اسانش یی هفلؤم اه ی موهفم ی قلاخا بسک راکو رد زرواشک ی :
لحت ی ل هشوخ ا ی تشادرب اه
سحملاغ ی ن للهادبع
1هداز
، *
دمحم رش ی ف رش ی ف
2هداز
، مساقلاوبا برع
ی
3نو
1 . داتسا ی را هاگشناد مولع زرواشک ی و عبانم بط ی ع ی ناگرگ
2 . شناد ی را هاگشناد مولع زرواشک ی و عبانم بط ی ع ی ناگرگ
3 . رایشناد ةدکشناد رفآراک ین ی هاگشناد نارهت
رات ی خ رد ی تفا : 26 / 08 / 1393
رات ی خ ذپ ی شر : 7 / 11 / 1393
کچ ی هد
فده ا ی ن قحت ی ق
، اسانش یی و لحت ی ل داعبا ی ا هفلؤم اه ی قلاخا بسک راکو رد شخب زرواشک ی
، رب اپ ی ة لحت ی ل
تشادرب اه ی ناکلام و دم ی نار بسک اهراکو ی زرواشک ی
، اب ور ی درک مآ ی هتخ تسا . عماج ة رامآ ی قحت ی ق ار
رفآراک ی
،نان ناکلام و دم ی نار بسک اهراکو ی لاعف رد ناتسا ناتسلگ کشت ی ل م ی د ه ن د . رد لحرم ة
،تسخن اب
هرهب گ ی ر ی زا بحاصم ة ک ی ف ی ن ی هم دنمراتخاس
، تشادرب اه ی وگخساپ ی نا زا اعر ی ت لئاسم قلاخا ی رد
بسک اهراکو ی زرواشک ی اسانش یی دش . سپس هب لحت ی ل اوتحم ی ک ی ف ی هبحاصم اه هب روظنم جارختسا وگ ی ه اه ی
رگناشن هوجو قلاخا ی بسک اهراکو ی زرواشک ی مادقا دش . رد لحرم ة
،مود عومجم ة وگ ی ه اه ی لصاح زا لحرم ة
لوا رد بلاق همانشسرپ ا ی ققحم هتخاس ودت ی ن دش و ارب ی زرا ی با ی نتبم ی رب ط ی ف ل ی ترک رد تخا ی را وگخساپ ی نا
رارق تفرگ . هداد اه ی هب تسد هدمآ اب هرهب گ ی ر ی زا نکت ی ک لحت ی ل هشوخ ا ی هلسلس بتارم ی لحت ی ل دش . تن ای ج ناشن
داد هفلؤم اه ی موهفم ی قلاخا بسک راکو رد زرواشک ی ترابع ا دن زا : تظافح
،عبانم لوت ی د مک داهن ة لآ ی
،
ز ی تس موب ارگ یی
، اپ ی دنب ی بهذم ی
، ن ی رادک ی عامتجا ی
، تراجت
،هنلاداع تکراشم و
ارگمه یی داهن ی
،
رفآراک ین ی ارگ یی
، اعر ی ت قوقح ن ی ور ی
،راک پ ی تفرش ارگ یی و اش ی هتس رلااس ی
، ک ی ف ی ت ارگ یی
، ورت ی ج مومع ی
شناد و روانف ی
، اعر ی ت لئاسم ا ی نم ی و تشادهب ی رد
،راک دهعت هب ةعسوت عامتجا ی و رازاب ی با ی عامتجا ی . اب هجوت
هب گناگدنچ ی داعبا قلاخا بسک راکو رد زرواشک ی
، فلت ی ق ا ی ن داعبا رد اهوگلا ی رظن ی
، بوچراچ اه ی موهفم ی
و صخاش اه و اهراکوزاس ی
ورت ی ج و ةعسوت زرواشک ی اپ ی راد پ ی داهنش م ی دوش .
هژاو اه ی لک ی د ی : قلاخا بسک
،راکو لحت ی ل هشوخ ا ی
، بسک اهراکو ی زرواشک ی
، زرواشک ی اپ ی راد .
* ون ی ةدنس لوئسم : نفلت
: 09177829617 Email:bdollahzade 1@yahoo.com
همدقم قلاخا
، عون ی باختنا و لجت ی اپ ی دنب ی هب تاداقتعا بهذم
ی
،
،نوناق عم ی اهرا ی عامتجا ی و گنهرف ی و
اهنرد ی ت
، تارکفت صخش
ی دارفا تسا (
Maarten & Dina, 2003: 5
) هک هب تروص هعومجم ا ی زا
دعاوق شزرا ی - راجنه ی ی ک هعماج رد راتفر دارفا باتزاب م ی ی دبا رذآ(
و
،ناراکمه 1387
: 61 -
70 .) رد ا ی ن ب ی
،ن قلاخا بسک راکو هب لابند خساپ هب ا ی ن شسرپ لک ی تسا هک آ یا لمع ی تا رازاب و
بسک راکو هولاع رب اعر ی ت تاظحلام نوناق
ی
، زا ظاحل قلاخا ی ن ی ز ذپ ی نتفر ی تسا ی ا خ ی ر
، بوخ
قلت ی م ی دوش ی ا دب و ...
. زا اجنآ ک ه اپ ی راد ی
، ور ی درک ی همه هبناج رگن تسا
، رفآراک ین ی اپ ی راد ن ی ز
همه هبناج تسا و مزلتسم اونمه یی ک رفآرا ی نان ة مه ة داعبا زا هلمج ونعم ی
، قلاخا ی و گنهرف ی تسا .
هجوت هب تاموزلم قلاخا
ی بسک راکو
، نمض ظفح روآدوس ی هاگنب و دمآراک ی لوت ی د و زوت ی
،ع
دامتعا و اضر ی ت رتشم ی نا ار ن ی ز بلج م ی ک دن
؛ هب ترابع د ی رگ
، روما قلاخا ی رد اتسار ی وقت ی ت
روآدوس ی و اراک یی تسا و هن عنام نآ
،رگداد(
1385 : 87 ).
