هعماج يسانش يدربراك
لاس تسيب و مهن
، هرامش يپايپ ( 69 )
، هرامش لوا
، راهب 7991
خيرات تفايرد : 77 / 9 / 7991 خيرات شريذپ : 77 / 71 / 7991
صص 729 - 746
هعماج نییبت شقن رثا یتخانش
یشوماخدوخ موهفم ربدیکأتاب یگدرسفا رب یتیسنج یاه
یحاير لیعامسادمحم رايشناد ،
، ناريا ،ناردنزام هاگشناد يعامتجا مولع هورگ
یدابآدومحم بنيز هعماج يرتكد يوجشناد ،
ناريا ،ناردنزام هاگشناد يسانش
هدیكچ م ،يگدرسفا هلمجزا يناور تلالاتخا ناور ريظن فلتخم ياهدرکيور ةعلاطم عوضو
ناور ،يکشزپ همه ،يواکناور ،يسانش
زين و يسانشريگ
هعماج دنتسه يسانش .
هعماج ياهدرکيور ار يعامتجا تلاماعت ياهوگلا و يعامتجا ياهراتخاس تارثا ،ينوريب لماوع ندادرارق لصا اب يتخانش
يم هعلاطم يناور تلالاتخا رب دننك
. رد اح ةلاقم هعماج ياهدرکيور ،رض توافت زا يتخانش
لکش رد يتيسنج ياه رد يگدرسفا ديدشت و يريگ
يم يبايزرا ار نادرم و نانز نايم دوش
. هعلاطم ،لااب فادها هب يبايتسد يارب رضاح شهوژپ ماجنا يليلحت و يفيصوت شور اب هك تسا نيداينب يا
ك تاعلاطا يروآدرگ شور زا اتسار نيا رد و تسا هدش هناخبات
تسا هدش هدافتسا يدانسا ،يا .
هتفاي ناشن يدانسا تاعلاطم زا لصاح ياه
يم شنكاو ،نادرم و نانز دهد يم ناشن يعامتجا ياهراشف هب تبسن يتوافتم يراتفر و يفطاع ياه
نورد هب نانز ينعي ؛دنهد ياهراشف يزير
يم يناور جت ار يگدرسفا زا يرتلااب نازيم ،هجيتن رد و دنزادرپ يم هبر
دننك يلاحرد ؛ نورب هب رابجا اب نادرم هك ريظن يياهراتفر اهراشف نيا يزير
يم ماجنا داوم فرصمءوس يم لاتبم يناور تلالاتخا هب و دنهد
دنوش . و تردق ،شقن ةيرظن هس زا بكرم ةدش هتفرگ راك هب يرظن يوگلا قباطم
هتخومآ ِيشوماخدوخ عوقو ،يشوماخدوخ و تيسنج نيارف رد هدش
هعماج د هشيلك رب ينتبم و يريذپ ليهست ،سنج ره ةرابرد يتيسنج شقن ياه
يم بجوم ار سنج ره ِصاخ يناور تلالاتخا ديدشت اي زورب رد دوش
نيازا ؛ ،ور
« هشيلك فيرعتزاب دنيارف راكوزاس ليدعت و يتيسنج شقن ياه
يعامتجا دربهار کي ،يشوماخدوخ -
لالاتخا شهاك يارب سايقم نلاك يگنهرف يناور ت
» يم بوسحم دوش
.
هژاو اه ی دیلک ی : هعماج شقن ،يناور تلالاتخا يسانش يشوماخدوخ ،شقن ةيرظن ،يگدرسفا ،يتيسنج ياه
لوؤسم هدنسيون
: 19777744911
[email protected] Email:
Copyright©2018, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially.
791 هعماج
و تسيب لاس ،يدربراك يسانش مهن
يپايپ هرامش ، (
69 ) مش ، هرا لوا ، راهب 7991
و همدقم سم نایب أ هل
ناوتان يلصا للع زا يکي يگدرسفا تسا عماوج و دارفا يزاس
.
شرازگ ساسارب لااس رد ،تشادهب يناهج نامزاس ياه
2171 ،
نيمود ،يگدرسفا لاس شيازفا هب هك تسا يلماع
زا رامع يااه
ةطساو هب هتفر تسد (
اب هتسيز اي )
يراميب زا يشان يياناوتان اه
تامدص و هب ؛تسا هدش رجنم7
يروط ياساسا يگدراسفا هاك
2
دودااح 2 / 8 % يراااميب راااب زا ناوتااان ياااه
دوااخ هااب ار هدااننك
تسا هداد صاصتخا (
Ferrari et al., 2013
.) شرازاگ نااشن ااه
يم جيار زا يبارطضا و يگدرسفا تلالاتخا دنهد يرااميب نيرت
دنتااسه ااايند رد يااناور .
21 % هااعجارم داراافا زااكارم هااب هدااننك
يام جانر بارطاضا و يگدراسفا زا ناهج رد يتشادهب و دانرب
هاب زور يگدرسفا هك تسا نيا مهم هتکن لااحرد اايند رد زور
تسا شيازفا (
Lamber, 2006: 498
.)
نازيم رد توافت هراوامه ،نادرام و ناانز رد يگدرسفا عون و
شلاچ يعوضوم اريز ؛تسا هدوب زيگنارب
يگدراسفا عوياش ةنيمزرد
شهوژاپ جيااتن رد يراياسب تاضقانت ،تيسنج ساسارب هدايد ااه
يم دوش . يام ناشن تلااقم يخرب ةجيتن ناانز رد يگدراسفا داهد
تاسا نادرم زا رتشيب (
ينياسح
، 7991 هاسمخ ؛
، 7986 Angst, 2002 و
.)
يم ناشن رگيد يخرب تسا نانز زا رتشيب نادرم رد يگدرسفا دنهد
(
،يملاسا
)7987
و ناانز يگدرسفا نيب يرادانعم توافت زين يخرب و
هدرکن هدهاشم نادرم دنا
(
Grant, 2002
.)
نيانچ دواجو لايلد هاك تاسا نايا راضاح ةالاقم ضرف ةااعلاطم رد يکااشزپ و يتااسيز درااکيور یلااست ،يتاااضقانت
لالاتخا تسا يناور ت .
ناور ملع هب ،يکشزپ
یلسم ةتشر ناونع
،هنيمز نيا رد و کاي ولويزيف زا هاتفرگريثیت ار ياناور للاتاخا
يم ندب يميش دناد
(
Aneshense & Phelan, 2006: 6
) هللاسم اما ؛
ناور دراکيور یلاست هك تسا نيا هاب قايرط هاس زا يکاشزپ
شهوژپ جياتن رد تاضقانت يام راجنم يگدرسفا ياه
دواش . رد
ناور یلست عقاو هدامع دارايا هاس ،يکاشزپ
شهوژاپ رد يااه
هااب يگدرااسفا شهوژااپ رد صوااصخ
ةااطيح يعااامتجا ياااه
1Years lived with Disability , YLD
2 Major Depressive Disorder
يم داجيا تيسنج و يگدرسفا دنك
:
هاگدايد هاك تيسنج اب هطبار رد يتسيز هاگديد ،لوا ةلهو رد شهوژاپ ةانيمزرد ،تسا يکشزپ درکيور يزكرم يعاامتجا يااه
تسا هدش دراو .
هب رما نيا يراي تم ،تياسنج هاك تاسا يترواص
زا ياافيط و ياگنهرف
« نز يگدوااب » و
« يگدواابدرم
» دراام و نز هااب ،
تااسا هدااش هداد لاايلقت کااي ولويب .
