شقن بات ،یراودیما ،یدمآراکدوخ شوخ و یروآ
ینیب شیپ رد ینیب
فرصم هب شیارگ
داوم شناد نازومآ
یملاسلاا خیش یلع
رایشناد یتیبرت یسانشناور یلیبدرا ققحم هاگشناد ،هرواشم هورگ ،
راز یداوج رباص ع
یلیبدرا ققحم هاگشناد ،هرواشم هورگ ،یتیبرت یسانشناور دشرا سانشراک
هدیکچ یسررب فده اب رضاح شهوژپ شقن
هیامرس ( یتخانشناور ی بات ،یراودیما ،یدمآراکدوخ
و یروآ
شوخ ینیب ) شیپ رد ینیب شناد داوم فرصم هب شیارگ نازومآ
.تفرگ ماجنا عون زا یفیصوت شهوژپ شور
وب یگتسبمه هعماج .د
هیلک ار شهوژپ یرامآ ی شناد ی
مآ هرود رد لیصحت لاح رد نازو مّود هطسوتم ی
لاس رد لیبدرا رهش یلیصحت
-97 اهنآ نایم زا هک دنداد یم لیکشت 1396
شناد 129 شور هب زومآ
هنومن هشوخ یفداصت یریگ یا
هب هب و دندش باختنا هنومن ناونع همانشسرپ
هیامرس ی ی
ل یتخانشناور زناتو
2007( ) و سایقم یگدامآ هب ( ناراکمه و رگرز دایتعا )1385
ت و هیزجت یارب .دنداد خساپ هداد لیلح
زا اه
نومزآ .دش هدافتسا نویسرگر لیلحت و نوسریپ یگتسبمه بیرض یاه هتفای
نیب هک داد ناشن اه امرس
هی ی
تخانشناور ی
هفلوم و نآ یاه ( بات ،یراودیما ،یدمآراکدوخ وخ و یروآ
ش ینیب ) داوم فرصم هب شیارگ اب
شناد هطبار نازومآ .دراد دوجو یرادانعم یفنم ی
ن ،نینچمه نایم زا هک درک راکشآ نویسرگر لیلحت جیات
هفلوم هیامرس یاه هفلوم ،یتخانشاور
بات ی هفلوم و یروآ شوخ ی
شیپ ناوت ینیب هب شیارگ ینیب
فرصم
داوم شناد نازومآ دنراد ار یم ،نیاربانب . هک تفرگ هجیتن ناوت
هیامرس ،یدمآراکدوخ( یتخانشناور ی
بات ،یراودیما شوخ و یروآ
)ینیب اب طبترم یاهریغتم زا شناد داوم فرصم هب شیارگ
یم نازومآ هک دشاب
یم بلط اهریغتم هنوگنیا یوس هب ار سرادم نارواشم و ناسانشناور هجوت موزل .دنک
:یدیلک ناگژاو امرس
هی ی تخانشناور ی
، بات ،یراودیما ،یدمآراکدوخ یروآ
، شوخ ینیب ، فرصم هب شیارگ
.داوم
همدقم یکی اهراتفر زا ی
ههد رد رطخرپ اه
ی خا
،ری ارگ شی م رظن هب .تسا داوم فرصم هب ی
،دسر ناناوجون و ب ناناوج شی ا هورگ ره ز
نس ی ارگ رطخ ضرعم رد شی
.دنتسه داوم فرصم هب ینیرحب
ینیما ،ینجورب دازدیعس ،ینوراه
ینجورب یرهپس و ه 1393 (
) رد
کی سررب ی ور رب ی شناد بد نازومآ یناتسری دندومن شرازگ ،نارهت رد
/1 د زا دصرد 11 شنا
نازومآ هقباس ی س فرصم
،راگی /4 3
هقباس دصرد ی
و ردخمداوم فرصم /12
ارگ ،عقاو رد .دنتشاد ار ردخمداوم فرصم دصق دصرد 0 شی
تعا تمس هب دای
زه هنی ه یا
فازگ ی رط زا قی ازفا و دارفا تملاس رب دوخ برخم تارثا شی
انج و مرج تی
م و گرم و ری
محت هعماج رد لی
ک ا هدر رد و تس
تن هجی هب کی دهت دی ارب گرزب ی دبت عماوج لی
پ( تسا هدش رتی
لآ و اسی 2010 ، هداد ناشن تاعلاطم .) کانرطخ هک دنا
رت نی نامز
ارب ی سآ بی یریذپ ب رتشی دپ هب تبسن هدی
ی لاقتنا لحارم داوم فرصم ی
گدنز ی اوا رد .تسا لی
بد اتسری
،ن ناناوجون شلاچ اب و اه
ناور لئاسم ی
- عامتجا ی ددعتم ی نک هلمج زا را
م ور هبور نلااسمه هورگ اب طابترا و ندمآ ی
دنوش رد ،عقاو رد . اوا
لی جون ناو ی
ارب دارفا هک تسا ی
لوا نی م هجاوم ردخمداوم اب راب ی
دنوش ود لوط رد . هر
ی بد ناتسری ن زی شلاچ اب اه ی برت یتی نش ناور و تخا
ی و
عامتجا ی م هک دنتسه هجاوم ی
دناوت س فرصم هب
،راگی کلا تابورشم ی
س و ریا ب داوم دماجنی مراط(
نای 1383، وب .) رت نی روتناک و
2014( لوا طسوتم نس هک دنداد ناشن ) نی
کلا تابورشم فرصم
،ی س راگی اس و ری ب رد داوم نی ازومآ شناد ت ن
رق 12ًابی گلاس ی
لاح رد .تسا ی
لوا نس طسوتم هک نی
شح فرصم شی
دودح گلاس14
ی تسا هدش شرازگ .
