DOI: 10.22059/jscm.2020.295600.1965
The Effect of Green Human Resource Management on Employees’ Eco-friendly Behavior
(With an Emphasis on the Role of Social Capital)
Ebrahim Rajabpour
Assistant Professor, Department of Business Administration, Faculty of Faculty of Business and Economics, Persian Gulf University, Bushehr, Iran
(Received: January 21, 2020 ؛ Accepted: August 31, 2020)
Abstract
In the current era, the optimal utilization and management of organizational resources (especially human capital) is essential as the most important organizational asset, and organizations must adopt a strategic approach to aligning human resource management and environmental management practices. On the other hand, if green human resource management is implemented successfully, social capital can be created in the organization and its benefits can be exploited. Therefore, the purpose of this study is to investigate the impact of green human resource management and social capital on employees’ ecofriendly behavior. In this regard, the role of social capital as an independent and mediating variable is examined. This study is applied in terms of research purpose and is a survey in terms of method. The statistical population of the study consisted of petrochemical companies active in South Pars. In order to assess the variables of the study, a questionnaire was used. In addition to the Construct and content validation of the questionnaire, Cronbach's alpha reliability coefficient was found to be 0.93. The collected data were analyzed using statistical software packages SPSS and LISREL. The results of data analysis showed that green human resource management had a positive and significant effect on environmental behavior and social capital. Although the results show that social capital has no significant effect on environmental behavior, it does play a positive mediating role between green human resource management and environmental behavior.
Keywords
Green human resource management, Social capital, Environmental management, Ecofriendly behavior.
Corresponding Author: E.Rajabpour@pgu.ac.ir
طیحم اب راگزاس راتفر و زبس یناسنا عبانم تیریدم
نانکراک تسیز ،
شقن رب دیکأت اب ةیامرس
یعامتجا
بجر میهاربا
روپ
،یناگرزاب تیریدم هورگ ،رایداتسا د
نا دکش ة داصتقا و راک و بسک جیلخ هاگشناد ،
ناریا ،رهشوب ،سراف
:تفایرد خیرات(
10 / 00 / 0931 ـ :شریذپ خیرات 01
/ 10 / 0933 )
چ هدیک
هرهب ،ینونک رصع رد تیریدم و یریگ
نیهب ة ینامزاس عبانم
، هب هژیو ةیامرس یناسنا
، ماقم رد مهم نیرت ةیامرس ینامزاس
، یرورض تسا و
نامزاس مه هب یدربهار یدرکیور دیاب اه طیحم تیریدم و یناسنا عبانم تیریدم تامادقا نیب ییوس
،رگید یوس زا .دنشاب هتشاد تسیز
جا تروص رد تیقفوم یار
یم زبس یناسنا عبانم تیریدم زیمآ ناوت
ةیامرس .تفرگ هرهب نآ یایازم زا و درک داجیا نامزاس رد ار یعامتجا
نیزا و زبس یناسنا عبانم تیریدم ریثأت یسررب رضاح شهوژپ یلصا فده ،ور ةیامرس
تسیز راتفر رب یعامتجا نیا رد .تسا یطیحم
هنیمز شقن ، ةیامرس یعامتجا هب م ةلزن یم یسررب یجنایم ریغتم زین و لقتسم ریغتم دوش
رضاح شهوژپ .
، رظن زا و یدربراک فده رظن زا
هداد یروآدرگ شور .تسا یفیصوت عون زا اه
عماج ة تکرش ار شهوژپ یرامآ یاه
تعنص رد لاعف لیکشت یبونج سراپ یمیشورتپ
هداد هداد یروآدرگ رازبا .دنا جنپ سایقم رد همانشسرپ اه
هجرد زین ییایاپ و یسررب هزاس و ییاوتحم رظن زا همانشسرپ ییاور .دوب ترکیل یا
اب بساحم ة ( خابنورک یافلآ بیرض 39
/ 0 هبساحم ) ش د هداد . مرن زا هدافتسا اب اه یرامآ یاهرازفا
وSPSS LISREL لیلحت و دندش جیاتن
هداد لیلحت تسیز راتفر رب زبس یناسنا عبانم تیریدم داد ناشن اه یحم
و یط ةیامرس رادانعم و تبثم ریثأت یعامتجا یم
دراذگ جیاتن .
داد ناشن شهوژپ ةیامرس
تسیز راتفر رب یعامتجا درادن رادانعم ریثأت یطیحم
،اما ؛ تسیز راتفر و زبس یناسنا عبانم تیریدم نیب یطیحم
یجنایم شقن تبثم یرگ
یم یزاب .دنک
ناگژاودیلک
تسیز راتفر یطیحم
، ةیامرس یعامتجا
، تسیز تیریدم یطیحم
، زبس یناسنا عبانم تیریدم .
ةمانایار
ون ی ۀدنس لوئسم : E.Rajabpour@pgu.ac.ir
تاحفص 379 ـ 343 )یشهوژپ(
http://jscm.ut.ac.ir
همدقم تسیز یدج تلاکشم هب هجوت اب عبانم شهاک و یگدولآ دننام ،یطیحم
و ،هدنیلاآ یاهزاگ شیازفا
تکرش لدم هب ار دوخ یتنس یراجت لدم دیاب اه ی
( دنهد رییغت رادیاپ Taoketao et al 2018
نیا اب .)
تکرش زا یمک دادعت ،لاح ت اه
تسیز لئاسم اب هلباقم ییاناو ار دوخ دودحم عبانم زا هدافتسا اب یطیحم
( دنراد Zhang et al 2019 .)
رد ریثأت هب هجوت ریخا تاعلاطم لماع
رد یناسنا ةعسوت
ظفح و رادیاپ
دم عبانم رارق رظن هتفرگ ( تسا Chams & García-Blandón 2019 و تیلوئسم رب هدنیازف زکرمت اب .)
ةیامرس تجا نامزاس ،رادیاپ درکلمع و یعام یرگید فادها اه
، یلام دوس زا ریغ ،
جیاتن هب دهعت دننام
تسیز یطیحم
، ( دنراد رظن رد ار Rubel et al 2018: 319
نیب یجنسرظن کی ،عقاو رد .) زا یللملا
0022 داد ناشن یناهج تکرش 02
نامزاس دصرد یرادیاپ عوضوم اه
، زبس یناسنا عبانم هلمج زا و 1
م طیح زبس تسیز
، 0
ار زا یکی تاعوضوم همانرب یلصا
دوخ یاه یم
دنناد ( Kiron et al 2012: 70 .)
مشچ زا یناسنا عبانم تیریدم یم ینابیتشپ تکرش کیژتارتسا فده و زادنا
هب .دنک ،یتنس روط
اب تکرش ییارجا ناریدم کیژتارتسا هاگدید نیب طابترا یرارقرب یناسنا عبانم تیریدم شقن راک نآ هب کمک و نانک ( تسا هاگدید نیا حیحص کرد رد اه
Kim et al 2019 .)
