مطالعۀ تطبیقی سفال کوباچۀ ایران (صفویه) و سفال ایزنیک ترکیه (عثمانی)

ربحفن 55 -

55 66

ابیس یاّزٌّ

- یاّزٌّ

یوغجت ٠ضٚز  22 ٠ضبٕق ، 2 ٖبشؿثبس ، 1396

ؼلاطه ۀ

لافع یقیبطت چابَک

ۀ ىازریا لافرع ٍ ِیَفرص(

یا یًاوثػ( ِیکزت کیًش

*

ُزّس یویّازبا یًاجٌغفر داضً

1

ازّس ،**

يیغح یدابآ نیحر ذیع ،2

بَخ يیب ػَخ

3زظً

1 . طٙٞ فٞٚػد سقضا ؼبٙقضبو

،

ٖبشؿچّٛث ٚ ٖبشؿ٥ؾ ٜبٍك٘از

ٖاط٤ا ،ٖاسٞاظ ،

2 . ضب٤زبشؾا سىك٘از ٠

ٜبٍك٘از ،٢ضبٕؼٔ ٚ طٙٞ

ٖبشؿچّٛث ٚ ٖبشؿ٥ؾ

ٖاط٤ا ،ٖاسٞاظ ،

3 . ضب٤زبشؾا سىك٘از ٠

ٖبشؿچّٛث ٚ ٖبشؿ٥ؾ ٜبٍك٘از ،٢ضبٕؼٔ ٚ طٙٞ

ٖاط٤ا ،ٖاسٞاظ ،

:ِٝبمٔ زفب٤ضز د٤ضبس(

28 / 9 / 94 :٣٤بٟ٘ ـط٤صد د٤ضبس ، 9

/ 8 / 95 )

ُذیکچ

ٝٙ٥ِبفؾ زٞبجق چبثٛو ٢بٞ

١ ضٚز ع٤طجس ٠

ٝ٤ٛفن

ٙ٥ِبفؾ بث ١ ضز ٝ٥وطس ه٥٘ع٤ا ضٚز

٠

ٗ٤ا ٣٘بٕظػ ؾ

ؤ َا ٣یٔ س٤سد اض ُیّػ ٝیو زضٚآ

ٚ ٜزٛث ٝچ ٝٙ٥ِبفؾ ٌٝ٘ٛ ٚز ٗ٤ا ٝثبكس

ْاسو س ٢طٍ٤ز طث ه٤ أ

ط٥ط اصٌ

زؾا ٝشق

؟

ٛ٥ق ٠ ٣ِبفؾ فٚطظ ربٙ٥ئعس ،فٚطظ ٗ٤ا زذبؾ

ً٘ض ٚ ه٥٘ع٤ا ٚ ٖاط٤ا ظا ز٤بىح ،نطشكٔ ٢بٞ

ط٥طأس ٜضٚز ضز بیٟ٘آ ُثبمشٔ

.زضاز لبیذ ٣٘بیٔظ ٢بیٞ

٣٤بیؾبٙق ،كی٥محس فسیٞ

ٕٝ٘ٛ٘

ٔ ٢بٞ

ُّػ ٣ؾضطث ٚ ٝ٥وطس ٚ ٖاط٤ا ضز ٝثبك ٣ِبٕشحا

ط٥طأس

ٌٝ٘ٛ ٚز ٗ٤ا ٢ط٤صد طٍ٤سى٤ ظا ٝٙ٥ِبفؾ

زؾا .

ٝو ٝچبثٛو فٚطظ

ً٘ض ٚ ٣٤بشذ ـٛم٘ بث عٛٙشٔ ٢بٞ

ٗ٥ئعس

ٜسق ع٥٘ ٝ٥وطس ه٥٘ع٤ا ضز ، ً٘ض ٚ حطع ضز ٣سبواطشقا بث

٣ٔ ٜس٤ز زٛق .

ِٝبمٔ ٗ٤ا

، اسشثا

ٌ٘ٛ ٚز ٣فطؼٔ ٝث ١

٤ا ٚ ٝچبثٛو َبفؾ ه٥٘ع

.زؾا ٝشذازطد ٣ٍٙٞطف رازٚاطٔ ٚ ظثاٚض ٣ؾضطث بث ؽذؾ

٣یؾب٥ؾ ٚ ٝیث ،ضٛیكو ٚز

ُٔاٛػ ٣ِبٕشحا ط٥طأس .زؾا ٝشذازطد ً٘ض ٚ ٗ٥ئعس ضز ربواطشقا ٗ٥٥جس ٚ ه٥٘ع٤ا َبفؾ طث ٝچبثٛو َبفؾ ضاصٌ

ٝشفب٤ كی٥محس ٢بٞ

ٖبك٘

از

ٜسػ رطػبٟٔ ز

ٖآ ظا ؽد ٚ ٝ٥وطس ٝث ٢ع٤طجس ٖاسٙٔطٙٞ ظا ٢ا

،

ّٕح ١ ػ ٣٘بٕظ ؽذؾ ٚ ٖاضسِبچ ضز بٞ

، ٝیث بیٟ٘آ ٣ثب٥شؾز

٘اعذ ١ ٚ ع٤طجس ضز ٢ٛفن زِٚز

ٝث زٕ٥ٙغ ،٣٘بیٕظػ زیرش٤بد ٝیث ٝیمغٙٔ ٖآ ٖاسیٙٔطٙٞ ٚ ٢طیٙٞ ضبطآ ٖزطث ضیػبث

ط٥طأس ٢ط٤صید

ٝٙ٥ِبفؾ ٝچبثٛو َبفؾ ظا ه٥٘ع٤ا ٢بٞ

زؾا ٜسق .

صاٍ

ىاگ یذیلک

ضٚز ٠ ٢ٛفن

، ضٚز ٠ ٣٘بٕظػ

،

ٝچبثٛو َبفؾ ،ه٥٘ع٤ا َبفؾ .

ظا ٝشفطٌطث ِٝبمٔ ٗ٤ا*

ٖب٤بد

ٔب٘

١ س٘ضبٍ٘ سقضا ٣ؾبٙقضبو ٠

:ٖاٛٙػ بث َٚا

« ؼِبغٔ

١

ٖاط٤ا َبفؾ ٣م٥جغس ه٥٘ع٤ا ٚ )ٝ٤ٛفن(

)٣٘بٕظػ(

» ٖبٌسی٘ضبٍ٘ ٣٤بٕٙٞاض ٝث ٝو زؾا

.زؾا ٜس٥ؾض ْبؼ٘ا ٝث ْٛؾ ٚ ْٚز سٙؿ٤ٛ٘**

٠ :ٗفّس :َٛئؿٔ

09132994716 :طثبٕ٘ ،

32651724 - 034 ، E-mail: Z.ebrahiminejad69@gmail.com .

ِهذقه ________________________________

____________________

ؼِبغٔ

١ طٙٞ ٣م٥جغس

،

ًلإٛؼٔ

٣یٔ قبفسا ٣٤بٞضٛكو ضز سیشفا

ٜزٛث طبجسضا ضز طٍ٤سى٤ بث ٣ػٛ٘ ٝث ٝو ضٛكو ٚز .س٘ا

٤بؿٕٞ

١

٣ٍٙٞطف رازٚاطٔ ٢اضاز ظبثط٤ز ظا ٝ٥وطس ٚ ٖاط٤ا ٣یؾب٥ؾ ،

ٚ

ٔ ربعبجسضا

ٜزٛث فّشر سی٘ا

ٚ ٝیث ضٚز ضز ٜػی٤ٚ

٠ ٝیو ٣٘بیٕظػ

ٓٞ

زٛث ٖاط٤ا ضز ٖب٤ٛفن بث ٖبٔظ

، رازٚاطیٔ ٗی٤ا ٝیث

غیؾاٚ

١

زؾب٥ؾ ٢بٞ

ٚ ًٙػ ّٕٝػظا ٣فّشرٔ

ٖاسیٙٔطٙٞ رطػبیٟٔ

رسق زفطٌ

. سؾ ضز ٝو ٢طٍِبفؾ طٙٞ

٠ /ٓٞزع٘بق ضز ٓیٞز

،زفب٤ عاٚض ٝ٥وطس ٚ ٖاط٤ا تػٛٔ

زٞبجق ٝو سق زبی٤ظ ٢بٞ

كو ٚز ضز طٙٞ ٗ٤ا ٗ٤ا ٝث ضٛ

ؾ ؤ َا ٝو سٔبؼٙ٥ث

ْاسو ظا هی٤

ٌ٘ٛ ٚز ٗ٤ا ١

هی٥٘ع٤ا ٚ ٝچبثٛو َبفؾ

، طیث ضاصیٌططا ٚ ْسیمٔ

زؾا ٜزٛث ٢طٍ٤ز

؟ چبثٛو َبفؾ ١

٣یثطغ َبٕق ضز ٝو ٖاط٤ا

٣ٔ ٝشذبؾ ٖاط٤ا يطیث ٚ ُیٌ ـٛیم٘ بث ،سق

ٚ ٣٤بیشذ ٢بیٞ

ً٘ض ٜسق ٗ٥ئعس ،عٛٙشٔ ٢ظازطد

ٚ

ٛ٥ق ٠ فم٘

بیث ٖآ ٢ظازطید

ٝٙ٥ِبفؾ ٥٘ع٤ا ٢بٞ

.زؾا ٝثبكٔ ٝ٥وطس ه

ضٚز ضز ٖاط٤ا ضٛكو ٠

اض ٖبٞبیقزبد ظا ٢ضب٥ؿث ٝػٛس ،٢ٛفن

ٙ٥ٔظ ضز ١ طٙٞ

زطو تّػ زٛذ ٝث ٜضٚز ٗی٤ا ضز ٢طٍِبفیؾ طیٙٞ .

َبفؾ ٚ زفب٤ ٣٘اٚاطف عاٚض سٔآ س٤سد ٣ػٛٙشٔ ٢بٞ

یّٕػظا ٝیو ١

٘آ ٣ٔ بٟ

َبفیؾ ٝث ٖاٛس ٗی٤ضظ

،ْبیف زیفٞ

،س٥فیؾ ٚ ٣یثآ ،ًی٘ض

ِؾ زلا چبثٛو ٚ ٖٚطجٔبٌ ،ٖٚ

.زطیو ٜضبقا ٝ ضٚز ضز

٠ ٣٘بیٕظػ عی٥٘

زٙغّییؾ زییرس طییث ْٚز سیی٤ع٤بث ٖبغّییؾ ؼٛییّػ ظا ؽیید ( 1481 / 887 ٜبیٌضبو ٗ٥ِٚا ،) ٢طیٙٞ ٢بیٞ

ضز َٛج٘بشیؾا ضبیثضز

سأ سق ؽ٥ؾ .

