نیزه یگزتس ىاراکوّ ٍ
یقٍذص ذيْش یکششپ مَلػ ُاگشًاد یشٍّضپ یولػ ِلجه دشی
:تفایرد خیرات 14
/ 12 / 1399
ُرٍد یس ُراوش ،
ِس ، دادزخ 1401 :شزیذپ خیرات
07 / 04 / 1400
یب یاهاپ مردنس عویش کی :ناریا زیلایدومه تحت نارامیب رد رارق
ماظن یرورم ۀعلاطم زیلانآاتم و دنم
ذوحه یبزس ييسح
*
ذًٍراْب ُراْب ،1
یزيً ىاقّد ِوطاف ،2
لگ اضرذوحه ،2
یکرَش یذوحه اٌيله ،2
ُداسزفؼج
2
یرٍزه ِلاقه
:ِهذقه ٕاّاپ مسذٌػ ٖلک عَ٘ؿ ٓساتسد ٖتاولاٌت ،ش٘خا تاؼلاٌه سد
ٖت يٗا فذّ يٗاشتاٌت .تػا ُذؿ شکر ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد ساشل
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ىاض٘ه سد ماْتا ِوتاخ ِت کوک ِؼلاٌه سد ساشل
ماظً ٕسٍشه ؽٍس ِت ىاشٗا ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت .تػا ض٘لاًآاته ٍ ذٌه
:یسرزب شٍر تؼ٘ل کچ عاػا شت شهاح ؾٍّظپ
PRISMA
کًات صا ُذهآ تػد ِت تاذٌتؼه .ذؿ مادًا ٍ ٖػساف ٖتاػلاًا ٕاّ
ِلوخ صا ىاتص ٖؼ٘لگًا
Magiran, Sid, Medilib, Iranmedex, Irandoc, Civilica, ISC, Web of science, Pubmed, Scopus,
Springer
شگَدتؼخ سَتَه ٍ
Google Scholar
لاػ ًٖاهص تٗدٍذحه ات 2000
ات 2022 سا٘ؼه ٕاساد ُذؿ سٍشه تلاامه ماوت .دَت ُاشوّ
تؼ٘ل کچ ات ،باختًا
STROBE
ُداد ل٘لحت ٍ ِٗضدت .ذًذؿ ِتفشگ ساشل ٖف٘ک ٖتاٗصسا دسَه فدالت تاشثا لذه صا ُدافتػا ات ضً٘ اّ
ِت ٖ
مشً يػَت ض٘لاًآاته ؽٍس ساضفا
Comprehensive Meta analysis (CMA-2
.ذؿ مادًا )
:جیاتً
سد 13 ات ِؼلاٌه 2431
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ىاض٘ه ،ًٖاشٗا ًَٔوً
ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد ساشل 6
/ 49 ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
:ذكسد 3 / 59 - 9 / 39 اًص سد للاتخا يٗا عَ٘ؿ .ذٗدشگ دسٍآشت ) ًٖاشٗا ى
2 / 54 ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
:ذكسد 3 / 66 - 7 / 41 سد ٍ )
ًٖاشٗا ىادشه 5
/ 43 ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
:ذكسد 3 / 56 - 6 / 31
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ يٗشتوک ٍ يٗشتـ٘ت .دَت ) سد ة٘تشت ِت ساشل
( دضٗ شْؿ 4
/ 66 ( ىاشْت ٍ )ذكسد 3
/ 35 نّ .دَت )ذكسد اد ىاـً ىَ٘ػشگساشف ل٘لحت ،يٌ٘چ
ندح ،ٕشْؿ كًاٌه ،ت٘ؼٌخ ي٘ت ِک د
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ات ىاساو٘ت يػ ٍ ًَِوً
.دساد دَخٍ ٕساداٌؼه ىاثتسا ساشل
ِجيتً
:یزيگ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ٍ ٕش٘گـ٘پ ،عسدٍص ق٘خـت ِت ِخَت عَهَه يٗا ِک تػا لاات ىاشٗا ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد ساشل
ىلااؼگسضت سد اس للاتخا يٗا ىاهسد
ٖه ماضلا اس ض٘لاٗدَوّ
.دساد
ُصاٍ
:یذيلک یاّ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ىاشٗا ،ض٘لاًآاته ،ک٘تاوتؼ٘ػ ٔؼلاٌه ،ض٘لاٗدَوّ ،ساشل
:عاجرا
ذوحه ٖتشػ ىامّد ،ُساْت ذًٍساْت ،ي٘ؼح
ٕشً٘
لگ ،ِوًاف
ٖکسَؿ ٕذوحه
ُداصشفؼخ ،اهسذوحه اٌ٘له
. یب یاّاپ مرذٌس عَيش تحت ىاراويب رد رازق
ماظً یرٍزه ۀؼلاطه کی :ىازیا شيلایدَوّ
شيلاًآاته ٍ ذٌه .
ذْ٘ؿ ٖكؿضپ مَلػ ُاگـًاد ٖـٍّظپ ٖولػ ِلده دضٗ ٖلٍذك
1401 ؛ 30 ( 3 :) 32 - 4620 .
1 - ناور یشزومآ هورگ ناریا ،یبرغ نبجیببرذآ ،هیمورا هبگشناد ،ینبسنا مولع و تبیبدا ۀدكشناد ،یسبنش
.
2 - ناور و هروبشم یشزومآ هورگ ی ،نبکدرا هبگشناد ،ینبسنا مولع ۀدكشناد ،یسبنش
،دس ناریا .
:نفلت ؛)لوئسم هدنسیون(*
09131560290 :یكینورتكلا تسپ ،
: یتسپ قودنص 89161175428
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
ِهذقه
تػا ِ٘لک يهضه ٕساو٘ت ٖتهلاػ سد ُذوػ تلاكـه صا ٖكٗ
تـگشت ؾّاک ات ِک ؾ٘پ ٍ شٗزپاً
ِ٘لک دشكلوػ ُذًٍس ُاشوّ اّ
َٕ٘لک ٕساو٘ت ِت شدٌه ٍ ُدَت
ٖه داشفا سد صا ٖكٗ .دَؿ
ىاساو٘ت يٗا ىاهسد ٕاشت ؽٍس يٗشتدشتساکشپ
« ض٘لاٗدَوّ
» تػا
( 1،2 تاش٘٘غت ات ٍُلاػ ض٘لاٗدَوّ ات ىاهسد تحت ىاساو٘ت .) باشٌها ،ٖگدشؼفا ِلوخ صا داٗص ًٖاٍس ٕاّساـف ات کٗطَلَٗض٘ف ىَچوّ ٖهساَػ ات ٍ ذٌتؼّ ٍشتٍس ٖگذًص ت٘ف٘ک ؾّاک ٍ
ٖت ؽصَػ ،ٖتاَخ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ،ىذت سد ٍ اّاپ ٖگداتفا ،ساشل
،ذٌتؼّ ٖثلػ نتؼ٘ػ نْه لهاَػ صا ِک ىذت لهاک حلف ٖتح
ٖه مشً ِدٌپ ٍ تػد ( ذٌٌک
1،3،4 مسذٌػ ،اتػاس يٗا سد .)
ٖت ٕاّاپ ساشل
( Restless Legs Syndrome مسذٌػ اٗ )
غ٘لٍٗ
- ( مَثکا Willis-Ekbom Syndrome للاتخا کٗ )
ٖتکشح -
ٗطَلٍسًَ
لًَ سد مسذٌػ يٗا ِت ىاٗلاتثه ِک ُدَت ک
ةلغا ٍ ذًساد دَخ ٕاّاپ ىداد ىاكت ِت ٕذٗذؿ لٗاوت باَخ
ٖت ةخَه
ٖه ىاًآ سد ٖتاَخ ( دَؿ
6
، 5 عاؼحا دَخٍ .)
ٖه ثػات ىاساو٘ت سد ذٌٗاؿَخاً
ةؿ لًَ سد ىاًآ دَؿ
ُدا٘پ
ٖه باَخ ِت داذهات لٗاٍا سد ٍ ُدشک ٍٕس ِد٘تً سد ؛ذًٍس
صا ت٘هٍشحه باَخ ٍ باَخ
ٖه ِتشدت اس ًِاصٍس ٖگدَلآ ِک ذٌٌک
( ذٗاوً لتخه اس ىاًآ ًٔاصٍس دشكلوػ تػا يكوه 6
ات كتاٌه .)
