Relationship between Using Detergents and the Risk of Ulcerative Colitis in Mazandaran, Iran 2014-17
Zohreh Bari1, Saeed Osati2, Reza Homayounfar3,
Hafez Fakheri4
1 Assistant Professor, Department of Gastroenterology, Gut and Liver Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
2 Assistant professor, National Nutrition and Food Technology Research Institute, Department of Basic Sciences, Faculty of Nutrition Science and Food Technology, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
3 Associate professor, Noncommunicable Diseases Research Center, Fasa University of Medical Sciences, Fasa, Iran
4 Professor, Department of Gastroenterology, Gut and Liver Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
(Received February 19, 2018 ; Accepted November 16, 2019)
Abstract
Background and purpose: Inflammatory bowel disease (IBD) is a group of mucosal inflammatory problems affecting the small or large intestine. Since last century, the incidence of IBD has been constantly increasing, afflicting the majority of urban population in developed societies. The aim of this study was to investigate the relationship between using detergents and the risk of ulcerative colitis (UC).
Materials and methods: In this case-control trial, 65 patients with new-onset UC and 135 healthy people were examined during 2014-17 in Sari Imam Khomeinin Hospital. Demographic features and information about exposure to detergents and bleaches were recorded using a researceher-made questionnaire. SPSS V20 was used to investigate the association between exposure to detergents and development of UC and the logistic regression model was used to adjust for potential confounding factors.
Results: According to findings, gender (P= 0.012), age (P= 0.009), job (P<0.001), and using detergents (P<0.001) were associated with UC. Compared to those who were occasional consumers of detergents, the chances of UC, after adjustment for potential confounding factors such as gender, age, and job, were 4, 23, 26, and 104 times higher in patients who used detergents monthly, every other week, weekly, and daily, respectively.
Conclusion: Frequent exposure to detergents can be among the factors influencing the development of UC.
Keywords: inflammatory bowel diseases, detergents, ulcerative colitis
J Mazandaran Univ Med Sci 2019; 29 (179): 86-92 (Persian).
* Corresponding Author: Hafez Fakheri- Gut and Liver Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran (E-mail: hafezfakheri@gmail.com)
جم ــ ـ ل ـــ ناد هـ ـ ع هاگـــش ــ ل ــ پ موـ ــ شز ــ ـــك ـ م يـ ــ نزا ـــ ناردـ
هرود هرامش مهن و تسيب 971
رذآ لاس 9911 ( 12 - 16 )
سررب ی ب طابترا نی
وش داوم زا هدافتسا هدنی
لوک هب لاتبا رطخ و تی
ترسلوا ی
ط ناردنزام رد و ی
لاس اه ی 6931 - 6939
یراب هرهز
1
یطسوا دیعس 2
رف نویامه اضر 3
یرخاف ظفاح
4
هدیكچ
هقباس :فده و ( هدور یباهتلا یرامیب هعومجم ،)IBD
تلا تلاهشم زا یا ، ه وب هدور ههب هب هدوهب ی اهام یباهه
هه ای و گرزب یم هثا ود
عویش ، تشذگ نهق زا .دراذگ بIBD
یههش تیعمج داهفا زا یرایسب ب و ، تفای شیازفا موادم رو
.تسا هدناسر بیسآ تفای عسوت عماوج رد اب علاطم نیا
اهپ ای و هدنیوش داوم زا هدافتسا نیب طابترا نییعت ،فده دهننب
و ه
ویتاهسلوا تیلوب یرامیب زوهب .تفهیذپ ماجنا
شور و داوم :اه
دروم روص ب ب یلیلحت علاطم نیا رد -
،تسا تفهگ روص یدهاش 56
ب تتبم اهیخا ب یرامیب
ویتاهسلوا تیلوب (
هدش )UC
و دنا 536 لاس ی ملاس دهف یاه
5335 - 5333
، یراهس یهنیمخ ماهما یهاههشناد ناتهسرامیب رد
سرهب تبهش نیا ینیلاب و یفاهگومد اعت ا .دندش ی داوهم دههعم رد نتفههگ راههق اهب طاهبترا رد یتاعت ا و ناگدننب
مانشسهپ ی قیه زا هدننبدیفس و هدنیوش راههق نیهب طاهبترا یهسرهب تههج اهتیاهن .دیدهگ مهاهف هدش یحاه شیپ زا ی
اپ دهعم رد نتفهگ هدننب
لوا تهیلوب یراهمیب زوههب و اه مههن زا ،ویتاههس
رازهفا (SPSS version 20
نویهساهگر لدهم و )
.دیدهگ هدافتسا هوقلاب فلاام لماوع یاهب یقطنم هتفای :اه ( تیسنج ، علاطم نیا جیاتن ساساهب 250
/ 2
= ( نهس ،)P
223 / 2
= ( للهش ،)P
225 /
>2 هدنیوهش داوهم زا هدافتهسا و )P
( 225 /
>2 .دنتسه طابترا رد ویتاهسلوا تیلوب اب )P
زا سپ ،تیهسنج دهننام یلاهمتحا هثوم لماوع ساساهب اه هوهگ یزاس ناسلای
ب تتبا سناش للش و ،نس ب ب یداهفا نیب ردUC
هه ، ناهام روص ود
ی تفه رد هدنیوهش داوهم اهب هنازور و یهتفه ،راب
بیتهت ب دندوب سامت 4
، 03 ، 05 و 524 شیب هباهب ب دوب یدراوم زا هت دنیوش اب هاههگ داهفا
ه دنتشاد راب و هس اه .
