ُرٍد یس ُراوش ، شش ، رَیزْش 1401 :شزیذپ خیرات
10 / 09 / 1400
:ِحفص ُراوش
سرزب ی وگلا ی ذغت ی ه راصحنا ی
ش اب ی ز ناکدوک رد ردام 6
ههام
سراف ناتسا
لػ ي اضز ه ي ذوحاز ی
1ُداس زث ، ی ا توحس
2شک سابػ نظػا ،
2ی
ٍزپ ، ی ي
2عراس
،
فشک قداص ذوحه ی
2داضً
لػ ، ی راتخه ذوحه
*ی
3
یشٍّضپ ِلاقه
:ِهذقه
ُاه یع ضز ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت از یگسًظ ییاستتا یاّ
ٍ ضزاه یاطت یسیاَف یاض نزَو
یه سضات تسا ُسض ِیغَت ٍ
ِو ضز 6 ِیصغت ضزاه طیض ظا ظمف سیات ىاوزَو ،یگسًظ لٍا ُاه سًَض
طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه يییؼت فسّ ات طضاح ِؼلاغه اصل .
ات ضزاه 6 .سض ماجًا سضاف ىاتسا ضز ىآ طت طثَه لهاَػ یذطت ٍ یگّاه
:یسرزب شٍر
ِؼلاغه يیا یٍض طت ٍ یؼغمه شٍض ِت
1681 نزَو يیت يس ات 6
ات 9 غوج ضاعتا .سض ماجًا ُاه تاػلاعا یضٍآ
صسطپ صسطپ طت ٍُلاػ ِو زَت ِهاً
ُضاتضز یتلااَس لهاض ،هیفاطگَهز یاّ
ٍ ضزاه طیض ات ِیصغت یذطت
صیپ یاّطیغته ُسٌٌو ییَگ
ِثحاػه كیطع ظا ٍ لظاٌه بضز ِت ِؼجاطه ات تاػلاعا .زَت غوج ىاضزاه ات یضَضح
یضٍآ ٍ مطً زضاٍ
ضاعفا version 16 سضSPSS
ٍ
اتیاًْ
ىَهظآ ظا ُزافتسا ات .سیزطگ یسضطت )طئَىسا یاو ىَهظآ( یلیلحت ٍ یفیغَت یاّ
:جیاتً
زٍسح 57 یع ضز ىاوزَو % 6
طیض ظا ِیصغت مسػ یلغا لیلز .سًزَت ُسض ِیصغت ضزاه طیض ظسَت اضاػحًا یگسًظ لٍا ُاه
زاه لىض ِت ىاویاظ لحه ٍ ىاویاظ عًَ ،ضسپ تلایػحت ،ضزاه لغض ،تًَىس لحه یاّ طیغته .سض شضاعگ ضزاه طیض ىزَت یفاواً ،ض
( سًزَت طثَه نزَو یضاػحًا ِیصغت ىاعیه طت یضاز یٌؼه 05
/ P<0 .)
ِجيتً
:یزيگ ظا یذطت ِت تثسً سضاف ىاتسا ضز ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه و طگیز تاؼلاغه
ُسض ماجًا ىاْج ٍ ىاطیا ضز ِ
ضز ٍ زضاز ضاطل یطتْت تیؼضٍ
لاس ات تضاسْت یًاْج ىاهظاس فسّ
2025 تسا ُسض كمحه ،ضزاه طیض ظا ِیصغت مسػ یلغا لیلز .
یسضطت ماجًا ِو زَت ُسض شضاعگ ضزاه طیض ىزَت یفاواً
ضاىّاض ِئاضا ٍ ظَػذ يیا ضز ییاّ
سیفه یاّ
یضٍطض ت
ِ یه طظً
سسض .
ُصاٍ
:یذيلک یاّ
ىاضاَذطیض ،ضزاه طیض ،یضاػحًا ِیصغت
:عاجرا
یسوحاطیه
،اضطیلػ ُزاظ توحظ
،ایطث صو
،نظػا یساثػ یفطو ،يیٍطپ عضاظ
سوحه زاژً
،قزاغ سوحه یلػ یضاتره .
یسرزب یَگلا
ِیذغت یراصحًا
اب زيش رداه رد ىاکدَک 6
ِّاه ىاتسا طراف . یىضعپ مَلػ ُاگطًاز یطٍّژپ یولػ ِلجه سیْض
یلٍسغ زعی 1401 ؛ 30 ( 6 :) 19 - 4910 .
1 - قحت سکرم ی تبق ب ی ربم ی بَ
ی غ ی گاير ی
،ر کشسپ مًلع ٌبگشواد ی
ش ی
،زار ش ی
،زار ا ی نار .
2 - کشسپ مًلع ٌبگشواد ی
ش ی
،زار ش ی
،زار ا ی نار .
3 - پا ٌيرگ ی مد ی شًلً
ی ز ربمآ ي ی تس ی
،تشادُب ٌدکشواد ،
،تملاس ءبقترا ي یعبمتجا ٍعسًت تبقیقحت سکرم کشسپ مًلع ٌبگشواد
ی ا ،دبببىگ ،دبببىگ ی
نار .
(*
؛)لًئسم ٌدىسیًو :هفلت
79157174556 یکیويرتکلا تسپ ،
، : یتسپ قيدىص 9691793718
[ DOI: 10.18502/ssu.v30i6.10346 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
اضزيلػ یذوحازيه ُداس ىاراکوّ ٍ
ِهذقه
طیض ات یضاػحًا ِیصغت ،تضاسْت یًاْج ىاهظاس فیطؼت كثع چیّ ىٍست زاظًَ ظسَت ىاسًا طیض فطػه ظا تسا تضاثػ ضزاه
يیهاتیٍ ءاٌثتسا ِت( یلوىه عًَ
ٍ )اٍّضاز ٍ یًسؼه زاَه ،اّ
َُیوتآ ٍ ُزاس بآ سًٌاه طگیز تاؼیاه ای اصغ ىٍست
ّ ا ( 1،2 ) .
