بررسی اثر تیمارهای سرمادهی و آبجوش بر جوانه زنی بذر گونه

(1)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

799

هناوج رب شوجبآ و یهدامرس یاهرامیت رثا یسررب ینز

هنوگ رذب Zygophylum fabago

یمیهاربا هفوکش ،1

یادیش لیعامسا

2جکرک و*

یدمتعم داوج

3

،یرادزیخبآ و عترم هورگ ،یرادعترم دشرا یسانشراک یوجشناد1

.هیمورا هاگشناد ،یعیبط عبانم هدکشناد

هیمورا هاگشناد ،یعیبط عبانم هدکشناد ،یرادزیخبآ و عترم هورگ ،رایداتسا2

.

یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،روشک عتارم و اهلگنج تاقیقحت هسسوم ،عترم تاقیقحت شخب ،یشهوژپ رایشناد3

لووسم هدنسیون *

؛

[email protected]

هدیکچ فلع لرتنک و یعترم ناهایگ رارقتسا و تشک یم بوسحم هدمع تلاکشم زا ،اهنآ روذب باوخ تلع هب زره یاه

لباق دصرد .دوش

هظحلام هنوگ هب قلعتم یاهرذب زا یا یم رسب هیلوا باوخ لاح رد تشادرب نامز رد یشحو یاه

.دنرب حت روظنم نیمه هب قیق

هنوگ رذب باوخ تسکش فده اب رضاح

Zygophylum fabago

و زور کی و ود ،هس تدم هب یهدامرس یاهرامیت .دش ماجنا

کی سنایراو هیزجت زا لصاح جیاتن .دیدرگ باختنا دهاش رامیت ناونع هب رطقم بآ و هقیقد جنپ و ود تدم هب شوجبآ رامیت رامیت هک تسنآ زا یکاح نکناد نومزآ و هفرط دروم هنوگ رذب باوخ تسکش رد رامیت نیرترثؤم ،هقیقد ود تدم هب شوجبآ

هناوج تعرس و دصرد شیازفا و یسررب .تسا ینز

:یدیلک ناگژاو هناوج ،باوخ تسکش ،رذب باوخ

،ینز

Zygophylum fabago

.

همدقم ینغ ءزج ناریا رولف یم رامش هب ناهج رد اهرولف نیرت

رثا رب هزورما هنافسأتم هک دور یلماوع

ان تارییغت شوختسد بولطم

.تسا هدش

هک تسا یلاح رد رما نیا هنوگ

هبنج ریاس رظن زا ،هفولع دیلوت هبنج رب هولاع ،روشک عتارم رد دوجوم یهایگ یاه بآ فیطلت ریظن اه

زا یریگولج ،یحطسریز و یحطس بآ عبانم هیذغت و كاخ رد بآ ذوفن ،اوه و فراصم و بوچ دیلوت ،نژیسکا دیلوت ،كاخ شیاسرف

یم تیمها یاراد یتعنص و ییوراد .دنشاب

هنوگ ره ،هفولع نیمأت و كاخ شیاسرف زا یریگولج رد ناریا عتارم یتایح شقن هب هجوت اب

دیلوت ناوت شیازفا تهج رد یمادقا ی

هژورپ یارجا قیرط زا روشک عتارم بانتجا عتارم هعسوت و حلاصا یاه

.تسا ریذپان دنپسا هریت

(

Zygophyllaceae

رد ) 22 و سنج 285 هقبط هنوگ مرف لماش هریت نیا .تسا هدش یدنب

،کچوک یتخرد عون زا فلتخم یشیور یاه

یم گرزب یتخرد عون ًاتردن و یفلع و هچتخرد دشاب

( 7

هریت نیا ناهایگ .)

نییاپ رایسب یبآ زاین اب ،ناریا رد ییایفارغج رظن زا

سکاپ دراد شنکارپ ایلاتیا ،هسنارف ،اقیرفآ لامش ،ناتسبرع ،قارع ،هیکرت ،ناتسناغفا ،نات

( 8

. )

ییایبول چیق (

Zygophylum fabago L.

