ۀ
هعلق یناتساب ماجنا هپت
اد هیلا ،تسا هد هرود و یگنهرف یاه
یور رب رارقتسا دوبن یاه نیا
.تسا هدش یسررب هپت
رد مهم لئاسم زا یکی ،شرازگ زا لصاح جیاتن ساسا رب هعلق
هپت ناشن نادقف ه
هزاب رد هطوحم رد یگنهرف یاه
( تسا یملاسا ۀرود لیاوا ات یخیرات ۀرود رخاوا زا لاس دصتشه دودح ینامز
کاخ یژولوفرومورکیم تاعلاطم شرازگ
)هدشن رشتنم شرازگ ،هپت هعلق یناتساب ۀطوحم
یرتمیسلک شیامزآ و یژولوفرومورکیم تاعلاطم زا هدافتسا اب .
،
تیلاعف یسانشزاب یناتساب یاه
نسولوه یط بوسر یاهدنیآرف و
و تسا هتفرگ تروص شکارم رد یتخانش
هلگ تیلاعف زا ناشن تاعلاطم جیاتن هانپ ای راغ رد یراد
هاگ دراد هنارتیدم یایرد فارطا یاه
( Linstädter et al..
2012:3306
رد .)
یشهوژپ رگید
ِیژولوفرومورکیم و یلوکلومویب داوم
رد یعفد ۀطوحم
رود یگنسون ۀ
لتچ
(کویه
Çatalhöyük
یسررب هیکرت )
هدش جیاتن ساسا رب .تسا نیا
تاناویح یعفد داوم نادقف ،تاعلاطم
یلها رب یلیلد تیلاعف رد داوم نیا تخوس یربراک
هرمزور یاه هدوب
( تسا
Shillito et al., 2011:1869 .)
ناراکمه و یلردآ
2004(
هعلاطم رد )
یا یگژیو تافسف و نهآ ،میسلک رصانع یاه ار
رد هطوحم یناتساب یاه
یسررب درک ه
.دنا
نینچمه
ناراکمه و یلردآ رد
شهوژپ یرگید
، یژولوفرومورکیم تاعلاطم شقن ار
ییاسانش رد
هویش تشذگ تیریدم یاه ۀ
نیمز وحن و اه ۀ
نآ عرز و تشک اه
یسررب درک ه
( دنا
2006:1215
رد .)
یشهوژپ
نیرید تیمها ۀ
هناخدور تابوسر عیزوت یطیحم رب نآ رثا و یبلایس یاه
ۀطوحم یسونیش یناتساب
Shiniusi( )
ضوح رد ۀ ناخدور ۀ گنایجپآ
( Apengjiang
یسررب نیچ )
هدش .تسا زا هدافتسا اب تاعلاطم جیاتن صخاش
نس و یرامآ نبرک شور زا هدافتسا اب هناخدور تابوسر یبای
14 دنچ ییاسانش هب بلایس تیلاعف هرود
رد اه
لسلس زا رذگ ۀ
دیماجنا گنیچ هلسلس هب گنیم
Chuanxiu et al., 2013:827(
هعلاطم رد.)
چایرد تابوسر یا ۀ
(کیر
)Rice
ویراتنآ رد ی
ناتساب رظن زا اداناک نیرید و یسانش
ۀ یسررب یطیحم هدش
نیا جیاتن .تسا شهوژپ
ا رب بلاات تیمه نیمز تاعلاطم یارب اه
ناتساب دراد هراشا یسانش
Sonnenburg et al., 2013:73(
هسنارف رد.)
چایرد تابوسر زا هدافتسا اب ۀ
وردلااپ
Paladru(
ناتساب دهاوش و )
رود یط رد یسانش ۀ
یربراک نهآ و زنرب
رود رد یضارا ۀ
جیاتن .تسا هدش یسررب کاخ شیاسرف و نسولوه نیا
کاخ دیدش شیاسرف زا ناشن هعلاطم
رثا رد تیلاعف انکاس یزرواشک یاه دراد هچایرد فارطا ن
( Simonneau et al., 2013:1636 .)
یژولوفرومورکیم شور زا هدافتسا اب تسا هدش یعس هلاقم نیا رد
، یگژیو هنومن یگنهرف و یعیبط یاه یاه
زا هدش تشادرب ۀطوحم
تنمیم دابآ هعلاطم اج ای رارقتسا نتفای نایاپ لیلد تیاهن رد و هب
ییاج هب هاگتنوکس
یسررب رگید یناکم دوش
.
2 . هعلاطم دروم ۀقطنم
هپت تنمیم یاه طابر ۀقطنم رد هک تسا کچوک ۀپت ود ای یگدمآرب ود تروص هب دابآ
قرش بونج رد و میرک
تنمیم مان هب ییاتسور ییایفارغج تاصتخم رد دابآ
35°29´48˝ N− 51°10´08˝E تسا هتفرگرارق
لکش(
1 .)
هپت نیا تسد هب کلیس ۀرود زا یراثآ نآ رد هک تسا نارهت تشد رد ینیشنرهش زاغآ ۀرود رارقتسا اهنت اه
لافس عون ساسا رب هطوحم نیا یرارقتسا ۀرود لوط .تسا هدمآ سم ینایاپ ۀرود هدنریگربرد ،هدش تفای یاه
یم رظن هب و تسا )کیتیلوکلاک( یگنس هدیپس رد یرارقتسا ۀطوحم نیا دسر
نارهت تشد رد ینیشنرهش مد
دادعت .تسا هدش کورتم هنیلافس زا ددع 87
تنمیم یاه یرارقتسا ۀرود اب هسیاقم لباق هک هدش هعلاطم دابآ
ناتسربق هپت IV
کلیس ناتسربق
III-6-7(
تنمیم ۀپت رد .تسا )
هب هتخیراو ۀیلوا عون لافس هنومن دنچ دابآ
لافس .دمآ تسد تنمیم یاه
ظاحل زا دابآ هدمع توافت گنر عون و شقن ،لکش
هرود اب یا دنراد لبق یاه
یلضاف(
،یلشن 1380
هداد دنمشور یسررب زا لصاح جیاتن ساسا رب .)
