برندگان و بازندگان فرار مغزها در کشورهای منطقۀ خاورمیانه با تأکید بر سرمایۀ انسانی

ناگدنرب و

ناگدنزاب رارف

اهزغم رد

اهروشک ی

ةقطنم مرواخ

ی هنا اب

کأت ی د رب امرس ی ة ناسنا ی

تمشح

‌ یرگسع‌للها

1

،‌

اپداب‌یدهم

2

‌

1 . ناریا ،ملایا ،ملایا هاگشناد ،یناسنا مولع و تایبدا ةدکشناد ،رایشناد

2 . یسانشراک ناریا ،ملایا ،ملایا هاگشناد ،یناسنا مولع و تایبدا ةدکشناد ،دشرا

( تفایرد خیرات :

21 / 80 / 2931 شریذپ خیرات ؛ :

21 / 21 / 2931 )

چ هديك

تسا یلاس دنچ دیدپ

ة اهزغم رارف رد هعسوت لاح رد ياهروشک هب و

هنایمرواخ ةقطنم ياهروشک هژیو ه ج دوهخ ههب ار رانادداهاصتا ههجوت

تسا هدرک . هیرظن ساسارب يدااصتا ياه

رد ةنیمز هاگدید ود ،اهزغم رارف يدااصتا تاعبت یوهن و یصنس

دراد دوهجو . رارهف یصنهس هاگدهید

هب ار اهزغم یم رظن رد یناسنا ةیامرس میقصسم شهاک راونع يدراوم رب هولاع یون هاگدید رد اما ،دریگ

هک رد هاگدید ياه دهم یصنس رهظن

،هدوب راثآ تبثم یشان زا رارف اهزغم زین رد رظن هدش هصفرگ تسا . ةزهیگنا شیازفا رد اهزغم رارف تبثم شقن رب اجنیا رد ثحب ی صا ةدولاش

ترجاهم تشگرب قیرط زا يژولونکت و شناد لاقصنا ،هعماج رد لیاحت سک هاتوک ياه

لکش ،تدم هکبش راثآ يریگ دمآرد و ترجاهم يا

ةیامرس شهاک ینعی اهزغم رارف یفنم رثا لباقم رد أدبم ياهروشک هب یصشگرب تسا زکرمصم أدبم روشک یناسنا

. رد ، یاربانب هیا قهیقحت

هب فافش ردرک تملاع و تیمها راثآ رارف هاگدید ةرابرد تواضت زین و یناسنا ةیامرس تشابنا رب اهزغم يرهظن روصم رد یون و یصنس ياه

لاس یط هنایمرواخ ةقطنم ياهروشک رد اهزغم رارف ياه

2332 ات 1828 تسا هدش هصخادرپ .

یصن داد راشن قیقحت ةج هک

اهزغم رارف رایرج

ا یامرس تشابنا رب تبثم رث ة

یناسنا دروم ياهروشک یسررب

خرن رد و تسا هصشاد ،اهزغم رارف دوجوم ياه

3 و هفصنم اهزغم رارف زا روشک 5

هدش ررضصم روشک دنا

. یم داهنشیپ ،اهزغم رارف زا راریا ردشررضصم هب هجوت اب هکنیا مض داجیا اب دوش

،راهگبان يارهب بوه طم یارهش

دبای شیازفا روشک رد رانآ يراگدنام یرض .

ناگژاوديلک

تشابنا یامرس ة یناسنا هاگدید ، ،یناسنا ةیامرس ،اهزغم رارف یون و یصنس ياه اهزغم رارف

.

ةدنسیون همانایار ،لوئسم h.asgari@mail.ilam.ac.ir :

رود ة 4 ، رامش ة 4 ناتسمز ، 6931

تاحفص 146 ـ 169 Online ISSN: 2423-608X

http://jscm.ut.ac.ir

همدقم رارف اهزغم ترجاهم ، نیب

یللملا اریفا ایب ا ایب تبنیلایص ت یط ترایهم ، انیکزز ینبق

اطدنهم ا

ياهروشک اب

دمآر نیاز هب ياهروشک هیفرم

یطا . ری م ایهزغم راریف ،،یقا ر

تراهم لاقتنا آ ر هک طا ناسنا ةیامرط ایرج یم تروص اه

رینگ . ةیملک

Brain

هیب ویبرم

یم ویسیم هوقلاب ت رث عون هک طا رف ریبص ای تراهم ویک

. ةیملک

Drain

رین ری م

لامرن دح ا شنب ،رارف ای ج رخ (

نبط ) طا ناسنا ي رنن .

هیملک ییا ینکرص ،عومجم ر

هب ياهرویشک رویشک ا جرایخ هیب هظحبم باق رن کی ر د تسم ارفا ا شخب لاقتنا يان م

ه طوص هتفرشنز ًاصدمع طا هتفای

.

ساطارب خرب رامآ

،ماقرا نمها ةلئسم رارف اهزغم یم یک ر ویک

. ياریب لایثم سایطارب

رازییگ ام اییط

ییلم دیییتم ( 5002 ) ر ییک اییهج دییح 2 5/

ر ،دییصر ياهروییشک

رانییسب

ه طوص هتفای 2 9/

،دصر ر

ياهروشک رتمک

ه طوص هتفای 4 دصر /

ن مج ار ارجایهم ننیشص

م دنه هب

، نصرص 5525 0

، 50508 42001

ونلنم ر دمآر هیب ياهرویشک ویخ

لایطرا

ه رک دنا . رامآ اشن م ده ر لاط 5004 اد ص 50 ونلنم رجاهم یلاختم ر

ياهرویشک ویضع

يرانمه ام اط ه طوص ي الاتقا ياه

OECD)

) گدن م دن رک هک شیازفا 10 يدصر بیسن

هب ه لاط هتکذگ

؛ را ر لایح هیک ادی ص ارجایهم یلاختمرنغ

ر ییا تدیم شیازیفا 80

يدصر طا هتکا .

اهزغم رارف يرظن وتم ساطارب

هاگدی

ًبماک ت افتم ( یون تنط )

ر تای بص ةیننم راریف

اهزغم رب ي ر ياهروشک أدبم

وج را . یی ینا (

992 ) اییاگانم ، (

99 ) نیک وکایه ،

( 992 ) تانطا ب رگ ، (

911 )

، وسناج (

911 ) هب راثآ رب هدمع روط رضم

ترجاهم ي رینن

ناسنا لاختم الاتقا رب

ياهروشک أدبم

دنکأص م انب ،ه رک یا دنک

شهایک کییرط ا هدییدز

فنم راثآ رهام راک ي رنن رب

الاتقا ياهروشک أدبم

را . کبط یا

،هاگدی مدیع ایننمطا ر

رویم

1. Brain Drain

لامتحا وج ترجاهم رادن

یاربانب ترجاهم ةیامرط

ناسنا هب رویط نقتیسم یکابنا ةیامریط

ناسنا یص ار رنثأص

رارق م شهاک هب ده کابنا

ةیامرط ناسنا ر ایلاتقا ،أدیبم ياهرویشک

شهاک هرهب ير ارفا هدنامنقاب ر

شهاک ، یاهن هافر

دیهاوخ ریجنم دیک

نایبم ییا سایطارب .

