طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفالی‌های ساسانی- اسلامی بیشاپور مطالعه موردی: سفال‌های فصل نهم کاوش

ِقثط

‌

ٕذٌت

‌

ًَِگ‌ٍ

‌

‌ٖساٌش

ٖلافس

‌

ًٖاساس‌ٕاّ

-

‌

ٖهلاسا

‌ رَپاش٘ت

‌

لافس‌:ٕدرَه‌ِعلاطه

‌ اّ

شٍاک‌نًْ‌لصف‌ٕ

ٕز٘ها‌ة٘صه

‌

‌ٕزتکد‌َٕجشًاد ىاتسات

‌

ٖساٌش

‌

‌ت٘تزت‌ُاگشًاد

،طرذه

‌ ىازْت

‌

‌زتکد زپَّک‌َٕسَه‌ٕذْه‌ذ٘س

‌

‌ٍُزگ‌راٗداتسا ىاتسات

‌

ٖساٌش

‌ ىازْت‌،طرذه‌ت٘تزت‌ُاگشًاد

‌

‌زتکد يشٍذً‌ٖهداخ‌گٌّزف

‌

‌ٍُزگ‌را٘شًاد ىاتسات

‌

ٖساٌش

‌ ىازْت‌،طرذه‌ت٘تزت‌ُاگشًاد

‌

‌ص‌سا(

1

‌

‌ات 32 )

‌

‌:تفاٗرد‌خٗرات 12

/ 07 / 90

‌:شزٗذپ‌خٗرات 06

/ 11 / 90

‌

ُذ٘کچ

‌

ٍٚبو بٞ

ٖبتًبث ی َبً ما كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ یتؽبُٙ

1319 َؾث تٕٞ ٝث یـیُكٛؽ

ٜمٛٔ ییبیًآ

ا ٚ ـُ مبغآ كِٚٛ

م تًؿ ٝث ـقث ٝث ٖآ

ٞ تئی نی٘ لیؽا ٝٞؿ كؿ .ؿلو اـیپ ٝٔاؿا ی٘الیا یبٞ

كؿ یكبو ُٔف ٚؿ یع

َبً

بٞ

ی 1383 ٚ 1388 ٗیا

ٍٚبو بٞ

لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔف .تفبی ٝٔاؿا

ٜبٔلیت ٚ ٜبٔ ؿاؿلؽ كؿ كٛپبِیث یؾیكبت 1390

ٝو ـُ ْبز٘ا یلیٔا تیٔٔ یتًلپلً ٝث یـیُكٛؽ

ٝتفبی ما .ـٔآ تًؿ ٝث یٕٟٔ كبیٌث یبٞ

ٚ یٌوی یبٞ

ٍٚبو ٗیا

ٔ ی كؿ ٗیٛ٘ یؿلىیٚك ٝث ٖاٛت

ٗیا ما ّٝٓبع یٍٙٞلف ؿاٛٔ یكبٍ٘ ـٙتٌٔ ٚ یٞـ٘بٔبً

ٍٚبو بٞ

يكا كؿ ُٔف ٗیا ٍٚبو .ؿلو ٜكبُا

.ـُ ْبز٘ا هییامٛٔ ٖاٛیا ةٛٙر كؿ ٚ یٞبُ

ٝمجع ٚ َبفً تیٕٞا ٝث لضبع ِٝبمٔ

تبقغل یـٙث

یث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ُٔف ٗیٕٟ٘ ما ٜـٔآ تًؿ ٝث ٝٙیِبفً

،كٛپبِ

ٔ ی .ؿماؿلپ

‌

ُصاٍ

‌

ٕذ٘لک‌ٕاّ

:

ٖٚؿلاً ،ٜـیُبپ ةبقِ ،یٔلاًا ،ی٘بًبً ،َبفً ،كٛپبِیث .

:َٛئٌٔ ٜـٌٙیٛ٘ یىی٘ٚلتىِا تٌپ ی٘بِ٘

‌

m_mousavi@modares.ac.ir

ِهّذقه

‌

َٞٚوپ فاـٞا ما یىی

ٖبتًبث یبٞ

قِبغٔ یتؽبُٙ

ٝ ٗیا كؿ ٚ تًا یٍٙٞلف تالییغت

ٜكبث ٚ ٝینزت ٚ یًكلث

ٝتُقٌ یؿبٔ ًٙٞلف ُیّغت

،

ٜویٚ تیٕٞا ما تًا كاؿكٛؽلث یا

Grant et al, 2005(

ًلإٛقٔ .)

ٗیا لث ٕلف

ٖبتًبث ؿاٛٔ كؿ یٍٙٞلف تالییغت ٝو تًا یٔ اـیپ ؿٕٛ٘ یتؽبُٙ

ـٙٙو

،نكاؿ(

1387

. )

ٖبٌ٘ا ٝث ٝو ٖبٔم ٖآ ما بٞ

لیؽف لىف ٜ

تیٓبؽ ٝث ٚ ـ٘ؿبتفا اقغ ٚ ةآ

ُىُ ٚ یٌـٙجٌص پ ىُك ٌُ یلیٌ

ی فلؽ ،ـ٘ؿلث ٝث اك یِبفً یبٞ

ُىُ

ـٙتؽبً ٌٖٛبٌ٘ٛ یبٞ

تفبی ُٔبىت ٓٞ یلٍِبفً ،فّتؾٔ ؿبقثا كؿ یٌـ٘م ٍلتٌٌ ٚ ٖبٔم تُقٌ بث .

ٜلل(

،ِٝللل یغاؿ 1383

ٖبٌ٘ا .)

ٜـٙٙیلفآ یبٞ

، تًؿ بث فلؽ لث ٖبِیبٞ

ٚ ـ٘ـیِو ییبٞكبٍ٘ ٚ َم٘ یٌّ یبٞ

ٖآ بٞ

اك

٘ك بث

ً .ـٙتًاكآ ٌٖٛبٌ٘ٛ یبٞ

ٝتفك

َبفً ٝتفك

،

ٖبٌ٘ا یٌـ٘م ما یلیقپب٘ اـر َؾث ٍٛم٘ ٚ َبىُا ٚ ـُ بٞ

ٖآ

،

َ٘ٛٔالیپ ٖبٟر ٝث تجٌ٘ بٞكٚبث ةبتمبث اك

ٖالٍِٞٚوپ ٜمٚلٔا .تُاؿ

، ًٙٞلف ما یِؾث ٖاٛٙف ٝث اك َبفً

یٔ ی٘بٌ٘ا یٔ ٍلات ٚ ـًٙبُٙ

ُیّغت ٚ ٝینزت بث بت ـٙٙو فّتؾٔ یبٞ

، لً ٝث ؼ٘

بٞ

ٚ یفبٕترا ؿبضٚا ما یی

ًَلپ ما یكبیٌث ؼًبپ ٚ ـٙثبی تًؿ ٝتُقٌ كؿ یؿبٔتلا غثاك ٖٛص ییبٞ

ٝ ـّٙث تبمجع تیقضٚ بث َبفً

ٝؾفبغٔ بی )لییغت ؿٛ٘ لٞ یالث ٖؿٛث ؿامآ( یللت یالث یفبٕترا ظیالُ یٍٍ٘ٛص ،ٝقٔبر ٝجتلٔ تٌپ ٚ ٝجتلٔ

كبو

ٝللاف( ٖؿٛث

ًٙ ْٚاـت ٝث ٖؿٛث ـٙٔ

)ت

، ٚؿ لٞ بی نی٘ ٚ

ٚ لٙٞ َؿبجت ٖانیٔ ٚ دكبؽ ٖبٟر بث طبجتكا یٍٍ٘ٛص

ؿلو یمبًمبث اك فبٙٓا ٚ ٜؿاٛ٘بؽ تیقضٚ ٚ تقٙٓ

،نكاؿ(

1387

.)

چخٗرات

‌ِ

شٍاک‌ُاتَک

‌ رَپاش٘ت‌ٖخٗرات‌زْش‌ٕاّ

‌

ّعلٔ ٗیتٌؾ٘ ما َٚا ُٔف ٝ

كٛپبِیث لُٟ كؿ ٍٚبو تبیّٕف

،

َبً هكه ظًٛت

، َبً كؿ 1319 یـیُكٛؽ

ـیًك ْبز٘ا ٝث

ِٕٗیلٌ(

، 1379

ِٕٗیلٌ .)

نی٘

ٚبو اك یٞبُ يكا ٝعٛغٔ ما یقیًٚ َؾث ٍ

ؿٕٛ٘

ٝزیت٘ كؿ ٚ

،

ٝتفبی فِو اك یٕٟٔ یبٞ

ؿلو ما یؿبیم تٌٕل ٚ

ٖآ بٞ

مٛٔ ٝث ؿٛؽ بث اك ٜ

یّف ٍٚبو .ؿاؿ َبمت٘ا كِٚٛ

لجوا

َبً كؿ مالفلً

1347 یـیُكٛؽ

، یالث ـُ یمبغآلً

ٍٚبو ْٚؿ ّٝعلٔ ؿٚلُ

ٖبتًبث یبٞ

لُٟ كؿ یتؽبُٙ

پ ٝو كٛپبِیث یؾیكبت ي

ّعلٔ ما َبً یً ؿٚـع تُقٌ ما ٝ

تٌؾ٘

، یٔ ْبز٘ا ـُ

. یكبو ُٔف كؿ 1348

،

یًبی لیٍ٘بٟر

، تًلپلً

ی

ٖبتًبث ٜٚلٌ

لث ٖبِیا ةبیغ كؿ اك كٛپبِیث یًبُٙ

َبً ما ٚ تُاؿ ٜـٟف 1349

،

ٖبتًبث ٍٚبو

ٝعٛغٔ یًبُٙ

كٛپبِیث

، لٍیؿ كبث یپ مالفلً ظًٛت

ـُ یلیٌ

ٟٔ(

ل ،كبی 1378

.)

