لها ی یزاس هارپاک سکری زکرم سرگاز رد
ی ا ناری
علاطم ۀ کیتنژ - ناتساب زب یایاقب یردنکوتیم مونژ یتخانش ناناس
طوحم ۀ یگنسون
ب نود لافس ناتسرل ناتسا ،یقرش زبسایچ
ینارادزم یجاح دوبرف
*
تخومآ شناد ۀ
سانشراک ی ناتساب دشرا سانش
ی
، زکرم نارهت دحاو یملاسا دازآ هاگشناد
یضترم یراصح
داتسا رای ناتساب هورگ سانش
ی ناهفصا رنه هاگشناد
دمحم یربکا یقت
رایشناد تنژ هورگ کی کشزپ ی برت هاگشناد تی
سردم
ص زا(
85 ات 94 )
:هلاقم تفایرد خیرات 03
/ 04 / 93 :یعطق شریذپ خیرات ؛ 15
/ 09 / 93
هدیکچ روناج دهاوش هب هجوت اب -
ناتساب هراومه ناریا یزکرم سرگاز ،یسانش یلها مهم و ییادتبا قطانم زا یکی
هنوگ یزاس فلتخم یاه
یروناج
، ناونع هب کی یلها لقتسم زکرم زاس
ی .تسا هدوب سکریه ارپاک
زا یکی یتسخن ن هنوگ اه یی رظن هب هک هدوب م
ی دسر رد
دودح 10 و رازه 500 لبق لاس
، دتبا لحارم یلها ییا
ناریا سرگاز رد ار یزاس ا و هدنارذگ
ز داصتقا رد یمهم شقن نامز نآ
افیا ناسنا یتشیعم رک
.تسا هد کیتنژ ملع ریگمشچ تفرشیپ قفا
اه ی یلها دنیآرف و هاگتساخ شیادیپ زا یدیدج هنوگ نیا یزاس
یقد جارختسا هعلاطم نیا زا فده .تسا هدرک نایامن ایسآ برغ بونج رد ق
زا یناتسابDNA نومن
ۀ ناوختسا اه ی ون زب و یگنس
یسررب یحان ۀ یردنکوتیم مونژ ریغتم قوف (HVS)
کینکت قیرط زا تسا هدوبPCR
،نیاربانب ؛ فده
نیا یلصا شهوژپ
تخانش ،
ه ا پیتولپ و یگنسون یاه اقم
ۀسی نآ اه ه اب پیتولپا یزورما درادناتسا یاه ینژولیف تخرد مسر قیرط زا
تسا .
ژاو ه یاه دیلک ی : یلها
،یزاس
،یزکرم سرگاز ارپاک
سکریه مونژ ، ه ،یردنکوتیم ا
پورگولپ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــ
یناشن*
تسپ یکینورتکلا ۀدنسیون
لوئسم F.haji.mazdarani@gmail.com :
1 - همدقم
رد هد دنچ ۀ ناتساب دهاوش ،ریخا ییادتبا زا یکی ناریا یزکرم سرگاز تسا هداد ناشن یسانش
رت و نی مهم رت نی
یلها زکارم حا یزاس
رش شخب ندش یگنسون دنیآرف رد و هدوب ماش یزیخلصاح للاه یق
یمهم شقن هدرک افیا
.تسا تاعلاطم ناتساب
یسانش یروناج هک تسا هاوگ نیا رب م رد
نای تسخن مس نی نوگ ،هدش یلها ناناس ۀ
زب
( رپاک ا )سکریه (
Capra hircus
دودح رد )
ات8500 7000 .ق و ناریا سرگاز رد م تمسق
اه یی یقرش یلوتانآ زا
لها ی هدش تسا
Zeder and Hesse, 2000: 2254; Zeder 1999: 14)
رد .)
لاس اه ی دهاوش رب هولاع ریخا
ناتساب ناتساب روناج و یسانش یلوکلوم( کیتنژ ملع ،یسانش
رازبا ناونع هب زین ) ی
هتسناوت دنمتردق تسا
نشور میدق یایند رد ار نآ راشتنا و زب هاگتساخ دنک
و قفا اه ی یلها ثحبم زا یدیدج هنوگ نیا یزاس
نایامن
دزاس
(Zeder, et al. 2006: 295)
زا یکی .