و یلیاف
ناراکمه ش ( 0212 ) دندرک ملاعا یناسنا عبانم تیریدم میقتسم یاهدمایپ
یارجا رد تیقفوم لماش
ینامزاس یشخبرثا و کیژتارتسا هاگدید تسا
هب و یناسنا عبانم تیریدم ،نیاربانب . نآ عبت
، تیمها اب
نتفای تسیز لئاسم نامزاس رد یطیحم
اه
، تیریدم رد یمهم شقن زبس یناسنا عبانم تیریدم
تسیز طیحم اب راگزاس راتفر و یطیحم یم افیا تسیز
( دنک Jabbour & Santos 2008 رد .)
هاگدید هیامرس ،تیریدم یتنس یاه یم رارق هجوت دروم یکیزیف و یداصتقا یاه
نکیل ؛دنتفرگ
،
شور رما نیا ،هزورما هب مکی و تسیب نرق رد هعسوت یارب هک تسا هدش ن
ةیامرس رتشیب یعامتجا
زا ةیامرس یداصتقا و
میدنمزاین یکیزیف .
اریز
، ،هیامرس نیا نودب دافتسا
ة هیامرس رگید زا هنیهب اه
ناکما .تسین ریذپ ةیامرس
یعامتجا
،
ًامومع هک نلاماع نایم طباور رد دوجوم لعفلاب و هوقلاب عبانم
فیرعت یم هب ،دوش کی نوزفازور روط شیپ
ینیب دننک ة هتفرگ رظن رد ینامزاس و یدرف درکلمع مهم
یم ناراکمه و یناخریما( دوش 1131
.)
1.Green Human Resource 2.Green Environmental
تسیز تیریدم تیقفوم طیحم اب راگزاس راتفر هب تکرش کی یطیحم
1تسیز یگتسب نانکراک
دراد . نآ راتفر اریز تسیز درکلمع دوبهب ثعاب اه
یم تکرش یطیحم دوش
( Lo et al 2012: 2941 .)
نیزا اب راگزاس راتفر رب زبس یناسنا عبانم تیریدم هنوگچ هک دشاب هتشاد رظن رد دیاب تکرش ،ور
طیحم یم ریثأت نانکراک تسیز انبم یعامتجا تیوه یروئت .دراذگ
ی ناور دنور یارب یرظن ی یتخانش
( تسا تکرش زبس شلات زا نانکراک Kim et al 2019: 85
سا رب .) سا یرظن ة رگا ،یعامتجا تیوه
طیحم زا تظافح نارگن نانکراک دنشاب تسیز
، یرتشیب لامتحا دوجو
رد هک دراد یارجا
حرط یاه
تسیز تیریدم تکرش یطیحم
، هلمج زا زبس یناسنا عبانم تیریدم
، تکراشم دننک
( Bhattacharyya et al 2019: 260 .)
هزورما
، یمیشورتپ عیانص رد
، هب خت تیهام لیلد هفرح و یصص
کی زا یا اک میسقت و وس
و ر
رگید یوس زا یراتخاس یگدیچیپ
، کت یدارفا هب لاس دنچ زا سپ نامزاس نانکراک اب و یدعب
لیدبت هزوح کی رد دودحم رایسب صصخت یم
نیا .دنوش
،عوضوم باختنا رد ار نامزاس تردق هک
تسپ رد دارفا یم دودحم رگید یاه
لکشم ینامز ،دنک یم نیرفآ
نامزاس نینچ نانکراک هک دوش ییاه
هب دننک ساسحا هتفرگ هلصاف دوخ یصخش فادها زا جیردت
هناشن نیا و دنا لداعت مدع زا یا
نایم
هار یسررب .تسا دارفا یصخش و یلغش یگدنز لح
ناشن لئاسم نیا لح یارب یلامتحا یاه
یم هاتوک یاهدرکیور دوجو رد نآ یلصا ةشیر دهد س رد یتقوم و تدم
و نامرآ( تسا نامزا
ناراکمه 1131
.) ریثأت هب تیانع اب برخم
طیحم یور یمیشورتپ تعنص تسیز
، تکرش لاعف یاه
تسیز لئاسم تعنص نیا رد ار یطیحم
حولرس ة هداد رارق دوخ راک یساسا تامادقا زا یکی .دنا
تکرش رد یمیشورتپ لاعف یاه قطنم
ة هب هجوت یبونج سراپ لوقم
ة تسا هدوب یگنیزبس نیا رد .
هنیمز تکرش و شزومآ رد یمیشورتپ یاه عسوت
ة زبس هدرک شلات دنا
و رد ب ه یاهرایعم یریگراک
رد زبس رف ا یاهدنی یتامادقا نانکراک درکلمع یبایزرا
، هداد ماجنا ،کدنا دنچره .دنا
رد هب نیشیپ تاعلاطم جیتن نانکراک تسیز طیحم اب راگزاس راتفر تردن
ة ةیامرس یعامتجا
امزاس یقلت ین تسا هدش
( Zhang et al 2019 )
،نیا رب هولاع . رد
نیب طابترا یکدنا تاعلاطم
نانکراک تسیز طیحم اب راگزاس راتفر و زبس یناسنا عبانم تیریدم تسا هدش یسررب
( Cabral &
1.Eco-friendly behavior
Jabbour 2019 )
هب .
،هصلاخ روط تاقیقحت
ةنیمز رد کیرحت یگنوگچ یسررب
ةیامرس و یعامتجا
بانم تامادقا نامزاس زبس یناسنا ع
اه ( Chams & García-Blandón 2019 )
راگزاس راتفر دوبهب یارب
نانکراک تسیز طیحم اب (
Bhattacharyya et al 2019 )
تسا مک رایسب قیقحت نیا یلصا مهس .
طیحم اب راگزاس راتفر دوبهب رب زبس یناسنا عبانم تیریدم تامادقا یارجا یگنوگچ رتهب کرد لیهست راک تسیز شقن هب هجوت اب نانک
ةیامرس یعامتجا تسا
،نیاربانب . رد
رضاح شهوژپ رگشهوژپ
رد
و زبس یناسنا عبانم تیریدم مهم لماع ود ریثأت دراد رظن ةیامرس
طیحم اب راگزاس راتفر رب یعامتجا
تسیز ار یسررب دنک . نیزا شسرپ ،ور ترابع شهوژپ نیا یلصا یاه
ا عبانم تیریدم ایآ هکنیا زا دن
ا رب زبس یناسن ةیامرس
یم ریثأت یعامتجا تسیز راتفر رب زبس یناسنا عبانم تیریدم ایآ ؟دراذگ
یطیحم
ایآ هکنیا و ؟تسا راذگرثا نانکراک ةیامرس
رب یعامتجا تسیز راتفر
یم ریثأت نانکراک یطیحم
؟دراذگ
یرظن ینابم زبس یناسنا عبانم تیریدم ةنیشیپ تاقیقحت م ناشن
ی دهد یاهدرکراک یتنس
دم تیری ناسنا عبانم هب ی
اپ حطس زا ینیی گرد یری
راک نانک رد رف یاهدنیا تکراشم ی امح و یتی سر هدی راک نآ رد هک تسا نانک
تصرف بسانم ار ارب ی
پ تفرشی تراهم و شرگن و شناد دنرادن
( Singh et al 2019 ).