ما ّٝعلٔ ٗیا ما يپ

ٖبتًبث تبقِبغٔ

َبً ما ،كٛپبِیث كؿ یًبُٙ

1353 كؿ ، ٜـُ ٍٚبو یؾیكبت یبٞبٙث یتٔلٔ تبیّٕف ُٔف ـٙص

تیِبقف ٗیا َلاؽ كؿ ٗیٙضٕٞ ؛ـُ ْبز٘ا تبز٘ طلع ،كٛپبِیث كؿ بٞ

ٝتٌرلث َم٘ یمبً ؿامآ ٚ یِؾث یبٞ

ٖبٌٛص ًٙت

، تٕٞ ٝث الرا مالفلً

ُ ـ

،مالفلً(

1366

. )

ّعلٔ كؿ ٝ عٛغٔ ٍٚبو ًْٛ

ٝ َبً( كٛپبِیث 1374

)یـیُكٛؽ

،

ٖبتًبث تبقِبغٔ

لُٟ ٚ تفلٌ كالل كِٛو یٍٙٞلف ثالیٔ ٖبٔمبً ٝٔب٘لث كؿ ٝعٛغٔ ٗیا یًبُٙ

كٛپبِیث

،

ٜهٚلپ فیؿك كؿ كبو تبٔـمٔ .تفلٌ یبر ٖبٔمبً ٗیا يكنث یبٞ

تیِبقف یِٞٚوپ یبٞ

،

ٝث ٍٚبو ٜویٚ

ٖبتًبث یؾیكبت لُٟ ٗیا كؿ یًبُٙ

،

ٜـ٘م ظًٛت ـُ ٓٞالف كبیلٟٔ ـٕغٔ ؿبی

َبً كؿ .1

1374

،

ٜـ٘م تٕٞ ٝث ؿبی

كبیلٟٔ

،

ٍٚبو ،ٜكبٔلااكاؿ كؿ ٍٚبو بث

ٖبتًبث یبٞ

ـُ ٝتفلٌ لً ما كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ كؿ یتؽبُٙ

يپً

َبً كؿ یمٚكٛ٘

1380 ٚ

ٝٔاؿا كؿ

،

ّعلٔ

ٝ تیِبقف ًْٛ

ٖبتًبث یبٞ

َبً كؿ كٛپبِیث ٝعٛغٔ یتؽبُٙ

1383

،

ٍٚبو ما ُٔف هی

ٖبتًبث یبٞ

ٝعٛغٔ ٗیا یتؽبُٙ

، َبً كؿ .تفلیقپ ْبز٘ا یٙیٍص لٓب٘ یتًلپلً ٝث 1388

یلیٔا تیٔٔ نی٘

، تـٔ ٝث 2

.ؿٕٛ٘ ٍٚبو ٝث ْاـلا ٜبٔ

ٍٚبو

ٖبتًبث یبٞ

َبً یتؽبُٙ

1388

، ؿامآ فاـٞا بث

ب٘اٛؽ ،یٞبُ يكا ٝعٛغٔ یلٍُؿلٌ لیٌٔ فیلقت ،ٗیلِاٚ ػبو ٓیلع یمبً

یبٞبضف تؽبفع ٚ تٔلٔ ،یمبً

.ـیًك ْبز٘ا ٝث ٝعٛغٔ ٗیا یكبٕقٔ

رَپاش٘ت‌ٖخٗرات‌زْش‌شٍاک‌نًْ‌لصف

‌

كٛپبِیث لُٟ

، ؿٚـع كؿ یتعبٌٔ بث 155

كبتىٞ

ص یتقًٚ ٖبٙ

ؿكاؿ ٍٚبو هی ْبز٘ا ٝو

ٜؿلتٌٌ

ٗیا كؿ

ٝعٛغٔ

، ب٘ تـٔ ٜبتٛو یالث تًا ٜـُ ٗىٕٔ

لیٛٔت(

1 .) ،ٖٛٙو بت ةلام٘ا ما ـقث ٝو تًا ٚك ٗیا ما 9

ُٔف

.تًا ٜـُ ْبز٘ا یؾیكبت لُٟ ٗیا كؿ ٍٚبو

ٔب٘لث ٝ

ٟٓ٘ ُٔف ٍٚبو

، ؼیكبت ما 1

/ 3 / 1390 ، ٚ یٞبُ يكا كؿ

ـُ ْبز٘ا هییامٛٔ ٖاٛیا ةٛٙر ؼیكبت بت ٚ 2

15 / 4 / 1390 َٛع ٝث ـیٔبز٘ا

لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔف فاـٞا .3

:ما ؿٛث تكبجف كٛپبِیث یؾیكبت فِا - ب٘اٛؽ

ٖبٔبً ٚ یمبً

ٖآ ٖٛٔالیپ ٚ هییامٛٔ ٖاٛیا یبٙث یٞؿ

؛

ة -

ِم٘ ُیٕىت ٝ

هییامٛٔ ٖاٛیا یبٙث یكبٕقٔ كبحآ

؛

ح - هییامٛٔ ٖاٛیا یبٙث یؾیكبت تبفلاعا ُیٕىت

؛

ت -

ٛیا ٝث ی٘ٛٔالیپ یبٞبضف یًلتًؿ یٍٍ٘ٛص هییامٛٔ ٖا

؛

ث - ٓٞالف

ٖؿلو

ٙیٔم ٝ ْملا یالث

ٍٚبو هییامٛٔ ٖاٛیا یللُ ـّض یبٞبضف یتآ یبٞ

؛

د - یٔلاًا ٖاكٚؿ كؿ هییامٛٔ ٖاٛیا ی٘ٛٔالیپ یبٞبضف تبلبغِا ٚ تلاٛغت یًكلث

؛

س -

ٖبٔبً

نبپ ٚ یٞؿ یمبً

هییامٛٔ ٖاٛیا یثٛٙر يكنث طبیع

؛

ط -

ٖبٔبً

نبپ ٚ یٞؿ ی٘ٛٔالیپ ٝعٛغٔ یمبً

، نبپ ٜویٚ ٝث نبؽ ما ٝعٛغٔ یمبً

تُبج٘ا

ٍٚبو یبٞ

.ٗیِیپ یبٞ

_____________________________________________________________________________________

1 .

ّٝعلٔ ٗیا كؿ

،

ٝٔب٘لث ٚ یٌـیًك ٕٗض تیِبقف مبغآ یالث ینیك

لث ،ییالرا یبٞ

ىبًا یمبً لُٟ ٚ یكبٕقٔ كبحآ كثاًٛ ٝث ٝرٛت تكٚلض

ٝعٛغٔ

كٛپبِیث

، تیِبقف ٜویٚ ٝث

ٖبتًبث یبٞ

ٗیِیپ یًبُٙ

، ـٕر ٝث ةبتو ٗتٔ یكٚآ بٞ

،

ِٝبمٔ

ـُ ٝتؽاؿلپ كٛپبِیث ٝتُقٌ بث ظجتلٔ نكاـٔ ٚ بٞ

لث ٚ ىبًا

ْب٘ ٝث ةبتو ٚؿ ٕٝرلت ،تیِٛٚا تیبفك بث ٚ مبی٘

یبٞ

« كٛپبِیث » ٚ

« امٛٔ

ی هی

ٞ ی٘بًبً یب

»

،

ٝٔب٘لث كؿ تفلٌ كالل كبو .

2 . بٙث ٗیا

،

ٕٝ٘ٛ٘

ٝث تیلل ٚ تًا ُىُ ُیغتٌٔ یعبیع ٝث فلِٔ ٝو تًا ی٘بًبً ٜكٚؿ كؿ ییبجیم ُجًٕ ٚ یكبٕقٔ لٙٞ یبٞكبىٞبُ ما یا 23

ٚ َٛع لتٔ

20 ؿكاؿ ٕلف لتٔ

،مالفلً(

1366 .)

ٖٛتً لث ٜٚلاف نت یبٞ

ی امٛٔ بث نی٘ طبیع ؿٛؽ ،یٙی ی

هی ٚ ٜبیٌ ٚ ٌُ ُىُ ٝث ٍٛمٙٔ یبٞ

تًا ٜؿٛث ٝتًاكآ ٖاؿلٔ ٚ ٖب٘م لیٚبٔت .

،ِٕٗیلٌ(

1379 )

ٖاٛیا فو

،بٞ

امٛٔ تِبل ؿٛ٘ هی بث ی

ٍلف ی٘بٌ٘ا ٚ یٞبیٌ ٍٛم٘ ٚ طلع بث یىی

یٔ

ٜـُ

ٜمٛٔ كؿ ٖآ ما یتبقغل ٜمٚلٔا ٝو

ٜمٛٔ ٚ كِٚٛ

.ؿكاؿ ؿٛرٚ كٛپبِیث

3 .

ُٔف ٗیٕٟ٘ تبیٞ یبضفا ما ؿكاؿ بر ٜبٍیبپ یّؽاؿ لیـٔ ،یٙیقٔ بضكـٕغٔ ؛تبیٞ ٖٚبقٔ ،یفلث ىٚلیً ،كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو

یؿٕٛغٔ بضك ،یٚلٌؽ َٛتث ،یًٛٛٔ یفغٔٔ ـیً ؛تؽبفع ٖبٍی َٛئٌٔ ،كبوٛر تیبٙف ؛كٛپبِیث یًٕبل بًكبپ ،

ٝ٘بٕیٕٓ ٝو ٖبتًٚؿ لٍیؿ ٚ

ىبپً ٚ لىِت ،ـ٘ؿٕٛ٘ یكبی اك بٔ ٍٚبو ُٔف ٗیا كؿ

ٙو یكانٌ

.ٓی

،ُٔف ٗیا كؿ بث اـتثا ٍٚبو

10 ِٝ٘الت 10 × 10 یپ ٚ ٍٚبو تكٚلض ٝث بٙث ٚ مبغآ لتٔ

ٜكاٛیؿ یلیٌ

یبٞ

ٜمبً

یبٞ

ٜـُ فِو

ِٝ٘الت ٗیا ؿاـقت ، ٝث بٞ

32 تفبی َیانفا ِٝ٘الت لیٛٔت(1

2 ) .

ث یكبٕقٔ كبحآ ٝ

ف ما ٜـٔآ تًؿ كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔ

، ٜكٚؿ ٚؿ فلقٔ

یٍٙٞلف -

یؾیكبت

تًا یٔلاًا ٚ ی٘بًبً

.

ٜكٚؿ لٞ كبحآ

، كٚؿ ٚؿ ٝث ٜ

ٜبتٛو لت نی٘

یٔ ٓیٌمت

ُٛ

٘ ـ .