( ًٖاٍس تلالاتخا ٕساهآ ٍ ٖل٘خـت ٕاوٌّاس DSM-5
يٗا )
تلالاتخا صا ٖكٗ ٍ تػا ُذ٘ػس لهاک للاتخا کٗ ِت مسذٌػ
ٖه بَؼحه باَخ غٗاؿ ( دَؿ
7 ةلغا ِک تػادٌٗا ةلاخ .)
٘ت
ٖه ُداد ق٘خـت ُاثتؿا ِت اٗ ُذـً ُداد ق٘خـت ىاساو دَؿ
( 8 ؽساضگ عاػا شت .) دٍذح ،اّ
80 شًاخ ِت ىاٗلاتثه صا ذكسد
اٌْت ٍ ُدَوً غخاشه کؿضپ ِت دَخ ٕساو٘ت نئلاػ 6
ذكسد
ُذؿ ُداد ق٘خـت للاتخا ٕاساد اٌْت نّ ق٘خـت صا غپ .ذًا
13
ٖه ىاهسد ةػاٌه ٕاٍّساد ات ىاساو٘ت ذكسد ؿ
( ذًَ
9 .)
يودًا يػَت ٖلک سا٘ؼه ساْچ مسذٌػ يٗا ق٘خـت تْخ ي٘ت
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ تاؼلاٌه ٖللولا ( ساشل
IRLSSG حشٌه )
ؾّاک ٕاشت اّاپ ىداد ىاكت ِت ذٗذؿ ل٘ه لهاؿ ِک تػا ُذؿ ٍ يتؼـً ات ٕساو٘ت نئلاػ عٍشؿ ،اپ ذٌٗاؿَخاً عاؼحا
ٖت اّاپ ىداد تکشح ات ٕساو٘ت نئلاػ ي٘كؼت ،ٖتکشح ٍ عٍشؿ ٍ
( تػا ةؿ لًَ سد نئلاػ ذٗذـت 11
، 10 ىاكت ِت لٗاوت يٗا .)
ىآ ىاساو٘ت ٍ ُدَت ُاشوّ اّاپ سد ٕذٌٗاؿَخاً عاؼحا ات ىداد مشک تکشح عاؼحا ،ىاَختػا سد ُشـح دَخٍ عاؼحا ِت اس ُذؿ ِ٘ثـت اّاپ سد قشت ىاٗشخ ٍ اّاپ ٍٕس بآ ،تػَپ ٍٕس ( تػا 12 اؿ مسذٌػ يٗا ،شگٗد َٕػ صا .) ٍ ِ٘لٍا عًَ ٍد له
ٕشگٗد للاتخا صا ٖؿاً ىاساو٘ت سد ِ٘لٍا عًَ ِک ُدَت ًَِٗاث
ٖه ٍٕس تثثه ٖگداًَاخ ٔمتاػ ات ةلغا ٍ تؼً٘
سد ،ذّد
،َٕ٘لک ٖٗاػساً ،ٕسادسات ش٘ظً ٌٖٗاشؿ سد ًَِٗاث عًَ ِك٘لاح قافتا ک٘تاپٍسًَ ٍ ذ٘ئَتاهٍس تٗشتسآ ،تتاٗد ،يّآ شمف ٖوًآ
ٖه ( ذتفا 14
، 13 ؿ .) نؼً٘اكه ِک تػا ىآ صا ٖکاح ذّاَ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ سد کٗطَلَتاپ نتؼ٘ػ سد للاتخا ات ِ٘لٍا ساشل
ِك٘لاح سد ،دساد ىاثتسا يّآ حٌػ دَثوک ٍ کٗطشٌ٘هاپٍد ىَخ مشػ ن٘ؼلک ٍ شفؼف للاتخا ات شتـ٘ت ًَِٗاث عًَ نؼً٘اكه ( تػا يثتشه ىاساو٘ت 15
، 13 ؾمً تاؼلاٌه صا ٖخشت أش٘خا .)
ک٘تًط ( 16 ٍ ًَٖفػ ٖتاْتلا لهاَػ ؾمً ِت ٕشگٗد تاؼلاٌه ٍ )
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ صٍشت سد ٖؼ٘ثً ش٘غ ٖكٗطَلًََوٗا خػاپ ساشل
ِتؿاد ُساؿا ( ذًا
17 يٗا ،تام٘محت صا ٖخشت ؽساضگ عاػاشت .)
سد للاتخا 2
ات 15
ٖه ُذٗد ٖهَوػ ت٘ؼوخ ذكسد شٌخ ٍ دَؿ
دٍذح ىاًص سد لاتتا 11
ات 27 صا شتـ٘ت ذكسد تػا ىادشه
( 19
، 18 ؾّاک ةثػ ٍ ِتؿاد ٕداٗص مساَػ للاتخا يٗا .)
ٕساو٘ت شٌخ ؾٗاضفا ،باَخ للاتخا ،ٖگذًص ت٘ف٘ک ٖثلل ٕاّ
ٕاساد ٖگدشؼفا للاتخا ات ٍ ُذؿ ش٘ه ٍ گشه ٖتح ٍ ٖلٍشػ
ٖه ٖكٗدضً ىاثتسا ( ذؿات
21
، 20
ُصاذًا ِت للاتخا يٗا ذٌچشّ .) -
ٕساو٘ت ٕاّ
ٗذْت تتاٗد ات ٖثلل ٕاّ
ةثػ اها ؛تؼً٘ ُذٌٌک ذ
ٖت ىاساو٘ت ٖگذًص ت٘ف٘ک ٍ ُذؿ ٖگدَلآ باَخ ٍ يهضه ٖتاَخ
ٖه ساشل ش٘ثأت تحت اس ( ذّد
12 تزل غًاه مسذٌػ يٗا غلاٍ سد .)
ٖه ٖگذًص صا ىاساو٘ت ىدشت ت٘لاؼف ٍٕس ٖفٌه تاشثا ٍ دَؿ
ٕاّ
( دساد ىاساو٘ت لاغتؿا ِهادا ٍ ٖػاوتخا ،ٖگداًَاخ 6
سد .)