مهم رت نی شخب اه دروم ی علاطم
ۀ ناتساب ناسانش یردنکوتیم مونژ ،
(
mtDNA(Mitochondrial DNA)
ثرا هب ردام قیرط زا اهنت یردنکوتیم مونژ .تسا ) م
ی تلع هب و دسر
نادقف شور یناوخزاب ،DNA
رادقم شهج (
Mutation
) ربارب هد نآ رد هتسهDNA
یا تسا نیا . و یگژی اه هب
لسن کی أشنم صیخشت و ییاسانش رایسب
درک کمک رگناشن هب ار یردنکوتیم مونژ و ه
یارب یبسانم
شهوژپ اه ی تسا هدرک لّدبم یداژن لماکت
(Zeder et al., 2006: 296; Brown et al., 1979: 68) .
زا یکی تمسق اه ی م ه ،مونژ نیا م قطنم
ۀ رّیغتم قوف 1
(HVS I)
تسا1
رد هک حان ۀی
D-loop
رارق و دراد
ریغ شخب دک
دننک ۀ یردنکوتیم DNA
(mtDNA)
تسا . زا یرایسب تاقیقحت
رد هدش ماجنا مز
ۀنی هاگتساخ
ماشحا ( هب و هژی زب نژ زا تمسق نیا یور رب ) یردنکوتیم مو
زکرمت هتشاد دنا
(Zeder, et al., 2006: 295)
زاغآ زا.
نرق قطنم زیلانآ ،نونکات 21
ۀ رّیغتم قوف 1
(HVS I)
قلعتم هنومن هب یزورما یلها زب یاه
، شش تخانش هب
ه ا نردم یایند رد زب یلصا پورگولپ هدش رجنم
زا هک تسا نآ
اه هب مان اه ی
،A ،B ،C
،D
وF
دایG
م ی دوش
(Naderi, et al., 2008: 17659)
درک هفاضا دیاب فیرعت نیا رد .
ره ه ا هعومجم پورگولپ ه زا یا
ا پیتولپ ییاه
تسا کرتشم ّدج کی هک
،دنراد ه اما ا پیتولپ هنوگ اه یلاوت کی فلتخم یاه دنتسه
هعومجم هک زا مظنم یا
ون دنچ قطانم رد نیزگیاج یاهدیتوئلک یلکش
(
Polymorphism
) نآ ار اه نایامن یم .دنک
(Baca and Molak,
2008: 39)
زا ؛
ا نی ور فده یلصا
، و یبایزرا اقم
ۀسی ه ا پیتولپ وتیم مونژ یاه و یگنسون ناناسزب یردنک
خ شیادیپ یلها یکیتنژ هاگتسا
.تسا هدوب یزکرم سرگاز رد نآ یزاس نیا زا فده
هعلاطم قیقد جارختسا
سپس و یناتساب DNA
اقم ۀسی ینژولیف سناکس
اه ی ریغتم قوف 1
هنومن اب یگنسون روظنم هب یزورما یاه
ه ییاسانش ا
یگنسون ناناسزب پورگولپ .تسا
2 - یفّرعم طوحم ۀ زبسایچ
اب هجوت ناتساب دهاوش هب
،یسانش یزکرم سرگاز
رود زاغآ مهم و ییادتبا قطانم زا یکی ۀ
یلها و یگنسون یزاس
.تسا هدوب ایسآ برغ بونج رد ندوب اراد اب یزکرم سرگاز رد نآ نوماریپ یحاون و هرمیس دور
هطوحم یاه
ارف هنیراپ ون و یگنس یگنس
، و هاگیاج شقن
مهم هقطنم ار رد ناتساب تاعلاطم یلها و یسانش
یزاس یم نشور دنک
.
زا یکی مهم رت نی م هطوح یاه رود یناتساب ۀ
نودب یگنسون
،لافس طوحم ۀ
« زبسایچ یقرش
» رد رد ۀ هرمیس
تسا رازه هب هک ۀ
و مهن متشه م.ق دراد قلعت .
نیا طوحم ۀ یگنسون ناخدور رانک رد
ۀ رد عقاو هرمیس رد
ۀ
هرمیس رد ناشن قلطم و یبسن یراگنهاگ .دراد رارق ناتسرل ناتسا م
ی دهد رد نیا هیحان رازه طساوا زا مهن ۀ
.ق طساوا ات م رازه
ۀ تنوکس م.ق متشه هتشاد دوجو
تسا
(Darabi, et al. 2011: 260)
رطاخ هب هطوحم نیا .