هااب تيااسنج يرااي تم ناواانع
شهوژپ رد يعامتجا تسا هدش وحم اه
. کاي ،نارگاشهوژپ رتشيب
هدرك باختنا ار نانز زا هورگ يگدراسفا تالع ياضوت يارب و دنا
ا راي تم ،نانآ هدراك رااحل ار مواس يعاامتج
لمااش هاك دانا داژان
(
Lafontant, 2007
)
، اپ ي هاگ قا ت داص و ي عاامتجا ي (
Roxburg, 2009
)
،
یيحم هداونااخ (
Lian, 2013
)
، ترجااهم (
Morrison, 2008
)
، ناس
(
Mirowsky, 1996
)
، ددعت شقن (
Tan, 2001
)
، بي و ه گ ي (
Umberson
et al., 1992
)
، عااضو ي ت ت ی لااه شااقن يااانعم و (
Simon, 1995
)
،
امح ي ت عامتجا ي (
،يدمحم
)2177
، دلاو يرگ (
Carlson, 2011
)
، راقف
(
Bell, 2003
) دراوم رياس و تسا
.
شهوژپ زا يخرب رد ،مود ةلهو رد هاب يامك هاجوت هاك اه
شقن هاتفريذپ ضراف شياپ نيا ادتبا ،تسا هدش يتيسنج ياه
شهوژاپ سپس و تسا هنانز يراميب ،يگدرسفا هك هدش هاب ااه
لابند هاتفر عواضوم نيا ييارچ نيببت دانا
(
Nolen-Hoeksema,
2003; Chew, 2007; Brown, 2000; Caputo, 2013; Stoppared, 2010; Blee, 1985
؛
،هدژام 7992 ،ياميرك ؛ 7989 ،رواپ عراز و
.)7997
یقف ييوگ
« نانز
» شقن ناينابرق هك دنتسه يتياسنج ياه
و دانا
هاب نادرم مااظن ناعفادام و ناعاضاو ناوانع
داياب يرلاااسدرم
شنزرااس اااما ؛دنوااش عااقاو موااجه درواام و
ي ولولداايا ياااه
هزاداانا کااي هااب نااانز و نادراام يارااب يااگنادرم هنارلااااسردپ هرطاخم و کانرطخ تسا زيمآ
(
،تاياو 7997 :
)274
. رد راما نايا
هك تسا يتروص ماجنا تاعلاطم زا يخرب ساسارب
مااظن ،هداش
زين ار نادرم ناور تملاس يرلااسدرم يم رطخ هب
ارايز ؛دزادنا
هروطسا ريوصت ،ماظن نيا يام درم زا يا
ياراب نادرام و دزااس
هشدخ هانيزه داياب ريواصت نيا ندشنراد يداايز ياناور يااه
دنزادرپب (
،زملوه 7981 :
.)721
شهوژپ رد هکنيا موس ماجنا ياه
يراذاگرثا راكوزاس ،هدش
شقن اراش لاوامعم و تسا بياغ يگدرسفا رب يتيسنج ياه یي
هعماج نييبت شقن رثا يتخانش
يشوماخدوخ موهفم ربديكیتاب يگدرسفا رب يتيسنج ياه 797
هبان هويب ،رقف ريظن يگدنز ناماس تيامح نادقف ،شقن ددعت ،يگ
و يعامتجا ...
هتشاد يروحم شقن نانز يگدرسفا نييبت رد ؛دنا
ناانز هك يتخس و دعاسمان یيارش افرص هك تسا نيا هتکن اما يم هجاوم نآ اب يامن راجنم يگدرسفا هب دنوش
دواش . يالآ ااب ،7
اکيرمآ لامش رد نانز زا يدادعت رد هاك تاسا هدراك هبحاصم
ياهت داننام يراوگاان یيارش و ينمااان ،يتاسد
...
هدواب دانا . وا
هتشادن ييلااب يگدرسفا نازيم نانز نيا تفايرد نآ رد ارايز ؛دنا
ياراب ياشوماخدوخ و دنتشاد ييلااب يزاربادوخ ،نانز ،هقطنم تاسا هدشن يقلت شزرا صاخ گنهرف نآ رد نز کي (
Jack
& Ali, 2010: 4
.) يگدراسفا هاب راوگاان یيارش افرص ،عقاو رد
يمن رجنم زوراب و یياراش هاب ضاراتعا ناکما دوبن هکلب ؛دوش
يم رجنم يگدرسفا هب دوخ دوش
(
،نيركوك 7916 : 14 -
.)11
نياببت و تاسا هدش نايب لکشم هس عفر يارب رضاح ةلاقم شهوژاپ جيااتن زا لاصاح تاضقانت و يگدراسفا ةاطيح يااه
دراد يعااس ،تيااسنج شااقن تارااثا
نازاايم رااب يتيااسنج ياااه
هاب ار نادرام و نانز يگدرسفا ماه رواط
ناامز ماهف سااسارب
هعماج يتخانش دنك هعلاطم يقيبطت يدرکيور اب .
نيدااينب ضرف
ااي ندشلاتبم هب ندوبدرم اي نز افرص هك تسا نيا رضاح ةلاقم يامن راجنم يگدرسفا هلمجزا يناور تلالاتخا هب ندشن ؛دواش
زيم هب هکلب هب و تسا هدرك ينورد ار يتيسنج شقن درف هك ينا
نز نازيم هب رگيد نايب يگدوب
يگدوبدرم و2
ندشلاتبم لامتحا ،9
شيپ يناور للاتخا هب وا يم ينيب
دوش . شيپ نيا قطنم نايا ينيب
شااقن فاايط رد هااك يداراافا تااسا دااح ود زا يتيااسنج ياااه
فايط یاسو داح هاب و دانرترود فايط يگناانز و يگنادرم کيدزن هب اي دنرت لاتبا زا ،دنراد نامأوت يگنادرم و يگنانز يترابع
ناما رد رتشيب ،يگدرسفا هب شقن بيكرت اريز ؛دنتسه
هنانز ياه
يام تايامح دارفا زا ،يگدرسفا لباقم رد ،هنادرم و دانك
. نايا
شيپ هتخااس يداهناشيپ يواگلا سااسارب يراظن ينيب زا هداش
ةيرظن هس بيكرت
« داق و شقن ،يشوماخدوخ تياسنج و تر
»
يم تروص دريگ
.
1Ali
2 femininity
3 Masculinity
هاك تاسا نايا هالاقم يلاصا لاؤاس عقاو رد
« شاقن يااه
يتيااسنج » هااك يااگنهرف و يعااامتجا ياهراتخاااس زا رثیااتم
فيرعت هاعماج راه رد نانز و نادرم بسانم ياهراتفر ةدننك يا
نازيم ديدشت اي زاغآ هب يراكوزاس هچ اب و هنوگچ ،دنتسه ياه
د نيب رد يگدرسفا زا يتوافتم يم رجنم سنج و
دنوش . ريسم رد
شاقن هاك ضراف نايا نومزآ يانورد يتياسنج يااه
هاب هداش
يم رجنم يگدرسفا خساپ ،دوش
شاسرپ نايا هاب ييوگ ياتيمها
يم يساسا اافتا يراكوزااس هاچ ااب يراذاگرثا نايا هاك دباي
يم دتفا . خساپ يارب و يدايلك راي تم ،ماهم شسرپ نيا هب نداد
هتخانشان دياش مان هب يا
« خ يشوماخدو »4
هداش هاتفرگ راظن رد
تسا . شقن زا روظنم تسا ينتفگ هشيلك و اه
هاك يتيسنج ياه
ااابترا يااناور تلالاتااخا اااب زا هتااسد نآ ،داانراد ميقتااسم
هشيلك هاب هاعماج رد هك تسا يدمآراكان و يفنم يتيسنج ياه
يم هداد تبسن نادرم و نانز يگدانامرد ااي فعاض هب و دنوش
و للاسم ربارب رد درف يام راجنم تلاکشم
رد نيارباانب ؛دنواش
هشيلك زا روظنم ،هلاقم نيا هاشيلك ،يتيسنج ياه
يتياسنج يااه
تسا سنج ود ره صتخم يفنم .