٘خا تاؼلاٌه عَ٘ؿ ىاض٘ه ِتفشگ تسَك ىاشٗا سد ِک ٕش
ٕاّ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ صا ٖتٍافته ٍ ذه حٗاتً ٍ ُذؿ ؽساضگ ساشل
.تػا ُذؿ شکر ىآ ات يثتشه لهاَػ ٍ نئلاػ دَخٍ صا ٖو٘مً
لاوخ لاثه ٕاشت ( اً٘
22
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ىاض٘ه ) سد اس ساشل
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
عَيش مرذٌس یاّاپ یب رازق رد ىاراويب تحت شيلایدَوّ
ىازیا
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش ىازیا یاّ
ىاَٗدـًاد 50
ٓشوً ي٘گًا٘ه ات % 02
/ 12 افت ٍ ُداد ؽساضگ ٖتٍ
سد يٗا .دسٍاً٘ تػد ِت ىاًص ٍ ىادشه سد للاتخا يٗا ىاض٘ه ي٘ت ( ىاساكوّ ٍ ٌٖ٘ؼح ِک ِک تػا ٖلاح 23
يٗا عَ٘ؿ ىاض٘ه )
ٖثلل ىاساو٘ت سد اس مسذٌػ -
ٖلٍشػ 9 / 27 ٍ ٌٖ٘ؼحلاه ٍ ذكسد
( ىاساكوّ
24 ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد اس مسذٌػ يٗا عَ٘ؿ ىاض٘ه )
5 / 61
ِخَت ات .ذًداد ؽساضگ ذكسد فذّ ذؿ ِتفگ ِچًآ ِت
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ي٘٘ؼت شهاح ؾٍّظپ ىاساو٘ت سد ساشل
ماظً ٕسٍشه ؽٍس ِت ىاشٗا ض٘لاٗدَوّ
ات تػا ض٘لاًآاته ٍ ذٌه
ِت ًٖاشٗا ٔؼهاخ سد للاتخا يٗا ٖلک عَ٘ؿ صا ٖؿساضگ يوه .دصادشپت ضً٘ للاتخا يٗا عَ٘ؿ ٓساتسد ن٘مً ٍ ذه تاػلاًا
یسرزب شٍر
لاطه عًَ
َجتسج یضتازتسا ٍ ِؼ ماظً ٕسٍشه ٔؼلاٌه کٗ شهاح ؾٍّظپ تػا ض٘لاًآاته ٍ ذٌه
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ىاض٘ه ِت ِک ًٖاشٗا ٔؼهاخ سد ساشل
ٖه يٗا صا .دصادشپ صا َدتؼخ ت٘ؼهاخ ىذًاػس شثکاذح ِت ٕاشت ٍس
ُطاٍ ذ٘لک مسذٌػ ،ساشل ٖت ٕاّاپ مسذٌػ لهاؿ ٖػساف ٖلک ٕاّ
ٖت ٕاپ ،ساشل
ٖت مسذٌػ ىاگًاـً
،ض٘لاٗد ،مَثکا غ٘لٍٗ مسذٌػ ،ساشل
لهاؿ تاولک ي٘تلا لداؼه ٍ ىاشٗا ،ض٘لاٗدَوّ
Restless legs
syndrome ,Restless leg syndrome ,Willis-Ekbom syndrome ,Dialysis ,Hemodialysis ,Iran ُدافتػا ات ِک
ٕاّشگلوػ صا ٍAND
،ذًذؿ َدتؼخ ضً٘ ٖث٘کشت تسَك ِتOR
تلاامه ،يثتشه تاذٌتؼه ِت ٖتا٘تػد سَظٌه ِت .ذٗدشگ ُدافتػا کًات سد ىاتص ٖػساف صا ىاتص ٖػساف ٖكًٍ٘شتكلا ٖتاػلاًا ٕاّ
ِلوخ Magiran ,Sid ,Medilib ,Iranmedex ,Irandoc,
Civilica ٍ
نّ .ذؿ ِتفشگ ساشل َدتؼخ دسَه ISC صا يٌ٘چ
کًات ي٘ت ٖتاػلاًا ٕاّ
ولا ل
ٖل Pubmed ,Scopus ,Web of
science, Springer نّ ٍ
شگَدتؼخ سَتَه يٌ٘چ Google
Scholar غوخ ٕاشت
جاچ ٖؼ٘لگًا ىاتص ِت ِک ٖتلاامه ٕسٍآ
غتاٌه ٖػسشت ات ضً٘ ٖتػد َٕدتؼخ .ذؿ ُدافتػا ،ذًدَت ُذؿ .ذؿ ِتفشگ مادًا عَهَه ات يثتشه تلاامه ٖهاوت
باختًا یاّرايؼه ىاٗاپ ،تلاامه ٖهاوت
ِهاً
ٍ اّ
غًاشفٌک مسذٌػ عَ٘ؿ ِک ٖٗاّ
ٖت ٕاّاپ لاػ صا اس ساشل
2000 ات 1 ًَِٗاط 2020 ٖتاٗصسا دسَه ٕاّاپ مسذٌػ ق٘خـت .ذًذؿ ِؼلاٌه دساٍ ،ذًدَت ُداد ساشل
ٖت ي٘ت سا٘ؼه ٍ تؼت عاػا شت ساشل
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ٖللولا ساشل
ؾٍّظپ .ذٗدشگ ي٘٘ؼت
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ دسَه سد ِک ٖٗاّ
ساشل
ثحت سد ٖلٍ ،ذًدَت ُدشک ىآ
اّ
ؽساضگ صٍشت اٗ ٍ عَ٘ؿ ىاض٘ه
ُداد ِک ٖتاؼلاٌه ،دَت ُذـً
ِک ٖدٗاتً ،ذٌتؿاد ٖفاکاً ٕاّ
ِک ٖٗاَّدتؼخ اٗ ٍ تؿاذً دَخٍ ىاًآ يته ِت ٖػشتػد ىاكها .ذًذؿ فزح ِؼلاٌه صا ؛ذًدَت ٕساشكت
تيفيک یبایسرا
ّسا٘ؼه ِت ِخَت ات تاؼلاٌه باختًا ٖػسشت صا غپ ٍ دٍسٍ ٕا
تؼ٘ل کچ صا ،جٍشخ 22
ِثٌخ ٕا STROBE ٖتاٗصسا تْخ
ِثٌخ تؼ٘ل کچ يٗا .ذؿ ُدافتػا تلاامه ت٘ف٘ک عٌَته ٕاّ
ؽٍس ؽٍس ،ًَِوً ندح ،ِؼلاٌه دسَه فاذّا ل٘ثل صا ٖػاٌؿ
ًَِوً
ُصاذًا ٍ فٗشؼت ،ِؼلاٌه عًَ ،ٕش٘گ ساضتا ،اّش٘غته ٕش٘گ
غوخ آ
ٖه ؾؿَپ اس ٕساهآ ل٘لحت ٍ ٕسٍ
ّد يٗا صا٘تها ٌٔهاد .ذ
ي٘ت ٖتاٗصسا 0
ات 44 ت٘ف٘ک ات تاؼلاٌه فً٘ ِػ سد ِک تػا
( ي٘ٗاپ 0 ات 5 / 15 ( يػَته ت٘ف٘ک ،) 16
ات 5 / 29 لاات ت٘ف٘ک ٍ )
( 30 ات 44
ِمثً )
ٖه ٕذٌت ( دَؿ
26
، 25 ،شهاح ؾٍّظپ سد .)
ؾٍّظپ صا٘تها ِک ٖٗاّ
16 ٕاشت ؛ذًدَت ُدَوً ةؼک اس لاات ِت
ؿ باختًا ض٘لاًآاته .ذًذ
ُداد جازختسا اّ
کٗ يػَت ِؼلاٌه ذٌٗآشف ِت ُذؿ دساٍ ٖٗاًْ تلاامه ٖهاوت کچ کچ يٗا .ذًذؿ جاشختػا ُداهآ ،ُذؿ نّاشف لثل صا تؼ٘ل ،ك٘محت مادًا لحه ،ؾٍّظپ لاػ ،ىاگذٌؼًَٗ ماً لهاؿ تؼ٘ل
ًَِوً ؽٍس ،ِؼلاٌه دسَه ت٘ؼوخ عًَ ،ِؼلاٌه عًَ
ندح ،ٕش٘گ
ٍ ي٘گًا٘ه ،ًَِوً
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ،ٌٖػ ٌٔهاد سد ساشل
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ٖلک عَ٘ؿ ٍ ىاًص ٍ ىادشه .دَت ساشل
یراهآ ليلحت ٍ ِیشجت ٕاساد داشفا داذؼت ٍ ًَِوً داذؼت ِلامه شّ سد ِک ٖٗادًآ صا
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ
ِلوخ ٍد غٗصَت صا ،دَت ُذؿ جاشختػا ساشل ٕا
صا ٍ ِؼلاٌه شّ غًاٗساٍ ِثػاحه ٕاشت ة٘کشت ٕاشت ًٖصٍ ي٘گًا٘ه
عَ٘ؿ ىاض٘ه ِؼلاٌه شّ ِت .ذٗدشگ ُدافتػا فلتخه تاؼلاٌه ٕاّ
ٖتاٗصسا ٕاشت .تػا ُذؿ ُداد ىصٍ ىآ غًاٗساٍ ،غكػ ات ةػاٌته لَهشف صا تاؼلاٌه ٌٖگوّاً
قخاؿ ٍQ I2
ىاض٘ه .ذؿ ُدافتػا
ِؼلاٌه يٗا سد ٌٖگوّاً
1 / 90
ِک دَت ذكسد ،ىدَت ساداٌؼه يوه
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
دس سد ( تفشگ ساشل ذٗذؿ ٌٖگوّاً ات تاؼلاٌه فٗ
28
، 27 صا .)