)

یفلع یهایگ ناونع هب هپل ود ،ایاپ

تسا نآ عافترا هک 100

- 60 یتناس یم ریثکت رذب اب و هدوب رتم گرب .دوش

هب اه تفج کی تروص

هناش ،لکش یضیب و ىا لوط اب یموم و یتشوگ

3 - 2 یتناس هچگرب نیا هک تسا لباقتم هچگرب ود لماش گرب ره .تسا رتم ژاو اه

مخت .دنتسه قارب و ناشخرد ،كرک نودب ،فاص ،یغرم لگ گرب رانک رد

یم هدید درفنم و گنر درز یاه لماش لگ ره هک دوش

5

تسا هاتوک ىلگمد و گربلگ .

اوا ات راهب هایگ نیا ىهدلگ مسوم تسا ناتسبات لی

یم تفای روفو هب ناجیابرذآ یکهآ یاه كاخ رد و

.دوش لکش یلیطتسم و هتخیوآ ،لوسپک هایگ هویم هک تسا

نآ ضرع ربارب هس لقادح نآ لوط روتم رذب یدایز دادعت یوتحم و

و م

هدغ تسا راد

( 4

.)

نآ هناد رازه نزو 026

/ 5 .تسا یخرب اهروتکاف تعیبط رد دوجوم ی مسیلوباتم شنکاو

ی و هدز مه هب ار هناوج

ینز

یم لکشم راچد ار .دننک

هفقو هنوگ ره رد

دشر لماوع ریثأت تحت هک رذب ینورد

ای ینوریب ،دشاب هایگ یگتفخ

ای باوخ ب ذ ر قلاطا

یم .ددرگ هوق نازیم رب نامز تشذگ ریثأت هناوج و هیمان

تسا یدراوم نیرتمهم زا یعترم ناهایگ یاهرذب ینز ندرک رابنا تهج هک

نآ زا هرابود هدافتسا و اهرذب زا نامز لوط رد هیمان هوق ظفح و نآ یراگدنام و رذب تیفیک .دریگ رارق هجوت دروم دیاب تعیبط رد اه

(2)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

800

هاگشیور هعسوت و حلاصا تهجرد رذب باختنا رد مهم رایسب دراوم هلمج هدش بیرخت یاه

تسا

( 6

.)

شهوژپ نیا ماجنا زا فده ،

یسررب تسکش فلتخم یاهرامیت رثا باوخ

و هناوج هایگ رذب ینز Zygophylum fabago

تسا .

شور و داوم اه

عمج هقطنم روذب یروآ

هقطنم زا رظن دروم هنوگ رذب ناتسرهش رد ولزان

رد عقاو هیمورا

̎24 44˚ ات

̎53 45˚ لوط یقرش

̎30 و 37˚

̎58 ات 37˚

ضرع عمج یلامش یاچ ولزان هزوح .دش یروآ

یگدنراب نیگنایم اب 400

،لاس رد رتمیلیم یعافترا هنماد رد

3600 - 1291 و عقاو رتم

رب غلاب یطیحم 65

/ 260 رتمولیک هیمورا ناتسرهش ات نآ هلصاف و هتشاد رارق هیمورا ناتسرهش لامش رد روکذم هضوح .دراد 20

تسا رتمولیک .

ترامود شور قبط هقطنم میلقا عون بوطرم ات بوطرم همین ،ن

یم دشاب .