تضاسْت یًاْج ىاهظاس (WHO World Health
Organization) سحته لله ىاهظاس ىاوزَو قٍسٌغ ٍ
(UNICEF United Nations International Children's Fund)
ُزطو ِیغَت ضز ِو سًا
6 سیات ىاوزَو ،یگسًظ لٍا ُاه
ای یگلاس ٍز ات عیً ىآ ظا سپ ٍ سًَض ِیصغت ضزاه طیض ظا ظمف تطیت ستای ِهازا یىوو یاصغ ات ُاطوّ ضزاه طیض یتسیات ط (
6 - 3 ) .
ُاه یع ضز ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت یگسًظ ییاستتا یاّ
یه زاظًَ ٍ ضزاه یاطت یسیاَف یاضاز سضات
( 7،8 ) ثػات ضزاه طیض .
یضاویت طتاطت ضز نزَو تظفاحه نّ ٍ يهعه ٍ یًَفػ یاّ
يیٌچ
یه نزَو لهاىت ٍ سضض زَض
( 6،9،10 )
ِؼلاغه . ضَظٌه ِت ِو یا
یگسًظ لٍا لاس ضز سضض ٍ یّزطیض یَگلا يیت طاثتضا یسضطت ضز ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ِو زاز ىاطً زَت ُسض ماجًا 6
سؼت نزَو سضض یٍض طت یتثثه طیثات یگسًظ لٍا ُاه 6
یگّاه
زضاز ( 11 ) ات تضاسْت یًاْج ىاهظاس ظسَت ُسض ِیغَت فسّ .
لاس 2025 سا يیا ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه ِو ت
طیظ ىاوزَو یاطت 6
ِت للاسح ُاه 50
سسطت % ( 12 ) یاّضَتواف .
ٍ اّضَطو ضز ضزاه طیض ات ِیصغت مٍاست ٍ عٍطض ات ظثتطه
ٍُطگ یه ِو تسا تٍافته فلتره یزاژً یاّ
لهاَػ ِت ىاَت
یًاٍض ،هیفاطگَهز -
تثلاطه ات ظثتطه لهاَػ ،یػاوتجا یاّ
تضاسْت زطو ُضاضا یهَوػ یاّ تسایس ٍ ی (
4 ) لاس ضز .
2016 ىاوزَو ضز ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت عَیض يیگًایه ،
طیظ 6 ات طتاطت ُاه 43
یاّضَطو ظا تاػلاعا طثوا ِو تسا ُزَت %
یه طظً ِت .سًزَت ُسض لغاح ظسَته ٍ يییاپ سهآضز ات ِو سسض
ً طگیز ظا لاات سهآضز ات یاّضَطو ضز ىاعیه يیا نّ ایًز طام
يییاپ سضات طت (
12 )
ِؼلاغه ضز . یاّضَطو ظا یىی ضز ِو یا
،زَت ُسض ماجًا ىاَجًَ ىاضزاه یٍض طت ٍ ِیاسوّ
37 ىاضزاه ظا %
ِت اض زَذ زاظًَ
سًزَت ُزطو ِیصغت طیض ات یضاػحًا تضَغ (
7 ) .
ِؼلاغه جیاتً
ُسض ماجًا ىاطیا یتٌَج یاّطْض ظا یىی ضز ِو یا
ِو زاز ىاطً زَت ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت عَیض
4 / 55 زَت %
( 13 ) نّ . ماجًا ىاطیا ضز ِو یطگیز ِؼلاغه ضز ىاعیه يیا يیٌچ
زَت ُسض 5 / 41
ِت % سهآ تسز (
14 ) ضزاه طیض تیوّا ِت ِجَت ات .
ِیصغت ىاعیه تیؼضٍ تسا مظلا ،ىاوزَو سضض ٍ یتهلاس یاطت اسلا مٍعل تضَغ ضز ٍ ززطگ عرطه ضزاه طیض ظا نزَو ضز یتاه
يییؼت فسّ ات طضاح ِؼلاغه اصل .زَض ماجًا ىآ ءامتضا ظَػذ ات ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه 6
لهاَػ یذطت ٍ یگّاه
.سض ماجًا سضاف ىاتسا ىاضاَذطیض ضز ىآ طت طثَه یسرزب شٍر
يیت يس ات ىاوزَو یٍض طت ٍ یؼغمه شٍض ِت ِؼلاغه يیا 6
ات 9 ییاتسٍض ٍ یطْض كعاٌه ُاه نجح .سض ماجًا سضاف ىاتسا
تثسً يتفطگ طظً ضز ات ِؼلاغه يیا تْج ظایً زضَه ًَِوً
4 / 55 ( ِتاطه تاؼلاغه ساساطت % 13
ىاٌیوعا زٍسح ،) 95
،%
ىاَت 90 ظا ُزافتسا ات ٍ ،%
لَهطف ،
846 طفً
ًَِوً شٍض ِىٌیا ِت ِجَت ات .سض ِثساحه ،زَت یا ِضَذ یطیگ
طثا ضز ًَِوً نجح لزاؼه یحطع
5 / 1 ًَِوً ُظاسًا ٍ ُسض بطض
1269 ٍ ًَِوً شعیض ىاىها لیلز ِت .سیزطگ يییؼت طفً
نّ
اتیاًْ ،ِؼلاغه یضاهآ ىاَت صیاعفا يیٌچ 1681
ماجًا نزَو
ًَِوً شٍض ظا ِؼلاغه يیا ضز .سٌتفطگ ضاطل یسضطت زضَه یطیگ
ِلحطه سٌچ یا
(Multi-stage)
ًَِوً سٌیآطف .سض ُزافتسا طیگ
ی
بارتًا لهاض لٍا ِلحطه :سض ماجًا ةیتطت يیا ِت ىاتسطْض
ِت سضاف ىاتسا یاّ
ًَِوً تامثع ىاٌَػ ٍ یطیگ
لهاض مٍز ِلحطه ،لو ًَِوً نجح ظا ىاتسطْض طّ نْس يییؼت ٍ اّطْض ضز )یطْض یاّ ُاگیاپ( یتضاسْت عواطه بارتًا
ًِاذ لهاض طذآ ِلحطه ٍ ِضَذ ىاٌَؼت اّاتسٍض ضز تضاسْت یاّ
ًَِوً
ِضَذ ظا یطیگ ِت یتایتسز ٍ ُسض بارتًا طظً زضَه یاّ
ًَِوً ِت یتایتسز یاطت .ِؼلاغه یاطت ُسض يییؼت ًَِوً نجح ،اّ
ًَِوً
لیوىت ات ٍ عٍطض ِعَتطه عواطه تساض توس ظا یطیگ یاضاز ظاطیض ىاتسطْض ِىٌیا ِت ِجَت ات .تفای ِهازا ًَِوً نجح