٣ٔ طظ٘ ٝث سؾض

ٖزازضاطیل ٍِٛا بث ٣٘بٕظػ ٗ٥علاؾ

٤بؿٕٞ

١ زٛذ ٣لطق

،

ٖاط٤ا

،

ٝٙ٥ك٥د ٝو ضز ٖبیكذضز ٚ ٟٗو ٢ا

،زقاز ٝمغٙٔ طٙٞ ٚ ًٙٞطف ٜبیٌضبو ٢لاشیػا ٚ كی٘ٚض طث

٢بیٞ

ْٛیؾطٔ زٙیؾ ٝث لبذ ٣ٟػٛس ٚ س٘س٤ظضٚ ْبٕشٞا ضبثضز ٢طٙٞ

سٙشقاز َٚصجٔ ٖاط٤ا ٢طٙٞ تسبىٔ

. ربى٘ ٝث ٝػٛس بث

ٖب٥ث ،ٜسیق

ٝیٕ٘ٛ٘ ٣٤بیؾبٙق بیث بس زؾا ٖآ طث ك٥محس ٗ٤ا ضز ٝثبیكٔ ٢بیٞ

ٝ٥وطس ٚ ٖاط٤ا

، ٣ِبیٕشحا ُیّػ ٣ؾضطث ٝث ط٥طأیس

ٚ حطیع ٢ط٤صید

ٌ ٚز ٗی٤ا فم٘

ضٛیظٙٔ ٗی٤ا ٝیث .زظازطیذث ٝٙ٥ِبفیؾ ٝی٘ٛ

، اسیشثا

ٝٙ٥ِبفؾ ٢بٞ

٣ِبفیؾ فٚطیظ ٝثبیكس ٣ؾضطث ٚ ه٥٘ع٤ا ٚ ٝچبثٛو

بٟ٘آ ٣فطؼٔ

زؾا ٜسق . ؽذیؾ ظیثاٚض ٚز ٣یؾب٥ؾ ٚ ٣یٍٙٞطف

ٝیی٤عؼس ضٛییكو ُیی٥ّحسٚ

ٜسییق

ٖبیی٤بد ضز ٚ

، ٚ ُییٔاٛػ ٝییث ١ییٌ٘ٛ

ط٥طأس ضاصٌ

ٝشذازطد

ٜسق زیؾا كی٥محس ٗی٤ا . ٣یٔ

فیم٘ سی٘اٛس

زذبٙق ضز ٣ٕٟٔ

َبفؾ بیٞطٙٞ ٗ٤ا ٢ب٥حا ،ٝمغٙٔ ٚز طٞ ٢بٞ

ٝؼ٥ش٘ضز ٚ

، ٚ ٖاطی٤ا ضٛیكو ٚز ٗ٥یث ٣یٍٙٞطف ظیثاٚض ـطشؿٌ

.سیقبث ٝشقاز ٝ٥وطس یِبمٔ

١ ٝیو طیضبح ٚ زی٥ٞبٔ طیظ٘ظا

ـٚض

،

٣م٥جغس

،زؾا بیث ٜزبفشیؾا ظا غثبیٙٔ

ٝی٘برثبشو ز٤بیؾ ،٢ا بیٞ

ٚ

رلابمٔ

طجشؼٔ

ْبؼ٘ا

ٝشفطٌ

.زؾا

ٌیؾیپ ۀ ؼٍّضپ

فم٘

٢ظازطد ٢بٞ

لبذ فٚطظ ٚ ٝچبثٛو ه٥٘ع٤ا فٚطظ

ٝیػٛس

ٚ ٜزطیو فٛیغؼٔ زٛیذ ٝث اض ٖبممحٔ ٣ذطث فٞٚػید

ضز ٣٤بیٞ

٣یٔ ٝیّٕػظا ٝو زؾا ٜزضٚآ س٤سد ِٝبمٔ ٚ ةبشو تِبل ٖاٛیس

ٝیث

ٕٝ٘ٛ٘

:زطو ٜضبقا ط٤ظ ٢بٞ

ةبشو ٢طٍِبفیؾ طیٙٞ ٚ ٗف (

1379 )

شقٛ٘

١ سیؾ ضز ٖاطی٤ا ٢طٍِبفیؾ طٙٞ ٣ؾضطث ٝث ٢س٥حٛس كئبف ٠

ٞزع٥یؾ بس ٓٞز ٖآ ضز اض ٢ٛفین َبفیؾ ٚ ٝیشذازطد ٢طیؼٞ ٓ

ٝمجع ٜظٚطی٥ف .زؾا ٝشذازطد ع٥٘ ٝچبثٛو فٚطظ ٝث ٚ ٜزطو ٢سٙث

ضز ضٛؼٟٔ

ِٝبمٔ

ٖاٛٙػ بث ٢ا

« ٜبٍشیؾبذ ،ٖاطی٤ا ١یٌ٘ٛ ١ٙ٥ِبفیؾ

ٝچبثٛو ٝث ْٛؾٛٔ

»

ٙ٥ِبفؾ ١ ضز .زیؾا ٜزطیو ٣ؾضطث اض ٝچبثٛو

١ٙ٥ٔظ ةبیشو عی٥٘ ٝ٥وطس ه٥٘ع٤ا َبفؾ

(2004) IZNIK

شیقٛ٘

١

Denny

ةبیشو ٚ

IZNIK: the Pottery of Ottoman Turkey

(1989)

شقٛ٘

١

Atasoy&Raby

ةبشو ظا ٝو سٙشؿٞ ٗ٥سلا ٢بٞ

ٚ ٣ؾضطث ٝث

ٝمجع ٝیشذازطد ٝی٥وطس ه٥٘ع٤ا َبفؾ ٢سٙث .سی٘ا

بیث

ضز غٔبیػ ٣كٞٚػد ٖٛٙوبس ،٢سٕٙقظضا غثبٙٔ ٗ٥ٙچ زٛػٚ

٠ضبیث

ٙ٥ِبفؾ ١ ٚ ه٥٘ع٤ا ٚ ٝچبثٛو

ٝث ٌ ٚز ٗی٤ا كی٥جغس لٛیهذ ٝی٘ٛ

ٜسك٘ ْبؼ٘ا َبفؾ .زؾا

طٔا ٗ٤ا

، اض كی٥محس ٗی٤ا ْبؼ٘ا رضٚطض

٣ٔ ٗقٚض .سٙو 1

. یچابَک ای ِچابَک لافع

1

ٕ٥٘ ظا ١ /ٓٞزع٘بید ٖطیل ْٚز یٌ٘ٛ بیث ٓیٟ٘

١ َبفیؾ ظا ٣یهذبق

ٝػاٛٔ

ا ٣ٔ ٝو ٓ٤ ٝیٕ٘ٛ٘ ٗ٥شؿر٘ .س٥ٔب٘ ٝچبثٛو اض ٖآ ٖاٛس ٢بیٞ

جییهل ضز ٖآ ١

ییمغٙٔ ظا ٖبشییؿغاز ضز غییلاٚ ،ٝییچبثٛو ١

ظبییمفل

٣٤بؾبٙق زؾا ٜسق

(Watson, 1998: 177)

. ٣چبثٛو ًلابیٕشحا

٣ییذطث طیی٥جؼس ٝییث ٚ ٜزٛییج٘ فٚطییظ عٛیی٘ ٗیی٤ا زذبییؾ ُییحٔ

ٖبشؾبث بی٤ ٢عّف غ٤بٙن ٖب٘آ ،ٖبؾبٙق ًیٙػ

٣ٔبیظ٘ ٢بیٞضاعفا

٣ٔ ٝضٚبؼٔ ٣ِبفؾ فٚطظ بث اض زٛذ س٘زطو

(lewis, 1976: 54)

.

ٗ٤ا ظا

ٚض

، س٘سمشؼٔ ٣ذطث مغٙٔ

١ فٚطظ ٗ٤ا زذبؾ

، ٣٤بیػ ضز

ٜزٛث ع٤طجس ٣ِاٛح .زؾا

ضٚز ظا ،َبفیؾ عٛی٘ ٗی٤ا ٠

ضز ٢ضٛیٕ٥س

ٗ٤ا بث .سق َٚاسشٔ ٖاط٤ا

،َبح یؿٔ ٗ٤ا س٤بث ئ

طیظ٘ ضز ٓیٞ اض ّٝ

ٕٝ٘ٛ٘ ٝو زقاز زقازطث ،ٝ٥ِٚا ٢بٞ

ٓ٤سل َبفؾ ظا ٣٤بٞ

١ّیؿّؾ

َبفؾ ،سؼث ُحاطٔ ضز ٚ ًٙ٥ٔ ٣ٙ٥چ َبفیؾ ٚ س٥فؾ ٚ ٣ثآ ٢بٞ

سیٙچ ٜزٛیث ًی٘ض سی٘ا

(

lewis, 1976: 54

).

ًبیٕٔٛػ فٚطیظ ٗی٤ا

ةبمكث

ٝؾبو ٚ بٞ

ٝجِ ٝو س٘زٛث ٣ٟٙد ٢بٞ

ٝی٘سث ٚ ٝشكٌطث ٢ا ٢ا

.سٙشقاز ف٤طظ ٚ هجؾ

٘سث ١ َبفیؾ ٗ٤ا بیث ٚ زیؾا س٥فیؾ بیٞ

ظذ ًی٘ض ٚ عیٍٙٙٔ ٣ٞبیٌ ٚ ٜب٥یؾ ٚ ففٙث ٢بٞ

عیٔطل ٢بیٞ

-

ٜٟٛل ٜسیق ٜس٥قٛد ٖبكذضز ةبؼِ ٚ زضظ ٚ ٣ثآ ،عجؾ ،٢ا زیؾا

57

)٣٘بٕظػ( ٝ٥وطس ه٥٘ع٤ا َبفؾ ٚ )ٝ٤ٛفن( ٖاط٤ا ١چبثٛو َبفؾ ٣م٥جغس ١ؼِبغٔ

،٣ییىّٕث ٚ طییف ٢سییٕحٔ(

1387 : 97 ) ضز ٗ٥ییِ ضٛییسضآ ٠ضبییث

َبفؾ ٣ٔ ٝچبثٛو ٢بٞ

:سؿ٤ٛ٘

«

ًاطظوا ٝو َبفؾ عٛ٘ ٗ٤ا ُىق ٝث

ةبمكث ٚ ٝؾبو تِ

ًبسسیٕػ ٚ زیرس ٝی٤بد

ضاز زیؾا ی٘سث ٢اضاز ، ١

ـٛیم٘ بیث ٝیو زیؾا ْط٘ ٚ ع٤ض ضب٥ؿث س٥فؾ ت٥وطس ٚ ُرّرشٔ

ٌٖٛبییٌ٘ٛ ٣یٙ٥ئعس

، ٝیث يطییث ٚ ُیٌ لٛییهذ بیٞ

٢ ٚ ٢ضبییٔٛع

ً٘ض ٝث ٣ٕ٥ّؾا سٙ٘بٔ فّشرٔ ٢بٞ

ٚ ٣ی٤اطذا ،٣یثآ ،عجؾ ،ٜب٥ؾ

ٜٟٛل ٝشؾاضآ فبفق ةبؼِ ط٤ظ ضز ٢ا

ٜس٤زطٌ

س٘ا »

(Lane, 1957:

ط٤ٛهس(78)

1 .) تّغا

ٖبههرشٔ

، اض ٖاط٤ا سجٔ

أ

ٗ٤ا س٥ِٛس ٌٝ٘ٛ

٣ٔ َبفؾ سٙ٘از ،٣ؼ٥فض(

1377 : 51 .)

زیَصت 1 . يیئشت

ِچابَک فزظ یٍر

ه أ :ذخ ،یؼیفر(

1377 : 243

2.1 . یًازیا ؛ِچابَک فٍزظ شیزبت ِیهَب ٍ

ٖطییل ظا ُییجل ٣ر٤ضبییس ٢اضاز ٣ییٍٕٞ ٝییو ٝییچبثٛو فٚطییظ /ٓٞسؼٞ

زیؾز ٝیث ع٤طجس ٣حاٛ٘ ظا تّغا ،سٙشؿٞ ٓٞزظاٚز

ٜسٔآ س٘ا . ٣ذطث ٣٘اط٤ا

ٝٙ٥ِبفؾ ٖزٛث اض ٝچبثٛو ٝث ْٛؾٛٔ ٢بٞ

٣ٔ زض ٚ سٙشیؿٞ ٣٘اط٤ا ًلأبو فٚطظ ٗ٤ا ٝو ٣ِبح ضز ؛سٙٙو

،بٟ٘آ ٣٘اط٤ا ـٛم٘ ٚ فكو ُحٔ طث ٜٚلاػ ع٥٘ ٢طٍ٤ز ُ٤لاز

ٗ٤ا ربجطا ٢اطث ؿٔ

ئ ّٝ

:زضاز زٛػٚ

1.2.1 . ػٍاک یارّ

ىاارعاب :یرعاٌؽ ـٚبیو ضز

٢بیٞ

ٖبشؾبث یذس ،ع٤طجس ٖٛچٕٞ ٖاط٤ا ظا ٣فّشرٔ كعبٙٔ ضز ٣ؾبٙق ١

ییذس ،طشییؿجق ضز ؽ٥ییٙث ٜزاعٔبییٔا ١

ییػط٘ بیی٤ ٝییٌط٘

١ ضز ٣٘ٛییٙو

،ٖبشؿوبس ١ؼّل

طىؿٌ ٣ر٤ضبس طٟق ،رِٕٛا ضز )ٖبیٙغز زیفٞ(

٣ى٤زع٘

ٛن

ٝؼٔ

اطؾ

،

ٕٝ٘ٛ٘ ٗ٥ٔاضٚ ٚ ٢ض َبفیؾ ظا ٢ضب٥یؿث ٢بٞ

زؾا ٜسٔآ زؾز ٝث ٝچبثٛو ،ضٛؼٟٔ(

1388 : 145 .) ٚ ٗ٥٘ٛیىِ

٣ٔ ٛ٘اِٛ

:سٙؿ٤ٛ٘

« طبیجسضا ٝچبثٛو فٚطظ ٝث اض بٟ٘آ ٖاطٍكٞٚػد

٣ٔ

ٕ٥٘ اض بٟ٘آ ٣ِبٕشحا د٤ضبس ٚ سٙٞز ١

/ٓٞزع٘بق ٖطل َٚا ٓیٞز

٣ٔ

سٙ٘از »

(Loukonine & Lvanov, 2003: 171)

.