:جاتنتسا اپ داوم اب رهلام هجاوم و هدافتسا یم هدننب
.دشاب ویتاهسلوا تیلوب زوهب هب هثوم للع لمج زا دناوت
:یدیلک یاه هژاو یرامیب ،ویتاهسلوا تیلوب
هدنیوش داوم ،هدور باهتلا یاه
همدقم
( هدور یباهتلا یرامیب یمتسیس یرامیب ی )IBD
تا اب و یهلایتنژ فهلتام لماوع ب تسا تخانشان یژولوی
لیخد نآ زوهب رد یطیحم تسا
یلصا عونود . یرامیب ،IBD
هسلوا تیلوب و نوهب یت
یهم و دنهشاب
، رد یلاهح هب
UC
یم نوهب ،تسا دودحم نولوب ب افهص یهشاب هه دناوت
دیامن هیگرد ار دعقم ات ناهد زا شراوگ هاهتسد زا
( 5
، 0
.)
:لوئسم فلوم یرخاف ظفاح
- یراس : زبهم )هر(ینیمخ ماما ینامرد یشزومآ
E-mail:hafezfakheri@gmail.com
5 . داتسا رای
،دبب و شراوگ یاه یرامیب هوهگ ، دبب و شراوگ اقیقحت زبهم
، ،یراس ،ناردنزام یلاشزپ مولع هاهشناد ناهیا
0 . داتسا رای ، ، یذلت یلم اقیقحت زبهم گ
، یاپ مولع هوه و یذلت مولع هدلاشناد
ییاذغ عیانص ، ناهیا ،ناههت ،یتشهب دیهش یلاشزپ مولع هاهشناد
3 . داتسا رای ، ناهیا ،اسف ،یبوهلایم هیغ یاه یرامیب اقیقحت زبهم
4 . داتسا
،دبب و شراوگ یاه یرامیب هوهگ ، دبب و شراوگ اقیقحت زبهم
، ،یراس ،ناردنزام یلاشزپ مولع هاهشناد یا
ناه
: تفایرد خیرات 32
/ 55 / 5335 : احتصا تهج عاجرا خیرات 0
/ 50 / 5335 : بیوصت خیرات 06
/ 8 / 5338
وش داوم ی هدن لوک هب لاتبا رطخ و ي
ت ترسلوا ي و
ههتلان عویههش ههجوت لههباق شیازههفا ،مهههم ناههیمIBD
یهبهغ یگدهنز هویش یوس ب دش ب ب تسا یعماوج هدهب ادیپ شیاهگ هگا ،نیاهبانب .دنا
هب یتنژ لماوع
دشر یرامیب نین هیثات ییاه
هدش تخانش راذگ ا
تس اما ،
تهسیز لماوع نآ رانب رد -
شیازهفا لو هسم زهین یهطیحم
هسلوا تیلوب و نوهب عویش یناهگان و جوت لباق یت
رد و
دنتههسه عههماوج
( 3
، 4
. )
نههیا ههب ههجوت اههب رد ههب
اههعلاطم
لخادم و یژولویمدیپا نیمز رد یعطق جیاتن ،یا
ژوهلویتا ی
رامیب ی تسدبIBD
،تسا هدماین نهیا هب اهرامآ ،لاح نیا اب
،راهیهس ،وباهبنت ،سهتهسا ، هیذلت دهننام یلماوهع ب دنرواب هههق دههننام( یههصاخ یاهههوراد زا هدافتههسا دهه یاههه
مسیناگراوهلایم یخهب دوجو ،)یرادراب و اه
تیلوباتم ای یاهه
نآ یرالاتههسد ،اههه لاهه م یاهههب( شراوههگ متههسیس رد اههه
)یموتبدناپآ تهسیز لماوع هیاس و ،
- زوههب رد یهطیحم
دهننام هههید لهماوع یخهب نیا هب هوتع .دنراد شقن نآ یرامیب لاه م یاههب( ییاذهغ مهیژر اهییلت و یلهنا یاه لماوع زا ) اجیزبس و هویم ،ییاذغ هبیف تفایرد شهاب
هیثات زوهب هب راذگ هدش تخانشIBD
دنا
( 3
، 7 - 6
هگا ).