شهاک ،يرظن ر

هافر ا هار ياه يرگی زنن نمم طا اجیا وک . ياریب لایثم ریگا هینیزه يایه

ومآ ا کیرط ل نمأص

، وک ظفح ت ط کابنا ةیامرط

، ناسنا دنم انن مومع ةنیزه رتشنب

فایر تانلام ياه رتشنب ا ارفا هدنامنقاب ر

روشک طا هک شهایک یعاب هایفر

دیهاوخ دیک

(

Groizard & Lull, 2006, p.117

.)

ط اما لاط ياه رنخا ن ی ا یا ا ةه 5000 هاگدی ياه يدیدج ةننم ر شقن

راریف ایهزغم

ر الاتقا حر م هدک طا .

،دیدج رنی ر ر ي راوم رب ه بع

هک ر هاگدی ياه دیم تنط ریظن

،ه وب راثآ بثم کان ا رارف اهزغم زنن ر رظن طا هدک هتفرگ .

ا هلمج یا هاگدی ،ایه یم اویص

ییلی نربییک کییم هییب (

911 ) هییننب ، ( 500 ) لادییی ، (5

995 ) ا اییمه صاوییغب ، (8

914 ) ،

روفتنوم (

991 ) رک هراکا .

شیازیفا ر ایهزغم راریف یبثم شقن رب اجنیا ر یب لصا ة ولاک

ترجایهم یشگرب کییرط ا ي ویلوننص شینا لایقتنا ،هی ماج ر نیلایص سک ةزنگنا يایه

هاصوک نک ،تدم هنبک راثآ يرنگ

يا ریثا یباقم ر أدیبم ياهرویشک هب تشگرب دمآر ترجاهم

طا زکرمتم ،أدبم روشک ناسنا ةیامرط شهاک ن ی اهزغم رارف فنم .

یا شه ژز یا ر ،أدبم ياهروشک الاتقا رب اهزغم رارف شقن نمها هب رظن همدقم یا اب ر ناسنا ةیامرط کابنا شیازفا جوم اهزغم رارف هک هنضرف هنانمر اخ ةق نم ياهروشک اریا

م م وم آ ، وک یطررب کینقیص ةننیشنز يریظن نایبم ،م شیخب ر هک نصرص یا هب ، وک

م وک . هتفای ،مراهچ شخب ر کنقیص ر ،موط شخب ر هجنتن ، ایاز ر کنقیص ياه

يرینگ

دک دهاوخ انب .

1. McCullock & Yellen

2. Vidal

3. Bhagwati & Homada

قيقحت ةنيشيپ و یرظن ینابم رارف اهزغم

ر تراهم لاقتنا آ ر هک طا ناسنا ةیامرط ایرج ر م اهزغم رارف ،،قا م تروص اه

رینگ .

ياهرویشک ر ایهزغم راریف تای بص ةننم ر ت افتم ًبماک هاگدی اهزغم رارف يرظن وتم کبط را وج اهزغم رارف أدبم .

هیب تنیط هاگدی هک ل ا ةتط یم رامیک

یعاب ار ایهزغم راریف ، ر

ب هرهب أدبم ياهروشک رک (

هب هک دنتسه ه طوص لاح ر ياهروشک ،هدمع روط )

طاطا ،بانم ا

م ناسنا ةیامرط هلمج ا اهروشک یا انن روم دننا

. هیرظن ،،قا ر راریف تنیط هاگدیی ا ا رز

هب ار اهزغم دین ا رارق هجوص روم ناسنا ةیامرط نقتسم ج رخ ایرج اونع

شهایک ، یارباینب

م أدبم ياهروشک ر هافر دکر شهاک ل ا م ار ناسنا ةیامرط دنتسنا

. ا ر ،هما ا ر یی

شیخب

نفص هب ن ک فنم بثم تارثا طررب اهزغم رارف

م وک .

أدبم یاهروشک داصتقا رب اهزغم رارف یفنم راثآ فلا ) رثا قتسم ي م شان ی زا جورخ ن ي ور ی راک رهام رد روشک أدبم

هب رهام ناسنا ي رنن هرهب نل

آ یاناوص ،رص اب ير يارا عادیبا ير آوین ،دنلوص شیازفا ر اه

طانط لقع ياه (

هنارنفنک ر )

مدیع یجوم ،رویشک ا اریفا یا ج رخ ، یاربانب ؛ طا نف

هرهب هفریص ا روشک الاتقا يدنم یویج

هینیزه ا یکان يایه ، نینیمه دینلوص يایه

ر ویبهب

م ي ولوننص وک

. لاختم ارفا ترجاهم ، ننیمه (

ایمل م دیننام )

یم اریفا ، یسخن دیناوص

نرص هدنام قاب روشک ر هک ار هدک هیک ي اریفا ياریب ،م دنک م ریم هزنگنا یامنهار ا ،دنا

ط ا ، ارفا یا ارانتط ثم ،دنرادن ی اب تراهم صرف تفر

بر ار لغک ياه دیکاب هتیکا ر

.

هنیزه شیازفا جوم ار لاختم ارفا ترجاهم تنط هاگدی ، یاربانب ير آوین دنلوص ياه

( هیک

نب تراجص ر هم لماع طا لملا

) ر هدینامنقاب اریفا يرایننب شیازفا ننیمه دکرصرنقف ،

م اهزغم رارف أدبم ياهروشک اسنا ي رنن ج رخ نقتسم ایرج هب رتشنب دنا

هراکا لاختم ن

م یم ایهزغم راریف أدیبم ياهرویشک ر نایسنا ةیامرط کابنا شهاک هب رجنم ار آ دنک دینا

( ، ارانمه زیرگنر 851

.)

ب ) مدع هرهب دنم ی ن ي ور ی ا رد رهام راک ی

داج ةخرچ لوت ي د رد تراجت و دوبهب رد ژولونكت ی

ناوص ،اهروشک تا را تار اص رب رثؤم ماوع ا نی آ یا

ي ویلوننص لویلایم دینلقص ر اه

یم هتخانیک ترایجص ر دینلوص ةیخرچ اوینع ایب هک طا جراخ روشک ططوص هدکدنلوص ویک

.

هب هرهب اب ، نچ هلمج ا اهروشک ا يرانسب هک يروط هین ، یزم یا ا يرنگ

ا ویخ تا را ایهنص

هدناطر رفص هب ه ا شهاک ار رشنز روشک هنلب ،دنا

ه رک سک زنن صار اص یاناوص دنا

. ا ینی

هم هرهب ،رما یا ر روشک یاناوص رب رثؤم ماوع یرص نلایص رهام ناسنا ي رنن ا يدنم

ه ریک

طا . یتق ،لویلایم دینلوص ياریب دینلوص یماوع ربرایک بسن هک طا یا دنلوص ةخرچ نمها

م ط ار وخ رمع لوط لولایم م رننغص ،دنک

دبای . لاح ر ، یطازون دییدج لویلایم هک

کنننص هاصوک دنلوص رادیازان ،باوص هب دنلوص ياه

م رننغص عرط هب هک دبای

ي رینن هیب ،هدمع روط

را گتسب ادنمشنا اعرتخم ، اطدنهم رهام راک .