عقوم تی دوخ ینامز و یناکم
، ءزج مهم رت ی ن هطوحم اه یی خ شیادیپ رد هک تسا یلها هاگتسا
زب یزاس ناناس
هب(
هژیو تسا هتشاد شقن)زب
؛ ناشن هقطنم یفارگوپوت راتخاس هک ارچ دنهد
ۀ زا یکی نغ ی نیرت نیب قطانم یهوک
یارب یذغت هب ،ناروناج ۀ ژیو
مس ه ناناس تسا
شقن(
ۀ 1
روناج دهاوش ).
ناتساب نیا یسانش هیحان
زا یکاح دوجو
دصرد یناوارف زا زب ناناس
، هب و هژی کریهارپاک س
تسا رظن هب هک م
ی دسر نیا هطوحم یلها ییادتبا لحارم رد یزاس
لحرم ای و ۀ
راذگ راکش زا یزرو هب یلها یزاس رارق هتشاد .تسا رگا هنومن هچ هیلا یاه
اه روط هب زونه یناتحت ی
خیرات لماک یراذگ
هدشن یلوا شرازگ ، ۀ
نیا رد یرافح هیحان
رگنایامن هدراهچ
لحرم ۀ رارقتسا یگنسون نودب
لافس تسا ناشن هک م
ی دهد نیا رد تنوکس هقطنم
ترتف زا یراثآ چیه و هدوب رمتسم نیب
هیلا فلتخم یاه
یرارقتسا ب
ه هدماین تسد .تسا
جیاتن روناج زیلانآ ناتساب
عومجم یسانش ۀ
زبسایچ یناوختسا روط هب زونه
هدیسرن پاچ هب لماک اما ،
هیلوا تاعلاطم
، نیا هیحان نایم رد ار ادتبا
یی نیرت و مهم رت نی قطانم یلها س رد یزا
رش سوق یتح و یزکرم سرگاز تسا هداد رارق یزیخلصاح للاه یق
( یراصح
، 1389 : 10 ).
3 - و ّداوم شور اه
3 - 1 - یایاقب یروناج ناوختسا
یناوختسا یایاقب هعومجم رتشیب :
طوحم ۀ تروص هب زبسایچ درخ و هدنکارپ
هدش
هدمآ تسد هب تسا
ریغ لکش نیا هک یعیبط
م ی دناوت نیا رد یباصق یوگلا یعون زا یکاح هیحان
دشاب
؛ هب
یروط اقب زا یضعب هک هنوگ ییاسانش دح رد یناوختسا یای
روناج وضع یتح و ی
هدوب دنا
(Darabi, et al. 2011:
.258)
زیلانآ یارب قد
قی هنومن رت سرگاز رد نآ هاگتساخ و هطوحم نیا رد زب ییادتبا یاه
،یزکرم هنومن
یرادرب
هیلا زا ریوصت ات دش ماجنا یناتحت یاه نشور
رت یلها زا ی رظن هب هک ارچ ؛میشاب هتشاد هیحان نیا رد زب یزاس
م ی هیلا رد زب دسر تمدق اب یناقوف یاه
م ۀنای رازه ییادتبا لحارم ای و هدش یلها لماک روط هب متشه ۀ
یلها دشاب هدنارذگ ار یزاس
( ،یراصح 1389 : 11 ،نیاربانب ؛)
شیامزآ روظنم هب یموتانآ ناصصختم زا کیتنژ یاه
جنپ ،هطوحم نیا یناوختسا ۀعومجم نومن
هیلا زا ییاسانش لباق و ملاس ۀ .دندرک باختنا یناتحت یاه
3 - 2 - جارختسا
،یناتسابDNA :سناکس وPCR
هنومن جارختسا و یرادرب
DNA
زبسایچ یناتساب یایاقب زا یط
لحارم یصاخ تسا هدش ماجنا
1139( Cooper and Poinar, 2000 :
هراشا نآ هب هصلاخ روط هب هک )
م ی دوش :
1 زا بانتجا یارب - و نردمDNA
گدولآ ی یاه یلامتحا باج و یرافح نیح
ه ییاج ، هنومن اه ادتبا اب
ِبآ راب ود
تدم هب سپس و هتسش ریطقت و تابوسر ،کاخ ات دندش هداد رارق لواژ بآ نورد هقیقد 5
صلاخان ی یاه نآ
دوش ادج
؛ 2 ینوریب حطس- ناوختسا
اه زا هدافتسا اب نازیم ات یکشزپ رازبا
یلیم5 هب سپس و دش هتشادرب رتم
