ِلجه يولع يطٍّصپ
ُبگطًاد مَلع يكضسپ ذيْض يقٍذص دسي
Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences
ُرٍد 32
،
ُربوض 01
، ید 0231 Vol. 23, No.10, Jan 2016
ِحفص : 359 - 312 Pages: 943-956
یسررب شخب هراصع رثا
رب هزیراشوخ هایگ ییاوه یاه تست
یاه
ذبک یدرکلمع ی
یلک و یو تر رد یاه
قاچ رپیه
یملورتسلک هذش
رذيح آ بببببق
*
یربكلگ ييسح ،0
،3
يعراز يلع ،2
یسيگٌچ ذيعس آ
يًبيتض
1
ُذيكچ
ِهذقه
یهبچ:
،ىَخ یربؾكزپ زیظً ىآ سا یؽبً كراَػ ٍ ةزچ ذجً
، عًَ تثبید 2
ٍ ییبعربً
یبّ
یَیلً
ذیذْت یلفا دراَه سا ُذًٌٌ
تبیح یه یولت دزگ
ً .ذ ِؼلبغه زضبح ؼٍّضپ فذّ يیازثبٌث یعرزث
ؼخث ُربقػ زثا ُشیربؽَخ ُبیگ ییاَّ یبّ
(
Echinophora platyloba
) زث تغت ٍ ىذث ىسٍ تازییـت ِیلً ٍ ذجً یدزٌلوػ یبّ
تر رد زپیّ مبچ یبّ
یولٍزتغلً
یه ذؽبث .
شٍر يسررب
ِؼلبغه يیا رد :
،یثزدت 40 رد ربتغیٍ داضً زً تر زع حٌپ
ٍُزگ ( 8 )n=
،لهبؽ ذّبؽ ،یدبػ ییاذؿ نیصر بث لزتًٌ
زپیّ
لٍزتغلً
یو
ٍُزگ ٍ ةزچ یاذؿ نیصر بث یثزدت یبّ
یولٍزتغلًزپیّ
یلهاذح سٍد تیتزت ِث ًِ ُذؽ 100
ظعَته ، 200
ٍ
یزثًاذح 300
یلیه
َلیً زّ یاسا ِث مزگ ىذث ىسٍ مزگ
ُبیگ یلٌلاٍرذیّ ُربقػ
ُشیربؽَخ ث ار
ِ تكبیرد صاٍبگ ترَف ذًدزً
. رد ىبیبپ
ُرٍد ( 42
ُسٍر ) یعرزث تْخ ، ،لٍزتغلً ىاشیه
یلیث ،ىَخ ُرٍا ىصٍزتیً ،يیٌیتازً
،يیثٍر آ ،يیئتٍزپ لبتَت ،يیهَجل يیًلاآ
سازلغًازتٌَیهآ (
)ALT
سازلغًازتٌَیهآ تبتربپعآ ٍ (
)AST
ٍ سبتبلغك يیلبٌلآ (
)ALP
ٍ مبدًا یزیگًَخ
ٍ ِیشدت درَه تبػلاعا لیلحت
تكزگ رازه .
جيبتً
لٍزتغلً ىاشیه:
، ،ALT
ٍAST
ٍُزگ ردALP
تكبیرد یبّ
ُذًٌٌ
لهاذح سٍد ی
زثًاذح ٍ ی ؼّبً ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً ُربقػ
یٌؼه یراد تؽاد (
P≤05/0 ).
ىاشیه آ يیئتٍزپ لبتَت ٍ يیهَجل تكبیرد ٍُزگ رد
ُذًٌٌ
زثًاذح سٍد ی
ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً ُربقػ یاشكا
ؼ
تكبی ( 05 /
P≤0 ).
تكبیرد ٍُزگ رد شیً ىذث ىسٍ
لهاذح سٍد ُذًٌٌ
ی
ُربقػ یٌؼه ؼّبً ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً
ىبؾً ار یراد داد
( 05 /
P≤0 .)
ِجيتً
یريگ
ُشیربؽَخ ُبیگ ُربقػ:
ث ، ِ ُضیٍ
رد لهاذح سٍد ی
، یذجً تظبلح تیفَقخ زث ٍُلاػ یه
ًاَت ذ ث ِ يی ىاٌَػ تعبٌه ذیذًبً
ىَخ یثزچ ىبهرد رد ىسٍ ِكبضا ٍ
دبٌْؾیپ دَؽ .