ازفا رصع رد شی
هاگآ ی رد ةنیمز
م د تیری حم طی ز تسی و عسوت ة اپ رادی م ،عبانم د تیری ناسنا عبانم ی
هویش رب زبس یتیریدم یاه
تسیز تکرش یطیحم یم زکرمت
دنک هب یناسنا عبانم تیریدم نآ رد هک ةباثم
لاصتا یارب یرتسب
تیریدم تامادقا م
تیلاعف هب یناسنا عبان تسیز تیریدم یاه
یم لمع تکرش یطیحم ( دنک
Singh et
al 2020: 3 .)
،نیاربانب یناسنا عبانم تیریدم
کی زبس ةزوح
بسک تیریدم یتایح تسا راکو
( Cabral & Jabbour 2019: 131 روباج .)
و1
روباج سوتناسد (
0212 ) دندرک ملاعا
موهفم تیریدم
عبانم یناسنا زبس زونه ًلاماک نشور تسین و هب هعسوت و نییبت زاین
.دراد تیریدم عبانم یناسنا زبس هب
ةمه یلامعا راشا ه یم دنک هک رد لوحت و یریگیپ و رارمتسا کی متسیس ماجنا یم دنوش ات عبانم
یناسنا کی نامزاس رد یگدنز یلغش یاه و
یصوصخ دوخ
رایشوه زبس یناسنا عبانم تیریدم .دنشاب
یناسنا عبانم تیریدم یدرکراک داعبا ندش زبس ار ـ
و هیزجت ریظن ادختسا ،لغش لیلحت
،باختنا ،م
1.Jabbour
درکلمع یبایزرا ،شزومآ
، شاداپ ـ هدرک فیرعت هب .دنا
،رگید ترابع ةمه
فیاظو و و اهدرکراک
شقن همانرب و فادها اب دیاب یناسنا عبانم تیریدم یاه مه زبس یاه
ناراکمه و یلکوت( دوش وس
1130 : 01 ـ 00 نینچمه زبس یناسنا عبانم تیریدم .)
« تسایس هیور ،اه اه
، متسیس و نادنمراک هک ییاه
تسیز طیحم ،هعماج ،دارفا عفانم تهج رد ار نامزاس
، یم ییامنهار و تیاده زبس تراجت و دنک
»
( تسا هدش فیرعت Cabral & Jabbour 2019: 131
ناققحم ،فلتخم یبرجت تاعلاطم قبط .)
یم للادتسا نک
ن زبس یناسنا عبانم تیریدم تامادقا زا هتسب کی د ـ
زبس مادختسا لماش ،
و شزومآ
زبس تکراشم ،
زبس درکلمع تیریدم
، زبس تامدخ ناربج ـ
نامزاس کی ندرک زبس رب تبثم ریثأت
یم .دراذگ یلمع تامادقا نیا ار
رب ار میت کی تیاده تیلوئسم هک یدارفا دیاب دنراد هدهع
، فده اب
هزیگنا داجیا طیحم اب راگزاس یاه
تسیز
، ماجنا یراک طیحم رد دنهد
( Zaid et al 2018 .)
،نیاربانب
و شزومآ ،زبس مادختسا و بذج متسیسریز راهچ رضاح شهوژپ ةعسوت
زبس درکلمع یبایزرا ،زبس
،
هب ار زبس تامدخ ناربج و ةلزنم
.تسا هتفرگ رظن رد زبس یناسنا عبانم تیریدم تامادقا
زبس مادختسا و بذج باختنا دیاب نامزاس ،زبس راک لحم کی یرادهگن و تخاس یارب :1
و
دنمراک کی مادختسا
، هقلاع و یماح هک ( دشاب هتشاد رظن رد ار ،تسا تسیز طیحم هب دنم
بجر روپ
یمخفا و 1133
.)
و شزومآ عسوت
ة
0زبس تسیز لئاسم هب هجوت اب : هبور یطیحم
نامزاس ،دشر هب زبس شزومآ هب اه
دوخ نادنمراک یرتشیب لیامت
یم ثعاب زبس شزومآ .دنراد تراهم نانکراک دوش
یارب ار یصاخ یاه
تسیز لئاسم رد تکراشم تفرشیپ هب و بسک نامزاس یطیحم
نیا زا و دننک هجوت یطیحم یاه
( دنزاس هدروآرب ار نامزاس فادها قیرط Gupta 2018
.)
زبس درکلمع یبایزرا متسیس :1
متسیس نیا لماش
وحن ة هزادنا زبس درکلمع یاهدرادناتسا یریگ
نانکراک نیب و
شخب دحاو و اه عمج و یراک یاه
هداد یروآ رد دیفم یاه
ةنیمز درکلمع
تسیز نآ یطیحم .تساه
زا یناسنا عبانم ناریدم صخاش
یاه زبس تسیز / یطیحم یبایزرا یارب
یم هدافتسا نانکراک یلغش درکلمع ( دننک
Gupta 2018 .)
1.Green Recruitment and Selection (GRS) 2.Green training and development (GTD) 3.Green performance management system (GPS)
زبس تامدخ ناربج تمس هب نانکراک قیوشت یارب یرازبا زبس شاداپ و تخادرپ متسیس :1
تسیز فادها شاداپ قیرط زا نامزاس یطیحم
تسا یشلات نینچمه .تسا یلام ریغ و یلام یاه
هویش اب انشآ دیدج نانکراک بذج و دادعتسااب نانکراک جورخ زا یریگولج یارب هب زبس یاه
( نامزاس بجر یمخفا و روپ 1133
.)
ةیامرس یعامتجا هورگ هب ار دوخ دارفا هتسد اه
میت اب و یدنب ش اه
یم ییاسان هرادنپدوخ ات دننک
دنهد شرورپ ار تبثم یا
( Kim et al 2019 دروفشا .)
لیام و 0
( 1303 رب تسا نکمم هعماج تیوضع هک دنتشاد راهظا )
ةرادنپدوخ رب یعامتجا تیوه یروئت .دراذگب ریثأت درف
نآ هورگ هب ار دوخ دارفا یتقو هک تسا هک ییاه
قباس ة تبثم دنراد یم دنویپ خ دنهد لاحشو یم دنوش یم تذل و نآ یگتسباو اریز .دنرب
اب هطبار رد ار اه
یم تیوقت هورگ اب دوخ طابترا ( دنک
Tajfel & Turner 2004 حیضوت هب یعامتجا تیوه یروئت .)
ةطبار یم کمک نآ نانکراک و تکرش کی نیب ناققحم زا یضعب .دنک
نآ رب هک دنا اب ار دوخ هک ینانکراک
تیلاعف تبثم یاه یم ریگرد تکرش
یوق ینامزاس دهعت دننک یرت
یم ناشن ( دنهد Zaid et al 2018 .)
رد هیلوا تاقیقحت ةراب
ةیامرس عامتجا و عماوج زا یعامتجا تئشن
و تسا هتفرگ ناشن
نآ ةدنهد هک تسا
هکبش یگیاسمه و یعامتجا طباور زا مکحم یا ةیاپ
دامتعا و یم لیکشت ار مادقا و یهورگ راک دهد
( Peng et al 2018 ،نآ زا سپ .)