شیامزآ هویش رامیت رثا یسررب روظنم هب یهدامرس یاه

، شوجبآ دهاش و هناوج لیسناتپ رب هنوگ هچهایگ دشر و ینز

ییایبول چیق

، یشیامزآ هب

اب یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد و لیروتکاف تروص 4

ره یارب رارکت رامیت

رد طیارش .دش ماجنا هاگشیامزآ

اب لوا ماگ رد صلاخ لمع ،ملاسان و ملاس روذب یزاسادج

.تفرگ تروص یزاس دح ات اطخ ندناسر لقادح هب و رتشیب تقد تهج

یم رظنب ناسکی دشر تردق و هزادنا رظن زا هک دندش باختنا ییاهرذب نکمم .دندیسر

زا سپ و یدعب ماگ رد اب نآ ندرک ینوفعدض

لولحم 5 هب میدس تیرلکوپیه دصرد تدم

5 ش رطقم بآ اب هلصافلاب ،هقیقد .دندش هتس

تدم هب یهدامرس یاهرامیت 24

، 48 و 72

.دندش باختنا رظن دروم یاهرامیت ناونع هب ،دهاش رامیت ناونع هب رطقم بآ زین و هقیقد جنپ و ود نامز تدم هب شوج بآ و تعاس رامیت ره یارب 4

رارکت ره رد و رارکت دادعت

20 مه و ملاس رذب ا

عومجم رد( شیدیرتپ رد ناسکی لصاوف اب هزادن 24

یارب شیدیرتپ 6

هناوج .دنتفرگ رارق بوطرم یفاص قرو ود نایم شیدیرتپ ره روذب .دش هداد رارق )رامیت ره و ًابترم اهرذب ینز

24 یسررب رابکی تعاس

هناوج دادعت و هدش هناوج تبث كلام .دیدرگ تبث یعمجت یناوارف تروص هب اه

خ ،ینز هشیر جور رادقم هب هچ

تبث .دوب رتمیلیم ود

هناوج زور زا ینز لوا

هناوج چیه متسیب ات مهدفه زور زا هکنیا تلع هب متسیب زور رد و عورش .دیدرگ فقوتم ،دشن تبث یدیدج

اه هداد لیلحت هیزجت شور هناوج تعرس و دصرد لیلحت هیزجت رذب ینز

ییایبول چیق تحت

یاهرامیت ریثأت هفرط کی سنایراو هیزجت نومزآ قیرط زا فلتخم

نومزآ ماجنا روظنم هب .دش هدافتسا نکناد یا هنماد دنچ نیگنایم هسیاقم نومزآ زا اه نیگنایم هسیاقم روظنم هب .تفرگ تروص یاه

مرن زا یرامآ رازفا

هخسنSPSS 18 مرن زا هدافتسا اب اهرادومن مسر و رازفا

Excel هخسن 2016 تفرگ ماجنا .

ثحب و جیاتن فلا - هناوج دصرد جیاتن رذب ینز

یسررب دروم یاهرامیت ریثأت

(سنایراو هیزجت ،اه هداد ندوب لامرن نومزآ زا سپ ANOVA

هناوج دصرد ،) هناوج دصرد نیب هک دش هدهاشم و ماجنا ینز

یاهرامیت ینز دروم

حطس رد هعلاطم نانیمطا

95 دصرد ینعم فلاتخا راد

لودج( دراد دوجو 1

.)

(3)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

801

لودج 1 هناوج دصرد ریداقم سنایراو هیزجت : رذب ینز

ییایبول چیق فلتخم یاهرامیت رد

تارییغت عبنم تاعبرم عومجم

یدازآ هجرد تاعبرم نیگنایم

F Sig

نیب یهورگ 5

/ 9112 5

5

/ 1822

3 / 21 0

نورد یهورگ 5

/ 1537 18

4 / 85

0 لک / 10650 23

هک درک صخشم نکناد نومزآ جیاتن هناوج دصرد

اب شوجبآ رد هقیقد ود رامیت رد ینز 50

/ 62 اهرامیت ریاس نیب رد ار نازیم نیرتشیب دصرد

هناوج دصرد رظن هطقن زا اهرامیت هیقب و هتشاد هناوج دصرد و هتفرگ رارق یرامآ هورگ کی رد ینز

روکذم رامیت اب هسیاقم رد یرتمک ینز دنراد

لکش(

2 .)