قلاخا بسک راکو ی نع ی دامتعا و
مارتحا هب اهدادرارق ی هتشونان هک نودب هکنآ
ًاموزل تنامض نوناق ی و ارجا یی صخشم ی هتشاد
،دشاب
رد رازاب شقن ی سب ی را مهم ا ی اف م ی
،دنک هب شهاک زه ی هن اه ی درکراک رازاب کمک ی گمشچ ی ر م ی دنک و
رد قفوم ی ت نآ شقن ی ساسا ی دراد . رد عماوج ی هک زونه ا ی ن هنوگ دعاوق ساسا ی رد راتفر راجت ی
بولطم داهن ی هن هدشن ا دن
، قفوم ی ت اه ی داصتقا ی زا رط ی ق ماظن دتسوداد دازآ
اب عناوم ی بور ه ور هدش
تسا . رد ناهج تباث هدش تسا هک من ی ناوت طقف هب گنا ی هز اه ارب(
ی هنومن ب ی ش ی هن رک ند دوس
صخش ی ) هجوت درک و ضتقم ی تا قلاخا ی و راتفر ی مزلا شزرا(
اه ی )رازاب ارب ی ن ی ل هب نآ ار دان ی هد
تفرگ
؛ اربانب ی
،ن قلاخا بسک راکو زج ء ادج یی ذپان ی ر ماظن دتسوداد دازآ
و نتبم ی رب تباقر تسا و
دان ی هد راگنا ی نآ
، ز ی نا اه ی صخش ی و عامتجا ی ناوارف ی ار رد پ ی دراد . روهظ و طوقس سسؤم ه اه ی
داصتقا ی کچوک و
،گرزب دزا ی دا نامرجم داصتقا ی
، رادربهلاک ی
درخ و نلاک و اهدرکلمع ی
فام یا یی نابحاص ذوفن و
،تردق ناشن ةدنهد مهارف ندوبن و نامزمهان ی راکفا و قلاخا بسک راکو
نتبم ی رب دعاوق رازاب دازآ اب دقا ا تام ماجنا تفرگ ه رد اتسار ی ب ه گراک ی ر ی ا ی ن اس راکوز رد داصتقا تسا
،نس(
1385 : 22 ) هک مه ة نآ اه ترورض حرط
قلاخا ار رد بسک راکو راکشآ م ی دنک .
رد شخب زرواشک ی ن ی ز راذگ ماظن اه ی هرهب رادرب ی زا تلاح هعرزم هب هاگنب و بسک
،راکو
بجوم حرط لئاسم و تاعوضوم دج
ی د ی زا هلمج ثحابم قلاخا ی هدش تسا هک ن ی دنمزا
سررب ی تسا . ساسارب ور
ی اهدرک ی اداراپ ی م دج ی د
،هعسوت زا هلمج ی ک گچراپ ی ( رد داعبا
فلتخم داصتقا
ی
، گنهرف ی
، عامتجا ی
، بط ی ع ی و ...
) و نورد از یی ذپ(
ی شر عونت رد هراگنا اه ی
گنهرف ی
، ناسنا ی و عامتجا ی و ...
،) ره عون غت یی ر و لوحت هعسوت ارگ زا هلمج ک رفآرا ین ی
زرواشک ی اب ی د اب نتشادرظنرد داعبا
قلاخا ی و ونعم ی ناماس ی دبا . فده ا ی ن قحت ی ق
، اسانش یی
تشادرب اه ی نلااعف ةزوح رفآراک ین ی و بسک راکو زا شزرا اه ی قلاخا ی و لحت ی ل هشوخ ا ی
نآ اه هب روظنم بت یی ن داعبا و هفلؤم اه ی قلاخا بسک راکو و رفآراک ین ی رد زرواشک ی تسا .
نابم ی رظن ی و پ ی ش ی ةن قحت ی ق
راتفر قلاخا ی ن ی دنمزا ی ک زرا ی با ی قلاخا ی اب هاگآ ی زا پ ی اهدما ی راتفر تسا . بحاص نارظن
فلتخم
، شقن ارف ی اهدن ی تخانش ی رد ارش ی ط راشف نامز ی
، حطس لااب ی دوبن عطق ی ت
، تاساسحا
وق ی
، گتسخ ی و د ی رگ لماوع ازفا ی ش ةدنهد لامتحا اطخ و هابتشا رد تواضق و لمع ار سررب ی
هدرک دنا . ای ن ارش ی ط
، اناوت یی تخانش ی رفآراک ی نان رد ی ک عقوم ی ت پ ی چ ی هد و غ ی لباقر پی ش ی ب ین ی
ار مزآ ای ش م ی دنک . ای ن شلاچ اه ماگنه ی هک اب دهعت رفآراک ی نان هب بسک دوس رد روما بسک
راکو مآ ی هتخ دوش
، بجوم مصت ی م گ ی ر ی غ ی قلاخار ی م ی وش د (
Baron, 1998: 275
.) رفآراک ی نان ی
هک اراد ی سح تسرپدوخ ی ز ی دا ی دنتسه
، امت ی ل ب ی رتش ی هب گرد ی ندشر رد روما غ ی قلاخار ی
دنراد (
Longenecker et al., 1988: 64
.) زا ساسا
، راتفر رفآراک ی هنان
، هعومجم ا ی زا شنک اه ی
ولمم زا ضقانت اه ی قلاخا ی ار مربرد ی گ ی در . رفآراک ی نان بلغا تباب شور اه ی هناقلاخ ارب ی
هبلغ رب دودحم ی ت اه
، عناوم هدنرادزاب ا ی ار ا ی داج م ی دننک و هب لد ی ل پ ی دربش روما بسک راکو
سحت ی ن م ی وش دن . نچ ی ن شور اه یی
، بلغا مزلتسم اهراتفر ی فلاخ
،نوناق ا ی داج رطخ ارب ی
د ی
،نارگ رخت ی ب حم ی ط ز ی تس ی ا ةدافتسا اجبان زا عبانم و فلاخرب لوصا
قلاخا ی ا دن
؛ اربانب ی ن
،
ای داج قفاوت ب ی ن لوصا قلاخا ی و عم ی اهرا ی رفآراک ی هنان
، بلغا راوشد تسا . رد ا ی ن مز ی هن
، راهچ
عوضوم لک ی د ی رد مز ین ة ضقانت اه ی قلاخا ی - هک ناکلام بسک راکو اب نآ اه هبور ور دنتسه -
ترابع دنا زا : هام ی ت روحمدوس ی
لاعف ی ت اه ی رفآراک ی
،هنان داضت شزرا اه ی درف ی اب ن ی اهزا ی
بسک
،راکو لوئسم ی ت ذپ ی ر ی عامتجا ی و ثأت ی ر و ی گژ ی اه ی صخش یت ی رب قلاخا بسک راکو
(
Vyakrnam et al., 1997: 1625
.)