تراهم ،دنلوص ، یاربانب رب

( ربرایک ) یطا

هیامرط اص رب

. ن ج رخ اب ، یاربانب هرهب ،روشک ا رهام راک ي رن

تراجص ر دنلقص ا أدبم روشک يدنم

م شهاک وب دهاوخ دلاقم ياهروشک يارب آ یزم دبای

. ،رویشک ا رهام راک ي رنن ج رخ اب

دنلقص روشک هک أدبم روشک ر لخا دنلوص هب هدننک

م رامک ر . هب نام ر یبق ا ریصری یصارم

اتفا دهاوخ قافصا .

رنخأیص ا کان نقتسم رثا هب طقف اهزغم رارف رثا دنلوص ر ننط رثا ،،قا ر

من دیم أدبم روشک ر دنلوص ع رک ر ر ،لویلایم مانص دنیارف ر اری ، وک

دینلوص يایه

هرهب يارب هوبنا م اجیا اهرا اب ا يرنگ

هیب رهایم رایک ي رنن ا دنلوص ماوع ربراک بسن وک

رنن م یدبص رهامرنغ راک ي لویلایم ةر ایص شخب آ ر غاک راک ي رنن تراهم رننغص وک

کنننص اب هارمه هک غولب ةلحرم ر یفای دهاوخ ، طا ه وب رادیاز ياه

. اریفا ترجایهم ، یارباینب

هرهب مدع جوم لاختم هیخرچ ا أدیبم ياهروشک يرنگ

، نینیمه ترایجص ر دینلوص يایه

يراننب شهاک هخرچ ایرج ر

دک دهاوخ تراجص ر يدنلوص ياه .

أدبم یاهروشک داصتقا رب اهزغم رارف تبثم راثآ امه را أدیبم ياهرویشک الاتقا رب فنم راثآ ه بثم راثآ ه اهزغم رارف ،دک هراکا هک روط .

لاط اص اما 991

الاتقا يارب آ بثم راثآ ه وب هجوص روم اهزغم رارف فنم راثآ أدبم ياهروشک

طا ه وبن ک ر اهزغم رارف .

اب راثآ ظایل بثم

رارف اهزغم ر ، ایلاتقا یم اویص ایشن ا هیک ر

طیارک نن م رارف هب اهزغم شیازفا

ناسنا ةیامرط ياهروشک

لاحر ه طوص م رجنم وک .

لصا ة ولاک ر یب

اجنیا رب شقن بثم راریف ایهزغم ر شیازیفا ةزینگنا

یسک نیلایص ر

،ه ماج لاقتنا شنا ي ولوننص ا

کیرط شگرب ترجاهم ياه هاصوک

،تدم نک يرنگ هنبک يایه

ترجاهم طا ارجاهم تشگرب دمآر

. ر یوین هاگدی ساطارب اهزغم رارف بثم راثآ ، یاربانب

م حر م ه وح یا ترابع راثآ یا هک دنوک

ا دنا :

فلا ) نارجاهم یتشگرب دمآرد

ا نلایص رهام ارف م جراخ وخ روشک ا هک ه رک

اوینع ایب ار ویخ دیمآر ا یشخب ،دنویک

تشگرب دمآر م لاطرا وخ دلوص یم روشک هب

دننک . نیلایص اریفا ییا هک اجنآ ا ا ه ریک

یا دنرا زنن ار يرص اب تشگرب دمآر ، یاربانب اب دمآر ،دنرا روخرب ی اب لاخص هلئسم

هب ه طوص لاح ر ياهروشک يارب ،دینهجاوم لایم ،باینم ویبمک ایب هک ترجاهم أدبم ، لک روط

هیامریط یاینبری ،تاقنقیص ومآ شخب ر تشگرب دمآر یا رگا ،دندنفم رانسب يراذیگ

هرهب شیازفا ،دنلوص شیازفا هب ، وک جرخ هنیزه شهاک ،ير

مح ياه یفا ، ییاهن ر قن

شیاز

دک دهاوخ رجنم اهزغم رارف أدبم ياهروشک ر يراننب شهاک تراجص .

هیامریط یجح شیازیفا

م راک ي رنن يارب اضاقص شیازفا عاب ایضاقص شیازفا اب ،دکاب باث راک ي رنن ةضرع رگا وک

م شیازفا زمتط ،راک ي رنن يارب دبای

. هیب زینن ي ولوننص ر وبهب ا هجنتن یا یم یط

؛دییآ

هژی ری اقم نکرص اب تن قوم ر نناوتب رگا ن ی شیازیفا دینلوص ازنم ،هیامرط راک ي رنن ا يا

م صاح وبهب ي ولوننص ر ، وک ه ا وک

. هیب ار زمتیط رین شیازیفا هدییدز یا ، ننیمه

هرهب تفر اب کیرط ا آ رنثأص هک را هارمه اب هدک رانکآ راک ي رنن ير

ینینم لایقتنا یع

م اب طار مط هب راک ي رنن يارب اضاقص وک

(

Mountford, 1997, p.295

.)

1. Remittances

ً وم م تشگرب دمآر ارجاهم ناج ا

یتم أ رث ا گنا ین ز ة یهم

« عوین تیط

»

« ترایجص

»

طا . عون تط هب

،هدمع روط وبرم

هب ماوقا وخ ی ادن اش زن

ی ک یطا ایب ازیفا ی ش هلیصاف

عامتجا شهاک

م ی

،دبا ل تراجص نتبم رب سک ویط ر یلاق رخ یی د ارا یی ایه ،نبیما

کراییشم قتییسم

ن ر امرییط ی ه يراذییگ ما يایی عا

ییطا (

Mccormick & Wahba, 2000

.)

کم ابه کنمروک ر

ی ک تراجص يوگلا ماک

،ترجاهم تیشگرب دمآر

را ایب رایک یلخا

،

دن ا اشن ترجاهم

اب ارفا جر ة تراهم اط اب ی ر قاب اریفا ن هدینام ،یفتنم ار رویشک ر یم

ینک د .

نیمه ن

، ط یا رن اوکا ی ر ( 5004 ) لاق ر ی

ک عون شقن لدم تط

م ر ار ن از تیشگرب دمآر

طررب ار أدبم روشک هب دن ا اشن دن رک

م ن از تیشگرب دیمآر بیسن هیب

رجایهم ا

، انیک

زمتط ب ن روشک أدبم دلاقم

، رتماراز عون

تط گتیسب را . هیتبلا ر صرویص هیک

یجر ة

رتماراز عون تط هب ل ن لصاف ة عامتجا اب

دکاب کچوک

، رجایهم اریفا هیب

يایج دیمآر لایطرا

تشگرب هب مادقا سز ادنا روشک ا جراخ ر م

دننک سز ا صدم آ ار اب وخ هیب رویشک أدیبم

مرب دننا رگ ا

ی سز ادنا ار ارجا يارب ي

ه رز ياه امرط ی ه يراذگ ( هیب رویط یلک لا ف ین يایه

ناگر اب کچوک

قم ن سا ) هب م راک دنرنگ . ساطارب لم ام اط رازگ (

5004 )

، ک دمآر تشگرب

ارجاهم 5525 0

م نل ین و ر

، ی ین دیح یی ک لوص دیصر ین

د ایهج یک لایخان

، اریب ي

اهروشک ي ه طوص لاح ر 42001

م نل ن و ر ه وب هک لوص دیصر ل ا م ین

د یلخا لایخان

ای اهروشک طا . تنن ة ایاک هجوص ی رگ ا ی هنن تیشگرب دیمآر میلاص ریب

ن م ر ایهراوناخ ین

از

ضرع ة

،راک لایص ن

، اختنا

، غک دل ا ترجاهم

رثا بثم ن م ا يرا رب يایج یم راذیگ .