ه
عویش یاپورا ردIBD
،یقههش آ ایهسآ ،یبوهنج یاهلایهم
مههب یههسونایقا یاهروههشب و رد یههبهغ یاهروههشب زا هههت
هدوب تشذگ اما تسا
شرازگ دهشر زا یباهح ههیخا یاه
یرامیب نیا عیهس یهم ق اهنم نیا تیعمج رد
دهشاب و نهیا
یهم مدهص مهه ناهیا دروم رد لاسم دهنب
( 55 - 8
ناهیم رد .)
تههسا ،فههلتام اههقیقحت رد هدههش یههسرهب لههماوع زا هداف
هدننبدیفس داوهم و اهه
مهب هدنیوهش راههق هجوت دروهم ههت
تسا تفهگ
( 50 ، 53
.)
علاطم ساساهب یا
ههه ،ناتسلهنا رد
نازور طسوتم رو ب غلاب دهف 5
یهلیم ازا هب مههگ ی
ههه
اههپ اههی هدنیوههش هداههم شندههب نزو زا مهگوههلیب هدههننب
یم نیا ب جوت اب زین و دروخ یناویح علاطم ی رد ب
،
تهیلوب تاهقلا اهعاب هدهننب اهپ هداهم یعوهن ندروخ دهیدهگ اذههل ، نههیا ههعلاطم فدههه اههب ناههیم طاههبترا نیههیعت
هدننبدیفس و اه هدنیوش زا رهلام هدافتسا هلب یواح یاه
هسلوا تیلوب زوهب اب یت
اهب یهههش( یراهس ناتسههش رد و
یلااب عویش )IBD
تفهیذپ
( 55 - 54 ).
اه شور و داوم
رد هعلاطم نیا یلحت ی
دروهم یهل -
یدهاهش
، ماهمت ی
هب تتبم نارامیب ه هبUC
ی هلوا ناهمز زا هاهم شهش نی
لاس ی و دش هداد صیاشت ناش یرامیب ، عجاهم یاهه
5335 - 5333 )هر( ینیمخ ماما ناتسرامیب ب تیزیو یاهب
لههتنب هوههگ .دندهش بااتنا دندوب هدهب عجاهم یراس ینارامیب لماش تسا هدوب
ب رد اهموهت لهیلد هب هب شها
یهتسب ناتسرامیب نیمه یدپوترا ،
یراهمیب بیهه قباهس و
نیمز تشادن یا دنا
لهتنب هوهگ . اهحل هب دروم هوهگ اب
ندروهخ و لهلالا فههصم ،وباهبنت لامعتهسا ،نس ،سنج هق د یاه ناسلای یرادراب یزاس
و دندش اهب ناراهمیب
قباهس نوگ هه هوههگ زا هیلوباتم و یهشراوگ یراهمیب
دش ادج لهتنب تم .دن
هسلوا تیلوب صیاشت یاه یت
و
هدش حتصا یاهرایعم لماش ی
Mendeloff
یاههرایعم و
یلوصا
Lennard-Jones
دنتسه
( 55
، 57
(لماوع نیا .)