ناناوجو ناناوجون ار هعماج دلوم یاهورین زا یمین زا شیب هک ارچ تسا رادروخرب ییازسب تیمها زا ناناوج و ناناوجون رد دایتعا یم لیکشت داوم فرصم عویش عقاو رد .دنهد
نیب رد ردخم هلزنم هب ناناوج و ناناوجون
یورین زا یمین زا شیب ندراذگ رانک ی
یم بوسحم راک ،یدمحم( دوش
هرود .)1387 هرود کی یناوجون ی تیوه اب هارمه هک تسا مهم یلوحت ی
یم یبای یتمسق .دشاب
ناجیه ،یدشر دنیارف نیا زا راگیس ،لکلا فرصم ،ملاسان یسنج یاهراتفر لکش هب هک تسا یهاوخ
یم رهاظت داوم ریاس و .دیامن
هویش کی ی هلزنم هب و نایغط یعون ار داوم و لکلا فرصم ناناوجون زا یخرب رد تلزنم شیازفا و یعامتجا دنویپ لیهست ی
یم رظن رد نلااسمه نایم اب هلباقم ای رارف ،یواکجنک سح یاضرا و تلاسک عفر ،تذل هب ندیسر یارب ناناوجون زا یخرب .دنریگ
لاکشم یم داوم غارس ت ،یرابعجوم نایسارک و یدحا ،یلعجرب ،یتازاپ( دنور
شناد هکنیا یارب اما .)1395 ربارب رد دنناوتب نازومآ
هنیمز دیاب دننک تمواقم داوم فرصم هب شیارگ هنیمز نیا زا یکی ،دوش داجیا اهنآ نورد رد ییاه
هیامرس نتشاد اه
ناور یتخانش یم هک تسا 1
یارب یهار دناوت و بسن یدماح( دنک داجیا ردخم داوم فرصم هب ناناوجون شیارگ زا یریگشیپ
،هاوخ یدحوم .)1395
هیامرس ناور ی ناور یاهریغتم زا یکی یتخانش یم هک تسا تبثم یتخانش
تیعقوم ،دزاس رداق ار درف دناوت لکشم یاه
نیرفآ
یرط نیا زا و دنک لرتنک یبوخ هب ار اهنآ یناجیه ریثات و هرمزور هیامرس .دهد شهاک دوخ رد ار ییاهنت ق
ناور ی یکی یتخانش
صخاش زا تبثم یسانشناور یاه
یم ارگ یگژیو اب هک دشاب ییاناوت هب درف رواب لیبق زا ییاه
،تیقفوم هب یبایتسد یارب شیاه
هرابرد تبثم یاهدانسا داجیا ،فادها ندرک لابند رد راکتشپ نتشاد رعت تلاکشم ندرک لمحت و دوخ ی
یم فی یوآ( دوش ،2
تیفرظ .)2006 ناور یاه
یراودیما لیبق زا یتخانش بات ،3
4یروآ شوخ ،
5ینیب یدمآراکدوخ و ناونع اب ار یلماع ،مه رانک رد6
هیامرس ناور ی یم لیکشت یتخانش ،یمیرک و یمدمه ،راکارهز ،هنبوج یمساق( دنهد
هب درف داقتعا یدمآراکدوخ .)1394
یگتسیاش و تیلباق ب شا
یتخس اب یراگزاس و فیاظو ای و تلاکشم اب دروخرب یار تیعقوم رد اه
،یدمحم( تسا زایندروم یاه
.)1395 تجح ،بساک نایلیلج ( یدیشر و هاوخ
هک دندیسر هجیتن نیا هب یشهوژپ رد )1395 و هرادنپدوخ ،یدمآراکدوخ
تهج ناور یتخسرس قیرط زا ینورد یبهذم یریگ دایتعا هب شیارگ اب یتخانش
شناد رد نازومآ هطبار ی .دنراد رادانعم یفنم
1. psychological capital
2. Avey
3. hope
4. resiliency
5. optimism
6. self efficacy
م لاکی 1396 ( رد دوخ شهوژپ رد ) تفای
امرس تخانش اب هی
یاه ناور تخانش ی بشوخ( تبثم
،ینی بات روآ
،ی دمآراکدوخ ی
و
ما دی م ) ناوتی ارگ زا شی تعا هب دارفا دای
پ ییریگشی تح و درک
