ۀرود 8 ۀرامش ، 4 ناتسمز ، 0411
ص ، 0097 - 0089
شیپ ینیب رییغت میلقا اب هدافتسا زا
درکیور لدم
یاه ۀناگدنچ یهورگ
رد وح ۀض زیخبآ هرق وس
یلع اضر حاسم یناوب
، 0
داجس مساق
2هداز سابع یناهبزور
، 0
همطاف یئاجر
3
1 . رایشناد هورگ یسدنهم
،بآ سیدرپ
،ناحیروبا هاگشناد
نارهت
2 . شناد ۀتخومآ یسانشراک دشرا
یسدنهم عبانم یرایبآ و
،یشکهز سیدرپ
،ناحیروبا هاگشناد
نارهت
3 . رایداتسا هورگ مولع طیحم
،تسیز ۀدکشناد
،مولع هاگشناد ناجنز
( خیرات تفایرد 11 / ۵۰ / 1۰۵۵
؛ خیرات بیوصت ۵۰ / ۵۰ / 1۰۵۵ )
هدیکچ
اب هجوت هب هکنیا شیامرگ نیمز لماع دیدهت هدننک یا یارب یگدنز رشب رد رک ۀ نیمز تسا
، شیپ ینیب اررییغت یرمیلقا
رد هدرنیآ
یرما یرورض هب باسح یم دیآ . زا فادها نیا
،هعلاطم شیپ ینیب امد و شراب هنازور دنیآ ۀ کیدزن ( 2۵21 - 2۵۰۵ )
، اب هدافتسا زا
لدم یاه شدرگ یمومع وج - سونایقا (
AOGCM
) و زین شهاک مدع تیعطق اه نآ اه تسا .
،نیاربانب رد نریا ریقحت ،ادرتبا زا
نایم لدم یاه یسررب
،هدش ۰ لدم بسانم لمارش
HADGEM2-ES MICRO IPSL-CM5A-LR،
NOERESM1-M ESM2M-،
GFDEL
باختنا و هب شور
LARS-WG
سایقمزیر ییامن
ش د . سپس
، اب هدافتسا زا ود درکیور نزو یهد
Raisanen
و نیگنایم
یتادهاشم امد
و شراب ( )MOTP
تهج نزو یهد و یدامه رک ند لدم یاه هناگدنچ (
Ensemble Multi-Model
) هدافتسا درش .
جیاتن ناشن یم دهد امد ی رثکادح رد یمامت هام اه شیازفا یم دبای هک نیرتشیب شیازفا امد رد لدرم
Raisanen
، رد هارم هریروف و
نیرتمک شیازفا رد هام ربتکا تسا . رد لدم نزو یهد
، MOTP
نیرتشیب شیازفا امد رد هام هریوناژ و نیررتمک شیازرفا ،ارمد هارم
تسوگآ تسا . ارییغت یگدنراب رد هام یاه
،نئوژ یلاوج و تسوگآ شهاک مشچ یریگ ار هب لریلد شرارب یتادهارشم زج
رئ ی
هتشاد تسا . رد نیا یقحت شور نزو یهد یاربMOTP
شیپ ینیب یاهریغتم یمیلقا
رد هرود یاه هدنیآ هب لیلد نتشاد
R2
رتلااب
و نیرتمک هبRMSE
ناونع شور رتهب رد شیپ ینیب هداد یاه یمیلقا باختنا ش د . بط جیاتن هب تسد آ هدم راظتنا یم دور دروخزاب
یزراب رد نلایب یبآ هقطنم هب لیلد رثا شیازفا امد و شیازفا ریخبت هب دوجو دیآ و نینچمه
، یلیسناتپ یارب رییغت رد عیاقو یوج
و یژولوردیه هزوح
هب دوجو دیآ
.
تاملک یدیلک رییغت :
،میلقا لدم یاه شدرگ یمومع سونایقا ر رفسمتا ( AOGCM )
، شور یاه نزو
،یهد لدم یاه ۀناگدنچ یهورگ
.
لوئسم ۀدنسیون
Email: rajaei_fatemeh@znu.ac.ir
همدقم لماوع یفلتخم ثعاب ب ه مه ندروخ طیارش مکاح رب ازجا ی
فلتخم متسیس میلقا رک ۀ ییمز ییم دویش هیک ییم یناوت د
تأ یتاریث رب ازجا ی رگید ذگب ا در . ییا لیماوع هیب ود یخب
یلخاد و یجراخ میسقت یم دنوش . لیماوع ییلخاد ییشان زا
نک یاه لباقتم یب ازجا متسیس میلقا و لماوع یجرایخ
( یییعیبط ) یییشان زا باییت یدیییشروخ یییلاعف
یاییه
تآ یناشف و یازفا ریغ یعیبط یاهزاگ هناخلگ یا تسه دن .
رد یب لماوع دای هدش اهنت یلماع هک هب تروص ییعیبطریغ
رب متسیس میلقا رک ۀ یمز ت أ ریث یم ذگ ا در یازفا یاهزاگ
هناخلگ یا سا . یسررب یعضو رایشتنا ییا ایهزاگ نایشن
یم دهد سپ زا بلاقنا یتعنص رد مین ۀ نرق 81 هیب لییلد
یازفا نوزفازور عیانص
و هب طساو ۀ نآ یازفا هدافتیسا زا
خوس یاه یلیسف نزاویت ریدایقم یهزاگ یا هیناخلگ یا رد
رفسمتا یمز ب
ه مه هدروخ و ریداقم نآ هب صوصخ نازییم
زاگ ید دیسکا برک یازفا هتفای سا [ 8 ] .
