تاثیر کود شیمیایی و غیر شیمیایی بر میزان ماده‌خشک رزماری در رقابت با علف‌های هرز

ُرٍد

22 ُراوش

1 راْت 1399

ِحفص یاّ

148 - 135

ییایمیش دوک ریثأت هدام ناسیم رب ییایمیش ریغ و

فلع اب تباقر رد یرامزر کشخ زره یاه

قداص نیزه ىایزفعس هشئاف ،1

2

روپزبکا دیحو ،*

یداوع یفطصه ،3 4

1 . یسانشراک یوجشناد دشرا

هوزگ ، ،تعارس ،یعارس مولع هدکشناد یسرواشک مولع هاگشناد

یعیبط عبانه و یراس

، یراس .ىازیا ،

2 . رایشناد

، هوزگ

،تعارس ،یعارس مولع هدکشناد یسرواشک مولع هاگشناد

و یعیبط عبانه یراس

،یراس ، .ىازیا

3 . رایداتسا هوزگ ،

،ینابغاب ،یعارس مولع هدکشناد یسرواشک مولع هاگشناد

یعیبط عبانه و یراس

، یراس .ىازیا ،

4 هوزگ ،رایداتسا .

،یسانشکاخ ،یعارس مولع هدکشناد یسرواشک مولع هاگشناد

یعیبط عبانه و یراس

، یراس .ىازیا ،

:هلاقه تفایرد خیرات 00

/ 03 / 1330

:هلاقه شزیذپ خیرات 05

/ 06 / 1330

هدیکچ

ِث

ُدبه ىاضیه یػسشث سٌَِه یسبهصس هـخ

(Rosmarinus officinalis L.) فلٓ ٍ

تطت صشّ یبّ

شیثأت ،فلتخه یدَو ْثبٌه یـیبهصآ

ِث تشو تسَك یبّ

لبػ سد ساشىت ِػ بث یفدبلت لهبو نَلث ششً تلبل سد ُذؿدشخ 1395

ِث یسبػ یٔیجً ْثبٌه ٍ یصسٍبـو مَلٓ ُبگـًاد یتبمیمطت ِٓسضه سد .ذهآسد اشخا

بیگ تثبلس لهبؿ ؾیبهصآ یبّسبویت فلٓ ٍ یٓاسص ُ

دَخٍ صٌػ ٍد سد( صشّ یبّ

فلٓ دَجً ٍ یبّ

ِث )صشّ

دَو لهبؿ یدَو ْثبٌه ٍ یلكا لهبٓ ىآٌَ

یهسٍ ،یهاد یهسٍ + یهاد دَو ،تػَپوو

ییبیویؿ دَو ،تػَپوو (NPK

N 46%, P2O5 46%, K2O 50%

)

،

ًَبً

دَو )دَو فشله مذٓ( ذّبؿ ٍNPK

ِث‌ یٓشف لهبٓ ىآٌَ

دَث فلٓ بث تثبلس ِو داد ىبـً حیبتً . ْودت شثواذض یسبهصس ُبیگ ِو ذؿ ثٓبث صشّ یبّ

ُدبه هـخ

ِیلا ِث اس دَخ ( شتلابث یبّ

40 -

20 یتًبػ یلبضسد ؛ذیبوً لمتٌه )شته فلٓ بث تثبلس فزض يیاشؿ سد ِو

َفض سد یشتلابث یتخاٌَىی ٍ ییبًاَت صا یسبهصس ُبیگ ،صشّ یبّ

ُدبه هـخ سد ٍد

ِیلا ییاذتثا فلٓ سَوض يیاشؿ بث ِؼیبمه سد یپًَبو سادسَخشث صشّ یبّ

دَث . یهسٍ سبویت فَلخ يیا سد يیگًبیه بث تػَپوو

51 / 49 مشگ ؾیث شت يی

ُدبه تؿاد اس ِتَث هت هـخ یػسشث .

مبدًا یبّ

ٍ نواشت یٍس ُذؿ تؼیص

ُدَت فلٓ

ِو داد ىبـً صشّ یبّ

دشثسبو یهسٍ دَو تػَپوو یت( ییبٌْت ِث سبو

2 ) ٍ نواشت تؼیص

ُدَت ؾّبو اس صشّ فلٓ

ذّد سد ؛ یلبض سبویت ِو دَو ییبیویؿ ؾیث شت يی تؼیص ٍ نواشت فلٓ ُدَت

صشّ یبّ

تؿاد اس . ،داد ىبـً حیبتً

دشثسبو یهسٍ شیًِ یلآ یبّدَو بّدَو فشله ؾّبو يوه تػَپوو

ی ؿ ی و یب یی

ً ٍ ی ءَػ تلآَ يتؿاذً ض تؼیص

یٌیطه سد ییلابث ییبًاَت ، سبْه

ذؿس

فلٓ

یبّ

ِتؿاد صشّ

ٍ ٍ نواشت ؾّبو تخَه تؼیص

ُدَت فلٓ

یه صشّ یبّ

.دَؿ

هژاودیلک :اه تؼیص ،یتثبلس ؾٌت ،نواشت سبتخبػ ،ُدَت

ییٍساد ىبّبیگ ،یپًَبو .

Effect of Chemical and Non-Chemical Fertilizer on RosemaryDry Matter in Competition with Weeds

Maryam Sadegh¹, Faezeh Zaefarian^2*, Vahid Akbarpour³, Mostafa Emadi⁴

1. M.Sc. Student, Department of Agronomy, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

2. Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

3. Assistant Professor, Department of Horticulture, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

4. Assistant Professor, Department of Soil Sciences, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

Received:May 29, 2019 Accepted: August 27, 2019 Abstract

In order to determine the rosemary (Rosmarinus officinalis L.) dry matter and weeds under different fertilizer sources, an experiment was conducted as a split plot in a randomized complete block design with three replications at Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University in 2016. In this experiment, the treatments include competition between plants and weeds (weedy check and weed free) as the main factor, with the sub factor being fertilizer sources, namely sheep manure, vermicompost, sheep manure + vermicompost, NPK chemical fertilizer (N 46%, P2O5 46%, and K2O 50%), NPK Nano-fertilizer, and the control (no fertilizer). Results show that competition with weeds cause rosemary shift the maximum dry matter to the upper layers of canopy (20-40 cm),while in weed free treatment, rosemary has had higher ability and uniformity in dry matter distribution in the two primary canopy layers, compared to competition with weeds. In this regard, vermicompost treatment has been successful with a mean of 49.51 g plant^-1. Studies on density and weed biomass show that the use of vermicompost (treatment 2) reduce density and biomass of weeds, while the chemical fertilizer causes the highest weed density and biomass.