4 دروهم )
،لماش دهم هب یدهعقم یزیهنوهخ ای لاهسا 5
اهی هتفه
شیب هت ، ناشن ب یپولاسونولوب
،طاهام یگدننلاهش هدهنهد
ههبدوخ یزیهنوههخ مههخز و یدوخ
اههه دههشاب هدهتههسگ ی ،
اب قبطنم یپولاسوهلایم اهییلت زا یسپویب نومن ردUC
تفاب لیفوهتون دوجو لماش نولوب ،لایلتیپا راتخاس رد اه
سبآ و ،تپیهب راتخاس هییلت ،سیتیتپیهب تپیهب ی
و ّدر
صیاشت هیاس تیلوب ،ینوفع تیلوب لماش یقاهتفا یاه
راههمیب ،یباههتوتهپ زا یههشان تههیلوب ، یملاههسیا مههخز ی
هتفای و ،موهتبر دهفنم یراهمیب صیاهشت ههب یهنتبم یاهه
نوهب یم ، .دشاب
رد نیا نتفهگ هظن رد اب ،تیاهن یناراهمیب یمامت ب
لاهس ی یاهه 5335 - 5333 تهیلوب صیاهشت ناهشیاهب
هتفهیذپ راهمیب هوههگ ناوهنع هب دوهب هدش هداد ویتاهسلوا دندههش . اههعومجم 56
و ویتاهههسلوا تههیلوب راههمیب 536
بهش ت هدننب .دندش علاطم دراو لهتنب نینچمه
تیا ر
مان تبههش همه زا ناهاگآ یبتب .دهش هتفهگ ناگدننب
تیعمج اعت ا لماهش هوههگ ود ههه ینیلاب و یتخانش
،یههلایزیف تههیلاعف طههس ، تیههصحت ،تیههسنج ،نههس ههیغ ای میقتسم هجاوم ،وبابنت لامعتسا داوهم اهب میقتهسم
و هدنیوش هدننبدیفهس
اهه رد ،)سلاتهیاو( ههلب یواهح ی
مانشسهپ تهبث دهندوب هدش نیودت روظنم نیا ب ب ییاه
وش داوم اب هجاوم قباس .دندش هدنی
و وهشتسش روهظنم ب
ینوفعد داوم
،زور ههه ساهساهب )سلاتهیاو( ههلب و هدننب
تفه ی ،راب س یلا ود یا ود یلا ی ، تفه رد راب
راهب
مب( ردن ب ،هام رد ی زا هت
زا ،هاهچیه و )هام رد راب
هپ لههتنب هوههگ و نارامیب
،شهس هقب و یدهنب دهیدهگ .
مانشسهپ اب زین سهتسا نازیم ی
هب و دش هدیجنسDASS
تسد دیدش رایسب و دیدش ،طسوتم ،فیفخ روص یدنب
دیدهگ
( 57
ههب داههفا هههمزور یگدهنز رد یندهب تهیلاعف ).
لاهعف یلیخ و لاعف ،یلومعم ، هحت مب یانبم هقب
یدهنب
داهههفا یههشزرو تههیلاعف نازههیم ،نههیا هههب هوتههع .دههش ههب
روص
، شیب دهف هگا( مظنم هتفه هی رد راهب س زا هت
لقادح یاهب 02
)دشاب تشاد یشزرو نیهمت قیقد
، مظنمان
ماهجنا هتفه رد راهب هس اهت ی نیب یشزرو نیهمت هگا(
)دوش
، مب رامیب هگا( بیه و ی زا هت
تفه رد راب شزرو
)دنب قب دهش یدهنب بحاهصم لهیملات زا سهپ .
یماهمت ،اهه
مانشسهپ مههن رد و هدهناوخ هنلاهسا زا هدافتهسا اب اه رازهفا
راهق یرامآ دش هداد
هداد . زا هدافتهسا اهب اهه
IBM SPSS
نژرو 02 لیلحت دهیدهگ (
SPSS Inc.,Chicago,IL,USA
.)