لومعم یرت شور هیبش یزاس تارییغت شراب و ایمد رد
هرود یاه ییتآ هدافتیسا زا هداد یایه ییجورخ لدیم
یایه
شدرگ یمومع وج سا . یدودحم یلصا
هدافتسا زا جیاتن
یمیلقا لدم یاه خرچ ۀ یمومع ویج یقد ییزجت ۀ ینایکم
ییسانم یارییب ربراک یاییهد فییلتخم زا هییلمج لدییم یاییه
یکیژولوردیه سا
. رد یا اتسار شور یاه یفلتخم یاریب
سایقمزیر ییایمن
لدیم یایه شدریگ یمویمع ویج هعیسوت
هتفای دنا . زا فرط ریگید یلاغ تایعلاطم ریییغت
مییلقا ریب
یانبم هدافتسا زا لدم یاه یکت و ای دنچ لدم زا لدم یاه
شدرگ یمومع وج هیب ترویص هیناگادج ترویص
هیتفریذپ
سا رد یتروص هک هیب لییلد دیع ییعطق یایه ایب رد
هدافتسا زا لدم یاه یکت هدافتسا زا ییکرت لدیم
8 ایه ایی
هب حلاطصا لدم یاه ناگدنچ ۀ ییهورگ (
Ensemble Multi-
Model
) داهنشیپ یم دوش . ییلوا دیق خایس لدیم یایه
دنچ ناگ ۀ یهورگ سم ئ ل ۀ نزو یهد لدم و یکرت نآ اه سا
[ 2 ] هک رد یا اتسار یم ناویت هیب شور یایه نزو ییهد ایب
هدافتیییسا زا
شور یایییه
(BMA) Bayesian Model
Averaging
شوه یعونصم و هریغ هراشا رک د .
یرایسب زا تاقیقحت رد
صوصخ هدافتسا زا لدیم یایه
هناگدنچ ناشن هداد یسا هیک یدایمه ریک ند ایی ییکرت
1.Ensemble Multi Model
یجورخ لدم اه یپ ینیب یاه یرتهب بسن هب هدافتسا زا
لدم یکت هئارا یم هد ن د . رد یعلاطم ۀ
Tegenge
و نارایکمه
( 2222 ) دریییکیور ییییبیکرت
لدیییم ایییه ایییب هدافتیییسا زا
شور نزو یهد یارب REA
یبایزرا تاریثأت تارییغت یمیلقا
هدنیآ دروم یبایزرا رارق فرگ . جیاتن هدشدای هوژپ ناشن
داد هعومجم یا زا یدنچ لدم اب هرهب یرییگ زا تویق ایه و
هاک فعض یاه ره هیبش زاس بآ و اویه ییلباق ناینیمطا
یپ ینیب ایه ار یازیفا ییم دیهد . جیایتن نایشن داد شور
یگنایم یریگ دینچ لدیم یداهنیشیپ رد
هایک یایطخ
یگنایییم تاییعبرم
(RMSE)
هییب یییترت 5 و 55 دییصرد رد
طیارش یگدنراب بوطرم و شخ ک زا شور یاه دوجوم ریتهب
لمع درک [ 2 ] . رد علاطم ۀ رگید وFeng
نارایکمه (
2282 )
زا لدم یزیب هب ناونع کی درکیور م ؤ رث یارب هاک دیع
یعطق طبترم اب هیبش یزاس لدم یاه یکت هدافتسا رک دند .
جیاتن هدشدای هوژپ ناشن
ییم دیهد شور یزییب یفوم
سا و درکلمع بثم رد یزاسزاب هداد اه هب سد ییم دروآ
و دودحم ۀ یرتربتعم زا
یپ ینیب بآ و یاوه هدنیآ ار داجیا
یم دنک [ 3 ].
وChen
نارایکمه (
2282 ) یاریب یییعت نزو
یارب لدم یایه بآ و ییاویه و تاریییغت یکیژولوردییه
زا 5
شور و هعومجم یا زا 22 لدم یناهج بآ و ییاوه هدافتیسا
دندرک . جیاتن اهنآ هوژپ نایشن
داد نزو ییهد لدیم ایه رد
طیارش بآ و ییاوه یپ ینیب هدش جیاتن ار دوبهب ییم دیشخب
[ 5 ] .
Madadgar
و ناراییکمه (
2282 ) یییشهوژپ یییط رد
لایا اداون و اینرفیلاک یبوچرایچ یاریب
ییپ یینیب شرایب
یلصف اب هدافتیسا زا کیی لدیم یرایمآ یکیماینید مییسرت
درک دیین . لدییم یکیمایینید هییب
راییک هییتفر رد یییا هوژییپ
هیبش یزاس یاه وNMME
یرامآ ینتبم ریب لدیم یزییب
هریغتمدنچ دوب
هک طبار ۀ یب شراب و رود اهدینویپ ار ناییب
یم دنک . جیتن هدشدای هوژپ ۀ یا
دوب هیک شور ییبیکرت
رد هسیاقم اب یاربNMME
یپ ینیب یراجنهان یاه
بثم
و یفنم شراب رتهب لمع هدریک یسا [ 5 ].
زا یویس ریگید
علاطم ۀ وFei
ناراکمه ( 2285 ) رد ریش اییسآ نایشن داد
هدافتییسا زا
لدییم یاییه هییناگدنچ یییهورگ
رد هییسیاقم اییب
لدم یاه درفنم د ر لاح یلک تراهم داییز ی دراد [ 2 ] . رد
ییعلاطم ۀ رییگید
Cavazos
و ناراییکمه (
2282 ) یاهویرانییس
رییغت میلقا ار یاریب یقطنم ۀ یبوینج ایینرفیلاک و
یایکیرما
یلامش دیلوت دندرک . رد یا هعلاطم زا یش لدیم شدریگ
یمومع وج حت ود ویرانس هدافتیسا دیش . جیایتن هوژیپ
هدشدای ناشن داد لدم یاه یهورگ کچوک سایقم هدیش هیب
روط صخشم خرچ
ۀ نایلاس ۀ طیسوتم شرایب و ایمد و زیین
عیزوت یاه یناکم نآ ایه رد هیقطنم ار ریتهب ییم ینک د [ 2 ] .