According to the results, the use of organic fertilizers such as vermicompost, not only reduce the use of chemical fertilizers and do not have environmental consequences, but have also the high ability to suppress weeds growth and decrease weed density and biomass.

Keywords: Biomass, canopy structure,competitive stress, density, medicinal plant.

1 . همدقم شثإه داَه دَخٍ

ُ یٔیجً

سد

ُاشوّ ٍ ییٍساد ىبّبیگ يیا ىدَث

شگید داَه بث داَه

، دبدیا تخَه هیطَلَیث لدبٔت

ُذؿ صا ٍ

ِتؿبجًا یه یشیگَلخ ىذث سد ییٍساد داَه ىذؿ مسآَ .ذٌو

ىاذمف بی ٍ نو یجًبخ يیا

مسآَ

سد أـٌه بث یبٍّساد

ّبیگ

،ی ٍ ىبیًبْخ ِخَت ؾٍّظپ

ىاشگ اس

ِث بٍّساد يیا سد

ِّد شیخا یبّ

ِث ( تػا ُدشو تلخ دَخ

Nasri, 2012

.)

یسبهصس

ِتَث مشف یاساد ،یَّو لیلوا یلطه مبً بث1

ِـیوّ ،یا

ىبیٓبًٌٔ ُداًَبخ صا شٌٔه ٍ ضجػ یه 2

بث نّ .ذؿ يیٌز

تاشثا ذسبل ُذؿ ذییأت ضیً یسبهصس غًبػا یلگًا ذه ٍ یـو

( تػا

Celiktas et al., 2007

.) سد غًبػا يیا

ُبیگ یداَه

ىَسوّ

یبّذیػا یلٌف

صا

ِلوخ ذیػا هیٌیسبهصس هیئفبو ،3

4ذیػا ذیػا هیًطٍشلو ، ذیػا هیًطٍشلوَئً ،5

هیتبیثلا ،6

7ذیػا ید ، يپشت لٍصًَسبو( خلت یبّ

لًَبهصس ٍ 8

ّاًَا ،)9

ذیئًٍَلاف ذیصَىیلگ ٍ بّ

يیتهصَید ذًٌبه بّ

يیلَئتَل ،10

ٍ 11

نّ

( دساد دَخٍ تلایؼیلبػ يیٌز

Moaveni, 2010

.)

ِجٌخ ِٔلبٌه

ِث فلتخه یبّ

صا ییٍساد ىبّبیگ یٓاسص

ْثبٌه ِث خػبپ سد ىبّبیگ يیا یفیو ٍ یوو تاشییغت ِلوخ

ِیزغت فلتخه

ُظیٍ تیوّا صا ،یا یا

ِیزغت .تػا سادسَخشث

،هیًبگسا ذیلَت لَكا تیبٓس بث ُاشوّ ییٍساد ىبّبیگ صیطك يیطه َفض يوه دساذًبتػا ٍ تؼیص

مبخ داَه یتؿاذْث یبّ

داَه یفیو ٍ یوو دشىلوٓ ؾیاضفا تجػ ،ییٍساد ىبّبیگ یه ىبّبیگ يیا سد ُشثإه ( دَؿ

Sahoo, 2001

دشثسبو .)

ییبیویؿ یبّدَو صیطكبً

ثٓبث لاىـه ت تؼیص یٌیطه

1. Rosmarinus officinalis L.

2. Lamiaceae 3. Rosmarinic acid 4. Caffeic acid 5. Chlorogenic acid 6. Neochlorogenic acid 7. Labiatic acid 8. Carnosol 9. Rosmanol 10. Diosmetin 11. Lutein

یدبیص ذًٌبه تیشخت ىبوتخبػ یىیضیف

،نبخ مذٓ

لدبٔت

ییازغ نبخ ، ىَیػبىیفیشتٍا ةآ

بّ

ؾّبو تیبًْ سد ٍ

یه دشىلوٓ

( دَؿ

Mafakheri, 2017

یلآ یبّدَو .)

ِث تلٓ

ىآ سد دَخَه ییازغ داَه یدیسذت یصبػداصآ نّ ٍ بّ

يیٌز

یگدَلآ ،نبخ ییبیویؿ ٍ یىیضیف تبیكَلخ شلاكا نو يیطه سد اس یشت یه دبدیا تؼیص

.ذٌٌو یـٍّظپ سد

ِو ذؿ ؽساضگ ىدٍضفا

یهسٍ

تػَپوو سد

شتؼث تـو

ُبیگ

ییٍساد

ًَِثبث ٍ 12

ًِبیصاس ث13

ثٓب ؾیاضفا ةزخ شكبٌٓ

ییازغ ، ػَتف ضتٌ

ٍ قخبؿ یبّ

ذؿس سد يیا ىبّبیگ ذؿ

(

Ahmad Abadi et al., 2012

.)

