یناسنا مولع و تایبدا هدکشناد یبرع تایبدا و نابز یشزومآ هورگ
دشرا یسانشراک هجرد تفایرد یارب همان نایاپ یبرع تایبدا شیارگ یبرع تایبدا و نابز هتشر
یودف رعش رد یزیرگراجنه یسررب ناقوط
:رگشهوژپ
یکلم هیناه
:امنهار داتسا
یئاقآ دادرهم رتکد
:رواشم داتسا
ینسحم نیسح رتکد
نابآ 1398
و ناونع :روآدیدپ مان یکلم هیناه /ناقوط یودف رعش رد یزیرگراجنه یسررب
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 2
:امنهار داتسا
یئاقآ دادرهم رتکد
داتسا :رواشم ینسحم نیسح رتکد
خیرات :عافد 29
نابآ 98
دادعت :تاحفص 104
.ص
نایاپ هرامش :همان
نایاپ هرامش / هورگ مان همان
:هدیکچ
فده ودف : ی طسلف تمواقم نز نارعاش زا ناقوط نی
ارگون دنور اب هک تسا یی
روآون هب ی و تخاس رد
نورد ۀیام رعش ی ور ی .تسا هدروآ هتفای
یاه ا نی رط زا شهوژپ قی
سررب ی د ناوی رعش ی و ی شور اب
صوت یفی - لحت یلی ور ساسا رب و درکی
رگراجنه دقن یزی
رعش کبس ندناسانش تهج ی
ودف ی هب ،ناقوط
ظاحل نابز درکراک یسانش
سررب .تسا هتفرگ ماجنا ی
و یگژی - اه ی راتخاس ی انعم و یی ور عاونا اب یاهدرکی
رگراجنه یزی مهم زا رعاش نیرت
تسجرب فادها ۀ
ا نی .تسا شهوژپ
ور ش یسانش :شهوژپ رگراجنه
یزی لحت هب لی سررب و ی هصخاش اه ی زاس هتسجرب
،ی ازفا هدعاق یی
رگراجنه و یزی
ودف رعش ی زگ تهج زا ناقوط شنی
ز و تخاس و تاملک تخاسری
م تارابع ی دزادرپ .
هتفای :اه سوم نزاوت
،ییاقی ضعب رارکت ی توص
،اه
،تاملک ینوگمه اه ودف راعشا ندش هتسجرب ثعاب ی
ازفا هدعاق دربراک اب ناقوط یی
درگ هدی زاس هتسجرب ،تسا ی
وحن ی دقت اب می خأت و ری اه وسب ار بطاخم ی
م بلج دوخ ی
،دیامن ناتساب ییارگ نامز ی ناگژاو دربراک و ی
ا هروطسا ی روطسا هچ ۀ
ت یخیرا د و ینی هب
رگراجنه هارمه یزی
یاه انعم یی بشت(
،هی وگ ضقانت و سکوداراپ ،هراعتسا یی
و ) هرهب یریگ ش زا هوی یاه
دج دی رعش ی هزاس زا یاه لصا ی و رعش ی م ی دشاب .
هجیتن گ یری ا : نی اپ نای پ رد همان ی سررب ی ا نی و هچ هک تسا بلاطم یگژی
اه ماضم و نی رعش ی ودف ی
زاس هتسجرب بجوم ناقوط ی
پ رد و تسا هدش شراعشا ی
ا هب خساپ نی رصانع هچ هک تسا بلطم ی
رگراجنه بجوم یزی
انعم یی و رعش رد ی اهدرکراک و تسا هدش ی
ازفا هدعاق یی زاس هتسجرب و ی
اعشا رد ر
ودف ی مز هچ رد ناقوط هنی
ا ی .تسا
تاملک لک یدی : ودف ی د ،ناقوط ناوی رگراجنه ،راعشا
،یزی ازفا هدعاق
،یی زاس هتسجرب ..ی
3 فدهو همدقم
1 - فده و همدقم
1-1 - همدقم زا عافد هب شنورد و تاساسحا و رعش نابز اب هک تسا یبلاقنا نز رعاش ناقوط یودف
یلاغشا نطو و میرح یم اپ هب شا
راعشا ندورس اب و دزیخ یبلاقنا و یسامح
مدرم شا
یم ارف تماقتسا و عافد هب ار شنیمزرس بلاق رد هک یبلاقنا یاهرعش رانک رد وا .دناوخ
یم یور زین لزغ هب یهاگهگ هدش هتخادرپ و هتخاس هسامح نابز هک اجنآ زا وا رعش .دروآ
ز ثعاب هک یلماوع زا ؛تسا هتفای یّصاخ دومن ،تسا تّلم کی هودنا و درد و جنر ّصاخ ییابی
ییادزراجنه هتشگ یو راعشا .تسوا یاج هب و هتسیاش یاه
یا هنوگ هب هک دندش نیا رب نابیدا ،رضاح نرق رد یسانشنابز شناد تفرشیپ هب هجوت اب ییازفا هدعاق و یزیرگراجنه اب هاگ ار راک نیا و دنیامن هتسجرب ار دوخ راثآ ماجنا ابیز یاه
دیدج و توافتم یکبس ات دنداد .دنروآ دوجوب شیوخ رعش رد
هنومن دنچره یزیرگراجنه یاه
یم هدهاشم زین میدق نارعاش رعش رد ار .مییامن
یرصاعم نارعاش ۀلمج زا زین ناقوط یودف
ینوگمه اب هاگ هک تسا یزیرگراجنه اب هاگ و یوحن یاهریخأت و میدقت اب هاگ و ییاوآ یاه
-
ییانعم یزیرگراجنه اب یهاگ و یناگژاو یاه سح و هیانک و هراعتسا و هیبشت بلاق رد
.تسا هتخادرپ دوخ رعش یزاس هتسجرب هب سکوداراپ و صیخشت و یزیمآ ،ییاوآ حوطس رد ، یزیرگراجنه یبدا لیلحت درکیور اب شهوژپ نیا یناگژاو ،یوحن
و
ییانعم یم ناقوط یودف رعش یسررب هب هتسجرب یسررب قیرط زا ات دزادرپ
هدعاق و یزاس
ییابیز ییازفا .دزاس نایامن ار رعاش رعش یاه
مّود لصف و شهوژپ تایلک هب لّوا لصف هک هدش هتشاگن لصف راهچ رد همان نایاپ نیا یسررب هب مراهچ لصف و ناقوط یودف یگدنز یسررب هب مّوس لصف و یزیرگراجنه یسررب هب
یم ناقوط یودف رعش رد یزیرگراجنه .دزادرپ
1-2 - ب نای هلأسم
ه راتخاس نتسکش یانعم هب هک تسا یتسیلامرف دقن رد حرطم ثحابم زا ،یزیرگراجن
نابز دقن رد چیل راب نیتسخن یارب ار یزیرگراجنه عون نیا ،تسا نابز ،درک حرطم یسانش
یم یبدا نوتم یرهاظ یزاس هتسجرب ثعاب اهنت هن یزیرگراجنه انعم رد یلّوحت هکلب ددرگ
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 4
یم داجیا زین مه هک دیامن
یم یبدا نوتم ییابیز ثعاب بلج دوخ هب ار بطاخم مه و دوش