ینچمه
Giorgi
و
Coppola
( 2282 ) هب یا هجیتن سد
دنتفای هک لقادح هب راهچ ات جنپ لدم رزیب ساییقم زایین
سا ات جیاتن یجورخ لدم یاه هناگدنچ باطت
یرتهب ایب
هداد یاه یتادهاشم هتشاد
دشاب . تکن ۀ یبلاج هیک رد درویم
یکرت لدم اه اب ییاناوت یاه فلتخم دوجو دراد یا یسا
هک یتح هفاضا ندرک کی لدم فیعض هب کی لدم دریفنم
زین هیبش یزاس یرتهب یارب رییغت میلقا اجنا یم دهد [ 1 ] .
رد ناریا تاعلاطم یددعتم رد دروم یپ ینیب تارییغت امد
و شراب تروص هتفریذپ سا اما تاعلاطم یمک رایسب
ی هیب
یدامه ریک ند ییجورخ لدیم
یایه شدریگ یمویمع ویج
خادرپ هت سا [ 2 ی 88 .]
ریملام و ناراکمه ( 8325 ) تاریثا
رییغت میلقا رب یاهرتماراپ یمیلقا
و نایرج ناخدور ۀ هرق ویس
ار اب هداد یاه لدم
HadCM3
حت ود یویرانیس ییمیلقا
وA2
یسرربB2
رک دند . جیاتن هدیشدای هوژپ هیب
ییترت
یازییفا اییمد ی 2 / 8 و 2 / 8 ییجرد ۀ یتناییس دارییگ ییحت ود
یویرانیس هدیشدای
و زیین هایک یگدینراب رد
رود ۀ هدینیآ
بسن هب رود ۀ هیاپ ار ناشن داد و رد هیمادا هایک نازییم
باناور اب هدافتسا زا کبش ۀ یبصع یعونصم ایوپ رد رن رازیفا
لتم یپ یینیب دیش [ 82 ] یینچمه.
ییسررب یت أ تاریث
رییغت میلقا رب همانرب یزیر ت أ یم زاین یزرواشک رد
هدنیآ رد
وح ۀض هرق ویس ایب هدافتیسا زا لدیم نایشن WEAP
دینهد ۀ
یازفا زاین یمأت هدشن خب یزروایشک رد
یقطنم ۀ درویم
هییعلاطم رد
رود ۀ ییییتآ ییسا [ 83 ] . رد ییییسررب ریییگید
نایدارمریپ و
ناراکمه ( 8328 ) اب یارجا درفنم لدیم یایه
فلتخم شدرگ یمومع وج یپ ینیب یایهرتماراپ ییمیلقا
هاگتسیا کیتپونیس شر
حت یاهویرانس فیلتخم
ریییغت
میلقا ار ایجنا دینداد . یاریب بایختنا یریتهب لدیم یاریب
یپ ینیب ره رتماراپ زا آ رام ۀ یجنیساطخ هدافتیساRMSE
دییش . ییب ا ه ییی یییترت یارییب رتماراییپ یاییمد یینیمک ۀ لدییم
GIAOM
یارب یامد نیشیب ۀ لدم
FGOALS
و
GIAOM
و یارب شراب لدم
INCM3
هب ناونع یرتهب لدم و یحت
یویرانس باختناA1B
دندش [ 85 ] . حاسم یناوب و ناراکمه (
8315 ) اب هدافتسا زا 2 لدیم ییمیلقا هیب یت أ ریث اریییغت ت
یمیلقا هدنیآ رب باناور هدنیاز دور تخادرپ دن و یارب یدامه
رییک ند لدییم یاییه یییمیلقا زا شور یاییه وMOTP REA
هدافتسا درک دن . رد نایاپ اب رد رظن تفریگ شور نزو ییهد
هبMOTP
ناوینع ور ش نزو ییهد ریترب تاریییغت بایناور
وح ۀض هدنیاز دور ار هبساحم دندرک هک جیاتن لایمتحا داییز
یارب هاک باناور وح ض ه نایشن ار ییم دیهد [ 85 ].
یلاغ
تاعلاطم تروص هتفرگ رد نیمز ۀ تارییغت یمیلقا رب یاینبم
هدافتسا زا لدم یاه یکت ( یکی زا لدیم یایه
AOGCM
) و
ای زا دنچ لدم هب تروص هناگادج ترویص هیتفریذپ یسا .
یا رد یلاح هک سخن جیاتن ره لدم شدرگ یمومع ویج
رصحنم ب ه نامه هیحان و یقطنم ۀ درویم ییسررب یسا و زا
فرط رگید ناکما دراد کی لدم هیبش یزایس شرایب ار ایب
قد ب شی یرت هیبیش یزایس دینک ییلو ایمد طیسوت لدیم
یرگید هیبش یزاس یقد یرت هتشاد دشاب .
یاربایینب فدییه زا هوژییپ رییضاح
هاییک دییع
یعطق یاه دوجوم یاریب ییپ یینیب تاریثا ریییغت مییلقا
ساییسارب یارییجا
یییهورگ اییی هییب ییصا ط حلا یداییمه یزاییس
لدم یاه شدرگ یمومع وج سا . رد یاتیسار ییا فدیه
83 لدم شدرگ یمومع وج حت ویرانس ی
RCP4.5
یارب
هاگتسیا کیتپونیس هایشنامرک
طیسوت لدیم یرایمآ دیلوم
بآ و اویه
LARS-WG)
ساییقمزیر)
ییایمن دیش و رد هییمادا
دع یعطق یجورخ لدم اه هب تروص یهورگ ایب هدافتیسا
زا شور یاه نزو یهد
Raisanen
و ردMOTP
هیبش یزایس
یاهرتماراپ یمیلقا
دروم یبایزرا رارق فرگ .