ُشاٍ
یبّ
یذيلک
ُشیربؽَخ:
،
ِیلً ،ذجً
تر ،لٍزتغلً ، يیٌیتازً ،
1 -
،ربیدبتسا و مولع دحاو ،یسبنش تسیس هوزگ لاسا داسآ هبگشناد ،تبقیقحت
یم نبجنسرا دحاو
2 -
،دشرا یسبنشربک یوجشناد لاسا داسآ هبگشناد ،تبقیقحت و مولع دحاو ،یسبنش تسیس هوزگ
نبجنسرا دحاو یم
3 - ،ربیدبتسا نازیا ،هدببآ ،یملاسا داسآ هبگشناد ،هدببآ دحاو ،یصولویشیف هوزگ
4 - ربیشناد
، شناد ،یصولویشیف هوزگ مولع هبگ
کارا یکششپ
* ( هدنسیون لوئسم )
؛ نفلت : 91177913196
، تسپ یکینوزتکلا [email protected]:
خیربت تفبیرد : 3 / 5 / 1314 خیربت
شزیذپ : 12 / 1 / 1314
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
944
يسررب صخب ُربصع رثا سيربضَخ ُبيگ يياَّ یبّ
… ُ
ه
ِهذق ِوثبع یعرزث یهبچ ىآ سا یؽبً كراَػ ٍ زث ىبتعبث سا لجه ِث
یه .ددزگ طازوث ، ىبتعبث ىبًَی يؽشپ
، یًبْگبً ٍزه ًِ دَوً ُربؽا
ث ِ یه زؿلا دازكا سا زتؾیث مبچ دازكا رد یؼیجع رَع ذؽبث
.
یلػَثا بٌیع رد راردا يیزیؽ نؼع قیفَت ِث شیً نّدساٍد ىزه لیاٍا
تعا ُدزً ُربؽا یتهلاع زث ىآ تازغخ ِث يیٌچوّ ٍ (
1 ).
ُسٍزها یهبچ ث ِ ذیذْت لهبػ يی ىاٌَػ تهلاع ُذًٌٌ
رد
ِؼعَت یبّرَؾً
یه ِؼعَت لبح رد ٍ ِتكبی ذؽبث
( 2 ).
سا يیزتوْه
یهبچ ٍ ىسٍ ؼیاشكا سا یؽبً تلالاتخا یه
ِث ىاَت ذجً یربویث
ةزچ ، عًَ تثبید یربویث 2
ث ٍ
ِ لبجًد آ ى ییبعربً
یبّ
یَیلً
دَوً ُربؽا (
3 ).
ماذًا سا یٌی ذجً
لَئغه ًِ تعا ىذث نْه یبّ
ىَهرَّ نیظٌت ٍ شتٌع ،غكد ،ازلف حؽزت ،نغیلَثبته یبّ
یرٍزض
یه ذؽبث . طبغح زپ ٍ يیزت فزقه
نیشًآ يیزت ،ذجً یقیخؾت یبّ
لهبؽ ًِ ذٌتغّ بّسازلغًازتٌَیهآ سازلغًازتٌَیهآ يیًلاآ
( )ALT
ٍ
سازلغًازتٌَیهآ تبتربپعآ (
)AST
یه .ذٌؽبث يیا حغع يتكر لابث
نیشًآ تعا یذجً تیعآ ًِبؾً ىَخ رد بّ
( 4 ).
ِیلً
بّ
شیً
یٌؼی یًٍرد ظیحه تبجث ،ىذث ِتیرلاَوعا نیظٌت رد
ٍ تبؼیبه تبجث تیلٍزتٌلا
تیجثت ،ىذث یبّ
ٍ ىذث تبؼیبه pH
ذًٌبه داَه سا یخزث تخبع يیٌچوّ
يیذًلاگبتعٍزپ ٍ ،بّ
ید ذًراد ؼوً يیتیَپٍزتیرا ٍ لٍزلیغلً ِلًَ یغًٍرذیّ
( 5 ).
ىَخ ُرٍا ىصٍزتیً ىاشیه (
BUN= Blood Nitrogen Urea
ٍ )
حیار سا شیً يیٌیتازً
ًِبؾً يیزت دزٌلوػ یّبگؾیبهسآ یبّ
ِیلً
یه ك بث یٌیدشً طبجترا ٍ ذٌؽبث ذًراد رلاٍزهَلگ ىَیعازتلی
( 6،7 ) .
یربویث یذجً یبّ
یهبچ ٍ ىسٍ ِكبضا ،یَیلً ، یًبْخ تلاٌؾه سا
یه یربویث يیا یازث ُدبلتعا درَه ییبیویؽ یبٍّراد ٍ ذٌؽبث بّ
ذٌتغّ یجًبخ كراَػ یاراد تلؿا (
8 ).
یعزتعد تلَْع تلػ ِث ییٍراد ىبّبیگ
، ؼّبً
كراَػ
یبٍّراد ِتغیبؽ یبّ يیشگیبخ ىاٌَػ ِث تعبٌه تویه ٍ یجًبخ یػبٌف
، ؿبخ رَع ِث زیخا ِّد ذٌچ رد ٍ ُدَث ِخَت درَه ُراَوّ
درَه
ِتكزگ رازه ىازگؾٍّضپ ِخَت ذًا
ذض تازثا ٍ ، ٍ یثزچ
تظبلح بًْآ سا یربیغث یذجً ُذًٌٌ
ٌِهرد ِلوخ سا (
4
ِكزخ ،) ( 3 ،)
حًٌبً
( 7 ا ُذؽ ذیئبت ) .تع
ُدزتغگ غجٌه ییٍراد ىبّبیگ یا
سا
ذیعا يیلٌَك ٍ بّذیئًٍَلاك بّ
، یتًآ تیفبخ بث يًبت ربیغث یًاذیغًا
یه یَه ذٌؽبث ( 3 ).