شخب ی زا شهوژپ اه ی خا ی ر رد مز ین ة ک رفآرا ین ی
، هب سررب ی لئاسم برم و ط ب ه قلاخا و ک رفآرا ین ی
هتخادرپ دنا . ای ن شهوژپ اه هب روط ک ل ی هس عوضوم قلاخا ک رفآرا ی
،هنان ک رفآرا ین ی قلاخا ی و ثأت ی ر
قلاخا رد ک رفآرا ین ی ثأت(
ی ر شزرا ه ا ی قلاخا ی ب ر ازفا ی ش ناوت ک رفآرا ی نان ) ار سررب ی هدرک دنا
نخ(
ی رف و
،ناراکمه 1391
: 47 .) زا ا ی ن
،رظنم شهوژپ رضاح هب عوضوم تسخن م ی دزادرپ .
نونکات شهوژپ اه ی ددعتم ی رد لخاد و جراخ روشک
، لئاسم قلاخا ی ار رد زوح ة
بسک راکو و رفآراک ین ی سررب ی هدرک نا د . رد شهوژپ ی اب سررب ی وحن ة راذگرثا ی رازاب ی با ی
قلاخا ی رب راتفر رخ ی د فرصم ک ناگدنن
، ای ن تن ی هج لصاح دش هک مآ ی هتخ اه ی رازاب ی با ی و لماوع
عقوم یت ی اب راتفر رخ ی د فرصم ک ناگدنن داوم اذغ یی و ن ی ز رازاب ی با ی قلاخا ی اب راتفر رخ ی د
فرصم ک ناگدنن داوم اذغ یی
، طبار ة تبثم و نعم ی راد راد ن .د تنرد ی
،هج اعر ی ت شزرا اه ی عامتجا ی
طسوت رش ک ت اه
، رب راتفر رخ ی د فرصم ک ناگدنن داوم اذغ یی رثا هتشاذگ تسا
، هب روط ی ک ه
تقباطم ا ی ن شزرا اه اب شزرا اه ی فرصم ک ناگدنن
،)هعماج(
نانآ ار هب باختنا مان و ناشن راجت ی
نآ تکرش اه غرت ی ب ک هدر تسا هاربا(
ی م ی و نادور ی
، 1388 : 29 - 39 ).
اتن ی ج قحت ی ق ی رد سررب ی
ثأت ی ر لماکت ارف ی دن اه ی لوت ی د ی رب تظافح زا حم ی ط ز ی تس و ا ی نم ی و دشر
،نانکراک هب
ناونع ود
دعب قلاخا ی حرطم رد س ی متس اه ی لوت ی د ی ناشن داد هک لماکت ارف ی دن لوت ی د ی رب تظافح زا
حم ی ط ز ی تس
، ثأت ی ر قتسم ی م و فنم ی دراد و رب ا ی نم ی و دشر نانکراک ب ی ثأت ی ر
؛تسا اربانب ی
،ن هچره
زا تمس س ی متس لوت ی د ی تسد ی هب تمس س ی متس لوت ی د ی رج ی نا رمتسم پ ی ش ور ی م
، م ی ناز تظافح
زا حم ی ط ز ی تس شهاک م ی ی دبا
، اما عون و تهج ثأت ی ر لماکت س ی متس اه ی لوت ی د ی رب ا ی نم ی و دشر
نانکراک صخشم
ن ی تس وپ(
یا و
،دنمورب 1392 : 53 ).
رد قحت ی ق ی د ی رگ صخشم دش هک خرب ی زا
و ی گژ ی اه ی ک رفآرا ی هنان دننام رم ک ز وق ی ک لرتن نورد ی
، فوت ی ق بلط ی و لمحت ش ک تس
، اب سب ی را ی
زا تافص قلاخا ی دننام نغ ی تم ندرمش
،تصرف تمهدنلب ی و سم ئ لو ی ت ذپ ی ر ی طبار ة رادانعم دنراد
نخ(
ی رف و
،ناراکمه 1391
: 47 ).
رد هعلاطم ا ی د ی رگ صخشم دش
ب ی ن راثآ د ین ی و امت ی ل هب
ک رفآرا ین ی
، طبار ة تبثم و نعم ی راد دوجو دراد ربکا(
ی و
،ناراکمه 1391
: 87 .) رد قحت ی ق ی اب
بت یی ن راتفر ک رفآرا ی هنان رد وترپ موهفم لکاش ة د ین ی ارب ی ا ی داج راتفر ک رفآرا ی هنان
، ای ن تن ی هج ب ی نا
دش هک اب ی د رد مع ی ق رت ی ن لا ی ه اه ی دوجو ی
، لوحت ی نب ی دا ی ن و مئاد ی ا ی داج دوش ات ناوتب هب حور
ای نام تسد ی تفا . ای ن ک را زج اب تخانش مع ی ق بتارم حور اش(
ک هل ) و پ ی ور ی زا روتسد اه ی عرش
ما ک نا ذپ ی ر ن ی تس زاجح(
ی
، 1391 : 67 ).
نچمه ی ن
، اتن ی ج هعلاطم ا ی د ی رگ ب ی نا رگ ثأت ی نتشادنر
اهرواب ی بهذم ی رب هار زادنا ی ک بس و ک را دج ی د دوب کلم(
ی و
،ناراکمه 1388
: 11 )
؛ اربانب ی ن
،
م ی ناوت تن ی هج تفرگ
ًاموزل شزرا اه ی قلاخا ی رد ةزوح بسک راکو زا د ی ن و بهذم همشچرس
من ی گ ی دنر و نکمم تسا هوجو و داعبا د ی رگ ی ار ن ی ز لماش دنوش .