ٜكٚؿ ٗیا

ّٝعلٔ ٚ بٞ

ما ـٙتكبجف :

ٕی٘

ٝ

ْبٔم تٌؾ٘

ٖبی٘بًبً یكاؿ

،

ٓىی كٛپٞبُ بث لٓبقٔ ٜویٚ ٝث نی٘ ٚ

كٚؿ ٜ

ْٚؿ

،

ٕی٘ ُٔبُ

ٝ ْٚؿ كٚؿ ٜ

ی٘بًبً

، كٚؿ ؛ٖبی٘بًبً كبو ٖبیبپ ٚ ْلاًا ؿّٛع بت ًٝل٘ ٖبٔم ما ٜویٚ ٝث ٜ

لخواـع بت ٝیِٚا ٖٚلل ٝث نی٘ یٔلاًا

كٚؿ ٚ ٓزٙپ ٖلل ٜ

تٔ

أ یٔ ٓیٌمت لؽ

ُٛ

٘ كبٟص ٗیا ما ْاـو لٞ كؿ ٝو تًا لوف ٖبیبُ .ـ

،ّٝعلٔ

ـٞبُ بٔ

یغت ی ی٘بٔم تـٔ ٝث تجٌ٘ ٝتجِا ٝو ٓیتٌٞ یؿبیم تال كؿ

ؿٚـع 250

َبً

، لث تزقت .تٌی٘ نیٍ٘ا

ٟٓٔ

ث یكبٕقٔ كبحآ ٗیلت ٝ

ما ـٙتكبجف ٜـٔآ تًؿ :

هییامٛٔ ٖاٛیا یثٛٙر ـّض یبٞٚلٞاك

ٚ قبتا بث ٜالٕٞ یبٞ

ٝضلبع شٌ یبٞ

نٔلل ً٘ك بث ًبضقث ٝو یلث

ُا ٌُ يٙر ما یُبم٘ الؽ

ٜـُ ٗیینت ٚ یُبم٘ ٕٝ٘ٛ٘ ٗیا .ـ٘ا

كؿ بٞ

ٍٚبو كلابت ما ٝتُقٌ یبٞ

ث تبفیلِت ٝ

ؿٛث ٜـٔآ تًؿ

؛

ٝضلبع ٗیا یُبم٘ تبٙیینت بٔا تٚبفتٔ بٞ

ٚ تًا لت

ٟٓٔ .تًا ٜؿاؿ ٖآ ٝث یٓبؽ ییبجیم بیُا ٗیلت

ی ث ٝ ما ٜـٔآ تًؿ

ٍٚبو ما ـٙتكبجف نی٘

: لىیپ ٝقغل ًٝ

ٜ ی٘بٌ٘ا

ٗیتٌؾ٘ یالث ٝو ةٛغلٔ لٔلٔ ًًٙ يٙر ما ؿلٔ

ٜـُ فِو ٝفٕٛزٔ ٗیا كؿ كبث

ٚ ما

ٜبٌـیؿ هجً

یًبُٙ

،

تقیجع

ٜلىیپ لٙٞ ما ٚ یتٌیِبئك بی ٝ٘بیالٌ

ٚ ٖب٘ٛی یُالت حأت ْٚك

لی

ٗیٙضٕٞ .تًا ٝتفلیقپ ییلابث كبیٌث

، هی

لىیپ ٝقغل ٜ

ةٛغلٔب٘ لٔلٔ ؿٛ٘ ما ٖآ لٔلٔ ًًٙ يٙر ٝو ٖم تًا

.ـُ تفبی نی٘

لٍیؿ ما ینّف تبقغل

ٝتفبی یٟرٛت ُثبل كبٔآ كٛپبِیث ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔف كؿ ٝو ؿٛث ییبٞ

ٝتفبی ما بٞ

ی

ٖبتًبث یتؽبُٙ

یٔ ُٔبُ اك .ـُ

ٝتفبی ث ینّف یبٞ

ٝ

ٜـٔآ تًؿ

، لً ٚؿ .تًا ٜلم٘ ٚ ئ ،ٗٞآ تانّف يٙر ما ٖآ ی٘اٚالف تیتلت ٝث ٖبىیپ

ینّف غیت ، ٝ غیت ٚ لزٙؽ ٝ

ٌُ ،ؿكبو ؼیٔ

بٞ

تفص ،یٙیینت ی

ٌِّٝٛ ،یثٛص یبٞكؿ تٌث ٚ ،ٍِٝٛ٘م ٖٚكؿ یبٞ

ؼیٔ

ؼیٔ ٚ هصٛو یبٞ

بٞ

يكنث ی ؼیٔ(

)ّٝیٛع

، .ـٙتٌٞ ٗٞآ يٙر ما یٍٕٞ

تبقغل ٗیا ٖبیٔ كؿ

، لً

كبث ٜ

ٝتفبی .تًا ٜـُ ٜـیؿ ٓٞ ٗٞآ یٌٔ یبٞ

،

ٝتفبی ٗیلتِیث ٗٞآ تبقغل ما ـقث تبقغل .ـٙتٌٞ ُٔف ٗیا یبٞ

ث یٌٔ

ٝ

ٜـٔآ تًؿ

،

ٝىً ُٔبُ

ُٝالت ،یٌٔ یبٞ

یُ ،یٌٔ یبٞ

ء یُ ،ٍِٝٛ٘م ،كُبل ٝث ٝیجُ یٌٔ

ء ٝیجُ

يواٚ یعٛل ٝث لً تبقغل ،َفو

ٝمّع ،ٜكبث .تًا یلتٍِ٘ا ٚ یٌٔ یبٞ

بیُا ی ث یًٍٙ

ٝ

ٜـٔآ تًؿ

، یٔ ٓیٌمت ٝتًؿ ٚؿ ٝث یؿلثكبو ػبغِ ما ـُ٘ٛ

؛ تًؿ ٝ تٌؾ٘

،

ًًٙ

یبٞ

ًًٙ ُٔبُ ٝو یتٕیل ٕٝی٘ ٚ یتٕیل

ٜلٟٔ ٚ یلتٍِ٘ا كیمف یبٞ

ٖؿلٌ

ٗیٙضٕٞ ٚ ـٙث

، ـٙتٌٞ ٜمٚلیف ًًٙ

ْٚؿ ٝتًؿ ٚ

، یٙیً ُٔبُ

ٗغٚك یبٞ

ٖٚبٞ ،یلیٌ

یّغٔ ٖبثم ٝث( بٞ

، ٖبیٔ كؿ ٝو یًٍٙ یبٞنیٔ ٚ )َٗلُٛر

ٖبیٔٛث

َ٘ٛؽ ٝث

2ه .ؿكاؿ تلُٟ

ِٝیُ ٜـُ ٝتٌىُ فٚلؽ ما یؿبیم تبقغل ٗیٙضٕٞ

یا

، ٜكٛو هی ٜالٕٞ ٝث

_____________________________________________________________________________________

1 . نبؽ ؿبفتكا

ِٝ٘الت ما یؽلث یكاؿلث بٞ

، ٝث 5 یٔ لتٔ

ِٝ٘الت( ـًك ؛)D5

ّٝعلٔ ٗیا كؿ

ًًٙ

ٚلف ما ُٓبع ُٝلا یبٞ

ٗتؾیك

ٝ٘بًٕآ كاٚآ

یكبٕقٔ یبٞبضف

، ؿٛث ٜـُ ٜـیِو كٛؾٙٔ ٗیـث ٝو یّیك ٚ ٌٗاٚ ّٝیًٚ ٝث ٜبٌكبو ٝعٛغٔ ما ٝ٘بٌاـر تكٛٓ ٝث ٚ ٜـُ هیىفت نبؽ ما

، ٖٚلیث ٝث

یٔ َبمت٘ا ـٙتفبی

ٚ ـُ هِا ما ـقث نبؽ

ٖ ٚ ٖبٙیٕعا َٛٔع ٚ

ٖؿٛج٘

ٝتفبی

ٖبتًبث یبٞ

یتؽبُٙ

،

ٝفٕٛزٔ ٖٚلیث ٝث

كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ی٘بتًبث

یٔ ُمتٙٔ

.ـُ

2 . ینیٔ ْب٘ ه٘ٛؽ تًا

یٔ ٜؿبفتًا یّغٔ نمب٘ ٖب٘ تؾپ یالث ٝو

ٜمٚلٔا ٚ ؿُٛ

،

ٗیا یٔ ةٛص ما اك بٞنیٔ ٌٝ٘ٛ

ـ٘مبً

.

ِٝیُ

، ث كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔف كؿ ٝ

.ـٔآ تًؿ شٌ تبقغل

یلث

،

ٝتفبی لٍیؿ ما ُٔف ٗیا یبٞ

لُٟ ٍٚبو

ٍٚبو ُٔف ٗیٕٞ كؿ .ؿٛث كٛپبِیث یؾیكبت

،

ٝقغل ٚ ِٝیُ ٜكٛو ٍٛر ما یؿبیم تبقغل ما یا

ث هییامٛٔ

ٝ لٕؽ ٚ ٜمٛو ٗیـٙص ،ٝتفبی ٗیا لث ٜٚلاف .ـٔآ تًؿ ٜ

فّتؾٔ ؿبقثا ٝث یِبفً

،

ٜـٕف ما بیُا ٗیلت ی

یٔ ةٌٛغٔ كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔف

ٍٚبو ُٔف ٗیٕٞ كؿ .ؿُٛ

،

ٗیتٌؾ٘ یالث تبقغل ْبٕت كبث

ـٕر یكبفع ما ُٓبع َبفً

ٝمجع ٚ ِٛتٌُ ،یكٚآ

ٜـُ یـٙث

ِبمٔ ٝو ـ٘ا ٝ

َیپ

ٚك

،

ٝمجع ُٓبع ٚ یـٙث

قِبغٔ

ٖآ ٝ بٞ

.تًا

ِقثط

‌ لافس‌ٕذٌت

‌ اّ

‌

ٍٚبو ْبز٘ا

َٞٚوپ ٚ بٞ

ی٘اـیٔ یبٞ

، قِبغٔ كٛؾٙٔ ٝث ٝ

یلِث تبیع كبتؽبً

، یؾیكبت كاٚؿا كؿ

، بث ٜكإٛٞ

تًؿ ٝث ٝرٛت بٞكانفا

ٝتؽبً ٚ تًا ٜؿٛث ٜالٕٞ یلِث یبٞ

،ٍٗیف(

1390

ٚك ٗیا ما .)

، تؽبُٙ ٚ یكبٍ٘ ـٙتٌٔ

ٌٝ٘ٛ

ٜؿاؿ ٗیا یا بٞ

،

ٖبتًبث تبقِبغٔ یٙف َٛٓا ما یىی تًا یتؽبُٙ

ؾجٔبو(

َ ،ؿلف 1390 .)

ؿٛٙت ٚ ی٘اٚالف

ٝعٛغٔ كؿ َبفً

ی٘بتًبث یبٞ

،

ٖبتًبث یالث اك ٖبىٔا ٗیا ما بت ٜؿلو ؿبزیا ٖبًبُٙ

كؿ یٍٙٞلف نكـٔ ٗیلتٟث

ـ٘لث ٜلٟث ـٔاٛر ٚ ْاٛلا تؽبُٙ

؛

ٖبتًبث هی یالث ـیبُ

ىبُٙ

، تیٕٞا ما ٝركؿ ٗیا ٝث یلٍیؿ ٕٝ٘ٛ٘ شیٞ

تؽبُٙ ٗیا ٚ ـُبج٘

، یٔ كمغت تبفلاعا ٗیا كیلؿ تجح بث بٟٙت تًا یٓبؽ تلؿ ٚ ٝرٛت ـٙٔمبی٘ ٝو ـثبی

،ٍٗیف(

1390 .)

ٍٚبو ٗیا كؿ

،

َبفً

بٞ

كانٌ اـتثا كؿ

ٍ یٌیٛ٘

ٚ ـُ

ْلف كؿ ٖآ تبفلاعا یبٞ

؛ؿكاٚ ٝعٛثلٔ

ً يپ

یٙف ٓیًلت ٚ یعالع

،

ٌٝ٘ٛ

ی٘ٚكؿ یًبُٙ

،تیبٟ٘ كؿ ٚ

ٝمجع یـٙث ـیؿلٌ

ٌٝ٘ٛ ىبًا .