مبً بث ُشیربؽَخ ییٍراد ُبیگ یولػ
Echinophoraplatyloba
ِعبیپآ ُداًَبخ سا
ٍ یاراد 4 لهبؽ ًِ تعا ىازیا رد یهَث ًَِگ
E.orientalis
،
E.sibthorpiana
،
E.Echinophora platyloba
یه رذٌؾً ٍ ؽارَت ؾیت ،ُسٍربؽَخ ،ُشیربؽَخ یعربك رد ٍ ذؽبث
یه ُذیهبً
دَؽ لٌؽ(
1 .)
لٌؽ 1 : ؼخث ییاَّ یبّ
ُشیربؽَخ ُبیگ Echinophora platyloba(
)
يیربهًَ
یلپ ،بّ
يیلتعا ییًَشع ،بّذیئًٍَلاك ،بّ
يپزت ٍ بّ
بّذیلبتك (
Phtalides
يیا نْه ییبیویؽ تبجیًزت ِلوخ سا ) ذٌتغّ ُداًَبخ
( 9 ) .
E.platyloba
ث ِ یحاًَ رد یؼیعٍ رَع
ث ىازیا شًزه ٍ ةزؿ ِ
یًارَخ یشجع يی ٍ اذؿ يی ىاٌَػ
بببببقآ رذيح ىاربكوّ ٍ
945
يًبهرد ـ يتضاذْب تبهذخ ٍ يكضسپ مَلع ُبگطًاد ِلجه دسي يقٍذص ذيْض
ٍ تسيب ُرٍد مَس
ُربوض ، نّد ، ید 0231
یه فزقه ث ىآ سا یتٌع تع رد .دَؽ
ِ ىاٌَػ
یتًآ د يیدَوعبپعا یه ُدبلتعا ُرٌَوغید ر
ددزگ ( 10 ) ٍ
یتًآ تازثا شیً یّبگؾیبهسآ تبؼلبغه یٍر زث ىآ يیدَوعبپع
یه رازه یعرزث درَه ار مَئلیا ذّد
( 10،11 ).
یتًآ تیلبؼك یًاذیغًا
یلٌلا ُربقػ ٍ يؿٍر
ربؽَخ
ّشی درَو آ تعا ِتكزگ رازه ذیئبت ٍ ؼیبهس (
12 ).
بث
يیٌچوّ ٍ ُشیربؽَخ ُبیگ ُزثَه تبجیًزت رَضح ِث ِخَت یتًآ تیفبخ یه زظً ِث ،ىآ یًاذیغًا
ُربقػ ًِ ذعر
ٍ ذجً تیلبؼك ٍ لٍزتغلً ىاشیه زث یزثَه تازثا ُشیربؽَخ
،ذؽبث ِتؽاد ِیلً
ِؼلبغه ًَِگچیّ ىًٌَبت بها زث یٌجه یا
ُربقػ زیثبت
،لٍزتغلً ،ىذث ىسٍ تازییـت زث ُبیگ يیا
تغت ذجً یدزٌلوػ یبّ
(
،يیئتٍزپ لبتَت ىاشیه ،يیهَجلآ
سبتبلغك يیلبٌلآ (
)ALP
سازلغًازتٌَیهآ يیًلاآ ، (
)ALT
،
سازلغًازت ٌَیهآ تبتربپعآ (
)AST
یلیث ٍ ، يیثٍر
) ٍ
ِیلً
( ىاشیه ىَخ ُرٍا ىصٍزتیً
( ٍ )BUN
يیٌیتازً
) تر رد یبّ
زپیّ
فذّ زها يیا ًِ تعا ِتكزگً ترَف یولٍزتغلً
زضبح ِؼلبغه یه
.ذؽبث
يسررب شٍر یٍر زث ًِ تعا یثزدت ِؼلبغه يی زضبح ؼٍّضپ 40
تعا ِتكزگ مبدًا ربتغیٍ داضً زً ییازحف ػَه زع .
رد
هبوت ی ربً لحازه
، تبًاَیح بث ربً ملاخا یبّذً
یٌؽشپ ػسَهآ ٍ ىبهرد تؽاذْث تراسٍ ةَقه یّبگؾیبهسآ ذیدزگ تیبػر .