یم .دیامن و ییازفا هدعاق هب شیوخ رعش رد یداع تلاح زا نابز ندرک جراخ اب هک ینارعاش زا یودف .تسا ناقوط یودف ،درامگ تّمه یزیرگراجنه هب لاح نیع رد و یزاس هتسجرب
هرهچ نیرتروهشم زا ناقوط ادیاپ تایبدا رد اه
یر یبرع رامش هب ،یدلایم متسیب نرق رد ،
یم ،دور لزغ تمسق ود هب یو رعش هسامح و ییارس
یم هصلاخ تمواقم رعش ای ییارس .دوش
،تسا تمواقم هزوح رد اصوصخ برع ناهج راذگریثأت نارعاش زا یو درگش زا ناقوط یودف
نتخیگنارب و نانآ ندومن رتراذگریثأت نینچمه و راعشا قلخ یارب یزیرگراجنه کینکت و هب یو ندروآ یور لماوع هلمج زا .تسا هدرب هرهب تّیرشب هناتسود ناسنا ساسحا یژلاتسون یزیرگراجنه یعامتجا و یسایس یاه
تّلم جنر ندید زا وا رعش رد هک دوب یا
ینط نیطسلف ن
هک دراد یعیسو دعب ناقوط یودف راعشا رد یزیرگراجنه .دوب هدش زادنا
هشیدنا و راکفا اب گنهامه و ماگمه داعبا یسررب هب ام همان نایاپ نیا رد هک تسا یو یاه
یم رعاش نیا رعش رد یزیرگراجنه .میزادرپ
توص یضعب رارکت ،ییاقیسوم نزاوت دوجو مدیچ ،یبیکرت ریظن یب یقیسوم ،اه
یابیز نا
ریخأت و میدقت و راعشا رارکت و فذح و اه
ییابیز ،اجب ییاه ضقانتم نایب نوچمه یبدا یاه
راعشا یاوتحم و راتخاس نایم دنویپ ،زاجم و هراعتسا و هیبشت یعیدب عیانص هب شیارگ ،امن هبرصحنم یلکش هب ار ناقوط یودف تمواقم زین تاملک شنیچ .تسا هدیشک ریوصت هب درف
وگ هب هن ریخأت و میدقت اب یّتح ،یوحن رظن زا وکین ناکم رد هک تسا یا ،هدعاق فلاخ یاه
هتفرگرارق یگژیو تسبراک اب رعاش دنا
هب یوحن و ییاوآ ۀتسجرب یاه دروم یاوتحم بسانت
تفارظ زا هدافتسا رانک رد دوخ رظن هتفهن میهافم یسانش ییابیز و یغلاب دوجوم یاه
هعماج یعامتجا و یسایس یم ریوصت هب هنادنمرنه یلکش هب ار دوخ روشک و
.دشک
راعشا هیام نورد فشک یارب یهار عقاو رد ناقوط یودف رعش رد یزیرگراجنه یسررب هب و دنز یم جوم زین هفطاع ،یبلاقنا یاهرعش رانک رد رعاش رعش رد هک ارچ ؛تسا رعاش
ار دیدج میهافم هک دهاوخ یم دوخ راعشا رد رعاش یا هنوگ ییانعم و یراتخاس ظاحل زا
دهاوخ وا راکفا و اه هشیدنا نتفای یارب یهار یو راعشا یزیرگراجنه یسررب دیامن میسرت .دوب
5 فدهو همدقم 1-3 - لاؤس اه ی شهوژپ
1 . هدافتسا شراعشا رد یزیرگراجنه درگش زا ناقوط یودف ات دش ثعاب یلماوع هچ
؟دنک 2 .
؟تسا هتفای دومن هنوگچ ناقوط یودف رعش رد یزیرگراجنه 3 .
؟تسا هنوگچ یو راعشا رد یناگژاو و ییانعم یزیرگراجنه دربراک دماسب
1-4 - ضرف هی یاه شهوژپ
1 . سح و برع یرادیب ،نطو هب تبسن شقشع ندیشک ریوصت هب یارب ناقوط یودف
حوطس رد یزیرگراجنه زا یعامتجا و یسایس یژلاتسون و هودنا و جنر نایب ،یبرع تّیموق .تسا هدومن هدافتسا شراعشا یراذگ ریثأت یارب یوحن و یغلاب و ییاوآ
2 . بوچراچ نتسکش اب یزیرگراجنه حم اب هارمه یلکش یاه
راعشا رد دیدج یاوت
یم زورب ناقوط یودف و میهافم نایب ،فده هکلب تسین یلصا فده ،لکش رییغت و دبای
.دنک داجیا شراعشا نورد رد یبلاقنا ات تسا شراکفا 3 . یم رظن هب افیا وا راعشا رد ار یلصا شقن یناگژاو و ییانعم یزیرگراجنه دسر
یم .تسا رادروخرب یرتلااب دماسب زا و دننک
1-5 -
ّمها و ترورض تی
شهوژپ
ناقوط یودف راعشا یزیرگراجنه اب ییانشآ هک تسا تهج نآ زا همان نایاپ نیا ترورض تابثا و رصاعم راعشا یبدا یبایزرا تهج رد یدنمدوس ماگ یزیرگراجنه حوطس لیلحت و
هشیدنا .تشاد دهاوخ اهنآ نارعاش یاه
1-6 - فادها شهوژپ
زئاح تهج نآ زا رضاح شهوژپ قفا ندوشگ رب هولاع هک تسا تّیّمها
رد یدیدج یاه
رگراجنه ،رصاعم راعشا هب شرگن یزی
راتخاس و یلکش ی
¬نآ اه ار یسررب یم دیامن . نیا
لیلحت ثعاب یم دوش هک اب نتسناد و نتخانش حوطس
یزیرگراجنه هک میربب نآ هب یپ
ودف ی رگراجنه حوطس زا کیره شزادرپ رد ناقوط یزی
هویش هچ هب هک تسا هدرک لمع یا
یم ثعاب یبایزرا نیا و راعشا میبایرد هک دوش
ی رادروخرب یشزرا هچ زا ییاوتحم ظاحل زا
.تسا
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 6
1-7 - پ هنیشی شهوژپ
نیا رد هک ، دشاب یم دوجوم یدودعم تلااقم و اه همان نایاپ ناقوط یودف دروم رد زا هک ، دوش هدافتسا اه نآ زا هدش یعس همان نایاپ هراشا ریز دراوم هب ناوت یم اه نآ هلمج
:دومن 1 . لاس رد یمدقا یلع همطاف طسوت هک ناقوط یودف رعش رد ییارگ ناسنا همان نایاپ
1392 و یسررب هب همان نایاپ نیا .تسا هدش هتشاگن ناجیابرذآ یندم دیهش هاگشناد رد
هاگدید لیلحت هتخادرپ تمواقم تایبدا هب تبسن ناقوط یودف یاه
میهافم نآ رذگ رد و
تّیلاعف و راثآ ،یگدنز نینچمه و یرادیاپ تایبدا رد نآ شرتسگ للع و ییارگ ناسنا یاه
.تسا هدومن یفّرعم زین ار رعاش 2 لاس رد هک ناقوط یودف و ناقوط میهاربا یرعش ۀبرجت رد مازتلا یسررب همان نایاپ .