َبفً یًبُٙ

بٞ

،

ُ٘ لث ٝ

ؿٛث كاٛتًا لیغتٔ

.1

_____________________________________________________________________________________

1 .

ٖبٕٞ

ـُ لوف ٝو ٌٝ٘ٛ

،

ٜؿاؿ ظجض ٚ تجح كٛؾٙٔ ٝث

ٝٙیِبفً تبفلاعا ٚ بٞ

بٞ

،

ْلف ما

ٜؿاؿ ٚ تبفلاعا ٝو ـُ ٜؿلث ٜلٟث ییبٞ

اكا یبٞ

ی ٝ

،ٜـُ

بث

تًبٞلیغتٔ ٗیا ٝث ٝرٛت ،ؿلف َؾجٔبو(

1389 ).

بٞلیغتٔ ٗیا

، ـضٚ یؿاؿكالل تكٛٓ ٝث ًبضقث ـُ

ٝٔاؿا كؿ ٝو

، بٞلیغتٔ ٗیا یفلقٔ ٝث

یٔ

.ٓیماؿلپ

ٖآ ما كٛؾٙٔ :ٝقغل ؿٛ٘

، تًا یِبفً فٚلؽ تبقغل ُىُ

؛

،ٝجِ َبخٔ كٛع ٝث

ٚ فو،ٝ٘ـث ...

َبفً تبقغل ٝو تًا ٗیا كٛؾٙٔ :تؽبً ؿٛ٘

،

ٜٛیُ ما هی ْاـو بث تؽبً یبٞ

ًٝ

ٝ٘بٌ

ٝتؽبً )یجِبل بی ٚ مبً ػلص ،مبً تًؿ( فٚلؽ

.تًا ٜـُ

ٛٔ

ث ؿاٛٔ كیلؿ ْیؾِت :ٜـٙجٌص ؿا ٝ

تؽبً كؿ )لپٕت( ٝتفك كبو

،

َیبٔمآ ْنّتٌٔ َبفً

یبٞ

تًا یىینیف

؛ ٗیـث

ُیِؿ ؿاٛٔ طلاغٓا ما

یٞبیٌ

، فّف ٚ ٜبو تكبجف یبر ٝث

؛ ی٘بو ؿاٛٔ

، تكبجف ما ٜؿبفتًا یبر ٝث

ًٝبٔ ٚ ٜنیك ُٗ ،ُٗ یبٞ

ٚ یجیولت ؿاٛٔ طلاغٓا

، ٚ ُٗ طّٛؾٔ یالث

ٜؿبفتًا ٜـُ ٜؿلؽ ٜبو ـُ

.

ٝٙینٌ :تؽبً تیفیو

ٝٙینٌ ،َؾث ٗیا یبٞ

ـ٘ؿٛث یؿاؿكالل ییبٞ

؛ ث ٝ

ٝٙینٌ ٝو یكٛع فیلؽ كبیٌث

،

َبفً یالث ث ییبٞ

ٝ یٔ كبو ٝو تفك

ٖآ طٛغً

ٝ٘ـث ٚ ُمیٓ یاكاؿ

ٖآ بٞ

ٗیٍ٘بیٔ كٛع ٝث یتٔبؾض

، 5 یّیٔ

یت٘بً هی ما لتٕو بی لتٔ

تٔ

ل ؛تُاؿ

ٝٙینٌ

فیلؽ

،

َبفً یالث بٞ

ی ث ی ٝ

یٔ كبو ظغً ٝو تفك

ٖآ بٞ

یت٘بً ٚؿ بت هی ٗیث یتٔبؾض ٚ كإٛٞ ٚ فبٓ

لتٔ

؛تُاؿ

ٝٙینٌ

ظًٛتٔ

،

َبفً یالث ث ییبٞ

ٝ یٔ كبو ظغً ٝو تفك

ٖآ بٞ

یت٘بً كبٟص بت ًٝ ؿٚـع یتٔبؾض ٚ ُمیٓ ـلبف

ٝٙینٌ ٚ ـٙتُاؿ لتٔ

ِٗؽ كبیٌث ٚ ِٗؽ

،

َبفً یالث ٚ ـ٘ؿٛث ٜـُ ؿبی ؿكاٛٔ ـلبف ٝو ییبٞ

ٜؿبفتًا ،ـٙتُاؿ كٛوقٔ ؿكاٛٔ ما َیث یتٔبؾض یٔ

ـُ

.

ٝو ؿٛضٛٔ ٗیا ٝث ٝرٛت بث :ٜلیٕؽ ً٘ك یالث

ٜلیٕؽ ً٘ك ییبًبُٙ

َبفً

بٞ

،

ٖآ ما ٚ ؿلث ٜلٟث ٌُ٘بٔ َٚـر ما ـیبث ىلتًؿ كؿ َٚـر ٗیا ٝو ٚك

ؿٛج٘

،

ٜلیٕؽ ً٘ك یفلقٔ ٚ ییبًبُٙ

َبفً

ؿ بٞ

ؿٛج٘ لیقپ ٖبىٔا تثبح ٚ ٗیقٔ ةٛصكبٟص هی ك

؛

ً٘ك ٖاٛٙف ما ٗیالثبٙث ٚ ـُ نیٞلپ ّبؽ یبٞ

ً٘ك بٟٙت یفلقٔ ْؽبُ یبٞ

ـُ

.

‌:ِعلاطه‌درَه‌ٖلافس‌ِعَوجه

‌

عٛغٔ

ٝ

ٝیبپ ی٘بًبً ٓىی كٛپٞبُ ٖبٔم كؿ كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ

كؿ لُٟ ٗیا ٖـُ نٚلتٔ بت ٚ ٜـُ یكاقٌ

یلزٞ ٓزٙپ ٖلل

، ٖآ كؿ یٌـ٘م َبً كانٞ ًبجیلمت یكبر ٚ یكبً

تًا ٜؿٛث

ٟٔ(

ل ،كبی 1378

لٌا .)

ٖٛتً ٝص یبٞ

جیتو ٝو ؿٛثؿبی ٝ

ؿكاؿ ؿٛؽ یٚك اك لُٟ تؽبً ؼیكبت

، طلع هی ىبًا لث ٝو ٝتفلٌ كالل یلُٟ نولٔ كؿ

ؿٛث ٜـُ بٙث یز٘لغُ

؛ كٚؿ كؿ بٔا ٜ

ً ی٘بًب

، ـٕف ٜ تٌٞ ٚ بٞبٙث ٝ

يكا ٝث بٔ ٝو یِؾث ٚ قلُ كؿ لُٟ یّٓا

یٔ یٞبُ

تُاؿ كالل ٓیًبُٙ

،ِٕٗیلٌ(

1379 )

كٚؿ كؿ .

ٜ یٔلاًا

،

ٝتفك ةلغ ةٛٙر ٚ ةٛٙر یًٛ ٝث لُٟ ٝتفك

تفبی تقًٚ

،یمٚكٛ٘(

1384 )

ٖآ ما .

ٍٚبو ُٔف ٗیٕٟ٘ ٝو ٚك

، هییامٛٔ ٖاٛیا ةٛٙر ٚ یٞبُ يكا َؾث كؿ

ٜـُ ْبز٘ا

، یٔ كبؾت٘ا

ٝٙیِبفً ـٓكؿ تفك ی٘بًبً یبٞ

،

ٝٙیِبفً ما َیث ـُبث یٔلاًا ٜكٚؿ یبٞ

؛ ما يپ بٔا

ٝٙیِبفً ٝقِبغٔ ٚ ٍٚبو

ٝٙیِبفً ٝو ـُ ْؾِٔ بٞ

ث یبٞ

ٝ كٚؿ ما ٜـٔآ تًؿ ٜ

یٔلاًا

، ما لتِیث كبیٌث

ٝٙیِبفً

كٚؿ ٝث كّقتٔ یبٞ

ٜ .ؿٛث ی٘بًبً

ٝٙیِبفً

ٌٝیو كؿ اـتثا ،بٞ

تا بث َبفً یبٞ

كبُٕ ٝث طٛثلٔ تىی ٜ

كبُٕ ٚ ِٝ٘الت كٕف ،ٍٚبو مٚك ؼیكبت ،ِٝ٘الت ٜ

یلا ٝ

ٖبتًبث یِٞٚوپ ٜبٍیبپ ٝث ،ُٛ ٚ تٌُ یالث یتؽبُٙ

ٝمجع یالث ،ٌٝیو لٞ تبفلاعا ٝث ٝرٛت بث ٖآ ما يپ ٚ ُمتٙٔ كٛپبِیث ٝث ،ٜكٚؿ ْیؾِت ٚ ٝقغل ؿٛ٘ یـٙث

یٔ ُمتٙٔ َبفً ٗیٔم لیٛٔت( ـُ

3 .)

ُٔف ٗیا كؿ ُو كؿ

ٍٚبو

، 7384 ث َبفً ٝقغل ٝ

ما يپ ٝو ـٔآ تًؿ

تؾیك ٚ ٝقِبغٔ

یًبُٙ

بٟ٘آ

، 35 ـٓكؿ كٚؿ ٝث كّقتٔ

ٜ ،ی٘بًبً

49 ـٓكؿ كٚؿ ٝث كّقتٔ

ٜ ٚ یٔلاًا 16

ـٓكؿ

ٜكٚؿ ٝص ٝث ـِ٘ ْؾِٔ ٚ ؿٛج٘ یٓبؽ یٌویٚ یاكاؿ ٓٞ

ؿكاؿ كّقت یا لیٛٔت(

4 ) .

‌

ِقثط

‌ لافس‌ٕذٌت

‌

ٕاّ

‌

ًٖاساس‌ُرٍد

‌

فلؽ َُ ٖبیٔ كؿ ٚؿ ،ٜـٔآ تًؿ ٝث كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔف كؿ ٝو یِٕبً ًبتجٌ٘ یِبفً

كٚؿ ٝث كّقتٔ فلؽ ٜ

یِبفً فلؽ ٚؿ ٗیا .تًا ی٘بًبً

،

ٝیلا ما ث ی٘بًبً یبٞ

ٝ ما یىی ٚ ـٔآ تًؿ بٟ٘آ

، ًبمیلؿ

كّقتٔ ٝو قبتا هی فو شٌ ؿٚـ٘ا یٚك تًا

ی٘بًبً ٜكٚؿ ٝث

، ٜكبُٕ ِٝ٘الت كؿ ـٔآ تًؿ ٝثD5

لیٛٔت(

5 ) .

یِبفً فلؽ ٗیا

،

ٜمٛو یا ؿبفتكا بث 43

یت٘بً

لتٔ

، ٝ٘بٞؿ لغل 15

یت٘بً

ٜلیٕؽ ً٘ك ٚ لتٔ

یُِٛپ بث یؿٛؾ٘

نجً ٝث ُیبٔ ؿكم ً٘ك ٝث تًا

ـٙجٌص ؿاٛٔ ٝو ٜ

یٔ ُیىِت ی٘بو ؿاٛٔ اك ٖآ

ٜمٛو ٗیا یٚك .ـٙٞؿ

، یِم٘ شیٞ

لٍِبفً ٝو تًا یتیِبقف ؿٛ٘ لٞ ،َُٛپ ما كٛؾٙٔ :َُٛپ

، یٔ ْبز٘ا ٖآ ظغً لث یِبفً فلؽ تؽبً ما يپ ـٞؿ

.