ی م ناوتی ارش اب بسانتم و رثوم نامرد طی
هب هتسباو دارفا داوم
تات.دومن باختنا 2017 (
شهوژپ رد ) ی
ناونع تحت
"
هطبار ی دمآراکدوخ ی
ارگ اب شی داوم فرصم هب
"
ا هب نی تن هجی سر دی هک
ب نی دمآراکدوخ ی
ارگ اب شی هطبار داوم فرصم هب ی
فنم ی رادانعم ی اراد دارفا و دراد دوجو ی
دمآراکدوخ ی
ئاپ نی ارگ زا شی
ب یرتشی .دنراد ردخم داوم تمس هب بات
یم ینعم نیا هب و هدوب یتخسرس رگناشن یروآ ردقچ ،تخس طیارش رد دارفا هک دشاب
یم لمع هدنزاس بات اب دارفا .دننک
شنت و دنیاشوخان یاهدادیور و طیارش اب هجاوم رد هک دنتسه رداق ،لااب یروآ و شلات هب ،زیمآ
هلباقم ز تخس لحارم نتشاذگ رس تشپ اب ات دنهد همادا دوخ دمآراک ی ،نتسان ،ونانوب ،کیوثیوس( دنسرب تیقفوم هب ،یگدن
ادوهی و کیربرتناپ ،1
شوخ دارفا .)2014 خر تبثم تاقافتا ،نیب
یم طبر یصخش و یمئاد لماوع هب ار یگدنز رد هداد و دنهد
یم تبسن صاخ طیارش و یتقوم ،یجراخ لماوع هب ار دنیاشوخان و بسانمان یاهدادیور ،سکعرب ردرف ،داگوت( دهد
و نوسکی
2تراب 2013 ، یم رداق ار دارفا هک تسا یتلاح زین یراودیما .) شلاچ ،یعقاو یفادها هک دزاس
لباق ،باذج ،زیگنارب لباق و سرتسد
شیپ یم ناشن دوخ زا هک یدادعتسا و تبغر ،شلات اب و دنزاس صخشم دوخ یارب ار ینیب نآ هب ندیسر تهج رد ،دنهد
اه
یم شلات لوک ،سنتسیرچ( دننک
ریهات و اروی ،3
شهوژپ .)2013 هتشذگ یاه
هداد ناشن رگن هیامرس هک دنا
ناور ی اب ،یتخانش
ناور یدنمناوت و یتسیزهب شیازفا ریظن ،اهریغتم زا یعونتم فیط سلیم و راگلایف ،نوستربلویک( یتخانش
،4
رد دوبهب ،)2010
نف ،گناس ،وایسکا ،گناژ ،گنایچ ،گنپ( یعامتجا و یلغش یاهدرکراک واایم و گناژ ،گ
،5
دوجو نینچمه .تسا هارمه )2013
هیامرس ناور ی شناد رد یتخانش یم هک نازومآ
نآ ناوت مهم زا یکی ار اه رایسب ،تفرگ رظن رد یلاع شزومآ ماظن رصانع نیرت
ناور هیامرس زا نانآ یرادروخرب تروص رد و دراد تیمها یم ،یتخانش
زا تافارحنا زا یرایسب زورب زا ناوت داوم هب شیارگ هلمج
نیل و نو( درک یریگشیپ ،6
.)2014
،نیاربانب یم حرطم اجنیا رد هک یلاؤس نیب ایآ هک تسا نیا دوش
امرس هی ی تخانشناور ی
( بات ،یراودیما ،یدمآراکدوخ و یروآ
شوخ ینیب ) شناد رد داوم فرصم هب شیارگ اب ایآ و ؟دراد دوجو هطبار نازومآ
یم ناوت فرصم هب شیارگ ار نازومآ شناد داوم
ساسارب امرس هی ی تخانشناور ی
بات ،یراودیما ،یدمآراکدوخ(
شوخ و یروآ )ینیب
شیپ درک ینیب
؟
قیقحت شور دربراک ،فده ظاحل زا رضاح شهوژپ ی
صوت ،شور رظن زا و یفی
گتسبمه عون زا ی
م ی
،دشاب هطبار نآ ساسارب هک ی
ب نی
امرس هی ی تخانشناور ی
( ودیما ،یدمآراکدوخ بات ،یرا
شوخ و یروآ ینیب
) هب غتم ناونع یاهری
پ شی نیب ارگ اب شی داوم فرصم هب
شناد هب نازومآ غتم ناونع ری
سررب دروم کلام ی
رگ دهاوخ رارق تف
هعماج.