سا تبًاَیح مزع ِغعَه
سازیؽ یسبع ٍ ِیْت
تبًاَیح ُبگؾیبهسآ رد آ
ػرٍزپ ٍ ػسَه تبًاَث
( طربك ىبتعا /
ىازیا ) ذٌتكزگ رازه ِؼلبغه درَه .
یبهد رد تبًاَیح 22
بت 26
یتًبع ِخرد دازگ
ٍ تذه ِث 12 ٍ یٌیربت تػبع 12
تػبع
ذًدزً اذیپ رازوتعا ییبٌؽٍر .
ٍُزگ
ِؼلبغه درَه یبّ
،ؼیبهسآ درَه تبًاَیح ث
ِ رَع ِث یكدبقت 5
ٍُزگ 8 ییبت
زیس تیتزت ِث نیغوت
یذٌث ذًذؽ : لزتًٌ ٍُزگ ًِ
یع رد
ؼیبهسآ تذه
، ٍ ُدزًٌ تكبیرد ییٍراد بی للاح ًَِگچیّ
ذًدَث یدبػ ییاذؿ نیصر ربویت تحت .
ذّبؽ ٍُزگ تر ،
یبّ
ُذؽ یولٍزتغلًزپیّ
ُرٍد یع ًِ
آ سٍر زّ ؼیبهس 2/0
یلیه
ٍراد للاح زتیل (
يیلبع لبهزً
) ث ار ِ تكبیرد صاٍبگ ترَف
یه ذًدزً
. یثزدت ٍُزگ 1
، تر یولٍزتغلًزپیّ یبّ
ًِاسٍر ًِ
ُربقػ
ُبیگ یلٌلا ِث ٍ صاٍبگ ترَف ِث ار ُشیربؽَخ
ىاشیه 100
یلیه مزگ / مزگَلیً
( لهاذح سٍد ی
).
یثزدت ٍُزگ 2
لهبؽ تر یولٍزتغلًزپیّ یبّ
ًِاسٍر ًِ
ُبیگ یلٌلا ُربقػ
ُشیربؽَخ ث ار
ِ ِث ٍ صاٍبگ ترَف ىاشیه
200 یلیه مزگ / مزگَلیً
( سٍد ظعَته ) یه تكبیرد ذًدزً
.
یثزدت ٍُزگ 3
لهبؽ
، تر یولٍزتغلًزپیّ یبّ
ًِ
ًِاسٍر ُبیگ یلٌلا ُربقػ
ُشیربؽَخ ِث ٍ صاٍبگ ترَف ِث ار
ىاشیه 300 یلیه مزگ / مزگَلیً
( اذح سٍد زثً
) تكبیرد
یه ذًدزً
( 12 ) . ؼیبهسآ ُرٍد لَع 42
سٍر يیا یع ًِ دَث
ٍراد للاح ٍ ُربقػ شیَدت ُرٍد تػبع طار
9 ِث حجف
مبدًا صاٍبگ ترَف یه
تكزگ ُرٍد یع ٍ آ
زث ٍُلاػ ؼیبهس
ٍُزگ ،ذّبؽ ٍُزگ زپ یاذؿ بث ربویت تحت شیً یثزدت یبّ
ذًدَث لٍزتغلً
. ذؼث ث ُرٍد يیا ىبیبپ سا ِ
یؽَْیث ِلیعٍ
ث زتا بث قیلخ ِ
یبّرَتًا تظلؿ ىاشیه یثبیسرا رَظٌه
ذؼث ٍ ذهآ لوػ ِث تله سا یزیگ ىَخ ،بوعلاپ ییبیویؽَیث صَیلیزتًبع سا ىدزً
ث ىَخ ىاشیه ِ 3000
،ِویهد رد رٍد
مزع
ُساذًا تْخ ٍ اذخ بّ
درَه یبّرَتًبك یزیگ ِث زظً
ذؽ ُداد لبوتًا ُبگؾیبهسآ .
لٍزتغلً زپ یاذؿ ِیْت َُحً
لٍزتغلً زپ یاذؿ ِیْت ػٍر 2
:%
ث ِ ةزچ زپ رَظٌه
سا تیتزت ِث ،اذؿ ىدزً
5 / 0 ذیعا ذفرد يیلًَ
،ىزه(
3671 ،) 2 لٍزتغلً ذفرد ،ىزه(
3672 ٍ ،) 5 يؿٍر ذفرد
ىَتیس زٌث مَك(
- )بٌتا يیا ِث .ذیدزً ُدبلتعا
،َحً
سا ظپ ًِ
مزگ ىدزً
5 یبهد بت ىَتیس يؿٍر مزگ 70
یتًبع ِخرد ،دازگ
2 ٍ لٍزتغلً مزگ 5
/ 0 .ذؽ لح ىآ رد يیلًَ ذیعا مزگ
ُدبه یٍر زث لفبح 5
/ 92 طَلخه ٍ ِتخیر يؾخ یاذؿ مزگ
یه ِلفبح لَلحه .ذؽ ث تغیبث
ِ لً ذیلع لص يی ترَف
تیلپ حغع .دزیگث ازك ار بّ
ةازخ سا یزیگَلخ یازث ىذؽ
رد سٍر ٍد یازث ظوك ىبًآ یاذؿ ذؽ یؼع تبًاَیح یاذؿ لبچخی
C°
4 ذؽ یراذْگً
( 6،13 ).
