1
تجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ یشخب رثا ناناوجون یعام
نارهت رهش یناتسریبد رتخد
یتمارک یداهرتکد
1
ییایک نیریش
2
کچ ی هد ناناوجون یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ یشخب رثا نییعت رضاح شهوژپ ماجنا زا فده
رتخد .تسا هدوب نارهت رهش یناتسریبد رد
نیا شهوژپ زا شور هبش امزآ ی ش ( ی پی ش نومزآ ، سپ نومزآ اب هورگ لرتنک ) هدافتسا
هدش تسا شناد هیلک ،قیقحت نیا یرامآ ةعماج.
یم نارهت رهش ناتسریبد عطقم رتخد نازومآ لاس رد هک ،دنشاب
1932 - 39 هب لوغشم
هدوب لیصحت .دنا
هنومن باختنا یارب شناد نیب زا رظن دروم
و هدش هدافتسا یا هلحرم دنچ یا هشوخ یریگ هنومن شور زا نازومآ
لماش هنومن مجح 93
هورگ ود رد یفداصت تروصب هک تسا هدوب رفن 11
نومزآ شهوژپ رازبا .دندش نیزگیاج لرتنکو شیامزا هرفن
(ناراکمهو لایرزید یعامتجا هلاسم لح 2332
ا رضاح شهوژپ رد.تسا هدوب ) هدافتسا سنایراووک لیلحت و نیول ، فنریمسا نومزا ز
هک داد ناشن جیاتن .دش (
11 / 86 (=
22 / 1 F) ( یرادانعم حطس رد) 31
/
>3 اب و) P 31 هک تفگ ناوت یم نانیمطا دصرد شزومآ
داد ناشن جیاتن نینچمه .تسا رثوم رتخد ناناوجون یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار اب هک
31 دصرد
رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوت یم نانیمطا ( یعامتجا هلاسم لح یاهسایقم هدرخ
تبثم یریگ تهج
یتقد یب یریگ تهج ، هلئسم هب تبسن یبانتجا یریگ تهج، یقطنم هلئسم لح، هلئسم هب تبسن یفنم یریگ تهج ، هلئسم هب تبسن -
) هلئسم هب تبسن یشناکت رد
.تسا رثوم رتخد ناناوجون رد
:هژاودیلک ،یعامتجا هلئسم لح ییاناوت ،یمیظنتدوخ ،یریگدای یاهدربهار
داتسا1
هاگشناد مزراوخ ی
وجشناد2
ی دشرا هاگشناد مزراوخ ی
2
همدقم هلوقم زا یمیظنتدوخ ارودنب طسوت ادتبا هزاس نیا .دراد هجوت یریگدای دنیارف رد درف شقن هب هک تسا ییاه
(1
1338 برع زا لقن هب ،
،هداز 1933 ماجنا تاعلاطم .دش حرطم ) یگژیو هنیمز رد هدش
هنیمز رد دارفا نیا هک تسا نآ زا یکاح ،وج مظن دوخ دارفا یاه
هتخیگنادوخ یریگدای عقاو یلیصحت فادها ،دنا
هنایارگ یم عضو شیوخ یارب یا هب یبایتسد روظنم هب دمآراک یاهدربهار زا ،دننک
یم هدافتسا دوخ فادها تسا دروم یاهدربهار موزل تروص رد و دنیامن
یم رییغت ای حلاصا ار هداف زا هنیهب هدافتسا رد یعس و دنهد
رد یعس هراومه و دنراد رتویپماکو وئدیو ،ملیف لیبق زا یکمک عبانم و ناملعم ،نیدلاو ،نلااسمه ،ناکم ،نامز دننام سرتسد رد عبانم طیحم باختنا و قلخ و تخاس دهد شیازفا ار یریگدای هک دنراد ار ییاه
چیرتنپ(
،2
8 136
، یمشاه همجرت ، 1966
چیرتنپ داقتعا هب .)
تورگ ید و (9
1333
،ینارفغ همجرت ، 1932
یریگرد نازیم و هدرب لااب ار یگتخیگنارب حطس هک تسا نآ اهدربهار نیا یگژیو )
یم دوبهب ار یلیصحت درکلمع ًاتیاهن و شیازفا ار یتخانش دنشخب
.دراد طابترا زین یمیظنتدوخ ریغتم اب یدمآراکدوخ . یدمآراکدوخ
تراهم زا هدافتسا قیرط زا كناش و سراجاپ ( تسا هتسباو یمیظنتدوخ اب یتخانشارف یاه
،1
2331
،یمشاه همجرت ، 1966
قبط رب .)
دشاب یم یریگدای فادها ندروآ تسد هب یارب هدافتسا دروم یاه راتفر و فطاوع ،تارکفت یمیظنت دوخ یعامتجا یتخانش هاگدید نمرمیز(
23331
همجرت،
،روپروای 1963 هب هجوت اب مادک ره هک دراد دوجو یددعتم یاهوگلا یمیظنتدوخ یریگدای فیصوت یارب .)
یاهوگلا همه رد اما ،دنا هدرک فیصوت ار یمیظنتدوخ یریگدای دنیارف ،دنا هتسباو نآ هب هک یدرکیور و یرظن یهاگدید شناد بیغرت رب دیکات یمیظنتدوخ ظنت و هرادا ،یسراو هب نازومآ
فده ،اهوگلا نیا رد رگید ترابع هب .تسا دوخ راتفر ندرک می
شناد هلئسم لح یاه تراهم و یلرتنکدوخ شیازفا ( چیرتنپ .دشاب یم نازومآ
1333
،رویدک همجرت،
1966 هک تسا دقتعم )
و ،یشزیگنا لماوع ناوت یم اهدربهار نیا شزومآ قیرط زا و تسا شزومآ لباق یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار یتخانش
شناد و فده باختنا رد ایوپ یدنیارف ناونع هب ار شزیگنا ،یمیظنتدوخ فلتخم یاه هیرظن اریز .دراد رارق ریثات تحت ار نازومآ
وگیو و دراه نیو ،روکناو( دننک یم فیرعت نآ هب یسرتسد ،8
2311 .) هوقلاب تروص هب یمیطنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ
نش یاهریغتم رب دناوت یم .دشاب راذگریثات یعامتجا هلئسم لح یاه تراهم دننام یمهم یراتفر و یتخا
شناد تفرشیپ هک دنتسه دقتعم ناسانشناور زا یرایسب هزورما نینچمه و تسا یتخانش و یشزیگنا لماع ود ریثات تحت نازومآ