ی رامآ ی لک لماش رضاح شهوژپ هی
ی شناد رد نازومآ
صحت لاح لی
هرود رد ی بدرا رهش مّود هطسوتم لی
صحت لاس رد 97یلی
1396- ک .دوب هنومن شور اب ه گ
یری فداصت ی هشوخ ا ی
دادعت شناد150
اهن رد هک دندش باختنا هنومن ناونع هب زومآ تی
همانشسرپ 129ی
لحت لباق رفن لی
.دوب هداد یروآدرگ یارب اه
.دش هدافتسا لیذ یاهرازبا زا - همانشسرپ هیامرس ی
ی ( یتخانشناور :)PCQ
( زناتول طسوت همانشسرپ نیا هیهت )2007
لماش و هدیدرگ و لاوس24
4
بات ،یراودیما سایقم هدرخ شوخ ،یروآ
لماش سایقم هدرخ ره ،نآ رد هک تسا یدمآراکدوخ و ینیب یندومزآ و تسا هیوگ6
سایقم رد هیوگ ره هب هجرد6
یم خساپ ترکیل )مقفاوم ًلاماک ات مفلاخم ًلاماک( یا ربارب هرمن رثکادح .دهد
نآ لقادح و144
ربارب یم24 تلااوس .دشاب ات 1
تلااوس ،یدمآراکدوخ سایقم هدرخ هب طوبرم 6 ات 7
،یراودیما سایقم هدرخ هب طوبرم 12
1. Southwick, Bonanno, Masten, Pante r-Brick & Yehuda
2. Tugade, Fredrickson & Barrett
3. Christens, Collura & Tahir
4. Culbertson, Fullagar & Mills
5. Peng, Jiang, Zhang, Xiao, Song, Feng, Zhang & Miao
6. Wen & Lin
تلااوس ات13
بات سایقم هدرخ هب طوبرم18 هب طوبرم تلااوس و یروآ
ات19 شوخ سایقم هدرخ هب طوبرم24 یم ینیب
.دشاب
هیامرس هرمن ندروآ تسد هب یارب من ادتبا ،یناور
هب سایقم هدرخ ره هر یم تسد هب هناگادج تروص
نآ عومجم سپس و میروآ اه
هب هیامرس لک هرمن ناونع یم بوسحم یتخانشناور
ربارب نومزآ نیا ود یاک .دوش /6
هرامآ و تسا 24 یاه
RMSEA,CFI
هب
بیترت /97 و0 /08 ،سنتویل و فسوی( دنتسه0 ( کاه .)2007
ییایاپ بیرض دوخ شهوژپ رد )2014 قیرط زا ار سایقم نیا
خابنورک یافلآ شور /86
ترصن یمشاه نینچمه و ،0 ( اشورسخ یرداهب و نیدلاریخ روپاباب ،دابآ
دوخ شهوژپ رد )1390
خابنورک یافلآ شور قیرط زا ار نآ ییایاپ بیرض /85
هدومن شرازگ0 .دنا
- سایقم یگدامآ هب :دایتعا همانشسرپ ب و دیو طسوت دایتعا هب یگدامآ ی
( رچو تهج رد ییاه شلات و دش هتخاس )1992
هتفرگ تروص ناریا روشک رد نآ ییاور نییعت طیارش هب هجوت اب هک تسا دایتعا هب یگدامآ یناریا سایقم ،همانشسرپ نیا .تسا
یناور هعماج یعامتجا– ( رگرز طسوت یناریا ی
،یماعن و نایراجن ،رگرز زا لقن هب( دش هتخاس ،)1385 رپ نیا .)1387
زا همانشس
یاراد و هدش لیکشت لماع ود هفاضا هب هدام 36
هدام5 یم جنس غورد ی هرمن .دشاب
زا راتسویپ کی یور رب لاؤس ره یراذگ
ات )مفلاخمً لاماک( رفص هویش نیا هتبلا .دشاب یم )مقفاوم ًلاماک( 3
هرمن ی هرامش تلااوس رد یراذگ ،6
،12 ،15 سوکعم21
همانشسرپ نیا .دش دهاوخ یم جنس غورد لماع یاراد
هرامش تلااوس لماش هک دشاب ،12
،13 ،15 و21 یم 33 یارب .دوش
.دومن عمج مه اب ار )جنس غورد سایقم زا ریغ هب( تلااؤس کت کت تازایتما عومجم دیاب همانشسرپ یلک زایتما ندروآ تسدب هنماد هرمن نیا زا یا
ات0 زنم هب رتلااب تارمن .تشاد دهاوخ ار108 هل
خساپ درف رتشیب یگدامآ ی یم دایتعا یارب هدنهد
و دنشاب