ةیامرس هب یعامتجا هبنج یسررب یارب هدرتسگ روط
فلتخم یاه
،یعامتجا ًلاثم
عسوت ة ةیامرس ( یناسنا Huo et al 2016 ای )
تیریدم ةریجنز ( زبس نیمأت Zhang et al
)2019 ای ( تکرش درکلمع Gelderman et al 2016
)
، هدافتسا دش .تسا ه
ةیامرس د دوجوم یعامتجا نامزاس ر
نیزه ة یم شهاک ار تلادابم هب ندیسر رد اضعا هب و دهد
فده شخبرثا یلکش هب نامزاس یاه یم کمک رت
( دنک Zhang et al 2019 .)
یرظن ة ةیامرس
هکبش یعامتجا یم ناشن ار نانکراک نیب طباور یاه
ار ینواعت و یتکراشم راتفر تیمها و دهد
یم نشور دنک
.
ًلاثم دنمشزرا عبنم کی هطبار
یا ةیامرس هورگ ای دارفا نیب یعامتجا یعامتجا یاه
حطس رب هک دراد دوجو عسوت
ة یم ریثأت درکلمع دراذگ
( Son et al 2016 .)
تاقیقحت نیشیپ
ناشن
1.Green Pay and Reward System (GPR) 2.Ashforth
یم دنهد ةیامرس یعامتجا
« لاصتا دنهد ة هطبار » یم هتفرگ رظن رد دوش
و اکرش یارب هژیو عبنم کی
شور یارجا یارب هلماعم رد یاه
( تسا زبس Peng et al 2018
یراکمه و طابترا هژیو عبانم نیا .)
تکرش نیب تسیز فادها هب یبایتسد یارب ار نانکراک و اه
یم لیهست یطیحم تیپاهن .دنک
لاشوق و1
( 1330 ) ةیامرس یم میسقت دعب هس هب ار یعامتجا :دننک
ةیامرس هطبار ،یا ةیامرس یراتخاس
، ةیامرس
یطابترا دعب .یتخانش مارتحا ،یتسود ،دامتعا هب
، نارگشنک نیب مظنم تلاماعت رب ینتبم لباقت و
هراشا یم دنک هب یراتخاس دعب .تسا نارگشنک نیب کرتشم مهف و انعم رگنایامن یتخانش دعب .
سامت ،تلاماعت بوانت شخب نیب یاه
نامزاس رد فلتخم یاه
، هراشا دارفا نیب سامت یوگلا و
یم دنک نامحر(
و تشرس ج
دازراب ة یسابرک 1132 .)
طیحم اب راگزاس راتفر تسیز
انب نم لمع یروئت رب یقط
یم صاخ یاهراتفر زورب ثعاب درف تلایامت،
دوش درف تلایامت طسوت اهراتفر
یارب یم صخشم صاخ یاهراتفر ماجنا راتفر هب تبثم شرگن لماع ود زا یراتفر تلایامت نیا و دنوش
یم یشان ینهذ یاهراجنه و ( دوش
Lu et al 2016 ( نجزآ .)
1331 همانرب راتفر یروئت رد ) یزیر
هدش
یم حیضوت یم لکش راتفر هنوگچ هک دهد
راتفر کی هب درف شرگن ،یروئت نیا هب هجوت اب .دریگ رانک رد
هب درف لیامت نازیم رب راتفر لرتنک لماوع کرد و ینهذ یاهراجنه زورب
رد .دنراذگرثا صاخ یراتفر
انرب راتفر یروئت هم
یزیر و دراد رارق زکرم رد یدرف تلایامت ،هدش ناشن
ةدنهد هب درف لیامت نازیم ماجنا
نداد ماجنا ای ندادن ناراکمه و هدازراجن( تسا صاخ یراتفر 1130
.) ًاریخا ةیرظن هب یعامتجا لدابت
ةلزنم تسیز لئاسم هب هقلاع بوچراچ ( تسا هدش حرطم راک طیحم رد یطیحم
Yuriev et al 2018:
نیا اب .)382 هب هچرگا ،لاح
یم رظن یگژیو یسررب یارب هدننکراودیما عوضوم کی دسر نانکراک یاه
طیحم اب راگزاس یاهراتفر هب تبسن هزوح نیا رد یرتشیب تاقیقحت هب زاین زونه اما ؛تسا تسیز
یم ( دشاب Paillé & Meija-Morelos 2019: 1062 .)
تسیز راتفر تیریدم متسیس مجم یطیحم
هعو نیا نامزاس یارب هک تسا یتیریدم تامادقا زا یا
یم مهارف ار ناکما تیلاعف ریثأت ات دروآ
طیحم رب شیاه یبایزرا و ییاسانش ار تسیز
دنک تحت و
تسیز درکلمع تیاهن رد و دروآرد لرتنک یم متسیس نیا .دشخب دوبهب ار دوخ یطیحم
هب دناوت
1.Nahapiet
نوناق تامازلا ندرک هدروآرب رد نامزاس طیحم تظافح نامزاس ی
هفرص نینچمه و تسیز رد ییوج
کمک یژرنا و داوم فرصم دنک
نینچمه .
، ةنیمز رتشیب لرتنک رب
رف ا یاهدنی نامزاس دروآ مهارف ار
هرهب شیازفا و تاعیاض شهاک هب هجیتن رد و نامزاس یرو
دناسر یرای نامیلس(
یرون و نارمع روپ
1130 .)
1ملاس ناراکمه و ش
( 0202 اتفر ) تسیز ر نانکراک زبس راتفر نامه ار نانکراک یطیحم
0
یم هک دنناد دنرادربرد
ة طابترا رد یطیحم یرادیاپ اب هک تسا ییاهراتفر و تامادقا تسا
و زا
طیحم یگدولآ و بیرخت یم یریگولج تسیز
.دنک نآ اه دندرک ملاعا انع تحت اهراتفر نیا
و نی
هفیظو درکلمع ینامزاس یدنورهش راتفر ،یا
، یم هتخانش یطیحم یاهراتفر و وش
ن .د
ساسا رب ةنیشیپ
تکرش ،دوجوم هتفرگ رارق راشف تحت اه
هویش ات دنا بسک یاه
راکو ی ییاسانش ار
هن هک دننک نآ یداصتقا درکلمع و یتباقر تیزم اهنت
تسیز درکلمع هکلب ،اه نآ یطیحم
دوبهب ار اه
نیزا .دشخبب هب ،ور
فر یارجا و بیوصت یپ رد تدش تیلاعف و اهرات
طیحم اب راگزاس یاه دننام ،تسیز
هویش ... و زبس یبایرازاب ،زبس یروانف ،زبس یروآون یاه یم
دنشاب . تکرش اریز و یلخاد راشف اب اه
تیلاعف نینچ رد تکراشم یارب یجراخ بور ییاه
ه ر ( دنتسه و El-Kassar & singh 2019
.) راتفر
تسیز یطیحم
« و یرایتخا تامادقا اد
ةنابلطو نانآ یمسر فیاظو زا یئزج هک نانکراک اما ،تسین
یارب
طیحم دوبهب و ظفح تسا یرورض تسیز
» یم فیرعت ( دوش
Daily et al 2009 یلیاف .)