شور هب رضاح هلاقم توافت نييبت روظنم
،يگدراسفا رد يتيسنج ياه
هعماج يحيضوت يافرعم ااب ياناور تلالاتاخا ةراابرد يتخانش
ري تم
« يشوماخ دوخ »
يام هالارا داهد
. يواگلا کاي نيانچمه
ققحم يقيفلت يرظن هاعماج نيايبت سااسارب هتخاس
زا يتخاناش
توافت يم يفرعم هلاقم نيا رد يگدرسفا رد يتيسنج ياه دوش
.
هعلاطم ،رضاح شهوژپ عقاورد شور ااب هاك تاسا نيداينب يا
شور اتاسار نايا رد و تاسا هداش مااجنا يليلحت و يفيصوت هناخباتك تاعلاطا يروآدرگ يا
تسا هدوب يدانسا ، .
هتفاي اه
فلا ) یناور تلالاتخا اب طبترم یاهدركيور ياناور تلالاتاخا صيخشت و يبايزرا دنيارف ،نردم نارود رد
4Self-silencing
792 هعماج
و تسيب لاس ،يدربراك يسانش مهن
يپايپ هرامش ، (
69 ) مش ، هرا لوا ، راهب 7991
ينامرد رتسب رد -
ناور راك ادتبا ،ينيلاب اما ؛تسا هدوب ناکشزپ
هتشر نيب درکيور
7يا هقلاع شيازفا هب تملاس ةعلاطم هب يدنم
د ناور يراميب و هتشر زا يرايسب ر
تسا هدش رجنم رگيد ياه .
لکش 7 يم ناشن ار ردام و يلصا ةتشر راهچ ، راظنم زا هك دهد
هطيح هاغدغد يياه مواهفم ةاعلاطم رد هاك دنتاسه دانم
يزااس
يام نآ هاب ناور يرااميب و تملااس دانزادرپ
(
Switzer et al.,
2006: 82
.)
لكش 1 - هتشر ناور تلالاتخا تاعلاطم یلصا یاه ی
عبنم Switzer et al., 2006: 82 :
ياهدرکيور ناور
ناور و يسانش دنتاسه هنايارگدرف يکشزپ
للاتاخا هاب لاتابم دراف رد ار يناور تلالاتخا نامرد و للع و يم وجتسج دننك
. ظن نايا هاير ار ناه و ماسج ندوابازجم ااه
يم يم للادتسا و دنريذپ هعسوت و دشر يلحارم يط نه دننك
يم ا و دباي صخاشم داشر رد تلالاتخا ساسارب ينه للاتخ
يم ناکت ياهداديور زا هك دوش ريااس زا اي يكدوك نارود ةدنهد
يام تلاشن داشر لاحارم يط رد تلالاتخا دانريگ
(
گياسات و
ناراکمه ، 7986 :
.)949
ناور ياهدرکيور يسانش
ناور و ،يکاشزپ
نامرد و يناور تلالاتخا زورب للع يوجتسج رد و هنايارگدرف يلاحرد ؛دنتسه درف ناور و مسج رد اهنآ هاعماج هك
و ياسانش
هاامه يااسانشريگ رااب ناور تملاااس ااحابم ةااعلاطم ماااگنه2
يگژيو ياعيبط و يعاامتجا ياه یيحم ينعي دارفا ينوريب ياه
1Cross-fertilization
2 Eepidemiology
دنتسه زكرمتم .
زيامت هجو هعماج تنس
ناور و يتخاناش يتخاناش
، ةاعلاطم
شلات ،ناور تملاس هاعماج
فاشك ياراب نااسانش يااهوگلا
تسا يناور يراميب و تملاس عيزوت و ديلوت يعامتجا (
يحااير
،يربهر و 7999 :
.)19
زا ياناور تلالاتاخا ،درکيور نيا ساسارب
مه و لباقتم تارثا شنك و اهراتخاس نامز
يعامتجا لباقتم ياه
تسا هتفرگ ريثیت .
لودج 1 - هعماج نییبت رد یرظن یاهدركيور یتخانش
یناور تلالاتخا
*
مود دعب هناشن تيهام اه
( هناااشن للاقتااسا اااي يگتااسباو ياااه
و ياگنهرف تفاب زا يناور تلالاتخا هعماج يخيرات )
زا لقتسم گنهرف هب هتسباو
گنهرف لوا دعب
ااااي فداااه عواااااضوم نياااااااايبت ( يگنواااگچ داااااااايلوت تلالاتااااخا و ياااااناور ةوااااااااحن رد شناااكاو نآ ربارب ) داايلوت يگنوااگچ ياناور تلالاتخا ( دراف تيروحم اب
هناشن هب لاتبم ياه
للاتخا ) ببس
يتخانش ناور
يسانش هعماج يتخانش
شناااكاو ةواااحن يعاااامتجا (
ااااب
تااااااااايروحم خساپ هاب ناگدنهد ياراد صخااااش
للاتخا ) يعامتجا خساپ
يگتخاسرب يعامتجا
(*
زا سابتقا Horwitz, 2006: 58 )
هنااشن ،يعاامتجا خاساپ و يعامتجا تيلع تاعلاطم يااه
هنااشن ار ياناور تلالاتخا ياسررب گانهرف زا لقتاسم ييااه
يم ناور تاحيضوت زا يلصا فده هك يتروص رد ؛دنك ياسانش
هعماج تخاسرب و يتخانش هللاسم نايا کرد ،يعاامتجا ييارگ
هناشن و مللاع هك تسا تافاب لاصاح ،ياناور تلالاتاخا ياه
هاب و هدواب يعامتجا هاب يعاامتجا هتخااسرب کاي ناوانع
رواط
يناور
يعامتجا يتسيز
یطیحم
يسانش ناور
يسانش هعماج ريگ همه
يسانش يکشزپ ناور
هعماج نييبت شقن رثا يتخانش
يشوماخدوخ موهفم ربديكیتاب يگدرسفا رب يتيسنج ياه 799
رف هدش هتخاس يگنه دنا
(
Horwitz, 2006: 58
.)
ب ) هعماج یاهدركيور و ییسنج نیب ةطبار رد یسانش
یگدرسفا هعماج نيببت يارب راي تم نتفرگ رظن رد اب يگدرسفا يسانش
هب تيسنج دراد دوجو هاگديد هس يلك روط
:
یعامتجا یلع هاگديد :7
ار لاؤاس نايا هاگدايد نايا
ياام مرااطم هااعماج ااايآ هااك داانك
تاالع ،يعااامتجا لااماوع و
تسا نانز نايم رد يگدرسفا ندوبرتدايز .
دنمادك لماوع نيا .