1390 ناشاک هاگشناد رد ینارفابروپ رجاه طّسوت زا سپ شهوژپ نیا .تسا هدش هتشاگن
هب ارذگ یهاگن اب و یبرع بدا رد نآ ۀنیشیپ و مازتلا یحلاطصا و یوغل یانعم یسررب تبسن دّهعت و رولبت داعبا ،رعاش ود نیا یدرف تشذگرس و یگدنز ّلحم ،یسایس تیعقوم نآ ۀزیگنا و نطو هب هداد رارق لیلحت دروم ار نارعاش نیا فلتخم نایب رد اه
.تسا
3 لاس رد مساقلا حیمس راعشا رد یزیرگراجنه همان نایاپ . 1394
ناردنزام هاگشناد رد
یزیرگراجنه عاونا یسررب هب همان نایاپ نیا .تسا هدش هتشاگن هداز میحر هفطاع طسوت یم مساق حیمس رعش رد یغلاب و یوحن و ییاوآ .دزادرپ
4 رب راعشا رد یژلاتسون یسررب و لیلحت هلاقم . زاملوس طسوت هک ناقوط یودف هدیزگ
لاس رد یرفظم 1396
.تسا هدیسر پاچ هب ناهج رصاعم تایبدا هلجم رد هب هلاقم نیا
کیژلاتسون درکیور ناقوط یودف
نداد تسد زا ،نطو زا یرود و تبرغ مغ ،هتشذگ هب
هتخادرپ ییارگ هروطسا و رهش نامرآ یدنموزرآ و دوخ نیمزرس و نطو هب قشع و نازیزع دنک یم نییعت ار کیره یاهدومن و
.
5 لاس رد یکشوک ناینامحر هنازرف طسوت هک ناقوط یودف رعش یف ۀیعقاولا هلاقم .
1387 تیعقاو یسررب هب هلاقم نیا رد هدنسیون .تسا هدیسر پاچ هب همانشناد هلجم رد یاه
. دزادرپ یم ناقوط یودف رعش یعامتجا و یسایس 6 ۀلاقم .
« میرک نآرق باتزاب هدورس رد
ناقوط یودف و یماصتعا نیورپ یاه »
طسوت هک
نیمهد رد ییاقآ دادرهم رتکد شیامه
نیب یللملا نمجنا نابز و بدا یسراف هاگشناد ققحم
7 فدهو همدقم یلیبدرا 1394 .تسا هدیسر پاچ هب ، رد
نیا هلاقم یخرب زا دیاصق ود رعاش رصاعم
« نیورپ
یماصتعا » و
« ناقوط یودف »
هولج باتزاب بلاق رد اه
نازیم و میرک نآرق نیماضم زا یی
یم رارق یسررب دروم نآ زا یریذپریثأت یم نایب هدنسیون هلاقم نیا رد .دریگ
یریثأت هک دراد
هب ریثأت هک تسا نیا ۀدنهد ناشن تسا هتفرگ نآرق زا دوخ راعشا رد یماصتعا نیورپ هک فم و ظافلا زا هتسناوت یبوخ هب رعاش و ،هدوب فافش و سوملم تروص یریثأت نآرق تایآ میها
هدورس رد هک یلاح رد ؛دریذپب ازسب نآرق تایآ یناعم زا یریذپریثأت ،ناقوط یودف یاه
.تسا هداد صاصتخا دوخ هب نآ ظافلا هب تبسن ار یرتشیب مهس میرک 7 ۀلاقم .
« یگدنز و گرم ۀرابرد ناقوط یودف هاگدید یسررب »
دادرهم رتکد طسوت هک
نیتسخن رد ییاقآ یامه
ش یلم شهوژپ یاه
رعش رصاعم یبرع هاگشناد دیهش
یندم
ناجیابرذآ 1397
یم بلطم نیا یسررب هب هلاقم نیا .تسا هدیسر پاچ هب ناقوط هک دزادرپ
یم هرهب نآ نیدامن و یقیقح یانعم رد یگدنز و گرم زا شراعشا رد وا یفنم هاگن .دیوج
یم ار یگدنز و گرم هب تبسن ِیسایس ثداوح رد ناوت
لاس یاه 1948 و 1967 ود گرم ،
یگتخپ ،رگید ییوس زا .درک وجتسج شا هداوناخ دودحم و هنارلااس درم یاضف و شردارب تیصخش اب ییانشآ ،راکفا یلماوع هلمج زا ،نیطسلف مدرم مایق و ،یگنهرف و یبدا یاه
.دنا هتخاس نیبشوخ یگدنز و گرم هب تبسن ار ناقوط هک دنتسه یقیقحت نونکات یلو .تسا هدشن ماجنا ناقوط یودف رعش رد یزیرگراجنه هنیمز رد
1-8 - شهوژپ شور یفیصوت شور اب راتشون نیا -
یلیلحت دروم اذل تفرگ دهاوخ رارق یسررب هدنسیون
اب
هعجارم هب اه هناخباتک و
هعلاطم و یسررب نوتم و بتک فیلأت
،تلاجم( عوضوم نیا رد هدش
تلااقم
، مرن ،اه رازفا اسبو
تی یبرع اه و
لحارم )یسراف ماجنا
قیقحت لماش یروآدرگ هداد
اه عمج)
یروآ تاعلاطا میظنت(
و یدنب هقبط
،تاعلاطا لیلحت
اه هداد تن هجی و یریگ سپس
شراگن و نیودت تسا
.
2 - نابم ی پ و هنیشی قحت قی
2-1 - همّدقم نابز شنادرد حرطم تاعوضوم زا یکی یزیرگراجنه یم نیون یسانش
رگنایب هک دشاب
یم یبدا رثا کی دودح و اهزرم نتسکش رثا ندومن هتسجرب یارب رعاش ای بیدا یهاگ ؛دشاب
رایعم نیناوق زا شیوخ یبدا یم جراخ یبدا رثا
نتم هب یبیسآ اهنت هن جورخ نیا هک دوش
یمن یبدا یم زین رتابیز ار نآ هکلب دنز
یبدا نتم و دیامن یم زین هتسجرب ار
.دیامن
2-2 - نابز تسیلامرف شیادیپ و یسانش
تخاس زا لّکشتم تسا یا هدرتسگ ِماظن ،نابز ،هژاو ،جاو دننام ؛گرزب و کچوک یاه
،دنب ،ترابع یب یاهراتخاس دیلوت ناکما هک ،هلمج یوحن یاهوگلا و هورگ
مهارف ار تیاهن
یم
،یحوتف( دنک 1391
: 35 .)
نابز ۀناگی و یعقاو فده ،روسوسود ۀدیقع هب ،تسا نابز ضحم ۀعلاطم زا ترابع یسانش
مادک ره هک تسا فلتخم رصانع زا لّکشتم یماظن یریبعت هب و لک کی ،نابز هکنآ نمض نورد رد نابز ،نخس رگید هب .دراد هدهع رب ار دوخ ّصاخ شقن و هاگیاج ،لک ِماظن نیا
هناشن زا یا هعومجم هناشن نیب طابترا ،دعاوق نیا قیرط زا هک تسا یروتسد دعاوق و اه
یاه
یم رارقرب نابز فیرعت و نابز هب تبسن روسوسود یارگنورد و ارگنهذ هاگدید هب هّجوت اب .دوش
ناونع هب نآ
« ظن یما » هناشن زا لّکشتم هب یو داقتعا و ییارگلقع و یروتسد دعاوق و اه
نابز مامت ناراوشیوگ رد یتسیز و یتاذ ینابز شناد دوخ هب یدرف ارف یا هبنج نابز ،اه
ناسنا نیب رد کرتشم و یعامتجا یتّیعقاو ناونع هب و تفرگ فیرعت اه
،یناقح( .دش 1385
: 83 و 84 .) تاکم زا یکی ،مسیلامرف نابز ۀزوح رد یبدا دقن ب
.تسا یسانش
« مسیلامرف بتکم
تروص(
و اپورا هب نآ زا سپ و تفرگ لکش هیسور رد یدلایم متسیب نرق لیاوا رد )ییارگ
9 عبانم
تسیلامرف هاگدید زا یبدا دقن یلصا روحم .تفای لاقتنا اکیرمآ رثا رهاظ و لکش هب هّجوت اه
تسا یبدا نتم یسانش ییابیز و »
یناسیوبا(
، 1394 : 35 .)