يٗا ٖفدالت تاشثا لذه صا ٍس Random effects model
تْخ
ُداد .ذؿ ُدافتػا ٌٖگوّاً ؾّاک ٍ تاؼلاٌه ة٘کشت دسَه ٕاّ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ىاض٘ه ِت ٖگوّ ِک ل٘لحت ساشل
ٖه نػس ٍ ساـتًا ٕش٘گَػ ي٘٘ؼت ِت ٕصاً٘ ،ذٌتخادشپ سادَوً
صا تاؼلاٌه ٌٖگوّاً ٖػسشت تْخ ،دَخٍ يٗا ات .ذٌتؿاذً ٖف٘ل ٌٔتاس لذه يٗا صا ٕش٘گساكت ات ٍ ذؿ ُدافتػا ىَ٘ػشگساشف لذه ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ات ت٘ؼٌخ ک٘كفت ٍ ًَِوً ندح ،لاػ
ٖت
ُداد ل٘لحت ٍ ِٗضدت ٕاشت .تفشگ ساشل ٖػسشت دسَه ساشل صا اّ
مشً
ساضفا Comprehensive Meta-Analysis (CMA-2 )
ٔخؼً
2 ٕساداٌؼه حٌػ ٍ 05
/ 0 .ذؿ ُدافتػا
ٖللاخا تاظحلاه ذْ٘ؿ ٖكؿضپ مَلػ ُاگـًاد يػَت ك٘محت يٗا لاصَپٍشپ قلاخا ذک( تػا ُذؿ ذ٘ٗات دضٗ ٖلٍذك
IR.SSU.REC.1398.051 .)
جیاتً
داذؼت ،لحاشه يٗا عاػا شت 46
( ِلامه 44 كٗشً صا غثٌه
ُاگٗاپ
ٍ ٖتاػلاًا ٕاّ
2 صا .ذًذؿ تفاٗ )ٖتػد كٗشً صا ِلامه
،داذؼت يٗا 14
فزح ؾٍّظپ صا ىدَت ٕساشكت ل٘لد ِت غثٌه
ِكلاخ ٍ ىاٌَػ ىذًاَخ ِت ،ذؼت ِلحشه سد .ذًذؿ 32
غثٌه
ٖلات داذؼت يٗا صا ِک ذؿ ِتخادشپ ُذًاه 17
ٖت ل٘لد ِت ِلامه
ِت ذؼت ِلحشه سد .ذًذؿ فزح ِؼلاٌه صا عَهَه ات ىدَت ىاثتسا ٍ ذؿ ِتخادشپ ِؼلاٌه شّ لهاک ىذًاَخ 2
يتؿاذً تلػ ِت ِلامه
ُداد تٗاًْ سد .ذًذؿ فزح ك٘محت صا ىدَثً يثتشه ٍ ٖفاک ٕاّ
13 ماظً سٍشه ذٌٗاشف دساٍ ةػاٌه ت٘ف٘ک ات ِؼلاٌه شت .ذًذؿ ذٌه
تؼ٘ل کچ عاػا PRISMA
صا ك٘محت ؽٍس لحاشه ٖهاوت
ُداد جاشختػا ،تلاامه ٖػسشت ،َدتؼخ ِلوخ صاً٘ دسَه ٕاّ
لكؿ( تفشگ تسَك 1
نّ .) صا شفً ٍد يػَت ٖف٘ک ٖتاٗصسا يٌ٘چ
تٗاًْ سد ٍ ذؿ مادًا نّ صا لمتؼه لأهاک تسَك ِت ىاشگـٍّظپ .ذٗدشگ لكاح ٍّٖشگ تسَك ِت مَػ شظاً کٗ تحت حٗاتً كفاَت صا شهاح ؾٍّظپ سد 13
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ِت ِک ِؼلاٌه ساشل
َوً ،دَت ُذؿ ُساؿا
ًِ
ندح ِت ٕا 2431
ٌٖػ ٓصات سد 12
ات 92
ِک لاػ 3 / 62 ( ىادشه اس ذكسد 1514
; ِت ،ذًدَت ُداد ل٘كـت )N ،ىاشْت ،دضٗ ٕاّشْؿ صا ِتفشگشت ًَِوً ندح .ذهآ تػد
دَت صاَّا ٍ لتاص ،شْؿَت ،عاثػسذٌت ،ِ٘هٍسا ،ٕسا٘تخت لاحهساْچ لٍذخ(
1
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ٖلک عَ٘ؿ .) ىاشٗا سد ساشل
6 / 49
ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
:ذكسد 3 / 59 - 9 / 39 ٔل٘ػٍ ِت )
سادَوً( ذؿ دسٍآشت ض٘لاًآاته 1
ُذٌٌک تکشؿ داشفا يػ يػَته .)
ض٘لاًآاته ؽٍس ِت ل٘لحت يٗا سد 5
/ 54 ىاٌ٘وًا ِلكاف ات لاػ 95
( ٕذكسد 4
/ 57 - 6 / 51 نّ .دَت ) عاػا شت ِؼلاٌه ٖػسشت سد يٌ٘چ
ِک ذٗدشگ قخـه ت٘ػاؼح ل٘لحت حٗاتً
کٗ صا چّ٘
صا
لتال ش٘ثأت ٖٗاٌْت ِت تاؼلاٌه ِؼلاٌه ٖٗاًْ ِد٘تً شت ْٖخَت
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ يٗشتوک .ذٌتؿاذً
ىاساو٘ت سد ساشل
ٕدلات ٔؼلاٌه سد ض٘لاٗدَوّ
( ىاساكوّ ٍ َٕػَه 34
ىاشْت سد )
( 8 / 15
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ يٗشتـ٘ت ٍ )ذكسد ِت ىَتشه ساشل
ٖکشْؿ ٔؼلاٌه وّ ٍ مذمه
( ىاساك 31 ( لتاص سد ) 8
/ 83 .دَت )ذكسد
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ض٘لاًآاته حٗاتً
دسَه تلاامه سد ساشل
سادَوً سد ٕشْؿ كًاٌه ک٘كفت ِت ٖػسشت 2
تػا ُذؿ ِئاسا
( 05 /
>0
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ يٗشتـ٘ت .)p ىاساو٘ت سد ساشل
( دضٗ سد ة٘تشت ِت ٕشْؿ ٔمٌٌه ةؼح شت ض٘لاٗدَوّ
4 / 66 )ذكسد
ٍ ( ىاشْت سد ٕساو٘ت يٗا عَ٘ؿ يٗشتوک 3
/ 35 تػد ِت )ذكسد
ٕشْؿ كًاٌه ک٘كفت ي٘ت ٕساداٌؼه فلاتخا ىَ٘ػشگساشف .ذهآ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ات داد ىاـً ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد ساشل
( 001 / 0
;
،P 20 / 0 - β; سد .) 10 ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ِت ِؼلاٌه
ٖت ؼٌخ ک٘كفت ِت ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد ساشل ٍ ذؿ ِتخادشپ ت٘
ًَِوً ندح 1509
ِک 4 / 60 ( ىادشه اس ىآ % 911
; ل٘كـت )N
سادَوً حٗاتً .ذهآ تػد ِت ،ذًدَت ُداد 3
عَ٘ؿ ِک داد ىاـً
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ض٘لاٗدَوّ ىاًص سد ساشل
2 / 54 ِلكاف( ذكسد
ىاٌ٘وًا 95
:ذكسد 3 / 66 - 7 / 41 ًٖاشٗا ىادشه سد ٍ ) 5
/ 43
ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
ذكسد : 3 / 56 - 6 / 31 ىاوّ .دَت ) سًَ
ٖه ُذّاـه ِک
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ دَؿ ىاًص سد ساشل
ي٘ت فلاتخا ىَ٘ػشگساشف مادًا ات .تػا ىادشه صا شتـ٘ت ض٘لاٗدَوّ
( ذهآ تػد ِت ساداٌؼه غٌخ ٍد 001
/ 0
; ،P 431 / 0 - β; شگٗد .)