هس زا یدهاوش یاراد هطوحم نیا ،یحطس یاه
دیدج ینیشناتسور ِیرارقتسا ۀرود
( 5700 - 5400 )شیپ لاس
ینیشنرهش زاغآ ،
( 5400 - 4900 )شیپ لاس
نورق و
سا ینایم هب اهنآ یگدنکارپ هک تسا یملا
هداد یناوارف لماش ،رکذ ِبیترت ینیشناتسور ۀرود اب طبترم یاه
دیدج
( 5700 - 5400 )شیپ لاس
دیدج ینیشناتسور ،یبونج ۀپت رد
( 5700 - 5400 )شیپ لاس
ینیشنرهش زاغآ و
( 5900 - 5700 )شیپ لاس
تسا هطوحم یقرش و یبونج ۀیشاح رد هدنکارپ تروص هب یملاسا و یلامش ۀپت رد
،یفسوی(
1391 .)
لکش 1 هعلاطم دروم هقطنم .
3 . شور و داوم اه
3 1ـ . یژولوفرومورکیم
هدروخن تسد تلاح رد پوکسورکیم ریز رد کاخ نامتخاس یگنوگچ یسررب زا تسا ترابع یژولوفورمورکیم هب نآ توافتم یازجا ییاسانش روظنم نییعت و
ازجا نیا لباقتم ینامز و یناکم طابترا رگیدکی اب
سپوتسا(
:همجرت ،للاج بحاص و یردیح 1390
.)
3 2ـ . یژولوفرومورکیم تاعلاطم لحارم
لماش راک ماجنا لحارم یژولوفرومورکیم تاعلاطم رد یلک روط هب هنومن
هدامآ ،یرادرب یهت ،یزاس
ۀ ،کزان عطاقم
عمج و ریسفت و کزان عطاقم حیرشت و هعلاطم جیاتن یدنب
یم همادا رد هک تسا دیآ
لکش(
2 ).
لکش 2 کزان عطاقم هعلاطم و هیهت لحارم .
3 - 2 - 1 هنومن . یرادرب
شور هنومن یاه نییعت شقن ،یژولوفرومورکیم ۀعلاطم ره رد یرادرب
هدننک هنومن فده .دنراد یا هب ،یرادرب
کاخ ریاس ۀعلاطم رد هدمآ تسد هب تاعلاطا میمعت ای صاخ یلکشم لح یارب مزلا تاعلاطا ندروآ تسد اه
هنومن .تسا هباشم داوم ای کاخ ۀدنیامن دیاب یژولوفرومورکیم تاعلاطم یارب یباختنا کاخ یاه
ۀقطنم یاه
هنومن زا لبق و دشاب هعلاطم دروم هب دیاب یرادرب
دوش حیرشت لماک روط
ا(
،للاج بحاص و یردیح :همجرت سپوتس
1390
هنومن .)
یم هتشادرب یکیژولوفرومورکیم تاعلاطم یارب هک یکاخ یاه رد و دنشاب هدروخن تسد دیاب ،دنوش
دننامب یقاب هدروخن تسد زین هاگشیامزآ هب لمح نیح
،یفروم(
1986
،ناراکمه و سکاف ؛ 1993
،تنرپ و سکاف ؛
1993
کاخ هک اجنآ زا .)
هنومن تهج ،دنتسه نگمهان یدومع تهج رد تابوسر و اه حوضو هب دیاب یرادرب
هنومن تهج .دوش صخشم درک دهاوخ کزان عطاقم ریسفت هب یمهم رایسب کمک ،یرادرب
لکش(
3 .)
عطاقم هیهت لحارم کزان هنومن تشادرب
هنومن ۀیلوا شرب
نیزر قیرزت
اه هنومن ندادرارق یارب زاب یاضف رد ندش کشخ کشخ ۀنومن شرب
هدش ۀنومن ندادرارق
یور رب هدروخ شرب یا هشیش ملا شیلوپ نداد ماجنا
ندناسر یارب هب عطقم تماخض
زا رتمک 30 نورکیم
ریز عطاقم ۀعلاطم پوکسورکیم
لکش 3 هنومن عطقم . یرادرب
یارب یژولوفرومورکیم تاعلاطم (
یفسوی
، 1391 )
3 - 2 - 2 هدامآ . یزاس هنومن کزان عطاقم ۀیهت و اه
هدامآ هنومن یزاس هنومن ۀزادنا هب اه
غمص زا یلولحم قیرزت اب لمع نیا .دراد تیمها یرادرب
Resin(
هنومن رد)
یم تروص یم تخس اوه ترواجم رد یغمص یندعم داوم ،کاخ ۀنومن لماک عابشا زا سپ .دریگ
هب کاخ و دوش
کولب تروص یمرد تخس ییاه
رد هک دیآ یم گنس دننامه تلاح نیا
.درک هیهت کزان رایسب عطاقم نآ زا ناوت
ار کاخ ندرک تخس دنیآرف
« قیرزت ای ندرک عابشا کاخ هب غمص ندرک
» یم دنیوگ
لکش(
4 .)