2.2.1 . ؼیاررهسآ ٌررع

:یراررگً

ظا ُیینبح غ٤بییش٘

ًٙؾ

ِ٢ضبٍ٘

ٕٝ٘ٛ٘

،ٝیچبثٛو َبفیؾ ظا ٣یفّشرٔ ٢بیٞ

یكٙٔ

أ

،ضٛثبیك٥٘ ،ٖبشیؿغاز ٢بٞطٟیق ٚ ٜزطیو ربجطا اض بٟ٘آ ٣٘اط٤ا اض ٖبٟفنا ٚ سٟكٔ ،ٖبٔطو

ٝث سٕػ عواطٔ ٖاٛٙػ ٠

بیٟ٘آ س٥ِٛس

مرییكٔ

طییو

ٜز سیی٘ا ،هییجٌّٕ(

1385 : 154 ٗ٥ییٙچٕٞ .)

ًٙؾ ف٤بٔظآ

٘ ٢ضبٍ٘

ٕٝ٘ٛ

ـٚبیو ضز ٝیو ٣٤بٞ

٢بیٞ

یؼّل ١ ٚ رِٕٛا

ذس ١ ٜسیٔآ زیؾز ٝیث ٌٝط٘

زیؾا ظا ٖبیك٘ ، یكٙٔ

أ

٢سحاٚ

س٘ضاز

ًلابٕشحا ٝو .زؾا ٖبؼ٤بثضشآ ٖبٕٞ

3.2.1 . :یرعراف ىاربس ِرب یراؼؽا ای ِبیاک دَجٍ

ٝشییقٛ٘

ٝٙ٥ِبفییؾ ٣ییذطث ٢ٚض طییث ٣ییؾضبف ضبؼییقا ٚ بییٞ

بییٞ

ٝث ،زبیٕػط٥ٔ راضبیىشثا ظا ٝیو ك٥ّؼشیؿ٘ ظیذ بیث لٛیهذ

ـٛذ سٙٔطٙٞ

ؼبجػ ٜبق ٖبٔظ ٣٘اط٤ا ؽ٤ٛ٘

زؾا طث ٣ّ٥ِز ،

٣٘اط٤ا ٝٙ٥ِبفیؾ ٗی٤ا ٖزٛیث زیؾبٞ

،٣ّئبیضف(

1350 : 444 )

َٚسػ(

1 ، ف٤زض 1

،

ٕ٘ٛ٘

١ .)ٝچبثٛو

4.2.1 تاٌیئشت . :فٍزظ یًازیا

ٛ٥یق ٠ ٚ ٗ٥ئعیس ،سی٥ِٛس

فم٘

ٝ٤بٔ

٢بٞ

ٗ٤ا

َبفؾ ٌٝ٘ٛ

ـٛیم٘ .زیؾا ٣ی٘اط٤ا ًلأبیو بیٞ

ٝٙ٥ِبفؾ ٣ٙ٥ئعس ٍ٘ض ٢بیٞ

ٜطیى٥د ُٔبیق ٝیچبثٛو ًی٘ضب ٢بیٞ

َبفیؾ فم٘ ظا ٝشفطٌطث ،٣٤بشذ ٚ ٣ٞب٥ٌ ـٛم٘ ،٣٘بؿ٘ا ٢بیٞ

سؾ ٣٤بٙ٥ٔ

٠ 13 / 7 ضٚز ٢طٌضبٍ٘ ٚ ٠

ٖبٟفنا تشىٔ ٚ ٢ٛفن

ربٙ٥ئعس ضز ٣ٍٕٞ ٝو زؾا )٣ؾبجػبضض(

٠ضٚز ٢ضٕٛ٥س ٝك٤ض

ًی٘ض ٢اضاز ٝیو ٝیچبثٛو فٚطیظ ـٛم٘ ظا ٣ذطث .س٘ضاز ٢بیٞ

ٜب٥ؾ

، م٘ ٚ سٙشؿٞ عجؾ ٚ ٣ثآ

ٝثلاٌ بث ٖبكك زضظ ٚ عیٔطل ٢بٞ

ً٘ض

ٜضبٍ٘ ٝػٕٛؼٔ ظا ؽجشمٔ ،ٝشفب٤ ٢ع٥ٔآ ٢ضبى٥یقبو ٢بیٞ

زؾا ٜزٛث ٝ٤ٛفن ،ٝ٤طف(

1374 : 266 .)

٣٘اط٤ا

َبفؾ ٖزٛث ؛سیق ربیجطا ضٛوصیٔ ُ٤لاز ٝث ٝچبثٛو ٢بٞ

٣ٔٛیث زض ٢اطیث ٣یّ٤لاز ٖاطٍكٞٚػد ٣ذطث بٔا ٝیمغٙٔ ضز( ٖزٛیث

٣ٔ )ٝچبثٛو :زؾا سمشؼٔ ٝ٤طف .س٘ضٚآ

« ةبمكث ضز ٝیچبثٛو ظا ٣٤بٞ

ٜسٔآ زؾز ٝث ٖبؼ٤بثضشآ ٢طیٍ٤ز ٜبٍشیؾبذ ٝیو س٘ا

ٝشیقاز سی٘ا

»

( ،ٝ٤طف 1374 : 266 ٣ؾضطث .) زٛػٛٔ سٞاٛق ٚ بٞ

، ْبیؼ٘ا طث ٣شِلاز

ز٥ِبؼف ٚ ٟٓٔ ٢بٞ

ضٛیذضز ٣یقبو ٚ ٢طٍِبفیؾ ٝیػٛس ضز ٢ضبیو

٥حب٘

١ ٚ ٢ضبیوعّف زٛػٚ ،زٛػٛٔ نضاسٔ ٗ٥ٙچٕٞ .س٘ضاس٘ ٝچبثٛو

٣یٙغ ٣٘زبؼٔ

٣یٔ ربیجطا اض ٜطیم٘ ٚ ؽیٔ ظا سیٙٙو

؛ ٚ َبفیؾ ٝی٘

٢طٍِبفؾ ،ضٛؼٟٔ(

1388 : 147 ٝیچبثٛو ٓ٤سل ْب٘ .)

«

ٜضظ ٖاطیٌ

»

زؾا ٜزٛث ،٣ؾسلبلآ(

1382 : 46 ٣یٙؼ٤ ٖآ ٣٘ٛیٙو ْبی٘ ٣شح ٚ )

«

ٝچبثٛو

» ب٤

« ٣چبثٛو

» ظا ٝشفطٌطث

« ٣چثٛو

» ٢بیٙؼٔ ٝیث

«

ٜضظ

»

زؾا ،س٘بٕ٤ز(

1365 : 102 ).

٣ٔ طظ٘ ٝث ا ةبیرش٘ا ُ٥ِز سؾض

ٗی٤

ْب٘

، .زیؾا ٜزٛیث ٝمغٙٔ ٗ٤ا ضز ٣ٍٙػ رلاآ ٚ ٜضظ زذبؾ ٖبٕٞ

ٝث ٣چبثٛو ْزطٔ ٝو زؾا فٚطؼٔ

ٝحّؾا ٚ رلاآ زذبیؾ ٚ ٢ظبؾ

َبفیؾ ٝث ٣ٟػٛس ٚ ٝشقاز َبغشقا ٢عّف راٚزا سٙشیقاس٘ ٢ظبیؾ

.

٣ٔ ٢ٛل َبٕشحا ٝیٕ٘ٛ٘ ٝیو َبفؾ ظا عٛ٘ ٗ٤ا زٚض

ضز ٖآ ظا ٣٤بیٞ

٘ ٖآ زٛذ زذبؾ ،زؾا ٜسٔآ زؾز ٝث بؼ٘آ عی٤طجس ظا ٚ ٜزٛج٘ ٝ٥حب

ٜسق زضاٚ بؼ٘آ ٝث زؾا

( ٣وظ ، 1363 : 244 .)

/ٓٞزع٘بید ٖٚطیل ضز ٝیو ٖبشؿغاز /ٓٞزع٘بیق ٚ ٓیٟ٘

ٓیٞز

َبفؾ ضٚسن ٖب٤طػ ،زٛث ٣٘اط٤ا ٣شِب٤ا ٖبیٙچٕٞ اض ٣ی٘اط٤ا ٢بیٞ

س٤بق ٚ زقاز ٜبٍ٘ ضاطلطث

ٖبٕٞ

٣یؾضطث ةبیشو ضز حٛد ٝو ضٛع

ٜزطو ٢ضٚآزب٤ ٖاط٤ا طٙٞ

زؾا

َبفؾ ٗ٤ا ، طیثاطث ضز ٖب٥٘اط٤ا اض بٞ

ٝضٚبؼٔ ،ٝحّؾا زفب٤ضز ٣یٔ

ٜزطیو سی٘ا ،٣یؼ٥فض(

1377 : 168 ).

ٜزٛث ْٚطحٔ بٟ٘آ زذبؾ ظا طٌا ٣ِٚ

س٘ا

، ٣شؼٙین زی٥ٕٞا ٝث ـا

٣ٔ ٣ٔاطٌ ٚ ع٤عػ اض ٖآ ٚ ٜزطث ٣د ٖآ زٛیذ َظبٙٔ ضز ٚ سٙشقاز

٣ٔ بٞضاٛ٤ز ٝث اض قبسا ٚ س٘زظ

زٙ٤ظ ٖآ بث اض زٛذ ٢بٞ

٣یٔ

سی٘زاز .

ث

ٝ ضٛع ٣ّو

، ٣ٔ

ًی٘ض ضز ٝیچبثٛو ٝث ةٛؿٙٔ فٚطظ زفٌ ٖاٛس

زیؾا ٜزٛیث ظبیشٕٔ َبىیقا ضز ٣یشح ٚ ةبؼِ ٚ (

٣یوظ ، 1363 :

244 ،مذبیق ٗ٥ِبفؾ حسل ٚ ةبمكث بٞسن فكو ٗ٥ٙچٕٞ .)

ٌ٘ٛ ظا ٓٞ ٖآ ١

نبذ ٣ ضز ١جهل ،ٝیچبثٛو هیچٛو ٚ ٜزبیشفاضٚز

شؿىق ربؼغل بث ٜاطٕٞ ٝى٘آ ٖٚسث ١

ٚ زیرد ربؼ٤بیض ،ٗ٥ِبفؾ

ٛو ظا ٢ططا ض

٠ فٛیكىٔ ضبیطآ ٝیو اض ٝی٤طظ٘ ٗ٤ا ،سقبث ٢طٍِبفؾ

ٚ ٜبٍشؾبذ أكٙٔ

٤طظ٘ ٚ زض ،س٘ضاز ٣ّحٔ

١ ٣سازضاٚ

اض بیٟ٘آ ٖزٛیث

ٝث ٣ٔ ز٤ٛمس رسق

ٙو س ،٣ؼ٥فض(

1377 : 169 شفٌ طث بٙث .) ١

طیّث

:ّْٛث ٚ

« نطیس ٖاطٍشؼٙین ظیؾٛس ٚ ةطغ ضز طشك٥ث َبفؾ ٗ٤ا

٘سث .زؾا ٜسق ٝشذبؾ ١

ٚ س٥فیؾ ٌُ ظا َبفؾ عٛ٘ ٗ٤ا رطٟیق

ٖآ

، ُ٥ِز ٝث ٠زبفشؾا ةبؼِ ظا غ٥ؾٚ

زیؾا ٣یٍ٘ض ٢بٞ

»

(Blair

& Bloom, 1994: 222)

.

ٗ٤اطثبٙث

، زاسیؼس ٝیىٙ٤ا ٝیث ٝیػٛس بیث ٢ضب٥ؿث

ٝٙ٥ِبفؾ ٗ٤ا ظا ع٤طجس ظا ٢بٞ

ٝث زؾز ٝیٕ٘ٛ٘ ٚ ٜسٔآ ٢بیٞ

ٗی٤ا ظا ٝشیؿىق ٣سبؼغل ٚ ٜبٌضبو زٛػٚ ٚ سٙشؿٞ ِٓبؾ ٝچبثٛو

ٜسك٘ زثبط ُحٔ

زؾا بههرشٔ تّغا ،

ٖ

، ٣ّینا ُحٔ اض ع٤طجس

٣ٔ فٚطظ ٗ٤ا زذبؾ .سٙ٘از

3.1 .