ای عوضوم هب ی هژ ر ياهروشک قف

ن ر هک اب دیم ی

،بانم لام هجاوم

،دن ب ن رتش مها ن را .

ب ) هاتوک و اهزغم ليصحت ترجاهم ةرود ندوب

( نارجاهم تشگزاب )

صرف ایجیا هبرجص تراهم سک يارب ار يدنمک را ن قوم ت نص ياهروشک ر يراک ياه

م دنک . تراهم ا ی اب ت ط ا هک ناسک يارب ارگیشه ژز ایب یما ص ،دینرا روخرب ینف يایه

1. Cinar & Docquier

هرهب ياقصرا جوم ت نص ياهروشک تباقر طنیم ر هتسجرب یم راینتبا نقبخ ،ير

ویک .

نب الاتقا اب کنفلص اب ياهر طانط ه طوص لاح ر ياهروشکرگا هیینآ ،دیننک لابن ار للملا

هب یا ةغدغ نارگن عاب اهزغم رارف اونع ل

یم ، طا هدک اه نیلایص ةدییدز هیب دیناوص

وک یدبص لام ،بانم اب هارمه اهزغم .

ریگی نیچ ، اویاص ،هرک انیرفآراک ادنمشنا شگ اب

هج طانط ةجنتن ر انطآ قرک ونج ياهروشک ام اط اجیا اه رم ا جراخ هب يرنگ

اه

هنسح طبا ر هک طا یاه اهن هروشک یا هب يا

ه ا نایگر اب تراجص ةننم ر ا دینا

. تای لا م

م اشن ه طوص ياهروشک ده هبنج هب هتفای

یم ترجایهم یبثم ياه اهرویشک ییا اریی ،دینرگن

نام طر ک ارگراک دض رب طانط ياضف هک

ای نا تراهم شهایک لایح ر ، یطا ریذیز

ی دیم م هک دنتسه نارجاهم يارب ترجاهم ،ناوم اه

تراه آ اینن روم ول م ياه ار ایه

دنرا . یجوم وخ ياهروشک هب رص اب ةبرجص لاخص ، نف شنا اب اگبخن شگ اب ، یاربانب رب هدک أدبم ياهروشک هب هتفای ه طوص ياهروشک نف شنا ي ولوننص ر ایرج ر ،یرسص

هرهب ت ط هنیزه شهاک ،راک ي رنن ير

ریاط دنلوص ياه أدیبم ياهرویشک ي ایلاتقا يایهرتماراز

م ترجاهم اگبخن اری ؛ وک م نلایص لاغتکا هب دلاقم روشک ر ه رک

هیب هیجوص ایب ا رز

ه طوص هک دلاقم ياهروشک ر ي ولوننص ت ط هننیا هتفای

هم همه ا طا رص اب ،دنا هیننیا ،ریص

، یاربانب ،دنرا يرنگ ای ر ی اب تراهم اگبخن آ ترایهم هیبرجص ت ط

دیهاوخ شیازیفا ایه

م رجنم أدبم ياهروشک ر ناسنا ةیامرط شیازفا هب فای وک

. ارب ي ب هف ن رتیش یشگ اب ریثا

ب الاتقا رب اهزغم ن

ران ي

، نک هب هجوص اب م ضرف

نک ن ن ترجایهم ا یبق أدبم روشک ین

ر ي

راک ارا ي اضاقص ،باص ي

ن ن ر ي راک ،باص ضرع ة ن ن ر ي رایک دیکاب

. ا ر یی م یلاح ین از

ل ا ص زمتط لاغتکا صرص هب

ن

، ربارب

وب دهاوخ .

ن ج رخ اب ن

ر ي روشک ا رهام راک

نینم ،أدبم ضرع

ة ن ن ر ي ا راک هب

م قتنم وک

ا هب هجوص اب ی

هنن ن تراهم ت ط ین

ر ي

ن تراهم ططوتم ا رهام راک ن

ر ي ب راک ن رتش طا ، یارباینب ، ایضاقص

اریب ي ن ین ر ي رویشک ر رایک

شهاک م دبای ر تن ن هج

، آ ترجاهم اه

هب شهاک هریهب ر ي ن ین ر ي أدیبم رویشک ر رایک ریجنم

م وک . ، یاربانب نینم

اضاقص ي ن ن ر ي راک ا هب قتنم م وک ت ط زمتط لاغتکا

ل ا ص هب صرص ن

، ربارب

دک دهاوخ .

لکش 1 . رثا رارف اهزغم و تشگزاب اهزغم رب لاغتشا روشک أدبم

ا فرط

، اگبخن ترجاهم ه رک ر روشک دلاقم هب لاغتکا لایص

ن م ا رز اب هیجوص هیب

ای هنن ت ط ولوننص ي ر اهروشک ي دلاقم هک ه طوص ی هتفا دنا

، رص اب طا ا همه یهم ریص ا ی هینن

اگبخن تراهم اب ی ر ی گ ا ن ر ي

، یاربانب ،دنرا آ ترایهم هیبرجص ت ط

ایه ازیفا ی ش دیهاوخ

ی فا . نینم ،أدبم روشک هب اگبخن شگ اب اب ضرع

ة ن ن ر ي ت ط هب راک ل ا

ةن وخ م اب ریگ .

، یاربانب هب ل ن لایص ن سک روشک ا جراخ ر اهزغم برجص

ة ب ن

،رتش نینم اضاقص ي ن ن ر ي راک

هب قتنم م وک ل ا ص ر زمتط ت ط لاغتکا ت ط

هب وج م آ یی د . ، یارباینب

ای رما ا ی ک رط هب هرهب ر ي ن رص اب ن ر ي ر وبهب رهام راک بار

ة ل ابم ة رایجص ي ازیفا ی ش

تراجص رجنم م وک

؛ رط ا ی

رگ

، ازفا اب ی ش ل ا لاح هب بسن لاغتکا ن

ه ب شهایک هب ن

راین ي

أدبم روشک ر م رجنم

وک .

ج ) لكش هكبش یريگ ترجاهم و تراجت یاه

نقم أدبم روشک ا رهام راک ي رنن ج رخ اب آ دک

ه طوص ياهروشک ر اه هنبیک هتفای

ا یایه

هنبک یا لاق ر فرگ دنهاوخ نک ترجاهم ه اهن اه اک هل ابم اه

اریفا نب ر دنلوص ياه

جراخ خا م شیازفا

دبای . هنبک راثآ ا عون ،هننم یا ر يا

ویج ترجایهم ایب طبصریم

1. Network effects

هیامریط اییرج ،ترایجص کیویشص ،راثآ یا ا ل ا عون ، را جرایخ نقتیسم يراذیگ

رایشتنا

طا راک ي رنن ترجاهم ،یرسص کیوشص ،راثآ آ م عون طا ي ولوننص .