شناراکمه و1
( 0212 تسیز راتفر اب زبس یناسنا عبانم تیریدم هک دنتفایرد ) نانکراک یطیحم
تبثم طابترا .دراد
راتفر
نانکراک زبس رص لماش
هف وج یی ژرنا رد ی ( دننام زا هدافتسا ،)رتفد زا جورخ ماگنه غارچ ندرک شوماخ
آراک اب عبانم یی
بسانم (
ًًَلاثم نفلت سنارفنک زا هدافتسا ی
یکینورتکلا ای هب
اج ی )تاسلج هب رفس ،
گولج یری ( نتفر رده زا
ًلاثم و شیاری هب دانسا نورتکلا تروص
یکی هب اج ی اچ پ نآ ندرک )اه ،
زاب یروآرف ( لثم پ پاچ شی ون سی هگرب رد اه ی هلطاب )
، ای هفرص وج یی ( بآ فرصم رد دننام
شرازگ
تشن بآ مامح و فرصم ةنیهب بآ ) یم ( دوش Norton et al 2017: 998 ).
ناراکمه و میک ش
( 0213 )
طیحم اب راگزاس راتفر شجنس یارب ار یژرنا فرصم و یروآرفزاب دعب ود تکرش تسیز
اه یفرعم
هدرک .دنا
1.Saleem
2.Employee Green Behavior 3.Paillé
یشیپ هن هیضرف نییبت و اه
شهوژپ ی
هدرک داهنشیپ یناسنا عبانم تیریدم ناققحم هویش دنا
یناسنا عبانم تیریدم یاه رادیاپ
شرگن رب
یم ریثأت ،دهعت دننام ،نانکراک ( دراذگ
Domínguez-Falcón et al 2016 ناراکمه و دیاز .)
ش
( 0210 ) ملاعا هدرک سیز راتفر رب زبس یناسنا عبانم تیریدم دنا ت
تسیز درکلمع و یطیحم یطیحم
رادانعم و تبثم ریثأت نامزاس یم
دراذگ شلات زبس یناسنا عبانم تیریدم تامادقا . یاه
نابلطواد ة زبس
یم شیازفا ار نانکراک ( دهد
Cabral & Jabbour 2019 رب تسیز طیحم اب راگزاس راتفر .)
تاعیاض شهاک و ،بآ فرصم ،یژرنا فرصم هب طوبرم صاخ یاهراتفر زکرمت
،نینچمه .دراد
ناراکمه و کیونر ش
( 0211 یم اعدا ) رب زبس یناسنا عبانم تیریدم تامادقا دننک
راتفر
تسیز یطیحم نانکراک و تسیز درکلمع یطیحم
نامیلس .دراد هجوت لباق ریثأت ینامزاس نارمع روپ
( یرون و 1130
) ناریدم نیب دوخ شهوژپ ساسا رب و
نواعم ا ن هجیتن نیا هب سرادم هک دندیسر
تسیز راتفر و زبس تیریدم نیب یرادانعم طابترا یطیحم
ناریدم .دراد دوجو رگید تاعلاطم
تأ دیی
یم یم نانکراک ینامزاس تیوه شیازفا ثعاب زبس یناسنا عبانم تیریدم دننک هک ینانکراک و دوش
یارب یرتشیب لیامت دنراد یرتشیب ینامزاس تیوه یپ
یریگ تکرش هاگدید و فده
، ا راتفر قیرط ز
ینامزاس زبس راتفر و طیحم اب راگزاس
، ( دنراد Paillé et al 2014 .)
1گنیس ناراکمه و ش
( 0202 )
دنراد ناعذا ازفا رصع رد
شی هاگآ ی رد ةراب دم تیری حم طی ز تسی و عسوت ة اپ رادی دم تیری عبانم
ناسنا ی هویش رب زبس تسیز یتیریدم یاه
تکرش یطیحم زکرمت
و دراد شیازفا ثعاب یاهراتفر
طیحم اب راگزاس یم نانکراک تسیز
یلیاف .دوش اجیم و0
ـ سلِروم ( 0213 ) دندرک ملاعا قحت
تاقی رد
ةنیمز اپ یرادی حم طی ز تسی هب ررکم روط یم ناشن
دهد ماگنه ی ساسحا نانکراک هک دننک
زا فرط
امرفراک ی دوخ یم تیامح دنوش
یارب ئارا ة شلات ب رتشی راتفر تهج رد اب هناتسود
م ح طی و کمک
رد دوخ نامزاس هب فده هب لین تهج
هدامآ دوب دنهاوخ رت .
نآ اه اعدا دندرک یناسنا عبانم تیریدم
.دراد ار زبس یاهراتفر نداد ناشن یارب نانکراک زا ینابیتشپ شقن زبس اهاز ،نینچمه
1گن و
ناراکمه ش ( 0213 ) نآ رب دنا هک دم تیری ناسنا عبانم ی
رد زبس اب طابترا دم
تیری حم طی ز تسی
1. Singh 2.Paillé 3.Zhang
نامزاس هب اه ردت جی عوضوم هب ی
هاگشناد لفاحم رد مهم ی
دبت لی ثأت و تسا هدش ری
زبس راتفر رب نآ
نانکراک رتشیب .تسا هتفرگ رارق هجوت دروم نآ
اه هدرک ناعذا دنا
راتفر رب زبس یناسنا عبانم تیریدم
تبثم ریثأت نانکراک زبس یم
دراذگ .
یم ،نیاربانب ناوت
یضرف ة لوا ار نینچ :درک حرطم
ةیضرف تسیز راتفر رب زبس یناسنا عبانم تیریدم:لوا
یطیحم نانکراک رادانعم و تبثم ریثأت یم
دراذگ .
روترآ ( 1
1332 ) هدرک ملاعا طباور داجیا اب ،کیژتارتسا یناسنا عبانم تیریدم تامادقا
ناور و یتخانش ةیامرس
شرگن ،نانکراک و نامزاس نیب یعامتجا هراتفر و اه
تحت ار نانکراک یا
تأ ریث یم رارق .دهد
0نش نوسنب و (
0212 ناعذا ) هدرک دنا لوئسم یناسنا عبانم تیریدم لابق رد ریذپ
ییادج یشخب عامتجا نوتارب .تسا تکرش یعامتجا تیلوئسم تاراکتبا زا ریذپان
دلوگ و1
( 0210 )
تشاد راهظا ه
ا وت اب ،رادیاپ و کیژتارتسا یناسنا عبانم تیریدم دن یبایتسد یارب نانکراک تیوقت و هعس
تسیز راتفر ،تکرش کی صاخ فادها هب و نانکراک یطیحم
ةیامرس دوبهب ار نانآ یعامتجا
یم .دشخب یدایز تاقیقحت هداد ناشن
دنا رب میقتسم ریثأت یناسنا عبانم تیریدم ةیامرس
یعامتجا
یم دراذگ لیهست ار شفادها هب نامزاس یبایتسد قیرط نیا زا و یم
( دنک López-Fernández et al
2010: 36; Donate et al 2016: 928 .)
ناراکمه و یناخریما ش
( 1131 نیا هب دوخ قیقحت رد )
هتفای تسد هجیتن تیلاعف هک دنا
رب یناسنا عبانم یاه ةیامرس
و یعامتجا ةیامرس
ناور یتخانش
میقتسم ریثأت نامزاس یم
دراذگ ناراکمه و نامرآ . ش
( 1131 اعذا ) ن هتشاد دنا یناسنا عبانم تیریدم
رب رادیاپ ةیامرس
رادانعم ریثأت یعامتجا یم
دراذگ نامحر شهوژپ جیاتن . و تشرس
دازرابج ة یسابرک
( 1132 داد ناشن ) تسا ه
یطابترا داعبا رب یناسنا عبانم تیریدم تامادقا و
یتخانش و یراتخاس
ةیامرس یدربهار درکلمع زین و یعامتجا و تبثم ریثأت
رادانعم یم دراذگ شهوژپ جیاتن ،نینچمه .