فلٓ

یبّ

صشّ

یىی صا

ًْاَه یلكا سد مبًِ

یبّ

یٓاسص

یه بث ِو ذٌؿبث دَخٍ

لشتٌو ىآ ذیذؿ سد بّ

شثوا

ًِبهبػ یبّ

یصسٍبـو

،

ِث سًَ

يػَته 10 ذكسد صا ؾّبو تاذیلَت

یصسٍبـو ىبْخ

شثا ِث تثبلس بًْآ یٓساص ىبّبیگ بث تجؼً

یه ُداد دَؿ . ؾٍّظپ بتػاس يیوّ سد ىاشگ

ِو ذٌتؿاد سبُْا

فلٓ

صشّ یبّ

ِث لیلد ؾّبو تجػ یٓاسص ىبّبیگ بث تثبلس

سد دشىلوٓ

ىآ ذؿ ذٌّاَخ بّ

(

Gity & Raoofy, 2017;

Raoofy et al., 2014

.) صا يیا

ٍس

، تیشیذه فلٓ

یبّ

صا صشّ

یتثبلس ىاَت ؾیاضفا ِلوخ شكبٌٓ صا یىی ،یٓاسص ُبیگ

یذیلو

سد ؾیث شت

ًِبهبػ یبّ

یٓاسص یه ساذیبپ یصسٍبـو سد ِو ذؿبث

شییغت ٍ نبخ یضیخلكبض تیشیذه ،تبتبجً شلاكا كیشً صا یه لَلض لثبل یٓاسص ُبیگ یپًَبو ییبوف ؾیاسآ ذؿبث

(

Calkins & Swanson, 1995

.)

یگظیٍ صا

ِِطل ةزخ ،سًَ نْه یبّ

لشیغ ٍ یا لثب

ُشیخر یه ىآ ىدَث نْه صا یىی لیلد يیوّ ِث ،ذؿبث

يیشت

لهبٓ

مَث سد تثبلس یبّ

مبًِ

یه ةَؼطه یٓاسص یبّ

.دَؿ

لهبٓ يػَت ،سًَ ةزخ ىاضیه ٍ یّبیگ نواشت ذًٌبه ییبّ

یه يییٔت ُبیگ ییاَّ ماذًا یپًَبو سبتخبػ ددشگ

(

Ahmadvand et al., 2006a

یپًَبو ىبوتخبػ ِٔلبٌه سد .)

12. Matricaria chamomilla L.

13. Foeniculum vulgare

یگ یه ساشل یػسشث دسَه یدذٔته تبفك ،ىبّب ِو ذًشیگ

یه ْیصَت ،يشث ِیٍاص ،يشث صٌػ یدَوٓ ْیصَت ِث ىاَت ،يشث صٌػ ُظیٍ ىطٍشتیً ،یضتٌػَتف لبٔف ْـٔـت یدَوٓ

ُدبه یدَوٓ ْیصَت .دشو ُسبؿا يشث فَلخه ىصٍ ٍ هـخ

نْه ىبیه يیا سد یگظیٍ يیشت

ٌِیهص سد یّبیگ یپًَبو یبّ

یاشث تثبلس ىاضیه ٍ يشث صٌػ ِٔػَت ىاضیه ،ّبفتسا سًَ

یه یپًَبو سد ىآ ؾٌواشپ ذؿبث

یدَوٓ ْیصَت یػسشث سد .

ىادشگثبتفآ جبت لخاذت يیاشؿ سد 1

ِـیس عٍشخ سبُْا ضهشل

ُدبه لبمتًا ثٓبث تثبلس ؾیاضفا ِو تػا ُذؿ صٌػ ٍ هـخ

ِیلا ِث يشث یه یپًَبو شتلابث یبّ

( ددشگ

Yaghoubi et al.,

.)2012

ِث ِو یـٍّظپ سد ىبهضوّ تثبلس یػسشث سٌَِه

جبت

2عٍشخ

ُسَتبت ٍ تسر ُبیگ ٍد بث3

بیَػ ٍ 4

يیاشؿ سد5

ؾٍّظپ ،ذؿ مبدًا ىَلخه تـو ىاشگ

سد ِو ذٌتؿاد سبُْا

ضوشوت ،بیَػ ٍ تسر قلبخ تـو ِث تجؼً ُدَلآ یبّسبویت

ُدبه ٍ يشث صٌػ قخبؿ

ِیلا سد هـخ یپًَبو شتلابث یبّ

( ذؿ ُذّبـه

Aghaalikhani et al., 2009

یػسشث حیبتً .)

ِجٌپٍبگ يیث تثبلس ذیشجیّ ٍ6

مَگسَػ فلتخه یبّ

داد ىبـً7

ّبفتسا یاساد یبّذیشجیّ ،صشّ فلٓ يیا سَوض سد ِو ؾیث لابث یتثبلس تسذل ،شت ( ذٌتؿاد یشت

Traore et al., 2003

.)