رهایم ارفا ج رخ

م عاب روشک ا سج ةنیزه وک

آ ایانیکآ اتط يارب ترجاهم کسیر راک يوج ایه

هرهب ةننم دبای شهاک آ يدنم

وک هارف رص اب هافر لاغتکا ،فانم ا اه .

نباذج ر شیازفا

م عاب رتشنب ارفا يارب ترجاهم انما طبصریم هنبیک کی ر ار ارفا ا يرتشنب ةعومجم وک

دنک . ا ر م عاب ترجاهم ةنبک ،،ق

،یرط وجوم لغک تاعبطا وک اینما هدیک رشتنم رص

سج م هارف غک يوج ترجاهم ، یاربانب ، وک

هر ياه هیب هتکذگ ياه

رویم ه ایب تدیک

م شیازفا ار ومآ راظتنا بث اد ص ، ر یا ا ده

مان ار أدیبم روشک ک ومآ زکارم ر اگدک

م شیازفا ده

. بث اد ص راظتنا روم ه اب ر شیازفا یا مان

ر شیازیفا یعاب ،،بص هب اگدک

هقبع ارفا رامک م نلایص هب دنم

نلایص ارفا هط وک ایلاتقا ر هیک ین مج یک ا ه رک

م قاب م شیازفا دننام دبای

. هنبک ، لاح یا ر ناسنا ةیامرط ننشص رب بثم رثا ترجاهم ياه

م هاصوک بیرخص راثآ راذگ اهزغم رارف تدم

( ناسنا ةیامرط تقوم شهاک )

م شهاک ار ده

.

د ) شزومآ بسک ةزيگنا رد شیازفا

رن اب هک رنقف ياهروشک ر ییا ر ویمآ سک ةزنگنا ،دنهجاوم ومآ ه اب ر نیاز ياه

لاقم ياهروشک ر ومآ ه اب وچ اما ؛ طا نیاز اهروشک هیک ترجاهم يامنر ، ط اب د

م هدی دلاقم ياهروشک ر ارجاهم ول م ن ض آ ر ار ویمآ يرایظتنا ه ایب ، ویک

م شیازفا هدنامنقاب ارفا يارب ده

. آ کزنگنا رثا یا هیامرط هب کیوشص ار اه

ةیامریط ر يراذیگ

م ناسنا م روشک ر ناسنا ةیامرط کابنا ، یاهن ر دنک

یم شیازیفا أدیب دیبای

. ریگا ةیامریط

ناسنا ارفا ا کی دح رص اب

، ر اینما ترجایهم آ

ایه ا شیازیفا ةیق نم یم

دیبای ( ناب یک

، ارانمه 892

ص ، 4 ) ارانمه نب.

( 5001 ) یعاب ایهزغم راریف هیک دندنیطر هیجنتن یا هب

م ه طوص لاح ر ياهروشک ر ناسنا ةیامرط کابنا شیازفا وک

ریبارب اهزغم رارف رن رگا

اهروشک یا ر لاخان ناسنا ةیامرط کابنا ، وک 2

یم شیازیفا دصر دیبای

. هیک یاهرویشک

1. Foreign Direct Investment (FDI)

نیاز ناسنا ةیامرط راریف ا هتیکا يریتمک ترجایهم رن ،دنتکا اهروشک ریاط هب بسن يرص

هدی ای اهزغم دنا

.

ه ) ليصحت راظتنا دروم هدزاب شیازفا

ارف نلایص ناسنا ي رنن ج رخ اهزغم ر هب رهام ه رک

يایهرا اب ر وخ تامدخ ةضرع روظنم

هب جراخ نیلایص راظتنا روم ه اب ، رط کی ا ،روشک ا جراخ ر رتشنب ه اب سک آ ،بص

هب م شیازفا أدبم ياهروشک ر ار ناسنا ةیامرط ي وجوم لک روط وچ ،رگی رط ا ده

ت یط هیجنتن ر هیک دیک دینهاوخن جرایخ يایهرا اب روشک ا ج رخ هب کفوم ارفا یا ةمه یم شیازفا أدبم روشک ر تراهم تبنلایص مومع دیبای

. لدیم سایطارب ، یارباینب دیکر يایه

ر طرفرجاهم ياهروشک ر هافر ي الاتقا دکر ، ناسنا ةیامرط رب نتبم ي الاتقا يا (

أدبم

اهزغم رارف )

م شیازفا دبای

( ، ارانمه يرگسع 851

ص ، 15 .)

م ، الاتقا ر اهزغم رارف راثآ ظایل اب ، یاربانب هیب ایهزغم رارف نن م طیارک ر ا اشن اوص

م رجنم اهزغم رارف أدبم ياهروشک ر ناسنا ةیامرط ت ط شیازفا وک

.

ترجاهم یمومع لدم م ضرف شخب یا نلیص يارب الاتقا ارگراک اد ص ننک

ا ص ایفتم ت یط کی ره هک طاN

اد تطا ( ) ار هتکا دنکاب ارگراک اد تطا ، (

) يارا زینن لایمتحا لایگچ ،بایص

یطا

.

اد تطا ةجر يرگراک هننیا لامتحا ، یاربانب (

) ،دکاب هتکا ار طا

.

تطا ت ط هک ي ارفا اد ص ، ننیمه اد

( ) ل ا م ،دنرا

طا هیننیا ضریف اب ؛

م راک رص ار هباشم ام تدم ارگراک هب ،دننک

هیامریط هیب نملاص امزمه روط ر يراذیگ

م ناسنا ةیامرط هیامرط یا جراخم ، یاربانب ،دنرنگ

يراذگ ( ) ریه نایسنا ةیامریط ي وجوم

رف ( ) بنا ری تروص هب طا م کا

وک :

. طا رارقرب باقم طیارک ، ننیمه :

,

) ( ة بار هب هجوص اب آ اد تیطا اریفا جرایخم ازنم ا باص ارفا ناسنا ةیامرط ننشص

ایه

هب ، طا اد تطا ت ط ارفا جراخم ازنم نب هک يروط آ

ییا هب ، را وج سون م ة بار اه

نیایز جرایخم هیب انن اد تطا اب ارفا ناسنا ةیامرط ا نن م ت ط هب بانتط يارب هک ان م يریص

دنرا . ربارب رنغتم یا نب ننشناج رن ، یاربانب

-

طا .

راک ي رنن تامدخ اربج رگا (

ارفا دمآر )

وجوم ربارب آ ناسنا ةیامرط ي

دکاب اه

( ) ،

طا ری حرک هب رگراک رمع لوط دمآر لاخ :

- )5(

هک رگراک ةنل ا ناسنا ةیامرط ي وجوم طاi

.

ذج لابن هب اهروشک هننیا هب هجوص اب ي ارفا

آ ،یبص هیب رص ایب تراهم ت ط يارا هک دنا

م ضرف ،دنتسه يرص اب یاهن دنلوص آ ناسنا ةیامرط یاهن دنلوص هک ي ارفا ننک

، یطا رص اب اه

دنرا ترجاهم يارب يرتشنب سناک .