ًَوً ،زَت یلغا تضاسْت عوطه ِس
ِ تضاسْت عوطه طّ ظا یطیگ
.سض ماجًا ُسض ىایت شٍض كیطع ظا ٍ ىاتسطْض هی سًٌاوّ
غوج ضاعتا صسطپ لهاض تاػلاعا یضٍآ
طت ٍُلاػ ِو زَت ِهاً
صسطپ لهاض ،يیسلاٍ ٍ نزَو ِت طَتطه هیفاطگَهز یاّ
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
دشی یقٍذص ذيْش یًاهرد ـ یتشاذْب تاهذخ ٍ یکششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه ُرٍد
یس ُراوش ، شش ، رَیزْش 1401
4912
قاچ عَيش
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد ی ىازیا یاّ
… ُضاتضز یتلااَس
صیپ یاّطیغته ٍ ضزاه طیض ات ِیصغت ییَگ
ُسٌٌو یػحت ،يس سًٌاوّ یا تیهَل ٍ یگسًظ لحه ،لغض ،تلا
ضَظٌه ِت .زَت ىاویاظ لحه ٍ شٍض ،نزَو سٌج ٍ يیسلاٍ
ُسیز شظَهآ ىاطگطسطپ ظا ،ِؼلاغه ظایً زضَه تاػلاعا یضٍآزطگ ٍ سض ُزافتسا كیطع ظا ٍ لظاٌه بضز ِت ِؼجاطه ات تاػلاعا
غوج ىاضزاه ات یضَضح ِثحاػه .سض یضٍآ
یراهآ ليلحت ٍ ِیشجت
ُزاز ِیلو
ّ غوج یا مطً زضاٍ ُسض یضٍآ ضاعفا
version 16
ُزافتسا ات ٍ سضSPSS شٍض ظا
یسضطت یلیلحت ٍ یفیغَت یاّ
ات ظثتطه لهاَػ يییؼت ضَظٌه ِت .سیزطگ صغت
ی
ِ ضاػحًا ی
ىاوزَو ات ض ی ط ضزاه حغس ٍ سض ُزافتسا طئَىسا یاو ىَهظآ ظا ،
یٌؼه طیظ ىَهظآ یضاز 05
/ 0 .سض ِتفطگ طظً ضز
ا تاظحلاه یقلاخ
یىضعپ مَلػ ُاگطًاز قلاذا ِتیوو ظسَت صٍّژپ يیا قلاذا سو( ظاطیض IR.SUMS.REC.1396.S87
ةیَػت ِت )
.تسا ُسیسض جیاتً
ِت طَتطه تاػلاعا ،ِؼلاغه يیا ضز 1681
يیت يس ات نزَو
6 ات 9 ِو زاز ىاطً اّ ِتفای .سض یسضطت ُاه 836
( طفً
4 / 51
زاسؼت .سًزَت طسپ ىاوزَو ظا )سغضز 957
زٍسح( ُزاًَاذ 57
يیسلاٍ طتطیت .سٌتضاز تًَىس اتسٍض ضز ِیمت ٍ طْض ضز )سغضز ىاضزاه طثوا لغض .سٌتضاز زاَس نلپیز ٍ ىاتسطیتز حغس ضز
ًِاذ ( یضاز 94 یاضاز زاظآ لغض عیً ىاوزَو ضسپ زضَه ضز ٍ )%
.زَت یًاٍاطف يیطتطیت 820
( ىاضزاه ظا طفً
8 / 48 )سغضز
ِت اس ٍ یؼیثع تضَغ ِت اض زَذ زاظًَ يیضاعس لىض ِت ىاضزاه طی
عیً ىاوزَو يیا سلَت لحه ظَػذ ضز .سًزَت ُزضٍآ ایًز یسضطت ظا صیت ِو زاز ىاطً اّ
98 ىاویاظ سغضز ضز اّ
ىاتسضاویت ( زَت ُسض ماجًا اّ
5 / 82 ىاتسضاویت ضز % یتلٍز یاّ
ٍ 6 / 15 اتسضاویت ضز % ِت طَتطه تاػلاعا .)یغَػذ یاّ
وش یاّطیغته لٍسج ضز اّطیغته طیاس ٍ ُسض ط
1 ُزاز ىاطً
ُسض ات طتاطت ةیتطت ِت ىاوزَو ضسپ ٍ ضزاه یٌس يیگًایه .سًا
5 /
±5 3 / 29 ٍ 2 /
±6 34 ىظٍ يیگًایه ،جیاتً ساسا طت .زَت لاس
ات طتاطت ةیتطت ِت یسضطت زضَه ىاوزَو سل ٍ 8
/
±479 2 / 3174
ٍ مطگ 2 /
±2 4 / 49 یتًاس نّ .زَت طته یًاوزَو یاطت يیٌچ
ِو
یع ضز 6 ،سًزَت ُسض ِیصغت ضزاه طیض ظا یگسًظ لٍا ُاه
ات طتاطت ،ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاهظ تسه يیگًایه 9 /
±1 2 / 5 لٍسج( زَت ُاه 2
زاسؼت .) 864 ( نزَو 8 / 56 ضز ،)%
یع 6
ِت یگسًظ لٍا ُاه چیّ ًِ ٍ( ضزاه طیض ات یضاػحًا ضَع
لَع ضز .سًزَت ُسض ِیصغت )یطگیز ُزاه 6
ه ضز یگسًظ لٍا ُا
زٍسح 90 اض ضزاه طیض ظا ُزافتسا ِمتاس ىاوزَو يیا ظا سغضز
طیض ظا لاغا فلتره لیلاز ِت ىاوزَو يیا ِیمت ٍ سًزَت اضاز ضز ِو یًاوزَو زضَه ضز .سًزَت ُسطً ِیصغت ضزاه 6
ظا لٍا ُاه
عًَ طّ ظا ُزافتسا ِو سض ُسّاطه ،سًزَت ُسض ِیصغت ضزاه طیض آ ،یػٌَػه طیض ٍ هضعپ عیَجت ىٍست تاؼیاه طیاس ٍ سٌل ب
ةیتطت ِت ضزاه طیض ات ِیصغت ضاٌو ضز ماز طیض 2
/ 27 ، 1 / 22 ٍ
3 / 1
ِتفای ساسا طت .زَت ُسض طوش سغضز مسػ یلغا لیلز ،اّ
زَت ُسض شضاعگ ضزاه طیض ىزَت یفاواً ،ضزاه طیض ظا ِیصغت ( 3 / 48 ضز ُسض طوش زضاَه ظَػذ ضز لهاو تاػلاعا .)سغضز
ٍسج ل 3
ِتفای ساساطت .تسا ُسض ُزاز ىاطً
ِؼلاغه يیا یاّ
طیغته عًَ ،ضسپ تلایػحت ،ضزاه لغض ،تًَىس لحه یاّ
یٌؼه لىض ِت ىاویاظ لحه ٍ ىاویاظ ِیصغت ىاعیه طت یضاز
طیثات ضزاه طیض ات نزَو یضاػحًا ( سًزَت ضاصگ
05 / 0 P<
یلٍ .)