َُٛپ ؿٛ٘ ٗیا بٞ

، َّٛغٔ ما

ٛپ ؿاٛ٘ا ُٔبُ ٚ ٜؿٛث ٌُ

)ؼیّغ ٚ كیلك( َُ

تًا ٝو یٞبٌ

ٝیٟت كؿ نی٘ ً٘ك

َُٛپ ٗیا یٔ ٜؿبفتًا بٞ

.تًا ٜـُ

نت ی نت ما كٛؾٙٔ :ٗی ی

ٗی

، ،ةبقِ نیك یُبم٘ ،ٝتٌرلث َم٘ ،ٜؿٚنفا َم٘ ،ٜـٙو َم٘ ٖٛص یفاٛ٘ا كؿ ٝو تًا ٗیِبفً فٚلؽ َیاكآ فّتؾٔ ؿاٛ٘ا

كاؿ ،یپٔبتًا

ِ ،كاؿ

ٚ ةبقِ نیك ٜـٙو َم٘ ،ٜـیُبپ ةبق

،...

ؿبزیا فٚلؽ یٚك یٞبٌ ٚ

ث ٝ كؿ نی٘ ً٘ك یلیٌكبو

ٖآ بٞ

یٔ ٜـٞبِٔ

ؿُٛ

.

ٜكٛو كؿ َبفً ٝو تًا یتكالع ٝركؿ ٚ ٖانیٔ ،تؾپ ؿٛ٘ ما كٛؾٙٔ :تؾپ ؿٛ٘

، یؿاؿكالل تكٛٓ ٝث ٝو تًا ٜـیؿ تؾپ ْبٍٙٞ

،

َبفً

ٝو ییبٞ

ٜلیٕؽ

ٖآ بٞ

ٜبیً

، ؿٛث ٜـُ ً٘ك ٚؿ بی ٚ یلتٌوبؽ بی

،

ٝٙینٌ بث

ٚ یفبوب٘

ٝیمث

ٝٙینٌ بث یفلقٔ یفبو ـ٘ـُ

.

)ةبقِ( ٜهاٚ ٗیا ما كٛؾٙٔ :ةبقِ

،

َُٛپ

ِٝیُ یبٞ

ٓیٌّو ٚ ٓیٙیِٔٛآ ٖٛص یتانّف یبٞـیٌوا ةٚف ٝزیت٘ كؿ ٝو تًا ٌٝ٘ٛ

، ٜالٕٞ ٝث

تبىیّیً

، ث یِبفً فٚلؽ یٚك ٝ

یٔ ؿٛرٚ

ـیآ .

ٝتًؿ هی ٚ ؿكاـ٘ ؿٛرٚ

ؿكاؿ ٖآ یبٟٙپ ٝو 5

یت٘بً

ٚ لتٔ

جِ ٝث ٖآ یلابث ٝ

یٕىُ ٝ٘ـث ٝث ٖآ ٗییبپ ٚ ٜمٛو

ٜمٛو ٗیا فو .تًا ُٔتٔ ٜمٛو

، جِ ٚ تًا تؾت فو ٕٝ٘ٛ٘ ما ٝ

.تًا هی ٜكبُٕ تٔلف ؿلٌ ٝجِ ٕٝ٘ٛ٘ ما ٖآ

‌

یِبفً فٚلؽ ٗیا ما لٍیؿ یىی

،

ٜلٕؽ ا ؿبفتكا بث يكنث ی 86

یت٘بً

لتٔ

،

ٝ٘بٞؿ لغل 27

یت٘بً

ً٘ك ٚ لتٔ

ٜلیٕؽ ُیبٔ یلتٌوبؽ نجً ٝث

، یلتٌوبؽ ٝث ُیبٔ ؿكم ً٘ك ٝث یُِٛپ بث تًا

ـٙجٌص ؿاٛٔ ٝو ٜ

ؿاٛٔ اك ٖآ

یٔ ُیىِت ی٘بو ـٙٞؿ

لیٛٔت(

6 )

ٜلٕؽ ٗیا یٚك . اك

َم٘ یٌكنث ُیِؿ ٝث ؿٚنفا

ٜ كٚؿ ٝث داٛٔ ٚ ُىُ یثبٙع

ؿاؿ یلتِیث ْبىغتًا ،فلؽ یٕىُ َؾث

ٜ ـ٘ا

َم٘ ٗیا ٗییبپ ٚ لابث . ؿٚنفا

ٜ ث كاٛ٘ ٚؿ ،ُىُ یثبٙع تكٛٓ ٝ

َم٘

ٜؿٚنفا

، یٔ ؿٚـغٔ اك ٖآ بٞكاٛ٘ ٗیا یٚك ٝو ـٙٙو

، یت٘بً ٜؿ ؿٚـع ّٝٓبف كؿ یلتٔ

، ٚ ٝیبً ؿبزیا یالث

لتِیث ٗیینت ٚ ُٗٚك

، تٍِ٘ا بث

ٍتفكٚلف ی

ٜؿلو ؿبزیا

ٜلٕؽ ٗیا فو .ـ٘ا ،

جِ ٚ تًا تؾت فو ٕٝ٘ٛ٘ ما ٝ

ما ٖآ

ٕٝ٘ٛ٘

هی ٜكبُٕ تٔلف ٝتٌِلث ٝجِ

.

ٜلٕؽ ٗیا

، كالل ی٘بًبً ٜكٚؿ ٝث كّقتٔ قبتا هی كؿ ٚ ٝضلبع هی كؿ

تُاؿ ٝو ٜكبُٕ ِٝ٘الت كؿ تًا ٜـُ ـلاٚD4

.

ٝٙیِبفً ٖبیٔ كؿ

ٜكٚؿ یبٞ

ث ی٘بًبً

ٝ ُٔف ٗیا ما ٜـٔآ تًؿ

ٍٚبو

،

ٜلٕؽ ٝث كّقتٔ تبقغل ٜؿٛث ٜؿبفتًا ؿكٛٔ تلاغ ٚ ةآ یكاـٍٟ٘ ٚ ٜلیؽف یالث لتِیث ٝو يكنث یبٞ

یٕو تبقغل ،تًا ث

ٝ

ٝٙیِبفً تیفیو .ـٔآ تًؿ

ٜكٚؿ یبٞ

ی٘بًبً

،

ًبتجٌ٘

تِٚؿ طٛمً ما يپ .تًا ِٗؽ

ٖالیا ٝث ٖب٘بٌّٕٔ ؿٚكٚ ٚ ی٘بًبً

، ی٘بًبً هیٙىت بث َبفً ـیِٛت

،

ٜـً بت ٖبٙضٕٞ

ٝث( یلزٞ ٝیِٚا یبٞ

َبٕتعا

،ؿبیم ٜـً

3

ٞ ـ تُاؿ ْٚاـت )ق.

،یـیعٛت(

1389 )

ٝٙیِبفً .

ٜكٚؿ یبٞ

ث ی٘بًبً

ٝ آ تًؿ ٗیٕٟ٘ ما ٜـٔ

ٝ٘ـث ـٓكؿ ؿبتفٞ اك كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ُٔف هی ٚ ٝجِ ـٓكؿ ٜؿماٚؿ ،فو ـٓكؿ ٜـفٞ ،یِبفً فٚلؽ

یٔ ُیىِت فٚلؽ ٝتًؿ ـٓكؿ ـٙٞؿ

( لیٛٔت 7 ).

ٝٙیِبفً تیفیو

ًبتجٌ٘ ی٘بىُا ٜكٚؿ ـٙ٘بٕٞ نی٘ ی٘بًبً یبٞ

ٖآ كؿ یًٌٛغٔ یٙیًٍٙ ٚ ٜؿٛث ِٗؽ

یٔ ٝؾعلأ

ی٘بىُا ٜكٚؿ فلاؽ ٜكٚؿ ٗیا كؿ .ؿُٛ

، یٔ ٝتًبو ُثٚؿ ٝجِ َبفً ؿٛٙت ما

ٌٝ٘ٛ ٝث ؛ؿُٛ

ٝث ٝو یا

كؿب٘ ؿكاٛٔ نر

، ی٘بًبً ٜكٚؿ كؿ ُثٚؿ ٝجِ َبفً

، یٔ داٚك ما ٖبٔم كٚلٔ ٝث ؿٕٛزٔ كؿ .ـتفا

، نی٘ ی٘بًبً َبفً

ی٘بىُا َبفً ـٙ٘بٕٞ

، یّغٔ

ٝمغٙٔ ٚ یا

ًا

ٜاك ٚ تكبزت .ت ی٘بٌكمبث یبٞ

،

ٝٙیِبفً ـیمٛت كؿ ٗیا یّغٔ یبٞ

حأت ٜكٚؿ ی ل

ٜـٙیانف تًا ٝتُاؿ یا

( 2002 Kenet, )

ٝٙیِبفً بٔ .

یٔ اك ییبٞ

ٝو ٓیًبُٙ

ّبؽ ٚ ٜؿٛث ٖالیا ةٛٙر

ٝتُاـ٘ داٚك یِبُٕ كعبٙٔ كؿ ـ٘ا

،ؿلف َؾجٔبو(

1389

كؿ یًبیً تیقضٚ ٝو تٟر ٖآ ما بٔا .)

ٜكٚؿ ی٘بًبً

)ٝصكبپىی تٔٛىع(

، نّٛٔ تٔٛىع( ی٘بىُا ٜكٚؿ ـٙ٘بٔ

تٌی٘ )یفیاٛع

؛ تٚبفت ٚك ٗیا ما یٍٙٞلف ؿاٛٔ كؿ بٞ

ٜكٚؿ ی٘بًبً

،

ٝٙیِبفً ّٕٝر ما بٞ

، تًا ی٘بىُا ٜكٚؿ ما لتٕو كبیٌث

،َٛٞ(

1381

ٚ یلٌنّف داٚك تّف ٝث .)

ی٘بًبً لٔف كؿ ینّف فٚلؽ تؽبً

،

َبفً ٗف تُاـ٘ ی٘بیبُ تفلِیپ ٜكٚؿ ٗیا كؿ یلٌ

،ؿلف َؾجٔبو(

1389

.)

ًبُٙ ٖبتًبث لؾ٘ ما ی٘بًبً َبفً

٘ب كؿ ٝو ی

ٝعٛغٔ

بٞ

كبو فّتؾٔ ی

ٜؿلو ـ٘ا ٚ ٝـتفلٍ٘ یبر یٕٟٔ ِٝٛمٔ كؿ ،

بفتوا ٖآ ما یّو فیٓٛت ٝث ًلإٛقٔ

ٜؿلو ـ٘ا

Boucharlat,1991: 304(

.)