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
946
يسررب صخب ُربصع رثا سيربضَخ ُبيگ يياَّ یبّ
… ُ
ػٍر
ُربقػ یزیگ
ُبیگ ؼخث ظعَت زظً درَه ُبیگ اذتثا ُبگؾًاد یعبٌؽ
رًَ مبیپ آ یهَیربث زّ ًَِوً بث ،ُدبث (
ذً
004 ، 046 ، 091 ) آ ى
تكزگ رازه ذیئبت درَه ٍ ِغیبوه .
یلٌلا ُربقػ ِیْت تْخ
ُشیربؽَخ
، ؼخث ِیْت سا ظپ ىدزًاذخ ٍ ُبیگ ییاَّ یبّ
یقلبخبً
،ىآ یبّ
راذوه 700 ث ُبیگ سا مزگ ِ
ةبیعآ ِلیعٍ
ٍ درَخ تجغً بث 1
ِث 5 يیلیتا لٌلا بث 90
% طَلخه
ٍ ذؽ
تذه سا ظپ 24
ُبگتعد یٍر تػبع ىبٌت
ُداد رازه ُذٌّد
فبف قیه ٍ یكبف ذؿبً ظعَت لفبح ُربقػ ظپع ،ذؽ يیلیتا لٌلا ُذًبویهبث ِلبلت یٍر زث ُذؽ 70
% ٍ ُذؽ ِتخیر
ًادذده تذه ِث 24
ىبٌت ُبگتعد یٍر زث تػبع رازه ُذٌّد
لٍا ُربقػ ِث ٍ فبف ُذهآ تعد ِث ُربقػ ُربثٍد ٍ ذؽ ُداد ذؽ ِكبضا .
ىآ سا ذؼث
، رد ُربقػ رد لاخ رد زیغوت ُبگتعد
یبهد
C°
60 ؼخزچ رٍد ٍ 70
% ندح ٌِیًبهس بت ذؽ زیغوت
ذیعر ِیلٍا ندح ندٌپ يی ِث ُذًبویهبث .
تلبح يیا رد
یهبث ُربقػ ٍ اذخ ُبگتعد سا ُربقػ ىشخه دزع سا ظپ ُذًبه
ندح بث ربث زّ رد ٍ ِجتزه ِع ىذؽ 50 cc
ِتًبًد مزكٍزلً
ذؽ . یهبث رد ُذًبه یبهد رد ٍ ذؽ ِتخیر یزتپ فزظ
C°
50
ذؽ يؾخ ىٍآ ُبگتعد رد .
ُذهآ تعد ِث ُربقػ سا تیبًْ رد
( دٍذح 11 زّ یاسا ِث مزگ 100
ُذؽ دزخ ُبیگ مزگ ُربقػ
ث ِ
ُذهآ تعد )
ث ٍ ُبیگ يیا سا ِ
يیلبع لبهزً ِلیعٍ
تظلؿ یلیه تغح زث سبیً درَه تٍبلته یبّ
زّ یاسا ِث مزگ
ت ىاَیح ىسٍ مزگَلیً
ذًذؽ ِیْ
( 14 ).
ُساذًا ػٍر زتهاربپ یزیگ
یبّ
ییبیویؽَیث یهزع لٍزتغلً ىاشیه
ساذیغًا لٍزتغلً یویشًآ ػٍر ِث بث
ٍبً ىبهرد تًزؽ تیً سا ُدبلتعا (
ىازیا ) يیزتویزلبً نیزع سا
ذیدزگ يییؼت .
ؼدٌع یازث يیئتٍزپ لبتَت ىاشیه
ػٍر ِث)
Biuret Reaction End Point
)،
يیهَجلآ ػٍر ِث(
Bromocresol Green
) سبتبلغك يیلبٌلآ ، (
ػٍر ِث
P-Nitrophenyl phosphate AMP
) ، ىاشیه نیشًآ یبّ
يیًلاآ
سازلغًازتٌَیهآ
ٍ سازلغًازت ٌَیهآ تبتربپعآ
ِث(
تبلغك زكبث ػٍر
،)DGKC
ىَخ ُرٍا ىصٍزتیً
ید ػٍر ِث(
لیتعا )نیغًًََه ،
یلیث يیثٍر ٍ ػٍر ِث یگوّ ُبگؾیبهسآ رد يیٌیتازً
ر
َیدا یعاًََویا
(RIA)
سا ُدبلتعا بث ٍ ىَهسآ طربپ تیً ،
ُبگتعد
RIA-1000
، ىٌَیٌٌت لذه آ_
مبدًا بٌیزه
تكزگ ( 6،15 ).