شناد تلاکشم زا یرایسب هم زا یکی .دنهد یم تبسن لماع ود نیا هب ار نازومآ
و یشزیگنا یاه یگژیو رب رثوم لماوع نیرت م
1Bandura
2Pintrich
9 Pintrich & De Groot 1 Pajars & Shunk
1Zimmerman
8Wanckor, Wihard &Wigo
3
(تسا هدش هتخانش یعامتجا هلئسم لح یاه ییاناوت رب رثوم لماع ناونع هب هک دشاب یم یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار یتخانش ناراکمه و زلرپ ،1
2333 .) لاس زا یمیظنتدوخ هنیمز رد تاقیقحت 1313
نت هن نامز نیا یط رد دراد همادا نونکات یبرجت ظاحل زا اه
و وزم ،یزنکم( تسا هدش هئارا زین هنیمز نیا رد یفلتخم یاه لدم هکلب تسا هدش هئارا یمیظنتدوخ صوصخ رد یدایز دهاوش سیسنارف ،2
2312 ( چیرتنپ .دشاب یم جیرتنپ لدم هنیمز نیا رد روهشم یاه لدم زا كی .) 2333
،فیس زا لقن هب ، رب دیکات اب ،)1388
دنیارف هک نآ یاهدربهار ،تخانش هطیح رد هک دهد یم حیضوت ،تسا راتفر و هفطاع و شزیگنا ،تخانش رب لمتشم یهد مظن دوخ
رارق درف یشزیگنا یاهرواب ،هفطاع و شزیگنا هطیح رد .دنراد دنیارف نیا رب تراظن و یریگدای هوحن هب هراشا یتخانشارف و یتخانش دمآراکدوخ( یتیافک دوخ رب لمتشم هک دنراد هب وا یفنم یفطاع یاه شنکا و و درف قئلاع نآ رب نوزفا .دنتسه فیلکت شزرا و )ی
.دریگ یم رارق هطیح نیا رد دشاب هفطاع و شزیگنا تیاده و لرتنک تهج رد دراد ناکما هک یدربهار هنوگ ره زین و فیلکت و دوخ رارصا تروص هب نیعم فیلاکت رد هک تسا درف یمومع شلات نیبم راتفر هزوح شنیزگ و یبلط كمک ،فیلکت لح رب یراشفاپ و
راظتنا شزیگنا یمومع لدم .دوش یم هداد ناشن راتفر -
( جیرتنپ شزرا 1366
، 1363 یاه هفلؤم هک تسا یشزیگنا هفلوم هس لماش )
شناد رواب هب هک دراد مان راظتنا هزاس هفلوم نیلوا .دنهد یم لیکشت ار دوخ یریگدای اه ییاناوت هرابرد زومآ
نداد ماجنا یارب شی
شناد دیاقع و فادها هب هک دراد مان شزرا هزاس مود هفلوم .دراد هراشا فیلکت كی هراشا فیلکت هب هقلاع و تیمها هرابرد زومآ
شناد یاه شنکاو هب هک تسا یفطاع هفلوم نیموس و دنک یم چیرتنپ( دوش یم طوبرم فیلکت هرابرد زومآ
1333 راظتنا هفلؤم .)
شناد زومآ اما )لرتنک یاهرواب و دانسا كبس ،یدمآراکدوخ ،هدش کاردا یگتسیاش ( تسا هدش فیرعت یتوافتم یاه تروص هب
شناد داقتعا لماش نآ یلصا موهفم ماجنا دوخ یاه ییاناوت هب هجوت اب ار ینیعم فیلاکت دناوت یم ایآ هک تسا نیا هرابرد نازومآ
لماش دروم نیا رد راظتنا هفلؤم ینعی .دهد شناد خساپ
هبنج ؟مهد ماجنا ار فیلکت نیا مناوت یم نم ایآ هک تسا لاوس نیا هب زومآ
شناد شلات تیریدم و یتخانش یاهدربهار زا هدافتسا ،تخانشارف لماش راظتنا هفلؤم رگید یاه لماش شزرا هفلؤم .دشاب یم نازومآ
شناد فادها ت هب هقلاع و تیمها هرابرد ناشدیاقع و فیلکت رد زومآ
یفلتخم میهافم تروص هب هفلؤم نیا هچ رگا .دشاب یم فیلک
هقلاع و فیلکت شزرا ،ینورد ربارب رد ینوریب یریگ تهج ،یریگدای فادها ربارب رد یدرکلمع فادها ( تسا هدش کاردا شناد لیلاد هب یساسا روط هب یشزیگنا هفلؤم نیا اما )ینورد اشا یلیصحت فیلکت كی نداد ماجنا یارب نازومآ
،چیرتنپ( دراد هر
1333
،روپروای زا لقن هب ، 1963
.) و یتخانش یاه دربهار زا هدافتسا ،تخانشارف لماش جیرتنپ لدم رد راظتنا هفلؤم رگید یاه هبنج
شناد شلات تیریدم .دشاب یم زومآ
( تورگ ید و چیرتنپ 1333
د سلاک رد درکلمع یارب یمیظنتدوخ یریگدای هب طوبرم هفلوم هس ) لوا .دنتسه مهم سر
شناد هک یتخانشارف یاهدربهار شلات تیریدم و لرتنک مود .دننک یم هدافتسا نآ زا تخانش و تراظن ،یزیر همانرب یارب نازومآ
1Perls & Et al
2Mackensi,Masso & Feransis
4
شناد اگویتام .تسا سلاک یلیصحت فیلاکت هنیمز رد نازومآ (1
2333 یریگدای ،چیرتنپ هیرظن ساسا رب هک تسا دقتعم )
زا یبیکرت یمیظنتدوخ یم هراشا عیانم تیریدم و یتخانشارف و یتخانش یاهدربهار نامه هب اه تراهم .تسا اه هتساوخ و اه تراهم
شناد یشزیگنا یاه یریگ تهج نامه هب اه هتساوخ و دنک شزرا و فده یاه یریگ تهج ،یدمآراکدوخ یاهرواب دننام نازومآ
تساوخ هک نیا یارب تسا دقتعم یو .دراد هراشا تاراظتنا و اب .دوش هداد شزومآ ماوت تروص هب اه تراهم همه دیاب دنبای رییغت اه ه
شناد هب یمیظنتدوخ یاه تراهم همه شزومآ تحت ار اه نآ یشزیگنا یاه یریگ تهج نامه ینعی ،اه هتساوخ ناوت یم نازومآ
(دنک یم كمک یعامتجا هلئسم لح و اه یریگ میمصت رد دوخ هبون هب نیا هک داد رارق ریثات ،چیرتنپ
1333 برع زا لقن هب ،
،هداز 1933 یدربهار یعامتجا هلئسم لح دراد هراشا یعقاو یایند رد لکشم ندرک لح و ندرک فرطرب هب یعامتجا هلئسم لح .)