ي٘ت ٕساداٌؼه ٍ تثثه ٌٔتاس ِک داد ىاـً ىَ٘ػشگساشف ات حٗاتً
ػ عَ٘ؿ
ٖت ٕاّاپ مسذٌ
ًَِوً ندح ات ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد ساشل
( 024 / 0
;
،P 0006 / 0 β; ٖفٌه ٌٔتاس شگٗد َٕػ صا .ذهآ تػد ِت )
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
عَيش مرذٌس یاّاپ یب رازق رد ىاراويب تحت شيلایدَوّ
ىازیا
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش ىازیا یاّ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ي٘ت ٕساداٌؼه ٍ ات ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت ساشل
تلاامه ساـتًا لاػ (
001 / 0
; ،P 043 / 0 - β; ٌٖػ ي٘گًا٘ه ٍ ) ( ِؼلاٌه داشفا
001 / 0
; ،P 010 / 0 - β; ) .ذؿ تفاٗ
لٍذخ 1
ِؼلاٌه سد دٍسٍ ٕاّسا٘ؼه ذخاٍ تلاامه ٖلک تالخـه :
ُذٌسیًَ
لاس راشتًا ىاکه
ماجًا نجح
ًَِوً
عًَ
ِؼلاطه شٍر
ًَِوً
یزيگ ۀٌهاد
یٌس )لاس(
ييگًايه
± رايؼه فازحًا
یٌس عَيش
)ذصرد(
عَيش یلک
)ذصرد( ىاًس ىادزه
ىاساكوّ ٍ ٕش٘ها ( 13 ) 2019
دضٗ
116
ٖؼٌمه عشتػدسد
85 - 15 4 /
±14 1 / 60 8 / 61 75 2 / 67
ٖؼ٘فس ( 29 ) 2016 صاَّا
137
ٖؼٌمه عشتػدسد
84 - 17 8 /
±7 9 / 54 9 / 32 6 / 40 5 / 36
ىاساكوٍّ ٕساختفا ( 30 ) 2016
دضٗ
139
ٖؼٌمه عشتػدسد
<60 - 15 2 / 58 2
/ 61 87 2 / 71
ٖکشْؿ ٍ مذمه
ىاساكوّ
( 31 ) 2015 لتاص
37
ٖؼٌمه عشتػدسد
<18 1
/
±18 1 / 54 6 / 82 7 / 85 8 / 83
ىاساكوّ ٍ ًٖاحٍس ( 32 ) 2015
ىاشْت 163
ٖؼٌمه عشتػدسد
82 - 18 3 /
±13 3 / 61 9 / 35 40 4 / 37
ىاساكوّ ٍ ٖؿٍاچ ( 33 ) 2015
ىاشْت 397
ٖؼٌمه
ِؿَخ
ٕا
<20 4
/
±15 6 / 57 7 / 23 4 / 47 7 / 31
ٕدلات ٍ َٕػَه
ىاساكوّ
( 34 ) 2015 ىاشْت
139
ٖؼٌمه عشتػدسد
<25 3
/
±13 8 / 51 9 / 13 3 / 18 8 / 15
ىاساكوّ ٍ ٖك٘ت ( 35 ) 2014
دضٗ
260
ٖؼٌمه عشتػدسد
60 - 40 - -
- 7 / 62
ىاساكوّ ٍ ٖفٗشؿ ( 36 ) 2013
عاثػسذٌت 80
ٖؼٌمه عشتػدسد
<70 - 15
±17 1 / 49 7 / 53 5 / 61 5 / 57
ة٘ثح ٍ ُداص
ىاساكوّ
( 2 ) 2013
ِ٘هٍسا 148
دسَه -
ٕذّاؿ عشتػدسد
<18 -
- - 8 / 37
ٖلػ ٍ ٖتوّ
-
تػٍد ( 37 ) 2012 لاحهساْچ
ٕسا٘تختٍ
171
ٖؼٌمه
ٕساوؿشػ 92
- 12 1 /
±12 8 / 53 9 / 57 6 / 56 3 / 57
ٖو٘لػ ٍ سَپ
ىاساكوّ
( 38 ) 2009 شْؿَت
130
ٖؼٌمه عشتػدسد
<18 5
/ 51 5
/ 30 5 / 37 1 / 33
ٍ ٌٖ٘ؼحلاه ىاساكوّ
( 24 ) 2005 ىاشْت
514
ٖؼٌمه عشتػدسد
<18 -
- - 5 / 61
لكؿ 1 ض٘لاًآاته ٍ ک٘تاوتؼ٘ػ سٍشه ِت تاؼلاٌه دٍسٍ لحاشه تساچَلف :
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
سادَوً
1
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ : ساشل
يخ ُساپ لًَ ٍ ذكسد ىاض٘ه دسٍآشت يخ ُساپ شّ يػٍ غتشه .ٖفدالت لذه عاػا شت ض٘لاٗدَوّ تحت ىاساو٘ت سد ِلكاف ات اّ
ىاٌ٘وًا 95
ٖه ىاـً ِؼلاٌه شّ سد ٕذكسد
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ٕصَل تهلاػ .ذّد .تػا ِؼلاٌه لک ٕاشت اس ساشل
سادَوً
2
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ : ک٘كفت ِت ساشل
دذػ .ٖفدالت لذه عاػا شت ٖٗا٘فاشغخ كًاٌه 1
دذػ ، ،دضٗ
2 دذػ ، ىاشْت 3
،شْؿَت ،عاثػسذٌت( بٌَخ ٔمٌٌه
دذػ ،)صاَّا 4
.)ٕسا٘تخت لاحهساْچ ،لتاص ،ِ٘هٍسا( سَـک ىامً شٗاػ
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
عَيش مرذٌس یاّاپ
¬یب رازق رد ىاراويب تحت شيلایدَوّ
ىازیا
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش ىازیا یاّ
سادَوً
3
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ : دذػ( .ٖفدالت لذه عاػا شت ت٘ؼٌخ ک٘كفت ِت ساشل
1 دذػ ٍ ىاًص 2
)ىادشه
ثحب
صا ِک شهاح ؾٍّظپ سد ض٘لاًآاته حٗاتً
13 ي٘ت ِؼلاٌه
لاػ ٕاّ
2000 ات 2021 ندح صا داد ىاـً ُذهآ تػد ِت
ًَٔوً
2431 ،شفً
3 / 62 .ذًدَت ُداد ل٘كـت ىادشه اس ىآ ذكسد
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ىاض٘ه ىاشٗا سد ساشل
6 / 49 ِلكاف( ذكسد
ىاٌ٘وًا 95
:ذكسد 3 / 59 - 9 / 39 نّ .ذؿ دسٍآشت ) ٓصات يٌ٘چ
ًَِوً ٌٖػ ي٘ت اّ
12 ات 92 ات ٍ يػ يػَته 5
/ 54 ِلكاف( لاػ
ىاٌ٘وًا 95 :ذكسد 4 / 57 - 6 / 51 ِت حٗاتً ات َؼوّ .تؿاد ساشل )
( ىاساكوّ ٍ قلاـل ٖؼًال ،ُذهآ تػد 10
ِک دَخ ؾٍّظپ سد )
عَوده صا ض٘لاًآاته ؽٍس ات 26
يٗا عَ٘ؿ ٖػسشت ِت ِک ِؼلاٌه
لاػ ي٘ت سد ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد مسذٌػ 2000
ات 2015
ذًدَت ِتخادشپ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ىاض٘ه ذًداد ىاـً ، ساشل
ىاْخ سد 50
ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
:ذكسد 61 - 38 سد ٍ )
ىاشٗا 30 ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
:ذكسد 37 - 23 يٗا .تػا )
ِتؿشف ِک تػا ٖلاح سد ( ىاساكوّ ٍ دادً
39 دَخ ٔؼلاٌه سد )
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ اس ًٖاشٗا لاؼگسضت ت٘ؼوخ سد ساشل
6 ٍ %
شّ صا ذًدشک ملاػا ٍ ُداد ؽساضگ يػَته ذح سد 1000
شفً
ًٖاشٗا 6
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ للاتخا ٕاساد شفً
سد .ذٌتؼّ ساشل
ٖلاوؿ ٕاكٗشهآ سد مسذٌػ يٗا عَ٘ؿ ،ًٖاْخ ؽساضگ ات ِؼٗامه ي٘ت اپٍسا ٍ 5
/ 5 ات % 6 / 11 ي٘ت ٖٗا٘ػآ ت٘ؼوخ سد ٍ ذكسد % 1
%
ات 5 / 7 ( تػا ُذؿ دسٍآشت % 41
، 40 .) ىاـً حٗاتً ٖلک ٖػسشت
ٖه مسذٌػ صا ٕشتلاات عَ٘ؿ اكٗشهآ ٍ ا٘ػآ تاؼلاٌه ِک ذّد
ٖت ٕاّاپ
ٖه ؽساضگ ٖٗاپٍسا تاؼلاٌه ِت تثؼت اس ساشل شگا .ذّد
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ِچ
ٖه تفاٗ اّداظً ِوّ سد ساشل ِت اها ،دَؿ
ٖه شظً
تػَپذ٘فػ ٕاّداظً سد ىآ عَ٘ؿ ىاض٘ه ِک ذؿس ( ذؿات ٕشتـ٘ت 42
) ىاـً شهاح ؾٍّظپ سد ىَ٘ػشگساشف حٗاتً .