ناراکمه و یتدحو ش
( 1132 صخشم ) درک
نیب ةیامرس یعامتجا و
هرهب و شناد تیریدم یرو
هطبار یناسنا عبانم .دراد دوجو رادانعم و تبثم یا
2سماخ ایکراگ و ـ نودنلب ( 0213 مهم شقن رب )
1.Arthur 2.Shen 3.Bratton 4.Chams
هب و رادیاپ یناسنا عبانم تیریدم انم تیریدم هژیو روط
شیازفا رد زبس یناسنا عب ةیامرس
یعامتجا
دیکأت هدرک دنا گنوی ،نینچمه . ناراکمه و 1
ش ( 0213 ) هدرک ملاعا دنا
زبس یناسنا عبانم تیریدم
رب رادانعم و تبثم ریثأت ةیامرس
یعامتجا یم
دراذگ .
یم ،نیاربانب ناوت
یضرف ة مود ار نینچ :درک حرطم
یضرف ة زبس یناسنا عبانم تیریدم:مود رب
ةیامرس رادانعم و تبثم ریثأت یعامتجا یم
دراذگ .
یسررب یاهراکوزاس ةیامرس
عامتجا ی نامزاس رد اه
ناشن م ی دهد ارب ی و ناققحم نادنمشناد
یاهدرکراک و شقن ةیامرس
مهم رایسب یعامتجا تسا
یعس و یم دننک اهدرکراک نیا دنسانشب ار
.
ثأت اهدرکراک نیا زا یکی ی
ر ةیامرس ب یعامتجا نامزاس رد نانکراک راتفر ر
( تساه Saeed et al
2019: 426 .)
نامزاس م شلات اه ی
دوبهب ار دوخ درکلمع دننک ب
اضف و دنشخب ی
رتهب راک ی ارب ار ی
نانکراک ا دوخ
داجی .دننک دافتسا ة زا هنیهب و تسرد ةیامرس
یعامتجا ساسا رب
هغدغد یاه
تسیز نامزاس یطیحم اه
ا رد مهم تامادقا زا یکی نی
هنیمز ( تسا Hador 2017 .)
هب هجوت اب
طیحم اب راگزاس یاهراتفر تیمها تسیز درکلمع شیازفا نینچمه و تسیز
نامزاس یطیحم اه
،
هیامرس زا هدافتسا یناسنا یاه
و ناور و یعامتجا هبزور یتخانش
تایبدا رد زور هنیمز
هجوت زبس
یم بلج دوخ هب ار یرتشیب ( دنک
Yong et al 2019: 367 ).
0رتخا ناراکمه و ش
( 0212 رد )
پ ژ شهو هک دنتفای تسد هجیتن نیا هب دوخ ةیامرس
هس هارمه یعامتجا فلؤم
ة هطبار یا و یراتخاس
رادیاپ راتفر رب نآ یتخانش و نانکراک
، هب نانآ زبس راتفر هژیو
، تکرش رد طسوتم و کچوک یاه
رادانعم ریثأت یزلام روشک تسا هتشاد
. مه و گناهاز ،نینچمه ناراک
ش ( 0213 و تبثم ریثأت رب )
رادانعم ةیامرس تسیز راتفر رب یعامتجا تسیز درکلمع و یطیحم
نامزاس یطیحم ناعذا اه
درک ه دنا .
یم ،نیاربانب ناوت
یضرف ة موس ار نینچ :درک حرطم
یضرف ة ةیامرس:موس تسیز راتفر رب یعامتجا رادانعم و تبثم ریثأت نانکراک یطیحم
یم دراذگ .
نامه ط یروئت هک رو ةیامرس
یم حرطم یعامتجا نیمأت ماغدا ،دنک
لماعت ؛زبس هدننک هدنزاس
یا
تکرش نیب نیمأت و اه
طیحم ظفح یارب ناگدننک یم داجیا تسیز
دنک طیحم رب ینتبم نیب تسیز
1.Yong 2.Akhtar
هاگنب نیمأت و اه یم هک تسا ناگدننک
دهد شهاک ار تاعلاطا لدابت تیعطق مدع دناوت
، ره یراکمه
رط ود دنک تیوقت ار ف
، ( دشخب دوبهب ار عبانم کارتشا و شناد ییاناوت و Horn et al 2014
.)
ًلاثم ، تکرش کرتشم فادها هب یبایتسد یارب اتویوت نیمأت اب
ناگدننک تسیز میهافم زا
یطیحم
یم تیامح هیامرس یعامتجا طباور یرارقرب و هعسوت قیرط زا و دنک
یاه ژیو ة یعامتجا ار
ب ه
یم تسد وآ
نیا هک در عوضوم
درکلمع شیازفا ثعاب تسیز
شنانکراک یطیحم یم
و گناهاز .دوش
ناراکمه ش ( 0213 ) ملاعا هدرک تیریدم دنا یناسنا عبانم
هب زبس لیسو ة داعبا ةیامرس رب یعامتجا
تسیز راتفر تسیز درکلمع و یطیحم
نامزاس یطیحم رادانعم و میقتسم ریثأت اه
یم دراذگ . هجوت اب
هکنیا هب نامزاس هژیو هجوت اه تسیز لئاسم هب یا
دنراد یطیحم
، ناراکمه و گنوی ش
( 0213 ) راهظا
هتشاد دنا هب زبس یناسنا عبانم تیریدم کی ةباثم
نامزاس یوس زا راکهار رظن رد مهم نیا یارب اه
.تسا هدش هتفرگ نآ
اه اعدا هدرک دنا شیازفا اب زبس یناسنا عبانم تیریدم ةیامرس
اب یعامتجا ثع
تسیز راتفر داجیا یم نانکراک نیب یطیحم
.دوش ناراکمه و دیعس شهوژپ جیاتن ،نینچمه ش
( 0213 ) داد ناشن ه
یناسنا عبانم تیریدم زبس
نآ زبس تامادقا و اهراتفر رب
ی تسیز حم یطی
ثأت نانکراک ری
تبثم یم دراذگ و ةیامرس ر و یعامتجا ناو
یتخانش هطساو شقن رد ار یا
ا نی هطبار
یزاب یم دنک . ،نیاربانب ز شناد
تسی حم یطی ثأت نانکراک ری
یناسنا عبانم تیریدم اهراتفر رب زبس
ی
تسیز حم یطی نآ اه دعت ار لی م ی دنک .