ِچابَک فٍزظ عاًَا :زؾا ٜٚطٌ ٝؾ ُٔبق ٝچبثٛو فٚطظ

1 . عجؾ ب٤ ٣ثآ ةبؼِط٤ظ ٝو ٣ِبفؾ ٚ زقاز

ٜب٥ؾ ً٘ض بث

ٌُ ٚ ٣ٞب٥ٌ ـٛم٘ ٚ ٗ٥ئعس ضاز

٣ٔ

سق ط٤ٛهس(

2 ).

ٗ٤ا ٌٝ٘ٛ

ضٚز ظا ٝچبثٛو فٚطظ ظا ٠

یس ٚ سق َٚاسشٔ ٖاط٤ا ضز ٢ضٕٛ٥س ب

ضٚز طذاٚا ٠ .زقاز عاٚض ٢ٛفن

2 . ،٣ٕ٥ّیؾا ـٛیم٘ بیث ٜاطیٕٞ ٣یّ٥٘ ٣ثآ بث ٝو ٣فٚطظ

ٌُ

ٚ بٞ

،٣ٞبٌ

٣ٞبٔ

٣یقبم٘ ٖبٌسی٘طد ٚ بٙیق َبح ضز ٢بٞ

٣ٔ

سیؾ ُ٤اٚا ظا فٚطظ ٗ٤ا زطثضبو .سق ٠

/ٓیٟ٘

بیس ٓٞزع٘بید

سییؾ طییذاٚا ٠

/ٓییٞز زٛییث غیی٤اض ٓٞزع٘بییق ط٤ٚبییهس(

3 ٚ 4 .)

زیَصت 2 .

ً اب ِچابَک فٍزظ ،ُایع نلق ػَق

باؼلزیس سَه ،شبع ۀ ؼیایزب

:ذخأه ،یسازیؽ ٍ یوعاق(

1391 : 73 زیَصت

3 . ،یلیً یبآ ًر اب ِچابَک فزظ

،ىازیا ذع ۀ 15 / 9 ای 16 / 10

:ذخأه (Rice, 1984: 75) زیَصت

4 .

،یّاه ؼقً اب ِچابَک فزظ ،ىازیا

ذع ۀ 16 / 10

:ذخأه ،ِیزف(

1374 : 267

ٝٙ٥ِبفییؾ ظا ٣یٞٚطٌ

٢بیٞ

٣یقبم٘ ٢اضاز ٢ٛفیین ٝییث ٣٤بییٞ

ً٘ض

ٜٟٛل ،٣ثآ عٛٙشٔ ٢بٞ

زیؾا عجیؾ ٚ زضظ ،عیٔطل ٝث ُ٤بٔ ٢ا

٣ٔ ضبو ٝث فبفق ةبؼِط٤ظ ضز ٝو زیؾا ٝیشفض

. ٣یٕو عٛی٘ ٗی٤ا

زفب٤ عاٚض ضاظبث ضز طسط٤ز

ٚ

ٝث ًی٘ض ،ً٘ضسیٙچ رضٛین ٢عی٥ٔآ

٣ٔ

ٜطٟچ ٝث ـٛمٙٔ ٖاٚض ٚ ٜزبؾ ٣٤اطػا بث ٝو سق ٢ظبؾ

٣٤بیٞ

ٖبیی٘ظ ٚ ٖازطیٔ ظا ٣٤بییٕ٘ظبث بی٤

ضز ،ؽِبییؼٔ ٚ رازٛییػٛٔ ظا بیٞ

٣ثبؼِط٤ظ نطس

ٜزضٛذ ٚ ٣ٔ ٝ٥جؼس

ٜس٤زطٌ

ٗ٤ا ٚ س٘ا

، ٝیٌ٘ٛ ٖبٕٞ

ٓییٞ ٢ظبییؾضٛسب٥ٙ٥ٔ ضز ٝییو ٜزٛییث ٢طٍّ٤بٕییق ٚ ٜٛ٥ییق طییهػ

ٜسؾ /ٓٞزع٘بق ٢بٞ

/ٓٞسفٞ ٚ ٓٞز ضبیو ٝیث ٓٞزظبی٤

٣یٔ

ٝیشفض

زؾا ،ٝ٤طف(

1374 : 289 ) ط٤ٛهس(

5 .)

ٝث ٣ّو ضٛع

،

َبفؾ ط٥ٕذ ٢بٞ

ًی٘ض ٚ زطس ٚ ْط٘ ٝچبثٛو

زضظ ب٤ زضظ ،س٥فؾ ٖآ -

زؾا ٣٤اطذا

؛ َبفؾ ـٛم٘ ٗ٥ئعس بٔا

چبثٛو ١ ٣ٌػ٤ٚ ظا ٝو ْٛؾ عٛ٘

ةٛیؿحٔ َبفؾ عٛ٘ ٗ٤ا ٢بٞ

٣ٔ

زٛق

، ٝیك٥ق فبفق ةبؼِط٤ظ تیّغا ٚ ٢ا

، ٢ٚض ٓ٥مشیؿٔ

ً٘ض .زؾا ٜسق زبؼ٤ا ط٥ٕذ

ًبسسٕػ ٝو ٣٤بٞ

ٜزبفشؾا ،ٜسیق

٣ثآ ،٢زضٛػلا ٣ثآ :ظا زؾا رضبجػ

ٜظٚط٥ف ،٣یؿٔ عجیؾ ،٢ا

ٜٛیٟل ٝیث ُی٤بٔ عیٔطل ،ٜط٥س ففٙث ،عیٔطل ،زضظ ،٣ی٤اطذا ،٢ا

،٣یؼ٥فض( ٜب٥ؾ ٝث ُ٤بٔ ٜط٥س ٣٘ٛش٤ظ ٚ ٢طػآ 1377

: 169 .)

٣ٞبی٥ٌ ـٛم٘ ظا ٜزبفشؾا ٝیث

ٚ ٗشیٔ ٢اطیث ٝی٘ازاظآ رضٛین

یشٔ ـٛیم٘ ٜبیٌ ٚ ٌُ ،٣ٕ٥ّؾا ـٛم٘

أ ٣یٙ٥چ فٚطیظ ظا طط

ٝ٥قبح ٢اطث

، ٣ٌػ٤ٚ طٍ٤ز ظا طظ ٗ٤ا ٢بٞ

.زؾا فٚ

زیَصت 5 . رٍد ،ىازیا ،ِچابَک يیلافع باقؾب ۀ

یَفص

ه أ :ذخ (Louvre.fr)

2 . کیًشیا لافع

٣ِٛسب٘آ ب٤ ٥وطس ١ ٢ظٚطٔا ٝیث آ ٣٤بی٥فاطغػ زی٥ؼلٛٔ ػبیحِ

ن

،

ٚ ٜزٛیث ةطیغ ٚ قطق ٖب٥ٔ ٣ّد سٙ٘بٕٞ ٢زبٕشٔ ٖب٥ِبؾ ٣یع

ُ٥ِز ٗ٥ٕٞ ٝث

، ٖسیٕس ٜبیٌزاظ ًٙٞطییف ٚ بیٞ

٢ضب٥یؿث ٢بیٞ

زؾا . ذٔا ٢ضٛساط ٚ بدٚضا ٣٤ب٥فاطغػ َبهسا ز٥ؼلٛٔ ضز ٣٘بٕظػ

ؼییؾٛس ٚ زفطییك٥د ب٥ییؾآ ١

ظبییغآ اض زٛییذ زطییو

ٚ غییجٙٔ ظا ٚ

59

)٣٘بٕظػ( ٝ٥وطس ه٥٘ع٤ا َبفؾ ٚ )ٝ٤ٛفن( ٖاط٤ا ١چبثٛو َبفؾ ٣م٥جغس ١ؼِبغٔ

٣یثطغ ٚ ٣لطیق ٢بٞضٛیكو ٢طیٙٞ ٢بٞزضٚبشؾز ٢ضٛیساطذٔا

زِٛبق ،زٛذ ٠

نطیس ٢طٙٞ غثبٙٔ .زبٟ٘ بٙث اض ف٤ٛذ طٙٞ

ظا بیٞ

قطق

، ضبیٙو ضز ٚ ٢عوطٔ ٢ب٥ؾآ ضز ٖب٥لٛؼّؾ ٢طٙٞ صاط٥ٔ

ٖآ

، س هجؾ زضٚبشیؾز ٚ ٢ضٕٛ٥

ٚ زاسیغث ،ٜطٞبیل ٢طیٙٞ ٢بیٞ

ه٥ٔاطییؾ ظا ٝییٕ٘ٛ٘ ٗ٥ییِٚا .زٛییث عیی٤طجس

ٖطییل ضز ٝیی٥وطس ٢بییٞ

/ٓٞزع٥ؾ /ٓٞزع٘بق ٖطل ضز ٚ زطو ضٟٛظ ٓشفٞ

عٚا ٝیث ٓیٞز

نطس .س٥ؾض زٛذ ٣٤بفٛىق ٓیٞ سیٙ٘بٔ ٣٘بیٕظػ ٢بیٞ

ٖاطیهػ

ٝللاػ بث ،زٛذ ٢ٛفن سٙشقاز طٙٞ ٝث ٝو ٢ا

، زبفشؾا ٠ ظا ٢زب٤ظ

٣قبو بیو سػبیؿٔ ٣یّذاز ٢بٞبیضف ربیٙ٥ئعس ضز ٢ض سی٘زطو

.

ٝیج٥شو ُٔبیق ٖبٟفینا سیٙ٘بٔ ع٥٘ َٛج٘بشؾا سػبؿٔ

ظا ٣٤بیٞ

زؾا س٥فؾ ٚ ٣ثآ ٣قبو ،عٕ٥ػ(

1389 : 28 .)

ٛٔبٙ٤ز س٘بیؾض رضسیل ٝث اض ٣٘بٕظػ طٙٞ ٝو2

،

ٔ ؤ ٝیؿؾ ٢ا

٣ٔ ٝو زٛث سی٥ٔب٘ ٣شٙغّیؾ ٣حاطع ٜبٌضبو اض ٖآ ٖاٛس

ضز ٝیو

٣وطس ٖبثظ

، ٘بریقبم٘ ٖآ ٝیث

3ٝ بی٤ ٝیث كی٥لز ضٛیع طیس

« ی٘بذ ١

٣ییحاطع

» ٣ییٔ

سییٙ٤ٌٛ

(Denny, 2004: 25)

ظا ٢ضب٥ییؿث .

ٜبٌضبو

َبفؾ ٢بٞ

٢ظبؾ سؾ ٠ /ٓٞزع٘بق ضبیثضز طیظ٘ طی٤ظ ٓٞز

٣ٔ ز٥ِبؼف .س٘زطو

ٝث ٣ّو ضٛع

،

َبفؾ ضٚز ٢بٞ

٠ ٗ٤سیث ٣٘بٕظػ

حطق

ٝمجع ٢سٙث ٣ٔ

:س٘ٛق 1 . ٣ثبیؼِ َبفیؾ ٣یقبم٘

ضز ٜسیق

ضٚز ٠

ٝییث فٚطییؼٔ ٣٘بییٕظػ َٚا ؼبییشّ٥ٔ

(4

927 - 1520 )؛

2 .

َبفؾ

ٝٙ٥ٔظ ٚ س٥فؾ ٣قبم٘

سق ٠ ُٔبیق ٝیو ه٥٘ع٤ا ضٚز

٠ َٚا

( هیی٥٘ع٤ا 1555

- 1495 ضٚز ٚ ) ٠ ییشٔ

أ ( هیی٥٘ع٤ا طذ 1700

-

1555 زؾا )

؛ 3 .