تدم عشا ریز رد تاهج یمامت رد هقیقد 30
ۀ رارق UV
تفرگ دن
؛ 3 هنومن - اه زا هدافتسا اب نواه کی
.دندش لیدبت ردوپ هب لیرتسا یهاگشیامزآ جارختسا
یناتسابDNA
اب کی تیک یهاگشیامزآ .تفریذپ ماجنا 2
ریثکت یارب قطنم
ۀ رّیغتم قوف 1
(HVS I)
هدافتسا ریز رمیارپ دش
:
F (5-CGTGTATGCAAGTACATTAC-3)
و
R (5-CTGATTAGTCATTAGTCCATC-3)
یشیامزآ طیارش بPCR
لحرم دنچ زا دع ۀ
لودج قبط اطخ و نومزآ 1
میظنت .دش
لودج 1
هلحرم مان نیتلا مان
رظن دروم یامد نامز تدم
1 - هیلوا یزاس هتشرساو Initial Denaturation
95 دارگیتناس هجرد 5
هقیقد
2 - یزاس هتشرساو Denaturation
95 دارگیتناس هجرد 50
هیناث
3 - رگزاغآ لاصتا Annealing
60 دارگیتناس هجرد 50
هیناث
4 - رگزاغآ طسب
( 30 هلحرم لکیس 2
ات 4 Extension )
72 دارگیتناس هجرد 50
هیناث
5 - رگزاغآ ییاهن طسب Final Extension
72 دارگیتناس هجرد 10
هقیقد
شیامزآ ییامد طیارش PCR
یلک مجح 30 PCR
یم ورک رتیل تسا مجح هک ار DNA
زین لماش م ی وش د نازیم رد هچنآ . ریغ DNA
رظن هب یداع م
ی دسر رادقم ، یم 5
یلورک رت تسا DNA
؛ تمدق تلع هب هک ارچ دایز
هنومن اه
، تظلغ
DNA
مک هدش جارختسا هدوب
زا بولطم جیاتن هب یبایتسد یارب و یلک مجح .تسا هدش هدافتسا یرتشیب DNA
لودج ریداقم قبطPCR
تسا هتفرگ ماجنا2 .
لودج
2 PCR buffer 1X Forward Primer 10pM Reverse Primer 10pM
MgCl2 50mM dNTP 10mM
Taq 1U/µl DNA 0/8 ng/µl
H2O (Up to final volume 30 µl )
ب داوم تظلغ ه
شیامزآ رد هتفر راک PCR
لوط هدش ریثکت تاعطق زاب 620
تسا دهاشم یارب ، ۀ
کینکت درکراک لوصحم ،PCR
لژ یور هب PCR
دیملایرکآ یلپ
% هدرب 12 زا سپ و دش دهاشم
ۀ یصاصتخا دناب کت
لکش(
1
هنومن ،)
یاه روکذم ار تکرش
نژورکام گناس شور اب3
سناکس ر تسا هدرک
لکش(
2 .)
لحارم یمامت هدامآ
ناوختسا ردوپ یزاس
، و جارختسا ماجنا لیذ تاکن تیاعر ابPCR
هدش :تسا
1 - جارختسا و یناتساب DNA
زیلانآ رد PCR
ناکم اه ی هنوگره زا یراع و ادج یناتساب و نردم زب DNA
تسا هتفرگ تروص
؛
2 - ه چی هنوگ و جارختسا ماگنه یگدولآ دشن نایامن PCR
؛ نومن هک ارچ ۀ
لرتنک لماش PCR
ات دوب NTC
گدولآ ی یاه دوش هتفرگ رظن ریز یلامتحا
؛
3 - یگدولآ زا بانتجا یارب ندب لماک ششوپ و لیرتسا شکتسد و تروص کسام زا لحارم یمامت رد
DNA
تسا هدش هدافتسا نردم
؛
4 رازبا یمامت- هب یهاگشیامزآ تلاآ
شیامزآ صتخم ،قیقحت نیا رد هدش هتفرگ راک یاه
هنومن یناتساب یاه هدوب
.تسا
3 - 3 - سناکس زیلانآ )یلاوت(
هنومن سناکس :
زبسایچ یناتساب یاه زا هدافتسا اب
مرن رازفا نمکیس (Seqman II
v5.00)
شیاریو و زیلانآ هدش
رگید اب هسیاقم اب و سناکس
اه ی ریغتم قوف 1
(HVS I)
رد نردم زب یلم زکرم
تسیز تاعلاطا -
نف یروآ ) (NCBI
مرن اب ینژولیف تخرد رازفا
اگم (Mega 4 v4.00)
تسا هدش مسر
( لکش 3 ) .