ث یبّ يیگًبیه ِ
ُذهآ تعد
ُساذًا سا ىاشیه یزیگ
ٍُزگ رد رًَذه یبّرَتًبك یربهآ ىَهسآ نیزع سا قلتخه یبّ
one way ANOVAs
تغت ٍ
Tukey
ٍ
T test
ِیشدت درَه
تكزگرازه یربهآ لیلحت .
لیلحت ٍ ِیشدت ِیلً
بث یربهآ یبّ
مزً سا ُدبلتعا یربهآ راشكا
SPSS
ِخغً
17 زظً رد بث ٍ يتكزگ
(
P≤05/0 ) ذؽ مبدًا ، .
جيبتً
يیهَجلآ ىاشیه تكبیرد ٍُزگ رد
زثًاذح سٍد ُذًٌٌ
ُربقػ (
mg/kg
400 ) ٍُزگ ِث تجغً
ِث تجغً يیٌچوّ ٍ ذّبؽ
ٍُزگ زیبع یٌؼه ؼیاشكا بّ
ىبؾً ار یراد داد
. يیٌچوّ
ىاشیه
آ تكبیرد ٍُزگ رد يیهَجل سٍد ُذًٌٌ
لهاذح (
mg/kg
100 ) ٍ
ظعَته (
mg/kg
200 )
ُربقػ
، یٌؼه تازییـت ِث تجغً ار یراد
ىبؾً ذّبؽ ٍُزگ داد
( 043 / 0 ) p=
لٍذخ(
1 ).
بببببقآ رذيح ىاربكوّ ٍ
947
يًبهرد ـ يتضاذْب تبهذخ ٍ يكضسپ مَلع ُبگطًاد ِلجه دسي يقٍذص ذيْض
ٍ تسيب ُرٍد مَس
ُربوض ، نّد ، ید 0231
لٍذخ 1 :
ِتكبی ىَهسآ حیبتً سا لفبح یبّ
ىاشیه زث یربهآ یبّ
رَتًبك بوعلاپ ییبیویؽَیث یبّ
P value
يلكلاٍرذيّ ُربصع ربضَخ ي
ُس (111mg/kg)
يلكلاٍرذيّ ُربصع
ُسيربضَخ (311mg/kg)
يلكلاٍرذيّ ُربصع
ُسيربضَخ (011mg/kg)
لرتٌک( ذّبض
)يتببيد لرتٌک
ٍُرگ
بّرتهاربپ P=0/043 5/1±0/26†β¥ 4/60±0/07 4/40±0/17 4/51±0/22 4/64±0/10 ييهَبلآ
(mg/dl)
P=0/019 9/73±0/64† β ¥ 8/10±0/08 8/08±0/35 8/51±0/36 8/51±0/20 لک ييئتٍرپ (mg/dl)
P=0/001 1020±83† 1271±137† 534±88† α ¥ 1722±225 1235±88 زبتبفسف ييلبكلآ (U/l)
P=0/001 83±12/80 86±2/62 56±3/07† α ¥ 93/83±6/48 98/66±7/12 زارفسًارتٌَيهآ ييًلاآ (U/l)
P=0/001 154/66±14/82† β 215/16±22/37 149/14±24/7† α 228/33±26/36 185/16±8/21 تبتربپسآ زارفسًارتٌَيهآ (U/l)
P=0/071 0/176±0/017 0/175±0/027 0/168±0/175 0/188±0/030 0/188±0/009 ييبٍر يليب (mg/dl)
P=0/069 17/33±1/11 19/16±1/01 18/14±0/05 16/50±1/23 19/33±1/64 ىَخ ُرٍا ىشٍرتيً
(mg/dl)
P=0/061 0/866±0/071 0/883±0/030 0/900±0/037 0/833±0/033 0/950±0/022 ييٌيتارک (mg/dl)
P=0/001 53/50±3/56† β 72/20±2/41 55/66±4/34†α 72/66±2/33* 61/66±2/91 لٍرتسلک (mg/dl)
* : یٌؼه تازییـت لزتًٌ ٍُزگ ِث تجغً ذّبؽ ٍُزگ راد
† : یٌؼه تازییـت
ٍُزگ راد ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً یثزدت یبّ
:α یٌؼه تازییـت راد
ٍُزگ يیث ظعَته ٍ لهاذح یثزدت یبّ
β : یٌؼه تازییـت
ٍُزگ يیث راد ظعَته ٍ زثًاذح یثزدت یبّ
:¥ یٌؼه تازییـت
ٍُزگ يیث راد زثًاذح ٍ لهاذح یثزدت یبّ
ىاشیه يیئتٍزپ لبتَت تكبیرد ٍُزگ رد
سٍد ُذًٌٌ
ُربقػ زثًاذح (
mg/kg
400 ) ٍ ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً
ٍُزگ زیبع ِث تجغً يیٌچوّ
یٌؼه ؼیاشكا بّ
ار یراد
یه ىبؾً