مسیلامرف 1
رصاعم یبدا دقن بتاکم نیرتمهم زا یکی )ۀّینلاکشلا( و )ۀّیلکشلا( هب یبرع رد ،
هیرظن .تسا تیعقاو نیب ییادج رب رارصا اب نایرج نیا نازادرپ
هژیوب رنه و یگدنز یاه
تسناد لیخد ار نتم زا جراخ لماوع دیابن یبدا دقن رد هک دنراد دیکأت رما نیا رب ،تایبدا یّداقن ار نآ ...و بیدا یتاذ ۀریس ،خیرات ،عامتجا ،تسایس ،داصتقا نوچ یلئاسم هاگرظن زا و ۀدیا رب دیکأت اب نانآ .درک
« نتم للاقتسا
» رد ینوریب لماوع نداد تلاخد فلاخم تّدش هب ،
لابق رد یتیلوئسم هنوگچیه ،تاّیبدا هلمج زا و رنه هک ور نآ زا ؛دندوب نتم دقن و یسررب قاو تیع شقن اب هک تسابیز ینتم شنیرفآ تسا مهم تاّیبدا رد هچنآ .درادن یگدنز یاه
مشچ ،دوخ ِیقیسوم و یرعش ریواصت و نابز ینیرفآ یوس هب ار بطاخم و دنک هریخ ار اه
تیعقاو و نوریب لئاسم اب کدنا دنچره یدنویپ هکنیا رب طورشم ،دیامن بذج دوخ یاه
،بغار( دشاب هتشادن دوجوم 2003
: 390 - 392 .)
تسیلامرف ار یبدا شهوژپ و دقن راک عوضوم اه
"
نتمدوخ
"
تسیلامرف .دنناد یم اه
نانآ.دنرگنب یا هنیمز شیپ هنوگ چیه نودبار یبدارثا هکدندقتعم
"
نتم
"
و دقنزکرم رد ار
تایبدا ورملقزا جراخ یاه هزوح هب هن ،دنهدیم رارق یبدا لیلحت هعماج ،یخیرات درکیور نانآ.
انش و یقلاخا ،یسایس ،یسانشناور ،یس
...
نیاربو دننکیم در یبدا رثا لیلحتو دقن رد ار
رارق دقتنم یورارف دیاب هچنآو درک هجوت نآ یبدا هبنجزا دیاب افرص یبدارثا هب هک دنرواب دریگ
"
ّتیبدا
"
،تسیلامرفزادرپ هیرظن نسبوکای لوق هب هکنآ لاح .دشاب یبدارثا دیاب
دید
وب یبدا هک اهتسیلامرف رثکا هتبلا ؟دنک یم یبدا ار نتم کی یرما هچو ؟تساجکزا ینتم ند
و یسانشناور و یسانش هعماج یاهثحب رکنم
...
یم و هتسناد یعرف ار اهثحب نیا اّما دندوبن
نآ یبدا هوجو نامه هک ار نتم دوخ یساسا یاهثحب و دوش حرطم هیشاحرد دیاب هک دنتفگ دن رارق عاعشلا تحت ،تسا لیلحت و دقن ات دننآ یپ رد اهتسیلامرف تفگ ناوت یم نیاربانب .ده
ار دوخ نخس ،هدنسیون و رعاش هکدننک نییبت و
"
هنوگچ
"
رعاش هکنیا هن و تسا هدرک نایب
رثا رد هدنسیون و
"
هچ و تسا هتفگ
"
ارچ
"
، مدقم یولع(
1377 : 31 )
یم عقاو رد نابز نیب مییوگب میناوت
یلامرف یسررب و یسانش دنویپ یبدا رثا کی یتس
،تسا یبدا نتم نابز یسررب ،مولع نیا یود ره کرتشم ۀطقن اریز ؛دراد دوجو یمکحتسم
1. formalism
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 10
تسیلامرف یم نتم کی نابز صئاصخ یسررب هب اه
و رثا کی یازجا یسررب هب و دزادرپ
نآ طابترا یم رگیدکی اب اه
نآ ینیشناج و ینیشنمه طباور و دزادرپ و یسررب دروم ار اه
یم رارق یواکاو دروم ار نوتم یراتخاس ماجسنا یمیهافم ات مینآرب تمسق نیا رد ام .دنهد
یم نتم یزیرگراجنه ثعاب هک .مییامن یسررب ار ددرگ
2-3 - تّیبدا
دیاش ناوتب تایبدا ار هن رب یانبم یناتساد ای
یلیخت ندوب هکلب رب نیا ساسا زا هک نابز
هب یصاخ ۀویش یم هرهب
دریگ یرعت ف هب .درک بجوم نیا
،هیرظن تایبدا یعون هتشون تسا
هک هب ی هتفگ دقتنم نمور ،سور نسبوکای
2 رگشیامن ، نتخیر مهرد
نامزاس ی هتفای راتفگ
لوادتم .تسا تایبدا نابز لومعم ار
،دنک یم نوگرگد توق
دشخب یم و
هب یا هنوگ ماظن
هتفای نآ ار زا راتفگ هرمزور فرحنم یم نیا .دزاس فیرعت
زا ندوب یبدا ار
رد عقاو تسیلامرف
یاه یسور حرطم دندرک
،نوتلگیا )
1383:54 .)
رد یفیرعت رگید تایبدا هنوگنیا فیرعت هدش :تسا تایبدا ینخس هب رود زا ملاع تیعقاو
تسا
،نامه)
12 .)
تسا هدمآ نینچ نسبوکای زا یفیرعت رد
ّتیبدا»
ای هب ترابع رگید لیدبت راتفگ هب یرثا
یبدا و دنم ماظن هک
رب نیا لیدبت رثا
،دراذگ یم تسد
هیام یلصا تسا هک نابز یسانش رد
لیلحت دوخ زا رعش لماکت دهد یم
«
،یدمحا)
1378:42 .)
زا هاگدید تسیلامرف اه
یبدا»
،ندوب یکی زا یاه شقن تابسانم
فلتخم نایم عاونا نخس
دوب هن یگژیو تباث و ریذپانرییغت نآ
رد اهنآ.
یپ فیرعت تایبدا دندوبن هکلب یبدا ندوب ار دم
رظن ناشروظنم .دنتشاد زا
یبدا
،ندوب یاهدربراک ینابز
یصاخ دوب هک هن اهنت نوتم رد یبدا
هکلب رد یرایسب
،دراوم جراخ زا نیا نوتم هضرع دوش یم »
،نوتیلغا(
1995 : 44 .)
تسیلامرف هک دنا هدیقع نیا رب نینچمه اه
« یرایسب زا یراثآ هک رد تاسسؤم یگنهرف
هب رثا ناونع ملسم
یبدا هعلاطم دنوش یم رد
عقاو تایبدا هب باسح .دنیآ یمن نکمم
تسا
یرثا رد هلهو لوا یخیرات ای یفسلف دشاب اما رد ناوتب تیاهن نآ
ار رد هرمز راثآ یبدا رارق
.داد مه نینچ نیا ناکما دوجو دراد هک کی رثا یبدا قلخ دوش اما طقف هب لیلد یاوتحم نآ
ادیپ شزرا .دنک
یخرب راثآ شزرا یبدا ادیپ دننک یم و
هب یخرب رگید شزرا یبدا ضیوفت
2 Roman Jacobson
11 عبانم
.دوش یم نیدب
بیترت یتشادرب هک
زا یبدا کی ندوب رثا
دوش یم رایسب
رتمهم زا دصق فلؤم
رد قلخ نآ رثا .تسا رد
،عقاو دصق هدنسیون ینبم رب یبدا ندوب رثا یتیمها درادن هکلب یبایزرا
و تشادرب مدرم زا
،رثا کلام و رایعم رگا .تسا یأر
مدرم رب نیا دشاب هک یرثا یبدا تسا
سپ نآ
،رثا نودب هجوت هب هچ نآ فلؤم هرابرد نآ رکف
،دنک یم یبدا
تسا :نامه(«
44 .)