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ي٘ت ٕساداٌؼه ٍ تثثه ٌٔتاس ِک داد ساشل
نّ ٍ ًَِوً ندح ات عَ٘ؿ ي٘ت ٕساداٌؼه ٍ ٖفٌه ٌٔتاس يٌ٘چ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ٌٖػ ي٘گًا٘ه ٍ تلاامه ساـتًا لاػ ات ساشل
شّ ِک تػاٌؼه يٗذت يٗا .دساد دَخٍ ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت ِچ
اٗ ٍ ذؿات شتوک داشفا ٌٖػ ي٘گًا٘ه ،ذؿات شتـ٘ت ًَِوً ندح ي٘ٗاپ ساـتًا لاػ ات تلاامه ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ىاض٘ه ،ذٌؿات شت
ٖت ( ىاساكوّ ٍ ٕذثػ .تػا شتـ٘ت ًٖاشٗا ٔؼهاخ سد ساشل 43
)
عَ٘ؿ ىا٘ت يوه 5
/ 18 ىاٌ٘وًا ِلكاف( ٕذكسد 95
:ذكسد
05 / 16
% - 02 / 12
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ )%
ساشل ذًداد ؽساضگ ىاًص سد
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ي٘ت ِک ساـتًا لاػ ات ىاساو٘ت سد ساشل
( تلاامه 939 / 0
; ( ًَِوً ندح ،)p 161
/ 0
; ٌٖػ ي٘گًا٘ه ٍ )p
ًَِوً
( اّ
105 / 0
; ٖلاح سد يٗا .دساذً دَخٍ ٕساداٌؼه ىاثتسا )p
ِک تػا ُذؿ ؽساضگ ٖٗاكٗشهآ ٍ ٖٗاپٍسا غهاَخ سد ِک تػا اّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ
ٖت ٕ يػ ؾٗاضفا ات ٖهَوػ ت٘ؼوخ سد ساشل
ٖه شتـ٘ت ،يػ ؾٗاضفا ات ٖٗا٘ػآ ٕاّسَـک سد ٖلٍ ،دَؿ
( تػا ُذـً ُذّاـه للاتخا يٗا عَ٘ؿ سد ٕش٘٘غت 45
، 44 سد .)
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ٖػسشت سد ت٘ؼٌخ ک٘كفت ِت ساشل
10
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
ًَِوً ندح ات ٍ ِؼلاٌه 1509
ِک 4 / 60 ل٘كـت ىادشه اس ىآ %
دَت ُداد
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ،ذً
ًٖاشٗا ىاًص سد ساشل 2
/ 54
ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
:ذكسد 3 / 66 - 7 / 41 ىادشه سد ٍ )
ًٖاشٗا 5 / 43 ىاٌ٘وًا ِلكاف( ذكسد 95
:ذكسد 3 / 56 - 6 / 31 )
ىاوّ .دَت
ٖه ُذّاـه ِک سًَ
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ دَؿ ساشل
ي٘ت فلاتخا ىاض٘ه ٍ ُدَت ىادشه صا شتـ٘ت ىاًص سد صا غٌخ ٍد
مسذٌػ عَ٘ؿ ِک اٌؼه يٗذت .دَت ساداٌؼه ىَ٘ػشگساشف ٍاحل
ٖت ٕاّاپ ات َؼوّ .دساد ٕ شتـ٘ت ٌٔتاس ىص ت٘ؼٌخ ات ساشل
ِت تاػلاًا عَ٘ؿ اً٘د سد گسضت ِؼلاٌه ٍد سد ،ُذهآ تػد
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ تػا ُذؿ ؽساضگ ىادشه صا شتـ٘ت ىاًص سد ساشل
( 46 - 44 ه ٖخشت ِك٘لاحسد يٗا .) يٗا عَ٘ؿ ي٘ت تٍافت تاؼلاٌ
( ذًداذً ؽساضگ اس ت٘ؼٌخ سد للاتخا 47
، 22 شگٗد َٕػ صا .)
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ حٗاتً ٖػسشت كًاٌه ک٘كفت ِت ساشل
ٖه ىاـً ٖٗا٘فاشغخ ٍ ٕشْؿ مسذٌػ عَ٘ؿ يٗشتـ٘ت ِک ذّد
ٖت ٕاّاپ سد ٕشْؿ ٔمٌٌه ةؼح شت ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد ساشل
ات دضٗ
4 / 66
ٍ ذكسد ىاشْت ات يثتشه ٕساو٘ت يٗا عَ٘ؿ يٗشتوک
ات 3 / 35 ِت ٕشْؿ كًاٌه ي٘ت ٕساداٌؼه فلاتخا ِک دَت ذكسد
تٍافت دَخٍ .ذهآ تػد ،ُذٌٌک ذؼتؼه لهاَػ ،ٕداظً ٕاّ
ٖه ًَِوً ندح ٍ ٖٗا٘فاشغخ ت٘ؼلَه ذًٌاه ٌٖ٘حه لهاَػ ذًاَت
ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ىاض٘ه سد غ٘ػٍ فلاتخا دادٗا ِت شدٌه
ٖت شل ( دَؿ فلتخه تاؼلاٌه سد سا 48
صا ٖتاػلاًا ىٌَکات اها ،)
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ ٔؼٗامه ض٘لاٗدَوّ تحت ىاساو٘ت سد ساشل
نْه صا .تػا ُذهاً٘ تػد ِت ٕشْؿ كًاٌه ةؼح شت ىاشٗا يٗشت
تٗضه سد ؾٍّظپ يٗا حٗاتً ىدَت غٗذت ،ِؼلاٌه يٗا مادًا ٕاّ
د يػَت تلاامه َٕدتؼخ ٍ ش٘خا لاػ ذٌچ ِئاسا ٍ شگـٍّظپ ٍ
تٗدٍذحه دَخٍ يٗا ات .دَت ٕش٘گَػ ىٍذت حٗاتً
يٗا ٕاّ
ٖفاک ٍ تلاامه ٖخشت لهاک يته ىدَثً عشتػد سد ِؼلاٌه حٗاتً ذٗدشگ ثػات ِک دَت تاؼلاٌه صا ٖخشت تاػلاًا ىدَثً
.ددشگ فزح ِؼلاٌه يٗا صا ىاًآ
ِجيتً
یزيگ
ت يثتشه لهاَػ ٍ عَ٘ؿ ي٘٘ؼت فذّ ات ؾٍّظپ يٗا مسذٌػ ا
ٖت ٕاّاپ ٕسٍشه ؽٍس ِت ىاشٗا ض٘لاٗدَوّ ىاساو٘ت سد ساشل
ماظً
عَ٘ؿ دَت ىآ صا ٖکاح حٗاتً .ذؿ مادًا ض٘لاًآاته ٍ ذٌه
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ ىاساو٘ت يٗا سد ساشل
6 / 49 يٗذت .تػا ذكسد
شّ صا ِک اٌؼه 100
أثٗشمت ىاشٗا سد ٕض٘لاٗدَوّ ساو٘ت شفً
49
ٕاّاپ مسذٌػ ِت لاتثه شفً
ٖت سد للاتخا يٗا عَ٘ؿ ٍ ُدَت ساشل
ؽساضگ ِؼٗامه سد .تػا شتـ٘ت ًٖاشٗا ىادشه ِت تثؼً ىاًص ىاػرا ذٗات اً٘د ىامً شٗاػ سد ِتاـه تاؼلاٌه ات ُذؿ ملاػا
ٖت ٕاّاپ مسذٌػ عَ٘ؿ تؿاد ض٘لاٗدَوّ تحت ىاساو٘ت سد ساشل
عَهَه يٗا .تػا ًٖاْخ تثؼً ات شتاشت ٍ ذٗذؿ ذح سد ىاشٗا خَت مصلا ٕاّساكّاس ِئاسا ،للاتخا يٗا عسدٍص ق٘خـت ِت ِ سد اس ىآ ؾّاک تْخ غلَه ِت ىاهسد ٍ ٕش٘گـ٘پ ٕاشت ماضلا ىاًص ىاساو٘ت ٍُشگ فَلخ ِت ٍ ًٖاشٗا ىلااؼگسضت
ٖه دساد . طاپس
یراشگ
ٔتؿس ٕاشتکد صا ٖتام٘محت حشً صا ٖـخت لكاح ِلامه يٗا ىاٍس زل .تػا ِ٘هٍسا ُاگـًاد صا ٖػاٌؿ شكـت ٍ ًٖادسذل ةتاشه ا
ُاگـًاد صا .نٗساد اس سَکزه ٕاّ
:یلاه یهاح ُاگـًاد ٖتام٘محت حشً صا ِتفشگشت ؾٍّظپ يٗا
ٕسٍاٌف ٍ تام٘محت ٖلاه تًٍاؼه تٗاوح ات ِک تػا ِ٘هٍسا .تػا ُذ٘ػس مادًا ِت ِ٘هٍسا ُاگـًاد
:غفاٌه رد ضراؼت .دساذً دَخٍ
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
عَيش مرذٌس یاّاپ
¬یب رازق رد ىاراويب تحت شيلایدَوّ
ىازیا
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش ىازیا یاّ
References:
1- Hemmati Z, Alidosti M, Reisi M. The Relation between the Quality of Life and Restless Legs Syndrome in Patients Undergoing Hemodialysisis Dialysis Centers in Chaharmahal and Bakhtiari, 2011. Journal of Critical Care Nursing 2012; 5(3):
145-50. [Persian]
2- Habibzadeh H, Lazari N, Ghanei-Gheshlagh R.