لکش 2 هناوج دصرد ریداقم هسیاقم : ینز

هناوج تعرس جیاتن :ب رذب ینز

یسررب دروم یاهرامیت ریثأت

سنایراو هیزجت ،اه هداد ندوب لامرن نومزآ زا سپ (

ANOVA هناوج تعرس ،)

هک دش هدهاشم و ماجنا ینز نیب

هناوج تعرس دروم یاهرامیت ینز

نانیمطا حطس رد هعلاطم 95

ینعم فلاتخا دصرد دراد دوجو راد

لودج(

2 .)

لودج 2 هناوج تعرس ریداقم سنایراو هیزجت : رذب ینز

تارییغت عبنم تاعبرم عومجم

یدازآ هجرد تاعبرم نیگنایم

F Sig

یب یهورگ ن

9 / 2

5

5 / 0

43 / 18 0

ورد یهورگ ن

57 / 0

18 0

لک 4 / 3

23

هک درک صخشم نکناد نومزآ جیاتن هناوج تعرس

اب شوجبآ رد هقیقد ود رامیت رد ینز 16

/ 4 ریاس نیب رد ار نازیم نیرتشیب و هتشاد اهرامیت

هناوج تعرس رظن هطقن زا اهرامیت هیقب هناوج تعرس و هتفرگ رارق یرامآ هورگ کی رد ینز

لکش( دنراد روکذم رامیت اب هسیاقم رد یرتمک ینز

2 .)

b

b b

b

a

b

0 10 20 30 40 50 60 70

تعاس72

یهدامرس تعاس48

یهدامرس هقیقد5

شوجبآ هقیقد2

شوجبآ دهاش

دصردهناوجینز

(4)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

802

لکش 2 هناوج تعرس ریداقم هسیاقم : ینز

نیرتشیب ،لودج رد هدش هئارا جیاتن قبط هناوج تعرس و دصرد

دناسیخ رامیت رد ینز تدم هب شوج بآ رد ن

2 .تسا هقیقد قبط

تاشرازگ بآ

شوج یم دربب نیب زا ار رذب باوخ دناوت

( 9

.)

ناراکمه و حتاف

( 3

هنوگ رد رذب باوخ تسکش یسررب فده اب )

Astragalus tribuloides

،رذب هتسوپ ندرک ریذپذوفن و یهدامرس یاهرامیت اب یهدامرس رامیت هک دندرک شرازگ

7 و 14 زا ،هزور

هناوج رظن ( ینز

97 و 96 ینعم فلاتخا )دصرد .دراد اهرامیت ریاس اب یراد

Zarekia

ناراکمه و

( 10

هناوج یسررب رد)

هنوگ ینز یاه

شارخ یاهرامیت ،هلاسدنچ نوگ فلتخم رذب رد ار امرس و یهد

6 رامیت هک دندرک شرازگ و یسررب هنوگ شارخ

هب رامیت نیرتهب یهد

هناوج روظنم .تسا رذب ینز

ناراکمه و قآ

( 1

کیروفلوسدیسا یاهرامیت رثا یسررب ناونع اب یقیقحت رد )

98 کشخ یهدامرس ،دصرد

10 و 15 بوطرم یهدامرس ،هزور 10

و 15 شوجبآ و هزور 1

، 3 ، 5 ، 10 و 15 هناوج کیرحت و باوخ نتسکش رد هقیقد رذب ینز

Astragaluspodolobus

هناوج تعرس و دصرد هک دنتفرگ هجیتن ، قبط .تسا هدوب اهرامیت هیقب زا رتهب شوج بآ رامیت رد ینز

هناوج تعرس و دصرد ،شوجبآ رد اهرذب یریگرارق نامز شهاک اب ،ناشیا شرازگ یم شیازفا ینز

یروط .دبای نازیم نیرتشیب هک

هناوج تعرس و دصرد .دش شرازگ شوجبآ رد هقیقد کی رامیت هب طوبرم ینز

ناراکمه و ینیسحلا یعیفر

( 2

یاهرامیت رثا یسررب رد)

