هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
194
میژر ریثات دجنک هایگرب امردوکیرت چراق و یرایبآ فلتخم یاه
هداز بیبح داهرف
*1
ینیسحملاغ دیجم ، یتمه اسیرپ ،2
یترضح دیعس ،2
،3
یتشدریپ للها تمه و4
رسای نایبوقعی
4
هورگ1
هب و کیتنژ یهایگ یداژن
، نیب هاگشناد ،یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد ناریا ،نیوزق ،)هر( ینیمخ ماما یللملا
قیقحت نامزاس ،رذب و لاهن هیهت و حلاصا تاقیقحت هسسوم2
جرک ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تا ناریا ،
یا ،زیربت ،ناجیابرذآ یندم دیهش هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،ییوراد ناهایگ و تعارز هورگ3
نار
هورگ4
،تعارز هاگشناد مولع یزرواشک و
عبانم یعیبط
،یراس
،یراس ناریا
لووسم هدنسیون *
؛
هدیکچ
رد قیقحت نیا هب
روظنم یسررب چراق ریثات
Trichoderma harzianum
رب ( دجنک هایگ
Sesamum indicum L.
میژر رد ) یاه
،یرایبآ فلتخم رد لیروتکاف یشیامزآ
بلاق حرط یفداصت ًلاماک اب
راهچ رارکت رد هعرزم یتاقیقحت و حلاصا تاقیقحت هسسوم
رذب و لاهن هیهت لاس رد
1397 یاهروتکاف .دش ارجا شیامزآ
لماش مک( یرایبآ و حیقلت مدع( چراق و )لماک یرایبآ و یرایبآ
)حیقلت .دوب هک داد ناشن جیاتن رب یرایبآ روتکاف ریثات
و هشیر لوط ،تشادرب صخاش ،ییاوه مادنا کشخ نزو ،هناد درکلمع
هشیر هب ییاوه مادنا تبسن ینعم دصرد کی یاطخ لامتحا حطس رد
هناد درکلمع رب چراق رثا .دیدرگ راد مادنا کشخ نزو ،
هایگ عافترا ،ییاوه و
هشیر هب ییاوه مادنا تبسن یاطخ لامتحا حطس رد
کی دصرد ینعم یاهروتکاف لباقتم رثا .دوب راد
یشیامزآ چیه رب ینعم تافص زا مادک .دیدرگن راد
هسیاقم نیگنایم مک هک داد ناشن اه ،ییاوه مادنا کشخ نزو ،هناد درکلمع نیرت
مک رامیت هب هشیر هب ییاوه مادنا تبسن و تشادرب صخاش کشخ نزو و هایگ عافترا .دومن ادیپ صاصتخا یرایبآ
ود رد هشیر
مک طیارش ینعم یرامآ توافت لماک یرایبآ و یرایبآ
دنتشادن یراد .
امردوکیرت چراق حیقلت ینعم شیازفا بجوم
تافص راد
.دیدرگن :یدیلک ناگژاو چراق ،یکشخ ،هشیر ،امردوکیرت
همدقم شنت نیب رد یکشخ شنت ،یطیحم یاه
دشر رب یبولطمان ریثات هایگ
و تیلاعف اهنآ .دراد ،یکشخ شنت لابندب ًلاومعم تبسن
هشیر هب
مادنا یاه ییاوه شیازفا یم دبای . ناهایگ مواقم هب یکشخ راگزاس و هب
طیحم یاه
،کشخ متسیس هشیر یا دنراد یعونتم .
تایصوصخ
هشیر یا زا لیبق مکارت
،هشیر رطق
، قمع و یگدنکارپ هشیر
رد باختنا ماقرا مواقم هب یکشخ دنتسه رثوم (
4 .) هایگ یارب دجنک رذب
ای
جارختسا نغور
رد یعارز تروص هب قطانم
یریسمرگ و
همین یریسمرگ تشک
یم دوش نغور.
نآ یواح برچ یاهدیسا کیئلوا
و
،کیئلونیل ریداقم
یمک تسادیسا ائ
،کیر کیتیملاپ و
کیدیشارآ یم
دشاب ( 1 ).
رد ههد یاه
،ریخا اب شیازفا تیعمج
،ایند یاضاقت زور نوزفا داوم ییاذغ و تیمها ظفح تملاس طیحم تسیز ثعاب هدیدرگ ات
نیققحم هب هدافتسا زا نارادناجزیر یارب
شیازفا نازیم لوصحم رد دحاو حطس شیب هتشذگ زا هجوت
دنیامن ( 5 ).