لکش 4 )لااب ریوصت( هدروخن تسد تروص هب کاخ زا هدش هیهت ۀنومن شرب . تمس نییاپ ریوصت( نیزر طسوت هدش عابشا ۀنومن–
)تسار - )پچ تمس نییاپ ریوصت( هدش هیهت کزان عطقم
یم ام ،اهنآ زا یپوکسورکیم کزان عطقم ۀعلاطم و هیهت و غمص ۀلیسو هب کاخ عابشا اب تاعلاطا میناوت
یربراک و کاخ نامتخاس ۀرابرد یدیفم پ کاخ هک یتلاوحت و رییغت و هیلا ره یاه
تش هب ،تسا هتشاذگ رس
.میروآ تسد
3 - 2 - 3 کزان عطاقم حیرشت و هعلاطم .
هب لماش کزان عطاقم ۀعلاطم شور یریگراک
هداد ندرک تبث و یپوکسورکیم فلتخم یاه تساه
لکش(
5 .)
یناک رد راک ۀوحن زا یهاگآ هب ،نازیرلاپ پوکسورکیم اب کزان عطاقم ۀعلاطم یرون یسانش
( OpticalMineralogy
گنس و )
یسانش
( Petrography
هایگ یدودح ات و )
،نیا رب هولاع .دراد زاین یسانش
هعلاطم هس یایشا ۀدهاشم زا یشان تلاکشم اب دیاب هدننک هتشاد ییانشآ یدعب ود تروص هب یدعب
دشاب
،للاج بحاص و یردیح :همجرت سپوتسا(
1390 .)
لکش 5 پوکسورکیم ریز کاخ کزان عطاقم هعلاطم . نازیرلاپ
4 - ثحب یناسنا ،ییایمیش ،یکیژولویب ،یکیزیف یاهدنیآرف کرد و یفرعم یارب یشور دننام هب کاخ یژولوفرومورکیم
( تسا مهم کاخ رد
Simpson & Adderley, 2003
.)
ناتساب هورگ یسانش
تاعلاطم نداد ماجنا یارب
تنمیم یناتساب ۀپت زا یژولوفرومورکیم دابآ
تشادرب هنومن تشه هنومن عطاقم .درک
زا دعب هدش تشادرب یاه
هدامآ تماخض هب ،نیزر قیرزت و یزاس .دش هعلاطم نازیرلاپ پوکسورکیم زا هدافتسا اب و هیهت نورکیم30
هداد ساسا رب لودج یاه
هنومن یمامت رد تارذ بلاغ ۀزادنا 1 فیعض یلیخ یگدشروج اب تلیس عون زا اه
هب طوبرم نوتس رد .دش یبایزرا هنومن یارب رادقم نیرتشیب نیگنایم ،ریداقم
یاه وI-1
وI-2
زا لبق هب طوبرم
هیلا هب طوبرم تابوسر و تسا رارقتسا هیلا هب طوبرم تابوسر رد .دنتسه یعیبط یاه
یدنور ،یگنهرف یاه
ۀنومن ات ار یشهاک یمD
هیلا نیا .تسا هتفای شیازفا ًاددجم ینایاپ ۀیلا ود رد هک مینیب نیرخآ هب طوبرم اه
نیب زا رب رثؤم یعیبط یاهدادخر و هپت یور رب نانکاس تیلاعف نیب رد .تسا هطقن نیا رد رارقتسا نتفر
هنومن هیلا هب طوبرم یگدشروج رادقم نیرتشیب اه ا دعب هک تسا رارقتسا زا لبق یعیبط یاه
یدنور رارقتسا ز
.تسا هتفرگ دوخ هب یدوعص دنور ًاددجم رادقم نیا ینایاپ ۀیلا ود رد و هداد خر یشهاک
لودج 1 . تفاب و زوت ی ع زادنا ة تارذ هنومن تابوسر پت ۀ م ی تنم دابآ
𝒙̅𝝁𝒎 𝒔𝒌𝝁𝒎
تارذ بلاغ هزادنا 𝒌𝝁𝒎 هنومن عون
هنومن
35 / 157 23 / 0 - 634 / 1 تلیس
یلیخ یگدشروج لادمینوی عوت زا ینحنم ،فیعض
B
84 / 162 22 / 0 - 641 / 1 تلیس
لادمینوی عوت زا ینحنم ،فیعض یلیخ یگدشروج C
92 / 225 19 / 0 - 480 / 1 تلیس
لادمینوی عوت زا ینحنم ،فیعض یلیخ یگدشروج D
40 / 197 22 / 0 - 591 / 1 تلیس
لادمینوی عوت زا ینحنم ،فیعض یلیخ یگدشروج E
19 / 231 21 / 0 - 598 / 1 تلیس
لادمینوی عوت زا ینحنم ،فیعض یلیخ یگدشروج F
80 / 173 25 / 0 - 729 / 1 تلیس
لادمینوی عوت زا ینحنم ،فیعض یلیخ یگدشروج H
097 30 / 0 - 939 / 1 تلیس
لادمینوی عوت زا ینحنم ،فیعض یلیخ یگدشروج I-2
097 30 / 0 - 939 / 1 تلیس
لادمینوی عوت زا ینحنم ،فیعض یلیخ یگدشروج I-1
5 . یپوکسورکیم عطاقم فیصوت
همادا رد هنومن ره یارب لیصفت هب یپوکسورکیم عطاقم فیصوت می :دیآ
لکش(
6 - لودج 2 )
I-1 هنومن ۀیلا زاI-1
LN127
؛تسا یعیبط ۀیلا ،یرافح میت شرازگ ساسا رب هیلا نیا .تسا هدش هیهت عقاو رد
ۀیلا ،هیلا نیا یور رب و تسا یعیبط ۀیلا نیرخآ
LN126
هتفرگرارق ۀرود فک هک