رد جراخ زا
،روشک اتن ی ج اقم ی ةس شرگن اه ی وجشناد ی نا رد ناپسا یا و ا ی تلاا هدحتم ةرابرد
شزرا اه ی قلاخا ی ناهج لومش )قلطم(
و بسن ی
، ناشن ةدنهد قفاوت رظن رابرد ة را ز ش اه ی ساسا ی
ناهج لومش ب ی ن ود گنهرف و فلاتخا رظن ب ی ن قلاخا راتفر ی رد مز ین ة رفآراک ین ی هدوب تسا
(
Clarke & Aram, 1997: 561-570
).
زا هلمج شزرا اه ی دروم کأت ی د ا ی ن هعلاطم م ی ناوت هب
،تقادص لوئسم
ی ت ذپ ی ر ی
، رادتناما ی و راکتسرد ی
،
،فاصنا قلاخ
ی
،ت مطا ی
،نان هاج بلط ی
،
دنمتباقر ی
،
،للاقتسا
،قطنم طاشن و شوخرس ی
، رج ئ ت
، پی ور ی
، تبقارم
، س ی تسا مسر ی نامزاس ی
،
وج قلاخا ی
،هعماج راتفر
،ناتسرپرس ن
ی زا لام ی درف ی و راتفر مه ناراطق رد نامزاس هب ناونع لماع اه ی
عضو یت ی ثأت ی راذگر رب زورب اهراتفر ی غ ی قلاخار ی هراشا درک .
اب ی د هجوت تشاد هک شلاچ اه ی هبرصحنم درف قلاخا ی رد بسک اهراکو ی رفآراک ی هنان نکمم
تسا هب تلع ندوباپون و
نچمه ی ن کچوک ندوب نآ اه دشاب . رد اقم ی هس اب بسک اهراکو ی
گرزب
،رت بسک اهراکو و هاگنب اه ی رفآراک ی نان ة کچوک ب ی رتش رد ربارب تامازلا حم ی ط ی
، هب و ی هژ
دودحم ی ت عبانم لام ی
، گتسباو ی نآ اه هب طخ لوت ی اهد ی دودحم و کچوک و
فرظ ی ت کدنا
سپ زادنا
، سآ ی ب ذپ ی ر ی ب ی رتش ی دنراد . هب هولاع
، ب ی رتش هاگنب اه ی کچوک
، زا دودحم ی ت اه ی
رازاب ی با ی و ناسررازاب ی
، ناسون
،اهاضاقت تباقر
دش ی د و هدرشف و دوبن امح ی ت زا وس ی
هضرع ناگدننک و
مهارف ناگدننک داوم
لوا ی ه ن ی ز سآ ی ب م ی ب ی دنن (
Morris et al., 2002: 92-94
.)
نچمه ی ن کچوک ندوب
،هاگنب هولاع ارب ی هکن زم ی ت لام ی تا ی رتمک ی دراد
، ارب ی ازفا ی ش امرس ی ه ن ی ز
تلاکشم ب
ی رتش ی ا ی داج م ی دنک (
Aldrich & Auster, 1986: 165
.)
،نمضرد دج
ی د و ندوباپون
هاگنب هب و ی هژ رد لحارم لوا ی ه - هک رفآراک ی نان زونه زا شقن دوخ و شقن هاگنب هاگآ ی لماک
رادن ن د - تلاکشم و
تاهابتشا ز
ی دا ی ار ا ی داج م ی دنک (
Morris & Zahra, 2000: 92-100
.) رد
ی ک شهوژپ
،
،بلقت تباقر
،هنلاداعان تاطابترا
،هنلاداعان دن
نتشا اپ ی دنب ی هب قفاوت
،اه شرگن
غ ی هنافصنمر هب
تسد
،ناراکردنا هدافتساءوس
زا تردق و داضت عفانم درف ی و تسد دنا ر ناراک
،
قادصم لاعف ی ت اه ی غ ی قلاخار ی رد تراجت ناونع دش و لاد ی ل نآ هب ا ی ن حرش فرعم ی ندش د :
اهراشف ی تسد ناراکردنا
،نارادماهس(
،نانکراک رتشم
ی
،نا هضرع
،ناگدننک
،کناب
،تلود هناسر
و حم ی ط ز ی تس
،) لماکت هعماج ارگدرف(
یی و غت یی ر اهراجنه
،) ناهج ی ندش
،داصتقا ور ی اهدرک ی
هاتوک
،تدم بلغ ة تاظحلام لام
ی
، کوش اه ی رازاب و ور ی نادرگ ی امرس ی ه ناراذگ
،لقتسم
تخا ی تارا بسک اهراکو وگلا(
ی نوسکاسولگنآ
1)
، راکان ا یی ماظن اضق یی رد روما راجت ی هب(
ظاحل
زه ی هن و نامز
،) مها ی ت نوزومان هناسر
اه /
،تاطابترا ةبلغ
شاح ی ه رب نتم دروم(
هجوت ندوب
هنومن اه ی دب
،) اهوگلا ی
،شقن ماظن شاداپ و شزرا ی با ی رد زوح ة تراجت و دم ی ر ی
،ت راوشد ی
پی هدا زاس ی اهدربهار ی ودت ی ن هدش رد
،لمع گنا ی هز اه ی راجت ی لوپ(
و
،تردق قفوم ی ت و
ماک ی با ی
، راختفا ) و اور ن سانش ی رفآراک ی نان نلاقع(
ی ت و ور ی درک قطنم ی ) (
Fassin, 2005: 265
).
خرب ی ناققحم کأت ی د م ی دننک رد لحت ی ل لمع ک در ک رفآرا ی نان و ک بس و ک اهرا ی لوت ی د ی ن ی زا تسا
هب لئاسم اپ ی راد ی زا ود دعب ظفح حم ی ط ز ی تس و عامتجا ی تلادع(
عامتجا ی
، رکت ی م شزرا اه ی
ناسنا ی و عامتجا ی ) هجوت دوش
؛ هولاع ارب ی
،ن درکلمع داصتقا ی پ(
ی گ ی ر ی و مضت ی ن نزاوتم عفانم
،تکرش رتشم
ی نا و هعماج ) ن ی ز رورض ی تسا (
Ras & Vermeulen, 2009: 325
).
عقاورد
، تسد ی با ی
هب ی ک ماظن بسک راکو اپ ی راد
، ن ی دنمزا ارگمه یی نزاوتم درکلمع نآ اه رد هس زوح ة حم ی ط ی
،
عامتجا ی و داصتقا ی تسا .