یّو كٛع ٝث

ٝتٌ٘اؿ بٞ

تجً یتًبو ٗیا ٚ تًا نـ٘ا ی٘بًبً َبفً ٜكبثكؿ بٔ ی

ٔ ی ٓیـؾف ٓـزع ٓـغك ٝث ؿُٛ

ظغً كؿ ٜـٙوالپ یبٞ ٝٙیِبفً

ٝعٛغٔ

بٞ

ٜكٚؿ ٗیا ٝث ٝو یی كّقت

ٗیـیقت یالـث ی٘بـًبً َبفـً ما ٖاٛت٘ ،ـ٘كاؿ

فّتؾٔ ُعالٔ ی٘بٔم یِٛت

ٝعٛغٔ

بٞ

تفلٌ ٜلٟث ٜكٚؿ ٗیا ی٘ٛىٌٔ ی

،ٍٛ٘كفآ(

1375 : 74

.)

‌

ٝرٛت بث ٝث

َبفً

بٞ

ٜـُ تفبی ی

ٍٚبو بٞ

ی

ٝعٛغٔ

بٞ

ٖالـیا فّتؾٔ كعبٙٔ كؿ ی٘بًبً ی ـٔ

ی تـفٞ ٖاٛـت

ٝمغٙٔ

:ما ـٙتكبجف ٝو ؿلو ْؾِٔ یٍٙٞلف 1

- ،ٖالیا یثلغ ةٛٙر ٝیعب٘

2 - ،ٖالـیا یثلغ َبُٕ ٚ ةلغ ٝیعب٘

3 - ،ٖالــیا َبٕــُ

4 - ،ٖالــیا یللــُ َبٕــُ

5 - ،یّعبــً ٝــیعب٘ ٚ ٖالــیا یللــُ ةٛــٙر 7

- ٖالــیا ةٛــٙر

Boucharlat,1991: 306( .)

كؿ ُیو ؿكاٚؿا

ٍٚبو بٞ

،ٖالیا ةلغ كؿ ؿٛؽ ی

َبفً

بـٞ

ما یفٛـٙتٔ ی تـًا ٜؿٛـٕ٘ یـفلقٔ ی٘بـًبً ٜكٚؿ

( Keall, 1981: 31-84 .)

ٟٓٔ

لت ٗی

ٖبىٔ

بٞ

ٖبـیّٔ كؿ .تـًا ٖبـیّٔ ٚ كٛـٌ لُٟ ،لٔ٘ٛثا لٔل ٖالیا ةٛٙر كؿ ی٘بًبً َبفً یاكاؿ ی

َبفً

بٞ

ٗیـث كؿ ٝو ٜـُ تفبی یلٍِبفً ٜكٛو هی ٚ ی٘بًبً ٜكٚؿ ُیاٚا ما یؿـقتٔ ی َبفـً

بـٞ

بـث ییبـٞكبغت ،

مبث ٝ٘بٞؿ

ٝجِ

بٞ

ی تًا لیٍِٕص كبیٌث تؾت ٚ ٓیؾض

Alden,1978 :153(

.)

‌

كؿ كبفع ی تـیٚ ٝو ٜـُ ییبًبُٙ ی٘بًبً َبفً ٜكٚؿ ًٝ نی٘ لٔ٘ٛثا لٔل یبٞ

؛ٜٚلـٌ ٝـً ٝـث اك بـٟ٘آ ْبـو

تبٙیئنت بث نجً ٝث ُیبٔ ْلو فٚلؽ

ٝ٘بُ

ا یٚك یوبـىع تبـٙیئنت بـث یؿٛؾ٘ فٚلؽ ٚ ٜلیت یلتٌوبؽ فٚلؽ ،ی

ٝ٘بُ

بٞ

تًا ٜؿٕٛ٘ یـٙث ٓیٌمت

( Whitcomb, 1984: 10-234

.)

‌

َبفً

بٞ

تبـٙیئنت ٚ ـٙتٌٞ ٝیبپ ٚ یلغث ،سكبپ ،ًیؿ ،ًٝبو ،ةبمِث ُٔبُ ةاكاؿ ؿبثآ یربع ما ٜـُ تفبی ی

بٟ٘آ كؿ یوبىع ٍٛم٘ ،ٝتٌرلث ٍلفت ُٔبُ

ُىُ

بٞ

یـجیولت ُىـُ ٝـث ٝتـٌرلث ٚ ٜــٙو ٍٛـم٘ ،فـّتؾٔ ی

لٍیؿ ٜٚلٌ .ـٙتٌٞ

َبفً

بٞ

ٗیا ی ٝث ةبقِ یاكاؿ ٝعٛغٔ

ً٘ك بٞ

تًا نجً ٚ یثآ ی

Azarnoush,1994: 187(

.)

‌

كؿ كبًٞٛ كؿ

ٜمٛع بث ییبٞٛجً نی٘ ىكبف ذیّؽ

ٝجِ

بٞ

،كاؿ كاٛ٘ ی

ًٝبو بٞ

بـث يكنـث ی ٝـ٘ـث

بـٞ

ی ةــغٔ

ٚ

ٝجِ

بٞ

تًا ٜـُ تفبی ی٘بًبً ٜكٚؿ ما كاؿ ٝیٚام ٚ ٓیؾض ی

( Decardi,1972: 9-75

.)

كؿ ٍٛو كؿ 70

ىأك ُعبً یلتّٔٛیو نی٘ نٔلٞ ٍٝٙت ةٛٙر كؿ ٕٝیؾِا

َبفً

بٞ

ی٘بًبً ٜكٚؿ ما ْؽبُ ی

ٝو ٜـُ تفبی

ٟٓٔ

لت ُیىـِت ْلـو ًـ٘ك ٝـث یكؿها یبٞٛجـً بـی تبـقیبٔ ُٕع یبٞٛجً اك بٟ٘آ ٗی ـٔ

ی ــٙٞؿ

( Kenet, 2002: 154 )

.

نی٘ ٝفیلُ ٛثا ُت كؿ

َبفً

بٞ

ٝو تًا یؿبیم یٙیینت ٍٛم٘ ؿٛٙت یكاؿ ٝو ٜـُ تفبی ی٘بًبً ٜكٚؿ ما یی

،ىٛتِٛ ُىُ ٝث یپٔبتًا ٍٛم٘ ما ـٙتكبجف اؿ

ٜلی تبٙیینت ؿاٛ٘ا ،ٜلیاؿ ٖٚكؿ یبپیّص ،ٛت كؿ ٛت یبٞ

ٝ٘بُ

ا ٚ ی

ث یضی .ـٙتٌٞ ُىُ یثبٙع ٜؿٚنفا ٍٛم٘ ٜـٙو یبٞ

Adams, 1970: 55(

َبُٕ كؿ)

ث

ٗی نی٘ ٗیلِٟٙا

َبفً

بٞ

یی

ٝو ٜـٔآ تًؿ ٝث ی٘بًبً ٜكٚؿ ما

ْؽبُ

لت بٟ٘آ ٗی

َبفً

بٞ

ی

ٜـ٘ؿ ا ی ةبقِ

كاؿ تِبغ .تًا

ٕٝ٘ٛ٘

بٞ

تًؿ ٝث ی

ٝعٛغٔ ٗیا ما ٜـٔآ

ًٙت بٞ

تًا كاؿ ٝتًؿ ی

( Ricciardi, 1970: 428-435 )

.

‌

ِقثط

‌ لافس‌ٕذٌت

‌

ٕاّ

‌

‌ٖهلاسا‌ُرٍد

‌

كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔف كؿ

،

ٜكٚؿ ٝث كّقتٔ ِٓبً ًبتجٌ٘ یِبفً فلؽ ًٝ

تًؿ ٝث یٔلاًا

یِبفً فلؽ ٗیتٌؾ٘ .ـٔآ

، ٝو تًا ٜمٛو هی كّقتٔ ٝو قبتا هی فو شٌ ؿٚـ٘ا یٚك

تًا ی٘بًبً ٜكٚؿ ٝث

،

ٜكبُٕ ِٝ٘الت كؿ ـٔآ تًؿ ٝث D3

( لیٛٔت 8 ) . یِبفً فلؽ ٗیا

، و

ٜمٛ

یا ؿبفتكا بث 24

یت٘بً

لتٔ

، ٝ٘بٞؿ لغل 3

یت٘بً

لتٔ

ٜلیٕؽ ً٘ك ٚ

یلیُ ٝث ُیبٔ ؿكم ً٘ك ٝث یُِٛپ بث یؿٛؾ٘

تًا

ٜـٙجٌص ؿاٛٔ ٝو

ی٘بو ؿاٛٔ اك ٖآ

یٔ ُیىِت

ٜمٛو ٗیا یٚك .ـٙٞؿ

، یماٛٔ داٛٔ یبٞكبیُ

تًا

ٜـٙو َم٘ تكٛٓ ٝث ٝو

، ك فلؽ ییلابث َؾث یٚ

یٔ ٜـٞبِٔ

ؿُٛ

ٚ

ٝتًؿ ٚؿ ؿكاؿ

ٝو

ُثبمتٔ تكٛٓ ٝث

، .تًا ٜـُ ؿبزیا فلؽ ٖؿلٌ یٚك ما ْاـو لٞ یبٟٙپ

ٝتًؿ ٗیا

ٖآ ما یىی بٟٙت فِو ٖبٔم كؿ ٝو بٞ

ؿٛث یلبث بٞ

، یت٘بً ٚؿ لتٔ

تًا یُ ٗیا َبمت٘ا ما ـقث . ء

َؾث ٝث

تٔلٔ

،

ٝتًؿ

ٜمٛو ٗیا فو .ـُ یمبًمبث ٜمٛو ٗیا لٍیؿ

،

ٝجِ ٚ تًا تؾت فو ٕٝ٘ٛ٘ ما فلؽ ٗیا

، ٝتٌىُ

تًا

؛ لث بٔا تؾیك ىبًا

ٜمٛو ٌٝ٘ٛ ٗیا یًبُٙ

بٞ

تبقغل ٝو

ٝتٌىُ

ٕٝ٘ٛ٘

ٍٚبو ُٔف ٗیا كؿ ٖآ ٝثبِٔ یبٞ

ث كبیٌث ٝ یٔ لؾ٘ ٝث .ـُبث ٖبیّل لً ٝث ٝیجُ ـیبث ،تًا ٜـٔآ تًؿ یِبفً ٜمٛو ٗیا ٝو ـًك

، یٔلاًا ٜكٚؿ ٝث

تٔ

أ .ـُبث ٝتُاؿ كّقت لؽ تُاؿ كالل ی٘بًبً ٜكٚؿ یضٌ فو یٚك ٜمٛو ٗیا ٝصلٌ

؛ بٔا

ِٝ٘الت ُو كؿ D ₃

ٓزع

یٕو ما نبؽ ٚ تُاؿ نبؽ

ِٝ٘الت ٗیا ٖٚكؿ یبٞ

، لٍیؿ یِبفً فلؽ .ؿٛث ٝتؾیك ٓٞ ٝث ٚ ةلغضٔ كبیٌث

،

ٜمٛو ا ٝو تًا هصٛو ی كاٛیؿ هی كبٙو كؿ

ـُ تفبی تٔ یٔلاًا ٜكٚؿ كؿ ٝو

أ ؿبزیا ی٘بًبً كاٛیؿ یٚك ٚ لؽ

ؿٛث ٜـُ

( لیٛٔت 9 ) كاٛیؿ ٗیا .