یم نیاربانب هب و دراد راک و رس یبدا نتم کی مرف و راتخاس اب تّیبدا مییوگب میناوت
یگژیو یم ییاه یم یبدا ینتم هب لیدبت و لّوحتم ار هتشون کی هک دزادرپ
.دیامن
2-4 - روحم ینیشنمه و
ینیشناج
هخاش ریز رتشیب رد هک یثحابم زا نابز یاه
یسانش هناشن و ییارگراتخاس ینعی ؛یسانش
زادرپ هیرظن روسوس راب نیلوا هک تسا ینیشناج و ینیشنمه ثحبم ،تسا حرطم ییارگراتخاس .دومن حرطم ار نآ
« هدرک هئارا نابز فیصوت رد هناگود ۀصخشم راهچ روسوس
نابز ندمآ دوجو هب و هعسوت رد هک نیلوا ؛تسا هتشاد ییازسب تّیمها یراتخاس یسانش
زا تسا ترابع نابز فیصوت رد روسوس ۀناگود ۀصخشم
« نابز » و
« راتفگ
« .»
نابز » ترابع
نیمّلکتم ۀعومجم ینابز راتفر زا تسا و نابز کی
« راتفگ » زا یدحاو دروم زا تسا ترابع
طوبرم نیمّلکتم زا درف کی طّسوت نابز دربراک »
،روپ یفطل(
1397 : 30 .)
ۀدیقع هب .تسا هیلّوا ۀدام ای اوتحم و بلاق روسوس ۀناگود زیامت ای هّصخشم نیمّود عی هیلّوا ۀدام عون ود هب ندیشخب راتخاس ای بلاق رثا رد نابز ،روسوسود ین
« توص » و
« هشیدنا » یم دوجو هب جاو زا یا هعومجم )یژاو بلاق ای( هژاو کی یجاو بیکرت .دیآ
تسا اه
مکاح توص ۀیلّوا ۀّدام رب ینابز ماظن هک یراتخاس زا ار ناشدوخ تّیدوجوم کی ره هک یم یم ذخا دزاس ریغ ًلابق هک یا هیشیدنا رب راتخاس ندش مکاح زا هژاو ره یانعم و دننک
نم یم همشچرس تشاد دوجو یا هرتسگ تروص هب و مّظ :نامه( دریگ
3031 .)
رارقرب ینابز ماظن یاهدحاو نیب هک یطباور هب روسوس ۀناگود ۀصخشم ای زیامت نیمّوس یم طوبرم تسا ینیشنمه طباور :تسا هدرک میسقت هتسد ود هب ار طباور نیا روسوس .دوش
طباور ینیشنمه طباور .ینیشناج طباور و ای بیکرت رظن زا ینابز دحاو کی هک تسا ی
یم رارقرب هزاس کی رد رگید یاهدحاو اب ینیشنمه ینابز یاهدحاو ینیشناج طباور .دزاس
یم هک ییاهدحاو ریاس و هزاس کی رد صوصخب دحاو کی نیب هک یطباور زا دنا ترابع دنناوت
: نامه( تسا رارقرب دنوشب نآ نیشناج هزاس نامه رد 31
.)
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 12
وس تسناد یم زیامتم و ادج رگیدکی زا ار روحم ود نیا روس .
زیامت و یرترب یاه هیرظن
روسوس دوب هدش هئارا وا زا لبق هک ییاه هاگدید هب تبسن ،
یگتسویپ هب وا هک تسا نیا رد
هتسناد نابز یتاذ یاه یگژیو نیرتمهم زا ار نآ و تسا هدرک هراشا راتفگ هریجنز ءازجا .تسا ( مدقم یولع ،
1377 : 168 .)
یم طوبرم روسوس ۀناگود ۀصخشم ای زیامت نیمراهچ ینامزمه و ینامزرد تاعلاطم هب دوش
زا روظنم و ینامز نّیعم ۀطقن ود نیب نابز تارییغت ۀعلاطم ینامزرد ۀعلاطم زا روظنم .نابز کی دوجوم عضو ۀعلاطم ینامزمه ۀعلاطم یم نّیعم نامز رد نابز
،روپ یفطل( دشاب 1397
:
32 .) رانک رد ینابز یاهدحاو زا یدادعت ،هلمج ره رد هک تسا نآ ینیشنمه روحم زا دوصقم یم دوجو هب اه هژاو ینیشنمه و بیکرت زا هک ،دنناسرب ار یصاخ یانعم ات دننیشن یم مه زا یتوافتم یانعم ات دوش رگید یا هژاو نیشناج یا هژاو تسا نکمم راتخاس نیا رد دیآ ا(ددرگ لصاح هلمج ،یدمح
1380 : 19 و 20 )
ینعی روحم ود نیا روسوس
"
ینیشنمه
"
" و ینیشناج
"
درکراک رد هطبار ود هباثم هب ار
ینیشنمه هطبار و شنیزگ رب ینتبم ار ینیشناج روحم هک هنوگ نیدب ،دنک یم یقلت نابز رگید یوس زا و ،دروآ یم بیکرت رب ینتبم ار
"
و دودح ،شنیزگ ای ینیشناج روحم رد
اهیجوت رگید یا هژاو نیشناج ناوت یمن ار یا هژاو ره و تسا صخشم ،شنیزگ نیا ت
"درک
،یماما(
1382 : 22 .)
2-5 - ییادز یئانشآ نابز ۀزوح رد طوبرم ثحابم رگید زا هب تغل رد هک تسا ییادز ییانشآ ثحبم یسانش
یم راک هب یزاس هناگیب یانعم دربراک اب رعاش ای هدنسیون عقاو رد و دور
فراعتمریغ
یم ییادز ییانشآ هب مادقا لومعم ریغ یناگژاو و وحن و لایخرصانع دنک
« راک یلصا
،رنه
رییغت رد تیعقاو تسا و فده نابز یبدا زین رییغت رد یساسحا یاهتداع و
یکاردا تسا هک
هب لیلد لامعتسا دایز
هب تداع لیدبت هدیدرگ زا نیا رعاش ور دیاب
دناوتب هب کمک رصانع
یبدا زا تیعقاو اه یتشادرب توافتم
هضرع دنک یدیدو دیدج و ریغ هدوسرف هب ام دهدب و هب
یزاسزاب نامکرد
زا تیعقاو دزادرپب هب هنوگ یا هک ام عورش هب ندید ناهج مینک هب یاج نآ
هک اب یتخرک نآ ار ییاسانش یئانشآ مینک
ییادز هک زا ناکرا یلصا بتکم مسیلامرف سور
13 عبانم
تسا تللاد رب انشآان تیعقاو نتخاس فولأم
هتخانش و هدش
دراد ات هب یاج ییاسانش
،فرص
هب کرد یعقاو روما میئآ لیان ییانشآ.