عونصم و یگتخاس هاگديد :
شلااچ نايا هاگديد نيا
يم مرطم ار ناايم رد يگدراسفا ندوبرتداايز نازايم ايآ هك دنك
رازبا و تاسا ياعقاو نانز هزادانا يااه
تلالاتاخا نايا يرايگ
يب دنتسه يملع و فرط .
ب هاگديد یعامتجا بسچر :
،نادرام زا رتاشيب ناانز ايآ
يم يگدرسفا نتشاد ِبسچرب دنروخ
.
یعامتجا یلع هاگديد هيرظن ،ياناور يراميب دندقتعم يعامتجا تيلع هاگديد نازادرپ
دراد نانز يگدنز تايبرجت رد هشير .
سرتسا نيب ةطبار رب اهنآ
يم زكرمت يناور تلالاتخا و نانز يگدنز داننك
.
9 واگ ( )1984
يم للادتسا ياسرتسا صاخ رادقم و عون ضراوع و جياتن دنك
هابرجت يگدانز رد ناانز هك يام
نك تاسا ياناور للاتاخا ،دان
(
Rogers & Pilgrim, 2005: 64
.) هيرظن خاساپ رد يتواافتم ياه
سرتاسا یاشنم هاك تاسا هدش مرطم لاؤس نيا هب ناانز يااه
تسيچ . هعماج درکيور همادا رد يرظن ،تاساسحا يسانش
ه يااه
مرط ،يتيعقوم تاراظتنا هراو
شقن ،يتيسنج ياه ،يتياسنج ياه
هعماج و يتيسنج يريذپ
« تاساسحا و تيسنج ،تردق ةيرظن »
يم رورم دنوش .
هعماج فطاوع یسانش
1 Social causation
2 Artifact
3 Gove
هااعماج فااطاوع يااسانش ،4
« و يااگنهرف يرااما ار ساااسحا
يم رظن رد يعامتجا يااهوگلا هاك تاسا ساسا نيا رب و دريگ
هب يگنهرف هنوگ
يم ريثیت هعماج کي مدرم رب يا ااهنآ هك دنراذگ
تااساسحا زا هتسد نآ ات دننك راك دوخ تاساسحا يور رتشيب يم روصت هك دننارورپب دوخ رد ار زوراب هاعماج رد داياب داننك
داانهد (
،روپنااايك و يناگااساروخ ينااابر 7988
:
.)99
هااعماج يااسانش
ناهج ةيضرف ود ،فطاوع يام لماش ار زيامتم اما لومش
دواش
تواافت و گانهرف نياب ةاطبار راظنم زا هك رد يتياسنج يااه
يم فطاوع تسب راك هب ار نآ ناوت
. رااك مياسقت گنهرف ،ادتبا
ي ولولديا و تيسنج ساسارب رب يتيسنج شقن هب وبرم ياه
يم ريثیت سنج ود فطاوع زاربا و براجت مهم رصانع و دراذگ
لکاش رد دنتاسه يگناانز و ياگنادرم يرايگ
(
Alexander &
Wood, 2000: 192
.) ود نييبت تواافت يارب م رد يتياسنج يااه
بيسآ تلاکشم و فطاوع اب نادرم و نانز هك تسا نآ يسانش
هويش هب يفطاع يم هلباقم توافتم ياه
دننك . هشيلك زا يکي اي اه
يفطااع ناانز هاك تاسا نآ عياش يتيسنج يبلاق تاروصت رات
بيسآ ،هجيتن رد و دنتسه يفطاع يريذپ
نادرام زا رتاشيب ااهنآ
تسا (
گ و بمول و ،گ 7999 :
.)226
یتیعقوم تاراظتنا ةيرظن يتيعقوم تاراظتنا ةيرظن يام زااغآ ضراف نايا ااب1
هاك دانك
هاشيلك داننام ،دارافا هاگياج رب ينتبم ياهرواب ،ااهراجنه و ااه
هوراگ کاي نياب يتيعقوام ةاطبار هك دنتسه يگنهرف ياهرواب هورگ اب يعامتجا ار رگيد ياه
يم ناشن هعماج رد دانهد
. ةاتکن
هاشيلك هاب تايعقوم راب يانتبم ياهرواب هك تسا نيا مهم ااه
هيبش هاشيلك ارايز ؛دنتسين يکي اهنآ اب اما ؛دنا هوراگ يااه
يااه
توافتم مه اب فلتخم يتيعقوام ياواتحم ااهنآ ةامه ااما ؛دانا
هسياقم رد ار هورگ شزرا اي هاگياج هك دنتسه لماش ار يزكرم اي هورگ اب هورگ
يم ناشن رگيد ياه دنهد
(
Shields et al., 2006:
.)65
،هار ود زا تياسنج رب ينتبم فطاوع زا يتيعقوم تاراظتنا
4 Sociology of Emotion
5Expectation states theory
794 هعماج
و تسيب لاس ،يدربراك يسانش مهن
يپايپ هرامش ، (
69 ) مش ، هرا لوا ، راهب 7991
يم ديدهت ار نانز ناور تملاس دنك
. مه ،وسکي زا نايا اب يياون
يم ليدبت لعفنم و هتسباو يتادوجوم هب ار نانز ،تاراظتنا دانك
هناشن ،رما نيمه هك يراميب ياه
ه فيرعت يگدرسفا و يناور يا
زاين تارااظتنا نايا زا ياطخت ،راگيد يواس زا و تاسا هدش تاشاد داهاوخ هارامه دواخ ااب ار ياناور يرااميب بسچرب .
ماه ياراب داياب زين نادرم ،نينچمه ،تارااظتنا نايا ااب يياوان
دننك لرتنك تدش هب ار دوخ فطاوع .
ةيرظن حرط هراو یتیسنج یاه
هيرظن مامت ابيرقت اه
هعماج ةزوح ي مه تيسنج يسانش
دانرظن
يم هعماج رد ار يگنادرم و يگنانز ،دارفا هك رااف ااما ؛دنزومآ
شقن نيا درف هکنيا زا يم اجك زا ار اه
نايا ماب اردنااس ،دزومآ
يم مرطم ار لاؤس يم ار يزيچ هچ اقيقد درف هك دنك
دزوامآ . وا
مرط ةيرظن ،لاؤس نيا هب خساپ رد هراو
يتيسنج ياه لاس رد ار
درك هلارا1981
. راصانع زا درام و نز نياب تواافت وا رظن هب
يهدنامزاس يساسا تسا گنهرف ره رد هدش
. راتخاس وا رظن زا
لکش هب يعامتجا شقن يريگ
هراواحرط و يتياسنج يااه يااه
يم رجنم ينه دوش
(
Bem, 1981: 354-355
.)
هراوحرط رثا رد هاب رتاشيب ،نانز ،يتيسنج ياه
رابا يااج زا
ااب دواخ ةناميماص یاباور تاشادهگن راکف هب ناجيه راکشآ هاب ماشخ و تااناجيه بوكراس نيامه ااما ؛دنتاسه نارگيد يم رجنم يگدرسفا دوش
. هراوحرط تياعر اب نانز عقاو رد يااه
يگدراسفا ةخرچ نورد ،يتيسنج يام زااس
نرود ؛دانتفا ،يزاير
هدرسفا مللاع شنكاو ندوبرضم هب داقتعا ،زاس
ينااجيه يااه و
يگدرسفا هب تياهن رد شيوخ اب درف رتشيب يگناگيب ،هجيتن رد يم رجنم دوش (
،سلااو و توبآ 7981
:
.)781
توافت يتياسنج يااه
ينورد هب نانز رد تلالاتخا يزاس (
بارطاضا و يگدراسفا )
و
ينوريب نادرام رد تلالاتاخا يزاس (
يااهراتفر و يرگاشاخرپ
يعامتجادااض )
ياام رااجنم دوااش
(
Rosenfield, 2006: 216
.)