ناراکمه و ارروم(دنک یم ادیپ یا هلباقم دربهار زیگنارب شلاچ یاه تیعقوم یارب نآ هلیسو هب درف هک تسا یلک
،2
2338 زا لقن هب ،
، ییاضر 1963 ودیم و وزن ،لایرزید هاگدید ساسا رب .) -
زرویلا (9
2331
،یمشاه همجرت ، 1966
دنچ نیارف كی یعامتجا هلئسم لح )
و هلئسم دروم رد یریگ تهج )فلا زا دترابع هفلوم ود نیا .تسا هدش لیکشت لقتسم اتبسن یلصا هفلوم ود زا هک تسا یلماعت یدعب گ تهج .هلئسم لح یاه تراهم )ب ات و دراد هراشا نانآ فارطا طیحم لئاسم هب دارفا هجوت یگنوگچ هب هلئسم هب تبسن یری
یتخانش یوگلا یدودح -
لح یاه تیفرظ زا اه نآ یبایزرا یگنوگچ و دنراد دوخ یگدنز لئاسم هی تبسن دارفا هک یتباث یناجیه
هلئسم هب تبثم یریگ تهج لماع ود ناشیا .دهد یم ناشن ار دوخ یا هلئسم ود .دننک یم یفرعم ار هلئسم هب یفنم یریگ تهج و
لح رد رثوم ندش ریگرد یارب ار دارفا تلایامت تسا نکمم هک تسا یعامتجا هلئسم لح یلماع جنپ لدم زا یشخب هدش رکذ لماع لح لماش و دنراد هراشا هلئسم لح یاه كبس رب یگمه هدنام یقاب لماع هس اما .دهد شهاک ای شیازفا ار هلئسم ،یقطنم هلئسم
یتقد یب كبس -
هار ندرک ادیپ یارب راکشآ یراتفر و یتخانش یاه تیلاعف هب هلئسم لح یاه كبس .تسا یبانتجا كبس و یشناکت
هک یدارفا رد و تسا راکفا و اه شنک زا یا هژیو یوگلا فهلئسم لح كبس رگید ترابع هب .دوش یم هتفگ هژیو هلئسم كی لح لات ینیم هلئسم لح یارب . دوش یم هدید دننک یم ش
و هلئسم لح یاه ییاناوت نیب یتبثم طابترا هک دهد یم ناشن اه شهوژپ
گنوه و ایش ، یگ كم ،دراوه( دراد دوج و دارفا رد یمیظنتدوخ ،1
2331 ،گناش ؛ 2331
،هداز برع زا لقن هب ، 1933
جیاتن .)
ویدیزآ شهوژپ (1
2333 گدای یاهدربهار زا هدافتسا هک داد ناشن ) و یتخانش یریگرد شیازفا ثعاب دناوت یم یمیطنتدوخ یری
ناسکآ شهوژپ نینچمه. دوش هلئسم لح یاهتراهم دوبهب و یشزیگنا (8
2333 یاه تراهم شزومآ هک دوب بلطم نیا دیومزین )
1Matiuga
2Morera & Et al
9D’zurilla, Neso Mido & Olivers
1Howard , Mackgi , Shiaa & Hong
1Asidio
8Axan
5
شناد یشزیگنا یریگرد ثعاب یمیظنتدوخ نشاب هتشاد یبسانم باختنا هک دنک یم كمک اه نآ هب و دوش یم نازومآ
بارطضا و د
وگاتنوم رظن قبط رب .دنوش لمحتم یرتمک (1
2331 زین یمیظنتدوخ یاهدربهار هب هکلب یتخانش یاه دنیارف هب اهنت هن هلئسم لح )
هلئسم لح یاتسار رد بسانم یاه تیلاعف یارجا زا و هداد رارق تراظن و یبایزرا دروم ار دوخ دیاب هلئسم هدننک لح و هدوب دنمزاین تشاد یهاگآ یاهدربهار شزومآ صوصخ رد یقیقحت زونه هک دهد یم ناشن روشک لخاد رد هدش ماجنا تاقیقحت یسررب .دشاب ه
یریگدای یاهدربهار شزومآ یشخب رثا نییعت فده اب اذل و تسا هتفرگن ماجنا هلئسم لح یاه تراهم رب یمیظنتدوخ یریگای رتخد ناناوجون یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ نیودت ریز تروص هب رضاح شهوژپ یساسا لاوس نارهت رهش یناتسریبد
:تسا هدش ؟تسا رثوم رتخد ناناوجون یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآایآ شور :
رد نیا شهوژپ زا شور هبش امزآ ی ش ( ی پی ش نومزآ ، سپ نومزآ اب هورگ لرتنک ) هدافتسا هدش تسا عماج.
،قیقحت نیا یرامآ ة
شناد هیلک یم نارهت رهش ناتسریبد عطقم رتخد نازومآ
لاس رد هک ،دنشاب 1932
- 39 هدوب لیصحت هب لوغشم هنومن باختنا یارب.دنا
شناد نیب زا رظن دروم قطانم نیبزا،ادتبا هک تروص نیا هب .دش هدافتسا یا هلحرم دنچ یا هشوخ یریگ هنومن شور زا نازومآ
پ و شزوما هقطنم نارهت رهش شرور
1 كی نارهت رهش راهچ هقطنم یاه ناتسریبد نیب زا سپس و دیدرگ باختنا شرورپ و شزوما
شناد تسیل یور زا ،یدعب ماگ رد .دش باختنا یفداصت تروصب ناتسریبد ناتسریبد ناتسریبد مود و لوا یاه سلاک نازومآ
فداصت تروص هب روکذم ی
دادعت هداس 133
نا هنومن رفن اهنا یور نومزآ شیپ ناونع هب یعامتجا هلاسم لح همانشسرپ و دندش باخت
سپس . دیدرگ ارجا 93
هورگ ود رد یفداصت تروصب دنا هدروا تسد هب ار هرمن نیرتمک هک یناسک زارفن 11
لرتنکو شیامزا هرفن
ا هقیقد دون هسلج هد رد ار یمیظنتدوخ یاهدربهار شزومآ ،شیامزآ هورگ .دندش نیزگیاج لرتنک هورگ هکیلاحرد درک تفایرد ی
.دوش هسیاقم مه اب هورگ ود جیاتن ات دش هتفرگ نومزآ سپ هورگ ود ره زا سپس .درکن تفایرد یشزومآ هنوگچیه شهوژپ رازبا (ناراکمهو لایرزید یعامتجا هلاسم لح نومزآ 2332
)
ای ن همانشسرپ هب
سو ی هل د ی رز ی لا و ناراکمه ( 2332 ) تهج هزادنا گ ی ر ی خساپ اه ی تخانش ی
، فطاع ی و راتفر ی هب عقوم ی ت اه ی لح
هلئسم ا ی رد گدنز ی عقاو ی حارط ی هدش . تسا ای ن همانشسرپ 52 لماش
لاوس تسا هک وررب ی ی ك قم ی سا جنپ هجرد ا ی هب
ه ی چ هجو رد دروم نم قدص من ی دنک ( رفص ) ات لاماک رد دروم نم قدص م ی دنک ( 1 ) هجرد دنب ی هدش . تسا نی م ی زا تلااوس
هب ارب ی زرا ی با ی اتن ی ج تبثم لثم ( هب رظن نم ره هلئسم ا ی لباق لح تسا ) و نی م د ی رگ هب تروص فنم ی لثم نم هزادنا
،مشلات تقو
1Montago
6
فرص من ی منک بی نا هدش . تسا ای ن همانشسرپ زا
جنپ هدرخ قم ی سا کشت ی ل هدش تسا هک دنترابع : زا
تهج گ ی ر ی تبثم تبسن
هب هلئسم
، تهج گ ی ر ی فنم ی تبسن ب ه هلئسم
، لح قطنم ی هلئسم
، كبس بانتجا ی و كبس شناکت / ی ب ی تقد .ی
:تاعلاطا لیلحت و هیزجت شور نومزآ شیپ اب یهورگ ود حرط هک قیقحت حرط هب هجوت اب رضاح شهوژپ رد -
یم لرتنک هورگ اب نومزآ سپ دیئات یارب ،دشاب
هیضرف .دش هدافتسا سنایراووک لیلحت نومزآ زا اه
ی اه هتفا
وس لا لصا ی لوا :
؟تسا رثوم رتخد ناناوجون یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآایآ لودج