و یهناواهف ،اهدهصرد ،نیهنایم روص ب اههیلتم یمامت نا فاههههح لدهههم نوهههمزآ زا و دندهههش هداد ناهههشن راهههیعم هدافتهسا هوقلاهب فلاهام لهماوع یاههب یقطنم نویساهگر
نانیم ا لصاف هب ینتبم یرامآ جاتنتسا .دیدهگ 36
دصرد
و مبP
زا هت 26 / 2 .دوب
اه هتفای
تبههش تسیود لماهش هدننب
56 راهمیب وUC
536
نیا رد ملاس دهف علاطم
.دنتهشاد روضح 0
/ 45 رد دهص زا
و دهم ویتاهسلوا تیلوب ب تتبم نارامیب 8
/ 63 دهصرد نز
نارامیب هدمع .دندوب (
8 / 73 دصرد مب نس ) زا هت 62 لاس
( ًاتدمع و 4
/ 76 دصرد یسنج یناواهف نیب .دندوب لهأتم )
رد ود و ناراهمیب ینس نماد ،لهتنب داهفا و نارامیب هوهگ
لهأت دصرد و لهتنب هوهگ
، وافت یرامآ احل ب لباق
ظحتم .دشن هدهاشم یا زا
رد ههید یوس نارامیب هوهگ
8 / 63 دههصرد و لغاههش 0 / 45 دههصرد یههب رد .دههندوب راههب
یلاح ب 5 / 35 دصرد و لغاش لهتنب هوهگ داهفا زا 3
/ 8
دصرد یب ( دندوب راب 225
/
>2 ).P
زا یاههروتباف هیاس نیب
ماجنا احل ب دنتفهگ راهق یسرهب دروم ب یفاهگومد شزرو ود نیب زین تشاد دوجو وافت هوهگ
، نوگ ب یا
ههب 7 / 57 دههصرد زا ماههجنا شزرو هاهههچیه راههمیب داهههفا
یمن دنداد و 0 / 40 دصرد لههتنب هوهگ داهفا زا زهین
مدهع
( دندهبهبذ ار شزرو ماجنا 225
/ 2
= سهتسا نازیم نیب .)P
یهنعم واهفت یهلایزیف هنازور تیلاعف و یحور هب یراد
ود نیههب یراههمآ اههحل هدهاههشم لهههتنب و راههمیب هوهههگ
لودههج .دههشن هرامههش
5 تیعمج ایههصوصخ ، یتخانههش
تبهش ار شیاهمزآ و لههتنب هوههگ ود ههه رد ناگدننب
یم ناشن .دهد
هرامش لودج 1
صوصخ: ای فاهگومد ی ناگدننب تبهش
طس یراد ینعم
ملاس دادعت )دصرد(
ب رامی
دادعت )دصرد(
757 /
2 )48/3 (55 )45/0 (32 دهم سنج
53 ( 5 / 65
) )63/8 (36 نز
734 /
2 )76/5 (520 )73/8 (48 62 زا هتمب نس
33 ( 4 / 04
) )05/0 (57 62یواسمایهتشیب
052 /
2 )33/3 (46 )04/5 (55 دهجم لهاتتیع و
32 ( 7 / 55
) )76/4 (43 لهاتم
225<
/
2 )35/5 (503 )63/8 (36 لغاش للش
50 ( 3 / 8
) )45/0 (32 رابیب
504 /
2 )50/0 (84 )62/8 (33 طسوتم اتفیفخ یحور سهتسا
65 ( 8 / 37
) )43/0 (30 دیدشیلیخ ودیدش
682 /
2 )53/7 (85 )57/7 (44 طسوتم اتفیفخ یلایزی فتیلاعف 43
( 3 / 05
) )30/3 (05 لاعفیلیخ و لاعف
225 /
2 )67/8 (78 )30/3 (05 مظنمانای مظنم شزرو
67 ( 0 / 40
) )57/7 (44 تقوبیه
656 /
2 )54/5 (53 )02 (7 لب راهیس
555 ( 3 / 86
) )82 (68 هیخ
اتن جی ب لانآ زا هدمآ تسد زی
هساهگر نوی هقطنم ی رد
هرامش لودج 0
م ناشن ی هسنج هب دهد تی
( 250 / 2
= ،)P
( نس 223 / 2
= ( للش ،)P
225 /
>2 وهش داوهم دهبراب و )P
هدنی
( 225 /
>2 م رد )P
نای لوب اهب طبتهم لماوع تهی
لوا تاههس وی
زا سپ .دنراد راهق ناسلای
زاس ی اهب ی لاهمتحا هثوهم لماوع ی
هب تتهبا سناهش دهش هدهاشم ،للش و نس ،تیسنج دننام تاهسلوا تیلوب وی
ب رد نی داهفا ی ههجاوم دههعم رد ب
تفه ود هه ، ناهام هی
ههتفه ،راهب ی
داوهم اهب هنازور و
وش داوم ی هدن لوک هب لاتبا رطخ و ي
ت ترسلوا ي و
وش هدنی بیتهت ب دندوب 4
، 03 ، 05 و 524 شیب هباهب هت زا
هدنیوش اب ردن ب ب دوب یداهفا .دنتهشاد راهب و هس اه
یلاح رد هسیر سلاتهیاو هدننبدیفهس هدام فهصم ب
.تسا هدوبن ویتاهسلوا تیلوب شیادیپ یاهب روتباف
ثحب
ناهیم ی اهبترا ، هعلاطم نیا زا لصاح جیاتن ساساهب اهپ و هدنیوهش داوهم زا هدافتسا یراهمیب زوههب و هدهننب
هسلوا تیلوب یلع نینچمه .دراد دوجو ویتا
لاهمعا مهغر
،للش ،لهات تیع و ،نس ،تیسنج دننام طبتهم یاههیلتم
،وبابنت لامعتسا و ،یشزرو نیهمت ،سهتسا ،یلایزیف تیلاعف و هدنیوهش داوهم زا هدافتهسا ناهیم یوهق ی ابترا نانچمه لودج( دش هدهاشم ویتاهسلوا تیلوب زوهب هرامش
0 .)