هراوحرط دايدهت زاين ار نادرام ناور تملااس ،يتياسنج يااه
يام هراواحرط نايا زا ريثیاات ااب اراايز ؛دانك ،اااه
رتااشيب ،نادرام
يم لرتنك ار ناشتاساسحا هدايدپ ؛داننك
نآ هاب هاك يا
« ةافطاع
هدشدودحم »
يم دنيوگ . داوام فرصمءوس يهاگ ،ليلد نيمه هب يگدرسفا ةنادرم ةخسن ،لکلا هب دايتعا و
يم هتسناد دوش
.
شقن ربارب رد ناي ط يعون يگدرسفا ايوگ تسا ينتفگ ياه
ماظن ،يرااميب و تاسا يتيسنج مراط يااه
هراو ماه رد ار ااه
يم دنکاش . شهوژاپ جيااتن يام نااشن ااه
،هدراسفا ناانز داهد
شاخرپ هدراسفاريغ ناانز ااب هاسياقم رد يرتشيب يکيزيف ياه
يم ناشن رام هاب تباسن هدرسفا نادرم و دنداد ،هدراسفاريغ ناد
يام ناشن يرتمك يرگشاخرپ دانداد
(
Knox et al.,2003: 226
.)
يم ناشن تاعلاطم ،نينچمه هب يگدرسفا دنهد
زا يدمايپ ناونع
ققحت يگنادرم قاقحت و هتفاي
يام هدايد هاتفاين دواش
. ياگنادرم
قااقحت تااباقر و کانمااشخ ،هااتفاي يااگنادرم و تااسا ريذااپ
ققحت يب يبايزرا زين هتفاين زرا
رد ار دوخ يش
ةجيتن هك دراد يپ
تسا يناور يناشيرپ ،ود ره (
Valkonen1 &Hanninen, 2012:
.)1
يعاامتجا نآ ااب نادرم هك دشاب رتشيب يگنانز نازيم هچره يم نايرج ةرابرد هغدغد و يهاگآ زا يرتلااب نازيم ،دنوش يااه
يم داجيا اهنآرد يتملاس اب راگزاس دوش
. يگناانز تاسا ينتفگ
يب راجنم تملااس زا تظفاحم ياهراتفر هب نادرم رد یقف ،رتش
يم يمن دص ينانز رد رما نيا و دوش يرتاشيب يگنانز هك دنك
دنراد
Kaplan & Marks, 1995(
) شاقن بايكرت عاقاو رد ؛ يااه
يم رجنم يتملاس هب هك تسا يتيسنج دوش
.
شقن ةيرظن یتیسنج یاه
« يم ديكیت ،شقن ةيرظن يرباربان دنك
ياه ،سنج ود رد يتملاس
هاگياج لوصحم تسا نادرم و نانز توافتم يعامتجا ياه
. راب
هاگياج عيزوت رد يرباربان و توافت ،ساسا نيا يعاامتجا ياه
لکش هب نادرم و نانز نيب يااه کبس يريگ
تواافتم يگدانز
لاماوع موطاس و ياناوارف راب و تاسا هداش راجنم نانآ نيب شنت گدانز ياهدادايور و نمزم ياز يام ريثیات زاين ي
دراذاگ »
(
Eagly et al., 2004
.) شااقن داانمورين تاريثیاات تاايمها ياااه
ميقتاسم تاراثا تايمها ةزادانا هب يناور تشادهب رب يتيسنج ضيعبت شقن اريز ؛دنتسه يسنج ياه تخااسريز يتيسنج ياه
يرباربان نيا يم يراتخاس ياه
زا يراياسب رد هك ينانز و دنوش
هنيمز اقن يتناس فيرااعت ااه يام ار ياسنج ش
ياراب ،دانريذپ
دانهاوخ نييااپ تيفرظ ،يگدنز لرتنك و یيحم رب يراذگريثیت
هعماج نييبت شقن رثا يتخانش
يشوماخدوخ موهفم ربديكیتاب يگدرسفا رب يتيسنج ياه 791
يام رجنم يگدرسفا هب رما نيا هك تشاد دواش
(
،نيركواك 7916 :
14 -
.)11
هعماج ةيرظن یتیسنج ريذپ
هعماج درکيور يم للادتسا يتيسنج يريذپ
هاگدايد دانك يااه
انز و يگنادرم باب رد يگنهرف و يعامتجا تيلاعف رد يگن
ياه
يعامتجا يم ينورد ناكدوك ندش دوش
. هعماج دنيارف رد يريذاپ
هوراگ شقن ،يتيسنج ماه يااه
شزرا و نيدالاو ،نلاااس يااه
يااهراتفر ،نآ ااب هاك دنتاسه يلاصا يياهراكوزااس يعامتجا هشيلك شاقن هاب وابرم يا هانيداهن و فايرعت يتياسنج يااه
يم دنوش . هورگ رد ناكدوك مه ياه
لااس داننام يياهدانيارف اب ن
هتفريذپ و نداشدر ،ضواع رد ااي يعاامتجا تيبوبحم و ندش
شقن شيامن اب تي ا و رازآ مه اه
يم زاس اهنآ نينچمه و دنوش
يم ديدشت ار دننك
(
Brody, 2000: 26-27
.)
تاساسحا و هاگياج ،تردق ةيرظن ليدابت دنيارف هب تردق ةيرظن و تياسنج نياب اابترا نداش
ب تاساسحا تيعاضو وافح ااي يعامتجا لوحت يارب يلماع ه
يم دوجوم دزادراپ
. نداش هاتفرگ رااك هاب يگنواگچ عاقاو رد
يربارباان يدااهن ياهراتخااس هاك تاسا يتياسنج تاساسحا يم داجيا ار يتيسنج دنك
. هب ةابا م هاب سااسحا زارابا ،يتراابع
يم يقلت تردق لامعا دوش
. ود ،هاگياج و تردق ةيرظن ديد زا
و تردق دعب يعاامتجا یاباور و رااتفر عون نييعت رد هاگياج
تاسا لاايخد نارگاشنك .
یااباور ،يعاامتجا یااباور
« تردااق -
هاگياج » مه لباقم رد ناکم کي رد هك ينارگيزاب ينعي ؛دنتسه
هژيو هاگياج ترداق داعبا للاخ زا دنراد يا
- فايرعت هااگياج
يم دنوش (
Kemper, 2006: 97
.)
تردق : هاطبار رد ساح دراف هاك يا
يفااك شترداق دانك
،تسين ساسحا
« دوخ بسانمان تردق »
يم زورب ااب هاك دانك
تسا هارمه بارطضا اي سرت زا يساسحا .
دراد هاغدغد ،دراف
هاب وا نتشاداو يارب روز لامعا رد ار يرگيد يولج دناوتن هك درادان تسود هك دريگب يراك ماجنا .