4 - ینژولیف تخرد فیصوت و مسر
یسررب سناکس اه ی و زبسایچ یگنسون اقم
سی ۀ نآ اه هنومن اب یاه نژ کناب ناشن
دنهد ۀ ظفح یناتساب DNA
یمیلقا طیارش رد رد
ۀ هرمیس
؛تسا رایسب تبارق هنومن جنپ ره رد هک ارچ دایز
سناکس اه
%(
98 قیرط زا )
تسلاب
(Blast)4
نایامن ش .د شور اب قیقحت نیا ینژولیف تخرد یگیاسمه لاصتا
(Neighbourjoining)
اب رد
رظن صخاش نتفرگ
Bootstrap 1000
زا هدافتسا اب مرن
اگم رازفا (Mega 4 v4.00)
مسر ش .د تخرد مسر یارب
رب هولاع ینژولیف سناکس
اه ی یگنسون زا ، سناکس22 عجرم هدش هدافتسا تسا
هب قلعتم هک هشش
ا پورگولپ
و یلصا فیرعت
دش ۀ یزورما زب نتسه
د نیا . سناکس اه ی اعلاطم رد عجرم رارق زیلانآ و دییأت دروم یلبق ت
هتفرگ دنا و یعجرم باسح هب یناهج م
ی دنیآ
(Han, et al. 2010: 43, Naderi, et al. 2007: 8) .
اب ینژولیف تخرد مسر و زبسایچ یگنسون سناکس جنپ
سناکس 22 عجرم ناشن ، دنهد ۀ هشش ا پورگولپ
یلصا تسا هنومن نآ رد هک یاه
نردم
، نورد شوخشش
ۀ ( تخرد یلصا ه
ا و )پورگولپ سناکس
اه ی ون یگنس اب
یراصتخا مان
(PPN 1-5)
پورگولپاه نورد 5
رارق A
هتفرگ دنا
لکش(
3
پورگولپاه .)
لماش A
پیتولپاه جنپ
و یگنسون نردم زب پیتولپاه شش
هشوخ رگید و تسا د یلصا یاه
پورگولپاه هب ،بیترت هب تخر یاه
( D 3
،)پیتولپاه (G
3 ،)پیتولپاه (B
،)پیتولپاه 4 (C
،)پیتولپاه 4 (F
)پیتولپاه 2 دنراد قلعت
رابتعا نازیم .
هشوخ پورگولپاه( یلصا یاه ینژولیف تخرد )اه
ار
Bootstrap > 90%
دییأت هدرک .تسا
5 - هجیتن و ثحب یور رب یلبق تاقیقحت شخب
قوف ریغتم نردم زب یردنکوتیم مونژ 1 اسانش هب ،
یی توافتم هورگ شش
ردنکوتیم ه( ی
ا پورگولپ ) رجنم .دش تسخن ه نی ا پورگولپ هب هدش ییاسانش یاه مان
اه ی ،A
وB
هدوبC
دنا ؛ هب
روط ی هک ه ا پورگولپ ابA
و ییایفارغج شنکارپ نیرتشیب عماج
ۀ رد یرامآ ایند
، ه ا پورگولپ هبش رد طقف B
راق ۀ دنه و و نیچ ه ا پورگولپ رایسب دادعت اب زینC
مک
، سا یاهروشک رد اهنت ،ینوول
و سیئوس نایامن ناتسلوغم
دش ن د
.(Luikart, et al., 2001: 5929)
تاعلاطم رتدیدج
ثعاب ش ه ات د ا پورگولپ یاه یرگید هب مان اه ی
،D
و F
نیدب ؛دنوش تفای G
هک بیترت
D
ناتسکاپ رد دودحم روط هب دش تفای دنه و نیچ ،
، یمادام هک و F
رایسب یّلک دادعت اب G
یاهروشک رد مک
تسا هتشاد دوجو ایلاتیا و ایناپسا ،دنه ،ناتسکاپ
. (Han, et al. 2010: 42; Naderi, et al. 2007: 2; Sultana,
et al. 2003: 420; Sardina, et al. 2006: 376; Joshi, et al. 2004: 456; Mannen, et al. 2001: 153)
هعلاطم نیا رد سیاقم
ۀ ه ا پیتولپ ه اب زبسایچ یگنسون یاه ا
پیتولپ ینژولیف تخرد رد نردم یاه
، ناشن
م ی دهد هنومن هک ه نورد یگنسون یاه
ا پورگولپ رارقA
هتفرگ دنا . ناشن یکیتنژ تاعلاطم تسا هداد
نیا راشتنا
ه ا نامز زا ًابیرقت میدق یایند رد پورگولپ یتسخن
یلها ن کیدزن رواخ رد زب یزاس (
دودح رازه10
لبق لاس )
زاغآ ش تسا هد
(Luikart, et al., 2001: 5927)
ه شیادیپ .