شور قحت ی ق
ای ن شهوژپ زا رظن فده
، دربراک ی تسا هک اب هرهب گ ی ر ی زا شور سانش ی مآ ی هتخ رد ود هلحرم
اب فده بت یی ن داعبا قلاخا ی بسک راکو رد زرواشک ی ماجنا تفرگ . حرط قحت ی ق زا عون
فاشتکا ی وگلا(
ی عسوت ة رازبا اب ت أ ک ی د رب دعب مک ی ) تسا . ةعماج رامآ ی قحت ی ق ار رفآراک ی
،نان
ناکلام و دم ی نار بسک اهراکو ی لاعف رد ناتسا ناتسلگ کشت ی ل م ی د ه ن د . بوچراچ لوا
ی ة هنومن
1 . Anglo-Saxon model
اب هعجارم هب نامزاس داهج ک زرواش ی
، نامزاس ماظن سدنهم ی زرواشک ی و عبانم بط ی ع ی ناتسا و
رادا ة ک ل نواعت و ن ی ز خرب ی ک ناسانشرا و
نارگشهوژپ ودت
ی ن دش . ارب ی ن ساسا
، هنومن اه هب وحن ی
باختنا ش د دن ک ه ح ی هط اه ی فلتخم ک بس و ک را زرواشک ی ار ی ج رد هقطنم ار ششوپ .دنهد
شخب ک ی ف ی قحت ی ق
هنومن گ ی ر ی رد ا ی ن تمسق هب ش ی ةو هلولگ فرب ی ماجنا تفرگ . ب ه ای ن ترت ی ب هک سپ زا سررب ی لوا ی ه
و حرط عوضوم و اسانش یی هورگ ی زا ناکلام و دم ی نار بسک اهراکو ی زرواشک ی اراد ی
برجت ة نغ ی رد زوح ة بسک راکو اب گدامآ ی اور ی ت برجت ة وخ ی
،ش زا نانآ هتساوخ دش ات دارفا
د ی رگ ی ار فرعم ی دننک هک هب ناشرظن ارب ی ماجنا هبحاصم و
ئارا ة تاعلاطا برم
و ط ب ه عوضوم
قحت ی ق بسانم و هدامآ دنا . سپ زا ار ی نز ی و بسک مطا ی نان زا ناکما راکمه ی نآ اه هب ظاحل
صخت ی ص نامز و ن ی ز رظنراهظا رثؤم
و عونت عضو ی نآ اه رد باتزاب د ی هاگد اه ی فلتخم
، 46 رفن
رد شهوژپ تکراشم
دندرک . رد ةلحرم
،تسخن اب هرهب گ ی ر ی زا شور دپ ی سانشراد ی صوت ی ف ی و
نف ةبحاصم ک ی ف ی ن ی هم دنمراتخاس شلات
دش ات تشادرب اه ی وگخساپ ی نا ةرابرد اعر ی ت لئاسم
قلاخا ی رد بسک اهراکو ی زرواشک ی ی ا هوجو بسک اهراکو ی قلاخا ی رد زرواشک ی نشور
دوش . سپس هب روظنم جارختسا وگ
ی ه اه ی رگناشن هوجو قلاخا ی بسک اهراکو ی زرواشک ی
،
اوتحم ی ک ی ف ی هبحاصم لحت اه ی ل دش . زا ب ی ن جنز ی ةر گدک ذ را ی موسرم رد قحت ی تاق ک ی ف ی
، هب
راذگدک ی زاب ارب ی تسد ی با ی هب وگ ی ه اه ی رگناشن افتکا دش . ارب ی سر ی ند هب اور یی و اپ یا یی
،مزلا هولاع رب زگ ی شن دنمفده هنومن
اه
، ارب ی بحاصم ة هارمه اب ودت ی ن دادرارق ارب ی
دنمشور درک ن لحارم فلتخم ک را
، سپ زا ودت ی ن دادرارق هبحاصم و
زگ ی شن هنومن
،اه ادتبا
فده شهوژپ اب نآ اه رد م ی نا هتشاذگ دش و شسرپ اه ی ا اهروحم ی دروم رظن ارب ی هبحاصم رد
تخا ی را نآ اه رارق تفرگ رابتعا(
طابترا ی ).
رد هبحاصم ن ی ز اب حرط هافم ی م و ماضم ی ن و داصم ی ق
برم و ط ب ه شسرپ اه ی روحم ی هب ةباثم طاقن فطع تفگ و
1وگ
، مز ی هن ارب ی اده ی ت رج ی نا
تفگ وگو هب سم ی ر دروم رظن مهارف دش ات زا ورف ک تسا رگن ی خساپ اه هب ةزوح نف ی و صصخت ی
1 . Turning points of dialogue
و لئاسم هرمزور و
تاعلاطا حطس
ی هبحاصم ناگدنوش هرپ
ی ز ش و د و اب اده ی ت دنور
دنا ی هش زرو ی
، شخبافرژ ی و عمج دنب ی د ی هاگد اه ی نآ
،اه هب ش ک ل گ ی ر ی ی ک رد ک رتشم ک
ک لی ت
1رادم لوح اهروحم ی دروم ثحب ک م ک دوش رابتعا(
هتساخرب زا ک ی ف ی ت ).