تسَك تبٔلبٌه یً

ٍ سَُْ ىبهص شیثأت یٍس ِتفشگ

بت نواشت ج

ُدبه ْیصَت ٍ يشث صٌػ شث عٍشخ سد هـخ

سد شیخأت ِو داد ىبـً حیبتً ،تسر یپًَبو فلتخه تبمجً

جبت ىذؿضجػ ىبهص فبلتخا تخَه عٍشخ

صٌػ يتفبی

ُدبه ٍ يشث ؾیث هـخ

ِیلا( یپًَبو ییلابث تبمجً ِث یشت

120 - 80 یتًبػ یه )شته ؾّبو اس ُذیذپ يیا تلٓ ىبًآ .دَؿ

ِیلا ِث ُذیػس سًَ

يییبپ یبّ

نو فبلتخا ٍ یپًَبو شت

شت

ُدبه نو ِدیتً سد ٍ هـخ

ِیلا يیا سد يشث صٌػ ىذؿ شت بّ

1. Helianthus annus L.

2. Amaranthus retroflexus L.

3. Datura stramonium L.

4. Zea mays L.

5. Glycine max L. Merr.

6. Abutilon theophrasti Medic.

7. Sorghum bicolor (L.) Moench

( ذًدَوً شور

Rahimi et al., 2005

.) یدبیص تبٔلبٌه ىٌَوبت

فلٓ تثبلس شیثأت یٍس ىبّبیگ یپًَبو سبتخبػ شث صشّ یبّ

( تػا ُذؿ مبدًا یٓاسص

Dianat et al., 2005; Samaey et

al., 2006

یسبهصس ییٍساد ُبیگ تثبلس شیثأت یلٍ ؛) -

فلٓ

جبت سبتخبػ شث فلتخه یدَو ْثبٌه شیثأت تطت صشّ

ؾؿَپ

ىآ نو بّ

ىآ لبض .تػا ِتفشگ ساشل یػسشث دسَه شت ذًٍس ِو

ُدبه ْیصَت ماذًا سد هـخ

شث یوْه شیثأت ُبیگ ییاَّ یبّ

ازل ،دساد ىبّبیگ شیبػ بث سًَ تثبلس

َه ِث ِخَت بث ،ُذؿشور دسا

ِث كیمطت يیا

ُدبه یدَوٓ ْیصَت یػسشث سٌَِه هـخ

بث تثبلس يیاشؿ سد فلتخه یدَو ْثبٌه شیثأت تطت یسبهصس فلٓ

.ذؿ مبدًا صشّ یبّ

2 شور و داوم . اه

ِث یػسشث سٌَِه یدَوٓ ْیصَت شث فلتخه یدَو ْثبٌه شیثأت

ُدبه فلٓ ٍ یسبهصس هـخ ،صشّ یبّ

ِث یـیبهصآ تسَك

تشو بّ

دشخ ی اشخا یفدبلت لهبو نَلث ششً تلبل سد ُذؿ

فلٓ ٍ یٓاسص ُبیگ تثبلس ،یلكا لهبٓ .ذیدشگ سد( صشّ یبّ

یٓشف لهبٓ ٍ )صشّ فلٓ دَخٍ مذٓ ٍ دَخٍ صٌػ ٍد ( یذٌفػَگ یهاد دَو :لهبؿ یدَو ْثبٌه 20

،)سبتىّ سد يت

یهسٍ

( تػَپوو 10

َو ،)سبتىّ سد يت ( یذٌفػَگ یهاد د

10

)سبتىّ سد يت یهسٍ +

( تػَپوو 5

دَو ،)سبتىّ سد يت

ِث ُسٍا( ییبیویؿ ىاضیه

100 تبفؼفشپَػ +سبتىّ سد مشگَلیو

ِث لپیشت ىاضیه 100 سبتىّ سد مشگَلیو نیػبتپ تبفلَػ +

ِث ىاضیه 60

ًَبً ،)سبتىّ سد مشگَلیو دَو

تلاوًَبً( NPK

ِث نیػبتپ ىاضیه

200000 یلیه

ىطٍشتیً ،مشگَلیو شث مشگ

200000 یه یل تبفؼف ٍ مشگَلیو شث مشگ 200000

یلیه مشگ

ِث )مشگَلیو شث ىاضیه

50 یػ سد یػ 20 ذّبؿ ٍ ةآ شتیل

یه )دَو فشله مذٓ(

ِٓسضه سد ساشىت ِػ سد ِو ذؿبث

یسبػ یٔیجً ْثبٌه ٍ یصسٍبـو مَلٓ ُبگـًاد یتبمیمطت بث

مشٓ

ییبیفاشغخ 36°

´ٍ 42

ِمیلد یلبوؿ

ٍ لًَ

ییبیفاشغخ

53°

´ٍ 13

ِمیلد یلشؿ بیسد صٌػ صا ّبفتسا يیگًبیه ٍ 14

،شته لبػ سد 1395

ِث تشو .ذهآسد اشخا یـیبهصآ یبّ

ِث تسَك 3

× 2 يیث ِلكبف ِو تؿبو يخ حٌپ بث ْثشهشته

فیس بّ

40 یتًبػ فیدس یٍس ِلكبف ٍ شته 60

یتًبػ شته

یه

ُدبهآ ،ذؿبث .ذؿ یصبػ

ِث ٍ نبخ صا ییازغ شكبٌٓ تیٔهٍ یػسشث سٌَِه

و

ًَِوً ُدبفتػا دسَه یلآ یبّدَ

لكبض حیبتً ِو ،ذؿ یشیگ

( لٍذخ سد ِیضدت صا 1

دَو یبّسبویت .تػا ُذّبـه لثبل )

تشو سد تـو صا لجل ُبه هی یلآ بت ٍ لبوٓا شًِدسَه یبّ

كوٓ

15 یتًبػ ذًذؿ ىَلخه نبخ بث یشته ًِاضخ صا بّبـً.

یسبػ یٔیجً ْثبٌه ٍ یصسٍبـو مَلٓ ُبگـًاد یتبمیمطت ِیْت

خیسبت سد ٍ ذؿ 15

تـْجیدسا مبدًا تؿبو تبیلوٓ ُبه

لَلطه .ذیدشگ دَو ًَبً یؿبپ

تسَك ِلضشه ٍد یً NPK

مٍد ِلضشه ٍ ُبیگ تؿبو صا ذٔث ِتفّ ِػ لٍا ِلضشه .تفشگ .تػا ُدَث یّذلگ ٍّشؿ صا لجل ِتفّ هی

فلٓ

ییبػبٌؿ تلبغ صشّ یبّ

،ِجٌپٍبگ ِٓسضه سد ُذؿ

1قبیل

ٕشه ٍ ذًدَث 2

فلٓ يیخٍ . تشو سد صشّ یبّ

یبّ

ِث شًِدسَه تیؤس نطه ِث ِتفّ شّ ٍ یتػد تسَك

ىذؿ

مبدًا ِتفّ سد سبث ٍد یسبیثآ تبیلوٓ .ذیدشگ مبدًا صشّ فلٓ

ِتَث ساشمتػا صا غپ ِو ِتفشگ هی ِث بّ

سد سبث .تفبی لیلمت ِتفّ

ُدبه یدَوٓ ْیصَت یػسشث یاشث

ِیلا هـخ

فلتخه یبّ

فلٓ ٍ یسبهصس سد یپًَبو

سد ٍ ِلضشه هی یً ،صشّ یبّ

ًَِوً یسبهصس ُبیگ یـیٍس ذؿس شثواذض ىبهص

مبدًا یسادشث

.ذؿ

ًَِوً

یسادشث سد شّ

تاسداَو صا ُدبفتػا بث تشو 50

× 50

یتًبػ مبدًا ْثشهشته ذؿ

تشو شّ صا سٌَِه يیا ِث .

ٍد

ِتَث

ٍ یسبهصس

ًَِگ یهبوت صا ِتَث ٍد فلٓ یبّ

صشّ

؛ذؿ ةبختًا

يخ ىدادساشل كیشً صا غپػ

ِتَث سبٌو سد ییاَمه ؾو

یبّ

ِتَث ،شًِدسَه

ِیلا ِث بّ

یبّ

20 یتًبػ لخاد ٍ نیؼمت یشته

توبپ ( ذًذؿ ُداد ساشل ییبّ

Mosier & Oliver, 1995

.)