ا پورگولپ رد A
رود ۀ یگنسون سرگاز
ار ناریا
م ی ناوت شیادیپ هب هاگتساخ
ه نیا ا یقرش تمسق رد پورگولپ للاه
لصاح داد تبسن یزیخ
؛ هک ارچ پ شی رت رب
ناتسابروناج تاعلاطم ساسا یسانش
زین یلوا دهاوش ۀ
یلها زب یزاس رد
هوک سرگاز یاه هدمآ تسد هب ناریا
تسا
.(Zeder, 2005: 143; Zeder and Hesse, 2000: 2254)
پیتولپاه رب هولاع رد ،زبسایچ یاه
علاطم ۀ
،یرگید نیوزق تشد رد ناتسربق هپت ۀیحان زا یناتساب زب سناکس ود
)گنس و سم ۀرود(
پورگولپاه هب قلعتم
هدمآ تسد هب A
تسا
Fernandez, et al. 2005: 53)
رگا .)
اب نیوزق تشد هچ لصاف
زا یرتمولیک دص دنچ ۀ
رارق یلوتانآ و یزکرم سرگاز یاراد هک دراد
ادتبا یی یلها دهاوش نیرت همر و یزاس
شیادیپ ،دنتسه زب یراد
پورگولپاه نیا رد زب A
قطنم لسن هک تسا نآ زا یکاح ییایفارغج ۀ یلها دنیآرف یط زا سپ زب A
یزاس
ناریا برغ رد ییادتبا هب(
)یزکرم سرگاز هژیو تسا هدش رشتنم ناریا یزکرم تلاف نورد
ۀشقن(
1
دنیآرف نیا .)
هورگ هک تسا نیا زا یشان ناسنا یاه
هباج ار زب ی هدرک اج
یادتبا زا زب هک ارچ ؛دنا رود
شقن نونکات یگنسون ۀ
نآ یتشیعم داصتقا رد یمهم رایسب تسا هدرک افیا اه
.(Porter, 1996: 124)
،رگید یوس زا ارپاک یشحو زب تسا هدرک تابثا یکیتنژ تاعلاطم
سورگگیا
(Capra aegagrus)
دزن کی نیرت و وق ی نیرت دنیامن ۀ یکیتنژ
، یزورما یلها زب دادجا ناونع هب (Mannen, et al. 2001: 153)تسا
.
یردنکوتیم مونژ یسررب هنومن
یاه هک تسا هداد ناشن نردم یلها و یشحو زب هاگتساخ
لسن ب زبA
لامتحا ه
رارق هیکرت قرش رد دایز اد
ر د
(Naderi, et al. 2008: 17663)
دهاوش نینچمه هقطنم نیا رد .
روناج ناتساب یسانش زین ناشن م ی دهد ادتبا یی نیرت یلها د زب یزاس ر
یلاون قطانم یروچ
(Peters, et al. 2005:
120; Peters, et al. 1999: 40)
یاچ و ونوا تسا هداد خر
.(Hongo and Medow, 2000: 130)
رگا ه هچ ا پورگولپ یشحو یاهزب نایم رد A
)یلها زب دادجا ناونع هب(
ناریا سرگاز و یزکرم تلاف نردم
هدش دیدپان دنا
رد اهنت و قرش
ی نیرت ناریا شخب مشچ هب
م ی دنیآ رب و لسن شیادیپ ساسا یاهزب نایم رد A
هیکرت قرش یشحو ،
هاگتساخ یلها
ه نیا یزاس ا
پورگولپ تسا هدش هداد تبسن هقطنم نیا هب
(Naderi, et al.
2008: 17661)
ساسا رب ،
دوجو ه ا پیتولپ یاه یگنسون قیقحت نیا رد زبسایچ
، نایب هدیا نیا م
ی دوش هک
یلها لقتسم زکرم ناونع هب زین یزکرم سرگاز یزاس
، ییاناوت وقلاب ۀ یلها ه راشتنا و یزاس ا
پورگولپ ارA
رد
میدق یایند و ناریا یزکرم تلاف هتشاد
تسا
؛ هک ارچ ناتساب دهاوش اب ار ناریا سرگاز زین یسانش
لصاف ۀ رایسب
ینلاوط زکرم ناونع هب ،هیکرت قرش زا لقتسم
یلها تسا هدرک یفرعم یزاس
( شقن ۀ 1 ) .