1 اه سنایراو ینگمه یسررب روظنم هب نیول نومزآ ،
هجرد F دازآ ی 1 هجرد
دازآ ی 3 حطس
رادانعم ی
1112 1
26 35311
اب هجوت هب تاعلاطا لودج
2 م ی ناوت تن ی هج رگ تف هک نوچ Fتبسن حطسرد دصرد 95
مطا ی نان نعم ی راد من ی
،دشاب اربانب ی
،ن
راو ی سنا یاه غتم ی یاهر پی ش نومزا هورگود یواسم دندوب و ضرف رفص ار من ی ناوت در درک و اب دوجو توافت یکدنا هک نیب
نیگنایم یاه ود هورگ دوجو دراد یم،
ناوت ود هورگ ار لبق زا لامعا هلخادم شزوما ربهار اهد ی دوخ ظنت ی م ی زا ظاحل ریغتم دروم
یسررب یواسم رظنرد تفرگ ( 31 /
>3 .) p
لودج 2 فورگوملک نومزآ ، -
عیزوت ندوب لامرن یسررب روظنم هب فنریمسا
م ی گنا ی ن دادعت
حطس Z رادانعم ی
191135 93
35236 35811
ک نومزآ طسوت عیزوت ندوب لامرن هضورفم فورگومل
- تسدب ریداقم دهدیم ناشن هدما تسد هب جیاتن هک دیدرگ یسررب فنریمسا
.تسا لامرن ،عیزوت هدما لودج
4 یعامتجا هلاسم لح سایقم هرمن هب طوبرم سنایراوک لیلحت تابساحم هصلاخ
7
عبنم غت یی تار عومجم
تاروذجم هجرد
دازآ ی م ی گنا ی ن تاروذجم حطس F
انعم راد ی ناوت
راما ی
پ ی ش نومزآ 21235232
1 21235232
1561 35383
33 / 1
هورگ 1113115922
1 1113115922
86511 35333
اطخ 119335691
22 211518
لودج رد هک هنوگنامه 1
(، تسا هدش صخشم 11
/ 86 (=
22 / 1 F) ( یرادانعم حطس رد) 31
/
>3 شزوما شور هک دهد یم ناشن )P
میظنت دوخ یاهدربهار . تسا هدش اههورگ رد رییغت ثعاب ی
ناوت یرامآ ربارب اب ی ك
؛تسا ی ینع ناکما یاطخ عون مود دوجو
هتشادن .تسا هورگ نومزآ سپ هرمن هب تبسن شیامزآ هورگ نومزآ سپ هرمن هک دنک یم صخشم هورگ ود یاه نیگنایم هظحلام
پ قیقحت ضرف و دوش یم در رفص ضرف ینعی. تسا هتفای شیازفا لرتنک اب نیاربانب. دوش یم هتفریذ
31 تفگ ناوت یم نانیمطا دصرد
هک شزومآ .تسا رثوم رتخد ناناوجون یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار
یعرف یاه لاوس یکفت هب ریز لودج رد ،یعامتجا هلاسم لح یاه هداد ندوب لامرن و اه سنایراو ینگمه ضرف یرارقرب هب هجوتاب یاهسایقم هدرخ ك
( یعامتجا هلاسم لح یتقد یب یریگ تهج ،یبانتجا یریگ تهج، یقطنم هلئسم لح، یفنم یریگ تهج ،تبثم یریگ تهج
-
) یشناکت .تسا هدش هداد ناشن سنایراوک نومزآرد
لودج 6 اه سایقم کیکفت هب سنایراوک لیلحت تابساحم هصلاخ
لح هلاسم
قطنم ی عومجم
اهروذجم یگنایم
ن اهروذجم هجرد F
یدازآ حطس
ینعم یراد
شیپ نومزآ
هورگ اطخ 350/419
38 / 13162
31 / 9622 350/419
38 / 13162
98 / 11 321
/ 3
111 / 12
1
1 22 191
/ 1
111 / 1
تهج گ ی ر ی
فنم ی
8
شیپ نومزآ
هورگ اطخ 276/123
61 / 12119
18 / 1121 276/123
61 / 23119
12 / 12 832
/ 3
112 / 11 1
1 22 162
/ 1
111 / 1
تهج گ ی ر ی
تبثم شیپ نومزآ
هورگ
اطخ 495/254
38 / 93891
39 / 8611 495/254
38 / 93891
11 / 29 211
/ 3
213 / 21 1
1 22 190
/ 1
111 / 1
ب ی تقد ی
شیپ نومزآ
هورگ
اطخ 128/263
38 / 3961
39 / 366 128/263
38 / 3961
38 / 13 212
/ 3
111 / 3 1
1 22 193
/ 1
111 / 1
بانتجا ی
شیپ نومزآ
هورگ اطخ 115/214
12 / 2211
11 / 612 115/214
12 / 2211
89 / 13 121
/ 3
162 / 6 1
1
22 196
/ 1
111 / 1
؟تسا رثوم رتخد ناناوجون رد هلئسم هب تبثم یریگ تهج رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآایآ : لوا یعرف لاوس لودج رد هک هنوگنامه 8
، تسا هدش صخشم یریگ تهج،
( هلاسم هب تبسم تبثم 213
/ 21 (=
22 / 1 F) ) یرادانعم حطس رد
( 31 /
>3 اب نیاربانب. تسا هدش اههورگ رد رییغت ثعاب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ شور هک دهد یم ناشن ) P 31
تبثم یریگ تهج( یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوت یم نانیمطا دصرد لاسم هب تبسن ه
رد ) .تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون
رثوم رتخد ناناوجون رد هلئسم هب تبسن یفنم یریگ تهج رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآایآ :مود یعرف لاوس لودج رد هک هنوگنامه؟تسا 8
(یفنم یریگ تهج تسا هدش صخشم 112
/ 11 (=
22 / 1 F) ) ( یرادانعم حطس رد 31
/
>3 ناشن )P
شور هک دهد یم اب نیاربانب. تسا هدش اههورگ رد رییغت ثعاب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ
31 یم نانیمطا دصرد
هلئسم هب تبسن یفنم یریگ تهج( یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوت رد )
.تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون
9
زومآایآ :موس یعرف لاوس رثوم رتخد ناناوجون رد هلئسم هب یقطنم یریگ تهج رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار ش
لودج رد هک هنوگنامه؟تسا 8
( هلئسم هب یقطنم یریگ تهج تسا هدش صخشم 111
/ 12 (=
22 / 1 F) ( یرادانعم حطس رد ) 31
/
>3
گ رد رییغت ثعاب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ شور هک دهد یم ناشن ) P اب نیاربانب.تسا هدش اههور
31 دصرد
هب تبسن یقطنم یریگ تهج( یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوت یم نانیمطا هلئسم رد ) .تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون
جا كبس یریگ تهج رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآایآ :مراهچ یعرف لاوس رتخد ناناوجون رد هلئسم هب تبسن یبانت
لودج رد هک هنوگنامه؟تسا رثوم 8
( هلئسم هب تبسن یبانتجا كبس یریگ تهج تسا هدش صخشم 162
/ 6 (=
22 / 1 F) ) حطس رد
( یرادانعم 31
/
>3 تسا هدش اههورگ رد رییغت ثعاب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ شور هک دهد یم ناشن ) P
اب نیاربانب..