Relationship of Restless Legs Syndrome and Sleep Quality in Hemodialysis Patients. Iranian Journal of Medical-Surgical Nursing 2013; 2(1-2): 57-62.
[Persian]
3- Arab Z, Shariati A, Bahrami H, Asayesh H, Vakili M.
The Effect of Acupressure on Quality of Sleep in Hemodialysis Patients. Journal of Urmia nursing and midwifery faculty 2012; 10(2): 237-45. [Persian]
4- Rangarajan S, D’Souza GA. Restless Legs Syndrome in Indian Patients Having Iron Deficiency Anemia in a Tertiary Care Hospital. Sleep Medicin 2007;
8(3): 247-51.
5- Alidosti M, Hemate Z, Reisi M. Relationship between the Quality of Sleep and Restless Legs Syndrome among the Hemodialysis Patients Admitted to Dialysis Centers in Chaharmahal and Bakhtiari During 2011. Feyz 2013; 17(1): 85-90.
[Persian]
6- Kushida C, Martin M, Nikam P, Blaisdell B, Wallenstein G, Ferini-Strambi L, et al. Burden of Restless Legs Syndrome on Health-Related Quality of Life. Quality of Life Res 2007; 16(4): 617.
7- Lee HB, Ramsey CM, Spira AP, Vachon J, Allen R, Munro CA. Comparison of Cognitive Functioning among Individuals with Treated Restless Legs Syn-
drome (RLS), Untreated RLS, and No RLS. J Neuro- psychiatry Clin Neurosci 2014; 26(1): 87-91.
8- Comella CL. Treatment of Restless Legs Syndrome.
Neurotherapeutics 2014; 11(1): 177-87.
9- Winkelmann J, Prager M, Lieb R, Pfister H, Spiegel B, Wittchen H, et al. Anxietas Tibiarum. Depression and Anxiety Disorders in Patients with Restless Legs Syndrome. J Neurol 2005; 252(1): 67-71.
10- Ghanei-Gheshlagh R, Farajzadeh M, Zarei M, Baghi V, Dalvand S, Sayehmiri K. The Prevalence of Restless Legs Syndrome in Patients Undergoing Hemodialysis: A Systematic Review and Meta- Analysis Study. Basic and Clinical Neuroscience 2017; 8(2):105-12.
11- Kim JM, Kwon HM, Lim CS, Kim YS, Lee SJ, Nam H. Restless Legs Syndrome in Patients on Hemodialysis: Symptom Severity and Risk Factors. J Clin Neurol 2008; 4(4): 153-7.
12- Cotter PE, T O’Keeffe S. Restless Leg Syndrome: Is it a Real Problem? Therapeutics and Clinical Risk Management 2006; 2(4): 465-75.
13- Amiri MH, Bidaki R, Avazbakhsh MH, Mirhoseini H, Yamola M. Prevalence and Correlates of Restless Legs Syndrome in Chronic Renal Failure Patients Undergoing Hemodialysis. Koomesh 2019; 21(3):
493-7. [Persian]
14- Izadi N, Malek M, Nabavi SM. Prevalence of Restless Legs Syndrome and Its Related Factors in Patients with Multiple Sclerosis. J Mazandaran Univ Med Sci 2018; 28(161): 127-32. [Persian]
15- Giannaki CD, Hadjigeorgiou GM, Karatzaferi C, Pantzaris MC, Stefanidis I, Sakkas GK.
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
Epidemiology, Impact, and Treatment Options of Restless Legs Syndrome in End-Stage Renal Disease Patients: An Evidence-Based Review. Kidney Int 2014; 85(6): 1275-82.
16- Winkelmann J. Genetics of Restless Legs Syndrome. Current Neurology and Neuroscience Reports 2008; 8: 211-16.
17- Rezvani F, Sayadnasiri M, Rezaei O. Restless Legs Syndrome in Patients Infected with Helicobacter Pylori. Neurological Research 2018; 40(7): 583-7.
18- Terzi H, Terzi R, Zeybek B, Ergenoglu M, Hacivelioglu S, Akdemir A, et al. Restless Legs Syndrome Is Related to Obstructive Sleep Apnea Symptoms during Pregnancy. Sleep Breath 2015;
19(1): 73-8.
19- Lesage S, Earley CJ. Restless Legs Syndrome. Current treatment options in neurology 2004; 6: 209-19.
20- Farajzadeh M, Hosseini M, Ghanei-Gheshlagh R, Ghosi S, Nazari M, Nahid K. Investigating the Association Between Restless Leg Syndrome and Depression in Elderly. Iranian Journal of Rehabilitation Research in Nursing 2016; 2(3): 18-26.
[Persian]
21- Lee HB, Hening WA, Allen RP, Kalaydjian AE, Earley CJ, Eaton WW, et al. Restless Legs Syndrome is Associated with DSM-IV Major Depressive Disorder and Panic Disorder in the Community.
Neuropsychiatry 2008; 20(1): 101-5.
22- Jamalnia S. Investigating Restless Leg Syndrome and Its Severity in Nursing Students. Nursing development in health 2018; 8(20): 25-30. [Persian]
23- Hosseini H, Safavi M, Fesharaki M. Relationship between Hypertension and Restless Legs Syndrome
in Patients with Cardiovascular Diseases. IJRN 2018; 4(3):47-53. [Persian]
24- Molahosseini S, Mohammadzadeh SH, Kamali P, Tavakkoli-Shooshtari M. Frequency of Sleep Disorder and Restless Legs Syndrome in Patients Referring to Hemodialysis Units in University Hospitals in Tehran in 2003. Medical Sciences 2005;
15(1): 27-30. [Persian]
25- Marzband R, Hosseini SH, Hamzehgardeshi Z, Moosazadeh M. Attitude of Nurses and Nursing Students to Spiritual Care in Iran: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Mazandaran Univ Med Sci 2019; 29(173): 153-63. [Persian]
26- Von Elm E, Altman DG, Egger M, Pocock SJ, Gøtzsche PC, Vandenbroucke JP, et al. The Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology (STROBE) Statement: Guidelines for Reporting Observational Studies. Bulletin of the World Health Organization 2007; 85: 867-72.
27- Borenstein M, Hedges LV, Higgins JP, Rothstein HR.
A Basic Introduction to Fixed‐Effect and Random‐ Effects Models for Meta‐Analysis. Res Synth Methods 2010; 1(2): 97-111.