« هزادانا زا شياب ترداق يرگيد
» طضا و سرت ساسحا ةدنروآديدپ تسا بار
. يوس زا
رگيد
« دوخ هزادنا زا شیب تردق رد »
ينامز يم دوجو هب دايآ
يم سح درف هك هزادانا زا شيب يدرف تردق دنك
ااب و دراد يا
دنياااشوخان تاااساسحا دااننام ؛تااسا هاراامه هااانگ ساااسحا هب اي هداد ماجنا يدب راك درف هك سح نيا و تمادن و يناميشپ هويااش لااامعا اااب يرااگيد گروز ياااه
دااشاب هدرااك متااس هاانايو
(
Kemper, 2006: 98
.)
هاگياج : يماگنه زا يباسانم هااگياج تسا دقتعم يسك هك
يامن تفايرد نارگيد فرط يابيكرت ،ضورافم سااسحا ،دانك
تاسا ماشخ و يگدراسفا ،يتحاران زا هديچيپ .
،ماشخ ةراابرد
هنلاداعان رب درف زكرمت ياشيدنادب و تقامح و تيمورحم ندوب
هاك تاسا نارگيد هدراك موراحم شاقح هااگياج زا ار وا
دانا
(
Kemper, 2006: 100
.) ترداق و هاگياج قيفلت نيمه ةجيتن رد
« هااشيلك ساااسحا ياااه -
تيااسنج » نادراام زا رتااشيب ار نااانز
يام تاساسحا ةدننكزاربا دانناد
(
Fischer & Manstead, 2000
) ؛
اات تاسا بستنم رتشيب يبرغ درم يگنادرم هب مشخ زورب اريز يگنانز . ار يتيعقوام نازايم تاسا ناکمم نادرام ماشخ زاربا
يام تافايرد هك دهد شيازفا زدلياش ،نيارباانب ؛داننك
( )2002
توافت لاامتحا تسا دقتعم زا ماشخ ةابرجت رد يتياسنج ياه
کرد نيوانع رد توافت هدش
يمرب دزيخ (
Shields, 2006: 73
.)
تردق و یسنج
« زااساو ياراب يدرکيور ،تردق و تيسنج ةيرظن
7ي ترداق
ياام داهنااشيپ هاانادرم داانك
. هااب نآ رد يتيااسنج یااباور ناواانع
يام هدايد صاخ يخيرات و يعامتجا ياهراتخاس دنواش
. نايا
يم ديكیت هيرظن تايلاعف و يگدانز يعاامتجا راتخاس دنك
يااه
دنتااسين ادااج هراامزور .
شااقن و تيااسنج زااين يتيااسنج ياااه
هب يم هتخاس يعامتجا تروص نايازا ؛دنواش
ربارباان ،ور ي
و ااه
توافت شاقن راب هاعماج رد تردق رد اه ريثیات يتياسنج يااه
يم دنراذگ » (
Chonody & Siebert, 2008: 342
.)
کايکفت ااب ابترا رد تردق ةيرظن دااعبا ،يعاامتجا يااه
1Deconstructing
796 هعماج
و تسيب لاس ،يدربراك يسانش مهن
يپايپ هرامش ، (
69 ) مش ، هرا لوا ، راهب 7991
ينورد و ينوريب ،نتشيوخ تياسنج سااسارب تلالاتخا يزاس
تسا . ميسقت يدنب رابارب رد يموامع راب يانتبم يعاامتجا ياه
يصوصخ ااب ماسج رابارب رد ناه ،سااسحا ربارب رد قطنم ،
هدروخ دنويپ تيسنج نادرام و نانز يعامتجا براجت رب و دنا
دانراد هطاحا ولب ات يكدوك زا (
Rosenfield, 2006: 220-221
.)
راتخااس هاس قابط ،تياسنج سااسارب ترداق عايزوت یباور ياناور ي رانا و ترداق ياسنج کيکفت ،راك يسنج کيکفت
7
يم لکش يگ هب يتيسنج ةبرجت ليلحت رد هك دنر يم راك
و دانور
يم لماك ار رگيدکي دننك
.
راک یسنج کیكفت :
مرش ار يتيسنج يداصتقا شخب کي
يم گرزب ماظن کي زا يشخب و دهد ،دايلوت راتخاس هك تسا رت
يام ليکاشت تياسنج راظنم زا ار عيزوت و فرصم داهد
. نايا
تيعقوم ،شخب عف ياراب و دوداحم ار يل اش ياه
تايلا يااه
دانبوديق رااك يااهرازاب ضيعبت هلمج زا يعامتجا و يداصتقا يم داجيا هك دنك
« نانز راك » توافت و هب ار دزمتسد ياه دواجو
يم دروآ . دانراد يراتمك دمآرد نادرم هب تبسن نانز ،نينچمه .
رد ناانآ اريز ؛تسا رتشيب نانز نيب رد يگدرسفا ليلد نيمه هب تيعقوم تقا و يعاامتجا يااه تافاي رتاشيب تاسدورف يدااص
يام دنواش (
Nolen Hoeksema, 2003
) » (
Chonody & Siebert,
2008: 340
.) تردق یسنج کیكفت :
ييااهداهن رد تردق نزاوت دوبن هب
يم يجرت رگيد هورگ هب ار هورگ کي هك دراد هراشا دنهد
. نيب
هاب يمکحم دنويپ ،رادتقا و يگنادرم
هتاسب يعاامتجا ترواص
تسا هدش .
ا هدر رد نانز تكراشم زا تعنامم اب دنويپ ني يااه
بسك يلااب و هدانار هيشاح هب ار نانآ تلود و تموکح ،راكو
تسا هداد رارق تسدورف ةبترم رد (
Chonody & Siebert,2008:
.)343
يرتاشيب شزرا و تردق ،يتيسنج کيکفت نيا ةجيتن رد تيلاعف هب يم دنويپ هنادرم ياه
ب ،نآ ةجيتن هك دروخ نداشرتشي
زااين و اهنآ یسوت يگدنز رتشيب لرتنك ،نادرم يتيصخش شزرا رد ناانز ،ترداق مياسقت نيا رد و تسا اهنآ هب نارگيد رتشيب دنراد رارق تسدورف هاگياج (
Chonody & Siebert,2008: 340
) ؛
1 Cathexis
يعادت تاساسحا اما هاك دنتاسه ييااهنآ ترداق ناداقف ةدننك
بيااسآ نمااضتم يريذااپ
ه يرتااشيب يااناور هااب رااتمك و دنتااس
هاگياج هرهب ياه يام وابرم تردق زا دنم يلااحرد ؛دنواش
هاك
هاگياج هب و تسا یلست ساسحا نمضتم ،يدنمتردق ساسحا تيعقوم و هرهب ياه
وابرم رتاشيب تملاس و لااب تردق زا دنم
يم دواش (
Shields et al., 2006: 73; Fischer & Manstead, 2000
&Brody, 2000
.)
ور یژریینا ییینا
بااسحرب تردااق و راااك ميااسقت رااثا رد :
شقن هب ،تيسنج نييااپ يعامتجا شزرا ،نانز يتنس ياه
يرات
يم قلعت هناشن ،يگتسباو و لاعفنا تافص و دريگ لواداتم يااه
( يراجنه ) يم يگنانز دنوش
(
Chonody & Siebert, 2008:343
) ؛
رتشيب نارگيد لايما و تاساسحا هب دارفا هچره تسا ينتفگ اما ب لامع نااشدوخ ياساسحا صيخاشت سااسارب رتمك ،دنزادرپ
يم دننك . لمع رد يناوتان ،نينچمه ،دواخ عفاانم ساسارب ندرك
يم يديماان و يگدنامرد ساسحا دعتسم ار دارفا ةنااشن هك دنك
شنكاو تسا يگدرسفا اب هارمه ياه (
Rosenfield, 2006: 216
.)