،

ِٝ٘الت كؿ

ٜكبُٕ

D₆

ٜمٛو ٚ

، يكنث یِبفً ٜمٛو ٖٚكؿ ٖآ ٝو تُاؿ كالل لت

ٗیا ُیِؿ ٝث ٜمٛو ؿٛث ِٝ٘الت یغغً ٝیلا ٝث هیؿن٘ ٝو

، .ؿٛث ٝتٌىُ یغغً یبٞكبِف لحا لث فلؽ ٗیا

یِبفً

،

ٜمٛو یا ؿبفتكا بث 15

یت٘بً

لتٔ

،

ٝ٘بٞؿ لغل

6 یت٘بً

ٜلیٕؽ ً٘ك ٚ لتٔ

ؿكم ً٘ك ٝث یُِٛپ بث یؿٛؾ٘

نجً ٝث ُیبٔ

تًا

ٜـٙجٌص ؿاٛٔ ٝو ؿاٛٔ اك ٖآ

یٔ ُیىِت ی٘بو

ٜمٛو ٗیا كٚؿ بت كٚؿ یٚك .ـٙٞؿ

، یعٛغؽ

ام بث یؿٕٛف ی

ٜـ

ٝ٘بُ ییبٞ

ُىُ یا

،

ٍٛم٘ ٗیا .تًا ٜـُ یُبم٘

، ما ٜؿبفتًا بث ًلابٕتعا ٖآ ً٘ك ٚ نٔلل ً٘ك ٝث

ٝتًؿ ٚؿ نی٘ فلؽ ٗیا .تًا ٜـُ ٝیٟت الؽا ٌُ

ُىُ ٝث ؿُٛ ىٛىقٔ ٗییبپ ٝث لابث ما ٝو L

، ؿكاؿ كؿ ٝو

ٍٚبو ْبٍٙٞ

، ٝتًؿ هی بٟٙت تُاؿ

.

ٝتًؿ

،

ٜلیاؿ ـغمٔ بث لغل ٝث ُىُ یا

5 / 1 یت٘بً

ٝجِ ٝث ٖآ یلابث ٚ لتٔ

ٝ٘ـث ٝث ٖآ ٗییبپ ٚ ٜمٛو

ٜمٛو ٗیا فو .تًا ُٔتٔ ٜمٛو یٕىُ

،

ٕٝ٘ٛ٘ ما

ٝجِ ٚ تًا تؾت فو

ٕٝ٘ٛ٘ ما ٖآ

تًا ٝتٌىُ ٖآ یلابث ٝث ٖؿلٌ َؾث ٝو لٍیؿ یِبفً فلؽ .تًا ذو ٝجِ

، ٜكبُٕ ِٝ٘الت ما E ₇

ـٔآ تًؿ ٝث

( لیٛٔت 10 ) . یِبفً فلؽ ٗیا

،

ٜمٛو یا ؿبفتكا بث 27

یت٘بً

ٜلیٕؽ ً٘ك ٚ )ٜـُ ٝتٌىُ َؾث بت ؿبفتكا( لتٔ

نٔلل ٝث ُیبٔ ؿكم ً٘ك ٝث یُِٛپ بث یؿٛؾ٘

ٝو تًا تكالع ٖؿٛج٘ تؽاٛٙىی ُیِؿ ٝث ٖآ فلع هی كؿ َبفً

ٜكٛو ٖٚكؿ

،

ٜٟٛل ٝث ُیبٔ نٔلل ً٘ك ٝث یٔ ُیىِت ی٘بو ؿاٛٔ اك ٖآ ٜـٙجٌص ؿاٛٔ .تًا ٜـٔآكؿ یا

یٚك .ـٙٞؿ

فلؽ یٕىُ ٝ٘ـث ییلابث َؾث كؿ ٜمٛو ٗیا

،

ٜمٛو .تًا ٜـُ ؿبزیا ٜـٙو َم٘ ٍٚك ٝث كبیُ ٚؿ

،

ٝتًؿ ٚؿ

ؿكاؿ

ٝتفلٌ كالل ُثبمتٔ تكٛٓ ٝث ٝو

ٝتًؿ ٗیا ما ْاـو لٞ .ـ٘ا ٖآ یبٟٙپ ٝو بٞ

2 یت٘بً

لتٔ

ٝث ،تًا َؾث

یلابث

ٜمٛو ٗیا فو .تًا ُٔتٔ ٜمٛو ی

،

ٝفٕٛزٔ كؿ .تًا تؾت فو ٕٝ٘ٛ٘ ما

ُٔف كؿ ٝو یِٕبً ًبجیلمت فٚلؽ

ث كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘

ٝ تیلل َبٕتعا ٝث ٝو ـٔآ تًؿ ٝث نی٘ هصٛو یِبفً فلؽ هی ،ٜـٔآ تًؿ

ٗیمی ٝث

، تًا تاٚؿ یبر بی لٞٛر یبر لیٛٔت(

11 )

ٝیلا كؿ ٝو یِبفً فلؽ ٗیا . بٞ

ٖٚلل ٝث كّقتٔ ی

ؿبفتكا بث ،ـُ فِو یٔلاًا ٗیتٌؾ٘

5 / 4 یت٘بً

لتٔ

، ٝ٘بٞؿ لغل 5

یت٘بً

ٜلیٕؽ ً٘ك ٚ لتٔ

یثبقِ بث یؿٛؾ٘

ً٘ك نجً

تًا یٔ ُیىِت ی٘بو ؿاٛٔ اك ٖآ ٜـٙجٌص ؿاٛٔ ٝو فلؽ ٗیا فو .ـٙٞؿ

،

ٕٝ٘ٛ٘ ما ٚ تًا تؾت فو

ٝجِ

ٕٝ٘ٛ٘ ما ٖآ

ٝجِ

ٝیٚام كاؿ .

ٝٙیِبفً

ٜكٚؿ یبٞ

ث یٔلاًا ٝ

یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ُٔف ٗیٕٟ٘ ما ٜـٔآ تًؿ

ٜبزٙپ اك كٛپبِیث تٌیث ،یِبفً فٚلؽ ٝ٘ـث ـٓكؿ كبٟص ٚ

ٝجِ ـٓكؿ تٌیث ،فو ـٓكؿ ًٝ ٚ

، ٝتًؿ ـٓكؿ ٚؿ

یٔ ُیىِت فٚلؽ ٍٛپكؿ ـٓكؿ هی ٚ .ـٙٞؿ

ىّیٚ

ی

ٌٖٛٙ

،

ٖبتًبث نولٕت ٝث ا لٙٞ ؼیكبت ٚ یكبٕقٔ لث ٖالیا كؿ یٔلاًا ٜكٚؿ ٖبًبُٙ

ؿكاؿ ٜكبُ

Wilkinson, 1971(

ٗیا ما ٚ)

ٚك

،

ٖبتًبث كبث ٗیتٌؾ٘ .تًا ٜؿلى٘ اـیپ ی٘اـٙص ٝقًٛت ٖالیا كؿ یٔلاًا یًبُٙ

ٝیلا ٝث ٝو

ٖبتًبث تبیلفع كؿ ،ـُ ٝرٛت یٔلاًا یبٞ

ٝیلا كؿ یتؽبُٙ

َبً كؿ ٍُٛ یٔلاًا یبٞ

1928

ٜؿاؿ ما لتلث یكبتُٛ٘ ٗیا بٔا ؛ـُ لِتٙٔ ٗیّصٛو ظًٛت یبٞ

ٜؿاؿ كبِت٘ا ُىُ ٚ ؿٛج٘ یفیٓٛت یبٞ

ٖبتًبث یتؽبُٙ

، تًا ٜـ٘بٔ یلبث یفیٓٛت ُىُ ٗیٕٞ ٝث

ٝعٛغٔ ـٙص كؿ بٟٙت .

،

ٝیلا كؿ ٍٚبو كبو یبٞ

بٟ٘آ ما یّٔبو ٍكانٌ ٝ٘بفًأتٔ ٝو ٜـُ ْبز٘ا یثٛؽ ٝث یٔلاًا

، تبفلاعا لتِیث .تًا ٜـِ٘ لِتٙٔ مٚلٔا ٝث بت

یٔلاًا ٗیتٌؾ٘ ٖٚلل ما بٔ

، ویٚ ٝث

ٜكٚؿ ٜ یٔلاًا ٝث ی٘بًبً ما یِبمت٘ا

،

ٝعٛغٔ ما ،كٛثبِی٘ ،فالیً ٖٛص ییبٞ

ٗیا ما .تًا لؾتًا ٚ ٍُٛ

ٚك

، یٔ كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ كؿ ٍٚبو

ًَلپ ـ٘اٛت ٗیا ما اك یؿبیم یبٞ

ٝجٙر

ؼًبپ .ـُبث ٌٛ

‌

ِعَوجه‌ٕراهآ‌ِعهاج‌ٍ‌ٖگضٍٗ

‌

ُٔف ٗیا كؿ

، ث یِبفً ءبیُا ٝ

ـٔآ تًؿ كبٙو كؿ ٝو ٜ

ٜلٕؽ

ٜلیؽف یبٞ

ٜمٛو ،اقغ ٚ ةآ

ًٝبو ،ةآ یبٞ

،بٞ

ةبمِث بٞ

ٚ

ٖاٛیِ

بث طبجتكا كؿ ٝو بٞ

فٚلؽ ـ٘ؿٛث اقغ ٚ ةآ

، یٔ

یپ ٝث ٖاٛت نٚؿ ٚ بٞمًٛ

ؿلو ٜكبُا بٞ

.