شخب
ّمک ی قحت ی ق
تن ی ةج ا ی ن هلحرم هب روط دمع ه لماش هعومجم ا ی زا داصم ی ق حرطم هدش طسوت وگخساپ ی نا رد
مز ی ةن اعر ی ت لئاسم قلاخا ی و شزرا ی فلتخم رد رج ی نا رفآراک ین ی و عسوت ة بسک راکو رد
زرواشک ی دوب . ا ی ن داصم ی ق اب ناونع اهدک ی رگتللاد ی ا قادصم
2ی هک عقاورد
، عون ی دهاش
برجت
3ی دنتسه
، زا رط ی ق فلت ی ق وگ ی ه اه ی ناشوپمه ی
ا قادصم ی لااپ ی ش دش و بسحرب نومضم
کرتشم رد
بلاق 38 وگ ی ه ودتزاب ی ن دش . رد لحرم ة
،مود هعومجم وگ ی ه اه ی لصاح زا لحرم ة
لوا رد بلاق همانشسرپ ا ی ودت ی ن دش و ارب ی زرا ی با ی نتبم ی رب ط ی ف ل ی ترک رد تخا ی را
وگخساپ ی نا رارق تفرگ . ا ی ن همانشسرپ لماش
ود شخب لک ی
، ی نع ی تاصخشم وگخساپ
ی نا و
عومجم ة اهرگناشن ی برم و ط ب ه قلاخا بسک راکو دوب . اور یی روص ی و اوتحم یی مانشسرپ ة
قحت ی ق
، اب هعجارم هب رظن ه ا ی دنچ رفن زا نارگشهوژپ ا
ی ن هزوح و اپ یا یی نآ زا رط ی ق ةبساحم
افلآ ی خابنورک ( 77 / 0
α = ) أت یی د دش . رد عومجم
، 41 رفن زا تکرش ناگدننک رد
لحرم ة مود
قحت ی ق همانشسرپ اه
ار مکت ی ل دندرک و ب ندنادرگزا د
. هداد اه ب ه کمک مرن رازفا و SPSS
اب
هرهب گ ی ر ی زا نکت ی ک لحت ی ل هشوخ ا ی هلسلس بتارم ی هب(
شور لحت ی ل لصاف ة طسوتم هتسد اه )
ارب ی هقبط دنب ی وگ ی ه اه هب تروص هشوخ اه ی هباشم دمآرد دن و ماجنارس اب
سرت ی م شقن ة موهفم ی
قلاخا رفآراک ین ی و بسک راکو رد زرواشک ی لحت ی ل دش دن .
ی هتفا اه
صوت ی ف عمج ی ت تخانش ی
م ی گنا ی ن نس وگخساپ ی نا 43 لاس و م ی گنا ی ن قباس ة راک نآ اه رد زوح ة بسک راکو لعف ی 19 لاس
1 . comprehensive common understanding 2. Example (exemplifier) or implicative codes 3 . Empirical evidence
تسا . 72 دصرد نآ اه اراد ی صحت ی تلا هاگشناد ی دنتسه . زا ب ی ن وگخساپ ی
،نا 18 دصرد دم ی ر
بسک
،راکو 25 دصرد بحاص بسک راکو و قبام ی ی نع ی 57 دصرد نامزمه بحاص و دم ی ر
بسک راکو دن . ةزوح لاعف ی ت بسک راکو 49 دصرد وگخساپ ی نا رد مز ی ةن لوت ی د لوت(
ی د
،تابکرم
رادماد ی
،
،چراق
،لسع تلاوصحم هناخلگ
ا ی
، لوت ی د
،لگ زبس ی و ص ی ف ی
، ش ی تلا و شرورپ
کدرا )
، 12 دصرد رد مز ی ةن روآرف ی تلاوصحم(
ماد ی
، غاب ی
، زبآ ی
،نا
،لسع تلاوصحم
هناخلگ ا ی و کشخ ندرک )
، 21 دصرد رد مز ی ةن تامدخ ( ورس ی س راک ی تاودا و شام ی ن
،تلاآ
عمج روآ ی و زوت ی ع ش ی
،ر هفولع شورف ی و شورف هداهن اه ) و قبام ی ( 18 دصرد ) فلت ی ق ی تسا .
م ی گنا ی ن ن ی ور ی راک لغاش رد بسک راکو 5 / 2 رفن تسا .
ةلحرم لوا
رد ةلحرم لوا قحت ی ق
، هب نشور درک ن تشادرب اه ی وگخساپ ی نا رابرد ة شزرا اه ی قلاخا ی رد
بسک اهراکو ی زرواشک ی ی ا هوجو قلاخا ی بسک اهراکو ی زرواشک ی هتخادرپ دش . سپ زا
لحت ی ل اوتحم ی هبحاصم اه
، اهدک ی امن ی رگنا شزرا اه ی قلاخا ی دروم رظن وگخساپ ی نا جارختسا
لااپ و ی ش دش . خرب ی اهدک ی ا وگ ی ه اه هب قتسمروط ی م زا نتم هبحاصم اه هتفرگ دش
،دن خرب ی
د ی
،رگ طسوت داصم ی ق حرطم هدش اقلا دش دن و اب فلت ی ق و موهفم زادرپ ی اهدک ی قادصم ی
هتخاسرب دندش 1
. دمع ة داصم ی ق حرطم دش ة برم و ط ب ه هوجو قلاخا ی بسک راکو - هک لصاح
لحت ی ل اوتحم ی هبحاصم اه هب ش ی ةو راذگدک ی زاب تسا - ترابع ا دن زا :
« اذغ ی
،للاح شوخ لوق ی
، عون تسود ی
، اعر ی ت قح
،سانلا ظفح ب ی ت
،لاملا تملاس و ا ی نم ی
اذغ یی
، نتشاد نادجو راک ی
، مدرم ی
،ندوب ن ی ت صلاخ و ندرکراک ارب
ی اضر ی دنوادخ و
ی ندرکدا ادخ و تمدخ هب
،قلخ رکت ی م
،ناسنا هرپ ی ز زا رد ی تفا تارابتعا تلود
ی نودب نتشاد
ارش ی ط مزلا و صخت ی ص نآ رب انبم ی قفاوت مان ة
،ماو هوشر و ...
، ضرع ة لااک و تامدخ دروم ن ی زا
رد حطس
،هقطنم کمک اه ی ضرق هنسحلا ا ی
، فقو
،ندرک هقدص
،نداد راکمه ی اب لکشت اه ی
لحم ی اروش(
اه
، هد ی را ی اه و
،)...
امح ی ت زا تامادقا خ
ی ر ی ه ( هسردم زاس ی
، کمک هب ب ی
،نارام
1 . empirical evidence
کمک هب دارفا ن ی دنمزا
،) گولج ی ر ی زا ندشروش بآ
و کاخ رد تن ی ج ة ةدافتسا ب ی ش زا دح
اهدوک ی ش ی م یا یی
، هدافتسا ندرکن زا هداهن اه ی مک ی ا ب ی ک ی ف ی ت رضم
،مس(
دوک و
،)...