نیاربانب
، یم ناوت یضرف ة مراهچ ار نینچ حرطم درک :
یضرف ة :مراهچ ةیامرس تسیز راتفر رب زبس یناسنا عبانم تیریدم نیب یعامتجا نانکراک یطیحم
یم شقن یجنا تبثم یرگ .دراد
شهوژپ یموهفم لدم و یرظن ینابم یسررب نیشیپ
ة یم ناشن شهوژپ و زبس یناسنا عبانم تیریدم هب هجوت دهد
ةیامرس
نآ لباقتم ریثأت و یعامتجا اه
رب طیحم اب راگزاس راتفر تسیز
نانکراک هجوت و یسررب دنمزاین
رتشیب تسا ساسحا هزوح نیا رد یبرجت تاقیقحت لأخ و یم
یرظن لدم ،ساسا نیا رب .دوش لکش
1 .تفرگ رارق رضاح شهوژپ ساسا
لکش 1 . شهوژپ یموهفم لدم
شهوژپ شور هداد یدروآدرگ شور رظن زا و یدربراک فده رظن زا رضاح شهوژپ یفیصوت عون زا اه
ـ یشیامیپ
.تسا یگتسبمه عون زا و عماج
ة شهوژپ نیا یرامآ 22
لاعف تکرش رد رقتسم یمیشورتپ
ناتسا
و رهشوب قظنم
ة ژیو ة یداصتقا یبونج سراپ
.دندوب نانکراک نیب همانشسرپ زوح
ة عبانم تیریدم
تکرش نیا یناسنا عیزوت اه
ش د یسررب هب هجوت اب . زوح
ة ،شهوژپ عماج
ة دودح یرامآ 222
رفن
دروآرب ش د نارکوک لودج زا هدافتسا اب . 132
اونع هب رفن ن
نومن ة هب .دندش باختنا شهوژپ یرامآ
هداد رتشیب نانیمطا تیلباق روظنم یروآدرگ یاه
دادعت ،هدش 012
یاضعا نیب همانشسرپ عماج
ة
عیزوت یرامآ .دش
دادعت نیا زا 012
هب همانشسرپ دوب هدش هداد خساپ لماک تروص
دن هک لیلحت
دندش . هنومن شور زا نانکراک باختنا یارب هقبط یریگ
یا هدافتسا ش د هب ،روظنم نیدب . دادعت تبسن
نانکراک زوح ة رایتخا رد همانشسرپ تکرش ره یناسنا عبانم عماج
ة .تفرگ رارق یرامآ
هزادنا یارب زا شهوژپ یاهریغتم یریگ
مانشسرپ ة عبانم تیریدم شخب هس رد و درادناتسا
،زبس یناسنا ةیامرس
یعامتجا
، تسیز راتفر و هدافتسا یطیحم
ش د هب . م عبانم تیریدم شجنس روظن
اب زبس یناسنا 2
ِدعب و شزومآ ،زبس مادختسا و بذج عسوت
ة زبس درکلمع یبایزرا ،زبس
، ناربج
زا زبس تامدخ مانشسرپ
ة 12 هیوگ اتپوگ یا ( 1
0210 شقن هب ،همانشسرپ نیا رد .دش هدافتسا )
طیحم و هعماج لابق رد یناسنا عبانم تیریدم تسا هدش یدایز هجوت تسیز
( Gupta 2018;
1.Gupta
Kim et al 2019 )
ریغتم . ةیامرس اب یعامتجا 1
ِدعب ةیامرس هطبار ،یا ةیامرس یراتخاس
، ةیامرس
سایقم اب و یتخانش 12
هیوگ ( لاشوق و تیپاهان لدم زا هتفرگرب یا 1330
رارق شجنس دروم )
تاقیقحت رد لدم نیا .تفرگ ناوارف
فلتخم عیانص و
، یتامدخ و یتعنص معا
، دافتسا تسا هدش ه
ییلااب ییایاپ و رابتعا و دراد
یعراز(
ناراکمه و نیتم 1132
راتفر شجنس یارب تیاهن رد و .)
تسیز زا یژرنا فرصم و یروآرفزاب دعب ود اب یطیحم مانشسرپ
ة 0 هیوگ ناراکمه و میک یا ش
( 0213 .دش هدافتسا ) ةمه
هیوگ سایقم زا هدافتسا اب همانشسرپ یاه جنپ
ناگ ة زا ترکیل
« ًلاماک
مفلاخم » ات
«
ًلاماک مقفاوم » هزادنا .دش یریگ
رسیک نومزآ زا هنومن تیافک نییعت یارب رادقم .دش هدافتسا1
هداد یاربKMO اه
02 / 2 هب تسد
گرزب نآ رادقم هک اجنآ زا و دمآ زا رت
0 / 2 ناشن تسا دنهد
ة د نیب یگتسبمه ندوب بسانم هدا
اه
یلماع لیلحت تهج تسا
. ور شجنس یارب رظن زا همانشسرپ ییاوتحم و یروص ییا
ناداتسا
رد یمیشورتپ ناگربخ و یهاگشناد زوح
ة و یناسنا عبانم تیریدم ادهب
ش ت هدافتسا طیحم ش
د .
هیوگ ،روظنم نیدب .تفرگ ماجنا یدییأت یلماع لیلحت زا هدافتسا اب هزاس ییاور ،نینچمه هک ییاه
زا رتمک یلماع راب 1
/ 2 زا دیاب دنراد مانشسرپ
( دنوش فذح ه Fornell & Larcker 1981: 45
.)
مه ة هیوگ زا رتشیب یلماع راب اه 1
/ 2 دنتشاد . هیوگ چیه ،نیاربانب فذح همانشسرپ زا یا
ن ش د هب .
همانشسرپ ییایاپ روظنم لودج رد نآ جیاتن هک دش هدافتسا خابنورک یافلآ بیرض زا اه
1 هدمآ
هداد ساسا رب .تسا زا لصاح یاه
012 مانشسرپ ة یروآدرگ یارب خابنورک یافلآ بیرض ،هدش
نیب لدم یاهریغتم 02
ات 01 هبساحم دصرد دش
نآ رادقم هک زا اه
02 ،نینچمه .تسا رتلااب دصرد
همانشسرپ یارب خابنورک یافلآ بیرض 31
ب دصرد ه ناشن ار همانشسرپ بولطم ییایاپ هک دمآ تسد
یم هداد لیلحت و هیزجت یارب .دهد مرن زا اه
زفا را SPSS16 و
LISREL 8.80 دش هدافتسا
.
لودج ساسا رب 1
یم ،شهوژپ یاهریغتم نیگنایم یسررب اب ، رف درک اعدا ناوت
ا تیریدم یاهدنی
طسوتم دح ریز( دنرادن رارق یبولطم تیعضو رد زبس یناسنا عبانم 1
و ) طقف رف ا و شزومآ دنی
عسوت ة ( طسوتم دح رد ریغتم نیا زا یناسنا عبانم 21
/ 1 ) تسا هفلؤم . و یراتخاس ةیامرس یاه
طسوتم دح رد یعامتجا ةیامرس ریغتم زا یتخانش ةیامرس تسا
فلؤم و ة هطبار ةیامرس طیارش رد یا
1.Kieser Test
تسیز راتفر ریغتم .دراد رارق بولطمان تکرش یطیحم
دراد رارق طسوتم دح رد یمیشورتپ یاه اما .