عطقم نیا گنر .تساII b
،لسنام گنر باتک ساسا رب هناد ًاتدمع یپوکسورکیم نامتخاس .دش هداد صیخشت نشور یرتسکاخ
اب یا
عون زا زیر هب تشرد تارذ یبسن شنکارپ
open porphyric
هناد کاخ .دنتسه کیکفت ًلاماک و یورک رتشیب اه
هرفح یوگلا .تسا هدش تشیب اه
ر .تسا لاناک عون زا هرفح یگدشرپ ۀرابرد
رپ اهنآ رتشیب هک تفگ دیاب اه هدشن
ریسفت رد .تسا هدوب صقان مکارتم و عطقنم تسس عون زا رتشیب یگدشرپ نیا زین یگدشرپ تروص رد ،دندوب هرفح گو نورد ناروناج یعفد داوم دوجو رب رظن ،عطقنم تسس یگدش رپ یوگلا اب اه یلا نیا رد .تساه
داوم ه
مه یداوم دوجو رب تللاد زین صقان مکارتم یگدشرپ یوگلا .دش ییاسانش زین ناروناج یعفد داوم هب کوکشم .دراد کاخ لخاد رد کهآ نوچ .تسا مک رایسب عطقم نیا هب طوبرم لاغز یگدنکارپ
رد نهآ کهرگ دوجو
کهرگ .دش هداد صیخشت دایز رایسب هیلا نیا ردند عون زا رتشیب نهآ یاه
هورگ ءزج هک دندوب عمتجم و یتی
یم بوسحم عمتجم .دنوش
I-2 هیلا عطقم نیا یاه
LN126
و
LN125
یم ششوپ ار ۀیلا .دهد
LN126
ساسا رب ناتساب هورگ رظن
یسانش
.تسا یرارقتسا ۀرود فک یترابع هب ؛تسا هتشاد فک یربراک لسنام گنر لودج ساسا رب زین هنومن نیا گنر
نشور یرتسکاخ هحفص یپوکسورکیم نامتخاس .دش هداد صیخشت
هناد کاخ هک تسا یا هب ًاتدمع اه
روط
هتفای دادتما یقفا هرفح و دنا
هحفص یاه رد زیر هب تشرد تارذ یبسن شنکارپ .تسا هدرک ادج مه زا ار اهنآ یا
هیلا نیا
open porphyric
هناد کاخ .تسا هحفص لکش هب رتشیب اه
فیعض کیکفت ۀجرد اب یا هتفرگ لکش
.دنا
هرفح یوگلا هحفص عون زا رتشیب اه
کهرگ .تسا یا ،کیپیت عون زا رتشیب و دایز زین عطقم نیا رد نهآ یاه
زا رتمک دودح رد ؛تسا مک هیلا نیا رد لاغز یناوارف .دنتسه یتیردند و عمتجم رایسب زین اهنآ هک درومهد
زیر
لاغز .دندوب هیواز هیلا نیا هب طوبرم یاه
اد .دش هدید زین هدش یلاغز همین بوچ یایاقب .دندوبن ر
H ۀیلا لماش اهنت هیلا نیا
LN124
ناتساب شرازگ جیاتن ساسا رب هیلا نیا یربراک .تسا هداد صیخشت یسانش
هوهق هیلا نیا گنر .دشن گنر رایسب یا
هحفص ،تیمها بیترت هب یپوکسورکیم نامتخاس .تسا هدیرپ هناد و یا
-
اب هک دوب یا زیر تارذ هب تبسن تشرد تارذ یبسن شنکارپ
open porphyric and single spaced enaulic
هناد کاخ .تسا هارمه هحفص رتشیب اه
هناد و یا هرفح یوگلا .تسا یا
هیلا نیا رد هدش هداد صیخشت یاه
هحفص مود ۀجرد رد و یلاناک ًاتدمع کهرگ .تسا یا
ون زا رتشیب زین هیلا نیا رد نهآ یاه کیپیت و یتیردند ع
لاغز یناوارف .دنتسه هیلا زا رتشیب هیلا نیا رد اه
دادعت هب یلبق یاه 10
- گرزب .دوب دروم 15 لاغز رطق نیرت
دودح رد هدش هدید کوکشم دروم کی .تسا یلبق ۀیلا زا رتشیب هیلا نیا رد لافس تاعطق .تسا نورکیم 625
.دش هدید زین ناوختسا هب
F ۀیلا لماش عطقم نیا
LN113
هک تسا ساسا رب
ناتساب هورگ شرازگ .تسا هتشاد فک یربراک یسانش
گنر
هوهق کاخ گنر رایسب یا
هناد رتشیب یپوکسورکیم نامتخاس .دش هداد صیخشت هدیرپ شخب رد و یا
یگو ییاه
زیر تارذ هب تشرد تارذ یبسن شنکارپ اب
open porphyric and single spaced enaulic and fine monic
هناد کاخ عون .دش هداد صیخشت هنومن رتشیب رد اه
شخب ریاس رد و هدش کیکفت ًلاماک و یورک اه کیکفت اه
هرفح یوگلا .دش یبایزرا طسوتم هحفص رتشیب اه
.تسا هتشاد هیلا نیا فک یربراک رب دییأت هک دوب یا
هرفح یگدشرپ وگلا عون نیا .تسا عطقنم تسس رتشیب اه
گو نورد ناروناج یعفد داوم هب هدش هداد تبسن اه
تسا
( ،للاج بحاص و یردیح :همجرت سپوتسا 1390
هیلا نیب زا .)