هیک نارگرایک نی م نایسنا ةیامریط ت ط کی ر ، یاربانب

م ترجاهم بسن يرتشنب دمآر ،دننک

دنرا خا ر هباشم ارگراک هب .

کا نهاوخ ، یاربانب :

- that < )8(

ة بار ر هک 8

م اشن ار روشک ا جراخ خا ر زمتط ت افص ده

. م ضرف ،بایص ویک

ترجاهم نقفوم لامتحا

طانط هب هتسب هک طا م طیارک ریاط ترجاهم ياه

دناوص

ا باث ای شهاک ، شیازفا ،باص طا

.

ویخ رمع لوط راظتنا روم دمآر ي اطرثکادح رگراک ره ده ده ، اب ض رف هب هجوص اب نملاص رف هک طا بانم ازنم ةننم ر يرنگ هیامرط هب یامص

را نایسنا ةیامرط ر يراذگ .

ن ی :

- )4(

ظاییل دیب ترجایهم ظاییل ایب ه ماج ک ر ار ناسنا ةیامرط ننشص هما ا ر آ ریک

آ ه رک طررب اقم رگیدنی اب ار اه

رک نهاوخ هسی .

ظاحل نودب یناسنا ةیامرس ليكشت ترجاهم ندرک

( )

نی م اد تطا ت ط ر رگراک ره هننیا ضرف اب (

) رادیقم ،

نایسنا ةیامریط ياریب دیحا

آ ،دنک هنیزه ل ا م ناسنا ةیامرط يارا هاگ

ویب دیهاوخ .

ةیامریط یک ،ترویص ییا ر

الاتقا ناسنا (

) ین ی اد تیطا دیلتخم حو یط ر اریفا نایسنا ةیامریط یک عومجم ربارب

طا . یاربانب :

)2(

هک طا اد تطا لامتحا لاگچ ،باص ياهرتماراز را رب .

ظاحل ای یناسنا ةیامرس ليكشت ترجاهم ندرک

( )

یا ر ،دکاب هارف ارگراک ترجاهم يارب طیارک رگا هیامریط ازینم ةرایبر ارگرایک ترویص

-

نملاص ترجاهم يارب ناسنا ةیامرط ر يراذگ م يرنگ

دیننک . هیب ، یفرط ا یخرب ویج ینل

ی دیم ترجاهم ياه

( ) هیک نارگرایک طیقف دک دنهاوخن ترجاهم هب کفوم ارگراک ةمه ،

ةنما آ اد تطا لاخشم ةنما کی ر اه

( لایثم يارب

) کیفوم ترجایهم هیب ، را راریق

م دنام دنهاوخ قاب الاتقا خا ر هنقب دنوک .

آ يارب ترجاهم لامتحا هک ي ارفا ویج ایه

هیامرط ، را رک دنهاوخ ومآ ر يرتشنب يراذگ

.

،مج اب ةیمه نایسنا ةیامریط ي وجوم تسب

ر ه ماج ناسنا ةیامرط ننشص ک ازنم ، ارگراک ةمه ناسنا ةیامرط ننشص ک ازنم ، ارگراک هب ترجاهم وج طیارک م ط

دیآ :

- )1( ضریف اب ، یاربانب

مدیع ترجایهم طیاریک ر نایسنا ةیامریط ت ایفص ، خیشم

أدبم روشک دلاقم روشک ر اه زمتط بتخا هب ترجاهم را گتسب

.

ترجاهم ةنيهب لدم

شنز مومع لدم هب ضرف اجنیا ر دک دهاوخ ه زفا هتفگ

. نایسنا ةیامریط ،باص هننیا سخن

هب م هتفرگ رظن ر ری تروص وک

:

, 0 )1( اشنa

آ رص ایب رادیقم یطا نایسنا ةیامرط ننشص شنا لاقتنا ي ولوننص ةجر ةدنه

هب ام اط ک ومآ تسنط يدمآراک يان م رایک نیح يرنگ ایی ةنیضق ر هک طا عامتجا ياه

شقن دنرا يرصرثؤم .

ترجایهم لامتحا ه رک ضرف رفص ربارب ار هنل ا ناسنا ةیامرط هننیا رگی

رب تروص هب ناسنا ةیامرط ا قتسم ار م دیر ص ا

نینک . ننیشص ازینم طیاریک ییا ر

نهاویخ هیسیاقم ار یایتن ه رک طررب ترجاهم وبن ترجاهم وج ضرف اب ناسنا ةیامرط رک . ترجاهم نودب یناسنا ةیامرس ليكشت (

)

یرا رف رمع لوط راظتنا روم دمآر ي اطرثکادح اب :

- )5(

^{- - -} )9( وب دهاوخ ری تروص هب ترجاهم وبن ضرف اب الاتقا ناسنا ةیامرط کابنا ک ، یاهن ر :

^{- -} ) 0(

و ضرف اب یناسنا ةیامرس ليكشت ترجاهم دوج

( )

ازنم هب ترجاهم لامتحا تفرگرظنر اب (

) سک دمآر ، ازنم هب جراخ ر هدک

( ) دیهاوخ

وب . خا ر دنام لامتحا ، ننیمه (

- ) سک دمآر ربارب خا ر هدک

( ) وب دهاوخ .

ةننهب جراخم ازنم ،راظتنا روم دمآر ي اطرثکادح اب ، یاربانب یص

هیننهب نایسنا ةیامریط نیلا

هب م ط دیآ

:

( ^- ) ) (

^{- -} - ^- ) 5(

^- , ^{- -} , ) 8( دهاوخ ری حرک هب ترجاهم وج طیارک ر الاتقا ناسنا ةیامرط ننشص ک ،ساطا یا رب

وب :

- .N. ) 4(

⇒ ^- - ^{- -}

⇒ ^- -

امه أدیبم رویشک نایسنا ةیامرط ي وجوم ، طا هدک ه ا اشن هدک ای ة بار ر هک روط

ن ی ترجاهم لامتحا ا باص (

) ن ی ، طا :

) ( If: ⇒ If: ⇒

طا هنل ا ناسنا ةیامرط امه أدبم روشک ناسنا ةیامرط ،ترجاهم لامتحا مدع تروص ر ر نایسنا ةیامریط ي ویجوم هدک هنلخص روشک ناسنا ةیامرط ةمه ، ماک ترجاهم تروص ر

م رفص هب أدبم روشک دطر

. هب اما يا ا

∋

هراومه ، وب دهاوخ

.

تیراگل اب يرنگ

ةل ا م نفرط ا 4

کتشم هیب بیسن يرنگ (

) ریب ترجایهم لایمتحا رنثأیص

دک دهاوخ ه ا تنضوص ناسنا ةیامرط ننشص :

- - ^{- -} ) 2(

ا م ریسک جرخم هننیا هب هجوص اب ةیل

2 یمبع ، یطا یتبثم رادیقم

یمبع ار

رک دهاوخ نن ص رسک تروص .