ُ٥وب٘بچ َبفؾ . 5

فٚطظ ٣ؾضطث ٜسق ٗی٤ا ضز

٣ٔ ٝشذبؾ ه٥٘ع٤ا ضز ٝو سٙشؿٞ ْٚز ٜٚطٌ ظا ِٝبمٔ

.س٘سق

ؾ ٢طٍِبفؾ طٙٞ فطؼٔ ه٥٘ع٤ا فٚطظ

ٗ٥ٔظط زحس ٢بٞ

بؾضٛث ٖبشؾا ظا زؾا ٢طٟق ه٥٘ع٤ا .زؾا ٣٘بٕظػ زٔٛىح

،

ضز غلاٚ

90

ٝٙ٥ِبفؾ .َٛج٘بشؾا ٣لطق ةٛٙػ ٢طشّٔٛ٥و ٢بٞ

ٜسیؾ ٝیث كیّؼشٔ هی٥٘ع٤ا فٚطؼٔ

ٚ ٓٞزع٘بیق /ٓیٞز ٢بیٞ

ییمغٙٔ ظا ٓٞسییفٞ /ٓٞزظبیی٤ ١

هیی٥٘ع٤ا ٢ب٥ییؿ٥٘(

6

ٖبشییؾبث )

.سٙشؿٞ

ٝیث ُی٤بٔ ؼض نبذ ظا ٚ زٛث ٣ٙق ٚ ْط٘ َبفؾ ٗ٤ا ٤لا بث ٚ س٥فؾ ٢طشؿوبذ ١

ٜزاز فیقٛد نظبی٘ س٥فیؾ ةبؼِ

٣ٔ

سق

(www.Britanika.com)

.

٘سث ١ ٌُ ظا َبفؾ عٛ٘ ٗ٤ا

ُیی٥ِز ٝییث ٖآ رطٟییق ٚ زییؾا س٥فییؾ زبفشییؾا

٠ ظا غ٥ییؾٚ

ةبییؼِ

زییؾا ٣ییٍ٘ض ٢بییٞ

(Blair&Bloom, 1994: 222)

.

ٞضاعثا ظا ٝمغٙٔ ٗ٤ا ٖاطٍِبفؾ ٜزبفشیؾا زیؾسى٤ ٚ فبن ٢ب

م٥ّیؾ طیث بٙث ٚ ٝ٘ازاظآ ،٣ٕكچ ٣حاطع بث ٚ ٜزطو ١

٣یهرق

زاسییؼس ،زٛییذ ٢ضب٥ییؿث

ٝذبییق ظا فطییظ ٖٚضز اض ُییٌ ٢بییٞ

٣ٔ ٣حاطع ٜبی٥ٌ ٚ ٌُ ـٛم٘ بث ،ه٥٘ع٤ا ٣ِبفؾ ضبطآ .س٘زطو

٣ٔ ٣قبم٘ زقضز طیث ٝیو زٛیث ٣یقٛم٘ ٝیث ٝ٥جیق ٚ س٘سیق

٣قبو ضٚز ٢بٞ

٠ ٣ٔ ٣قبم٘ ٜضٚز ٖبٕٞ ٣٘بٕظػ ٗی٤ا ضز .سق

ٝٙ٥ِبفؾ

ًلإٛؼٔ بٞ

ً٘ض ظا ٗقٚض ٢بٞ

٣یثآ ٚ س٥فؾ ٖٛچٕٞ

ٜظٚط٥ف بس ٢ا

، عجؾ

، ٣یٔ ٜزبفشیؾا ٗیقٚض عیٔطل ٚ ففٙث سیق

،ز٥ٕیؾا(

1381 : 127 .) ٓ٥یؿمس ٢سییٙث ٚ فٚطییظ ربیٙ٥ئعس

ٝٙ٥ِبفؾ

ٜضٚز ضز ه٥٘ع٤ا ٢بٞ

ط٤ظ حطق ٝث فّشرٔ ٢بٞ

:زؾا

1.2 . سا 1480 / 886 ات 1520 / 926

فؾ ٚ ٣ثآ فٚطظ ٜضٚز ٗی٤ا ضز ٣٘بیٕظػ ضبیثضز رضبظ٘ زحس س٥

س٘سق س٥ِٛس

(Atasoy&Raby, 1994: 30)

ٗی٤ا ٣ٙ٥ئعس ـٛم٘

ٌُ هجؾ بث ٣٘بٕظػ ٣ٕ٥ّؾا هجؾ ظا ٣ج٥وطس فٚطظ ٣ٙ٥چ ضاز

٣٤بشذ هجؾ ٝو زٛث -

سق ٜس٥ٔب٘ ٣ٔٚض

(Lane, 1957: 262)

ٚ

٣ٔ ظبث ْٚض ٖب٥لٛؼّؾ ٝث ٓیٞ ٝج٥شو ظا فٚطظ ٗ٤ا ضز ٜبٌ .ززطٌ

فشؾا ٣ٔ ٜزب .زٛث ٣٘اط٤ا فٚطظ ظا ّٟٓٔ ٝو سق

2.2 . سا 1520 / 926 ات 1540 / 946

عٛٙس بث یػٕٛؼٔ

١ ه٥ٔاطیؾ َبیؾ ٗ٥یث هی٥٘ع٤ا ٢بیٞ

٢بیٞ

1520 / 926 بس 1540 / 946

ٓٞ هجؾ ٗ٤سٙچ ٓیٞ بیث ٖبیٔظ

٣٤اطغع َاط٥ذؾا هجؾ ،ظبؾ هجؾ :س٘زٛث هجیؾ فٚطیظ ،7

.٣ٙ٥چ فٚطظ ظا س٥ّمس ٚ طٍِبفؾ ظا

1520 / 926 ظبیؾ هجؾ

ٝو

ٝػٕٛؼٔ

ٌُ ظا ٢ا

ٝ٘اس٘ز يطث ٚ بٞ

زٛیث ضاز

، ٚ سیق ظبیغآ

ٌُ

سق ٜزبفشؾا فٚطظ ٗ٥ئعس ضز ُجٙؾ ٚ هر٥ٔ ،ِٝلا ٢بٞ

ط٤ٛهس(

6 ظا ْبیِٟا بیث ٣ی٤اطغع َاط٥ذیؾا هجؾ ،ٖآ ظا سؼث .)

ت٥ٞصس ٢بٞسّػ اطذٔا

یس ٢ضٛ

ظا 1530 / 936 بیس 1550 / 956

ْبی٘ ٝیث ٝو فٚطظ ٗ٤ا .زٛث ضبثضز ٚ ٖاطٍِبفؾ ةٛجحٔ فم٘

س٘ٛس

8ٛٙ٤ ٣ٔ ٝشذبٙق ع٥٘

ضز غی٤اض ف٤اطیٌ ٚ ٝیللاػ ،س٘ٛیق

/ٓٞزع٘بیق ٖطیل ٢بی٥ِبش٤ا ٣یٔ ف٤بیٕ٘ ٝیث اض ٓیٞز

ضاصٌ

ی٘

س

(Allan, 1991: 68)

ط٤ٛهس(

7 .)

ٜضٚز ٗ٤ا ضز ٗ٥ٙچٕٞ

، ٖاطٍِبفیؾ هجؾ زطیو ضٛیٟظ

ٝیو

ٜٛ٥ق ط٤ٛهس( زٛث س٤سػ ٢ا 10

ٌُ .) ضب٥یؿث ٣٘بٕظػ ٖبوطس زع٘ بٞ

ٕ٥٘ ضز .س٘زٛث ةٛجحٔ

١ ٖطل 16 / 10 ٣ٕٔاضبیو ، ٖاسیٙٔطٙٞ ظا ،9

بث ،ٖبٕ٥ّؾ ٖبغّؾ ضبثضز

ٗ٤عٍ٤بػ

ٌٝ٘ٛ ٗشذبؾ

ٌُ ظا ٣٤بٞ

٢بٞ

ٌُ عاٛ٘ا سٙ٘بٔ ٣ؼ٥جع هیر٥ٔ ٚ ُجٙؾ ،ظض ،ِٝلا ٢بٞ

ٝیث ٢بیػ

ٝیی٤بٔ فییم٘

ٚ ٣ییػاعش٘ا ٚ ٣شٙییؾ ٢بییٞ

٣ٕ٥ّییؾا ْطییف ،بییٞ

فم٘

ٝ٤بٔ

زاز طی٥٥غس اض ٣٘بیٕظػ ٣ج٥ٞصیس ٢بٞ

(

Allan, 1991:

٤طجس ٣ٔٛث ٣حاطع .)74

٢ع ظا ٝو بٞ

1525 / 931 ضبثضز ْاسرشؾا

.سق ظبغآ ،س٘زٛث ٜسق ربیؼغل سی٥ّمس ٝیث عی٥٘ ٖاطٍِبفیؾ ٣ذطث

ٕٝ٘ٛ٘ ضز ٣ٙ٥چ هچٛو ٢بٞ

يضعث ب٤ طس ٣یٔ طیس

ٗی٤ا .سیٙشذازطد

یقٛذ ٝیؾ سیٙ٘بٔ ٣سبػٛیضٛٔ ضز ٣یٙ٥چ ْبیِٟا ظا عٛٔ

١ ضٛیٍ٘ا

ط٤ٛهس(

8 ،)

ٝشؾز ٢ضبیٔٛع ربیٙ٥ئعس ،٣یثآ طفٛیّ٥٘ ٌُ

ٚ ُىیق

َاط٥ذؾا ٢بٞ

ٌُ

ٝٞز َٛع ضز ضاز سیؼث ٢بٞ

، یث

ٝ ضز ْٚاسیٔ ضٛیع

٣ٔ ٜزبفشؾا فٚطظ عوطٔ

سق

(louvre.fr)

ٝیو زٛث ٣ِبح ضز ٗ٤ا .

ه٥ٔاطیؾ ٢ٛفین ٢بٞظبیؾ

، ییشٔ

أ ٣یٙ٥چ فٚطیظ ظا طط

، ٣ییفٚطظ

٣ییٔ

ْبییِٟا ٖآ ٢بییٞضٍٛ٥ف ٚ زییؼ٥جع ـٛییم٘ ظا ٚ سٙشذبییؾ ٣ییٔ

سییٙشفطٌ

؛ ه٥ٔاطییؾ بییٔا

٣ییٙ٥چ فٚطییظ ظا ٣٘بییٕظػ ٖاظبییؾ

٣ذو ٣ٔ ٢ضازطث طو

ٖآ .س٘ز حطع ٝث بٞ

ٝشیؾز ه٤ ٚ ٣ج٥وطس ٢بٞ

ٝ٥قبح سٙ٘بٔ ،ٝ٤ٛ٘بط ـٛم٘ ظا عٛیٔ ٢بٞ

٢ضبیٔٛع ربیٙ٥ئعس ،ضاز

چ٥دطد

ٚ يطیجٌّ ٚ ٝیسٛث ٚ ٌُ ،ٓذ ؼٛیسِٛ ٢بیٞ

)٣یثآ طفٛیّ٥٘(

.سٙشقاز ٝللاػ 3.2 . لاع لَط رد یاّ

1540 / 946

ه٥ٔاطؾ فی٥ع بث ه٥٘ع٤ا ٢بٞ

عجیؾ ظا ٣٤بیٞ

ٓ٤طیٔ

بیس ٣یٌّ

ث ً٘ض بث ٣٘ٛش٤ظ ًلابیٕشحا ٝیو زٛث ٜسق طد ٣٘بؼٔزبث ففٙ

ظا

1530 / 936 ّٝحطٔ ٗ٤ا .زٛث ٜسق ْٛؾطٔ

ٝیث هجیؾ ٖاٛیٙػ

٣ییٔ ٝشذبٙییق ٣میكٔز ٝ٥جییق ـٛییم٘ ٚ ًیی٘ض ٖٛییچ ؛زٛییق

ٕٝ٘ٛ٘

ٝیؾبو ضز ٜسقاس٥د ٢بٞ

فٚطیظ ٚ بیٞ

ٝشذبیؾ ضز ٜسیق

ككٔز ضٚز ٠ زؾا ٣٘بٕظػ ط٤ٛهس(

9 ٝیّحطٔ ٗ٤ا َٛع ضز .)