شور یسانش قیقحت
قطنم ۀ یتاعلاطم
قطنم ۀ ریز یقحت یا یتاعلاطم وح
ۀض هرق وس تایصتخم اب
ییایفارغج 32°
35 ˊ
ات 55 °
35 ˊ
ضرع یلامیش و 22° ˊ
52 ایت 22 °
52ˊ
لویط یقریش رد ناتیسا هایشنامرک و
رد
لامش یبرغ وح ۀض هخرک سا . عیسو زویح ۀ درویم ریظن
5255 عبرمرتمولیک هدوب
و ینچمه طسوتم شراب رد لک
وح ض ه یب 322 ات 122 یلیم ریتم رییغتم یسا . لکیش 8
یعقوم ریز وح ۀض هرق وس ار رد نامروشک ناشن
یم دهد .
لکش 0 . دودحم ۀ هعلاطم هدش
تسا جارخ هداد یاه یتادهاشم و
هیبش یزاس هدش و باختنا
لدم یهب هن
زا یاییهزاین ۀیییلوا تاییقیقحت یییمیلقا
تاییعلاطا اییمد
و شراییب
دهاییشم یتا رد ۀدودییحم حرییط ییسا . یاربایینب راییمآ هاگتییسیا
کیتپونیس هاشنامرک
یاریب ییمخت یایمد رثکادیح لقادیح و
شراب هناهام یسررب هدش سا . نامه روط هک ییپ زا ییا زیین
هتفگ دش رد لاح رضاح یرتربتعم رازبا
یارب دیلوت یاهویرانیس
یمیلقا لدم یاه
AOGCM
دنتسه . رد یا یقحت رامآ یایمد
هنیشیب یامد هنیمک و ب شرا هناهام لدم یاه یریس
CMIP5
زا
هیییییعومجم لدیییییم
یایییییه
AOGCM
( لدیییییم یایییییه
GIAOM GFCM21 FGOALS
CSMK3 CNCM3
CGMR
BCM2 NCPCM NCCCSM
MPEH5 MIHR IPCM4
INCM3 HADGEM HADCM3
) هدافتییسا دییش . رد ود ۀزاییب
ینامز ( 2228 - 2252 ) هب ناونع ۀرود هدنیآ و 8212 - 2225 هیب
ناونع ۀرود هیاپ حت ویرانس ی
RCP4.5
جارختسا دش . سسیس
یارب یسررب درکلمع لدم اه رد هیبش یزاس امد و شراب هیقطنم
یگنایم هناهام ۀرود هیاپ زا یجورخ لدم اه اب ریداقم یتادهایشم
و ۀرود هدنیآ هسیاقم دش . یارب داجیا یویرانیس ریییغت
مییلقا رد ره
لدم
AOGCM
ریدایقم
« فلاتیخا
» یاریب ایمد و
« بیسن
»
یارب یگدینراب ییب یگناییم هن ایس رد هرود یایه ییتآ و ۀرود
هیبش یزاس دش ۀ هیاپ طسوت نامه لدم یارب ره لولس زا ۀکبیش
یتابساحم ب ه سد هدروآ دش . سسس یاهویرانیس ریییغت
مییلقا
رد ۀرود یتآ بیسن هیب ۀرود هییاپ هیب ترویص هیناگادج یاریب
لدم یاه فلتخم
AOGCM
یحت یویرانیس رایشتنا
RCP4.5
داجیا .دش سایقمزیر ن
ییام
لدم یاه فلتخم یرامآ و یکیماینید یاریب
هیبیش یزایس و
سایقمزیر یجورخییامن
لدم یاه
GCM
عادبا هدش دینا هیک
دنرداق یجورخ لدم یاه یددع ار ات سایقم هاگتسیا لدیم
دییننک .
LARS_WG
یییکی زا لدییم یاییه فورییعم دییلوم
هداد یاه یفداصت عضو اوه یسا هیک یاریب دییلوت ریدایقم
شراب بات د ام رد کی هاگتسیا یارب میلقا رضاح و هدنیآ
هب رایک ییم دور . ییا لدیم یاریب لدیم یزایس یایهریغتم
یسانشاوه عیزوت
یرامآ هدیچیپ یا ار ب ه راک ییم دریب . ییا
لدم رداق هیب دییلوت کیی یریس هداد یایه ییسانشاوه ایب
هصخشم یاه یرامآ هباشم رود ۀ ییمیلقا یسا هیک زا هیس
ییخب یلییصا نویییساربیلاک یبایییزرا
و داییجیا هداد یاییه
یسانشاوه لیکشت
هدش سا [ 85 ].
نزو یهد لدم یاه یمیلقا
شور نزو یهد هب ویش ۀ
Raisanen
شور نزو یییهد
Raisanen
لماییش ود هییلحرم ییسا . ادییتبا
نویسرگر یطخ
ا هدافتس هدش ا س ات ردق لطم وادت یب
لدم اه رد تارییغت یمیلقا ار هب وادت رظانتم نآ رد مییلقا
ینونک طبر دهد . رد یا شور یامد طسوتم دنلب تدم هایم
هیوناژ (
Tmean
) ییط لایس یایه 8252 - 2221 رد لیباقم
تارییغت دنلب تدم ( توافت یامد طسوتم تدمدنلب یس
هلاس
8228 - 2222 و 2222 - 2221 ) یارب ره 23 لدیم ییسررب
ش د . جیاتن ناشن داد یب یا ود رییغتم هیطبار دویجو دراد
( طبار ۀ 8 .) سسس لدم اه اب ره یدادعت ساسارب طباور 8 و
2 نزو یهد یم دنوش [ 82 و 82 .]