ذّد . ىاشیه يیئتٍزپ لبتَت تكبیرد ٍُزگ رد
ُذًٌٌ
لهاذح سٍد (
mg/kg
100 ) ظعَته ٍ (
mg/kg
200 )
ُربقػ شیً
یٌؼه تازییـت ىبؾً ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً ار یراد
داد ( 019 / 0 ).p=
رد ىاشیه آ سبتبلغك يیلبٌل (
)ALP
ِث تجغً ذّبؽ ٍُزگ
یٌؼه ؼیاشكا لزتًٌ ٍُزگ یراد
ذؽ ُذّبؾه يیٌچوّ ،
ىاشیه
ٍُزگ مبوت رد ىآ یبّ
تكبیرد یثزدت ِث تجغً ُربقػ ُذًٌٌ
یٌؼه ؼّبً ذّبؽ ٍُزگ ىبؾً ار یراد
داد . ىاشیه يیا زث ٍُلاػ
تكبیرد یثزدت ٍُزگ رد ALP
لهاذح سٍد ُذًٌٌ
ی
ُربقػ (
mg/kg
100 )
ٍُزگ ِث تجغً
تكبیرد یثزدت یبّ
ُذًٌٌ
زثًاذح سٍد ی
(
mg/kg
400 ) ظعَته ٍ (
mg/kg
200 )
ُربقػ
،
یٌؼه ؼّبً
ار یراد ىبؾً
یه ذّد ( 000 / 0 .)p=
ىاشیه آ سازلغًازتٌَیهآ يیًلا (
)ALT
ِث تجغً ذّبؽ ٍُزگ رد
یٌؼه ؼیاشكا لزتًٌ ٍُزگ ىبؾً ار یراد
يیٌچوّ ٍ داد ىآ ىاشیه
تكبیرد یثزدت ٍُزگ رد
ُربقػ لهاذح سٍد ُذًٌٌ
(
mg/kg
100 )
ٍُزگ زیبع ِث تجغً يیٌچوّ ٍ ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً
یثزدت یبّ
یٌؼه ؼّبً
ىبؾً ار یراد داد
.
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
948
يسررب صخب ُربصع رثا سيربضَخ ُبيگ يياَّ یبّ
… ُ
سازلغًازتٌَیهآ تبتربپعآ ىاشیه (
)AST
تجغً ذّبؽ ٍُزگ رد
یٌؼه ؼیاشكا لزتًٌ ٍُزگ ِث یه ىبؾً ار یراد
ذّد يیٌچوّ ،
ٍُزگ مبوت رد ىآ ىاشیه تكبیرد یثزدت یبّ
ُربقػ ُذًٌٌ
یٌؼه ؼّبً ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً
ىبؾً ار یراد اد
د .
ىاشیه
ٍُزگ رد يیٌچوّ AST
یبّ
تكبیرد یثزدت سٍد ُذًٌٌ
لهاذح (
mg/kg
100 ) زثًاذح ٍ (
mg/kg
400 )
ُربقػ
، ِث تجغً
تكبیرد یثزدت ٍُزگ
ُربقػ ظعَته سٍد ُذًٌٌ
(
mg/kg
200 )
یٌؼه ؼّبً
ار یراد تؽاد ( 001 / 0 .)p=
یلیث ىاشیه تازییـت لزتًٌ ٍُزگ ِث تجغً ذّبؽ ٍُزگ رد يیثٍر
یٌؼه
ً ىبؾً ار یراد اذ
د . يیا زث ٍُلاػ چیّ رد رَتًبك يیا ىاشیه
ٍُزگ سا يی تكبیرد یثزدت یبّ
ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً ُربقػ ُذًٌٌ
یٌؼه تازییـت
ً ىبؾً ار یراد اذ
د .
ٍُزگ يیث تازییـت ِغیبوه یبّ
تكبیرد یٌؼه شیً ُربقػ ُذًٌٌ
ً راد
َج د ( 05 /
0 .)
ىاشیه ىَخ ُرٍا ىصٍزتیً
( )BUN
چیّ رد
ٍُزگ سا يی یبّ
تكبیرد یثزدت تازییـت ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً ُربقػ ُذًٌٌ
یٌؼه یوً ىبؾً ار یراد ذّد
.
ٍُزگ يیث تازییـت ِغیبوه یبّ
تكبیرد یٌؼه شیً ُربقػ ُذًٌٌ
راد یوً
ذؽبث ( 05 /
0 .)
ىاشیه يیٌیتازً
چیّ رد
ٍُزگ سا يی تكبیرد یثزدت یبّ
ُذًٌٌ
یٌؼه تازییـت ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً ُربقػ
ً ىبؾً ار یراد اذ
د . رد
ٌِیلبح
ٍُزگ يیث تازییـت ِغیبوه تكبیرد یبّ
شیً ُربقػ ُذًٌٌ
یٌؼه راد دَث ( 05 /
0 .)