نیا هب طوبرم لاغز رادقم نیرتشیب ،یلبق یاه
دودح رد هک دوب هیلا 40
- لاغز .تسا دروم50 هب هک یهایگ یایاقب .دندوب هتسکش و هدش درخ رتشیب اه
تروص
ای هتخوس صقان مادنا زا یراثآ هیلا نیا رد .دش هدید هیلا نیا رد ،دندوب هدش لیدبت لاغز هب
یهایگ یاه
میت شرازگ هب هجوت اب هک دراد دوجو هیلا نیا رد زین لافس و هدش هتخپ لگ تاعطق .دش هداد صیخشت .تسا هداد صاصتخا دوخ هب ار رادقم نیرتشیب یرافح
E ۀدنریگربرد زین عطقم نیا
LN113
عقاو رد .دراد فک یربراک یرافح میت شرازگ ساسا رب هیلا نیا .تسا
ۀنومن و F
ۀیلا هب طوبرم ود ره E LN113
هوهق کاخ گنر .دنتسه گنر رایسب یا
.دش هداد صیخشت هدیرپ
هناد عون زا یپوکسورکیم نامتخاس زیر تارذ هب تشرد تارذ یبسن شنکارپ اب یبعکم و یا
open porphyric
and single spaced enaulic and fine monic
هناد کاخ لکش .تسا هناد تروص هب اه
ۀجرد اب یبعکم و یا
کیکفت هرفح لکش .تسا کیدزن طسوتم یریذپ هبش تروص هب زین اه
و فک یربراک رب یدییأت هک دوب هرفح
ۀیلا سکعرب .تسا ندش هدیبوک هناد کاخ و هدشن هدیبوک دایز هیلا نیا F
هب اه تم تروص هدش کیکفت طسو
دودح رد هیلا نیا رد لاغز تاعطق شنکارپ .تسا ۀیلا هب تبسن هک تسا دروم40
لاغز .تسا هدش مکF
رد اه
.دراد دوجو لافس و هدش هتخپ لگ تاعطق زین هیلا نیا رد .دندوب هتسکش و هدش درخ زین عطقم نیا ۀیلا زا وآ یور هدش هتخپ لگ زا هدافتسا هب نانکاس یعون هب F
هدر دوخ هاگیاج زین لافس نانچمه یلو ،دنا
دودح رد .تسا هتشاد ار گرزب هک دش تفای لافس هعطق 6
دودح رد اهنآ نیرت هزادنا نورکیم10
.دش یریگ
دودح رد یعفد داوم ۀزادنا .دش هدید هیلا نیا رد یعفد داوم زا یراثآ دوجو داوم دوجو .تسا نورکیم 15
لماکت و هعسوت زا ناشن یعفد یگدشرپ .دراد کاخ
هب هک تسا عطقنم تسس عون زا ًاتدمع هیلا نیا رد اه
گو رد یعفد داوم دوجو کهرگ .دراد هراشا اه
عطقم هباشم زین عطقم نیا رد اه و یتیردند و کیپیت عون زا F
.دنتسه عمتجم
D ۀیلا زا عطقم نیا
LN112
افح میت جیاتن ساسا رب هیلا نیا یربراک .تسا هدش هیهت یر
Occupation wash
ناتساب میت رظن هب هجوت اب .تسا هیلا نیا یسانش
یم کاخ یوشتسش زا ناشن .دهد
هوهق عطقم نیا گنر یا
گنر .تسا هدیرپ هناد عون زا یپوکسورکیم نامتخاس
شخب رد و یا هیواز یبعکم ییاه
اب راد تارذ یبسن شنکارپ
زیر تارذ هب تشرد
open porphyric and single spaced enaulic and double-spaced porphyric
.تسا
هناد کاخ هناد رتشیب اه
شخب رد و یا هناد کاخ .دوب یبعکم ییاه
هیواز یبعکم زین یبعکم یاه همین و راد
هیواز -
هرفح یوگلا .تسا راد هحفص و لوکیزو ،لاناک عون زا عطقم نیا رد اه
رفح عاونا عطقم نیا رد .تسا یا ه
هدید اه
یم هرفح .دوش قفا هب عطقم نیا قلعت زا ناشن لوکزیو یاه
هرفح .دراد نیمز حطس کیدزن یحطس یاه یاه
هحفص هرفح و کاخ رد شزغل هب طوبرم یا لاناک هب طوبرم زین لاناک یاه
هدنز تادوجوم ریسم ای هشیر یاه
هرفح عون نیا ،عقاو رد ؛دنتسه نامتخاس زا یباتزاب یعون هب اه
هیواز یبعکم یپوکسورکیم دادعت .دنتسه راد
دودح رد هیلا نیا رد هدش هداد صیخشت لاغز ات30
.دوب دروم35
C ۀیلا زا عطقم نیا
LN108
یشاپورف یرافح میت جیاتن ساسا رب هیلا نیا یربراک .تسا هدش هیهت
Fillcollapse(
هوهق عطقم نیا گنر .تسا هدش ریبعت )
گنر ِیا .تسا هدیرپ ،عطقم نیا یپوکسورکیم نامتخاس
هناد شخب رد و یا یگو رظن هب ییاه
)هناد کاخ نودب(
نیا رد .تسا زیر تارذ هب تشرد تارذ یبسن شنکارپ اب
عطقم
single spaced enaulic and double-spaced porphyric
هناد کاخ .تسا هناد عون زا رتشیب اه
و یا
هحفص .تسا یا
B ۀیلا زا عطقم نیا
LN108
یشاپورف یرافح میت جیاتن ساسا رب هیلا نیا یربراک .تسا هدش هتشادرب هدش ریبعت
تسرد هپت یقرش تمس رد هک تسا هدوب یتشخ راوید عطقم نیا یژولوفرومورکیم ،جیاتن ساسا رب یلو ،تسا هوهق عطقم نیا گنر .دوب هدش یا