ِث

ُصاذًا سٌَِه

ُدبه یشیگ

ًَوً ،هـخ

ِ

ِث بّ

تذه 48 تٓبػ

تساشض ِخسد بث ىٍآ سد 70

یتًبػ ِخسد ذًذؿ ُداد ساشل داشگ

.ذًذؿ يیصَت یّبگـیبهصآ یٍصاشت بث غپػ ٍ

ِث

ُدبه ٍ نواشت تاشییغت ىاضیه یػسشث سٌَِه هـخ

فلٓ

ِلضشه ِػ ،صشّ یبّ

ًَِوً

ُسٍد صبغآ ىبهص سد( یسادشث

لگ صا لجل تیبًْ سد ٍ ،ذؿس ُسٍد يػاٍا ،ذؿس ُبیگ یّذ

صا سٌَِه يیا ِث .ذؿ مبدًا )یسبهصس سدبو

50

× 50

یتًبػ

ِث تشو شّ سد ْثشهشته ٍ ذؿ ُدبفتػا یفدبلت تسَك

ِتَث فلٓ یبّ

سد ،سدبو شّ سد صشّ یبّ

ٍ ییبػبٌؿ ًَِگ ذض

ًَِوً غپػ

توبپ لخاد سد تشو شّ ِث ىَثشه یبّ

ساشل ییبّ

ِث ٍ ُذؿ ُداد تذه

72 یبهد سد تٓبػ 70

یتًبػ ِخسد داشگ

مصلا .ذیدشگ يیصَت غپػ ٍ ذؿ هـخ ٍ یساذْگً ىٍآ سد ِو تػا شور ِث فلٓ

بّ

ؾیث یًاٍاشف یاساد ِو یصشّ ی

یشت

ِث ذًدَث بّسدبو سد فلٓ ىآٌَ

یمثبه ٍ ،تلبغ صشّ یبّ

فلٓ

فلٓ شیبػ ٍُشگ ضخ صشّ یبّ

.ذٌتفشگ ساشل صشّ یبّ

ُداد غًبیساٍ ِیضدت مشً يػَت بّ

ساضفا

(Ver. 9.4)

ٍ SAS

MSTATC (Ver. 1.4)

ِث .تفشگ مبدًا ِؼیبمه سٌَِه

ُداد يیگًبیه ىَهصآ صا بّ

ذكسد حٌپ یسبهآ صٌػ سد LSD

سادَوً نیػشت یاشث .ذؿ ُدبفتػا مشً صا ضیً بّ

ساضفا

Excel

فتػا .ذیدشگ ُدب

لٍذج 1 زا یخرت . تایصَصخ

شیاهزآ رد ُدافتسا درَه یلآ یاّدَو ٍ ناخ ییایویش

ًَِوً

یىیرتىلا تیاذّ

( dS.m^-1 )

ِتیذیسا )%( ىشٍرتیً

)%( رفسف )%( نیساتپ

تفات

ناخ 985

/ 0 5

/ 7 13

/ 0 0011

/ 0 018 / 0 یسر - یتلیس

یذٌفسَگ دَو 5

/ 12 62

/ 7 4

/ 1 56

/ 0 52

/ 1 -

یهرٍ

تسَپوو 1

/ 2 1

/ 7 64

/ 2 2

/ 1 71

/ 4 -

1. Sorghum halepense 2. Cynodon dactylon

3 . ثحب و جیاتن

3 . 1 . یدومع عیزوت هدام

کشخ یرامزر

ِیلا يیث ،یدَو یبّسبویت یهبوت سد یپًَبو فلتخه یبّ

ُدبه یدَوٓ ْیصَت شًِ صا یسبهصس ُبیگ سد هـخ

يیاشؿ

فلٓ بث تثبلس مذٓ ٍ تثبلس فلاتخا صشّ یبّ

یٌٔه یساد

دَخٍ

تؿاد لٍذخ(

2 .)