( 8
y a b x )
Δy
: توافت یاه یب دم یل رد رییغت مییلقا ییلحم و Δx
:
توافت اه رد میلقا رضاح
( 2
1 )
E
N Ei i j j
w y y
دادعت=N
لدم اه
=E
کی عون یرض هیک رد هبیساحم
ً ومعم 5 رد رظن هتفگ یم دوش .
شور نزو یییهد یننایییم یتادهاییشم
اییمد و یگدیینراب
( )MOTP
رد یا شور لدم یاه
AOGCM
ساسارب رادیقم فاریحنا
یگنایم امد ای یگدنراب هیبیش یزایس هدیش رد رود ۀ هییاپ زا
یگنایم هداد یاه یتادهاشم نزو
یهد یم دنوش [ 88 .]
( 3 )
1
1 1
v ,i
i N
v ,i i
w B
B
فارحناBv
یگنایم امد و ای یگدنراب هیبش یزایس هدیش
طییسوت رییه کییی زا لدییم یاییه
AOGCM
رد رود ۀ هیییاپ زا
یگنایم هداد یاه یتادهاشم و
نزوW
بیسن هداد هدیش هیب
ره لدم
AOGCM
سا . یهیدب سا ریه رادیقم فاریحنا
ریداقم هیبش یزاس هدش ریغتم یمیلقا کی لدیم
AOGCM
زا ریداقم هداد یاه یتادهاشم رتشیب
دوش نزو یریتمک هیب
دوخ صاصتخا یم
دهد . جیاتن
و ثحب
باختنا لدم بسانم شدرگ یمومع وج
رد یا یقحت ادتبا رامآ یایمد هنییشیب یایمد
هینیمک و
شراب ناهام ۀ دم ل یاه یرس
CMIP5
زا هعومجم دم ل یایه
AOGCM
رد ود زاب ۀ ینامز ( 2228 - 2252 ) هب ناونع رود ۀ
هدنیآ و 8212 - 2225 هب ناونع رود ۀ هییاپ جارختیسا دیش
.
رد وصخ ص هدافتسا زا لدم یاه هدیشدای یروآدایی رویخرد
سا هک امت دیم ل ایه ییلباق هدافتیسا رد ایمت ایقن ار
دنرادن و رد ریه هیقطنم یا دییاب لدیم یایه یسانم درویم
هدافتسا رارق دنریگ . جیاتن ییاهن لباق هدافتسا زا لدیم یایه
هدشدای تارییغت امد و شراب رود ۀ یتآ بسن هب رود ۀ هییاپ
لدم اه دنهاوخ دوب هک رایعم صیخشت سانم
ندویب لدیم
یارب دودحم ۀ یتاعلاطم یقطنم
ندوب ریداقم فلاتخا امد و
شراب هب سد هدمآ زا لدم اه دهاوخ دوب . رد یا ییقحت زا
نایییم لدییم یاییه یییسررب هدییش یدادییعت لدییم ییسانمان
صیخشت هداد
دش هک داریا دراو رب لدم یاه دودرم ویبرم
هب تارییغت رایسب دایز یامد هیناهام رود ۀ ییتآ بیسن هیب
رود ۀ هیییاپ دوییب . یییاهنرد 5 لدییم ییسانم زا 83 لدییم
HADGEM2-ES
MICRO IPSL-CM5A-
LR NOERESM1-M ESM2M-GFDEL
باختنا دندیش
( تاعلاطا جارختسا هدش زا رود ۀ هیاپ لدم یایه هدیشدای ایب
تاعلاطا رود ۀ یتادهاشم هسیاقم
ش د .)
ییسررب دیع ییعطق لدیم
یایه AOGCM و
جیایتن
نزو یهد
باطم هچنآ رد خب هتشذگ دیش هتفگ
ییلوا یسم ئ هل رد
یکرت لدم اه اب رگیدکی ۀویش نزو یهد لدم اه یسا . رد
یا خب هداد یاه لدم یاه رییغت میلقا نزو ییهد دندیش .
رد شور زو ن یییهد هییب شور یگنایییم یتادهاییشم
اییمد و
یگدنراب
( ) MOTP
یارب نزو ییهد هیب ییا شور ییجورخ
لدم یاه رزیب ساییقم رد رود ۀ لریتنک زایین یسا و هیب
یمه لیلد ب ه فلاخ شور یایه ریگید نزو ییهد ریدایقم
نزو یاه یصاصتخا هب
لدم اه رد هرود یاه فلتخم ایب رود ۀ
لرتنک باث رییغت یمن دینک . رد ییا شور رد لیصف رایهب
یرتشیب نزو
ریداقم شراب وبرم لدیم
HADGEM_ES
اییییب 25 / 2 و یرییییتمک نزو
ریداییییقم وییییبرم
هییییب
IPSL_CM5A_LR
اییب 83 / 2 ییسا . رد لییصف ناتییسبات
یرتشیب نزو
ریدایقم شرایب ویبرم هیب لدیم
ESM2M-
GFDEL
اب 38 / 2 رد لصف ناتسبات و یرتمک نزو وبرم
هب لدم
M-NOERESM1
ایب 88 / 2 یسا . رد لیصف زییایپ
یرتشیب نزو ریدایقم شرایب ویبرم هیب لدیم
ESM2M-
GFDEL
اب 22 / 2 و رد لیصف زییایپ یریتمک نزو
ریدایقم
شراب وبرم هب لدم
MICRO
اب نزو 82 / 2 سا رد.