31 تهج( یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوت یم نانیمطا دصرد
هلئسم هب تبسن یبانتجا یریگ رد )
.تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون
یتقد یب كبس یریگ تهج رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآایآ:مجنپ یعرف لاوس -
ن رد هلئسم هب یشناکت رتخد ناناوجو
لودج رد هک هنوگنامه؟تسا رثوم 8
( هلئسم هب تبسن یتقد یب كبس یریگ تهج ، تسا هدش صخشم 111
/ 3 (=
22 / 1 F) ) حطس رد
( یرادانعم 31
/
>3 تسا هدش اههورگ رد رییغت ثعاب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ شور هک دهد یم ناشن ) P
اب نیاربانب..
31 اوت یم نانیمطا دصرد تهج( یعامتجا هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ن
یتقد یب یریگ -
هلئسم هب یشناکت رد )
.تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون
یریگ هجیتن و ثحب اب هک داد ناشن جیاتن 31
لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوت یم نانیمطا دصرد یعامتجا هلئسم
.تسا رثوم رتخد ناناوجون جیاتن
تسد هب هدمآ
اب یرایسب زا تاقیقحت زا
،هلمج چیرتنیپ (ایسراگو 2331
)
،كناش ( 2336 ) و
اتون ( 2311 )
، هک طابترا تبثم و رادینعم ی یریگدا دوخ میظنت ار یعامتجا هلاسم لح ناوت شیازفاو شرازگ
دندومن مه یناوخ
دراد . فده زا نیا شهوژپ ف مهار ندروآ هنیمز تهج دربراک شرتسگ هدافتسا زا دربهار یاه ی یریگدا میظنتدوخ رد
شیازفا
یعامتجا هلاسم لح ناوت شناد
نازومآ دشابیم راظتنا. نیا تسا هک شزومآ اب هدافتسا زا یاهدربهار ی
یریگدا
،میظنتدوخ نامدنار
هلاسم لح ناوت شناد
نازومآ ار شیازفا .دهد ی یاه هتفا تسد هب
هدمآ دهدیم ناشن هک
لامعا ریغتم لقتسم ی ینع شزومآ
یاهدربهار ی
یریگدا دوخ یمیظنت شیازفا رب یعامتجا هلاسم لح
شناد نازومآ رثا تبثم و ینعم راد هتشاد اذل ناوتیم نینچ هجیتن
تفرگ هک یهاگآ و علاطا شناد نازومآ زا یاهدربهار ی
یریگدا دوخ یمیظنت و هب یریگراک نآ
اه رد رما یعامتجا هلاسم لح
رثا شخب .دشابیم مه نینچ جیاتن شهوژپ لیلحتارف تولراش
و ناراکمه (
2336 دهدیم ناشن ) تیقفوم
یعامتجا هلاسم لح رد
شناد نازومآ رد هدافتسا زا یاهدربهار ی
یریگدا دوخ میظنت تسا اریز شناد زومآ رد تروص نتشاد نینچ یتراهم رداق تسا
نمض ظفح هزیگنا همانرب ر یزی یرتبسانم تهج
،یدنب هقبط خساپو
ییوگ هلاسم لح اتجیتنو هتشاد
،دشاب نینچ شناد یزومآ
10
هولاع رب فادها هاتوک تدم هک انامه تیقفوم یعامتجا عوضوم كی رد تسا
اب هدنیآ یرگن یریسم ار یارب دوخ میسرت دنکیم
هک اب شلات دایز دیاب زا نیا ریسم روبع دیامن وس رگید زا. ی
یک زا نیرتربتعم یاهصخاش
ی
،یریگدا یریگراک هب
یاهدربهار دوخ
(اتون شهوژپ.تسا یمیظنت 2311
) دهدیم ناشن هک
شناد نازومآ قفوم مامت هتشر یاه
،یلیصحت رتشیب
زا یاهدربهار دوخ
یمیظنت
هدافتسا دنیامن یم یارب
نییبت نیا ی هتفا اه (اتون 2311 تسا دقتعم ) یاهدربهار
دوخ میظنت
،یرگ شناد نازومآ ار راداو دنکیم ات هب
روط
،یتخانشارف یشزیگنا
و یراتفر رد هرادا رکفت و ی یریگدا دوخ
لاعف دنشاب و لرتنک ی یریگدا ار
رد تسد
دنریگب شناد. نازومآ دوخ میظنت تیقفوم دوخ ار هب شلات و ششوک و هن سناش یا یناسآ فیلکت تبسن دنهدیم تسکش. یارب
نانآ ی ك لکشم یتقوم تسا و هن ی ك ماهتا هیلع ییاناوت . تسا
لیزناو نینچمه نوسمات
و نوسگنیویل 2319
دندقتعم هک
شناد نازومآ دوخ میظنت رد هدافتسا زا یاهدربهار یتخانش
فاطعنا ریذپ
،هدوب ماگنه ماجنا فیلاکت هراومه هب ینیبزاب درکلمع
دوخ دنزادرپیم و
دعب زا ماجنا فیلاکت زین هب یبایزرا درکلمع دوخ رب ساسا یعامتجا فادها نییعت
هدش مادقا دننکیم و هراومه
هتسب هب بسک تیقفوم یا مدع تیقفوم رد ندیسر هب فادها نییعت هدش یارب دوخ شاداپ و ییاه هیبنت رد
رظن دنریگیم نیا هک
یشخبرثا رظنم نیا زا و دیامن یم كمک تدش هب یطیحم و یعامتجا تاعوضوم رد یتا لیاسم لح هب عوضوم یاهدربهار
شناد یعامتجا هلاسم لح ناوت شیازفا رب یمیظنتدوخ .تسا نییبت لباق رتخد نازومآ
همادارد هک داد ناشن جیاتن هب هجوتاب
( 213 / 21 (=
22 / 1 F) هدما تسدب ) ( یرادانعم حطس رد
31 /
>3 اب )P 31 نانیمطا دصرد
رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوتیم زا .تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون رد هلئسم هب تبثم یریگ تهج
(بوک هب ناوت یم رضاح هتفای اب وسمه تاقیقحت هلمج 2319
تسا دقتعم یو.دومن هراشا ) هک
ناماس یهد ی و یریگدا لح ناوت
هلاسم طابترا میقتسم . دراد
جیاتن رضاح زین ناشن داد نمض هکنیا شناد زومآ زا شزومآ ی یریگدا وخ د میظنت هب ناونع یتراهم
یارب بسک تیقفوم رد یعامتجا تاعوضوم شزومآ
هداد هدش هرهب دنم .دنکیم ادیپ تسد زین یرتلااب هلاسم لح ناوت هب دوشیم
اب دانتسا هب جیاتن اهشهوژپ ی پی ش ی ن
،رلیم زتیمشا و تلایاو
،تروک ( 2336 )
؛ نلاپوک
،ناراکمهو (
2311 ) یم ناوت نینچ هجیتن
یریگ درک هک یاهتراهم یددعتم
زا رذگهر شزومآ هار ی اهدر ی ظنتدوخ ی م ی هب تسد یم دننام،دنیآ صیخشت
یاهخساپ،هلئسم
،یبوانت یسررب یاهدمایپ هار
لح باختنا
،هدش رکفت لبق زا
،لمع رکفت رد صوصخ هار
یاهلح بسانم و . هریغ اب نیا للادتسا
یم ناوت تفگ هک شزومآ اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی اناوت ی ی لح هلئسم یعامتجا ار شیازفا یم . دهد نیا شور هویش یا هب تسد
یم دهد هک ناناوجون زا
رذگهر نآ یم دنناوت ییاهضراعت ار
هک اب
،نیدلاو یایلوا هسردم و نلااسمه
،دنراد لح ودننک تهج
گ ی ر ی تبثم تبسن هب لح هلاسم اه ی تا ی رد نانا وقت ی ت ودوش اذل ا ی ن ی هتفا زا ا ی ن رظنم لباق بت یی ن تسا .