خاسرب دركيور یيارگ
يم للادتسا ،درکيور نيا رد ناانز يگدراسفا يلاااب نازايم دنك
ناشن اهرامآ ياعقاو ياايند رد نادرام يگدرسفا ندوبرتمك ةدنهد
و تاسا ناکاشزپ هاب هعجارم ساسارب اهرامآ رتشيب اريز ؛تسين نانز رتشيب زا نادرام ماللاع تملااس ياناور دواخ ار زا قايرط
يوجتسج کمك
هفرح يا يريگيپ يم دننك . هزادانا اات رما نيا يا
تسا ناانز هاك اابيرقت
ود رابارب نادرام ياراب تافايرد ناامرد
ناور يکشزپ هعجارم يم دننك (
Rogers & Pilgrim, 2005: 69
.)
نيدب درکيور نيا يزكرم ةتسه هاب دادعت هك تسا تروص
يم نييبت هدرسفا نانز يلااب رهاظ نادرم و نانز دنك
« يعاامتجا
يم دنوش » هب ار شيوخ تاناجيه ات جت توافتم روط
زارابا و هبر
دننك . يام يرتاشيب لامتحا سااسحا هاب عاجار ناانز هاك دور
يلااحرد ؛دننك تروشم ناکشزپ اب شيوخ لاامتحا رتاشيب هاك
هاب راگم ؛داننك باانتجا ترواشم زا نادرم دراد لاماوع لايلد
دشاب يمسج (
،تياو 7997 :
.)799
لاماوع هاب شناكاو رد نادرم
هعماج نييبت شقن رثا يتخانش
يشوماخدوخ موهفم ربديكیتاب يگدرسفا رب يتيسنج ياه 791
يب نانز هب تبسن راشف لايخ
راتمك و دنتاسه رت ار نااشساسحا
يم نايب دننك . يم رتشيب اهنآ ار نآ ،داننك لرتنك ار لکشم دنشوك
هار هب و دننکن رکف تيعقوم هب ،دنريذپب لح
؛دناشيدنيب نآ يااه
يام ااعد رتاشيب ،نانز اما کامك يعاامتجا تامداخ زا ،داننك
يم يم نايب ار ناشتاساسحا و دنريگ دننك
. ياهراکهار ،هجيتن رد
صع راشف اب هجاوم شلاات رااشف راپ یيارش لرتنك يارب هك يب
يم ناشن و دننك نازايم ااب ،دنتاسه یياراش رب لااب یلست ةدنهد
نيياپ رامآ يضوت رد و دنطابترا رد رتمك يگدرسفا هب نادرم رت
يم کمك ام دننك
(
Rosenfield & Smith, 2010: 264
.)
بسچرب دركيور ینز
ينامز شاقن ااب هاهجاوم رد نانز هك اشيلك يااه
ه يتياسنج يا
هب هناخ ناردام ناونع ينامز اي ،راد
راياسب نادرام هاب تباسن هاك
مصاختم و رترگشاخرپ يتح اي عيطم تافايرد ياراب ،دناشاب رت
يام دعتسم يناور للاتخا بسچرب دنواش
(
Rogers & Pilgrim,
2005: 69-70
.) يم للادتسا درکيور نيا هشيلك يرسکي دنك
ياه
اکفت ةدولاش و انبم ،يتيسنج ناور ر
ار ناانز هاب تباسن يکاشزپ
يم ليکشت دنهد
. هب نانز هك دراد لامتحا رتمك ساسا نيا رب ليلد
هب و دنريذپب ار نامرد ينامسج تيعضو ناگدنراد ناونع
« للااسم
ناور ينت » دنوش هداد صيخشت .
،لاعفنم ،يفطااع ريوصت يکشزپ
هسوسو ،بوعرم و درسلد لغد ،هدنبيرف ،زيگنا
ناه ،رااك و اراگ
يم شيامن هب نانز زا دامتعا لباقريغ دراذگ
(
،تاياو 7997 :
.)794
زا
ناور ل ش ،رلسچ رظن هانادرم ةشيپ کي يکشزپ
( داداعت راظن زا
لغاش دارفا )
هاشيلك ،نآ رد و تسا راب يانبم هنارلاااسدرم يااه
نيياپ تاسا هاتفاي عوياش نانز ندوب تسد (
Rogers & Pilgrim,
2005: 70
.)
ج ) وماخدوخ ةيرظن یش
هيرظن زا يکي يگدراسفا هب يهتنم راكوزاس رد هك يساسا ياه
ةيرظن ،تسا رظندم
« يشوماخ دوخ »7
کاج يلورك اند تاسا2
.
1self-silencing theory of women’s depression
2 Dana Crowley Jack
نييبت يارب نانز يميمص یباور ليلحت ،هيرظن نيا يلصا ضرف ةزايگنا ،کايدزن یاباور يراراقرب ارايز ؛تاسا اهنآ يگدرسفا تسا نانز يگدنز لوط رد يساسا .
هراگنا اطبار ياه ه
ناانز يا
و يگتاااشذگدوخ زا داااننام ااااهراتفر زا يراماااش ،هدراااسفا يم ناشن ار يشوماخدوخ دنهد
هراگنا و بااب رد يتخاناش ياه
نآ راب ار ناانز ،نميا و يميمص یباور وفح و قلخ يگنوگچ تلاياامتو تااساسحا و راترب ار ناراگيد يااهزاين اات هتشاد دننك بوكرس ار ناشدوخ .
شوماخ نيا دواخ ياداص ندرك
ااب
ساسحا و سفن تزع شهاك
« نتاشيوخ نادقف »
تاسا هارامه
(
Jack, 2011: 525
.)
يمن نانز هك تسا نيا هللسم ياشوماخدوخ نايا زا دانناوت
دننك يطخت (
Gilligan, 2010: 10
) زا ناانز هاك يمااگنه ارايز ؛
يم هلصاف یلسم ياهراجنه و ساسحا ناشدوخ ادتبا رد دنريگ
نراد دوخ هب تبسن يفنم يبايزرا د
. هب تبسن يفنم ساسحا نيا
ناشن دوخ دراف هاك تاسا يطلاسم يااهراجنه دواجو ةدنهد
يم ساسحا دراد هلاصاف ااهنآ اب دنك
. ناانز يانورد ياهدااضت
يم رجنم نيا هب دنشاب دياب هنوگچ هکنيا ةرابرد ناانآ هاك دواش
ميسقت و هناگود ِدوخ کي دنواش اراد ار هدش
( و دنتاسه هاچنآ
وخ اي دنشاب دياب هچنآ يعقاو دوخ و لالديا د
.) ميسقت نيا يدنب
يام ناانز رد ياشوماخدوخ يلاصا ياانبم ،دوخ نايا و دواش
مرط هراو بيسآ هب یباور رد يشوماخدوخ ياه ناانز ندشريذپ
يم رجنم يگدرسفا لباقم رد دوش
(
Jack, 2010: 5
.)
هب اي يشوماخدوخ يترابع
« تكااس دواخ ندراك »
،ناانز رد
ا هاکلب ؛تاسين يدراف باختنا گانهرف لد زا هدامآرب يراابج
تسا يرلااسردپ .