ض ،نزَو تیسٌج سًٌاه طگیز یاّطیغته یاطت طاثتضا يیا لغ
لٍسج( سطً ُسّاطه ُزاًَاذ سهآضز ٍ ضزاه تلایػحت ،ضسپ 1
.)
[ DOI: 10.18502/ssu.v30i6.10346 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
اضزيلػ یذوحازيه ُداس ىاراکوّ ٍ
لٍسج 1 : ضز ضزاه طیض ات ِیصغت تیؼضٍ ِت طَتطه هیفاطگَهز تاػرطه یًاٍاطف 6
یاّطیغته ساسا طت ضزاه طیضات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه ِسیامه ٍ سلَت لٍا ُاه
سضاف ىاتسا ضز هیفاطگَهز رداه زيشاب یراصحًا ِیذغت
)ذصرد( داذؼت اّزيغته
*P
)ذصرد( داذؼت
**
917 /
0 428 )56/6( ( 9 / 56 ) 405
( 4 / 51 ) 836 791)48/6(
طسپ
طتذز نزَو سٌج
020 /
0 480 )54/3( ( 3 / 60 ) 384
957)56/9( 724)43/1(
طْض
اتسٍض تًَىس لحه
084 / 0
( 4 / 56 ) 31
( 2 / 61 ) 139
( 0 / 61 ) 158
( 7 / 56 ) 345
( 3 / 51 ) 191
60)3/6( 265)15/8( 286)17/0( 668)39/7( 402)23/9(
زاَسیت ییاستتا ییاوٌّاض ىاتسطیتز
ُاگطًاز
ضزاه تلایػحت
004 / 0
( 7 / 53 ) 22
( 3 / 55 ) 88
( 7 / 64 ) 260
( 3 / 55 ) 317
( 2 / 51 ) 177
43)2/6( 180)10/7( 435)25/9( 646)38/4( 377)22/4(
زاَسیت ییاستتا ییاوٌّاض ىاتسطیتز
ُاگطًاز
حت ضسپ تلایػ
004 /
0 819 )57/7( ( 6 / 42 ) 40
1573)94/0( 100)6/0(
ضاز ًِاذ ظمف
لغاض ضزاه لغض
056 / 0
( 1 / 56 ) 23
( 3 / 49 ) 134
( 8 / 59 ) 49
( 3 / 58 ) 651
50)3/0( 293)17/5(
105)6/3( 1223)73/2(
ضاىیت یتلٍز سٌهضاو یتلٍز طیغ سٌهضاو زاظآ
ضسپ لغض
069 / 0
( 3 / 58 ) 662
( 5 / 53 ) 185
( 9 / 42 ) 15
1247)74/4( 390)23/3(
38)2/3(
ظا طتوو 5 / 1 ىاهَت ىَیلیه
يیت 3 - 5 / 1 ىاهَت ىَیلیه
ظا صیت 3 ىاهَت ىَیلیه
ُزاًَاذ سهآضز
004 /
0 453 )60/5( ( 2 / 53 ) 411
820)48/8( 861)51/2(
یؼیثع
يیضاعس ىاویاظ عًَ
001 /
>0
( 2 / 58 ) 727
( 6 / 50 ) 119
( 0 / 100 ) 9
( 8 / 23 ) 5
1382)82/5( 262)15/6(
10)0/6( 21)1/3(
یتلٍز ىاتسضاویت یغَػذ ىاتسضاویت
ُاگطیاظ )ًِاذ سًٌاه( طیاس
ىاویاظ لحه
طئَىسا یاو ىَهظآ *
یتفایضز یاّ دساپ زاسؼت ساسا طت **
یاطت طّ
لاَس
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
دشی یقٍذص ذيْش یًاهرد ـ یتشاذْب تاهذخ ٍ یکششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه ُرٍد
یس ُراوش ، شش ، رَیزْش 1401
4914
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش ىازیا یاّ
…غته ضایؼه فاطحًا ٍ يیگًایه :2 لٍسج ِت طَتطه یاّطی
ضز ضزاه طیض ات ِیصغت تیؼضٍ
6 سضاف ىاتسا ضز سلَت لٍا ُاه
ٌِهاد ًِايه ييگًايه±رايؼه فازحًا لک داذؼت زيغته
33 29 29/3±5/5 1669 )لاس( ضزاه يس
60 33 34/00±6/2 1669 )لاس( ضسپ يس
8 2 1/9±0/9 1613 سلَت ِثتض
3500 3200 3174/2±479/8 410 )مطگ( نزَو ىظٍ
21 50 49/4±2/2 1399 )طتهیتًاس( نزَو سل
24 6 5/2±1/9 1455 ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت تسه
ضز 6 )تػاس( سلَت لٍا ُاه
لٍسج 3 : طیغته یًاٍاطف ِت طَتطه یاّ
ضز ضزاه طیض ات ِیصغت تیؼضٍ
6 سضاف ىاتسا ضز سلَت لٍا ُاه داذؼت
)ذصرد( زيغته
1504)89/5( ِلت سلَت لٍا ُاه6 لَع ضز ضزاه طیض ات ِیصغت
)ییاصغ زاَه طیاس ات ُاطوّ ای یضاػحًا(
177)10/5( طیذ
189)48/3( نزَو ِیصغت یاطت ضزاه طیض ىزَت یفاواً
ضزاه طیض ات ِیصغت مسػ یلغا تلػ
42)10/7( نزَو ةساٌه یطیگ ىظٍ مسػ
46)11/8( نزَو يتفطگً ىاتسپ