،

اطع ظا ططأشٔ ٣ٍ٘ض عٛٙس بث فٚطظ ظبیؾ هجیؾ ٝث فٚطظ ٣ح

ظؾٛس

ٜبق بیث ٖاٚاطیف ٣ٞبی٥ٌ تی٥وطس .زیفب٤ ٝؼیؾٛس ِٛٛو

ُیٌ ت٥وطس ٖزازضاطل ٝریؿ٘ ٚ بیٞ

ظا ٜسی٥چ٥د ضب٥یؿث ٢بیٞ

ٝفٛىق

ٌُ ٚ ٣ثآ طفّٛ٥٘ ٌُ ٢بٞ

ظا ّٟٓٔ ٝو ٣٘بٔٛسسن ٢بٞ

يطث بث ،زؾا ٣ٙ٥چ طٙٞ

ٝ٘اس٘ز ٢بٞ

ٝیو سیّٙث ضاز ٝیث

ٖاٛیٙػ

٣ٔ ٝشذبٙق طؼٙذ س٘ٛق

، ٜسیق ٜزاز س٘ٛ٥د ُیٌ .زیؾا

٢بیٞ

،طدسن هر٥ٔ ،ِٝلا

ُجٙؾ ٝیكفٙث ٚ بیٞ

ًیٙٞطف ضز ٝیو بیٞ

٣٘بیٕظػ ٖبٍجر٘ ظؾٛس ،زٛث ـظضابث ضب٥ؿث ٣وطس ٝیث

غ٤ضسیس

ٜزبفشؾا يطثٚظبؾ ربج٥وطس ٖزطوطد ٢اطث ق

س

(louvre.fr)

.

4.2 . ویً سا ۀ /نّدشًاؽ ىزق مٍد نّد

ٜضٚز ٗ٤ا ضز

،

ٌُ ظا

ٌُ ٚ ٣ؼ٥جع ٢بٞ

ْب٘ ٝث ٣وطس ضز ٝو ٣٤بٞ

٣ٔ ٝشذبٙق ٝفٛىق زبفشؾا ،س٘سق

٠ ٣یٍ٘ض عٛیٙس ٚ سق ٢طشك٥ث س٥ؾض زٛذ عٚا ٝث

.

ٖآ ظا ؽد

،

ٞز ٝؾ ضز ١ ،ٓٞزع٘بیق ٖطل طذآ

ٝػٕٛؼٔ

ً٘ض ظا رٚبفشٔ ضب٥ؿث ٢ا حطع ٚ بٞ

ٜضٚز ٢بٞ

ُیجل ٢بٞ

ٙ٥ٔظ ٢ٚض ـٛم٘ ٗشفطٌضاطل ،٣ػاعش٘ا ت٥وطس .زؾا ٜسق زفب٤ ١

ٝٙحن ،٣ٞبٔ ؽّف ب٤ رب٘اٛ٥ح بث ٢ط٤ٛهس ٢بٞ

ك٤بل ٖبیؿ٘ا ٚ بٞ

ٜضٚز ٗ٤ا ضز

ٝث ٣ٔ غ٤اض غ٤ضسس طد ضب٥ؿث ٜضٚز ٗ٤ا .زٛق

زٛیث ضبو

ٚ

َبح ٗ٥ػ ضز

،

ٜضٚز

ٟٝػاٛٔ َبح ضز ٝو زٛث ٢ا

٣ؼ٤ضسس زٛوض بث

ٖطل ٖب٤بد 17

/ 11 زٛث

(louvre.fr)

.

ٜزطشییؿٌ ٓییؼح ضز هیی٥٘ع٤ا َبفییؾ ٢بٞضٛییكو ٝییث ٢ا

٣ٔ ضزبن فّشرٔ

سیفٞ /ٓٞزظبی٤ ٖطل ضز فٚطظ ٗ٤ا .سق ٓٞ

ٝث غؾاٚ

١ طٛمؾ اطذٔا س ٢ضٛ

ٗ٥ثظا ٚ ٣٘بٕظػ ٗ٤ا س٥سبؾا ٗشفض

زییفض َٛییفا ٝییث ٚض ،هیی٥٘ع٤ا ضز طییٙٞ

ٝییث ُیی٥ٕ٤ا ،٣ِجییقبث(

ٜسٙؿ٤ٛ٘

، 1394

ٜضٚز ٗ٤ا ضز .)

،

ٜبٌضبو هی٥٘ع٤ا ٢طیٙٞ ٢بٞ

ٝ٥ٞبسٛو ضز ٣وطس فٚطظ س٥ِٛس ٚ سٙشفض ٗ٥ث ظا اسی٥د ٝٔازا10

ٜضٛو طعبذ ٝث ٝ٥ٞبسٛو ز٥ِبؼف ظبغآ .زطو

ٔ ٢بٞ

ٖآ ضز زٛػٛ

/ٓٞزع٘بق ٖطل طذاٚا ظا ٣ٔ ٝشذبٙق ٓٞز

سیؼث ُلاسح ٚ زٛق

ٖآ ظا

، زیؿ٥٘ ٣سبػلاعا ه٥٘ع٤ا فٚطظ زذبؾ ظا

(Porter,

1995: 111)

. ٢طٍِبفؾ ةٛغطٔ نبذ ٝو ٝ٥ٞبسٛو ٖاطٍِبفؾ

سٙشییقاز ؼطشییؾز ضز اض

، ٖطییل بییس ٚ سٙشییقاصٍ٘ ضبییٙو اض ٖآ

/ٓٞزظاٚز

ٖآ ظا ؽد ٚ ٓٞسؼٞ

، ٝیٔازا ٖآ سی٥ِٛس ٝیث سی٘زاز

ٜسٙؿ٤ٛ٘ ٝث ُ٥ٕ٤ا ،٣ِجقبث(

، 1394

ٜضٚز ٗ٤ا ضز .)

، ٜزبفشیؾا

٣٤بیشذ ٚ هیر٥ٔ ُیٌ ط٤ٚبهس ظا ٣یٔ طیشٕو بیٞ

ٝیث ٚ زٛیق

زبفشؾا ٠ ،ٖاٛی٥ح ٖٛچٕٞ ٢ط٤ٚبهس ٚ ٣شكو فم٘ ظا طشك٥ث

٣ٔ ٖبؿ٘ا ٚ ٜس٘طد س٘ظازطد

(Atasoy & Raby, 1994: 273)

.

زیَصت 6 . ،ساع کبع ِب یباؼلزیس باقؾب

ا

،کیًشی 1550 سَه ،ىذٌل ، ۀ

ایًاایزب

:ذخأه ،ظیار(

1372 : 644 زیَصت

7 . ییازغط لازیپعا کبع ِب فزظ

دٍذح 35 - 1530

:ذخأه (Allan, 1991: 69) زیَصت

8 . ؽَخ ِع ،یٌیچ فٍزظ سا ذیلقت ۀ

،رَگًا ،کیًشیا 75 - 1560

:ذخأه (Watson, 2004: 443)

زیَصت 9 . یقؾهد کبع ِب کیًشیا فزظ ،

1545

:ذخأه (Atasoy & Raby, 1994: 190) زیَصت

10 . لگ

ُاؽ طعَت ُذؽراک ییااخ یاّ

َلَک یلَقّاؽ(

رد

یازع یپاقپَت .

:ذخأه ( Denny, 2004: 154

ربحفن 55 -

61 66

ابیس یاّزٌّ

- یاّزٌّ

یوغجت ٠ضٚز  22 ٠ضبٕق ، 2 ٖبشؿثبس ، 1396

3 .

ِیکزت ٍ شیزبت یگٌّزف تادٍازه اطذٔا س ٢ضٛ

ضز ٣٘بٕظػ سؾ

٠ /ٓٞزع٘بق

ٓٞز يضعث ٝث ضبیرشفا ٗ٤طیس

َٚا ٓ٥ّؾ ٖبغّؾ .سق ُئب٘ زٛذ

، ةبشو

ٝرؿ٘ ٣٤اضآ ٣یغذ ٢بیٞ

٣ٔ ٖاسٙٔطٙٞ ظا ز٤بٕح ٝث ٚ زقاز زؾٚز اض ظا ٝیو ٚا .زیذازطد

مثبؾ ١ ظا ؽید ،زیقاز ُیٔبو ٣ٞبٌآ ٖاط٤ا طٙٞ ٚ ٢طٌضبٍ٘ زٙؾ

ع٤طجس ٝث زٚضٚ بث ٖاضسِبچ ًٙػ

، ٖاسیٙٔطٙٞ ٚ ٢طیٙٞ ضبیطآ ؽاطیؾ

زییفض ٖاطیی٤ا ،سیی٘غآ(

1389 : 37 طییث َٚا ٓ٥ّییؾ ٓییٟٔ ٢ظٚطیی٥د .)

اضسِبچ ضز ٖب٤ٛفن َبؾ ضز ٖ

1514 / 920

، ٣شلٛیٔ فطیهس ظٛؼٔ

طٔا ٗ٤ا بث ٚ زاز ٢ٚ ٝث اض ع٤طجس

، ٝث ٣٘بٕظػ ٖبغّؾ ی٘اعذ

١ ،سی٤سػ

زطیو اسی٥د ٣یؾطشؾز ٖاطٍشؼٙن ٚ راطٞاٛػ .

طیٔا ٗی٤ا

، ضٛیضح

ف٤اعیفا ٣٘بیٕظػ ضبیثضز ضز اض ٖاط٤ا ٢طٙٞ ضبطآ ٚ ٣٘اط٤ا ٖاسٙٔطٙٞ

زاز ،ّْٛث ٚ طّث(

1381 : 612 .) ٌظبث ْبیٍٙٞ ٓ٥ّیؾ ٖبغّیؾ زیك

،

زطیو ُیمشٙٔ َٛج٘بشیؾا ٝث اض ضبؼس ٚ طٙٞ ةبثضا ظا ضاٛ٘بذ زؿ٤ٚز ،٣ّقضبچ ٖٚظٚا(

1379 : 286 ضز ٗ٥یٙچٕٞ .) ٔب٘طفیؾ

١ ٖبی٤ع٥٘ٚ

ٜسٔآ زؾا :

« ٜسیػ بیث ٣٘بیٕظػ ٖبغّیؾ ٚ طٞبیٔ ٖاسیٙٔطٙٞ ظا ٢ا

٘اعذ ظا ضبث سه٘بد ١

زبیشفا ٜاض ٝث زٛذ

» ث(

ٚضبیثضب ،ٖاطیٍ٤ز ٚ 1349

:

263 ضز .)

ٔب٘طفؾ ١ ٥٘ ّّٛؼ٘آ ٜسٔآ ع زؾا عی٤طجس ٝیث نطیس ٖآ ٝو

٣ث ٚ سٔآ

ً٘ضز

، ؽاطؾ اض طٞبیٔ ٖاطٌضبو ظا ٜزاٛ٘بذ سهشفٞ

زیفطٌ

زبشییؾطف ٝ٥ٙغٙغییؿل ٝییث اض ٖبییك٤ا ٚ

ٖبییٕٞ(

: 330 ٖاسییٙٔطٙٞ .)

٣٘بٕظػ زرش٤بد ،َٛج٘بشؾا ضز اسشثا ٣٘اط٤ا بٞ

، سیٙشذازطد ز٥ِبؼف ٝث

٣یقبو ٝث ،٢طٍِبفؾ طث ٜٚلاػ ٚ ٢بیٞبٙث ٚ سػبیؿٔ ٣یذطث ٢ضبیو

/ٓٞزع٘بید ٖطل ضز ٝو سٙشذازطد ٝ٥وطس ٖاطٍشؼٙین ٢بیضٔا ،ٓیٟ٘

٣قبو ضز ٢ع٤طجس ٣یٔ ٜسی٤ز ٝی٥وطس ٢بیٞبٙث ٢ضبو

ٗی٤ا ضز .زٛیق

ٖبییٔظ

، ٣ییقبو ظا ؼبییجشلا ٖاسییٙٔطٙٞ ٢طٍِبفییؾ ٚ ٣یی٘اط٤ا ٢ضبییو

ٝیث ،ٖاطی٤ا ٝیث ٝیّٕح ظا ؽید ٓ٥ّؾ ٖبغّؾ .سق َٚاسشٔ ٢ع٤طجس طىكِ ع٥٘ قاطػ ٚ ٝ٤ضٛؾ ٝیو زطیو ٣یكو

ط٥طأیس فٚطیظ ٚ ٖاطی٤ا

.زؾا ؼٛؿحٔ ع٥٘ كعبٙٔ ٗ٤ا َبفؾ ضز ه٥٘ع٤ا زرؾ ٢ط٥ٌ

َٛجل طث ٢ٛفن ُ٥ػبٕؾا ٜبق ربجهؼس ٚ بٞ

ٖاطی٤ا ْزطیٔ ٢ٛؾ ظا غ٥كس تٞصٔ

، ظا ف٥یث ٝیو ٣ِبیح ضز

ٚ رلاب٤ا ٖبٙوبؾ ظا ٣ٕ٥٘

ٝث زیرش٤بد ،عی٤طجس ٣ِبٞا لٛهذ

ٜظبییس س أ ُ٥ىییكس تٞصییٔ ٣ٙییؾ ٖبییٔزطٔ اض ٖب٤ٛفیین ؽ٥ییؾ

٣ٔ

س٘زاز

،

ُٔبػ ٖاسیٙٔطٙٞ رطػبٟٔ طث ٝو زٛث ٢طٍ٤ز ٟٓٔ

ٚ

ٝك٥د زظ ٗیٔاز ٣٘بیٕظػ ضبیثضز ٝیث ٣٘اط٤ا ٗٙؿس ُٞا ٖاضٚ

،رضبٟولا ٚ ٖٛؿىػ(

1387 : 13

، 14 .)