لصف
ناتسمز یرتشیب نزو
ریداقم شرایب ویبرم هیب لدیم
M-
NOERESM1
اب 28 / 2 و یرتمک نزو ریدایقم ویبرم هیب
لدیم
LR-CM5A-IPSL
ایب 81 / 2 یسا . رد درویم یایمد
رثکادح رد لصف راهب یرتشیب نزو
ریداقم وبرم هب لدم
ESM2M-GFDEL
اب 25 / 2 و یرتمک نزو وبرم هب لدم
ES-HADGEM2
ایییب 82 / 2 یییسا . رد لیییصف ناتیییسبات
یرتشیب نزو ریداقم وبرم هب لدیم
ES-HADGEM2
ایب
25 / 2 و یرتمک نزو وبرم هب
LR-CM5A-IPSL
اب 81 / 2
ییسا . رد لییصف زییاییپ یرتییشیب نزو
وییبرم هییب لدییم
MICRO
اییب 2 / 2 و یرییتمک نزو
وییبرم هییب لدییم
LR- CM5A-IPSL
اب 8 / 2 سا . رد لیصف ناتیسمز یرتیشیب
نزو ریداقم امد رثکادح وبرم هب لدیم
ES-HADGEM2
اب 22 / 2 و یرتمک نزو ریداقم وبرم هب لدم
MICRO
ایب
85 / 2 سا . رد لصف راهب یرتشیب نزو ریداقم امد لقادیح
وبرم هب لدم
MICRO
اب 3 / 2 و یرتمک نزو وبرم هب
-
CM5A-IPSL LR
اییب 85 / 2 ییسا . رد لییصف ناتییسبات
یرتشیب نزو
وبرم هب لدم
LR-CM5A-IPSL
اب 25 / 2 و
یرتمک نزو ریداقم وبرم هیب
M-NOERESM1
ایب 8 / 2
سا . رد لصف زییاپ یرتشیب نزو ریداقم وبرم هب لدیم
MICRO
اب 25 / 2 و یریتمک نزو
ریدایقم ویبرم هیب
M-
NOERESM1
اب 88 / 2 سا . رد لصف ناتیسمز یرتیشیب
نزو ریداقم وبرم هب لدم
ESM2M-GFDEL
ایب 25 / 2 و
یریتمک نزو
ریدایقم ایمد لقادیح ویبرم هیب لدیم
LR-
CM5A-IPSL
اب 83 / 2 سا ( لکش یاه 2 و 3 )
.
لکش 2 . شور نزو یهد یننایم یتادهاشم امد
و یگدنراب لکش
3 . جیاتن نزو یهد اب هدافتسا زا شور Raisanen
جیاتن سایقمزیر
ندریک و دییلوت هداد یاریب رود ۀ ییتآ
( 2121 - 2141 )
سپ زا ییعت ویرانس ی
RCP 4.5
و لدم یاه یمیلقا درویم
رظن دیلوت هداد یارب رود ۀ هدنیآ ایجنا دیش و سیپ زا نآ
یجورخ یاه لدم یارب ره ریغتم ییمیلقا ( د یایم لقادیح
د یاییم رثکادییح و شراییب ) نزو یییهد و هییب تروییص هییناهام
یگنایم یریگ دش و رد لحرم ۀ دعب اب هداد یایه یتادهایشم
هسیاقم دش . بط لکش 5 امد ی رثکادح رد یمامت هایم ایه
یازییفا یییم دییبای هییک یرتییشیب یازییفا
اییمد رد لدییم
Raisanen
رد هام هیروف و یریتمک یازیفا
رد هایم ریبتکا
سا . رد لدم نزو یهد یرتشیبMOTP
یازیفا ایمد رد
هام هیوناژ و یرتمک یازفا امد هام سوگآ یسا . لکیش
5 تارییغت د یام لقادح رد رود ۀ یتآ بسن هب رود ۀ هیاپ ار ناشن
یم دهد . یبط ییا لودیج ایمد رد یمایمت هایم ایه
یازفا یم دبای هک یرتشیب یازفا امد رد شور نزو یهد
Raisanen
هام ی وج و یرتمک یازفا هایم ریبتکا یسا .
رد لدم نزو یهد یرتشیبMOTP
یازفا امد رد هام یم
و یرتمک یازفا امد هام ربتکا سا . یاربانب بط جیاتن
هب سد آ هدم راظتنا یم دور دروخزایب یزرایب
رد نلاییب ییبآ
هقطنم هب لیلد رثا یازفا امد و یازفا رییخبت هیب دویجو
دیآ و ینچمه یلییسناتپ یاریب
ریییغت رد عیایقو یویج و
یژولوردیه وح
ض ه هب دوجو دیآ یبط.
لکیش 2 شرایب رد
رتشیب هام ایه هایک ادییپ هدریک یسا . دیصرد تاریییغت
یگدیینراب رد
هاییم یاییه ییئوژ ی وییج و ییسوگآ هاییک
یریگمشچ ار
هب لیلد شراب یتادهاشم زج
ئ ی هتشاد سا
یاربانب زا لکش فذح ش د .
یسررب یلصف نایشن داد رد شور
Raisanen
تاریییغت
یامد رثکادح رد رود ۀ ییتآ بیسن هیب رود ۀ هییاپ رد رایهب
25 / 8 ناتییسبات 52
/ 8 زییاییپ 32 / 8 ناتییسمز 25
/ 8 و رد
شور ردMOTP
لییصف راییهب 28 / 8 ناتییسبات 55
/ 8 زییاییپ
31 / 8 و ناتسمز 8 / 8 یجرد ۀ یتنایس داریگ یسا . یرتیشیب
یازفا ایمد ویبرم هیب لیصف ناتیسبات یسا . یینچمه
یرتمک نازیم یازفا امد وبرم هب لصف ناتسمز یسا
.