.سکعرب ب هرمن ی 0ن 36 ات ب ی رگنا گدامآ ی ارب هدنهد خساپ درف ی
تعا ی دا اپ دح رد یی ن تسا ، هرمن ب ی 36ن 54 ات ب ی رگنا گدامآ ی
ارب هدنهد خساپ درف ی
تعا ی دا تسا طسوتم دح رد و
هرمن زا رتلااب ب54 ی رگنا گدامآ ی خساپ درف ارب هدنهد
ی تعا ی دا لااب دح رد
م ی .دشاب یم لعفنم یگدامآ و لاعف یگدامآ لماع ود زا یبیکرت همانشسرپ نیا یاهراتفر هب طوبرم لاعف یگدامآ .دشاب
نیرتشیب )لعفنم یگدامآ( مود لماع رد و یهاوخ ناجیه و یگدرسفا ،داوم هب تبثم شرگن ،داوم فرصم هب لیم ،یعامتجادض تأرج مدع هب طوبرم اه هدام یم یگدرسفا و یزرو
.دشاب رد شهوژپ رگرز و ناراکمه 1387 (
) تهج هبساحم ییاور نیا سایقم
زا ود شور هدافتسا دش . رد ییاور
،یکلام همانشسرپ یگدامآ
هب دایتعا ود هورگ داتعم و ریغ داتعم ار هب یبوخ زا رگیدکی زییمت
هداد تسا . ییاور هزاس سایقم زا قیرط هتسبمه ندرک نآ اب سایقم هدام25
یا تسرهف ینیلاب مئلاع ینیلاب /45 هبساحم0
هدش تسا هک ینعم راد یم دشاب . رابتعا سایقم اب شور یافلآ خابنورک /90 هبساحم0 دش هک رد دح بولطم یم دشاب ( رگرز و
،ناراکمه .)1387
هتفای اه
لودج :1 هرامآ یفیصوت یاه شهوژپ یاهریغتم
اهریغتم نیگنایم
رایعم فارحنا
یدمآراکدوخ /05
22 /94
3
یراودیما /18
21 /03
4
بات 11 یروآ
20/ /04
4
شوخ 67 ینیب
20/ /47
3
رس هیام یتخانشناور ی /01
84 /98
11
نامه لودج رد هک روط یم هدهاشم1
هفلوم رایعم فارحنا و نیگنایم ،دوش اب ربارب بیترت هب یدمآراکدوخ ی
/05 و22 /94 ،3
هفلوم رایعم فارحنا و نیگنایم اب ربارب بیترت هب یراودیما ی
/18 و 21 /03 هفلوم رایعم فارحنا و نیگنایم ،4 بات ی
هب یروآ
اب ربارب بیترت /11
و 20 /04 هفلوم رایعم فارحنا و نیگنایم ،4 شوخ ی
اب ربارب بیترت هب ینیب /67
و 20 /47 و نیگنایم و ،3
هرمن رایعم فارحنا هیامرس لک ی
اب ربارب بیترت هب یتخانشناور ی /01
و84 /98 یم ،11 .دشاب
لودج :2 سیرتام هیامرس نیب یگتسبمه ( یتخانشناور ی
اکدوخ بات ،یراودیما ،یدمآر شوخ و یروآ
ینیب فرصم هب شیارگ اب )
داوم شناد نازومآ
اهریغتم یدمآراکدوخ
یراودیما بات
یروآ شوخ ینیب هیامرس یتخانشناور ی داوم فرصم هب شیارگ
یدمآراکدوخ 1
یراودیما /57
1 0
بات 54 یروآ
0/ /69
1 0
شوخ 51 ینیب
0/ /55
0 /51
1 0
امرس هی یتخانشناور ی /80
0 /86
0 /84
0 /77
1 0
داوم فرصم هب شیارگ /41
-0 /44
-0 /49 -0 /45 -0 /55
-0 1
P<0.01
نامه لودج رد هک روط یم هدهاشم2
هفلوم نیب ،دوش شناد رد داوم فرصم هب شیارگ اب یدمآراکدوخ ی
( نازومآ /41 -0 ،r=
/01 0 P<
اد رد داوم فرصم هب شیارگ اب یراودیما نیب ،) شن
( نازومآ /44 -0 ، r=
/01 0 P<
بات نیب ،) فرصم هب شیارگ اب یروآ
شناد رد داوم ( نازومآ
/49 -0
، r=
/01 0 P<
شوخ نیب ،) شناد رد داوم فرصم هب شیارگ اب ینیب
( نازومآ /45 -0
، r=
/01 0 P<
)
هرمن نیب و هیامرس لک ی
شناد رد داوم فرصم هب شیارگ اب یتخانشناور ی ( نازومآ
/55 -0
، r=
/01 0 P<
هطبار ،) یفنم ی
.دراد دوجو یرادانعم