فلٓ سَوض مذٓ يیاشؿ سد ،حیبتً عبػاشث ،صشّ یبّ

یهسٍ سبویت ِیلا سد تػَپوو

20 - 0 یتًبػ یپًَبو یشته

بث یسبهصس 51

/ 49 هت سد هـخ ُدبه مشگ صا ِتَث

ؾیث شت

ُدبه يی یدَو ْثبٌه شیبػ بث ِؼیبمه سد هـخ

ِث ،دَث سادسَخشث یسًَ

ِو 77 / 45 صا ذكسد هـخ ُدبه

،ِیلا يیا سد یسبهصس 06

/ 44 ِیلا سد ذكسد 40

- 20

یتًبػ ٍ یشته 16 / 10 ِیلا سد ذكسد 60

- 40 یتًبػ یشته

لىؿ( ذؿ ضوشوته 1

- یلبضسد .)ح تثبلس يیاشؿ سد ِو

فلٓ بث ،صشّ یبّ

ؾیث شت

ُدبه ْودت يی سبویت يیا هـخ

ِیلا ِث ىَثشه 40

- 20 یتًبػ بث یسبهصس یپًَبو یشته

33 / 78 د ِیلا سد ٍ دَث ذكس 60

- 40 یتًبػ یشته

ُدبه لىؿ( ذـً ُذّبـه یىـخ 1

- .)ح

ِث حیبتً ِث ِخَت بث تػد

یهسٍ سبویت ،ُذهآ سد تػَپوو

لبمتًا سد یشتلابث ییبًاَت ،یدَو ْثبٌه شیبػ بث ِؼیبمه

ُدبه

ِیلا ِث یسبهصس هـخ ِث ؛تؿاد یپًَبو شتلابث یبّ

ًَِگ فلٓ لشتٌو يیاشؿ سد ِو یا بّ

ِیلا ٍ صشّ ی 60

- 40

یتًبػ

ُدبه ىاضیه ،یشته ،ییبیویؿ دَو سبویت سد هـخ

یهسٍ +یهاد دَو كیفلت ،یهاد سد دَوًَبً ٍ تػَپو

یهسٍ سبویت بث ِؼیبمه

ِث تػَپوو تیتشت

62 / 3 ، 24 / 13 ،

20 / 15 ٍ 35 / 16 .تؿاد ؾّبو ذكسد

بث تثبلس فزض يیاشؿ سد ِو تػا شور لثبل فلٓ

دبه ْیصَت ،صشّ یبّ

ُ

ِیلا سد یسبهصس هـخ

یبّ

یشتلابث یتخاٌَىی صا یپًَبو فلتخه سادسَخشث

دَث ٍ

ؾیث شت

ُدبه ْودت ىاضیه يی قبفتا ییاذتثا ِیلا ٍد سد هـخ

فلٓ لشتٌو يیاشؿ سد ىَز ؛دبتفا

ِث ،صشّ یبّ

ىاذمف لیلد

ُبیگ يیا سًَ تؼو سد صشّ فلٓ بث یسبهصس لخاذت ؾیث شت ضوشوته یًبیه ٍ ییاذتثا ِیلا سد اس يشث ٍ ِخبؿ يی

یه ذٌو لىؿ(

1 - فلا بت ش .)

ُدبه یدَوٓ ْیصَت یػسشث بث تثبلس سد یسبهصس هـخ

فلٓ

بث لخاذت ٍ سًَ ةزخ یاشث ِو داد ىبـً صشّ یبّ

فلٓ

ُدبه ْیصَت سد ُبیگ یَگلا ،صشّ یبّ

شییغت هـخ

ِث .تفبی یسًَ

ُدبه ىاضیه صا ِو ِیلا هـخ

ٍ ِتػبو ییاذتثا

ُدبه ىاضیه شث .ذؿ ُدٍضفا ییلابث ِیلا هـخ

عبػا يیوّ شث

ُدبه ْودت شثواذض ِیلا سد هـخ

40 - 20 یتًبػ شته

ُذّبـه ذًٍس يیا بّسبویت یهبوت سد ِو دَث ُبیگ یپًَبو لىؿ( ذؿ 1

- فلا بت ش .)

لٍذج 2 . جیاتً

ِیسجت سًایراٍ

( )تاعتره يیگًایه رثا

عتاٌه یدَو فلتخه رت تتالر طیارش رد یراهزر هشخ ُداه یدَوع عیزَت

فلع ات زرّ یاّ

تاریغت عتاٌه یدازآ ِجرد

یدَو عتاٌه

ییایویش دَو یهاد دَو

یهرٍ

تسَپوو یهرٍ

یهاد دَو + تسَپوو دَوًَاً

ذّاش

نَلت 2

56 / 6 39

/ 0 65

/ 17 92

/ 3 77

/ 1 47 / 5

زرّ فلع

** 1 10 /

** 1213 070 /

** 1348 31 /

** 2840 82 /

** 1468 73 /

** 1967 70 / 243

یلصا یاطخ 2

62 / 2 99

/ 1 50

/ 10 01

/ 2 61

/ 0 60 / 0

ِیلا یپًَاو یاّ

** 2 28 /

** 678 64 /

** 989 30 /

** 1563 17 /

** 845 03 /

** 1189 94 / 433

زرّ فلع ×

ِیلا یپًَاو یاّ

** 2 88 /

** 271 07 /

** 265 23 /

** 381 16 /

** 237 76 /

** 298 08 / 209

اطخ 8

37 / 1 97

/ 3 42

/ 11 78

/ 6 97

/ 1 43 / 6

تارییغت ةیرض )%(

- 60

/ 7 21

/ 11 38

/ 14 62

/ 15 09

/ 7 90 / 25

**

فلاتخا : یٌعه لاوتحا حطس رد راد 1

ذصرد .

لىش 1 فلع رَضح مذع ٍ رَضح طیارش رد یدَو عتاٌه ریثأت تحت یراهزر هشخ ىزٍ یدَوع عیزَت .

زرّ یاّ

،راویت رّ رد

ِیلا حطس رد یراهآ ظاحل زا نرتشه فرح هی للاذح یاراد یاّ

5 ىَهزآ ساسارت ذصرد یٌعه فلاتخا ذلافLSD

.ذٌتسّ راد

یهرٍ )ج ،یهاد دَو )ب ،ییایویش دَو )فلا یهرٍ +یهاد كیفلت )ج ،تسَپوو

ًَاً )چ ،تسَپوو .ذّاش )ح ،دَو

بتػاس يیوّ سد ؾٍّظپ

ىاشگ ذٌتؿاد سبُْا ِو

ْودت ٍ يشث یشیگساشل لطه ٍ ساذمه ىدَثشتلابث

ُدبه ٍ سًَ ِث یػشتػد ؾیاضفا ثٓبث یپًَبو سد هـخ سد

تیبًْ

یه ىبّبیگ یتثبلس تسذل ؾیاضفا ( دَؿ

Moechnig

et al., 2003; Caton et al., 2001

سبتخبػ ِٔلبٌه .) حًشث یپًَبو

سد ُبیگ يیا ِو داد ىبـً1

صشّ فلٓ بث تثبلس

فٍسَػ

ِث 2

سًَ ٍ ییازغ ْثبٌه شػ شث تثبلس لیلد

ؾیث شت ساذمه يی

ُدبه ِث اس دَخ يشث صٌػ ٍ هـخ

ِیلا ( داد فبلتخا یپًَبو شتلابث یبّ

Aminpanah et al.,

1. Oryza sativa L.

2. Echinochloa crus-galli a b d

e c f

0 25 50 75

0-20 20-40 40-60

هشخ ُداه (

ِتَت رد مرگ )

یپًَاو یاّ ِیلا(رته یتًاس)

فلا LSD (0.05)= 2.32

صشّ فلٓ بث صشّ فلٓ ىٍذث

a b d

d c e

0 25 50 75

0-20 20-40 40-60

هشخ ُداه (

ِتَت رد مرگ )

یپًَاو یاّ ِیلا(رته یتًاس)