نازیم تارییغت یامد لقادح رد رود ۀ یتآ بیسن هیب رود ۀ
هیاپ رد شور
Raisanen
رد رود ۀ یتآ بسن هیب رود ۀ هییاپ
رد راهب 1 / 2 ناتسبات 22 / 8 زییایپ 55 / 8 ناتیسمز 22
/ 2 و
رد شور ردMOTP
لصف راهب 22 / 8 ناتسبات 22 / 8 زییایپ
38 / 8 و ناتسمز 22 / 8 جرد ۀ یتناس دارگ سا .
لکش 4 . تارییغت امد ی رثکادح رد رود ۀ یتآ بسن هب رود ۀ هیاپ لکش
1 . تارییغت امد ی ادح لق رد رود ۀ یتآ بسن هب رود ۀ هیاپ
لکش 6 . نازیم تارییغت یگدنراب رد رود ۀ یتآ بسن هب رود ۀ هیاپ
رد تاعلاطم ت غ ریی میلقا دع یعطق یاه ییفلتخم ریب
جیاتن ییاهن ریثأت یم ذگ ا دنر و اب هدیدان تفریگ ریه کیی زا
اهنآ زا رابتعا جیاتن هتساک یم دوش . دع یعطق رد لدم ایه
رد عقاو توافت یب جیاتن لدم و ریداقم هزادنا یریگ هدش ایی
هدهاشم هدش سا هک یم دناوت یشان زا دویبمک تایعلاطا و
رییغت یریذپ لدم و یایهرتماراپ نآ
دیشاب . دویجو ایطخ رد
هداد اه زین جوم دع یعطق رد لدم اه یم دوش . زا ۀلمج
یا دع یعطق لدم یاه شدریگ یمویمع و یاهویرانیس
خپ یاهزاگ هیناخلگ یا هرایشا دریک . یاریب هایک دیع
یعطق یا دم ل اه رد تاعلاطم رییغت میلقا ییابن د هیب کیی
لدم شدرگ یمومع وج افتکا درک و دیاب یعس دریک هیک زا
جیاتن یدینچ یم لد کیمک هیتفرگ دویش . ریه ییشور هیک
کیدزن یرت رادقم امد و شراب ار هب ریدایقم هاگتیسیا درویم
رظن هتشاد دشاب هب ناونع شور نزو یهد ختنم هدیزگرب یم
دوش ای هب ینایب ریگید یریتهب شور نزو ییهد ییشور
سا هیک یرتیشیب رادیقم
یریض
R2
و یریتمک
RMSE
تاییعبرم ار هتییشاد دییشاب . رد یییا یییقحت شور نزو یییهد
یاربMOTP
یپ یینیب یایهریغتم ییمیلقا
رد هرود یایه
هدنیآ هب لیلد تشاد
R2
رت اب و یرتمک هبRMSE
ناونع
شور رتهب رد یپ ینیب هداد یاه یمیلقا یحت ویرانیس ی
RCP4.5
باختنا دش . تاعلاطم اجنا هدش رد یا اتسار زیین
دیؤم هاک دع یعطق یاه ییپ یینیب یایه ییمیلقا ایب
یارجا یهورگ لدم اه و ای هب نایب رگید هدافتسا زا یدنچ
لدم هب یاج یارجا درفنم لدم اه سا [ 81 ] . جیاتن ینف
و وییف ( 2283 ) زییین ناییشن داد اییب یارییجا یییهورگ 1 لدییم
بآ اوهو هقطنم یا ( )RCM
هاک انعم راد یاطخ یبیرا رد
هیبش یزاس هب شور یینزو رد شرایب و ایمد رد هیسیاقم ایب
یارجا درفنم ره لدم هدهاشم هدش سا [ 2 ] . ییسررب ریثا
رییغت میلقا رد شراب یاه یدح ناتسلگنا اب
یارجا ییهورگ
83 لدم بآ اوهو هقطنم یا ساسارب شور نزو یهد طیسوت
رلوییف و ورتییسکا (
2222 ) زییین ناییشن اد د یارییجا یییهورگ
لدم اه رجنم هب هاک لیباق هیجوت یایطخ لدیم ایه و رد
هجیتن هاک دع یعطق یپ ینیب شراب طاینم رویم د
هعلاطم ندش د [ 82 ] . جیاتن شا فر و نارایکمه (
8323 ) زیین
ناشن داد هرامآ یاه هبساحم هدش طسوت یاریجا ورگ ییه 5
لدییم ناییشن ۀدیینهد هاییک مییشچ یییگ ر یاییطخ یبییسن
هیبش یزاس هدش و رد هجیتن یازفا قد ییپ یینیب یایه
تروص هتفرگ رب یانبم یاهویرانس فلتخم
هدوب سا [ 22 ].
زا یفرط یسررب یاه ایجنا هدیش رد ۀرایق ایقیرفآ ولایید و8
ناراکمه ( 2282 ) رد صوصخ تارثا رییغت مییلقا رد بریغ
اقیرفآ ناشن داد لدم یاه هیناگدنچ یناویخمه
یریتهب ایب
هداد ییاه یتادهاشم دراد
[ 28 ].
ینچمه هیعلاطم
2 یچ و
ناراکمه رد
لاس ناشن یم دیهد نزو ییهد ایی هیب حلاطیصا
یدامه ندرک لدم یایه شدریگ یمویمع ویج رد طیاریش
یمیلقا یپ ینیب هدش رد طیارش شراب و د ام ریثأت دینراد و
جیاتن ار دوبهب یم دنشخب [ 1 ].