ییادز لماش تادیهمت و
ییاهدرگش تسا
هک نابز رعش
ار یارب هناگیب نابطاخم یم
دزاس و اب تداع یاه ینابز نابطاخم تفلاخم
یم
،دنک نیا عون
تادیهمت ۀمه رد
راثآ یبدا بجوم رییغت لکش و ینوگرگد یم
دوش و نابز لومعم ار انشآان
یم دنک » یولع(
،مدقم 1381 : 107 .)
،ییادز ییانشآ زا
ترابع یسور هک یانعم نآ
"
هناگیب
یزاس
"
ای
"
بیرغ یزاس
"
تسا هتفرگ هدش و یحلاطصا تسا
تسیلامرف هک یاه
یسور هب
روط ماع و روتکیو یکسفولکش هب
روط
،صاخ هب مان دوخ تبث دندرک و رس ابز اهن .دنتخادنا
دقتعم یکسفولکش دوب
هک تاکاردا ناسنا هب ضحم نآ هک هب تروص تداع
،دمآرد یلکش
راکدوخ ادیپ دنک یم و
هفیظو رنه داجیا رد یگتخیسگ تداع
اه یگدز وا .تسا
رد هتشون
یاه دوخ زا حلاطصا ییادز ییانشآ یارب
فیصوت یعون زا تفایرد یرنه و نامتفگ یبدا هک
زا یتیفیک یب اتمه رادروخرب تسا
هدافتسا درک یم
،یماما)
1385 : 73 )
زا رظن تسیلامرف اه
رعاش زا یاهدرگش ینابز
یرایسب رد تهج یئانشآ ییادز یم هرهب
درب
:
1 . مظن و مه ینیشن ناگژاو رد رعش هک ناینب نآ گنهآ و یقیسوم جاو
تساه
.
2 . یاهزاجم نایب
،هراعتسا( هنارعاش عاونا
،زاجم
،هیانک
،هیبشت سح )یزیمآ
3 . زاجیا
4 . دربراک ناگژاو و یاهراتخاس یوحن
نهک
5 . دربراک تفص هب یاج فوصوم
6 . بیکرت یاه ییانعم دیدج
7 . نتخاس ناگژاو یبیکرت دیدج ،یدمحا )
1386 : 59 و 60 )
رصانع ییادز ییانشآ هک
مه دناوت یم اب
نیزگیاج ندرک
و ای بیکرت یرصانع زا
نابز
تروص
،دریگ ددعتم تسا اما اهنآ نیرت هتسجرب ار
ناوت یم هب
یاه هلوقم نایب
و تغلاب
،هیبشت)
،هراعتسا سکوداراپ
و
....(
و فرص و وحن ناگژاو
،نابز دودحم زا نابز .درک هاگدید
هیرظن نازادرپ دیدج نیرتمهم رصنع
رعش اب .تسا نیا هک لیخت و یاهتروص فلتخم
لایخ
زا نیرت هتسجرب رصانع
ییادز ییانشآ رد
نابز رعش
،تسا اما ناوت یمن ره
ینخس ار هک
یاراد عاونا یاهتروص لایخ
،تسا رعش هب باسح دروآ و هچ یاهرعش اسب ابیز
و یرثؤم دوجو
دراد هک یلاخ زا یاهریوصت هنارعاش
یاهتروص .تسا لایخ
هولاع رب نآ هک نابز رعش ار زا
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 14
ریغ نابز یداع
زیامتم
،دنک یم تیفرظ
یاه نابز ار یارب شزیگنا
،هفطاع شیازفا دهد یم
،یوفص)
1380 : 58 .)
2-6 - یزاس هتسجرب
نابز تروص ناسانش هب رد کچ و سور یارگ
یادج ینابز ماظن ود هب دقتعم نابز یریگراک
هب لصا رد نابز یراکدوخ ماظن .یزاس هتسجرب ماظن و یراکدوخ ماظن :دندوب رگیدکی زا -
تسا نابز رصانع یریگراک نآ نودب ،دور راک هب یعوضوم نایب دصق هب هک یا هنوگ هب
هک
،یوفص( دریگ رارق یلصا هّجوت دروم و دنک رظن بلج نایب ۀویش 1380
: 34 نابز ،) راکدوخ
ای راجنه رد عقاو نامه نابز ی هرمزور یرشب
تسا هک اب دورو هب تحاس تایبدا هب نابز یبدا
لدبم نابز .ددرگ یم ی هرمزور
،یرشب بز ینا هک یاهزاین ی هرمزور یرشب
ار رب
،دروآ یم
نیگنس و تخمز یکاخ و
؛تسا اما اب یاپ نداهن هب تحاس
،تایبدا یتخس و یتخمز شیوخ
ار زا تسد دهد یم و
هب برط و دیآ یم ناصقر
و رابکبس هب راتفگ رد دیآ یم و رد نینچ
یتحاس تسا هک دناوت یم زا
ییاهزیچ نخس
دیوگب و زا هدرپ راسخر یقیاقح)
درادرب (
هک رد
یاه تحاس رگید
نابز ینتفگ
؛دنتسین اریز
رد نآ اه تحاس هبرجت
(دنتسین ریذپ
،یروشآ 1377 : 40 ۀویش هک یا هنوگ هب تسا نابز رصانع یریگراک هب یزاس هتسجرب یلو )
دشاب یراکدوخریغ ،نابز یراکدوخ لباقم رد و دشاب فراعتم ریغ ،دنک رظن بلج نایب یوفص(
، 1380 : 34 )
هدنناوخ و هدنیوگ طابترا عنام ای دریگب دوخ هب رارکت و دیلقت تلاح رگا یزاس هتسجرب یم تسد زا ار یبدا تیقاّلخ ینعی دوخ ساسا شقن ،دوش یزاس هتسجرب رد نیاربانب .دهد
دربراک ره رد یساسا لصا ود هک ار ینابز یگناسر و یسانش لامج مهم لصا ود رعاش دیاب ینابز
،یعیفش( دشاب هتشاد رظن رد تسا 1370
: 14 .)
لودع ،یزاس هتسجرب هک تسا هدیقع نیا رب اسیمش یداع نابز زا یرنه ۀتسجرب یاه
مهم زا و یزیرگراجنه ۀعومجم ریز هک تسا
،اسیمش( تسا نآ عون نیرت 1378
: 162 هّتبلا ؛ )
یمن یبدا شنیرفآ ثعاب ،راجنه زا لودع فرص یلودع ره هکلب ،دوش
و ماجسنا نمضتم دیاب
کی لوصا اب هارمه و یگچراپ
« یسانشابیز »
:نامه( دشاب 36
.)