لودج : 3 شیپ تهج نویسرگر لیلحت جیاتن شناد داوم فرصم هب شیارگ ینیب
هفلوم ساسارب نازومآ هیامرس یاه
یتخانشناور ی
لدم
2 R R R
هدش لیدعت F
Sig
55 1 0/ /31
0 /28
0 /70
13 /001
0
لودج : 5 یرادانعم نومزآ و اتب بیارض یپ یاهریغتم یاربt
ش نیب
کلام ریغتم شیپ یاهریغتم
نیب B
β STE T
Sig
داوم فرصم هب شیارگ تباث رادقم
/02 125 /35
- 10 /07
12 /01
0
یدمآراکدوخ .1
/58 -0 .2 /50 0 .3 /11 -0 .4 /17 -1 .5 /24 0
یراودیما .6
/38 -0 .7 /56 0 .8 /08 -0 .9 /68 -0 .10 /50 0
بات 11 یروآ
. /37 -1 .12 /54 0 .13 /27 -0 .14 /53 -2 .15 /01 0
شوخ ینیب .16
/17 -1 .17 /54 0 .18 /21 -0 .19 /18 -2 .20 /03 0
نامه لودج رد هک روط یم هدهاشم 3
ًابیرقت ،دوش سنایراو زا دصرد 31
شناد رد داوم فرصم هب شیارگ نازومآ
ساسارب
هفلوم یاه امرس هی ی تخانشناور ی
شیپ لباق .تسا ینیب
تبسن زین F
نویسرگر هک تسا نیا رگنایب رد داوم فرصم هب شیارگ
شناد نازومآ ساسارب هفلوم یاه مرس ا هی ی تخانشناور ی
یم رادانعم .دشاب
هفلوم نایم زا هیامرس یاه
،یتخانشناور ی هفلوم
ی
بات یروآ یاتب اب /27 -0 هفلوم و شوخ ی یاتب اب ینیب /21
-0 ، هب یم یرادانعم یفنم روط دنناوت
داوم فرصم هب شیارگ
شناد نازومآ ار شیپ دننک ینیب .
هجیتن و ثحب یریگ
فده اب رضاح شهوژپ رب
یسر شقن هیامرس بات ،یراودیما ،یدمآراکدوخ( یتخانشناور ی شوخ و یروآ
شیپ رد )ینیب ینیب
شناد داوم فرصم هب شیارگ نازومآ
هداد لیلحت و هیزجت جیاتن .تفرگ ماجنا هک داد ناشن اه
ب نی امرس هی ی تخانشناور ی
و
هفلوم نآ یاه ( بات ،یراودیما ،یدمآراکدوخ شوخ و یروآ
ینیب ) ارگ اب شی شناد داوم فرصم هب هطبار نازومآ
ی فنم ی رادانعم ی
دوجو دراد . نینچمه هفلوم نایم زا ، هیامرس یاه
هفلوم ،یتخانشناور ی ی
بات یروآ و هفلوم ی شوخ ینیب هب یرادانعم یفنم روط
ناوت شیپ شناد داوم فرصم هب شیارگ ینیب .دنراد ار نازومآ
هتفای شهوژپ یاه اب رضاح
هتفای یاه م ی لاک 1396 ( دماح ،) ی
( ناراکمه و بسن دابآ ملس ،)1395
ی ( ناراکمه و لج ،)1394
نایلی ( ناراکمه و بساک ( تات ،)1395
سارک ،)2017 اووکی و
( ناراکمه هاربا و )2015
می ( ناراکمه و )2011
، وسمه م ی دشاب .
هتفای نییبت رد یم رضاح ی
ناوت ای ن هنوگ یلااب حوطس هک درک للادتسا امرس
ی ه ی ور نا تخانش ی ،یراودیما ،یدمآراکدوخ(
بات و یروآ شوخ کمک درف هب )ینیب م
ی دنک و فطاوع زا ات ه
ی ناج اه تبثم ی هب
روظنم تشپ هبرجتنداهنرس اه
و بولطمان ی
زا یرادروخرب عقاو رد .دنک هدافتسا بولطم تیعضو هب تشگزاب امرس
ی ه اه ناور ی فطاوع حوطس شیازفا قیرط زا یتخانش
ثعاب تبثم و دوخ تمرح تیوقت
هلباقم قفوم ی هبرجتاب
اه ثعاب و هدش یفنم ی م
ی دوش و تلاکشم اب ههجاوم رد درف هک
یدماح( دورب داوم غارس هب رتمک ،یفنم فطاوع ،ناراکمه و بسن
ساسا نیا رب .)1394 امرس
ی ه اه ناور ی بات( یتخانش ،یروآ
شوخ ،یراودیما هب دوخ تمرح قیرط زا )یدمآراکدوخ ،ینیب
مسیناکم ناونع هطساو
ا هب ی قابطنا ذپ ی ر یهتنم تبثم ی م
ی دوش .