هناوج رب باوخ تسکش نیریش رذب ینز

باقرغ رامیت و هقیقد ود نامز تدم هب شوجبآ رامیت هک دنتفرگ هجیتن ،نایب ،زور ود تدم هب

اب بیترت هب 81

/ 33 و 53 / 33 اهرامیت نیرترثؤم هناوج دصرد رب

نیریش روذب ینز .دندوب نایب

نادزی ناراکمه و سانش

( 5

یشهوژپ یط)

هناوج تایصوصخ رب ییایمیشوکیزیف یاهرامیت رثا ناونع اب ( سورخ جات یتنیز ییوراد هایگ رذب ینز

Amaranthus cruentus

هجیتن ،)

هناوج نازیم شیازفا اب شوجبآ رامیت هک دنتفرگ زا رذب ینز

7 هب دصرد 36

.تسا هدوب رامیت نیرترثؤم ،دصرد

عبانم

1 ینیسح ،.م ،یلیعمسا دمحم ،.خ ،قآ . یفطصم و .ح ،مدقم

.ح ،ول 1397 رثا یسررب . هناوج کیرحت و باوخ نتسکش رد فلتخم یاهرامیت

رذب ینز Astragalus

podolobus هتفای .

دلج ،یتسیز مولع رد نیون یاه 4

هرامش ، 2 هحفص ، 146 -

.154

2 .م ،یرهظم و .ر.م ،نیدت ،.م ،ینیسحلا یعیفر . 1393

. هناوج رب باوخ تسکش یاهرامیت رثا .رذب ینز

دلج ،یزرواشک یعارز هب 16

هرامش ، 4 هحفص ، 809 -

817 . b

b b

b

a

b

0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5

تعاس72

یهدامرس هقیقد5

شوجبآ هقیقد2

شوجبآ دهاش

تعرسهناوجینز

(5)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

803

3 . فیرش و ح ،یفراع حادم ،.ن ،ینیسح نونجم ،.ا ،حتاف .ف ،هداز

1384 شور یسررب . رد رذب باوخ تسکش یاه

هنوگ Astragalus tribuloides تاقیقحت .

،ناریا یلگنج و یعترم ناهایگ حلاصا و کیتنژ 22

( 4 هحفص ،) 360 - 345 .

4 . .ا ،نامرهق 1386 - 1358 دلج .ناریا یگنر رولف . یاه

20 - 1 . .روشک عتارم و اهلگنج تاقیقحت هسسوم تاراشتنا 2625

.ص

5 . .ع ،یریصن و .ع ،یلیوط ،.ح ،سانش نادزی 1394

. هناوج تایصوصخ رب ییایمیشوکیزیف یاهرامیت رثا سورخ جات یتنیز ییوراد هایگ رذب ینز

( Amaranthus cruentus .)

شهوژپ دلج ،یهایگ یاه 28

هرامش ، 5 هحفص ، 1129 - 1136 .

6.Baskin, C., Baskin J., 1995. Dormancy types and dormancy-breaking and germination requirements in seeds of halophytes:

Biology of salt tolerant plants. Department of Botany, University of Karachi, Karachi, Pakistan. 23- 30.

7.Beier, B. A., Chase M., Thulin M., 2003. Phylogenetic relationships and taxonomy of subfamily Zygophylloideae (Zygophyllaceae) based on molecular and morphological data. Plant Systematics and Evolution 240(1-4), 11-39.

8. Ghafoor, A., 1975. Flora of West Pakistan: no. 76. Zygophyllaceae. University of Karachi. Rawalpindi: Gordon College 35p.

9. Patane, C. & Gresta, F. 2006. Germination of Astragalus hamosus and Medicago orbicularis as affect ed by seed coat dormancy breaking techniques. Arid Environ. 67: 165-173.

10

.

Zarekia, S., Jafari, A.A., Zandiesfahan, E. & Fallahhosseini, L. 2013. Study on germination of some perennial herbaceous Astragalus. Range and Desert Research 20: 88-100.