ٝٙیِبفً ؿاـقت یٔ ُیىِت اك فلؽ فو َؾث ٝو ییبٞ

ـٙٞؿ ، كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ٟٓ٘ ُٔف كؿ

، ما

یٔ كالل ٝ٘ـث ما ـقث ؿاـقت لؾ٘

ُو ؿاـقت .ـ٘لیٌ

،فٚلؽ فو 1407

ٝو ؿٛث ٝقغل ُو ـٓكؿ ٜؿن٘بُ ؿاـقت ٗیا

ٝٙیِبفً

یٔ ٓیٌمت یّو ٜٚلٌ َُ ٝث ٜـٔآ تًؿ ٝث فو تبقغل .تًا بٞ

ٝیبپ بث فو :ما ـٙتكبجف ٝو ـُ٘ٛ

ٝیٚام بث فو ،تؾت

ٝیبپ فو ،یّؽاؿ

ٜكٚؿ فو ،تؾت فو ،كاؿ فو ٚ كاقٌ

ٓئبل ( لیٛٔت 12 )

ٝٙیِبفً لتِیث . ییبٞ

ٝیبپ بث فو ٜٚلٌ كؿ ٝو

ٝیبپ فو ،تؾت

ٜكٚؿ فو ٚ تؾت فو ،كاؿ ـٙتُاؿ كالل كاقٌ

،

ٔ

ٜكٚؿ ٝث كّقت ی٘بًبً

ؿٛث

ٕٝٞ ًبجیلمت .ـ٘

ًٝبو یٔلاًا ٗیتٌؾ٘ ٖٚلل ً٘ك ـیفً ةبقِ بی ٚ ٜـیُبپ ةبقِ ٝو ییبٞ

،ـ٘كاؿ فو یاكاؿ

ٝیبپ ت ٝیبپ بث فو ٚ كاؿ تؾت ٝیبپ بث فو .ـٙتٌٞ تؾ

، 22 ـٓكؿ

؛ یّؽاؿ ٝیٚام بث فو

، 6 ـٓكؿ

؛

ٝیبپ فو كاؿ

، 31

ـٓكؿ

؛ تؾت فو

، 22 ـٓكؿ

؛

ٜكٚؿ فو كاقٌ

، 12

ٓئبل فو ٚ ـٓكؿ

، 7

ٝٙیِبفً ُو ـٓكؿ ُیىِت اك ییبٞ

یٔ

ـ٘كاؿ كالل فو ٜٚلٌ كؿ ٝو ـٙٞؿ (

لیٛٔت 13 ).

ٝٙیِبفً ؿاـقت یٔ ُیىِت اك فلؽ ٝجِ َؾث ٝو ییبٞ

ـٙٞؿ

، كؿ

ٗیا

ٔف

،ُ

ما ـقث( ًْٛ ْبمٔ كؿ ؿاـقت لؾ٘ ما

یٔ كالل )فو ٚ ٝ٘ـث

ٌ

ٝٙیِبفً ٗیا ُو ؿاـقت .ـ٘لی بٞ

، 1183

ٝو ؿٛث ٝقغل ؿاـقت ٗیا

، ُو ـٓكؿ ٜؿكبٟص

ٝٙیِبفً

ٜـٔآ تًؿ ٝث ٝجِ تبقغل .تًا بٞ

، یٔ ٓیٌمت یّو ٜٚلٌ تٌیث ٝث ٝتٌِلث ٝجِ :ما ـٙتكبجف ٝو ـُ٘ٛ

ٌِلث ٝجِ ٜٚلٌ(

ٝت

، هصٛو ٜٚلٌ ًٝ ٝث ؿٛؽ یٔ ٓیٌمت لت

ٝ٘اـ٘ؿ ٝجِ ،ذو ٝجِ ،)ؿُٛ

ٝ٘اـ٘ؿ ٝجِ ٜٚلٌ( كاؿ كاؿ

، ؿٛؽ

هصٛو ٜٚلٌ ٚؿ ٝث یٔ ٓیٌمت لت

ؿلٌ ٝجِ ٜٚلٌ( ؿلٌ ٝجِ ،)ؿُٛ

، هصٛو ٜٚلٌ ٚؿ ٝث ؿٛؽ یٔ ٓیٌمت لت

ٝجِ ،)ؿُٛ

ٝیٚام ٝجِ ،كاؿكبیُ ٝجِ ،تًاك بث ٝجِ ،ٜـیٕؽ ٝجِ ،ٌٍٛكبٟص ٝجِ ،كاؿ

ام ی

ٝیٚام تؾت ٝجِ ،یّؽاؿ ٜـ تؾت ٝجِ ،كاؿ

هصٛو ٜٚلٌ ٚؿ ٝث ؿٛؽ ٝو تؾت ٝجِ ٜٚلٌ( تؾت ٝجِ ،ٜـیٕؽ یٔ ٓیٌمت لت

ٜٚلٌ ٚ ٟٗپ تًاك ٝجِ ،)ؿُٛ

ٝجِ

ٝجِ ُٔبُ ٝو ٝللفتٔ یبٞ

ٜٚلٌ ما هی شیٞ كؿ ٝو تًا ییبٞ

یٕ٘ یبر بٞ

ؿلیٌ

( لیٛٔت 14 ) ٝتٌِلث ٝجِ .

تٔلف(

1 )،

9 ـٓكؿ

؛ ( ٝتٌِلث ٝجِ

تٔلف 2 )،

5 ـٓكؿ

؛ تٔلف( ٝتٌِلث ٝجِ

3 )،

6 ـٓكؿ

؛ ذو ٝجِ

، 9 ـٓكؿ

؛ ٝجِ

ٝ٘اـ٘ؿ تٔلف( كاؿ 1

)،

2 ـٓكؿ

؛

ٝ٘اـ٘ؿ ٝجِ

تٔلف( كاؿ 2

)،

6 ـٓكؿ

؛ تٔلف( ؿلٌ ٝجِ

1 )،

3 ـٓكؿ

؛ تٔلف( ؿلٌ ٝجِ

2 )،

4 ـٓكؿ

؛ تًاك ٝجِ

، 4 ـٓكؿ

؛ كاؿكبیُ ٝجِ

، 7 ـٓكؿ

؛

ٝیٚام ٝجِ

كاؿ

، 6 ـٓكؿ

؛

ٌٍٛكبٟص ٝجِ

، 8 ـٓكؿ

؛ ٝجِ

ٜـیٕؽ

، 15 ـٓكؿ

؛ ام بث ٝجِ

ی یّؽاؿ ٜـ

، 3 ـٓكؿ

؛

ٝیٚام تؾت ٝجِ

كاؿ

، 4 ـٓكؿ

؛

ٜـیٕؽ تؾت ٝجِ

، 2 ـٓكؿ

؛ ٝجِ

تٔلف( تؾت 1

)،

2 ـٓكؿ

؛ تٔلف( تؾت ٝجِ

2 )،

3 ـٓكؿ

؛

ٟٗپ تًاك ٝجِ

،

ٝجِ ٚ ـٓكؿ هی

ٝللفتٔ یبٞ

، هی

یٔ ُیىِت اك ٝٙیِبفً تبقغل ُو ما ـٓكؿ ـٙٞؿ

( لیٛٔت 15 ) .

ٝیٚام ٝجِ ،كاؿكبیُ ٝجِ ،ٝتٌِلث ٝجِ

ؿلٌ ٝجِ ،كاؿ

هی ٜكبُٕ تٔلف

ٚ

ٚؿ ٜكبُٕ تٔلف ؿلٌ ٝجِ

،

ٝٙیِبفً ٝث كّقتٔ لتِیث

ٜكٚؿ ٝث كّقتٔ یبٞ

.ـٙتٌٞ ی٘بًبً

ٜـیٕؽ ٝجِ ٚ ذو ٝجِ ،تًاك ٝجِ ٗیٙضٕٞ

،

ٝٙیِبفً كؿ لتِیث

ٜكٚؿ ٝث كّقتٔ یبٞ

یٔ ٜـٞبِٔ یٔلاًا .ؿُٛ

ُىُ ٝث یِبفً فٚلؽ

ٓزع بی ٌٕٝزٔ

یجیولت یبٞ

یٔ ٜـٞبِٔ نی٘

؛ؿُٛ

یلثكبو ؼفع لث ٜٚلاف یٙقی

یِبفً فٚلؽ

،

ٖآ

ٌٕٝزٔ ُىُ ٝث اك بٞ

ٓزع بی تب٘اٛیع ما ییبٞ

ٖبِ٘ ٝو ،یجیولت یبٞ

ٜـٙٞؿ ٍلٍ٘ ؿٛ٘

ٖآ تًا یتٌٞ ٖبٟر ٝث بٞ

، یٔ

ـٙتؽبً

،ٍٗیف(

1390

ٝو ٜـُ ٜـٞبِٔ ٓٞ یٞبٌ .)

ٝ٘ـث ما یِؾث

ٝث اك َبفً

یٔ ٖبٌ٘ا بی ٖاٛیع ُىُ

.ـٙتؽبً

ٝتًؿ ما یىی ث ٍٚبو ما ُٔف ٗیا كؿ ٝو یِبفً یبٞ

ٝ ـٔآ تًؿ

، ُىُ ٝث

ٚ ؿٛث ٖاٛیع هی هی

یٍتٌرلث

، كبٌفا یاكاؿ ٚ یّٞا ٖاٛیع ٗیا ٝو ـٞؿ ٖبِ٘ ٝو ٜـُ ؿبزیا ٖاٛیع ٜمٛپ یٚك

تًا ( لیٛٔت 16 ) تؾیك ىبًالث . ـّٙث ٖؿلٌ ٗیٙضٕٞ ٚ لً یًبُٙ

،

ٖاٛیع ٗیا یٚك .تًا لتُ ًلابٕتعا یّٞا

ٝ٘ـث

ٝٙیِبفً ٝقغل ٗیا

،

ٝمّع تكٛٓ ٝث .تًا ٜـُ یُبم٘ ییالؽا نٔلل ً٘ك ٝث ٜـیلث ٜـیلث طٛغؽ بث ییبٞ

ٝث

ٖاٚالف َبٕتعا

،

ٝیلا ىبًا لث ٚ ٜـُ ٝیٟت الؽا ٌُ ما ٜـُ ٜؿلثكبو ٝث ً٘ك ث ٖآ ما ٝٙیِبفً ٗیا ٝو یا

ٝ تًؿ

ٗیٙضٕٞ ٚ ـٔآ

،

ٝٙیِبفً بث ٌٝیبمٔ

ٝعٛغٔ یبٞ

ٝٙیِبفً یاكاؿ ٝو ییبٞ

ٗیا ٍٛمٙٔ یبٞ

،ـٙتٌٞ یٙیٙص

یٔ َبٕتعا ؿٚك

ٜكٚؿ ٝث كّقتٔ

تٔ یٔلاًا أ

ٜكٚؿ ًلابٕتعا( لؽ

)یٛفٓ

ـُبث .

ٍٛپكؿ

ٗیِبفً یبٞ

،

ٜٚلٌ لٍیؿ ما ث ٝٙیِبفً یبٞ

ٝ كٛپبِیث یؾیكبت لُٟ ٍٚبو ُٔف ٗیٕٟ٘ كؿ ٜـٔآ تًؿ

ٕٝٞ .ـٙتٌٞ

ٗیا

ٍٛپكؿ بٞ

،

ٜكٚؿ ٝث تٔ

أ یِبفً ٍٛپكؿ .ـ٘كاؿ كّقت یٔلاًا لؽ

، ؼیكبت ما َیپ ٖاكٚؿ ما

، یالث

تاؿٛرٛٔ ؿٚكٚ ما یلیٌّٛر

،

ٛٔ تاؿٛرٛٔ ٜویٚ ٝث ف

فلؽ ٖٚكؿ ٝث ی ـ٘ؿٛث تلاغ ٜلیؽف یٚبع ٝو یِبفً یبٞ

،