هننیا هب هجوص اب ، یاربانب

کا نهاوخ :

^- _- - ) 1(

صروص ر هک

> ( ) آ ،دکاب مبع هاگ

م اشن هک وب دهاوخ فنم رویشکدهد

ب أدبم یم رریضتم ناسنا ةیامرط ا رده ا هشنمه ترجاهم لامتحا هب هجوص ویک

. هیب ترایبع

رویشک نایسنا ةیامریط ا رتمک هراومه ارگراک ترجاهم ا د ب أدبم روشک ناسنا ةیامرط ،رگی وب دهاوخ ترجاهم ا بق .

ترجاهم ما ن ض یا هب م هتفگ

نک ر هک وک 5

ه ا ایشن

طا هدک :

لکش 2 . تلاح رد یناسنا ةیامرس لیکشت رادومن

> ( )

ر اما

< ( ) رویشک نایسنا ةیامرط هک را وج ترجاهم لامتحا يارب ناریب رادقم کی

دک دهاوخ رثکادح لامتحا ت ط آ ر أدبم .

ربارب ناریب رادقم یا

^-

-

یطا . ییا ریب

دتفنب قافصا ری ت اح ا کی ره طا نمم ،ساطا :

-

- - if: ∋ ⟺ 0 if: ∋ ) 1(

-

- - if: ⟺

if:

-

- - if: ⟺

if:

- ^{- -}

- , ^-

- ) 5(

1.Emigration trap

H

E

H

0

1

سنا ةیامرط کابنا رب ترجاهم رثا نک را ومن ر لامتحا دلتخم حو ط ر أدبم روشک نا

8

طا هدک ه ا اشن .

لکش 3 . یناسنا ةیامرس تشابنا رب ترجاهم رثا رادومن

امه نیک را ومن ر هک روط 8

یم هدهایشم نایم ایص ویک

هیک

< ( ) کیچوک لایمتحا ،

را أدبم روشک ناسنا ةیامرط کابنا رب بثم رثا ادتبا ترجاهم (

کیوشص رثا ن ی ناسنا ةیامرط

رارف رثا رب خا م هبلغ5

دنک ) م شیازفا زنن ناسنا ةیامرط ،ترجاهم لامتحا شیازفا اب دیبای

ت ط ر (

) م وخ رثکادح هب هیب ،هتفای شهاک آ ا سز دطر

لایمتحا ت یط ا هیک يرویط

( ) م شهاک لبق ازنم ا رتمک هب ناسنا ةیامرط د ب هب دبای

. صروص ر امتحا هک

ترجاهم ل

دکاب ق

( ) م رده أدبم الاتقا ناسنا ةیامرط ةمه ، ر

.

هک صروص ر ،،قا ر

> ( ) دیح هب دلاقم روشک أدبم روشک نب زمتط انک ،دکاب

ةیامریط ج ریخ ایرج هشنمه ، وک أدبم روشک ر ناسنا ةیامرط اجیا عاب هک سنن اب فاک خ ایرج ا شنب ناسنا رایتفرگ ترجایهم ما ر ایلاتقا هراومه طا دیدج ناسنا ةیامرط کل

دک دهاوخ .

هک صروص ر اما

< ( ) شنز لدم ،دکاب م ننب

رفیص عویمجم ي ایب کی ترجاهم هک دنک

1. Incentive effect

2. Flight effect

H

E

H

0

M

وب دهاوخن دلاقم روشک أدبم روشک نب .

ار رویشک یخا اریفا ،ترجایهم لامتحا وج وچ

مرب یامرط اص زنگنا دنوک ،فتنم ن ض یا ا دننک کابنا ار يرتشنب ناسنا ة

.

قيقحت ةنيشيپ ارانمه هننب (

5008 ) هلاقم ر ار ترجایهم أدبم ياهروشک رب اهزغم رارف ا کان يدکر راثآ يا

دن رک طررب .

هب اب ه لا م یا ه ا يرنگراک

نیلایص اریفا ترجاهم رن ياه ا ه ریک

20 رویشک

لاحر ه ا سایطارب اینیرمآ ةدیتم ت ایا هب ه طوص ،یمج يایه

ير آ وتگنیرایک طیطوص هدیک

هچانجارتی (

995 ) طا هتفرگ ماجنا .

اشن نمخص یاتن ياریب ایهزغم راریف ،فاینم ویج ةدنه

هتکا اهروشک یا ر ناسنا ةیامرط کابنا رب تبثم رثا اهزغم رارف وج طا أدبم ياهروشک طا . لایع تبنیلایص ایب اریفا ترجایهم نیایز رین هک یاهروشک رتشنب هننیا رگی ةجنتن

م ،فتنم اهزغم رارف ا ،دنرا ار ناسنا ةیامرط نیاز حو ط ننیمه هیک یاهرویشک یل ؛دنوک

نلایص ارفا ترجاهم رن آ ه رک

ي اب اه 50

یک هیب لایع تبنیلایص اب ارفا بسن ای دصر

ن مج آ ا اه 2 م ررضتم اهزغم رارف ا ، طا رتشنب دصر دنوک

.

ارانمه هننب (

5001 ) ه لا م ر نین ص ماوع يا

ار کیچوک حاوین ر ایهزغم راریف ةدیننک

دن رک طررب .

یطا ه وب اهزغم رارف ازنم رب اهروشک ة ادنا رثا طررب کنقیص یا ا ده .

ةر

لاط ه لا م روم نام ياه

990 5000 ه لا م ة وح 59

یطا ه ویب ایهج روشک .

ةیجنتن

هک طا ه ا اشن کنقیص :

. کچوک ياهروشک م اهزغم رارف ا ار ررض یرتشنب رص

دنننب .

5 . طا رفص ًابیرقص روشک ة ادنا ناسنا ةیامرط نب گتسبمه .

ارانمه یچ (

5001 ) هلاقم ر اونع اب يا

« راک ي رنن ترجاهم رهام

» ة بار طررب مض

هیامرط انم باقتم ةی بار هیننیا رب ه بع دنتفایر ناسنا ةیامرط ننشص جراخ نقتسم يراذگ

1. Carrington & Detragiache

نقتسم هیامرط ناسنا ةیامرط انم ةفرط

نایم ةر یط جراخ نقتسم يراذگ (

5000 -

990 ) م ساسحا م رم ،رهام راک ي رنن ج رخ اب ، را وج دننک

صرف هک یلخا لغک ياه

سنن فاک راک ي رنن ا شخب یا يارب .

هیامرط ، یاربانب شهایک ار لایع تبنیلایص ر يراذگ

م م شهاک ناسنا ةیامرط کیرط یا ا دنه دبای

. نایسنا ةیامریط اینم ةی بار هیک ایجنآ ا

هیامرط هیامرط ایرج ، طا نقتسم زنن جراخ نقتسم يراذگ يراذگ

یخا هیب جرایخ نقتسم

م شهاک زنن اهروشک یا دبای

.