10)2/6( )ضزاه طظً ِت( غلَه ىآ ات یّزطیض ىزَت یفاو 29)7/4( یىضعپ غٌه ٍ ضزاه ظسَت ٍضاز فطػه ای یضاویت
12)3/1( نزَو یضاویت
11)2/8( یفاو تلٍ يتضاسً ای ٍ ضزاه ىزَت لغاض
1)0/3( ییاثیظ ظفح
1)0/3( ضزاه زسجه یضازضات
50)12/8( طیاس
864)56/8( ِلت
طیض ات یضاػحًا ِیصغت ضز ضزاه
6 سلَت لٍا ُاه
657)43/2( طیذ
458)29/5( ِلت ُاه6 ضز )هطذ طیض عًَ طّ( یػٌَػه طیض فطػه
)ضزاه طیض ضاٌو ضز( سلَت لٍا
1094)70/5( طیذ
22)1/4( ِلت سلَت لٍا ُاه6 ضز)طتض ،عت ،ٍاگ طیض( ماز طیض فطػه
)ضزاه طیض ضاٌو ضز(
1505)98/6( طیذ
371)24/1( ِلت 6 ضز هضعپ عیَجت ىٍست تاؼیاه طیاس ای ٍ بآ فطػه
)ضزاه طیض ضاٌو ضز( سلَت لٍا ُاه
1170)75/9( طیذ
ثحب
ییاجًآ ظا یسضطت ِو
یلثل یاّ
( 15 ) ِو تسا ُزاز ىاطً
ضاطل یثساٌه تیؼضٍ ضز سلَت ٍست ضز سضاف ىاتسا ىازاظًَ ِیصغت ىاعیه يییؼت ضَظٌه ِت طضاح ِؼلاغه ،زضاز ات یضاػحًا ِیصغت
ُاه ضز ضزاه طیض مٍاست تیؼضٍ ٍ ىازاظًَ یگسًظ ییاستتا یاّ
ِتفای .تفطگ تضَغ یّزطیض ِو زاز ىاطً اه ِؼلاغه یاّ
ًاثیطمت 57 یع ضز ،ىاوزَو % 6
طیض ظسَت ظمف یگسًظ لٍا ُاه
ات یضاػحًا ِیصغت ىاهظ تسه يیگًایه ٍ سًزَت ُسض ِیصغت ضزاه ىاوزَو یاطت ضزاه طیض ات طتاطت سضاف ىاتسا
2 / 5 صیت .زَت ُاه
ُزضٍآ ایًز ِت اض زَذ زاظًَ يیضاعس تضَغ ِت ىاضزاه ظا یویً ظا ظا صیت ٍ سًزَت 98
ىاویاظ سغضز ُسض ماجًا ىاتسضاویت ضز اّ
[ DOI: 10.18502/ssu.v30i6.10346 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
اضزيلػ یذوحازيه ُداس ىاراکوّ ٍ
ب لَع ضز .زٍ
6 زٍسح یگسًظ لٍا ُاه 10
ظا ىاوزَو سغضز
زَت یفاواً ،ىآ یلغا لیلز ٍ سًزَت ُسطً ِیصغت ضزاه طیض ى
ِیصغت ىاعیه یٍض طت طثَه لهاَػ .زَت ُسض شضاعگ ضزاه طیض ،ضزاه لغض ،تًَىس لحه لهاض ضزاه طیض ات یضاػحًا .سًزَت ىاویاظ لحه ٍ ىاویاظ عًَ ،ضسپ تلایػحت ِیغَت فسّ
لاس ات تضاسْت یًاْج ىاهظاس ظسَت ُسض 2025
تسا يیا
طیظ ىاوزَو یاطت ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه ِو 6
ُاه
ِت للاسح 50
سسطت % ( 12 ) ًاثیطمت اه ِؼلاغه ضز . 57
،ىاوزَو %
یع ضز 6 ضاػحًا یگسًظ لٍا ُاه ُسض ِیصغت ضزاه طیض ظسَت ا
لاس ضز ِو یْتاطه ِؼلاغه ضز .سًزَت 1389
ىاتسا ضز ٍ
زَت ِتفطگ تضَغ سضاف (
16 ) طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه ،
يس ات ضزاه 6
یگّاه 7 / 50
ِت %
ُسهآ تسز یه ىاطً ِو زَت
لاس يیا یع ضز ىاعیه يیا سّز يیا طت .تسا ِتفای زَثْت اّ
يس ات ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه ساسا 6
یگّاه
ىاطیا ضز ِتفطگ تضَغ تاؼلاغه یذطت ِت تثسً
( 13،14 ) ٍ
نّ
ىاعیه ات اسًاگٍا یاّضَطو ِت تثسً يیٌچ 46
ُظات یاطت %
یًاهظ 5 ِت یْتٌه لاس 2006
( 17 ) ىاعیه ات ِیوطت ، 37
%
لاس یاطت 2015
( 7 ) ىاعیه ات ایًاپسا ، 4
/ 31 % ( 6 ) ات ىاَیات ،
ىاعیه 14 لاس یاطت % 2016
( 12 ) ىاعیه ات ازاًاو ، 4
/ 10 ضز %
لاس ُظات یاّ
2006 ات 2009 ( 18 ) ضاطل یطتْت تیؼضٍ ضز
یه عَضَه يیا لیلاز ظا یىی .تضاز
ِهاًطت ظا یضاً سًاَت یاّ
سَت ُسض ماجًا یىضعپ شظَهآ ٍ ىاهضز تضاسْت تضاظٍ ظ
نّ ٍ سضات )نلاس نزَو ِتفای ماغزا ِهاًطت سًٌاه(
يیٌچ
شظَهآ طیض ات زاظًَ ِیصغت جیٍطت ظَػذ ضز ُسض ماجًا یاّ
یه ِئاضا یتضاسْت لٌسطپ ظسَت ِو ضزاه نّ .زَض
یه يیٌچ