هیامرس دیاب .دریذپ تروص هزوح نیا رد یرتشیب یراذگ
لودج 1 . قیقحت یاهریغتم )خابنورک یافلآ( ییایاپ تیعضو
ریغتم هفلؤم
دادعت تلااؤس یافلآ
خابنورک KMO
بیرض یرادانعم م
م رادق سنایراو هژیو نیگنایم
عبانم تیریدم زبس یناسنا مادختسا و بذج
2 زبس 020
/ 2 01 / 2 222 / 2 13 / 0 20 / 13 02 / 0
و شزومآ ةعسوت 2 زبس
021 / 2 23 / 2 222 / 2 12 / 0 22 / 11 21 / 1
درکلمع یبایزرا 2 زبس
000 / 2 22 / 2 222 / 2 31 / 1 13 / 22 00 / 0
تامدخ ناربج 2 زبس
012 / 2 03 / 2 222 / 2 02 / 0 22 / 02 10 / 0
ةیامرس یعامتجا ةیامرس
هطبار یا 2 011 / 2 20 / 2 222 / 2 11 / 0 01 / 10 32 / 0
ةیامرس یراتخاس 1
000 / 2 21 / 2 222 / 2 30 / 1 31 / 22 12 / 1
ةیامرس یتخانش 1
013 / 2 21 / 2 222 / 2 30 / 1 12 / 11 20 / 1
راتفر تسیز یطیحم یروآرفزاب
1 012 / 2 22 / 2 222 / 2 21 / 0 01 / 20 11 / 1
یژرنا فرصم 2
020 / 2 02 / 2 222 / 2 03 / 1 30 / 23 02 / 1
همانشسرپ لک 11
31 / 2
هتفای شهوژپ یاه
هب هجوت اب تکرش کرادم و دانسا
یسررب دروم یاه صخشم
ش د رش عون ظاحل زا تک
00 دصرد
و یلوصحمدنچ 11
کت دصرد زا .دنتسه یلوصحم
22 یسررب دروم تکرش 01
یاراد دصرد
مانیهاوگ ة و یناسنا عبانم 03
نیا دقاف دصرد همانیهاوگ
دنا ظاحل زا ،نینچمه . مانیهاوگ
ة
تسیز یطیحم 32 دصرد یاراد و همانیهاوگ 12
دقاف دصرد مانیهاوگ
ة تسیز یطیحم دنا . ،نینچمه
وت اب هداد هب هج زا لصاح یاه
012 نومن ة یروآدرگ ربتعم صخشم هدش
ش د 30 درم نانکراک دصرد
و 0 نز دصرد دنتسه
رف نیرتشیب . ا
یناو ینس هب طوبرم در
ة ینس 12 ات 22 اب لاس 20 دصرد
،
نیرتشیب اس
بق ة هب طوبرم یراک زاب
ة 12 ات 11 لاس اب 10 دصرد
، و رف نیرتشیب ا
عطقم رد یناو
طوبرم یلیصحت یسانشراک یلیصحت کردم هب
اب دشرا 22 .تسا دصرد
یگتسبمه بیارض هیضرف یسررب زا لبق یگتسبمه ،قیقحت یاهریغتم نیب طابترا رتشیب تخانش یارب ،شهوژپ یاه
نآ هبساحم اه ش
د نیا رد . هنیمز
هداد ندوب لامرن لیلد هب ، یاه
درگ آ یرو هدش نومزآ زا هدافتسا اب(
فورگومولک ـ
)فونریمسا دش هدافتسا نمریپسا یگتسبمه نومزآ زا
هک لودج رد نآ جیاتن 0
هدمآ
تسا . نامه لودج هک روط 0
یم ناشن یرادانعم حطس دهد مه
ة نانیمطا حطس رد لدم یاهریغتم
31 زا رتشیب دصرد 1
تسا دصرد .
هداد عیزوت ندوب لامرن رب ینبم رفص ضرف ،نیاربانب یاه
فلاخم ضرف و دییأت لدم یاهریغتم هداد عیزوت ندوبن لامرن رب ینبم
یم در اه دوش
.
لودج رد لدم یاهریغتم یگتسبمه ،نینچمه 1
هدمآ .تسا ناشن بیارض نیا دنهد
ة یرادانعم
ریغتم و لقتسم ریغتم نایم یوق یگتسبمه هتسباو یاه
کی اب لصاف اب رگید ة
نانیمطا 33 دصرد
آ یارب شهوژپ یاهریغتم دش صخشم ،بیترت نیا هب .تسا زا یراتخاس تلاداعم لدم نومز
.دنرادروخرب ییلااب یگتسبمه
لودج 2 . فورگوملوک نومزآ زا هدافتسا اب لدم یاهریغتم ندوب لامرن نومزآ ـ
فونریمسا
فورگوملوک
ـ فونریمسا
هرامآ یدازآ ةجرد یرادانعم حطس
زبس یناسنا عبانم تیریدم 2/101 012 2/201
یعامتجا ةیامرس 2/112 012 2/223
تسیز راتفر
یطیحم 2/103 012 2/210
لودج 3 . قیقحت یاهریغتم نایم نمریپسا یگتسبمه بیارض
تسیز راتفر یطیحم
ةیامرس یعامتجا زبس یناسنا عبانم تیریدم
1 زبس یناسنا عبانم تیریدم
1 01
/ 2 ةیامرس
یعامتجا
1 23
/ 2 10
/ 2 تسیز راتفر
یطیحم
لدم یراتخاس یزاس
هب ظنم شجنس رو طبار
ة لدم زا شهوژپ یاهریغتم نایم یّلع .دش هدافتسا یراتخاس تلاداعم یزاس
هیضرف نومزآ یارب ارجا یراتخاس لدم کی ،اه
ش د . ینتفگ نامه ای یراتخاس لدم هکنیا یارب تسا
صخاش دیاب ادتبا دوش دییأت ریسم رادومن رد و دنشاب هتشاد یبسانم شزارب لدم یاه
لحرم ة دعب
دیاب ریداقم t-value انعم درادناتسا بیارض و
رادقم رگا .دنشاب راد x2
تبسن ،مک x2
هب جرد ة یدازآ
( کچوک )df زا رت
1 ، RMSEA زا رتمک
21 / 2
، زین و وGFI
گرزبAGFI زا رت 32 دصرد ،دنشاب
یم .دراد یبسانم رایسب شزارب لدم تفرگ هجیتن ناوت ریداقم
زا رگا زینt 32
/ 1 گرزب زا ای رت 32 / 1 -
کچوک نانیمطا حطس رد ،دنشاب رت 31
دصرد نعم ا دوب دنهاوخ راد .
ددع رادقم هک یتروص رد
نیب یرادانعم 32
/ 1 و 32 / 1 - ،دشاب طبار ة دییأت ریغتم ود یلولعم و تلع یمن
وش د .
نامه لکش رد هک روط یاه
0 و 1 یم هدهاشم لدم بسانم یگدنزارب و رابتعا ،دوش
شهوژپ
یم دییأت دوش . نوچ رادقم RMSEA زا رتمک
21 / 2 یاک تبسن و هب ود
جرد ة ربارب لدم رد یدازآ
اب 21 / 0 تسا زا رتمک هک 1
تسا رادقم زین و و GFI
یلااب لدم رد AGFI 32
تسا دصرد
( 31 / 2
= وGFI 32 / 2 AGFI=
.)
لکش 2 . هزادنا لدم یدییأت یلماع لیلحت )درادناتسا نیمخت تلاح( یریگ