یزاس هتسجرب ار
ناوت یم ی هجیتن
ییادز ییانشآ ییادز ییانشآ .تسناد
رد
،نتم لماش
ییاهدرگش دوش یم
هک اب یزاس هتسجرب هطبار
میقتسم دنراد و لاومعم اب یعون یزیرگراجنه
15 عبانم
هارمه دنتسه رد هک ود د هتس کیسانشنابز و
ییاقیسوم یاج
دنریگ یم و
یاه یگژیو ینابز
و ییاقیسوم و
یغلاب و ینایب ار دوخ رد یاج دنهد یم یسردم)
ینغو
،لد 1385 : 100 )
یزاس هتسجرب هب
ود لکش رد نابز .ددرگ یمراکشآ تسخن
هکنآ یدعاوق تبسن هب دعاوق
مکاح رب نابز هدوزفا راکدوخ دوش
و مود
،هکنآ فارحنا رد یاهراجنه نابز
رایعم تروص دریگ
هب نیا بیترت یزاس هتسجرب زا
ود قیرط ی هویش
ییازفا هدعاق و
یزیرگراجنه یلجت
دهاوخ
تفای
،یتبحم)
1386 : 157 )
:زا تسا ترابع یعیفش رتکد هاگدید زا یزاس هتسجرب یاهروحم 1 . هرمزور نابز زا ار رعیییش نابز هک یلماوع هعومجم :ییاقییییسوم هورگ رابتعا هب
یم زایتما نزاوت و گنهآ ندیشخب .هریغ و سانج ،فیدر ،هیفاق ،نزو لیبق زا دشخب
2 . ماظن رد تاملک سفن زیامت رابتعا هب هک یلماوع هعومجم :کییییسانیییشنابز هورگ
هلمج نآ ییاقیییسوم تایییصوییصخ زا نوریب اه یم اه
هژاو زیخاتییسر ای زیامت بجوم دناوت اه
و هراعتییسا :لیبق زا دوییش ناتییساب ،فذح و زاجیا ،هیانک ،یزیمآ سح ،زاجم
ود رد ییارگ
،یییسوماق ۀزوح رد ییادز ییانییشآ ،ینابز تابیکرت ،یرنه تفییص ،وحن و ناگژاو هخاییش
،یعیفش( یسکوداراپ نایب و نابز وحن ۀزوح رد ییادز ییانشآ 1370
: 34 - 38 .)
یم نیاربانب تییسجرب هک مینک نایب میناوت
یزاییس ه زا لودع عقاو رد
فراعتم یاهراجنه
یم یبدا نتم کی هتس جرب ای ، ملاک یقیس وم ندومن هتس جرب اب ار مادقا نیا رعاش و دش اب
یم ماجنا یبدا رصانع زا یکی ۀتسجرب دربراک ۀلیسو هب رعاش ملاک ندومن .دهد
2-7 - ییازفا هدعاق تسا یمسیلامرف دقن یاه هخاش رگید زا ییازفا هدعاق ییازفا راجنه ناونع هب نآ زا هک
یم هدرب مان یرصنع ندومن هفاضا ای تاملک رارکت و اهاوآ رارکت اب ثحبم نیا رد رعاش ،دوش
یم شیوخ ملاک ییازفا راجنه هب یناگژاو ای یبدا ییازفا راجنه عقاو رد .دزادرپ
« یزیچ
رکت قیرط زا نزاوت نیا و دوخ موهفم نیرتعیسو رد نزاوت زج تسین یم لصاح یملاک را
دیآ رارق نآ بوچراچ رد هلمج و اه هژاو و اهجاو رارکت ،هیفاق و یضورع نزو ندوزفا .
دریگیم (»
،ییلاک یداق یتیانع ،یناحور 1388
: 67 .)
اب شور نیا رد هک.تسا یبدا نابز رد یزاس هتسجرب یاه شور زا یکی ،ییازفا هدعاق ا رایعم نابز رب یدعاوق ،نآ موهفم هب هجوت راتخاس رد یگتسجرب بجوم هک دوش یم هدوزف
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 16
یقیسوم و نزو رابتعا هب یداع نابز زا یبدا نابز زیامت ینابز دعاوق شیازفا رد .دوش یم یبدا هکدنتسه یلماوع هعومجم ،ییاوآ یاه یگنهامه و فیدر ،عجس ،هیفاق ،نزو .تسا ملاک ایارگ تروص .دنوش یم ملاکرد مظن شنیرفآ و نزاوت داجیا ببس بان یبدا دربراک ار رعش ن
تسا نزو و یقیسوم ،رعش ی هدنزاس لماع نیرتمهم هک دنرواب نیارب و دنناد یم نابز
،مدقم یولع)
1377 : 61 ) تسا دقتعم نسبوکای هنیمز نیمهرد یزیچ ییازفا هدعاق دنیآرف:
یم لصاح یملاک رارکت قیرطزا نزاوت نیاو دوخ موهفم نیرت عیسو رد نزاوت زج تسین آ دی ،یوفص)
1380 : 15 .)
2-8 - یزیرگراجنه یم حرطم همان نایاپ نیا رد هک یثحبم نیرت یلصا تسا یزیرگراجنه ،ددرگ
« هزورما
ۀژاو اب یبرع نابز رد یزیرگراجنه
« حایزنلاا » یم هتخانش هشیر زا حلاطصا نیا .دوش
« حیز »
تسا هدش هتفرگ نتفر و ندش رود یانعم هب »
،روظنم نبا(
1414 : 470 .) ۀژاو
« یزیرگراچنه
» ،
« ییادز ییانشآ »
و
« یزیتس تداع »
ۀژاو ۀداهن ربارب
«
Deviation
» و
«
Defamiliarization
» و
«
Dehabitualization
» یبرغ . تسا راب نیتسخن ایوگ
« یکسفولکش »
هیرظن ،هدنسیون ۀلاقم رد یسور مسیلامرف راذگ هیاپ و زادرپ
« نوچمه رنه
تعنص » ( لاس هب 1917
ر حلاطصا )م ( یسو
Ostraneie
دربراک هب یزیرگراجنه یارب ار )
،ییاضر(
1382 : 74 هتفای زا یزیرگراجنه .) تسیلامرف مهم یاه
ار یبدا نابز نانآ .تساه
« رایعم نابز زا لودع »
یم هعلاطم لصا نیمه ساسا رب زین ار کبس و یفّرعم دندرک
،اسیمش(
1381 : 157 .)
تسیلامرف رظن زا ناسنا یارب زیچ همه ،اه
یم یداع زج درادن یا هراچ ناسنا و دوش
نیا یم یرپس رارکت نیا رد ام یگدنز زا هدمع یشخب ،نانآ رواب هب .دربب هانپ تداع هب هک دوش
یّداع نامیارب هک ار ییاهزیچ اذل ؛دراد هارمه هب ام یارب ار ینهذ ییانیبان یگرمزور نیا و یمن هدش تایبدا و رنه ۀفیظو ناشهاگن رد .مینیب
نوگرگد نآ هفیظو هکلب ،تسین زردنا و دنپ
هک شسرپ نیا هب خساپ رد ساسا نیا رب ،تسنآ هب ندیشخب فاطعنا و ام تّینهذ نتخاس ۀیرظن ؟تسیچ تایبدا ۀفیظو
« یزیرگراجنه »
یم حرطم ار ،نانآ رظن قباطم .دننک
،مّدقم یولع( تسا رعش نابز یلصا یگژیو ،لومعم و یّداع نابز زا یزیرگراجنه 1377
:
105-107 .)
17 عبانم
هخاشریز هس عقاو رد و دراد تغلاب ملع رد هشیر هک تسا یثحابم هلمج زا یزیرگراجنه نآ ی هدنروآ دیدپ رصانع زا یوحن هب کی ره عیدب و نایب ،یناعم ینعی تغلاب ملع ی و ءاشنا ،بانطا و زاجیا ،لصو و لصف نوچ یثحابم اب یناعم ملع هنیمز نیا رد هک دنتسه میدقت ریخات و
...
هیانک و زاجم ،هراعتسا ،هیبشت نوچ یدراوم اب نایب ملع و
...
رد و
یزیرگراجنه داجیا بجوم یداعریغ تروص هب اهنآ شیارآ و ظافلا طسوت هب عیدب ملع تیاهن هب سپ ،دوش یم هدنناوخ رظن رد ملاک ندش هتسجرب ثعاب و ددرگ یم یبدا راثآرد ینابز لاب رصانع نیا طسوت ددرگ یم نایامن یبدا رثا ره یسانش ییابیز و یتخانش نابز شزرا یغ
ار نخس یسانش ییابیز و ینف یاه شناد ،بدا ناگدنهوژپ و ناجنس نخس هک هنوگنامه نآ درگرب ار بد ا ی هدنروآدیدپ یاه شزرا و اه هیام و هداهن ناینب یغلاب شخب هس نیا رب دنا هدومن راوتسا
،یزازک)
1389 : _11 14 .)