هاک اروز ي ابآ (

859 ) لاناک کیرط ا اریا ي الاتقا دکر رب اهزغم رارف رثا نقتیسم ياه

رنغ هب اب ار نقتسم ه ریگ ياهرویشک هیب ایهزغم ترجاهم رامآ امزمه ت ا م تسنط يرنگراک

ةر ط فه 851

- 889 ن رک طررب د

. ر هب لدم ر آرب یاتن (

)3sls

انب یطا آ ةدننک

ي رینن لایطرا هوج تراجص ، ناسنا ةیامرط ت ا م ر اهزغم ترجاهم رن رنغتم یرض هک هیامرط ت ا م ر بثم ،راک یطا یفنم ،ي ایلاتقا دیکر جراخ نقتسم يراذگ

. ةیامریط

وب اب ةجر ، نیزنف ةیامرط ي وجوم ، ناسنا هیامرط ،

هویج باقتم رثا ، جراخ نقتسم يراذگ

ي ایلاتقا دیکر ریب یبثم رثا فن تار اص مبطا بقنا موهوم رنغتم اب راک ي رنن لاطرا دنرا اریا .

آ م انب ننیمه اه ک رثا برجص یاتن ساطارب دننک

( لاخ ) ریب ایهزغم ترجاهم

کان ار رما یا طا فنم ي الاتقا دکر طانط ا

رین نین ص دیننام ي ایلاتقا تنیصان ياه

م هرهب زمتط ، را يروتط بسن ارینا جوم هک دننا

ةی فا طیارک اجیا ماوع منق

طا هدک اریا ر زغم .

هاک گرزب هماج ي ابآ (

895 ) ياهرویشک ا ایگبخن ترجایهم رب ي الاتقا ي اط ا آ رنثأص

ه طوص لاح ر ختنم (

)G77

نایم ةر یط اینیرمآ ةدییتم ت اییا هب 5009

- 991 یطررب

ه رک دنا . ا ایگبخن ترجاهم رب يرا ان م فنم رنثأص ي الاتقا ي ا آ ا اشن انآ کنقیص یاتن

را انیرمآ ةدیتم ت ایا هب هدک ای ياهروشک .

شنا يراننب رن ، ننیمه هاگیشنا اگتخومآ

ایه

بخن ترجاهم کابنا هب اگ

طا هتکاذگ رنثأص اگبخن ترجاهم رب يرا ان م بثم روط .

ارانمه يرح (

894 ) ل ای ص لدم کی اب اریا جراخ تراجص دنلوص رب اهزغم رارف رنثأص

مومع ( )GTAB

دن رک طررب .

اهزغم رارف رنثأص طررب هب ه لا م یا (

نایسنا ي رینن ترجایهم

نلایص رهام جراخ هب ه رک

) شیخب کیننفص هب اریا جراخ تراجص دنلوص رب ي ایلاتقا يایه

طا هتخا رز .

هیب یلاختم ي رنن ةضرع فنم نوک يویرانط اب روظنم یا يارب ریثا اوینع

هرهب فنم نوک اهزغم رارف نقتسم هب ماوع ک ير

ریثا ،ایهزغم راریف نقتیسمرنغ ریثا اوینع

يایهرنغتم ریب لاختم راک ي رنن ترجاهم شجنیط يرایجص اریص تا را ،تار ایص ،دینلوص

ه رک دنا . هیب هیچ اهزغم رارف هک طا آ ا کاح یاتن رویص

شهایک کییرط ا هیچ نقتیسم ت

هرهب م ياج رب روشک يراجص ارص تا را ،تار اص ،دنلوص رب فنم راثآ عومجم ر ير راذگ

.

قيقحت شور يارب طررب شقن رارف اهزغم ر کابنا ط ةیامر ياهروشک ناسنا أدبم

،ایهزغم رارف لدیم

رایب

اط - يآ - نصرام ( 992 ) هک يارب طررب ةنضرف ه ی دیص ییارگ هدیک

، یطا هیب هیتفرگ رایک

م وک . ساطارب لدم راب ة بار نب ن ض هنل ا

يراج ياهرنغتم ي الاتقا

ا هیلمج ةیامریط

ناسنا هب حرک ری طا :

^- - ) 9( اب هجوص هب ی دیم تاعبطا

يرط نام ر ةننم ياهرنغتم

، طرک انما طررب ةل ا م

9 ه ا اب ياه بنکرص يارب5

ک اهرنغتم وج رادن . ل ا اجنآ هک عرط ً وم م یارگمه

کل م طرک لنخ ت افتم ا ه من

،دنکاب طررب یارگمه طرک

هب ه ا کمک ياه

بنکرص

يارب رارف اهزغم ةیامرط ناسنا زنن انما ریذز طا . رثا ریاط طرک ياهرنغتم ر

ءزج راثآ باث

رهاظ دهاوخ دک . يارب یا روظنم مرف خ ا ةل ا م یارگمه هب

هب ری حرک دهاوخ هتفرگ راک

دک :

- _- )50(

1. Barro, R.J. and Sala-i-Martin X., Economic Growth MIT Press (1995) 2. Panel data

هک ت ط ناسنا ةیامرط ارفا

کاط ر روشک ام ر i

،t

أدبم ا ضرعa

یباث تارثا

روشک ياربi

ظایل رنثأص ریاط ماوع رثؤم رب دکر طا ناسنا ةیامرط تدمدنلب طررب.

يرظن رارف

اهزغم اشن ا راظتنا ي رنن راک رهام يارب ترجاهم هب

جراخ ا ننشص ،روشک ةیامرط

ناسنا ار ر

ياهروشک اب أدبم

دمآر یوقص ار نیاز م

دنک . ه بع

، یا رب يرانسب ياه رنن ا رهام

ا هک روشک

جراخ م دنوک زگره هب روشک وخ رب من دن رگ ا یا

، ر ةیامرط رویشک نایسنا شهایک أدیبم

م دبای

، یاربانب.

رثا لاخ رارف اهزغم رب رادقم ةیامرط ناسنا ارفا هدنامنقاب ر

خیشمان رویشک

طا . رارف اهزغم نام يارب روشک أدبم دنفم دهاوخ وب هک رن ترجاهم لنخ

اب ای نیایز لنخ

دکابن يارب .

بای را رثا راظتنا ترجاهم ي رنن

راک دیاب ادتبا ،رهام ا

ت یط هدیک ای ةیل ا م ل ای ص

رادیاز هط ا ارفا نلایص موب ة رک

ار هب تروص باص راثآ ا باث رن ترجاهم ي رنن

رهام راک (

رارف اهزغم ) هبطایم ، رک

. یاربانب :

- )5 (

هک

راثآ باث رن ترجاهم ي رنن

راک ( رارف اهزغم ) ر ن ض ل ا ص رادیاز طا . ایب

هب يرنگراک رادقم

صابطایم يارب

هط ارفا نلایص ة رک موب

ةل ا م ر 5

م ، اوص رارف رثا

اهزغم رب ةیامرط ناسنا انکاط روشک

ار اب رانک تکاذگ یرجاهم ا

ن مج روشک حریک هب

ری هبطایم رک :

^-

- - - )55(

هک رن ترجاهم ارفا

رهامرنغ طا . اب ةسیاقم ةیامرط ناسنا بق ا رارف ایهزغم ةیامریط

سز ناسنا ا

رارف اهزغم يارب ره روشک م اوص اهروشک ار هب نصرص

،فتنم ررضتم ا رارف ایهزغم

ار رک خشم

.

کناب ياه را وج اهزغم رارف ةننم ر ي ای صاعبطا .

کیناب ل رایب صایعبطا (

50 8 )

1.Barro & Lee