هجیتن یریگ
هزورییما عوییضوم رییییغت میییلقا یناییهج رایییسب دروییم هییجوت
نادنمشناد و
سایس گ ذ نارا هصرع یایه ییب ییللملا راریق
هتفرگ سا ارییز ریه یریییغت رد بآ و اویه دیع ییعطق
وبرم هب یپ ینیب و همانرب یزیر هدنیآ ار یازیفا دیهاوخ
داد . جیاییتن یارییجا یییهورگ لدییم اییه زییین ناییشن داد رد
همانرب یزیر یتآ یم ناوت زا یکرت یهورگ لدم اه ایب دیع
یییعطق رییتمک
و ییقد یرتییشیب یاییهرتماراپ
یییمیلقا ار
هیبش یزاس درک یاربانب داهنیشیپ ییم
دویش رد تایقیقحت
یتآ زا یدنچ لدم یبیکرت یارب یپ ینیب و هیبش یزایس
هداد یاه یسانشاوه هدافتسا
درک . لیلد یهاگآ زا چ یگنویگ
عوقو یا دینیارف و هایک دیع ییعطق یایه دویجوم رد
لدم یاه یمیلقا یم دناوت رد ئارا ۀ همانرب یایه عمایج یاریب
قم هلبا ای یگدامآ رد ربارب تارطاخم رثؤم عقاو دوش .
عبانم
[1].Stanzel P, Hannes H . Climate change impact on West African rivers under an ensemble of
1. Diallo 2.Chen CORDEX climate projections Climate Services.
2018; 11: 36-48.
[2].Tegegnea G, Melesse A, Worqlul A.
Development of multi-model ensemble approach for enhanced assessment of impacts of climate change on climate extremes. Science of The Total Environment. 2020; 704: 135357.
[3].Feng J. Fu C. A. Multi-Ensemble of Regional Climate Simulation from RMIP for Asia. Report of Key Laboratory of Regional Climate Environment for East Asia, START Regional Center for Temperature East Asia, IAPCAS.
2012; 1-38.
[4].Chen J, Brissette F.P. Leconte R. Uncertainty of downscaling method in quantifying the impact of climatechange on hydrology. Hydrology.
2011; 401 (3-4): 190-202.
[5]. Madadgar Sh, AghaKouchak A, Shukla Sh.. A hybrid statistical-dynamical framework for meteorological drought prediction: Application to the southwestern United States. Water Resources Research. 2016;52(7): 11-21.
[6].Giorgi F, Coppola E. Does the model regional bias affect the projected regional climate change? An analysis of global model projections. Climate change. 2010; 100, 787- 795.
[7].Fei S, M. Desprez J , Potter K. Divergence of species responses to climate change. Science Advances; 2017. 3(5): 1603055.
[8].Cavazos T, Arriaga-Ramírez S. Downscaled climate change scenarios for Baja California and the North American monsoon during the twenty- first century. Journal of Climate .2012;25 (17):
5904-5915.
[9]. Rokhsar P, Ansari H, Alizadeh and Ghorbani M. Investigation of group uncertainty of atmospheric general circulation models in simulation of meteorological data (Case study of Rasht synoptic station) Iranian Journal of Irrigation and Drainage. 2020; 6(5): 1897-1909 (Persian)
[10]. Naseri H. Salemieh, surveyor Boani A. The effect of output uncertainty of climate models in predicting changes in groundwater level (Case study: Hamadan-Bahar plain aquifer. Earth knowledge research, 2016. ;(26) 56-61 (Persian).
[11]. Safavi H., Stepani F, Ahmadi A. Assessing the effects of climate change using the weight of AOGCM multiple models, 8th National Congress of Civil Engineering, Babol. 17 May 2014. (Persian).
[12]. Malmir M., Rezapour A., Sharif Azari. 2016.
Investigation of the effects of climate change on the runoff of Qara Sood basin using statistical microscale of HADCM3 data and dynamic neural network. Journal of Soil and Water Conservation Research. 23: 11-21.
[13]. Malmir M., Rezapour A., Sharif Azari. 2016.
Evaluation of the effect of climate change on agricultural water allocation in Qarasu basin with WEAP model. Irrigation and water engineering. 23: 143-151
[14]. Pirmoradian N, Hadi Nia, H. And Ashrafzadeh, A. Prediction of minimum and maximum temperature, radiation and precipitation in Rasht synoptic station under different scenarios of climate change. Journal of Geography and Planning. 2016; 20: 29 - 44. (Persian)
[15]. Massah Bavani., A. R. 2006. Climate change risk assessment and its impact on water resources, a case study: Zayandehrud basin. PhD Thesis, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran
[16]. Raisanen J, Ruokolainen L., Jussi Ylha¨isi.2009. Weighting of model results for improving best estimates of climate Change”
[17]. Xu Z, .Li L, Huang G, Wang S. A multi- scenario ensemble streamflow forecast method for Amu Darya River Basin under considering climate and land-use changes. Journal of Hydrology. 2021;598: 126276.
[18]. Semenov M, Stratonovitch P. Use of Multi Model Ensembles from Global Climate Models for Assessment of Climate Change Impacts.
Climate Research. 2010; 41: 1-14.
[19]. Fowler H.J, Ekstrom M. Multi-Model Ensemble Estimates of Climate Change Impacts On UK Seasonal Precipitation Extremes.
International Journal of Climatology. 2009; 29:
385-416.
[20]. Ashraf B, Alizadeh A, Mousavi M. Builders M. Validation of temperature and precipitation data simulated by individual and group implementation of five AOGCM models for the northeastern region of Iran. Journal of Water and Soil. 2012; 2: 253-266.
[21]. Diallo I and Sylla M. Multimodel GCM- RCM Ensemble-Based Projections of Temperature and Precipitation over West Africa for the Early 21st Century. International Journal of Geophysics. 2012; 19(2): 1-19.