اب نازومآ شناد هرهب
دنم زا ی امرس ی ه اه ناور ی طیارش اب ههجاوم ماگنه رد یتخانش دهت
ی هدننکد زا و دنتسه راودیما کبس
اه ی
هلباقم ا ی رثؤم هدافتسا م ی دننک یاراد ،نازومآ شناد زا هورگ نیا . تراهم
اه ی هلئسم یاشگ طباور و یگتسیاش ساسحا ،ی
اب ههجاوم ماگنه دارفا نیا .دنتسه هنامیمص تخس
ی اه نیا زا یگدنز تامیلامان و تراهم
اه و اناوت یی اه و هتفرگ هرهب دوخ ی
هب هنوگ ا ی رثؤم هدیشک داوم تمس هب رتمک و هدرک دروخرب تلاکشم اب م
ی دنوش ،ناراکمه و هدازربکا(
نازومآ شناد .)1393
دروخرب هیامرس زا را ناور یاه
شرگن ،یتخانش و اه
ارگ ی ش اه تبثم ی همانرب
ر ی ز یزاسزاب و تاعلاطا یوجتسج ،دوبهب یارب ی
عقوم ی ت اه بسحرب دب ی تبثم
رت ی ن هبنج اه ی ناش ار پ ی ش بی ن ی م ی دننک راک هب رتمک ار رارف و شنزرس ،ییارگربج . م
ی دنرب رب ،
هبنج اه زکرمتم تیعقوم یفنم ی من
ی دنوش ا و ناور یتسیزهب ز ذاختا هب لیامت نینچمه .دنرادروخرب زین یرتلااب یتخانش
ما ی هناراود رت ی ن و یبایزرا مزلتسم و هاگدید پ
ی ش بی ن ،نیاربانب .تسا یگدنز عیاقو یاهدمایپ و جیاتن دروم رد صخش تبثم ی
داجیا ار فلتخم داعبا رد یگدنز زا تیاضر و تبثم ساسحا م
ی دنک ثعاب و م ی دوش هک دوش هدناشک داوم تمس هب رتمک صخش
،نوسرتپ(
همه .)2000 ناسنا اه تینما ساسحا ات دنراد زاین دوخ نایفارطا و ناتسود تکراشم و تیامح هب یراتفرگ ماگنه رد
ناور هیامرس نازیم هچره اذل ،دننک ثعاب ،دشاب رتشیب یگدنز مهم دارفا تیامح و یتخانش
م ی دوش صخش ،تلاکشم ماگنه هک
شیب .دورب داوم تمس هب رتمک و هتشاد دیما یگدنز مهم دارفا تیامح و ادخ هب رت دودحم
ندوب هب هقطنم ییایفارغج صاخ
( رهش
لیبدرا ) و دودحم ندوب ناکما میمعت جیاتن نآ هب ریاس قطانم هدافتسا و ییایفارغج زا
یاهرازبا یشرازگدوخ یارب
شجنس
یاهریغتم شهوژپ
تیدودحم هلمج زا هوژپ یاه
تهج .دوب رضاح ش میمعت
یریذپ رتشیب جیاتن و یبایتسد هب
طباور تّلع و
،یلولعم نیا نینچ شهوژپ ییاه ار رد قطانم
،رگید ییایفارفج یور
شناد نازومآ ریاس عطاقم یلیصحت و رد تروص ناکما هب
شور یشیامزآ ماجنا دنهد .
عبانم ینیرحب عس ؛اضرملاغ ،ینوراه ینیمادئاق ؛دیجم ،ینجورب یرهپس ؛اضردیمح ،هدازدی
یربک ،ینجورب 1393( .
.) یسررب یشخبرثا راهچ شور
شزومآ یریگشیپ زا
ءوس فرصم داوم رب شرگن رییغت تبسن
هب دایتعا و داوم ردخم رد شناد نازومآ رسپ عطقم هلجم ،هطسوتم ی
مولع هاگشناد هرامش ،مهدزناش لاس ،درکرهش یکشزپ
2 ی صص ، -51 .43
؛ابیرف ،یتازاپ ( .سیدآ ،یرابعجوم نایسارک و نسح ،یدحا ؛دمحا ،یلعجرب
یگدامآ رد یعامتجا یناور لماوع طباور یراتخاس لدم .)1395
( .یهوژپ دایتعا همانلصف .یگتسباو مه یا هطساو شقن اب ناناوجون دایتعا )40
،10 -233 ..217
( .اضریلع ،یدیشر و نسحمدیس ،هاوخ تجح ؛همطاف ،بساک نایلیلج .)1395
رب رد یتخانش ناور یتخسرس یرگ یجنایم شقن یسر
دایتعا هب شیارگ اب هرادنپدوخ و یدمآراکدوخ ،یبهذم یریگ تهج نیب هطبار .یهوژپ دایتعا همانلصف .