28- Azami M, Sayehmiri K. Prevalence of Diabetes Mellitus in Iranian Patients with Thalassemia Major:
A Systematic Review and Meta-Analysis. J Mazandaran Univ Med Sci 2016; 26(141): 192-204.
[Persian]
29- Rafie S, Jafari M, Azizi M, Bahadoram M, Jafari S.
Restless Legs Syndrome in Hemodialysis Patients.
Saudi J Kidney Dis Transpl 2016; 27(2): 326-30.
30- Eftekhari A, Nasiriani K, Mirzaei S, Ardakani SA.
Predictive Factors of Restless Leg Syndrome in
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
عَيش مرذٌس یاّاپ
¬یب رازق رد ىاراويب تحت شيلایدَوّ
ىازیا
زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش
ُاگشًاد ىازیا یاّ
Hemodialysis Patients. J Renal Inj Prev 2016; 5(2):
89-93.
31- Shahraki ME, Arbabisarjou A, Shahraki-Vahed A, Asadi-Bidmeshki E. Relationship between Chemical Parameters and Restless Legs Syndrome in Hemodialysis Patients of Zabol City. Scholars Research Library 2015; 7(11): 313-7. [Persian]
32- Rohani M, Aghaei M, Jenabi A, Yazdanfar S, Mousavi D, Miri S. Restless Legs Syndrome in Hemodialysis Patients in Iran. Neurological sciences 2015; 36: 723-7.
33- Chavoshi F, Einollahi B, Sadeghniat Haghighi K, Saraei M, Izadianmehr N. Prevalence and Sleep Related Disorders of Restless Leg Syndrome in Hemodialysis Patients. Nephrourol Mon 2015; 7(2):
E24611.
34- Beladi-Mousavi SS, Jafarizade M, Shayanpour S, Bahadoram M, Moosavian SM, Houshmand G.
Restless Legs Syndrome: Associated Risk Factors in Hemodialysis Patients. Nephrourol Mon 2015; 7(6):
e31967. [Persian]
35- Bidaki R, Dabestani-Tafti T, Mirhosseni H, Amiri- Hosseini M, Pourrashidi-Boshrabadi A, Arab- Baniasad F. Prevalence of Restless Leg Syndrome and Related Factors in Patients Under Chronic Hemodialysis. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences 2014; 16(9): 95. [Persian]
36- Sharifi M, Samimagham H, Golmirzaei J, Baghban M, Hosseini S, Paknahad A, et al. Restless Legs Syndrome in Hemodialysis Patients. International Electronic Journal of Medicine 2013; 2(1): 27-34.
[Persian]
37- Hemmati Z, Alidosti M. Frequency of Restless Legs Syndrome in Hemodialysis Patients Referring to Chaharmahal and Bakhtiari Province Hospitals.
JHC 2012; 14(4): 28-34. [Persian]
38- Samilipour H, Azizi F, Motamed N, Taiebi N, Delavar Kasmaie H, Karimi M. Restless Leg Syndrome and Its Association with Serum Ferritin in Dialysis Patients in Bushehr Province, 2006. Iran South Med J 2009; 12(3): 206-13. [Persian]
39- Fereshtehnejad SM, Rahmani A, Shafieesabet M, Soori M, Delbari A, Motamed MR, et al. Prevalence and Associated Comorbidities of Restless Legs Syndrome (RLS): Data from a Large Population- Based Door-To-Door Survey on 19176 Adults in Tehran, Iran. Plos one 2017; 12(2): 0172593.
40- Koo BB. Restless Leg Syndrome across the Globe:
Epidemiology of the Restless Legs Syndrome/Willis- Ekbom Disease. Sleep Med Clin 2015; 10(3): 189-205.
41- Spolador T, Allis JCS, Pondé MP. Treatment of Restless Legs Syndrome. Brazilian Journal of Psychiatry 2006; 28(4): 308-15.
42- Sorbi MH, Issazadegan A, Soleimani E, Mirhosseini H. Prevalence of Restless Legs Syndrome in Iran: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of Community Health Research 2020; 9(3): 191-202.
[Persian]
43- Abdi A, Nazari M, Niksima SH, Baghi V, Ghanei Gheshlagh R. Prevalence of Restless Legs Syndrome in Pregnant Women in Asia: Systematic Review and Meta-Analysis. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility 2018; 21(Supple): 10-8.
[Persian]
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
44- Sorbi MH, Issazadegan A, Soleimani E, Mirhosseini H. Relationship between Demographic Characteristics, Depression and Insomnia with Restless Legs Syndrome: A Case-Control Study of Adults Aged 17-70 Years in Yazd. Journal of Community Health Research 2020; 9(2): 81-9.
[Persian]
45- Ohayon MM, O’Hara R, Vitiello MV. Epidemiology of Restless Legs Syndrome: A Synthesis of the Literature. Sleep Medicine Reviews 2012; 16(4):
283-95.
46- Innes KE, Selfe TK, Agarwal P. Prevalence of Restless Legs Syndrome in North American and
Western European Populations: A Systematic Review. Sleep Med 2011; 12(7): 623-34.
47- Batool-Anwar S, Li Y, De Vito K, Malhotra A, Winkelman J, Gao X. Lifestyle Factors and Risk of Restless Legs Syndrome: Prospective Cohort Study. J Clin Sleep Med 2016; 12(02): 187-94.
48- Habibzade H, Khalkhali H, Ghaneii R. Study of the Relationship between Restless Legs Syndrome and Sleep Disturbance among Patients in Critical Care Units. Journal of Critical Care Nursing 2011; 4(3):
153-8. [Persian]
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Received: 4 Mar 2021
Vol 30| Nov 3 | Jun 2022 Accepted: 28 Jun 2021
Prevalence of Restless Legs Syndrome in Iranian Patients under Hemodialysis: A Systematic Review and Meta-Analysis Study
Mohammad Hossein Sorbi*1, Bahareh Baharvand2, Fatemeh Dehghanniry2, Mohammad Reza Gol Mohammadi Shooroki2, Melina Jafarzadeh2
Review Article
Introduction: Recent studies have contradictory reports of the overall prevalence of restless legs syndrome in hemodialysis patients. Therefore, the aim of this study was to help eliminate ambiguity about the prevalence of restless legs syndrome in Iranian hemodialysis patients by systematic review and meta-analysis study.
Methods: This study was performed based on PRISMA checklist. Documents were obtained from English and Persian databases such as Magiran, Sid, Medilib, Iranmedex, Irandoc, CIVILICA, ISC, Pubmed, Scopus, Springer, and Google Scholar Engine from 2000 to 2021. All reviewed articles with selection criteria were evaluated qualitatively with the STROBE checklist. Comprehensive Meta-analysis (CMA-2) software was used to analyze the data by meta-analysis random effects method.
Results: Prevalence of restless legs syndrome in the patients under hemodialysis was estimated to be 49.6%
(95% CI: 39.9-59.3) in 13 studies with 2431 Iranian samples that 62.3% of whom were men. The prevalence of this disorder was 54.2% in Iranian women (95% CI: 41.7-66.3) and 43.5% in Iranian men (95% CI: 31.6- 56.3). The most and least prevalence of restless legs syndrome in hemodialysis patients was respectively in Yazd (66.4%) and in Tehran (35.3%). In addition, regression analysis showed that there was a significant relationship between sex, urban areas, sample size and age of patients with restless legs syndrome.
Conclusion: The prevalence of restless legs syndrome is high in Iranian hemodialysis patients, which early diagnosis, prevention and treatment of this disorder in adults seems necessary.
Keywords: Restless Legs Syndrome, Hemodialysis, Systematic Review, Meta-Analysis, Iran.
Citation: Sorbi M.H,Baharvand B, Dehghanniry F, GolMohammadi shooroki M.R, Jafarzadeh M. Prevalence of Restless Legs Syndrome in Iranian Patients under Hemodialysis: A Systematic Review and Meta-Analysis Study.
J Shahid Sadoughi Uni Med Sci 2022; 30(3): 4620-32.
1Department of Psychology, Faculty of Humanities, Urmia University, Urmia, Iran.
2Department of Counseling and Psychology, Faculty of Humanities, Ardakan University, Yazd, Iran.
*Corresponding author: Tel: 09131560290, email: [email protected]
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]