یخرب هنوگ یاه
Trichoderma
هب ناونع كرحم دشر ناهایگ هتخانش هدش هچرگا .دنا هنوگ
یاه فلتخم
Trichoderma
هب ناونع هدنرادزاب یرایسب زا
لماوع یرامیب یاز یهایگ دروم هدافتسا رارق هتفرگ
،دنا اما رثا بولطم اهنآ رد دشر و هب ناهایگ زا یدادعت شرورپ تابثا
هدیسر تسا
( 2 .) میژر طیارش رد دجنک هایگرب امردوکیرت چراق ریثات یبایزرا ،شهوژپ نیا زا فده .دوب یرایبآ فلتخم یاه
و داوم شور اه
یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد لیروتکاف شیامزآ تروص هب رضاح شهوژپ اب
4 رارکت لاس ناتسبات رد 1397
،جرک ناتسرهش رد
.دیدرگ ارجا ،رذب و لاهن هیهت و حلاصا تاقیقحت هسسوم هشقن یارجا یاتسار رد
،شیامزآ ی یوج ادتبا
ییاه هب قمع 40 رتمیتناس اب
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
195
هدافتسا زا نکرهن نآ لخاد و داجیا هلول
یاه رطق اب اکیلپ 23
رتمیتناس تروص هب
ود ،یدومع هلول فیدر
رد رانک
،مه اب و یراذگاج
كاخ .دیدرگ رپ هعرزم .دش تشک شیامزآ نیا رد دجنک ناتلوا مقر
یاهروتکاف شیامزآ
لماش مک( یرایبآ و )لماک یرایبآ و یرایبآ
)حیقلت و حیقلت مدع( چراق .دوب
چراق عیام تشک طیحم زا یرادقم ،روذب حیقلت یارب
Trichoderma harzianum
روپسا یوتحم هک
یرتپ لخاد ار دوب رظن دروم چراق .دیدرگ تشک چراق اب هدش حیقلت دجنک هایگ روذب تعاس هس ات ود زا سپ و هتخیر روذب یواح یاه
یرایبآ لوا هلصافلاب زا دعب تشاک و یرایبآ یاه یدعب اب جوت ه هب زاین هرطق تروص هب یشیامزآ یاهرامیت و یرایبآ .دش ماجنا یا
یرایبآ
ربارب یتبوطر زاجم هیلخت رد 4
/ 0 و 8 / 0 هب بیترت رد میژر یرایبآ لماک و میژر مک یرایبآ ماجنا تفرگ . رد ماگنه هلول ،تشادرب اه
زا
نوریب نیمز هدروآ
و هدش هتوب هارمه اه اب
هشیر لماک زا كاخ ادج و تافص هشیر نزو و لوط و
هناد درکلمع یازجا و درکلمع رد
هاگشیامزآ هزادنا
یریگ .دندش
ثحب و جیاتن هداد سنایراو هیزجت جیاتن ،تشادرب صخاش ،ییاوه مادنا کشخ نزو ،هناد درکلمع تافص رب یرایبآ روتکاف هک داد ناشن شیامزآ یاه
ینعم ریثات دصرد کی یاطخ لامتحا حطس رد هشیر هب ییاوه مادنا تبسن و هشیر لوط درکلمع رب چراق روتکاف رثا .تشاذگ یراد
،ییاوه مادنا کشخ نزو ،هناد ینعم دصرد کی یاطخ لامتحا حطس رد هشیر هب ییاوه مادنا تبسن و هایگ عافترا
لباقتم رثا .دوب راد
چیه رب یشیامزآ یاهروتکاف هزادنا دروم تافص زا مادک
ینعم ،یریگ لودج( دیدرگن راد
1 .)
هسیاقم نیگنایم مک هک داد ناشن اه ییاوه مادنا کشخ نزو ،هناد درکلمع نیرت
ادرب صخاش ، هشیر هب ییاوه مادنا تبسن و تش
هب
مک رامیت دومن ادیپ صاصتخا یرایبآ .
و هایگ عافترا رد هشیر کشخ نزو
طیارش ود مک
و یرایبآ ینعم یرامآ توافت لماک یرایبآ یراد
دنتشادن ینعم شیازفا بجوم طقف امردوکیرت چراق حیقلت . راد
ن تافص دیدرگ لودج(
2 .)
امردوکیرت یچراق
تسا هک رد یرایسب زا كاخ ییاه هک هایگ نآ رد تشک یم دوش دوجو دراد . شیازفا دشر داجیا هدش طسوت
harzianum Trichoderma
رد هایگ هب لیلد شیازفا حطس هشیر و رد هجیتن شیازفا ییاناوت یوجتسج داوم
ییاذغ طسوت نآ و رد
تیاهن یسرتسد هب
ییاذغ داوم ،رتشیب
هب صوصخ رد اخ ك یاه
،ریقف هدوب تسا ( 6 .) ،هچرگا امردوکیرت هب
ناونع شیازفا هدنهد ی دشر
رد هنماد یعیسو زا ناهایگ یعارز و یتنیز رثؤم هدوب یلو ،تسا نازیم
شیازفا دشر ناهایگ تحت ریثأت نیا چراق نابزیم رد یاه
فلتخم
، توافتم هدوب تسا . هب ناونع
،لاثم ینامز امردوکیرت هک هب(
تروص نویسناپسوس )یدینک
هب ناونع شیازفا دنهد ی دشر هب
كاخ هفاضا دیدرگ
، بجوم شیازفا نزو هایگ کشخ رد
هجوگ یگنرف و لفلف
؛دش اما رد ایبول و هچبرت یریثأت شیازفا رب دشر
نیا
ناهایگ تشادن ( 3 .)