زؾطٟف حبچ

ٜسق ضز ٣٘بٕظػ ٢بٞٛ٥قضآ ظا ٢ا ٣دبمدٛس

٢اطؾ

ٗ٥جٔ

، بٙغ ٤ ٣ٕ

ٜسیٔآ زؾز ٝث ٖاط٤ا ظا ٝو زؾا ؛زیؾا

:ُی٥جل ظا

،٣٤لاع فٚطظ

ٜطم٘

٢ب٥قا ،٢ا ،٣شٙ٤ظ

٣ٙ٥چ ٝیچضبد ،عذ ،بٞ

٢بیٞ

٣ِبل ٚ زفثضظ

ٝك٥د ٚ بٞ

فیّشرٔ ٢بٞطٙٞ ظا ٣٘اضٚ

ٖبیٕٞ(

: 613 .)

خطف ضز زٛػٛٔ فطح ُٞا طسبفز ٣ؾضطث بث طف ٣دبمدٛس

ٖبیػشا ٢اطؾ

ٝشقاز زؾا

« : ٣ی٘اط٤ا ٖاسیٙٔطٙٞ ٣٤بیؾبٙق ٚ ربػلاعا ٣ؾضطث بث

٣ث فطح ُٞا طسبفز ضز ٖبكٔب٘ ٝو ٢ضبٕق 932

ٜس٥یؾض زیجط ٝث ا

٣ٔ ربجطا زم٥مح ٗ٤ا ،زؾ ٛیق

ٝیو ز یؼلاٚ

١ َبیمش٘ا ٚ ٖاضسیِبچ

٣٘بٕظػ ضبثضز ٝث ٣٘اط٤ا ٖاسٙٔطٙٞ

، كی٘ٚض ٚ ٝؼؾٛس ضز ٣ٕٟٔ ُٔبػ

بٌضبو ٜ زؾا ٜزٛث َٛج٘بشؾا طٙٞ ٢بٞ

» خطف(

،ٖاطیٍ٤ز ٚ طیف 1390

:

43 .) ةبشو ضز ٖازبشؾا ٗ٤ا ظا ٣ضؼث ْب٘

ٖاضٚطیٙٞ تلبٙٔ

شیقٛ٘

١

زؾا ٜسق طوش ٢سٙفا ٣ِبػ ٣فغهٔ

.

ض ضز أ ٖاسٙٔطٙٞ ؼ ٣قبو

،٣یؾبجػبضض ٢ٛفین تیشىٔ ضبو

٣ِٚ

ٚ ٖبػ قزبن :زیؾا ٜسیٔآ ٖاضٚطیٙٞ تلبٙٔ ضز .س٘ضاز ٢بػ

« ٣ِٚ زبشؾا ٖاضٛیهٔ ٚعیػ ٢ع٤طجس ٖبػ قٛیمح

زیرش٤بد طی٥ٍث

زقاز ط٥ٍٕكچ ٣سضبٟٔ ّٓل زفاطظ ضز ٚا .زٛث ٣٘بٕظػ

» ٣ِبیػ(

،٢سٙفا 1369 : 106 .) خطف ؼِبغٔ ضز ع٥٘ طف ١

ُیٞا طسبیفز فطیح

٣دبمدٛس ٣یٔ ٢اطیؾ :سیؿ٤ٛ٘

« طید ٣ی٘اط٤ا ٖازبشیؾا ظا ٣یى٤ ضبیو

ٝٞز ٣٘ب٤بد ٢بٞ

سؾ ٠ /ٓٞزع٘بق ٣ِٚ زبشؾا ،ٓٞز )ٖبیؼ٥ِٚ( ٖبػ

ٜسیٔآ ٣یٔٚض س٘ٛیؿد بیث ٢ٚ ْبی٘ فطیح ُٞا طسبفز ضز ٝو زؾا زؾا ضز ٚ ٖاضٚطٙٞ تلبٙٔ ضز . طوصس

٠ ،٣٘بٟفینا تی٥جح اظطی٥ٔ

٣ِٚ

ط٤ٛهس ٖبػ ضز ٝیو ٜسیق ٣فطؼٔ ٣٘اط٤ا ٢طٌ

ـٚب٥یؾ زعی٘

َٛج٘بشیؾا ٝیث ؽذیؾ ٚ ٜزطیو ٢زطٌبق )٣ػطٌ ـٚب٥ؾ( ً٥ث ٣ییٔ رطػبییٟٔ

سییٙو

» خطییف(

،ٖاطییٍ٤ز ٚ طییف 1390

: 44

، 45 .)

ـزطٌبق ٚ ٢ع٤طجس ٣ّؼجحٔ

، ٢ع٤طجس تٞصٔ اظط٥ٔ

، ٖبیؼ٥ّػ ٚ

٢ع٤طجس

، ٢ع٤طجس ٣ِٛمٞبق زطٌبق

، ظا

ٜضزب٘

.سٙشیؿٞ ع٤طجس ٖاضبو

٢زاسیغث ٗیؿح زبشیؾا ٖازطٌبق ظا ٢ع٤طجس ٣ّؼجحٔ

، ًلابیٕشحا

٣یِٚ ضزاطث یثٛؼػا ٖبیقبم٘ ظا عی٥٘ رضسیل زبشیؾا .سیقبث ٖبیػ

١

نظب٘

٣یٔ ضبیو زاعیٟث ـٚض ٚ هجؾ ٝث ٝو زٛث ٓلض زطیو

٣ِبیػ(

،٢سٙفا 1369 : 107 ضبو طث ٜٚلاػ بٟ٘آ ٣ٍٕٞ .)

، تشىٔ ـٚض ٝث

٣یٙ٥چ ٢بیٞط٤طح طیث زٛػٛٔ َبىقا ٚ ط٤ٚبهس س٥ّمس ٝث ٢ٛفن

ٖبٔظ ٖآ ضز ٝو سٙشذازطد

، ضب٥ؿث عاٚض عػ ٚ زقاز

ٝث ٝیث رضس٘

سٙشذازطذ٘ ٣ٙ٥چ ٢طٙٞ ٢بّٞٛثبس ظا س٥ّمس (

٣یوظ ، 1384 : 51 .)

ضٚز ضز ٠ ٣٘بٕظػ

، ٣یِٚ

ٜبیٌضبو ضز ٝیو زٛیث ٣٘اسیٙٔطٙٞ ظا ٖبیػ

.زذازطد ز٥ِبؼف ٝث ٣٘بٕظػ ضبثضز ٢طٙٞ

خطف ضز طف

ِبمٔ

١ ُیٞا طسبیفز ضز زٛیػٛٔ زبٙؾا ظا ُم٘ ٝث زٛذ

٣ٔ فَطِح :سؿ٤ٛ٘

« س عی٤طجس ظا ٣ِٛمٞبیق طٟیق ضز ٚ سی٤زطٌ سی٥ؼج

سٔآ ضز ٓ٥ّؾ ٖبغّؾ زٔسذ ٝث ٝ٥ؾبٔآ .

ْطیحٔ د٤ضبس ٝث ٢ٚ ٓؾا

1521 / 927 سی٤زطٌ قبیحِا ضٛشؾز كجع ،

» خطیف(

،ٖاطیٍ٤ز ٚ طیف

1390 : 45 فطیح ُیٞا طیشفز ؼبیؾا طث ٝچطٌا .) 1545

/ 952 ،

زٛث زاسغث طٟق ظا ٣ِٛمٞبق

، .زٛیث ٜسی٤ز ٓ٥ّؼس ع٤طجس ضبثضز ضز ٣ِٚ

ـبم٘ ٣ِٛمٞبق

، زطٌبق طیثظ ٖبیقبم٘ ظا ٚ نطی٥ٔ بلآ ضٚز زیؾز

٠

٣یٔ ٢سٙفا ٣ِبػ .زفض َٛج٘بشؾا ٝث ٝو زٛث ٢ٛفن ضز ٢ٚ سیؿ٤ٛ٘

ضٚز ٠ ٣ٔ ْٚض ٝث ٖبٕ٥ّؾ

٘برقبم٘ ظا ٚ زٚض ١

٣ٔ قٛمح ضبثضز ٝیشفطٌ

٣ٔ ٗ٥ٙچٕٞ ٚا .زؾا :سؿ٤ٛ٘

« طٌا

ٕٞ

زٛیذ طیٙٞ ٖٛیچ

، قلایذا

ٜس٤سٙؿد ٣یٕ٘ اس٥د رطٟق زاعٟث ٚا ٖبٔظ ضز ،زقاز ٓٞ ٢ا ٚ زطیو

طٌا زجؿ٘

عی٥٘ نٛیّٔ ةازآ زی٤بػض تی٘بػ ٝیث فم٥یلز غجع ٝث ٣ٔ هِبؾ عی٥٘ اض ٣٘بیٔ ٖبیك٘ ٚ ْب٘ ٣ؿو ٢ٛفن ضبٌظٚض ضز ،سق

٣یٕ٘ ٖبیثظ ٝث زضٚآ

» ،٢سیٙفا ٣ِبیػ(

1369 : 105 ضز ٣ِٛمٞبیق .)

.زٛث فٚطؼٔ ِٛٛو ٜبق ْب٘ ٝث ٣٘بٕظػ ضبثضز ،نطس ٖاسٙٔطٙٞ ٗ٥ث ضز مذبق

بیٟ٘آ ٗ٤طس

، ٜب٥یؾسٕحٔ

،

ٝث ضٟٛكٔ

ٜطل زیجط فطح ُٞا طسبفز ضز ٢ٚ ْب٘ ٝو زؾا ٣ٕٔ

ضز .زؾا ٜسق ٖاضٚطیٙٞ تلبٙٔ

، ٣ِٛمٞبیق ٣یٔاطٌ زطٌبیق ٚا

ْطشحٔ زبشؾا ٚ ـبم٘

٘برقبم٘

١ ٜسیق ٣فطؼٔ ٖبٕ٥ّؾ ٖبغّؾ

زؾا ( ،٢سٙفا ٣ِبػ 1369

: 107 .) ط٥طأیس ٜطیل ٝیو ٣سا ظا ٣یٕٔ

٣ِبییػ زبشییؾا ؼییؾٛس ضز ـضسییل

١ هجییؾ ٣ییٙ٥ئعس ُییٌ ٚ ظبییؾ

٣٘بٕظػ ضبو ٝث11

سؾ ظؾاٚا بس ،زؿث ٠

ٚ زیفب٤ ْٚاسیس ٓٞزظب٤

ٖآ ضٛیهٔ ضبطآ ضز راطٞ تشىٔ مذلابث ٚ ٣٘اط٤ا طٙٞ ٢بد زض ضبٌظٚض

ٝث زؾا ٖب٤بٕ٘ حٛضٚ

خطف(

،ٖاطیٍ٤ز ٚ طف 1390

: 50 .)

ٜطل .زؾا ٜسٔآ ٣ٕٔاضبو ْب٘ بث ٗ٥سلا غثبٙٔ ضز ٣ٕٔ

4 .

ِیشجت

ٍ لیلحت

فٚطظ چبثٛو ١ ٝی٥وطس هی٥٘ع٤ا ٣ِبفؾ فٚطظ ظا ٖاط٤ا ضز

یٕ٥٘

١

ٖطل 16 م٥ركس ٣ٔ ٜزاز

؛س٘ٛق بٔا زٞبجق ٓیٞ بیث عی٥٘ ٣٤بیٞ

٣یذطث ٝو س٘ضاز طیظ٘ظا

٣یذطث ٚ ًی٘ض ٝیٕ٘ٛ٘

بیٞ

بیث فیم٘ ضز

نطشكٔ طٍ٤سى٤ ا

س٘

(watson, 2004: 459)

٣ی٘اط٤ا ٖاسیٙٔطٙٞ .