ات ىازاظًَ ِیصغت ظَػذ ضز ملاسا يیز تثثه طیثات ِت ىاَت ا ضزاه طیض تٌس ظا یضایست .زَوً ُضاض
ات ِیصغت ،یهلاسا یاّ
یه كیَطت اض ضزاه طیض ِیاپ ضزاه طیض ات ِیصغت ،ملاسا ضز .سٌٌو
سسمه باتو( ىآطل ضز لاثه ىاٌَػ ِت .زضاز یٌیز ساسا ٍ یگلاسٍز يس ات ىاوزَو ِیصغت ِو ُسض ِیغَت )ىاًاولسه ستای ِهازا (
19،20 ) ظ یٍض طت ِو تاؼلاغه ظا یىی ضز . بطػ ىاً
،زَت ُسض ماجًا ىاگیطیه يواس 7
/ 74 ضاْظا ىاًظ يیا ظا سغضز
ىآ بارتًا ِو سًزَت ُزطو ضزاه طیض ات زاظًَ ِیصغت یاطت اّ
ِت یّزطیض ملاسا يیز ضز ِو ُزَت تیؼلاٍ يیا طیثأت تحت تسا ُسض كیَطت ىازاظًَ
( 19 ) طیاس جیاتً ساسا طت .
،تًَىس لحه ،یزاػتلا تیؼضٍ سًٌاه یزضاَه ،تاؼلاغه تسه یٍض طت ةّصه ٍ تیهَل ،تلایػحت حغس ،ىاویاظ لحه یه طثَه ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاهظ سٌضات
( 16،17،21 )
.
،ضزاه لغض ،تًَىس لحه سًٌاه یلهاَػ عیً ِؼلاغه يیا ضز لحه ٍ ىاویاظ عًَ ،ضسپ تلایػحت ِیصغت ىاعیه یٍض طت ىاویاظ
طیثات ضزاه طیض ات یضاػحًا طیثات ِو یلهاَػ ظا یىی .سًزَت ضاصگ
ُسیز تاؼلاغه طثوا ضز ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت یٍض طت ىآ یه ىاویاظ عًَ تسا ُسض تاؼلاغه جیاتً ساسا طت .سضات
ِیصغت یاطت یلغا غًاَه ِلوج ظا يیضاعس ىاویاظ فلتره ات یضاػحًا نّ ٍ ضزاه طیض
ات ِیصغت ىاهظ تسه صّاو يیٌچ
یه ضزاه طیض سضات
( 6،12،14،22،23 )
ذ ضز . ػ لغض طیثات ظَ
ِؼلاغه ضز عیً ضزاه زَت ُسض ماجًا شزلاگٌت ضز ِو یا
( 2 ) ،
ظا ٍُطگ ٍز ضز ضزاه طیض ات ىازاظًَ یضاػحًا ِیصغت ىاعیه
ِتفای .تفطگ ضاطل یسضطت زضَه ضاىیت ٍ لغاض ىاضزاه طً اّ
ىا
ٍُطگ ٍز ىازاظًَ یضاػحًا ِیصغت تٍافت مسػ زَجٍ ات ِو زاز ات لٍا ُاه ظا ىازاظًَ یضاػحًا ِیصغت عَیض ،سلَت ٍست ضز 6
طتطیت لغاض ىاضزاه ِت تثسً لغاض طیغ ىاضزاه ضز یگّاه نْه ضزاه طیض ىزَت یفاواً ،طضاح ِؼلاغه ضز .زَت لیلز يیطت
ت َسوّ ِو زَت ضزاه طیض ظا ِیصغت مسػ ضز ُسض ماجًا ِؼلاغه ا
یه ایٌو نْه ِو سضات ِیصغت یاطت ُسض شضاعگ غًاه يیطت
ُسض طوش زاظًَ یاطت طیض ىزَثً یفاو ،ضزاه طیض ات یضاػحًا زَت ( 24 ) طیثات لهاَػ ِو تسا طوش ِت مظلا ِتثلا . طت ضاصگ
مسػ ٍ تٍافت یاضاز تاؼلاغه ضز ضزاه طیض ات ِیصغت تیؼضٍ
یًاَروّ
یه یزایظ یاّ
یه زاٌْطیپ يیاطتاٌت ،سٌضات ِو ززطگ
تٍافت يیا یلغا لیلاز ِت ىاَتت ات زطیگ ضاطل یسضطت زضَه اّ
ضاْظا ظَػذ يیا ضز یتسضز تیزٍسحه ظا یىی .زطو طظً
یاّ
ضز ِو سًزَت ىاضزاه ظا یوو زاسؼت ِو تسا يیا ِؼلاغه يیا یع 6 ُسطً ِیصغت ضزاه طیض ظا ًلاغا ىاضزاظًَ یگسًظ لٍا ُاه ضزاه طیض ات ِیصغت مسػ یلغا لیلاز ِت طَتطه جیاتً اصل ،زَت
یسضطت سٌهظایً
یه یتح ٍ تسا طتطیت یاّ
ِؼلاغه ىاَت اض یا
ییاجًآ ظا ِتثلا .زاز ماجًا ىاضزاه ظا ٍُطگ يیا یٍض طت ًافطغ ِو
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
دشی یقٍذص ذيْش یًاهرد ـ یتشاذْب تاهذخ ٍ یکششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه ُرٍد
یس ُراوش ، شش ، رَیزْش 1401
4916
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش ا یاّ
…ىازی
ِمغٌه ٍ تسا ُزَت لاات ِؼلاغه يیا ضز یلو ًَِوً نجح یػٌَته ظیاطض ات ٍ غیسٍ ییایفاطغج ،تسا ُزاز صضَپ اض
ٍ یفزاػت یاغذ زاز خض لاوتحا يیاطتاٌت ِتفای صّاو سًاض
ِت یلغا جیاتً اصل ،تسا لتال تاثث ظا ًلااوتحا ،ُسهآ تسز
یلَثل
یه ضازضَذطت سٌضات
.