فلتخم حوطس زا ناقوط یودف راعشا رد یزیرگراجنه ،همان نایاپ نیا رد هک اجنآ زا یانعم ،یغلاب ،یوحن ،یناگژاو ،ییاوآ یم یسررب ی
عاونا یسررب هب ام اذل ،دوش یزیرگراجنه
یم :میزادرپ
2-8-1 - ییاوآ یزیرگراجنه ییانبریز رصانع زا اهادص ینابز یاهدحاو دیلوت رد هک تسا مّلسم یم رامش هب
.دنور
یگژیو هب هّجوت نودب ،معا روط هب ار اهادص نیا ۀعلاطم ،نّیعم نابز رد توص کی یاه
یم یسانشاوآ یگژیو یسانشاوآ .دنمان
رد ار ناسنا طسوت هدش دیلوت یاهادص مامت یاه
نابز یم رارق هعلاطم دروم دوجوم یاه یلو زیامتم هاگدید هس زا ار راتفگ یسانشاوآ .دهد
رم یم هعلاطم مه هب طوب یم میسقت هخاش هس هب ساسا نیا رب و دنک
.دوش
مادنا هک یدیلوت یسانشاوآ ناهد ،نابز لیبق زا( یتوص یاه
)هریغ و اهاوآرات ،قلح ،اه
یم حیرشت و یسررب ار تاوصا دیلوت رد لیخد .دنک
نآ ۀلیسو هب ار یتوص جاوما هک یکیزیف یسانشاوآ وه قیرط زا تاوصا اه
هب یصخش زا ا
یم لقتنم رگید صخش یم هعلاطم ،دنوش
.دنک
یم رارق هعلاطم دروم ار شوگ ۀلیسو هب تاوصا کرد یگنوگچ ،یرادینش یسانشاوآ دهد
یفطل(
،روپ 1397 : 2 .)
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 18
هب بطاخم یارب و دریگ راکب یناعم میسرت رد ار ییاوآ شزرا هک تسا یسک رهام بیدا دیاب متیر نوچ ؛دناسرب روهظ ۀصنم هملک یاوآ ییابیز هب هّجوت .دشاب یساسحا تلاح رگنایب
یرترب هب نامزرید زا نآرق زاجعا ۀصرع نارگشهوژپ و نادقان و تسا راد هشیر یبرع بدا رد رارقرب هطبار انعم و اوآ نایم و دنا هتشاد هّجوت نآ شوخ گنهآ فرص هب اهنت ناگژاو یم د انعم و اوآ ۀبنج ود هک تسین یّکش .دندومن اوآ هب یگتسباو و دنتسه یمئاد دنویپ ر
هیلّوا هلحرم سا یا
،فوسای( .میرذگب نآ زا دیاب هک ت
،یدّیس نیسح همجرت 1388
: 39 و 40 .)
یقیسوم .دشاب یم هنارعاش نابز ی هتسجرب یاه یگژیو زا یکی ناونع هب یقیسوم سپ نابز زا رعش نابز زیامت لماع نیرت ییادتبا لاح نیع رد و نیرت هداس تسا هرمزور
یعیفش)
،ینکدک 1368 : 8 .)
یم زیرگ ،راجنه ییاوآ دعاوق زا رعاش ،یزیرگراجنه عون نیا رد هب ار یتروص و دنز
راک
یم ،یوفص( تسین لوادتم راجنه نابز رد ییاوآ رظن زا هک درب 1373
، 50 ) یزیرگراجنه
ییاوآ ینوگمهان و ینوگمه یسررب هب یم ییاوآ یاه
رعاش نخس هک دزادرپ یم هتسجرب ار
-
.دزاس :ییاوآ یزیرگراجنه هنومن
سک نآ مان زک
نوچ هملک نیا رد یفذح دنیارف ییاوآ یزیرگراجنه( هاگماش ره سوه ه
خآ رد نابسچ یم ظفلت هاتوک هملک ر
تحار ظفلت یارب سپ ،تسا هدمآ )أ( نآ زا دعب و دوش رت
یم فذح ددرگ
.
2-8-2 - یناگژاو یزیرگراجنه
ۀزوح رد هملک یم هرهب اوتحم و تخاس هناگود زا تایبدا
تخاس ،هتفرشیپ تایبدا رد .درب
یم کمک مه یرکف یاوتحم هب هکلب تسین یرهاظ شیارآ کی اهنت و بسانت نیا .دیامن
یم همشچرس نتم دوخ زا اوتحم و تخاس هناگود نایم ماجسنا و دنویپ زا ماکحا و دریگ
یمرب ناگژاو سونایقا رد هژاو یاضف للاخ نآ زا لبق و دیآ
ّسح هب دسرب تاساسحا هب هک
یم دروخرب ییاونش ،فوسای( انعم مود ۀجرد رد و تسا توص تسخن ۀجرد رد نوچ ؛دنک
،یدّیس نیسح همجرت 1388
: 39 .) کچوک یسررب هب ،یناگژاو لیلحت رد یاهدحاو نیرت
نابز رادانعم زا
هلمج نامتخاس هژاو
و هویش تخاس هژاو
،اه عون شنیزگ ناگژاو اب هجوت هب
روحم
،ینیشناج هدافتسا دماسب
زا تاغل
،هناگیب یگدرتسگ ای
یکدنا ناگژاو راکب هتفر رد
19 عبانم
Title and Author: The Study of Deviation in Fadwa Tuqan's Poetry/ Hanieh Maleki
Supervisor: Mehrdad Aghaei (Ph.D) Graduation date: 20 Nov 2019
Number of pages: 104 p.
Abstract
Research Aim: Fadwa tuqan is a female Palestinian resistance poet who came to innovation in compositional theme of poem with modernism process. Studding the structural and semantic features with different deviation approaches is significant purpose of this research.
Research method: The findings of this research has been accomplished by studding his book of poetry through descriptive-analytic method and based on her method of deviation criticism in order to present the function of linguistic of fadwa tuqan style.
Findings: This research seeks to study what poetical feature and theme have high lighted fadwa tuqan poems and it seeks to answer this question that which elements cause semantic deviation in her poems? And what’s the theme of functions of regularization and agenda setting in fadwa tuqan poems.
Conclusion: Deviation analyses and studies the indexes of prominence, regularization and deviation of fadwa poem in term of word selection construction and sub construction of phrases musical balance, repetition of some interjections words and similarities cause to high lighted poems of fadwa tuqan in term of regularization. Syntactic prominence attracts the audience through precedence and delays. Temporal archaism and the use of mythological vocabulary in both historical and religious myth. Along with semantic deviation (simile, metaphor, paradox, self- contradiction) is main of tuqan poem in area of contemporary Arabic poetry.
Keywords: Fadwa Tuqan, Divan of Poems, deviation, regularization, prominence.
سررب ی رگراجنه یزی ودف رعش رد ی
ناقوط 20
University of Mohaghegh Ardabili Faculty of Literature and Human Sciences Department of Arabic Language and Literature
Thesis submitted in partial fulfillment for the degree of M.A. in Arabic Language and Literature
The Study of Deviation in Fadwa Tuqan's Poetry
By:
Hanieh Maleki
Supervisor:
Mehrdad Aghaei (Ph.D)
Advisor:
Hossein Mohseni (Ph.D)
Nov 2019