گنر هناد عطقم نیا یپوکسورکیم نامتخاس .تسا هدیرپ ب یا
یبسن شنکارپ ا
زیر تارذ هب تبسن تشرد تارذ
single spaced enaulic and double- spaced enaulic
هناد کاخ .تسا اه
هناد عون زا رتشیب هیواز یبعکم و یا
هرفح عون .دوب راد هحفص و لاناک رتشیب اه
یور رب هکنیا هب هجوت اب .تسا یا
یگ یضعب زین لاح نامز رد یتح ،یتشخ یاهراوید یم دشر رتشراخ ریظن ناها
هرفح عون نیا ،دنک لخاد رد اه
هشیر هب عطقم یم هداد طابترا ناهایگ یاه
هب ندش کشخ زا دعب تشخ ًلاوصا .دوش کرت تروص
هحفص یاه یا
یم هدید یم هفاضا نآ هب شلک و هاک و دوش
کرت یولج ات دوش کرت عقاو رد .دوش هتفرگ رتشیب یاه
یاه
هحفص فرط کی زا یا یشان راوید نتخیرورف زا دیاش ،رگید فرط زا و دشاب تشخ دوخ هب طوبرم تسا نکمم
یم رظن هب یلو ،دشاب هدش هب و راوید نتخیرورف لامتحا دیآ
هرفح ندمآ دوجو هحفص یاه
یوق ۀیضرف یا رت
.دشاب
لکش 6 . رادومن صوت ی ف ی عطاقم م ی پوکسورک ی
لودج 2 عطاقم یژولوفرومورکیم هصلاخ . تنمیم ۀپت کزان
سلاک یناوارف لودج رد . دابآ و کولاب ساسا رب اه
،ناراکمه 1985
ο :) ،مک رایسب : ،مک : ο ο
ο οο ،دایز : ο οοο .دایز یلیخ :
ضراوع کاخ Fine mineral material (<63 Mm) تخاس
)
هنومن C/f
نامتخاس یپوکسورکیم
کهرگنهآ
داومیعفد
لافس
هدش هتخپ لگ
ناوختسا همین بوچ هتخوس
لاغز
یهایگ یایاقبیهایگ تفاب
گنر
single spaced enaulic and double-spaced enaulic هناد
،یا یبعکم ο
- ο - - 40 - - ο ο 45 ο Very pale
brown B
single spaced enaulic and double-spaced
porphyric هناد
،یا هحفص یا ο ο ο ο οο ο οο - 75 - - - 80 - Very pale
brown C
open porphyric and single spaced enaulic
and double- spaced porphyric هناد
و یا یبعکم
همین هیواز راد ο οο ο ο -
ο - 30 - - ο 35 - Very pale
brown D
open porphyric and single spaced enaulic
and fin monic هناد
،یا یبعکم ο ο
ο ο οο ο οο - 40 -
- - Very pale
brown E
open porphyric and single spaced enaulic
and fin monic هناد
،یا یگو ο
ο οο - ο οο ο ο 40 ο - - 50 ο Very pale
brown F
open porphyric and single spaced enaulic هناد
،یا هحفص یا ο ο οο -
- - 10 - - - 15 - Very pale
brown H
open porphyric هحفص
ο οο یا ο -
ο - 10 -
- - Light gray I-2
open porphyric هناد
ο οοο یا ο ο -
- ο -
- 5 - Light gray I-1
لکش 7 a . لافس : b- هدش هتخپ لگ : c-
باج کهرگ : ه
هدش اج d- نهآ کهرگ : e-
لاغز : f- یهایگ یایاقب : -
یعفد داوم :g h-
هدشدرخ لاغز :
6 . هجیتن هاگ و یرافح هورگ شرازگ ساسا رب یراگن
کلیس زا لبق ۀرود هب طوبرم رارقتسا عورش ،کلیس ۀرود یاه
III-
ۀیلا یاهریسفت هب هجوت اب .تسا 7B
یم رظن هبI-1
بوطرم و مرگ طیارش ،نانکاس رارقتسا زا لبق دسر رب یرت
کهرگ اعدا نیا دهاش و هتشاد تیمکاح هقطنم کاخ صخاش هک تسا عمتجم نهآ یاه
یفروموردیه یاه
کاخ عون نیا رد .تسا هدوب هدناشوپ ار نیمز حطس هناخدور نایغط هکنیا ای هدوب لااب ینیمزریز بآ حطس اه
نانکاس و تسا هدرک داجیا فک ،هدیدپ نیا رب هبلغ یارب
ۀنومن رد .دنا هرفح دوجو H
هحفص و یلاناک یاه یا
هرفح هک دراد هلابز نفد لحم یترابع هب ای تشابنا یربراک یعون زا ناشن تیلاعف ۀدنهد ناشن یلاناک یاه
کاخ تادوجوم هرفح و یز
هحفص یاه ناشن یا
هلابز یگدرشف ۀدنهد سه نفد لحم رد اه
.دنت هولاع رب هرفح یاه
هحفص هب ،یلاناک و یا هرفح یدروم تروص
دوجو هب ًلاومعم هرفح عون نیا .دش هدید مه لوکیزو یاه بابح
یاه
قفا رد اوه یگژیو زا .تسا هدش هداد تبسن نیمز حطس کیدزن یاه
رد هتخپ لگ دوجو هیلا نیا هب طوبرم یاه
زا هدافتسا رب هولاع نانکاس هک تسا هنومن هدروآور زین هتخپ لگ زا هدافتسا هب لافس
.دنا
تفگ هب هجوت اب کاخ ناداتسا اب وگو