ياانبم راب ناانز تيوه ،رابجا نيا ساسارب
يم هتخاس روحم درم يايند رد نانآ شريذپ نازيم دوش
. دانيارف
اتااسا ساااسارب دوااخ ميااظنت ةاانيمز ،هااعماج رظنداام ياهدرادن
لکش يم راب هب ار يگدرسفا يريگ هنيزه اريز ؛دروآ
دراف هاك يا
زا يرادروخرب يارب يم فرص هطبار رد تيميمص و تينما
دنك
کي ةبرجت هب
« هراپدانچ دوخ »
يام راجنم ،نآ دامايپ هاك دواش
تسا وا ينورد يتياضران و مشخ شيازفا (
Swim, 2010
.)
ياساسا مواهفم رااهچ اب يشوماخدوخ ةيرظن 7
) يباايزرا
798 هعماج
و تسيب لاس ،يدربراك يسانش مهن
يپايپ هرامش ، (
69 ) مش ، هرا لوا ، راهب 7991
دوخ ينوريب (
تواضق و نديد يااهرايعم سااسارب دواخ ندرك
يجراخ ) ؛ 2 ) يد زا تبقارم يناابرق تاميق هب نارگ
دواخ ندراك
( نميا يرترب اب اهدنويپ ندرك يااهزاين هب نارگيد ياهزاين نداد
دوخ ) ؛ 9 ) شوماخ دواخ ندراك (
و دواجو زارابا زا يريگوالج
هاطبار يلاامتحا عطق و دروخرب زا تعنامم تهج رد مادقا )
و
4 ) ميسقت دوخ هدش
( هابرجت ااب هاك يانوريب دواخ کي ةلارا و
هتساوخ رد ياه يانورد يگراپدانچ ةبرجت ؛تسا توافتم ينو )
يام نيايبت ار يگدرسفا و يشوماخدوخ نيب ةطبار دانك
(
Jack,
2010: 6
.) سايقم راهچ نيا یبترام ماه هب
ةاندب ماه ااب و دانا
شوماخ يم ار دوخ ندرك هوياش هب و دنزاس
ماه ااب يلمااعت يا
يم لمع دراو ،دواش تايوقت هابنج کاي راگا هاکنانچ ؛دنواش
هس تيوقت يام بباس ار راگيد دروم
دواش (
Jack, 2011: 525
.)
يلصا ةتکن
« يگدراسفا ياشوماخدوخ ةايرظن »
هاك تاسا نايا
رابارب رد ااهنآ تامواقم ةنااشن و صخااش ،نانز رد يگدرسفا شومااخ تااسا دوااخ يزاااس (
Gilligan, 2010: 10
.) هااب نااانز
اي يگدنامرد شريذپ
« هتخومآ يگدنامرد هدش
» يم يور و دنروآ
ب يديما نوچ هنااشن ،دانرادن تاجن ه
ناانآ رد يگدراسفا يااه
يم نايامن دوش
. ،تاسا هدينت يعامتجا یيارش رد هك دنيارف نيا
يم شيازفا ار يگدرسفا دهد
(
Jack, 2011: 525
.)
يگدرسفا ليلحت يارب ادتبا رد يشوماخدوخ ةيرظن هکنيا اب مرط نانز ياشوماخدوخ داد نااشن يدعب تاعلاطم ،دش يزير
درسفا نييبت ةراابرد راكوزاس نيا اما ؛درادربرد زين ار نادرم يگ
هب نادرم هنوگ مه يارب نادرم هك تسا يا هاشيلك ااب يياون
يااه
شريذپ ،ناشتاساسحا زورب مدع و لرتنك دننام هنادرم يتيسنج ناااشن و تارااطخ تيلؤااسم نداد
و ساافن هااب ياااکتا ،يريذااپ
هب للاقتسا
« يشوماخدوخ »
يم مادقا دننك . نيب توافت نيرتمهم
عوان ياشوماخدوخ هاك تسا نيا هنادرم و هنانز يشوماخدوخ درادان اابترا ترداق ياگنهرف عالخ اب اراکشآ هنادرم .
شاقن
ار ااهنآ اما ؛دراد هارمه هب يتارطخ نادرم يارب هنادرم يتيسنج نيياپ ةبترم و تيعقوم رد يمن رارق يعامتجا رت
دهد . هب ترواص
راتخاس تسا ينتفگ يلك هانادرم و هنانز ياهراتفر تشپ قيمع
وس ياهريسم و و ناانز ياراب ياشوماخدوخ يوس هب هدنهد
تسا توافتم نادرم (
Smolak, 2010: 142
.)
شهوژپ ماجنا ياه و ياشوماخدوخ نياب ةطبار ةنيمزرد هدش
ياام ناااشن يتيااسنج ضيااعبت ياااهرواب هااك ياانارتخد دااهد
هتاشاد يشوماخدوخ ضياعبت ااب هاك يمااگنه ،دانا
رد يتياسنج
يم هجاوم دوخ هرمزور يگدنز ضياعبت هاب دنواش
ياضارتعا ااه
هدرکن دنا (
Swim, 2010
.) يتياسنج ضيعبت ،نانز هچره نينچمه
شومااخدوخ ،دننك هبرجت ار يرتشيب تلالاتاخا لاباقم رد و رات
بيسآ يناور يم رتريذپ
دنواش (
Hurst, 2013
) شهوژاپ هاتبلا ؛ ااه
يم ناشن زين يگنهرف لماوع دنهد شومااخدوخ رد
ناانز يزااس
هتشاد يرايسب ريثیت ياشوماخدوخ و يگدراسفا لاا م ياراب ،دانا
تسوپديفس نانز (
يزاقفق ) ؛دانراد تاب م يگتاسبمه رگيدکي اب
ييااقيرفآ ناانز ياشوماخدوخ و يگدراسفا نياب اما ةاطبار راابت
يعامتجا ةجيتن رما نيا و درادن دوجو رادانعم ندش
تواافتم ياه
گانهرف رد ناانز ااه
تاسا فالتخم ي (
Carr et al., 1996
) رد و
يم ناشن يتيصخش ياهري تم اب هطبار تزع نازيم دنهد
7سفن ااب
يشوماخدوخ و يگدرسفا نازيم تاسا یبترام نانز
(
Cramer et
al., 2005
) ،دارفا هچره و
« نداشدرط زا سرت
2» هتاشاد يرتاشيب
ياشوماخدوخ ،دنشاب تاشاد دانهاوخ يرتاشيب
(
Harper et al.,
.)2006
،هنيمز نيا رد رگيد مهم ري تم «
يباايانعم يلصا ورملق »9
هبنج هك تسا يگدنز زا يصاخ ياه
تايوه اهنآ اب درف هك تسا
يم اديپ يام فايرعت اهنآ اب ار دوخ و دنك دانك
. تااعلاطم جيااتن
هزواح هاك يناانز تسا هداد ناشن تايوه يااه
ار دواخ شاخب
درك ناونع يميمص یباور و ناتسود ،هداوناخ ه
ياشوماخدوخ ،دنا
هاطيح هك دنتشاد ينانز هب تبسن يرتشيب يباايانعم يلاصا يااه
هدراك نايب يونعم و يصخش ،يل ش فادها ار دوخ
دانا (
Ali &
Toner, 2001
.)
ثحب : ققحم یرظن یوگلا هتخاس
راكوزاس يراشت هاك ياشوماخدوخ ةيرظن نورد يدرکلمع ياه
نايب دش هشيلك و ضيعبت ةدننك يتياسنج ياه
هرامزور یاباور رد
1 Self esteem
2 Rejection Sensitivity
3 Domains of meaning