هک داد ناشن جیاتن نینچمه هب هجوتاب
(یفنم یریگ تهج 112
/ 11 (=
22 / 1 F) ) هدما تسدب ( یرادانعم حطس رد
31 /
>3 اب )P
31 ناناوجون رد ، هلئسم هب تبسن یفنم یریگ تهج رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوتیم نانیمطا دصرد
.تسا هدوب رثوم رتخد هجیتن
نیا قیقحت اب جیاتن قیقحت یز نمرم ( 2333 ) وتدنبید و نمرمیز ( 2313 )
،
،ساتناستیک امیش
و ریو
( 2311 ) گنهامه و
وسمه تسا هیدب ی تسا ماجنا فیلاکت ( درف ی و عامتجا )ی دج ی د اب هدافتسا زا شزوما اهدربهار ی دوخ
11
ظنت ی
،م ثعاب تیوقت اهتراهم ی باستکا ی دیدج می . دوش ارب ی
،لاثم دارفا ی هک شور دیدج ی تهج لح كی هلأسم ار دای هتفرگ ا
،دن دیاب هنومن هلأسم یاه ی هب نآ اه هداد دوش ات دوخ ناش نآ ار لح .دننک ماجنا فیلاکت هب درف كمک می دنک ات ارب ی تیلاعف
یاه ی هک رد حم ی ط ناسنا ی اب دی ماجنا
،دوش هدامآ دنشاب قحت. ی تاق ناشن م ی دهد فیلاکت عامتجا ی نم بسا ی هک اب تیقفوم ماجنا
،دنوش می اوت دن هب ناریگارف كمک دنک ات تاداع و راتفر اه ی ملاس . تبثم تبسن هب اسم ی ل عامتجا ی ار ازفا ی ش و دنهد و زا تهج
گ ی ر ی فنم ی بانتجا دننک . ا ی ن شهوژپ ناشن داد هک شزومآ یاهدربهار ظنتدوخ
ی م ی ببس یاقترا اناوت یی لح هلاسم عامتجا ی
ناناوجون می
. دوش ای ن ی هتفا اب شهوژپ سادمار و ز ی نمرم ( 2336 ) وسمه
،تسا اهنآ ناشن دنداد هک ناناوجون هک زا یاهدربهار
ظنتدوخ ی م ی هدافتسا می دننک اناوت یی لح هلاسم عامتجا ی یرتلااب دنراد و دوخ ار تبثم رت زرا ی با ی م ی دننک . سادمار و ز ی نمرم
( 2336 ) رب ای ن رواب دندوب هک ظنتدوخ ی م ی شقن لع یت ی ار رد پی تفرش ناناوجون و هدافتسا زا اناوت یی لح هلاسم عامتجا ی ای اف م ی دنک
اربانب ی ن اب رد رظن نتفرگ ای هکن زرادوخ ی با ی یاه فنم ی و غ ی عقاور ی زا لماوع لصا ی بانتجا ناناوجون زا لاکت ی ف شلاچ گنا ی ز
دنتسه و هجوت ساسح ی ت و لباق ی ت غت یی ذپر ی یر ای ن زرادوخ ی با ی اه هب وع لما حم ی ط ی
، رگا ناوتب اب هرهب گ ی یر زا اهدربهار یی صاخ
زرا ی با ی یاه غ ی عقاور ی و فنم ی شناد نازوم ار شهاک داد می ناوت ما ی راود دوب هک اناوت یی لح هلاسم عامتجا ی ناناوجون و پی یور نآ
قفوم ی ت اه ی ناش ازفا ی ش ی زادبا هلمج ا ی ن ا ی ن اهدربهار م ی ناوت اهدربهار ی ی گدا ی ر ی دوخ ظنت ی م ی دشاب . هب ای ن نعم ی هک می ناوت زا
رط ی ق غت یی ر ارش ی ط شزومآ هب لکش ی هک ناناوجون دنناوتب شقن یرتلاعف ار رد دنور ی گدا ی عامتجایر ی وخ ی ش ای اف دننک می ناوت
ببس ای داج اناوت یی لح هلاسم عامتجا ی بی رتش رد اهنآ دش .
هک داد ناشن جیاتن زین شهوژپ موس لاوس دروم رد هب هجوتاب
( 111 / 12 (=
22 / 1 F) هدما تسدب ) ( یرادانعم حطس رد
31 /
>3 )P
اب 31 ناناوجون رد هلئسم هب یقطنم هلئسم لح ییاناوت رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوتیم نانیمطا دصرد
.تسا هدوب رثوم رتخد نیا
هجیتن یریگ اب هتفای یاه ریاس نارگشهوژپ زا
هلمج یراصنا ( 1962 )
، رادزرو ( 1966 ) وسمه تسا . رثا
شخب ندوب هدافتسا زا ربهار یاه دوخ یمیظنت یارب یقطنم هلئسم لح ییاناوت طسوت
ناگدنسیون و
نارگشهوژپ یددعتم
هلمجزا
گنای و ینیل ( 2313 )
، تنایرب )(
،یکازتیمرد یرادنوی
سادوگو ( 2333 ) راکا،
و سیماتکا ( 2313 ) وسوهوا ناراکمهو (
2313 ) دروم
دییأت رارق هتفرگ تسا . رد بت یی ن ا ی ن هلئسم م ی ناوت هب ا ی ن دروم هراشا تشاد هک ناناوجون هک
زا اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی بی رتش ی
هدافتسا م ی دننک ماگنهرد ی گدا ی ر ی عس ی می دننک نامه عقوم اب رادانعم ندرک تاعلاطا حم
ی ط ی و عامتجا ی ا،
ی داج طابترا قطنم ی اب
تاعلاطا
،لبق لرتنک گنوگچ ی ای ن رف آ ی دن و ا ی داج حم ی ط ی گدا ی ر ی
،بسانم بلاطم ار ی دا گب ی دنر و ناوت لح هلاسم عامتجا ی دوخ
ار دنربلااب .