(10 ،)40 -160 .145
( .دمحا ،هاوخ یدحوم و قداص ،بسن یدماح .)1395
ناناوج دایتعا هب شیارگرد یتخانش ناور یتخسرس شقن ا شناد همانلصف .
یماظتن
.یبونج ناسارخ (5
،)1 -63 .48
،رگرز ی
؛للهاد
،نایراجن
؛نمهب
،یماعن ارهزلادبع 1387( .
.) یسررب هطبار ی یگژیو یاه یتیصخش ( ناجیه
،یهاوخ تأرج یزرو
، یتخسرس
ناور یتخانش )،
شرگن یبهذم و تیاضر ییوشانز اب یگدامآ هب دایتعا هب داوم
،ردخم هلجم ی مولع یتیبرت و سانشناور ی هاگشناد
دیهش نارمچ
،زاوها هرود ی
،مهدزناپ هرامش 1ی
، 120صص 99- .
( .داهرف ،نایمراط .یهوژپ دایتعا همانلصف .ناناوجون و ناکدوک رد داوم فرصم زا یریگشیپ .)1383
(2 ،)6 -156 .143
( .زیبماک ،یمیرک و مثیم ،یمدمه ؛شونایک ،راکارهز ؛اضر ،هنبوج یمساق ونعم تملاس شقن .)1394
هیامرس رد یهاگآ نهذ و ی
ناور ( .یکشزپ شزومآ رد شهوژپ .نایوجشناد یتخانش )8
،2 -36 .27
( .شوروک ،یدمحم .ابیز یاهرنه :ناهفصا .یریگشیپ و یسانش ببس ،عاونا هب نآ هب دایتعا و ردخمداوم .)1387
( .میسن ،یدّمحم دوخ شزومآ یشخبرثا .)1395
- تملاس و یدمآراکدوخ رب یتخانش یزوسلد همان نایاپ .راوناخ تسرپرس نانز ناور
.یلیبدرا ققحم هاگشناد ،هدشن پاچ ،دشرا یسانشراک ترصن یمشاه ( .ج ،اشورسخ یرداهب و ج ،نیدلاریخ روپاباب ،ت ،دابآ
ناور هیامرس شقن .)1390 تارثا هب هجوت اب یناور یتسیزهب رد یتخانش
شهوژپ همانلصف .یعامتجا هیامرس یلیدعت انشناور یاه
( .یعامتجا یس )4
،1 -144 .123
Botvin, G. J., & Kantor, L. W. (2014). Preventing alcohol and tobacco use through life skills training.
Alcohol research and health, 24(4), 250-257.
Christens, BD., Collura, JJ., & Tahir, F. (2013). Critical hopefulness: a person-centered analysis of the intersection of cognitive and emotional empowerment. Am J Community Psychol, 52(1-2),170- 84.
Culbertson, SS., Fullagar, CJ., & Mills, MJ. (2010). Feeling good and doing great: the relationship betweenpsychological capital and well-being. Journal Occup Health Psychol, 15(4), 421-33.
Peng, J., Jiang, X., Zhang, J., Xiao, R., Song, Y., Feng, X., Zhang, Y., & Miao, D. (2013). The Impact of Psychological Capital on Job Burnout of Chinese Nurses: The Mediator Role of OrganizationalCommitment. PLoS One, 8(12), 1- 8.
Peter, N.; Alicia, D. (2010). Extent and Influence of Recreational Drug Use on Men and Women Aged 15 Years and Older in South Africa. African Journal of Drug Alcohol Studies, 9, 33-48.
Southwick, SM., Bonanno, GA., Masten, AS., Pante r-Brick, C., & Yehuda, R. (2014). Resilience definitions, theory, and challenges: interdisciplinary perspectives. Eur J Psychotraumatol, 5(10), 1- 10.
Tugade, MM., Fredrickson, BL., & Barrett, LF. (2013). Psychological Resilience and Positive Emotional Granularity: Examining the Benefits of Positive Emotions on Coping and Health.
Journal Perss, 72(6), 1161- 1190.
Wen, M., & Lin, D. (2014). Does Psychological Capital Co mbat Learning and Adaptive Stress of CollegeFreshmen. Journal of Studies in Education, 4(1), 25- 42.