هناد کاخ ،یژولوفرومورکیم ۀنیمز رد یسانش هقطنم ِیبعکم یاه
هنومن هب طوبرم ۀنومن رد ار بلطم نیا هک تسا یعیبط یاه
یمE
داوم ،هنومن نیا هب طوبرم دراوم زا .مینیب
اخ لخاد ناروناج یعفد یم ناشن بلطم نیا ؛دراد کاخ یعیبط لماکت و لوحت زا ناشن هک تسا ک
زا هک دهد
عطقم عطقم اتE
لباق دراوم زا .تسا هتشادن دوجو یرارقتساD
تبسن لاغز دادعت شهاک ،عطقم نیا رد هجوت
لاغز .تسا یلبق ۀیلا هب تشرد رایسب هیلا نیا یاه
لاغز زا رت هیلا یاه
وصا .دندوب یلبق یاه داوم ءزج لاغز ًلا
یم بوسحم رادیاپ تدم ات ،دوش نفد کاخ ریز رگا و دوش
یم یقاب ملاس یرییغت نیرتمک نودب اه عقاو رد .دنام
لاغز هباج کهرگ .دراد یناهگان ندش نفد زا ناشن ،تشرد یاه دادخر رب یرگید دییأت هیلا نیا رد هدش اج
.تسا عطقم نیا رد بلایس عطقم یمن هدید یگنهرف راثآ زا یناشن عطقم نیا زا دعب و تسا یگنهرف عطقم نیرخآ C
یوگلا نیا .دوش
هحفص یم هداد طابترا تابوسر شزغل هب یا هحفص یوگلا هک ارچ ؛دوش
شزغل و کاخ ندیبوک تلاح ود رد یا
یم لکش تابوسر ینتفریذپ رظن هب یمود رظن اجنیا رد ؛دریگ
نیا رد هک یزیچ .تسا رت ثحب رایسب هیلا
زیگنارب
( لاغز دادعت نیرتشیب عطاقم یمامت نیب رد هک تسا نیا ،دوب 75
- 80 رد ،تشاد دوجو هیلا نیا رد )ددع
یم یدح ات هک یلاح هیلا ءزج هیلا نیا تفگ ناوت
مک نآ لاغز دادعت هک دوب نیا راظتنا و تسا ینایاپ یاه
لاغز رد هک یزیچ .دشاب تسا نیا ،دراد دوجو اه
هشوگ یزیت تلاح هک یترابع هب ؛تسا هدش ظفح اه
تحت هتفرگنرارق یوج طیارش ریثأت هدش نفد یناهگان تروص هب و
ندمت نیا تسا هدش ثعاب هچنآ عقاو رد .دنا
هیلا رادقم نیرتشیب هکنیا هب هجوت اب .تسا هدوب یاچداش ۀناخدور زا لصاح بلایس ،دورب نیب زا رد لاغز یاه
ۀیلا ا هدوب C یم نانکاس هک رظن نیا ،تس رثا رد یلو ؛تسین تسرد ،دننک کرت ار هقطنم نیا دنتساوخ
بلایس .تسا هتفرگرارق یبلایس تشد تابوسر ریز و هدش کورتم هقطنم نیا ،هناخدور یاه
ۀیلا .تسا هدش هدافتسا زین شلک و هاک ،لگ رب هولاع ،یتشخ راوید رد و هتشاد راوید یربراک یعون هب D
وجو هتشاد زین یزرواشک دایز لامتحا هب نکاس مدرم هک دراد نیا زا ناشن هدافتسا دروم شلک و هاک د رد .دنا
یم هدید حوضو هب کاخ نورد رد هاک راثآ ،عطقم نیا بلاج دروم .دراد قرف یلبق عطاقم اب ًلاماک و دوش
هجوت
ر رجآ ای هتخپ لگ ۀیهت و لافس تخاس یروانف هب نانکاس هک تسا نیا فرط رد هک یراوید یلو ،دندوب هدیس
راوید ،هپت یقرش تمسق رد هناخدور نایرج هب هجوت اب .تسا هدش هیهت لگ زا ،دندوب هتخاس هاگتنوکس یقرش هناد کاخ عون .تسا هتشاد هناخدور نایرج زا تظافح یربراک هناد عطقم نیا یاه
کاخ .تسا یبعکم و یا
هناد یبط تابوسر هب صاصتخا یبعکم یاه تدش هب هقطنم نانکاس یلک تلاح رد .دراد هقطنم نیا یع
تحت هدوب یاچداش ۀناخدور نایرج رتسب تارییغت و بآ نایرج ریثأت .دنا
عبانم
جروج ،سپوتسا (
1390
« )،
کاخ یژولوفرومورکیم )بوسر و کاخ کزان عطاقم حیرشت و هعلاطم یامنهار(
» ، دمحا :همجرت
،للاج بحاص ناسحا و یردیح لوا پاچ ،نارهت هاگشناد
، ص 278 .
نسح ،یلشن یلضاف (
1380 )،
« یسررب ناتساب یاه نارهت تشد رد یسانش
» هاگشناد یناسنا مولع و تایبدا هدکشناد هلجم ،
نارهت ، صص 197 - 215 .
لودج لسنام گنر .
هراشا کاخ یژولوفرومورکیم تاعلاطم شرازگ« تیاس یاهدنیآرف هب یا
یناتساب ۀطوحم :زاس رهبا ،هپت هعلق
» رشتنم شرازگ( ،
.)هدشن ناراکمه و کشز یفسوی (
1391 )،
رامش هاگراک رد شواک شرازگ « ۀ
1 تنمیم :هطوحم دابآ
»
، .)هدشن رشتنم شرازگ(
نیمرآ ،تیمشا ؛نیوگ،روملیگ ؛مساق ،یزیزع ؛نسح ،یلشن یلضاف ؛نارهم ،یدوصقم (
1391 ،)
« طورخم شقن هنکفا
رد اه
تنوکس عیزوت هاگ
نیمز هاگدید زا خیرات زا شیپ یاه ناتساب
یسانش علاطم(
ۀ طورخم :یدروم نکفا
ۀ )برع یجاح و دورجاج
»
،
شهوژپ ییایفارغج یاه
، رود ۀ 44 رامش ، ۀ 4 ، 1 - 22 .