فارسا ندرکن و ندادنرده عبانم
و هداهن
،اه اعر ی ت فرع و اهراجنه ی ار ی ج رد فنص
،طوبرم
لاعف ی ت رد ح ی هط اه ی رادروخرب زا
،صصخت ور
ی ندروآ هب ژرنا ی
،کاپ ششوپ ب ی هم ا ی
،بسانم
اعر ی ت رود ة سنراک لصاف(
ة شاپمس ی ات تشادرب لوصحم ) رد ضرع ة تلاوصحم هب
،رازاب تلادع
و ربارب ی رد ئارا ة
،تامدخ تخادرپ هب
عقوم قوقح ن ی ور ی
،راک ئارا ة تامدخ سپ زا
،شورف ظفح
اضر ی ت رتشم ی نا و مها ی ت هب رادافو ی رتشم ی
،نا شلات ارب ی بلج و ظفح دامتعا اب مه فنص ی اه و
عماج ة لحم ی و رارقرب ی و ظفح طابترا رثؤم اب نآ
،اه هجوت هب راثآ روانف ی اه ی ب ه هتفرگراک هدش
رد لوت ی
،د لمحت د ی ند پ ی تفرش د ی نارگ و هرپ ی ز زا گنت رظن ی و
،تداسح دوبن
عبت ی ض ب ی ن ن ی ور ی
،راک امح ی ت زا حرط اه ی ی هچراپک زاس ی
، عسوت ة هکبش اه ی بآ ی را ی
، دم ی ر ی ت فلت ی ق ی و ...
، مارتحا
و اعر ی ت لاح نلااعف و لوت ی ناگدننکد
،هقباساب انشآ یی و اپ ی دنب ی هب ناوق ی ن و قوقح
،لباقتم
هرهب گ ی ر ی زا ش ی هو اه ی زرواشک ی اپ ی راد مخش(
فلاخ تهج ش ی
،ب دم ی ر ی ت فلت ی ق ی تافآ و )...
تهجرد ظفح
عبانم بآ و کاخ ارب ی لسن اه ی آ ی
،هدن تقادص و وگتسار یی رد علاطا ناسر ی
،
هرپ ی ز زا تصرف بلط ی ارگادوس ی هنا ندشراوس(
رب جوم کوش اه و ناصقن اه ی رازاب
،) مها ی ت نداد
هب بسک
،للاح گتسارآ ی و کاپ ی گز ی
، دوبن عبت ی ض ب ی ن رتشم ی نا رد ئارا ة تامدخ و ظفح رارسا و
تاعلاطا
،اکرش رتشم ی نا و ناراکمه رادزار(
ی .)
لحرم ة مود
ی هتفا اه رد لودج 1 ناشن م ی دهد زا ب ی ن 38 وگ ی ة ناشن رگ شزرا اه و هوجو قلاخا ی
بسک اهراکو ی زرواشک ی
، دراوم ی زا بق ی ل « راکمه ی و نواعت اب اس ی ر وت لی ناگدننکد و
بسک اهراکو ی مه فنص
»،
« تکراشم رد
عسوت ة ز ی تخاسر اه ی مومع ی و لاعف ی ت اه ی نارمع ی
رد اتسور
» و « ولوا ی ت شخب ی هب شزرا ازفا یی و رفآراک ین ی
» هب ترت ی ب مها ی ت ب ی رتش ی زا د ی هاگد
وگخساپ ی نا اد ر دن و دراوم ی دننام « اعر ی ت قوقح ن ی ور ی راک
»،
« تسد خ ی ر نتشاد و ن ی راکوک ی
و کمک هب ارقف
» و « رتشم ی رادم ی اعر(
ی ت هتساوخ اه و عفانم رتشم ی اه )
» مها ی ت رتمک ی اد ر دن .
تاعلاطا اس
ی ر وگ ی ه اه رد لودج 1 لباق هدهاشم تسا .
لودج 1 شزرا فیصوت . بسک یقلاخا هوجو و اه
یزرواشک یاهراکو
وگ ی ه اه م
ی گنا ی ن فارحنا عم ی را هبتر
تسد خ ی ر نتشاد و ن ی راکوک ی و کمک هب ارقف 79
/ 1 83 / 0 37
اپ ی دنب ی هب تقادص دننام لماع اپ ی راد ی و راگدنام ی رد رازاب 88
/ 2 30 / 1 20
اعر ی ت قوقح ن ی ور ی راک 58
/ 1 58 / 0 38
هفرص وج یی و هرهب رو ی هب ی هن زا عبانم بآ و کاخ و ژرنا ی هب دصق هرهب رادرب ی
تدمدنلب ربارب(
ی لسنارف ی 42 )
/ 2 28 / 1 27
اعر ی ت کلام ی ت ونعم ی رد ةزوح بسک راکو و تراجت 75
/ 2 39 / 1 22
دروخرب بسانم اب ح ی تاناو مهارف(
درک ن ارش ی ط اسآ ی ش و شرورپ بسانم ) 71
/ 3 37 / 1 5
هرپ ی ز زا غت یی ر ربراک ی ضارا ی زرواشک ی 88
/ 1 93 / 0 35
هرپ ی ز زا دام ی ارگ یی طارفا ی تورث(
زودنا ی ) 98
/ 2 90 / 0 18
شهاک هدافتسا زا مومس و داوم ش ی م یا یی رد لوت ی د و ورپ ر ش تلاوصحم هب
ش ی ةو
ملاس و ناگرا ی 58 ک
/ 2 35 / 1 23
اعر ی ت لئاسم عرش ی رد بسک راکو لکوت(
ب ه ادخ و هجوت ندرک هب للاح و مارح ) 63 / 3 14 / 1 6
نتفرگرظنرد ناوت
ژولوکا ی ک ی و بط ی ع ی لحم ی رد شرورپ تلاوصحم 96
/ 1 04 / 1 32
تخادرپ هوجو عرش ی
،سمخ(
تاکز و )...
54 / 3 22 / 1 7
اعر ی ت ناوق ی ن 82
/ 2 41 / 1 21
ظفح حم ی ط ز ی تس و هرپ ی ز زا هدولآ ندرک عبانم بآ و کاخ 46
/ 3 05 / 1 8
پی تفرش رمتسم زا رط ی ق روآون ی و هرهب گ ی ر ی زا شناد و روانف ی و صصخت 41
/ 2 19 / 1 28
ولوا ی ت شخب ی هب شزرا ازفا یی و رفآراک ین ی 09
/ 4 77 / 0 3
اپ ی دنب ی هب فافش ی ت رد ةضرع تاعلاطا حص ی ح درومرد
،لوصحم زه ی هن
، دمآرد و ...