لودج 1 - هزادنا تافص تاعبرم نیگنایم هدش یریگ
عبانم تارییغت
† هجرد
یدازآ هناد درکلمع
کشخ نزو ییاوه مادنا صخاش
تشادرب عافترا
هشیر لوط هایگ کشخ نزو
هشیر مادنا تبسن
هشیر هب ییاوه
یرایبآ
** 1 73 /
** 11
** 179
ns 150
** 50
ns 588 21 /
** 0 71 / 4
چراق
** 1 90 /
** 3
ns 83
** 35
ns 228
ns 14 08 /
** 0 77 / 1
یرایبآ × چراق
ns 1 45 /
ns 0 77 /
ns 0 52 /
ns 0 71 /
ns 9
ns 18 21 /
ns 1 77 / 0
اطخ 12
13 / 0 20
/ 6 97
/ 7 8
/ 18 71
54 / 0 14
/ 0
رض ی ب
غت یی )%( تار 40
/ 19 54
/ 15 25
8 / 6 3
/ 17 9
/ 10 02
/ 16
:† ترت هب ** و* ،ns ی
غ ب ی نعم ر ی نعم و راد ی لامتحا حطس رد راد 5
و دصرد 1 .دصرد
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
196
لودج 2 - اتن ی اقم ج ی م هس ی گنا ی لصا تارثا ن ی
ارب ی گ یمک تافص ی
دجنک ها
تافص
شیامزآ یاهرامیت
† هناد درکلمع
رد مرگ(
)نادلگ کشخ نزو
ییاوه مادنا رد مرگ(
)نادلگ صخاش
تشادرب )%(
هایگ عافترا یتناس(
)رتم هشیر لوط
)رتم یتناس(
کشخ نزو هشیر رد مرگ(
)نادلگ مادنا تبسن
هب ییاوه هشیر
یرایبآ یرایبآ مک 05
/ 1 b 6
/ 12 b 18
/ 8 b 8
/ 61 a 00
/ 55 a 8
/ 6 a 84
/ 1 b
لماک یرایبآ 76
/ 2 a 3
/ 19 a 3
/ 14 a 3
/ 65 a 8
/ 42 b 6
/ 6 a 93
/ 2 a
چراق حیقلت نودب 40
/ 2 a 30
/ 18 a 70
/ 12 a 67 a
48 a 8
/ 6 a 7
/ 2 a
حیقلت اب 41
/ 1 b 70
/ 13 b 70
/ 9 b 60 b
50 a 6
/ 6 a 0
/ 2 b
یگنایم :† ن اه ی اراد ی فرح ی حطس رد نوتس ره رد هباشم فورح ا نعم فلاتخا دصرد جنپ لامتحا
ی د ار ی دنرادن .
عبانم
1. Boydak, E., Karaaslan, D., Simsek, M., Gercak, S., Kirnak, H., Kaspa, Y., and Ozturk, I. 2007. Effect of Irrigattion Methods and Irrigattion Interval on yield amd some yield components of Sesame growing in Semi-arid area. Journal of Agronomy. 6: 439-443.
2. Calvet, C., Pera, J. and Barea, J. M. 1993. Growth response of marigold (Tagetes erecta L.) to inoculation with Glomus mosseae, Trichoderma aureoviride and Pythium ultimum in a peat-perlite mixture. Plant and Soil. 148 (1): 1-6.
3. Chang, Y. C., Chang, Y.C., Baker, R., Kleifeld, O. and I. Chet. 1986. Increased growth of plants in the presence of the biological control agent T. harzianum. Plant Disease. 70: 145-148.
4. Gregory, P.J. 2006. Plant Roots: Growth, Activity and Interaction with Soils. Blackwell Publishing, Oxford. 318 pp.
5. Oelmüller, R., Sherameti, I., Tripathi, S. and Varma, A. 2009. Piriformospora indica, cultivable root endophyte with multiple biotechnological applications. Symbiosis. 19: 1-19.
6. Yeidia, I., Srivastva, A. Kapulink, Y. and Chet, I. 2001. Effect of Trichoderma harzianum on microelement concentration and increased growth of cucumber plants. Plant and Soil. 235: 235-242.