ب LSD (0.05)= 3.44

صشّ فلٓ بث صشّ فلٓ ىٍذث

a a c

c b d

0 25 50 75

0-20 20-40 40-60

هشخ ُداه (

ِتَت رد مرگ )

یپًَاو یاّ ِیلا(رته یتًاس)

ج LSD (0.05)= 6.09

صشّ فلٓ بث صشّ فلٓ ىٍذث

a a c

c b d

0 25 50 75

0-20 20-40 40-60

هشخ ُداه (

ِتَت رد مرگ )

یپًَاو یاّ ِیلا(رته یتًاس)

ج LSD (0.05)= 4.39

صشّ فلٓ بث صشّ فلٓ ىٍذث

a b d

d c e

0 25 50 75

0-20 20-40 40-60

هشخ ُداه (

ِتَت رد مرگ )

یپًَاو یاّ ِیلا(رته یتًاس)

چ LSD (0.05)= 2.37

صشّ فلٓ بث صشّ فلٓ ىٍذث

a b c

c b c

0 25 50

0-20 20-40 40-60

هشخ ُداه (

ِتَت رد مرگ )

یپًَاو یاّ ِیلا(رته یتًاس)

ح LSD (0.05)= 4.21

صشّ فلٓ بث صشّ فلٓ ىٍذث 60

- 40

40 - 20

20 - 0

60 - 40

40 - 20

20 - 0

60 - 40

40 - 20

20 - 0

60 - 40

40 - 20

20 - 0

60 - 40

40 - 20

20 - 0

60 - 40

40 - 20

20 - 0 75

50 25

0 0 25 50 75 0 25 50 75

75 50 25

0 0 25 50 75 0 25 50

مذٌگ تثبلس یػسشث سد .)2010

فلاَی بث 1

صبغآ سد 2

ِتؼث ؾّبو ،فلاَی نواشت ؾیاضفا بث ،ضیً یپًَبو ىذؿ نْػ

ِیلا

ِیلا نْػ ؾیاضفا ٍ یٌییبپ یبّ

ٍ مذٌگ ییلابث یبّ

ِیلا سد ؾیاضفا يیا ىاضیه ،تػا ُذؿ ؽساضگ فلاَی یبّ

فلاَی ییلابث ؾیث

شت تػا ُذؿ ىبیث مذٌگ صا

(

Ahmadvand et al., 2006b

.)

فلٓ بث تثبلس سد بیَػ یپًَبو سبتخبػ یػسشث سد یبّ

ؾٍّظپ ،صشّ

و ذًدَوً ُذّبـه ىاشگ لبمتًا ثٓبث تثبلس ِ

ُدبه

ِیلا ِث هـخ یه یپًَبو شتلابث یبّ

یلكا لیلد ِو ،دَؿ

یه سًَ ةزخ یاشث تثبلس ،ْیصَت یَگلا يیا ( ذؿبث

Rezvani

et al., 2010

یهسٍ یشتشث لیلاد صا .) ذیلَت سد تػَپوو

ؾیث

ُدبه ىاضیه يیشت یه هـخ

ِو دشو ُسبؿا ِتىً يیا ِث ىاَت

یلآ داَه ىدٍضفا ییازغ شكبٌٓ یوّاشف تجػ بٌْت ًِ نبخ ِث

ذٌیاشف ٍ یىیضیف يیاشؿ دَجْث ٍ ُبیگ صبیًدسَه یتبیض یبّ

یه نبخ ذؿس یاشث تػبٌه شتؼث هی دبدیا يوه ِىلث ،دَؿ

ُدبه ذیلَت ٍ ییاَّ ماذًا ذؿس ؾیاضفا تبجخَه ،ِـیس هـخ

یه نّاشف اس ( دسٍآ

Sajadinik & Yadavi, 2013

سد .)

ا شگید یـٍّظپ ىبیبؿ ؾیاضف

ُبیگ سد ِتَث هـخ ىصٍ ِخَت

ىبطیس یهسٍ فلتخه شٌَػ دشثسبو بث3

ِث تػَپوو ذهآ تػد

(

Azizi et al., 2008

.)

3 . 2 . هدام یدومع عیزوت کشخ

فلع زره یاه

یدَوٓ ْیصَت ِٔلبٌه

ُدبه هـخ فلٓ

تثبلس سد صشّ یبّ

تطت یسبهصس یپًَبو بث شیثأت

ىبـً فلتخه یدَو ْثبٌه

و داد ِ

ُدبه ْودت شثواذض ِیلا ییبیویؿ سبویت سد هـخ

ّبفتسا سد ٍ یسبهصس یپًَبو یٍس لأهبو ِجٌپٍبگ 100

- 80

یتًبػ ِیلا سد یتض ٍ ذؿ لیىـت شته 120

- 100 یتًبػ شته

ُدبه ضیً

لٍذخ( ذؿ ذیلَت هـخ 3

ْجٌه تطت يیاشثبٌث .)

ِث ِجٌپٍبگ یپًَبو سبتخبػ ییبیویؿ یدَو تفبیسد سٌَِه

1. Triticum aestivum L.

2. Avena ludoviciana 3. Ocimum basilicum L.

سًَ

ؾیث شت

ِث ، َطً

شثإه سد .تفبی شییغت یشت ضیً یهاد سبویت

ِخبؿ ،تثبلس يیاشؿ سد

ِیلا ِث ِجٌپٍبگ یّد یشتلابث یبّ

ُدبه شثواذض ٍ تفبی فبلتخا ّبفتسا ِث هـخ

100 - 80

یتًبػ یتثبلس ییبًاَت يتفسلابث تخَه ٍ ذؿ لمتٌه شته

( تـگ سبویت يیا سد ِجٌپٍبگ لٍذخ

3 كیفلت سبویت ٍد سد .)

د +یها یهسٍ

ًَبً ٍ تػَپوو

ُدبه ْودت ضیً دَو هـخ

ِجٌپٍبگ ؾیث شت

ِیلا سد ( دَث یپًَبو ییلابث یبّ

لٍذخ 3 .)