هک داد ناشن جیاتن زین شهوژپ مراهچ لاوس اب طبترم جیاتن هب هجوتاب
(یبانتجا كبس 162
/ 6 (=
22 / 1 F) ) هدما تسدب حطس رد
( یرادانعم 31
/
>3 اب )P 31 ناوتیم نانیمطا دصرد كبس یریگ تهج رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ
.تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون رد هلئسم هب تبسن یبانتجا جیاتن
نیا ضرف ی ه اب هتفای یاه یدمص ( 1968 )
، رلهوب ( 2311 ) سیسورد
و ناراکمه (
2311 ) وسمه تسا جیاتن نیا شهوژپ اه ناشن یم
،دنهد شزومآ یمیظنتدوخ تهج رب
تبسن یبانتجا كبس یریگ
12
.تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون رد هلئسم هب نیققحم
یرایسب ( تنارگ و
،ناراکمه (
2311 )
،یوراه رچلف و
،چنرف ( 2311 )
یتلااسکاپ (
2313 )
،دندقتعم یاهوگلا
تسردان رد شزادرپ لح هلئسم یعامتجا و
للادتسا یعامتجا رد
لکش یریگ بانتجا زا
مدق نتشادرب هب تمس ح ل
،هلاسم شقن هدمع یا افیا یم . دننک رب نیا ساسا یعس یم دوش اب هدافتسا زا عاونا هلخادم یاه ینتبم
رب ی گدا ی ر ی نیا هنوگ
،تلاکشم عفترم
دوش زا هلمج ا ی ن اهدربهار زا هاگن
،رلیم زتیمشا و تلایاو
،تروک ( 2336 )
؛ نلاپوک
،ناراکمهو (
2311 ) شزوما اهدربهار ی دوخ ظنت ی م م ی وت دنا دشاب . رد نیا هعلاطم اهدربهار ی یمیظنتدوخ و
شزومآ یاهدربهار نا
رتخد ناناوجون رد هلئسم هب تبسن یبانتجا كبس یریگ تهج رب هدافتسا
. دش زا ییاجنآ هک رد نیا شور یشزومآ تراهم ییاه
دننام
،یریگارف یهدنامزاس
و هریخذ یزاس شناد و تلوهس هرهب یرادرب زا
،اهنآ همانرب یر
،یز تراظن و لرتنک رد میظنت تقو
،
ةوحن
،شلات باختنا طیحم هعلاطم و كمک نتفرگ زا دارفا
،رگید لرتنک بارطضا و
بانتجا زا للعت ای هحماسم و
،یرادربتشاددای هتسجرب
ندومن تاعلاطا و
رورم ددجم شزومآ هداد
،دندش بیکرت نیا لماوع و نیرمت نآ اه ببس شخبرثا ی رب
ا كبس یریگ تهج رتخد ناناوجون رد هلئسم هب تبسن یبانتج
.دش یاهدربهار روکذم
اب مظن نداد هب نهذ
،دارفا نانآ ار رداق
تخاس ات رب دنیارف یریگدای دوخ طلسم دنوش و یارب نآ همانرب یزیر دننک هک هب رظن دسریم نیرمت نیا تراهم اه رد تدمزارد
بجوم غت یی ر رد م هب تبسن یبانتجا كبس یریگ تهج رتخد ناناوجون رد هلئس
دوش
هک داد ناشن جیاتن شهوژپ مجنپ لاوس دروم رد اتیاهن و هب هجوتاب
یتقد یب یریگ تهج -
( هلئسم هب یشناکت 111
/ 3 (=
22 / 1 F) )
هدما تسدب ( یرادانعم حطس رد
31 /
>3 اب )P 31 رب یمیظنتدوخ یریگدای یاهدربهار شزومآ هک تفگ ناوتیم نانیمطا دصرد
هج یتقد یب كبس یریگ ت -
تاقیقحت جیاتن اب هتفای نیا .تسا هدوب رثوم رتخد ناناوجون رد هلئسم هب یشناکت سمدار
و نمرمیز
( 2311 ) ساتناستیک و
نمرمیز ( 2333 ) گنهامه .تسا
تاقیقحت
،توسید
،زریور و ساب ( 2311 ) نارگا و ناراکمه ( 2312 ) و
وهنیتاک ( 2338 ) نی ز وسمهزا یی اب ا ی ن ی هتفا اکح ی ت دراد . رد هیجوت هتفای
،قوف لولاف ( 2331
، هب لقن زا
،رکاه 2331 ) داقتعا دراد
هک یضعب زا ناناوجون صقن رد هجوت هب اسم ی ل عامتجا ی
،دنراد هب نیا تروص هک یمن هبدنناوت لصا هلاسم هجوت ناشن دنهد . اما
یتقو تلاخادم نامرد
ی و شزوما اهدربهار یی ارب ی مرت ی م ا ی ن عوضوم ار شزوما م ی هد ی م رداق هب لابند ندرک هلاسم
؛دنتسه
طورشم هب هکنآ نیا شناد نازومآ زا رظن یدشر هب حطس دروم رظن هدیسر دنشاب شناد. زومآ رد نیا نامز ییاناوت ینهذ یارب
هدافتسا زا اهدربهار و
هجوت هب لصا هلاسم ار
،دراد اذل شزومآ اهدربهار رد
نیا شهوژپ هتسناوت نیا كیرحت ار داجیا دیامن و
صقن اهنآ ار رد ب ی هجوت ی لح هلئسم عفر دیامن و درکلمع هورگ یشیامزآ ار
رد هسیاقم اب هورگ لرتنک لااب . دربب اب شزومآ
اهدربهار شناد
نازومآ یم دنزومآ ات زا طاقن فعض و توق شیوخ رد لح هلاسم عامتجا ی هاگآ دنوش و دننادب هک مادک
تاعوضوم عامتجا
ی راوشد و مادک كی زا اهنآ ناسآ رت تسا و هب هچ یزیچ هقلاع دنراد هب رگید نخس نانآ یم دنناد هک هچ
یزیچ ار دیاب ارف
،دنریگب رتهب تسا هچ یزیچ ار سررب ی دننک و نیرتهب نامز یارب زکرمت یور ی ك لاعف ی ت و ی ا هلاسم عامتجا ی
هچ ینامز تسا . اب هجوت هب تن ی هج گ ی ر ی می ناوت پ ی تاداهنش ز
ی ر ار ارا ی ه دومن :
13
1 - رارق نداد همانرب اههاگراک ی
شزومآ ی تهج شیازفا اناوت یی لح هلاسم عامتجا ی هب ناونع همانرب نب ی دا ی رد اقترا ی زهب ی تس ی
تخانشناور ی دارفا .
2 - یارب نارواشم ددرگیم داهنشیپ اناوت
یی لح هلاسم عامتجا ههاگراک و تاسلج رضاح شهوژپ جیاتن هب هجوت اب دارفا ی شزومآ یا
.دنهد رارق دوخ یراک همانرب رد ار یمیظنتدوخ رب ینتبم 9 - شزومآ یاهدربهار یریگدای
یمیظنتدوخ رثا
یرثوم اناوترب یی لح هلاسم عامتجا ی شناد نازومآ . دراد
نیاربانب مزلا تسا د ر
اتک ب اه ی یسرد یارب یهاگآ شناد نازومآ
، شزومآ اهدربهار هدناجنگ دوش . نیا یهاگآ هب شناد نازومآ نیا ناکما ار یم
دهد هک رد ییورایور اب
فیلاکت عامتجا ی نیرتهب دربهار ار دننیزگرب .