( یداجس اضردیس و اضر ،نیرفآرهم 1384
،)
« ثأت هاگرارقتسا رب ییایفارغج طیحم و یژولوردیه ری کهز ۀزوح یناتساب یاه
ناتسیس
» یناسنا مولع سردم ۀمانلصف ، ۀرود ،
9 ۀرامش ، 1 ، 217 - 239 .
رغصا ،رفدیون ؛دمحم دیس ،هدازنامز ؛نارهم ،یدوصقم (
1392
،) هطوحم یژولوفروموئژوئلاپ« نارهت برغ بونج یناتساب یاه
علاطم(
ۀ پت :یدروم ۀ
تنمیم نیفام و دابآ )دابآ
»
، نایاپ مان ۀ را یسانشراک
،یژولوفروموئژ دش دکشناد ،نارهت هاگشناد
ۀ ایفارغج ،
137 .صص اضر ،یمرح یوسوم (
1389
،) بوسر« یسانش
»
، .مهدزاود پاچ ،یوضر سدق ناتسآ تاراشتنا
Adderley, W.P., Alberts, I.L., Simpson, I.A.,Timothy, W., 2004. Calciumeironephosphate features in archaeological sediments: characterization through microfocus synchrotron X-ray scattering analyses, Journal of Archaeological Science 31, 1215-1224.
Adderley, W.P., Simpson, I.A., Donald, A.D., 2006. Historic landscape management: a validation of quantitative soil thin-section analyses, Journal of Archaeological Science 33,320- 334.
Bullock, P., Federoff, N., Jongerius, A., Stoops, G., Tursina, T., Babel, U., 1985. Handbook for Soil Thin Section Description. Waine Research Publications, Wolverhampton (U.K.).
Chuanxiu, L., Zhuo, Z., Houxi, Z., Anding, P., Gang, F., Jiu, J. B., Jie, L., Mingxi, Y., 2013.
Palaeoenvironmental significance of grain-size distribution of river flood deposits: a study of the archaeological sites of the Apengjiang River Drainage, upper Yangtze region, Chongqing, China, Journal of Archaeological Science 40, 827-840.
Fox. C.A., Guertin, R. K., Dickson, E., Sweeney, S., Protz,and, R., Mermut, A.R., 1993.
Micromorphological methodology for inorganic soils, in: M.R., Carver (ed.), soil sampling and methods of analysis, Lewsis Publ., Boca Raton, FL. pp. 683-709.
Fox, C.A., and Parent, L.E., 1993. Micromorphological methodology for organic soils, in:
M.R., Carver (ed.), soil sampling and methods of analysis, Lewis Publ. Boca Raton, FL. pp.473- 485.
Linstadter, J., Kehl, M., 2012. The Holocene archaeological sequence and sedimentological processes at Ifri Oudadane, NE Morocco, Journal of Archaeological Science 39, 3306-3323.
Shillito, L.M., Matthew, J.A., Wicks, K., Marshall, L.J.R., Matthews, W., 2011.
Biomolecular and micromorphological analysis of suspected faecal deposits at Neolithic Çatalhöyük, Turkey, Journal of Archaeological Science 38, 1869-1877.
Luo, C., Zheng, Z., Zou, H., Pan, A., Fang, Gang., Bai., J., Li., J., Yang., M., Palaeoenvironmental significance of grain-size distribution of river flood deposits: a study of the archaeological sites of the Apengjiang River Drainage, upper Yangtze region, Chongqing, China, Journal of Archaeological Science 40, 827-840.
Maghsoudi, M., Simpson, I.A., Kourampas, N., Fazeli Nashli, H., 2013. Archaeological sediments from settlement mounds of the Sagzabad cluster, central Iran: Human-induced deposition on an arid alluvial Plain, Quaternary International, 1-17.
Murphy, C.P., 1986. Thin section preparation of soils and sediments. A B Academic Publ., Berkhamsted, England.
Shillito, L.M., Bull, I.D, Matthews, W, Almond, M, Williams, J.M, Evershed, R.P., 2011.
Biomolecular and micromorphological analysis of suspected faecal deposits at Neolithic Çatalhöyük, Turkey, Journal of Archaeological Science 38, 1869-1877.
Simonneau, A., Doyen, E., Chapron, E., Millet, L., Vanniere., B., Giovanni., C. D., Bossard, N., Tachikawa, K., Bard., E., Alberic., A., Desmet., M., Roux., G., Lajeunesse., P., Berger., J.F., Arnaud, F., 2013. Holocene land-use evolution and associated soil erosion in the French Prealps inferred from Lake Paladru sediments and archaeological evidences, Journal of Archaeological Science 40, 1636-1645.
Simpson, I.A., Adderley, W.P., 2003. A micromorphological perspective on archaeological site formation processes, in: Larsen, J.H., Rolfsen, P. (eds.), Halvdanshaugen– arkeologi, historie og naturvitenskap, Universitetets kulturhistoriske museer skrifter, vol. 3, pp. 329–340.
Sonnenburg, E.P., Boyce, J.I., Reinhardt, E.G., 2013. Multi-proxy lake sediment record of prehistoric (Paleoindiane Archaic) archaeological paleoenvironments at Rice Lake, Ontario, Canada, Quaternary Science Reviews 73, 77-92.