ناشن هعلاطم نیا ینژولیف تخرد م
ی دهد ه شیادیپ ا
پورگولپ رد A
رد ۀ یزکرم سرگاز( هرمیس )
ناشن ۀدنهد یلها ییادتبا یزاس زب لسن نیا
راشتنا و نآ نیا زا طخ ۀ ییایفارغج تسا
. نیدب بیترت
، و تیعطق اب
یرتشیب نانیمطا م
ی ناوت زاغآ زا پ لسن شنکار میدق یایند رد زب A
؛تفگ نخس هک ارچ
نارگشهوژپ زاغآ
ه راشتنا ا رایسب پورگولپ درتسگ
ۀ مه ارA
اب نامز یلها عورش دودح( هیلوا یزاس
رازه10 )لبق لاس م
ی دنناد .
لسن شیادیپ رد زب A
طوحم ۀ
ِیگنسون نودب
ِلافس
ِزبسایچ یقرش
ن رب جیات هحص لبق تاقیقحت م
ی دراذگ .
زا شیب هزورما
% ه هب قلعتم ایند یلها یاهزب 90 ا
پورگولپ دنتسه A
شنکارپ نیرتشیب یاراد لسن نیا و
رد ییایفارغج فلتخم طاقن
ایند تس نیا . شهوژپ
، تسخن نی یسررب یزکرم سرگاز ناناسزب یردنکوتیم مونژ
تسا یایاقب یور رب رتشیب یلوکلوم تاقیقحت و ناوختسا
یروناج قطانم یبونج و یزکرم سرگاز رد یگنسون
نینچمه و یحاون
یزکرم تلاف گنس و سم م
ی دناوت رتهب کرد هاگتساخ
یلها ماشحا یزاس ببس ار
دوش .
ینادردق و رّکشت یشوواچ مظاک سدنهم یاقآ زا نکت ،روپ
ی یموتانآ شخب نیس دکشناد
ۀ نارهت هاگشناد یکشزپماد زین و
نانکراک
کیتنژ هاگشیامزآ یمارگ نارهت یکشزپ
یراکمه رطاخ هب مص
هنامی ناش میرازگساپس رایسب .
یپ تشون
1. Hypervariable Segment I
2. GeneClean kit for ancient DNA (MP Biomedicals, USA) 3. Macrogene Company, South Korea
4. Basic Local Alignment Search Tool 5. Pre-Pottery Neolithic
مئامض
شقن ۀ 1 . ادیپ ی پورگولپاه ش .نیوزق تشد و یزکرم سرگاز رد یناتسابA
پورگولپاه روضح ( یزورما یشحو زبA
ناونع هب
ناریا قرش و یقرش یلوتانآ رد )یلها زب دادجا
لکش 1 تلاوصحم . رکرام زیاس هارمه هبPCR
.دیملایرکآ لژ یور رب50bp
نوتس(
Goat نومن ۀ ،یگنسون زب نوتس
NTC و یگدولآ لرتنک یارب
controlنوتس یزورما زب هنومن ناونع هب
)تبثم لرتنک
لکش
2 . یشخب هنومن زا یکی یلاوت نییعت زا یگنسون یاه
لکش 3 . )یداژن لماکت( ینژولیف تخرد
عبانم
یراصح
، ،یضترم ( 1389
،)
« یتامدقم شرازگ شواک
طوحم ۀ زبسایچ یقرش ( » هدشن رشتنم )،
،روشک یگنهرف ثاریم نامزاس
دکشهوژپ ۀ ناتساب .یسانش Baca, M. and Molak, Martyna, 2008, Research on ancient DNA in the Near East.
Bioarchaeology of the Near East 2, 39-61.
Brown W.M., George M. Jr., Wilson A.C., 1979, Rapid evolution of animal mitochondrial DNA, Proceedings of the National Academy of Sciences USA 76 (4):1967-1971.
Cooper, A. and Poinar, H., 2000, Ancient DNA: do it right or not at all. Science 289: 1139.
Darabi, H., Naseri, Reza., Young, R., Fazeli. 2011, The absolute chronology of East Chia Sabz, a pre-pottery Neolithic site in Western Iran, Documenta Praehistorica XXXVIII: 255-265.