لودج هرامش 2 زیلانآ: Logistic Regression لاهمتحا وهصخ رد
تاهسلوا تیلوب زوهب وی
نآ یاهروتباف سیر و
طس
یراد ینعم Odd’s Ratio
95% confidence interval for OR*
نییاپ دح ییلااب دح 250
/
2 3/367 5/363 55/603 )دهم ب نز( سنج
223 /
2 8/338 5/535 45/633 )62 زا هتمب ب62( نس
456 /
2 5/683 2/606 4/775 )لهاتم ب دهجم( لهات تیع و
<2/225 04/235 2/760 524/678 )لغاش ب رالایب( للش
557 /
2 5/382 2/760 6/053 )فیفخ ب دیدش( سهتسا
762 /
2 5/573 2/408 3/060 )مب ب دایز( یلایزیف تیلاعف
528 /
2 0/035 2/838 6/345 )یفنم ی تب م( شزرو
723 /
2 5/357 2/076 5/738 )یفنم ی تب م( راهیس
<2/225 هدنیوش داوم فهصم
<2/225 524/828 56/736 538/238 ردن ب اب سیاقم رد زور هه 224
/
2 05/530 0/737 063/637 ردن ب اب سیاقم رد تفه هه
225 /
2 03/047 3/546 548/065 ردن ب اب سیاقم رد نایم رد تفه 245
/
2 4/765 5/256 05/026 ردن ب اب سیاقم رد هام هه
هدننب دیفس داوم فهصم 362
/
2 5/267 2/532 6/886 ردن ب اب سیاقم رد زور هه
634 /
2 5/724 2/042 50/280 ردن ب اب سیاقم رد تفه هه
450 /
2 0/000 2/303 54/385 ردن ب اب سیاقم رد تفه ود هه
303 /
2 5/268 2/327 3/546 ردن ب اب سیاقم رد هام هه
<2/225 2/225 تباث ددع
*OR: Odd’s Ratio
هدافتهسا ،هه اح هعلاطم جیاهتن ساهساهب نینچمه ی
یلااهب ههطخ اهب ههمزور یگدنز رد هدنیوش داوم زا رهلام ویتاهههسلوا تههیلوب ههب تتههبا عویههش .تههسا هدوههب هاهههمه
یرامیب ذگ نهق لیاوا زا هدور یباهتلا یاه دهش هب تش
یرامیب نیا .تسا تشاد شیازفا یههش تیعمج بلغا اه
یم راهق فده ار تفای عسوت عماوج رد ینیشنههش .دنهد
.دنتسه للاشم نیا هطخ لماوع زا یبهغ یگدنز بس و تبقاهم دوبهب ب موهفم نیا زوهب شیازفا اب یتشادهب یاه
یراههمیب ههب هههجنم ،تههسا طاههبترا رد هدور یباهههتلا یاههه
( ی هف /یتشادهب ی
Hygiene hypothesis
) .تهسا هدش
صخاش دشر ، ی هف نیا ساساهب یگدهنز یتشادهب یاه
مب هجاوم و وهلایم اب هت
مسیناگرا هب هجنم فلتام یاه
ساسح ینمیا متسیس بسانمان شنباو و هت
یهتباب ب هت یاهه
هیغ یم هضم دوش
( 58
هدنیازف دهاوش ).