58 / 2 06 / 1 24
اش ی هتس رلااس ی رد دم ی ر ی ت ن ی ور ی ناسنا ی 96
/ 1 04 / 1 33
ک ی ف ی ت رادم ی اپ(
ی دنب ی هب اقترا و ظفح ک ی ف ی ت ) 34
/ 3 17 / 1 10
تکراشم رد ةعسوت ز ی تخاسر اه ی مومع ی و لاعف ی ت اه ی نارمع ی رد اتسور 18
/ 4 75 / 0 2
اعر ی ت اهراجنه و شزرا اه ی عامتجا ی هعماج 92
/ 2 41 / 1 19
هرپ ی ز زا زواجت هب عبانم بط ی ع ی
،لگنج(
،عترم مشچ اهزادنا ی بط ی ع ی و ...
) 90
/ 3 53 / 1 4
اپ ی دنب ی هب تباقر
،ملاس هنلاداع و هنافصنم تصرف(
دشر و هرهب رادرب ی ربارب زا
تصرف اه و عبانم ارب ی د ی نارگ اب هرپ ی ز زا
،راصحنا راکتحا و تنار راوخ ی ) ربارب(
ی
نورد لسن ی ) 51
/ 2 19 / 1 25
راکمه ی بسانم اب نامزاس اه و اهداهن ی تلود ی لوئسم رد ارجا ی حرط اه ی
هعسوت ا ی رد شخب زرواشک 06 ی
/ 3 23 / 1 16
ةمادا لودج 1 شزرا فیصوت . بسک یقلاخا هوجو و اه
یزرواشک یاهراکو
وگ ی ه اه م
ی گنا ی ن فارحنا عم ی را هبتر
اعر ی ت اهدرادناتسا ی ررقم رد مز ین ة لوت ی د و ةضرع تلاوصحم اذغ
یی 18
/ 3 94 / 1 12
ماجنا بسانم تادهعت داهن ی تخادرپ(
،ماو لام ی تا و ضراوع رادرهش ی و )...
04 / 3 52 / 1 17
راکمه ی و نواعت اب اس ی ر لوت ی ناگدننکد و بسک اهراکو ی مه فنص 33
/ 4 86 / 0 1
ولوا ی ت شخب ی هب مأت ی ن ن ی اهزا و هافر ةعماج وخ ی ش 13
/ 2 16 / 1 30
امرس ی ه راذگ ی رمتسم رد فرظ ی ت و ز ی تخاسر لوت ی د 92
/ 1 10 / 1 34
فرعم ی بسانم روآون ی اه و روانف ی هب ةعماج لحم ی ( دوبن رگراصحنا ی هناروانف ) 17 / 3 24 / 1 13
رتشم ی رادم ی اعر(
ی ت هتساوخ اه و عفانم رتشم ی اه ) 88
/ 1 98 / 0 36
لوئسم ی ت ذپ ی ر ی رباربرد ضراوع لاعف ی ت ی ا لااک و تامدخ 07
/ 3 28 / 1 15
لاقتنا شناد موب ی و تنس اه ی زرواشک ی هب نادنزرف و لسن دعب ی 13
/ 2 12 / 1 31
لبت ی تاغ حص ی ح و عقاو ارگ ی هنا 24
/ 3 65 / 1 11
شهاک اض ی تاع و دم ی ر ی ت اهدنامسپ 17
/ 3 38 / 1 14
اکتا هب هداهن اه ی لحم ی رد لوت ی د رد اتسار ی اپ ی راد ی و اکتادوخ یی داصتقا لحم ی 50 / 2 25 / 1 26
اعر ی ت لئاسم ا ی نم ی و تشادهب ی رد راک 42
/ 3 06 / 1 9
مه اتسار یی اب س ی تسا اه ی تلود رد ةزوح لاعف یت ی نما(
ی ت اذغ یی
، ظفح عبانم
،بآ
لوت ی د کاب ی ف ی ت ارب ی تارداص و ...
38 ) / 2 49 / 1 29
تن ی ةج لحت ی ل هشوخ ا ی هلسلس بتارم ی رد بلاق رادومن کشت ی ل هتسد اه رد لکش 1 هدهاشم
م ی ش و د . رد ا ی ن
،رادومن زا لصاف ة ب ی ن هتسد اه ی ماغدا هدش هدافتسا دش هک نماد ة نآ 25 تسا .
هدهاشم م ی دوش شوخ ة 1 اراد ی ود ز ی شوخر ة لصا ی تسا هک ی ک ی زا نآ اه ( 1 - 2 ) تشه لماع
و د ی رگ ی ( 1 - 1 ) س ی لماع ار لماش م ی دوش . هب لکروط ی
، لوط هخاش اه رد ا ی ن هشوخ
، باتزاب
توافت و لصاف ة رقت ی
ًاب ز ی دا ا ی ن ود هشوخ تسا رد(
لصاف ة 25 .) رد لصاف ة دعب ی
، ای ن هشوخ اه
هب ز ی هشوخر اه ی ا هشوخ اه ی کچوک رت سقت ی م م ی ش و دن . رد ا ی ن ب ی
،ن ةشوخ 1 - 2 هب ود هشوخ
( 1 - 2 - 1 ) اب هس لماع و شوخ ة 1 - 2 - 2 ب ه جنپ لماع سقت ی م م ی دوش . ای ن هشوخ دنب ی رد لصاف ة 4
تروص م ی گ ی در . رد ا ی ن ب ی ن
، شوخ ة 1 - 2 - 1 هس لماع « هفرص وج یی و هرهب رو ی هب ی هن زا عبانم
بآ و کاخ و ژرنا ی هب دصق هرهب رادرب ی تدمدنلب
»،
« شهاک اض ی تاع و دم ی ر ی ت اهدنامسپ
» و
« هرپ ی ز زا غت یی ر ربراک ی ضارا ی زرواشک ی
» ار زا اس ی ر لماع اه کفت ی ک م ی دنک . لماع اه ی ا ی ن