Ferndndez, H., P. Taberlet, M. Mashkour, J.-D. Vigne, and G. Luikart, 2005, Assessing the origin and diffusion of domestic goats using ancient DNA, In: J.D. Vigne, J. Peters, and D.
Helmer (eds.), The first steps of animal domestication, 9th ICAZ Conference, Durham 2002, Oxford, Oxbow Books: 50-54.
Han. L., Yu, H., Cai, D., Shi, H., Zhu, H., Zhou, H, 2010, Mitochondrial DNA analysis provides new insights into the origin of The Chinese domestic goat, Small Ruminant Research 90: 41-46.
Hongo, H. and Meadow, R. H., 2000, Faunal remains from Prepottery Neolithic levels at Çayönü, southeastern Turkey: A Preliminary Report Focusing on Pigs (Sus sp.), In M.
Mashkour, A.M. Choyke and H. Buitenhuis (eds.), Proc. 4th Int. Symp. on Archaeozoology of Southwestern Asia and adjacent areas (Archaeological Research and Consultancy, Publication 32, Groningen, The Netherlands): 121- 140.
Joshi, M.B., Rout, P.K., Mandal, A.K., Tyler-Smith, C., Singh, L., Thangaraj, K., 2004, Phylogeography and origin of Indian domestic goats, Mol. Biol. Evol 21, 454-462.
Luikart, G., Gielly, L., Excoffier, L., Vigne, J.D., Bouvet, J., Taberlet, P. 2001. Multiple maternal origins and weak phylogeographic structure in domestic goats, Proceedings of the National Academy of Sciences, USA 1998, 5927-5932.
Mannen, H., Nagata, Y., Tjusi, S., 2001, Mitochondrial DNA reveal that domestic goat (Capra hircus) are genetically affected by two subspecies of Bezoar (Capra aegagurus).
Biochemical Genetics, 39 (5-6), 145-154.
Naderi, S., Rezaei, H.R., Taberlet, P., Zudel, S., Rafat, S.A., Naghash, H.R., El-Barody, M.A., Ertugrul, O., Pompanon, F, 2007, Large-scale mitochondrial DNA analysis of the domestic goat reveals six haplogroups with high diversity, PLoS ONE 2 (issue 10): 1-12.
Naderi, S., Rezaei H.R., Pompanon, F., Blum, M.G.B., Negrini, R., Naghash, H.R., Balkiz, O., Mashkour, M., Gaggiotti, O.E., Marsan, P.A., Kence, A., Vigne, J.D., Taberlet, P, 2008, The goat domestication process inferred from large-scale mitochondrial DNA analysis of wild and domestic individuals, Pnas vol 105 (no 4b):17659-17664.
Peters J., Helmer D., von den Driesch A., San a-Segui M, 1999, Early animal husbandry in the Northern Levant, Paleorient 25(2), 27- 48.
Peters J., von den Driesch A., Helmer D., 2005, The Upper Euphrate-Tigris basin, cradle of agro-pastoralism?. In: J.D. Vigne, D. Helmer and J. Peters, (eds.), The first steps of animal domestication: new archaeozoological approaches, Oxbow Books, Oxford, 96-124.
Porter, V., 1996, Goats of the World, Farming Press, Ipswich, UK.
Sardina, M.T., Ballester, M., Marmi, J., Finocchiaro, R., van Kaam, J.B.C.H.M., Portolano, B., Folch, J.M., 2006, Phylogenetic analysis of Sicilian goats reveals a new mtDNA lineage.
Animal Geneicst, 37, 376-378.
Sultana, S., Mannen, H., Tsuji, S, 2003, Mitochondrial DNA diversity of Pakistani goats, Animal Genetics 34, 417-421.
Zeder, M.A, 1999, Animal domestication in the Zagros: a review of past and current research. Paleorient 25, 11-25.
Zeder, M.A., Hesse, B., 2000, The initial domestication of goats (Capra hircus) in the Zagros Mountains 10,000 years ago, Science 287: 2254-2257.
Zeder, M.A., 2005, A view from the Zagros: new perspectives on livestock domestication in the Fertile Crescent, In: J.D. Vigne, J. Peters and D. Helmer, (eds.), New methods and the first steps of animal domestications, Oxbow Press: 125-147.
Zeder, M.A., Bradley, D.G., Emshwiller, E., Smith, B.D, 2006, Documenting domestication, new genetic and archaeological paradigms, University of California Press, Ltd. London, England, Chapter 20: 294-305.