بی٤ ٜزطیو رطػبیٟٔ ع٤طجس ظا ٝو ٝیث

ًیٙػ ضز زیٕ٥ٙغ ٖاٛیٙػ

٣٘بیٕظػ ضبیثضز ٝیث ٓ٥ّیؾ ٖبغّیؾ ظیؾٛس ،ٖاضسِبچ ض

ٝیشف ،سی٘ا

ط٥طأس را ٢ضب٥ؿث ٢طٍِبفؾ طٙٞ طث ٥وطس

١ ٣٘بیٕظػ

، ٝیث لٛیهذ

ٝشقاصٌ ه٥٘ع٤ا ضز ٣یٔ اض ٝیٌ٘ٛ ٚز ٗی٤ا ربواطشقا .س٘ا

ضز ٖاٛیس

ربٙ٥ئعس ٚ ـٛم٘

ٝث

ً٘ض ٚ ٝشفضضبو ٢بٞ

ٜزبفشیؾا ٜسٞبیكٔ ٜسیق

ٚ ٝیشفض ضبیو ٝث ٝچبثٛو َبفؾ ضز ٝو ٣ّٕػ ٢زاظآ ٝچ٘بٙچ ؛زطو ىٔ زذبؾ بث ،زؾا ٖآ ربهركٔ ظا َبفیؾ ٣ى٥٘ب

٣ِٛسبی٘آ ٢بیٞ

زضاز ضب٥ییؿث رٚبییفس ،٣ییؼ٥فض(

1377 : 168 ٖاطیی٤ا ٖاسییٙٔطٙٞ .)

بیٟ٘آ ضز ٣٘ب٤بیق زی٥مفٛٔ ٚ ٝیشفطٌ اطیف ةٛیذ اض ٣سبج٘ َبىقا

ٝشقاز س٘ا . ٗ٥ٕٞ ٝث

،ُ٥ِز ٗی٤ا ٖس٥یكو ضز بیٟ٘آ ٓیّل ٚ زؾز

َبىقا زجؿ٘

ٖاٚض ٣ٔلایؾا ٣یٙ٥ئعس ربػٛیضٛٔ ط٤بیؾ ٝیث ٚ طیس

ظّؿٔ

طس زؾا ٚ

ٝشؿ٘اٛس ؾا ز ٝ٥جیق ٣یّ٥ذ اض بٟ٘آ ط٤بیؾ ظا طیس

نطیس ٚ سٙیكىث زٛذ ٣ؼ٥جع ُنا ٝث ربػٛضٛٔ

٣٘بیٕظػ ٢بیٞ

ٚ ُیٌ ٖس٥یكو ضز ٚ ٜزطیو سی٥ّمس ٚ ؼبجشلا بٟ٘آ ظا اض ظطع ٗ٤ا

ٝشث

،

ٜسق اضاز اض ظّؿس ٚ رضبٟٔ ٖبٕٞ

س٘ا ( ٣وظ ، 1363 : 285 .)

ٝث فٚطؼٔ ٣ِٛمٞبق ،ـبم٘بثبث

ٜبق ْبؼ٘اطیؾ ٚ ِٛٛو ٜطیل

٣یٕٔ

بو ٖبٕٞ ٝو ،زؾا ٣ٕٔاض

ٝؾ ٖطیل هجیؾ طیىشجٔ زبشؾا 16

/ 10

ؼؾٛس ٢ٚض ضبرشفا بث ٝو س٘زٛث ١

ه٥٘ع٤ا ه٥ٔاطؾ ط٥طأس

ظا .سٙشیقاز

،زاطفا ٗ٤ا ٖب٥ٔ

ٜبق ٣یؾبجػ بیضض ٖازطٌبیق ظا ٜب٥ؾسٕحٔ ب٤ ِٛٛو

ضز ضٚز ٠ ٝو زٛث ٝ٤ٛفن ط٥طأس

ه٥ٔاطؾ ضز ٣٤اعؿث ضز هی٥٘ع٤ا ٢بٞ

ضٚز ٠ ض ٣٤بیشذ بی٤ ظبیؾ هجیؾ ٢ٚ .زیقاز ٣٘بٕظػ ظا ا

1520 ٚ

ٌُ بث ٣ىجؾ ًی٘ض ٚ يضعث ٜظاس٘ا بث ٢بٞ

ظا ٓیّٟٔ اض عٛیٙشٔ ٢بیٞ

ظا ككٔز فٚطظ 1540

٣٤بیشذ هجؾ .زاز عاٚض ٜبیق

ضز ٚ ٛیِٛو

ٔازا ١

ٖآ

،

ٌُ هجؾ ٢ضٚآٛ٘

طیظ٘ظا ٝیو زٛیث ٣ٕٔاضبیو ظؾٛس ضاز

ًلابٕشحا ٢زبهشلا ٚ ٣ؾب٥ؾ

ٓظػاضسن زؾاٛذضز ٝث

،

ٓشؾض بیقبد

،

بیس سٔآ س٤سد یؼ٥ش٘

١ ز ٓ٥ٕیهس ٣ػضبیذ رازضاٚ بیس سیقبث ٣یشِٚ

،

ث

ٝ ُیذاز ٝث اض ٓك٤طثا سٙ٘بٔ ٣٤ب٥ِبش٤ا ؼبٙػا لٛهذ اطذٔا

یس ٢ضٛ

سییٙو زٚسییحٔ ٣٘بییٕظػ

(Denny, 2004: 71 ,72)

ظا ٣ٕٔاضبییو .

زٚسح 1520 سؼث ٝث

،

ٌُ هجؾ اض ٣٘بیٕظػ ضاز زطیو عاطیشذا

ٝیو

ٌُ ظا ٣ج٥وطس ُیظٔ ٣ی٘اط٤ا ٢بٞ

ٜبیق بیث ٚطیؾ زیذضز ،٣یؾبجػ

ٌُ

وطس ةٛجحٔ ٢بٞ

ِٝلا سٙ٘بٔ ٣ هر٥ٔ ،12

ٝفٛىق ٚ كج٘ظ ،13

بیٞ

٣ِٚ .زٛث ٣٘اط٤ا ٖاسٙٔطٙٞ ظا ع٥٘ ٖبػ ط٥طأس

٣٘بیٕظػ ضبیثضز ضز ضاصٌ

ٝو زٛث اض ٚا ٣یٔ ٣یٔٚض س٘ٛیؿد بث سی٘س٥ٔب٘

؛ ًلابیٕشحا هجیؾ ْبی٘

٣ٔٚض - شٔ ٣٤بشذ أ ٣٘اسٙٔطٙٞ ٢بٞضبو ظا طط

ٕٞ

.سقبث ٢ٚ ٖٛچ

َٛیغٔ ربٕػبٟس ظا ؽد ،ٓشیفٞ /ٓٞزع٥یؾ ٖطیل ضز بیٞ

ق

ٜٛ٥ ضبیچز ْٛیؼٞ زحس ٢بٞضٛكو ضز ٗ٥ئعس ٚ ٣قبم٘ ٢بٞ

َٛغٔ ز٥ٕوبح زحس .سق َٛحس ٚ ط٥٥غس ٖاطی٤ا ٚ ٗ٥یچ ،بٞ

هجیؾ زٚضٚ ضیػبث ٝو س٘سق ٣ٍٙٞطف ربجؾبٙٔ ٢اضاز ٢بیٞ

ٝیو ٖبی٘برّ٤ا ،ٖطیل ٓ٥٘ ظا ف٥ث .سق ٖاط٤ا ُذاز ٝث ٣ٙ٥چ شف٥یق ،س٘زٛث ٖاط٤ا ضز ٣ِٛغٔ ٖبٕوبح ١

٣یٙ٥چ ضبیطآ ٢بیٙغ

ا طث ٚ س٘زٛث ؼبؾا ٗ٤

، .سی٘زطو ؼبیجشلا ٣ٙ٥چ ْظاِٛ عاٛ٘ا ظا

ؼبٙػا ٗ٥ٕٞ

، كٙٔطؾ أ فم٘

ٝی٤بٔ

ٝیو سی٘زٛث ٣یٙ٥چ ٢بیٞ

.سق غ٤اض ٖاط٤ا ضز بٞسؼث ط٥طأس

فم٘

ٝ٤بٔ

ٗ٥یچ ٣یٙ٥ئعس ٢بٞ

٥ییقبح فییم٘ ٢ٚض ظا ٝییچبثٛو فٚطییظ ضز ١

فٚطییظ طشییك٥ث

ضٚز فٚطیظ .زیؾا مركٔ

٠ ٝ٤ٛفین

، زیحس طشیك٥ث ط٥طأیس

مغٙٔ

١ عیواطٔ ط٤بیؾ ٚ ةطغ َبٕق ٚ ٜزبفشیؾا ٝیو زیؾا ٢

ٜطٟث .زؾا ٜزٛث غ٤اض بٟ٘آ ضز ع٥٘ ٣ٙ٥چ ـٛم٘ ظا ٢ط٥ٌ

َبفؾ ٣ذطث ضز يطث ،ٜضٚز ٗ٤ا ٢بٞ

٣ٕ٥ّیؾا ٢ضبٔٛع ٢بٞ

ؽّف ٝث اض زٛذ ٢بػ هیِٛد ٚ بٞ

٢بیٞطثا حطیع ٚ ٣ػٛیٔ ٢بیٞ

٣ٔ ٣ٙ٥چ ٣یٙ٥چ ظا اض ٖآ ٖبی٥٘اط٤ا ٝیو ٣یكس ُىیق .سیٞز

بیٞ

ٝشفطٌ

ا ٚ غٙفؾا ٝث ٝ٥جق زؾا ٣ّىق ،س٘ا ًلابیٕشح

ضٚز ضٚبیذ ضز

)ٗ٥چ(

،

ٝ٘بك٘ ٚ عٔض طیثا ُ٥جل ظا ٣ؼ٥جع طنبٙػ ظا ٣ى٤ ٢اطث ٢ا

ٓٞ ٣٘اط٤ا سٙٔطٙٞ ٚ ٜزٛث قطث ٚ ظا ٝیو ٢طینبٙػ ط٤بیؾ بیث ٖبٔظ

زیؾا ٜزطیو ؼبیجشلا عی٥٘ اض ُىیق ٗی٤ا ،ٝشفطٌ ٗ٥چ (

٣یوظ ،

1363 : 300 ).

فٚطیظ ضز طیهٙػ ٗی٤ا ظا عی٥٘ ٣وطس ٖاسٙٔطٙٞ

ٜزطو ٜزبفشؾا زٛذ س٘ا

سػ(

َٚ

1

، ف٤زض 6

، .)ه٥٘ع٤ا فطظ

فم٘

٤بٔ

١

ٜٛ٥ٔ

،

ٝشذبٙق

ٜسق

ٝٙ٥ِبفؾ ٗ٤شآ ٗ٤طس ٣یثآ ٢بٞ

ت٥وطس ضز ٝو زؾا س٥فؾ ٚ ٜسیق اطػا ٚ ٣حاطع فّشرٔ ٢بٞ

ٗ٤ا .زؾا فم٘

ٝ٤بٔ

ٝؾ ُٔبق طشك٥ث بٞ

ذبق ١ ٚ يطیث بث ضٍٛ٘ا

زؾا ٝذبق ٝث ُهشٔ هچ٥د ،٣ؿ٥ف٘(

1384 : 20 ط٤ٛهس( ) 8

َٚسییػ ٚ 1

، فیی٤زض 6

، ا فطییظ ٝییث طٛییثطٔ فٚطییظ .)هیی٥٘ع٤

حطع ضٍٛ٘ا ٖبشذضز ٢بٞ

،

ٌُ ٣ذطث ع٤ض ٢بٞ

ٚ ٣٘ٚعّح

، ٣ذطث

ٌُ

ٌُ ٝث ٝ٥جق ٝو ٣٤بٞ

٢بٞ

ٜبق سٙشؿٞ ٣ؾبجػ

، ٝیو ٣یذطث

س٘ضاز هر٥ٔ

ٚ

ٝ٥قبح ٣ذطث

ٝ٥قبح ب٤ طثا ُىق ٢بٞ

ٌُ ٢بٞ

يطث ٚ

،

ًاطظوا ٝث ط٥طأس ٚ ٣ٙ٥چ فٚطظ ظا ه٥٘ع٤ا فٚطظ ٢ط٤صد