طاهبترا دروم رد یا
ایم هدور یارولفوهلایم ن یراهمیب و یا
هدور یباههتلا یاهه
رد یهتباهب یلااهب مهجح نتفههگ هظن رد اب .دنراد دوجو لولس ییاناوت ،شراوگ هاهتسد هدور یاه
تهقباطم رد یا
یهتباب اب یهتباهب تهظلغ .تسا تیمها زیاح رایسب اه اهه
یم یتح هدور رد زا شیهب هب دناوت
5255
ههه رد یهتباهب
یلیم یل زا عناهم یهثوهم وهحن هب ی اهام یلا اما ،دسهب هت
نآ ذوفن هراوید ب اه یم هدور ی
طهس لاح نیع رد .دوش
یهتباهب یاههب دهشر ناهلاما ،ی اام یلا انبس یاهه
یم مهاهف ار یتویبوهپ یاهب ار طیحم لاسم نیا و دزاس
نژوتاپ بولطمان اه یم هت
نآ زا سهپ اههنت .دهنب عناهم هب
لاش ی اام یهتباهب ههباهب رد عافد و دوش تس
نیهب زا اهه
یم باهتلا ،دور روص دناوت
هدنیوهش داوهم دورو .دهیگ
ی اهام یاههزهپ ب بیسآ قیه زا ،شراوگ هاهتسد ب یم نژوتاهپ عاوهنا دورو یاهب ار طیحم دناوت مهه هب و اهه
هدور یاروهلفوهلایم لداعت نتایر .دهیامن مهاههف یا
اههنت
علاطم نیمز رد هدور راتخاهس و هدنیوهش داوم طابترا یا
،
طسوت
Mercurius-Taylor
نارالامه و تفهگ ماجنا
رد .
نیا علاطم شوم ب ، یاهه
mg/kg
522 رد هدنیوهش داوهم
هب یدهج بیسآ زا یباح جیاتن .دش هداد یندیشون بآ شاب وهصخ رد .دوب یشراوگ متسیس زا یفلتام یاه
هشن علاطم نیا جیاتن ، یراب ۀدور لهمع نهیا هب داد نا
مخز و اهزهپ یفوهتآ و نداد تسد زا بجوم ددعتم یاه
ب هیراب هدور لاتهسید هیحان رد وهصخ نیهع .دهش
لولهس رد یزوتیم امیسقت ،لاح هب هیراب هدور یاهه
لولس تیلباق شهاب زا ناشن ب تفای شهاب دش یاه
هدور دوههب میمهههت و هههی لات رد یا
( 54
یناوههیح لدههم اهههنت ).
اههمیب یر متههسیس هههجاوم قههیه زا هدور یباهههتلا یاههه
طههسوت هدنیوههش داوههم اههب ناوههیح شراوههگ
Laroui
و
تههسا ههتفهگ روههص ناراههلامه
( 56
هههظن ههب ناههسنا رد .)
یم هب ،اذهغ رد اههیافیهسلوما و هدنیوهش داوم دوجو دسر ذوهفن لیههست هب ههجنم ،فوهظ تسردان یوشتسش لیلد
یهتباب هراوید ب نولوب یاه هدور ی
لاهمتحا شیازهفا و
شنههباو ی اههام طههس هههییلت قههیه زا تههساوخان یاههه
یم شراوگ متسیس .دوش
زا تیدودحم یاه
یم ه اح علاطم ههظن رد هب ناوت
نتفههن نوهب ب تتبم نارامیب ندشن لئاق وافت و
ناهیم
هدنیوش داوم عاونا دهب هراشا
نهیا لاهح نهیا اهب . هعلاطم
دنا زا یلای یتاهعلاطم
آ هب تهسا داوهم فههصم راهث
هدنیوش ار یم هظن رد ویتاهسلوا تیلوب شیادیپ هب .دههیگ
داد ناهشن علاطم نیا زا لصاح جیاتن هگا ،عومجم رد زوههب و هدنیوهش داوهم زا رههلام هدافتهسا نایم طابترا ب مهب دادعت ب جوت اب یلو ،دراد دوجو ویتاهسلوا تیلوب
ههسلوا تهیلوب هب تتبم اهیخا ب ینارامیب ،دهنا هدهش ویتا
هدنیوش داوم فهصم نیب یلولعم و تلع طابترا نتفهیذپ هنومن مجح اب یتاعلاطم ماجنا ب زاین ویتاهسلوا تیلوب و شیب ههگا .دراد ههت وهصخ رد یناههمه شزوهمآ ه
هدافتسا فوهظ یحص یشلابآ و هدنیوش داوم زا یحص نهیا یاههب یهصاصتخا یهصوت زونه یلو ،تسا یروه
وز روظنم .تسا د
یرازگساپس
نیدب اهقیقحت زبهم مهتحم لنسهپ امحز زا لیسو رابههس ،ناردنزام یلاشزپ مولع هاهشناد دبب و شراوگ