یهسٍ سبویت بها تػَپوو

شیثأت ث

ِ ییاضػ ؾّبو سد نْػ

ِیلا بّ

ی جبت ؾؿَپ فلٓ

بّ

ی صشّ

سبویت يیا سد .تؿاد

ؾیث شت يی

ُدبه ( ِجٌپٍبگ هـخ 33

/ 28 ِیلا سد )ذكسد 60

-

40 یتًبػ جبت یشته ؾؿَپ

مذٓ سبویت سد ِو ذؿ ُذّبـه

س ذًٍس يیوّ ضیً دَو دشثسبو ؤ

( ذؿ تی لٍذخ

3 .)

یسبهصس بث تثبلس يیاشؿ سد قبیل صشّ فلٓ ّبفتسا

ًَِگ ِث ،تؿاد ؾیاضفا ( ییبیویؿ سبویت ٍد سد ِو یا

08 / 30

( یهاد ٍ )ذكسد 22

/ 29

ُدبه شثواذض )ذكسد هـخ

ْودت ِیلا سد ِتفبی 100

- 80 یتًبػ ُذّبـه قبیل یپًَبو یشته

لٍذخ( ذؿ 3

یلبضسد .) یهسٍ یبّسبویت سد ،ِو

تػَپوو

( 93 / 43

ًَبً ٍ )ذكسد ( دَو

33 / 31

ُدبه )ذكسد قبیل هـخ

ِیلا ِث شثواذض 60

- 40 یتًبػ لٍذخ( تفبی ساشمتػا یشته 3

.)

ِث مصلا یهسٍ سبویت ٍد سد ِو تػا شور دَوًَبً ٍ تػَپوو

ت ،ّبفتسا ؾیاضفا بث

ُدبه ْود ؾیاضفا اذتثا سد قبیل هـخ

ّبفتسا سد بها تفبی 80

- 60 یتًبػ ْودت ؾّبو لابث ِث شته

ُدبه

ِلبػ دَخٍ صا یؿبً ِو دبتفا قبفتا قبیل هـخ یبّ

نصبً

یه شتلابث تبٓبفتسا سد شت ث

صشّ فلٓ سد .ذؿب شه

ٕ

ؾیث شت

ُدبه ىاضیه يی

ِیلا سد هـخ یپًَبو يییبپ یبّ

يیا ِو دَث شمتؼه یسبهصس یتثبلس تیجلبغ صا ىبـً َّهَه

ِؼیبمه سد یه صشّ فلٓ يیا بث

ِث .ذؿبث

ًَِگ سد ِو یا

یهسٍ سبویت بث تػَپوو

ؾّبو ؾیث یشت

ٍس

ِث

ٍس ٍ ذؿ

قیلخت تخَه 100

ُدبه یذكسد ِیلا ِث ٕشه هـخ

20 - 0 یتًبػ لٍذخ( ذیدشگ شته 3

یه تخَه تثبلس .) دَؿ

ُدبه صشّ فلٓ بت هـخ

ؾیث شت ی

ِیلا ِث اس شتلابث یبّ

یتثبلس يیاشؿ شث كیشً يیا صا ٍ ذّد فبلتخا یپًَبو یهسٍ سبویت .ذًدشگ لوطته بّسبویت شیبػ ِث تجؼً تػَپوو

كفَه فلٓ ٍ ُدشو لوٓ شت

ُدبه سبویت يیا سد صشّ یبّ

هـخ

نو

ِیلا ِث اس یشت .ذًداد فبلتخا یپًَبو ییلابث یبّ

لٍذج 3

ُداه ذصرد یدَوع عیزَت . فلع هشخ

یراهزر ات تتالر رد زرّ یاّ

زرّ فلع یتًاس( ِیلا

)رته شیاهزآ یاّراویت

ییایویش یهاد

یهرٍ

تسَپوو یهرٍ +یهاد

تسَپوو دَوًَاً

ذّاش

20 - 0 20

/ 16 93

/ 18 80

/ 25 76

/ 26 41

/ 22 02

/ 22

40 - 20 27

/ 14 10

/ 16 33

/ 20 34

/ 23 13

/ 19 36

/ 29

ِثٌپٍاگ 60

- 40 68

/ 21 90

/ 14 33

/ 28 33

/ 5 55

/ 16 13

/ 31

80 - 60 83

/ 17 66

/ 15 36

/ 17 75

/ 39 17

/ 35 46

/ 17

100 - 80 56

/ 26 38

/ 34 28

/ 8 80

/ 4 72

/ 6 -

120 - 100 43

/ 3 -

- -

- -

یٌعه حطس یراد

**

**

**

**

*

**

قایل 20

- 0 04

/ 22 58

/ 21 37

/ 37 30

/ 16 57

/ 13 91

/ 20

40 - 20 16

/ 23 34

/ 28 71

/ 14 45

/ 29 37

/ 27 45

/ 27

60 - 40 91

/ 20 75

/ 6 93

/ 43 57

/ 16 33

/ 31 61

/ 41

80 - 60 78

/ 3 09 / 14 18

/ 2 23

/ 31 03

/ 27 02

/ 10

100 - 80 08

/ 30 22

/ 29 78

/ 1 43

/ 6 67

/ 0 -

120 - 100 -

- -

- -

-

یٌعه حطس یراد

**

**

**

**

**

**

غره 20

- 0 25

/ 36 41

/ 69 100

29 / 75 008

/ 78 100

40 - 20 74

/ 63 58

/ 30 -

70 / 24 99

/ 21 -

60 - 40 -

- -

- -

-

80 - 60 -

- -

- -

-

100 - 80 -

- -

- -

-

120 - 100 -

- -

- -

-

یٌعه حطس یراد

**

**

**

**

**

**

فلع ریاس زرّ یاّ

20 - 0 18

/ 50 23

/ 53 75

42 / 57 83

/ 71 75

/ 95

40 - 20 71

/ 31 30

25 57

/ 42 80

/ 27 24

/ 4

60 - 40 10

/ 18 76

/ 16 -

- 35

/ 0 -

80 - 60 -

- -

- -

-

100 - 80 -

- -

- -

-

120 - 100 -

- -

- -

-

یٌعه حطس یراد

**

**

**

**

**

**

یٌعه فلاتخا :* ٍ **

لاوتحا حطس رد راد 1

ٍ 5 .ذصرد