ِجيتً
یزيگ
ًاثیطمت( طضاح ِؼلاغه ضز ضزاه طیض ات یضاػحًا ِیصغت ىاعیه
57
% ٍ ىاطیا كعاٌه ظا یذطت ِت تثسً ،) ایًز كعاٌه طیاس یتح
نّ .زضاز ضاطل یطتْت تیؼضٍ ضز ظسَت ُسض ِیغَت فسّ يیٌچ
لاس ات تضاسْت یًاْج ىاهظاس 2025
یضاػحًا ِیصغت طت یٌثه
طیظ ىاوزَو ظا یویً للاسح 6
سضاف ىاتسا ضز ضزاه طیض ات ُاه
ُسض كمحه طیغته .تسا
ییاّ
،ضزاه لغض ،تًَىس لحه سًٌاه
یاظ عًَ ،ضسپ تلایػحت طیثات یاضاز ىاویاظ لحه ٍ ىاو
لتال طیض ظا ِیصغت مسػ یلغا لیلز ٍ سًزَت ىاعیه يیا طت یْجَت ماجًا ِت ظایً ِو زَت ُسض شضاعگ ضزاه طیض ىزَت یفاواً ،ضزاه
یسضطت ضاىّاض ِئاضا ٍ ظَػذ يیا ضز ییاّ
یزطتضاو ٍ سیفه یاّ
ِت یضٍطض لىطه يیا لح یاطت یه طظً
.سسض
یراشگساپس
ع يیا مَلػ ُاگطًاز یطٍّژپ تًٍاؼه ضز یتامیمحت حط
ُضاوض ات ظاطیض یىضعپ 12275
- 95 زضَه ٍ ُسیسض تثث ِت
يیست .تسا ِتفطگ ضاطل یلاه تیاوح ٍ طىطت تًٍاؼه ىآ ظا ِلیسٍ
یه یًازضسل ىاتسطْض ىاطگطسطپ ظا ىاگسٌسیًَ .ززطگ
ِیلو ٍ اّ
ِتضاز یضاىوّ ِؼلاغه يیا ماجًا ضز ِو یًاسو اوو سًا
طىطت ل
.سًضاز اض :یلاه یهاح ظاطیض یىضعپ مَلػ ُاگطًاز
:غفاٌه رد ضراؼت .زضاسً زَجٍ
References:
1- Abdel-Hady DM, El-Gilany AH. Calculating Exclusive Breastfeeding Rates: Comparing Dietary
"24-Hour Recall" with Recall "Since Birth"
Methods. Breastfeeding Medicine: The Official Journal of the Academy of Breastfeeding Medicine 2016; 11(10): 514-8.
2- Haider R, Thorley V. Supporting Exclusive Breastfeeding Among Factory Workers and Their Unemployed Neighbors: Peer Counseling in Bangladesh. Journal of Human Lactation: Official Journal of International Lactation Consultant Association 2020; 36(3): 414-25.
3- World Health Organization. Global Strategy for Infant and Young Child Feeding: World Health Organization; 2003. Available at:
https://www.who.int/publications/i/item/9241562218.
Accessed Marc 9, 2018.
4- Kang NM, Lee JE, Bai Y, Van Achterberg T, Hyun T. Breastfeeding Initiation and Continuation by Employment Status among Korean Women. J Korean Acad Nurs 2015; 45(2): 306- 13.
5- Eriksen KG, Johnson W, Sonko B, Prentice AM, Darboe MK, Moore SE. Following the World Health Organization's Recommendation of Exclusive Breastfeeding to 6 Months of Age Does Not Impact the Growth of Rural Gambian Infants. The Journal of Nutrition 2017; 147(2): 248-55.
6- Fernandez-Canadas Morillo A, Duran Duque M, Hernandez Lopez AB, Muriel Miguel C, Martinez Rodriguez B, Oscoz Prim A, et al. A Comparison of Factors Associated with Cessation of Exclusive Breastfeeding at 3 and 6 Months. Breastfeeding Medicine: The Official Journal of
[ DOI: 10.18502/ssu.v30i6.10346 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
اضزيلػ یذوحازيه ُداس ىاراکوّ ٍ
the Academy of Breastfeeding Medicine 2017;
12(7): 430-5.
7- Yilmaz E, Yilmaz Z, Isik H, Gultekin IB, Timur H, Kara F, et al. Factors Associated with Breastfeeding Initiation and Exclusive Breastfeeding Rates in Turkish Adolescent Mothers.
Breastfeeding Med 2016; 11(6): 315-20.
8- Addison R, Hill L, Bode L, Robertson B, Choudhury B, Young D, et al. Development of a Biochemical Marker to Detect Current Breast Milk Intake. Matern Child Nutr 2020; 16(1): e12859.
9- Kaur A, Singh K, Pannu MS, Singh P, Sehgal N, Kaur R. The Effect of Exclusive Breastfeeding on Hospital Stay and Morbidity due to Various Diseases in Infants under 6 Months of Age: A Prospective Observational Study. International Journal of Pediatrics 2016; 2016: 7647054.
10- Santo LC, de Oliveira LD, Giugliani ER.
Factors Associated with Low Incidence of Exclusive Breastfeeding for the First 6 Months. Birth 2007;
34(3): 212-9.