1 - اب هجوت هب شقن و تیمها یاهدربهار یریگدای
یمیظنتدوخ مزلا
تسا اهنآ رد نینس و هرود یاه
،فلتخم شزومآ هداد .دنوش
1 - هب نیفلوم و ناگدنسیون باتک
یاه یسرد داهنشیپ
،دوشیم یاهوگلا لح هلاسم هک رب ساسا یریگدای میظنتدوخ
انب هدش ار رد
بتک شناد نازومآ رتشیب دروم ثحب رارق .دنهد
8 - ره دنچ شزومآ و رارقتسا راهم یاهت یمیظنتدوخ
ًاتدمع رب هدهع ماظن یشزومآ و نیرمت و تسرامم دوخ درف
،تسا اما
نیدلاو م دنناوتی اب دیهمت طیارش بسانم یگداوناخ و
بیغرت و قیوشت
،زومآشناد یریگراکب
نیا تراهم اه رد هزوح عامتجا ی ار
لیهست و تراظن .دننک
عبانم
دک ی
،رو ورپ ی ن ( 1966 ) سانشناور ی ی گدا ی ر . ی نارهت نامزاس: هعلاطم و ودت ی ن بتک مولع ناسنا ی اههاگشناد .
،یدمص نیورپ (. 1968 ) ریثأت شور یاه یتیبرت و یمیظنتدوخ یلیصحت
رب تفرشیپ ت یلیصح هزات. یاه مولع یتخانش . 3 ( 1 .40 -48 :)
،رویدک نیورپ (. 1963 ) یسررب مهس یاهرواب
،یدمآراکدوخ
،ینادرگدوخ شوه
و تفرشیپ یسرد نایوجشناد هب روظنم هئارا ییوگلا یارب یریگدای هنیهب .
،نارهت هدکشهوژپ میلعت
و تیبرت .
نارفغ ی
، ما ی . ر ( 1932 ) هطبار یاهدربهار یمیظنتدوخ
و یاهرواب نادرگدوخ رد
شیازفا شزیگنا یلیصحت و یدمآراکدوخ شناد
نازومآ ایاپ. ن همان
یسانشراک دشرا هتشر یسانشناور
، هاگشناد دازآ نارهت .زکرم
،رادزرو . ف ( 1966 ) ریثات شزومآ یاهدربهار یتخانشارف
رد تفرشیپ یلیصحت یضایر شناد نازومآ رتخد هیاپ لوا ییامنهار ناتسرهش ملاسا . رهش نایاپ
همان یسانشراک دشرا هتشر مانرب زیره یس هاگشناد هملاع یئابطابط .
ی روپروا رذا،
( 1963 .) یسررب هطبار كبس اه ی وه ی گدرسفا،ت ی اب ی گدا ی ر ی وجشناد ی نا . اپ ی نا همان سانشراک ی دشرا هاگشناد دازا ملاسا .ی دحاو نارهت زکرم .
راصنا ی
، نسح ( . 1962 .) هسیاقم اناوت یی لح هلاسم ن ناناوجو و كبس دنزرف رورپ ی ناکدوک اونشان و اونش . نایاپ همان یسانشراک دشرا
یسانشناور
یمومع . هاگشناد نارهت .
مشاه ی س،
ی هد ارهز ( 1966 .) یسررب هطبار اهدربهار ی ی گدا ی ر ی رب پ ی تفرش صحت یل ی سرد فارغج یا . اپ ی نا همان سانشراک ی دشرا هاگشناد دازا ملاسا .ی دحاو نارهت
بونج .
فیس ع یل ربکا ، 1966 . یسانشناور یشرورپ : یسانشناور یریگدای و شزومآ ، نارهت ، نارود
Coplan, J., Prakash,K.,Oneil,K.,&Armer,M.(2014). Do you want to play? Distinguishing between conflicted shyness and social disinterest in early childhood. Development psychology, 40 (2), 244-258.
14
Dizurilla, T.,&Sheedy,C.(1992). The relation between social problem solving ability and subsequent level of academic competence in college student. Cognitive Therapy and Research, 16,589-599.
Grant,S.,Elliot,R.,Giger,N.,&Bartoluci,A.(2011). Social problem solving abilities, social support, and adjustment among family caregivers individuals with a stroke. Journal of rehabilitation psychology,46(1),44-57.
Harvey,R.,Fletcher,J.,& French,D.(2011). Social reasoning: a source of influence on aggression. Clinical Psychology Review, 21,494-527.
Miler,J.,Schmidt,L.,&vaillancourt,T.(2008). Shyness, sociability, and eating problem in a non clinical sample of female undergraduates. Eating Behavior,9(3),352-359.
Pakaslahti,L.(2010). Children and adolescents aggressive behavior in context: the development and application of aggressive problem-solving strategies. Aggression and Violent Behavior,5,467-490.
Cobb, R. (2013). The relationship between self- regulated learning behaviors and academic performance in web- based courses. A Dissertation submited to the faculty of Virgini polytechnic Instute and state university fo rthe degree of Doctor of philosophy.
Axan, Christopher.(2009). Problem solving orientation: Taking another look: Electoronic journal of research in educational psychology,No. 10, Vol 4(3), pp: 529-55,
Asidio, Eric, Radosevich, David J.,& Chasteen, Christopher S.,(2009). Problem solving validity of four commonly used goal orientation instruments, Contemporary Educational Psychology 28, 434–464
Wanckor,P. Wihard, T &Wigo, J. (2014). Performance-approach goals: good or bad forms of Problem solving?, International Journal of Educational Research 39, 339–356
Perls, Frank, Brinter, Shari, L., & Valiante, Giovanni.(2009). Relation between problem solving and self-belifs of Middle school student in Writing and Science: Contemporary educational psychology,25,406-422
Pintrich,Pual.R.(1333). An achievement goal theory perspective on issues in motivation terminology, theory, and research: Contemporary educational psychology,24,92-104
Pintrich, Paul R., Garsia, AnneMarie M.& Kempler, Toni M.(2001). Current issues in achievement goal theory and research, International Journal of Educational Research 39, 319–337
Nota, L. (2014). Self–regulation and academic achievement and resilience: A longitudinal study International Journal of Educational Research, Volume 41, Issue 3, 2014 , Pages 198- 215
Pintrich, P. R. & DeGroot, E. V. (1333). Motivational and self- regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational psychology, 82(1). 33-40
Schunk, K. H. (2008). “Teaching Elementary students to self- regulate practice of mathematical skills with modeling”, In K. H. Schunk & B. J. Zimmerman (Eds), Self- regulated Learning: From Teaching to self- reflective practice (pp. 137-159), New York: Gui/fork press.
Schunk, D. H. & B. J. Zimmerman (Ed. ) (1998). self-regulation of Learning and preformance: Issues and Educational Applications, Hillsdale, N. J. : Lawrence Erlbaum Associates
Matiuga. F.D.(2009).Effects of problem-based learning: a meta- analysis. Learning and Instruction,13,553-563.
Mackensi, A. Masso , O & Feransis, T. (2012). Predictors of exercise behavior among university student women:
Utility of a goal – systems / self – regulation theory framework. Personality and Individual differences,44, 921 – 931.
Owosso, V. & weickgenannt, A. (2010). Auditors self-perceived abilities in conducting domain audits . critical persepectives on accounting, 20, 3-21.
Young, K. & lenne, M. (2010). Driver Engagement in distracting activities and the strategies used to minimize risk.Safety Science, 48,326 – 332.