مناخ هناحیر و یهقاهب هجیدخ ،داهش یزوروهن ههها اه
تشاد یرالامه لاقم نیا یزاس هدامآ رد ب یمیهاهبا دنا
.ددهگ یم ینادردق
References
1. Baumgart DC, Carding SR. Inflammatory bowel disease: cause and immunobiology.
Lancet. 2007; 369(9573): 1627-1640.
2. Baumgart DC, Sandborn WJ. Inflammatory bowel disease: clinical aspects and established and evolving therapies. Lancet 2007; 369(9573):
1641-1657.
3. Lakatos PL. Environmental factors affecting inflammatory bowel disease: have we made progress? Dig Dis 2009; 27(3): 215-225.
4. Molodecky NA, Kaplan GG. Environmental risk factors for inflammatory bowel disease.
Gastroenterol Hepatol (N Y) 2010; 6(5): 339-346.
5. Firouzi F, Bahari A, Aghazadeh R, Zali MR.
Appendectomy, tonsillectomy, and risk of inflammatory bowel disease: a case control study in Iran. Int J Colorectal Dis 2006;
21(2): 155-159.
6. Lucendo AJ, De Rezende LC. Importance of nutrition in inflammatory bowel disease.
World J Gastroenterol 2009; 15(17): 2081- 2088.
7. Rajendran N, Kumar D. Role of diet in the management of inflammatory bowel disease.
World J Gastroenterol 2010; 16(12): 1442-1448.
8. Lakatos PL, Fischer S, Lakatos L. Is the epidemiology of inflammatory bowel disease changing in Eastern Europe? Scand J Gastroenterol 2006; 41(7): 870-872.
9. Ouyang Q, Tandon R, Goh KL, Ooi CJ, Ogata H, Fiocchi C. The emergence of inflammatory bowel disease in the Asian Pacific region.
Curr Opin Gastroenterol 2005; 21(4): 408-413.
10. Mir-Madjlessi SH, Forouzandeh B, Ghadimi R.
Ulcerative colitis in Iran: a review of 112 cases.
Am J Gastroenterol 1985; 80(11): 862-866.
11. Malekzadeh MM, Vahedi H, Gohari K, Mehdipour P, Sepanlou SG, Daryani NE, et al. Emerging epidemic of inflammatory bowel disease in a middle income country: A
وش داوم ی هدن لوک هب لاتبا رطخ و ي
ت ترسلوا ي و
nation-wide study from Iran. Arch Iran Med 2016; 19(1): 2-15.
12. Malekzadeh R, Varshosaz J, Merat S, Hadidchi S, Mirmajlesi S, Vahedi H. Crohn’s disease: a review of 140 cases from Iran. Irn J Med Sci. 2000; 25: 138-143.
13. Abegunde AT, Muhammad BH, Bhatti O, Ali T. Environmental risk factors for inflammatory bowel diseases: Evidence based literature review. World J Gastroenterol 2016; 22(27):
6296-6317.
14. Mercurius-Taylor L, Jayaraj A, Clark C. Is chronic detergent ingestion harmful to the gut? Br J Ind Med 1984; 41(2): 279-281.
15. Laroui H, Ingersoll SA, Liu HC, Baker MT, Ayyadurai S, Charania MA, et al. Dextran
sodium sulfate (DSS) induces colitis in mice by forming nano-lipocomplexes with medium-chain-length fatty acids in the colon.
PloS one. 2012; 7(3): e32084.
16. Fakheri H. Inflammatory Bowel Disease in Sari, Northern Iran: Review of 302 Patients.
Govaresh. 2007; 12(3): 155-160.
17. Mazaheri M. Difficulties in emotion regulation and mindfulness in psychological and somatic symptoms of functional gastrointestinal disorders.
Iran J Psychiatry Behav Sci 2015; 9(4): e954.
18. Elliott DE, Urban JF JR, Argo CK, Weinstock JV. Does the failure to acquire helminthic parasites predispose to Crohn’s disease? FASEB J 2000; 14(12): 1848-1855.