11- Kamudoni P, Maleta K, Shi Z, Holmboe- Ottesen G. Exclusive Breastfeeding Duration during the First 6 Months of Life Is Positively Associated with Length-For-Age among Infants 6- 12 Months Old, In Mangochi District, Malawi. Eur J Clin Nutr 2015; 69(1): 96-101.
12- Waits A, Guo CY, Chien LY. Evaluation of factors contributing to the decline in exclusive breastfeeding at 6 months postpartum: The 2011- 2016 National Surveys in Taiwan. Birth 2018 45(2): 184-92.
13- Ghanbarnejad A, Abedini S, Taqipoor L.
Exclusive breastfeeding and its related factors among infants in Bandar Abbas City, Iran. Journal of Babol University of Medical Sciences 2014;
16(1): 85-91.
14- Mohammad Beygi A, Mohammad Salehy N, Bayati A. The Pattern of Exclusive Breast Feeding in Referred Neonatal to Health Centers of Arak. J Guil Uni Med Sci 2009; 18(70): 17-25.[Persian]
15- Mirahmadizadeh A, Moradi F, Zahmatkesh S, Abasi A, Salari A, Hassanipour S, et al. Evaluation of Breastfeeding Patterns in The First 24 H of Life and Associated Factors in South of Iran: A Cross- Sectional Study. Clinical Epidemiology and Global Health 2020; 8(1): 33-7.
16- Mirahmadizadeh A, Zare P, Moradi F, Sayadi M, Hesami E, Moghadami M. Exclusive Breast- Feeding Weaning Pattern and its Determinant Factors in Fars Province in 2010. Daneshvar Med 2012; 18(99): 11-22. [Persian]
17- Bbaale E. Determinants of Early Initiation, Exclusiveness, and Duration of Breastfeeding in Uganda. J Health Popul Nutr 2014; 32(2): 249-60.
18- Brown CR, Dodds L, Attenborough R, Bryanton J, Rose AE, Flowerdew G, et al. Rates and Determinants of Exclusive Breastfeeding in First 6 Months Among Women in Nova Scotia: A Population-Based Cohort Study. CMAJ open 2013;
1(1): E9-E17.
19- Kamoun C, Spatz D. Influence of Islamic Traditions on Breastfeeding Beliefs and Practices Among African American Muslims in West
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
ذْب تاهذخ ٍ یکششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه دشی یقٍذص ذيْش یًاهرد ـ یتشا
ُرٍد یس ُراوش ، شش ، رَیزْش 1401
4918
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش ىازیا یاّ
Philadelphia: A Mixed-Methods Study. J Hum Lact …
2018; 34(1): 164-75.
20- Shaikh U, Ahmed O. Islam and Infant Feeding.
Breastfeeding Med 2006; 1(3): 164-7.
21- Ergenekon-Ozelci P, Elmaci N, Ertem M, Saka G. Breastfeeding Beliefs and Practices among Migrant Mothers in Slums of Diyarbakir, Turkey, 2001. Eur J Public Health 2006; 16(2): 143-8.
22- Tornese G, Ronfani L, Pavan C, Demarini S, Monasta L, Davanzo R. Does the LATCH Score Assessed in the First 24 Hours after Delivery Predict
Non-Exclusive Breastfeeding at Hospital Discharge? Breastfeed Med 2012; 7(6): 423-30.
23- Islami Z, Razieh F, Golestan M, Shajaree A.
Relationship between Delivery Type and Successful Breastfeeding. Iranian Journal of Pediatrics 2008;
18(Suppl 1): 47-52.[Persian]
24- Cherop CE, Keverenge-Ettyang AG, Mbagaya GM. Barriers to Exclusive Breastfeeding among Infants Aged 0-6 Months in Eldoret Municipality, Kenya. East Afr J Public Health 2009; 6(1): 69-72.
[ DOI: 10.18502/ssu.v30i6.10346 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Received: 10 Aug 2021
Vol 30| Nov 6 | Sep 2022 Accepted: 1 Dec 2021
Evaluation of Exclusive Breastfeeding Patterns for 6-month-old Infants of Fars Province
Alireza Mirahmadizadeh1, Soraya Zahmatkesh2, Azam Abbasi2, Parvin Zare2, Mohammad Sadegh Kashfi nezhad2, Ali Mohammad Mokhtari*3
Original Article
Introduction: Breastfeeding during the early months of life has benefits for both mother and baby and it is recommended that children should be exclusively breastfed for the first 6 months of their life. This study was conducted to determine the exclusive breastfeeding rate in the first 6 months of life and some associated factors in Fars Province.
Methods: This cross-sectional study was conducted on 1681 children aged 6 to 9 months. Data were collected through a questionnaire that included demographic questions and questions about breastfeeding and some predictive variables. The information was collected by interviewing the mothers in their homes. Data were analyzed via SPSS software version 16 and evaluated by descriptive and analytical tests (Chi-square test).
Results: About 57% of infants were exclusively breastfed during the first 6 months of life. The main reason for the non-breastfeeding was the lack of enough breast milk. The variables such as residence, mother's occupation, father's education, type of delivery and place of delivery had a significant effect on the rate of exclusive breastfeeding (P< 0.05).
Conclusion: The exclusive breastfeeding rate in Fars Province was better than some regions of Iran and even the world and the goal of the World Health Organization for 2025 has been achieved. The main reason for the non-breastfeeding was the lack of enough breast milk, which seems to be necessary to carry out inquiries and provide useful solutions to this problem.
Keywords: Exclusive breastfeeding, Breast milk, Infants.
Citation: Mirahmadizadeh A,Zahmatkesh S, Abbasi A, Zare P, Kashfi nezhad M.S, Mokhtari A.M. Evaluation of Exclusive Breastfeeding Patterns in the 6-Month-old Infants of Fars Province. J Shahid Sadoughi Uni Med Sci 2022;
30(6): 4910-19.
1Non-Communicable Diseases Research Center, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran.
2Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran.
3Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Health, Social Development and Health Promotion Research Center, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran.
*Corresponding author: Tel: 09157104556, email: [email protected]
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-25 ]