لزتًٌ ٍُزگ ِث تجغً ذّبؽ ٍُزگ رد لٍزتغلً ىاشیه یٌؼه ؼیاشكا یه ىبؾً ار یراد
ذّد يیٌچوّ ، ىاشیه
ىآ مبوت رد
ٍُزگ تكبیرد یثزدت یبّ
ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً ُربقػ ُذًٌٌ
یٌؼه ؼّبً
ار یراد یه ىبؾً
ذّد . يیٌچوّ لٍزتغلً ىاشیه
ٍُزگ رد تكبیرد یثزدت یبّ
لهاذح سٍد ُذًٌٌ
ی (
mg/kg
100 ) ٍ
زثًاذح ی (
mg/kg
400 ) یثزدت ٍُزگ ِث تجغً ُربقػ
تكبیرد
ُربقػ ظعَته سٍد ُذًٌٌ
(
mg/kg
200 ) ؼّبً
یٌؼه ىبؾً ار یراد داد
( 001 / 0 ).p=
یه تیبًْ رد ُشیربؽَخ ُبیگ ُربقػ ًِ تلگ ىاَت
ترَف ِث
یه لوػ سٍد ِث ِتغثاٍ
تیتزت ِث ىآ زثَه سٍد يیزتْث ٍ ذیبوً
یلهاذح سٍد
mg/kg
100 ) یزثًاذح ٍ
mg/kg
400 ) ُربقػ
یه ذؽبث .
ٍُزگ مبوت رد ىذث ىسٍ ىاشیه سا لجه ،ِؼلبغه درَه یبّ
ًبجیزوت ،ؼیبهسآ ُرٍد عٍزؽ .دَث ىبغٌی
سا لفبح حیبتً
آ ىَهس یبّ
آ یربه رادَوً(
1 ) ىبؾً
یه
ًِ ذّد ُرٍد ىبیبپ سا ذؼث
ٍُزگ مبوت رد ىذث ىسٍ ،ؼیبهسآ تكبیرد ٍُزگ شخ ِث بّ
ُذًٌٌ
ُرٍد سا لجه ٍُزگ ىبوّ ىسٍ ِث تجغً ،ُربقػ لهاذح سٍد ،ؼیبهسآ یٌؼه ؼیاشكا
ار یراد ىبؾً
داد . ِغیبوه يیٌچوّ
ىسٍ
بّ
ُرٍد ىبیبپ رد ، آ
یه ىبؾً ،ؼیبهس ٍُزگ ىسٍ ًِ ذّد
تجغً ذّبؽ یٌؼه ؼیاشكا لزتًٌ ٍُزگ ِث
ىبؾً ار یراد
یه تكبیرد ٍُزگ ىسٍ .ذّد ِث تجغً ُربقػ لهاذح سٍد ُذًٌٌ
ٍُزگ ِث تجغً يیٌچوّ ٍ ذّبؽ ٍُزگ تكبیرد یثزدت یبّ
ُذًٌٌ
یٌؼه ؼّبً ُربقػ زثًاذح ٍ ظعَته سٍد ىبؾً ار یراد
یه لهاذح سٍد ىذث ىسٍ ُذٌّبً سٍد يیزتزثَه يیازثبٌث .ذّد
ربقػ یه ُ ذؽبث ( 010 / 0 .)p=
رادَوً
1 :
ٍُزگ رد ىذث ىسٍ تازییـت ِغیبوه تكبیرد یبّ
ؼیبهسآ ُرٍد سا ذؼث ،ؼیبهسآ ُرٍد سا لجه ؼیبهسآ ُرٍد سا ذؼث ٍ لجه یثزدت ُربقػ ُذًٌٌ
زگًبیبوً زیدبوه سا يیزّ
.تعا ربیؼه یبغخ±
تهلاػ
* : یٌؼه تازییـت تهلاؼلزتًٌ ٍُزگ ِث تجغً ذّبؽ ٍُزگ راد
:† یٌؼه تازییـت
ٍُزگ راد ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً یثزدت یبّ
تهلاػ :α یٌؼه تازییـت تهلاؼغعَته ٍ لهاذح یثزدت یبّ ٍُزگ يیث راد
:ɣ یٌؼه تازییـت
ٍُزگ يیث راد زثًاذح ٍ لهاذح یثزدت یبّ
تهلاػ :β یٌؼه تازییـت ؼیبهسآ سا ذؼث ٍ لجه رد یثزدت ٍُزگ يی يیث راد
بببببقآ رذيح ىاربكوّ ٍ
949
دسي يقٍذص ذيْض يًبهرد ـ يتضاذْب تبهذخ ٍ يكضسپ مَلع ُبگطًاد ِلجه ٍ تسيب ُرٍد
مَس
ُربوض ، نّد ، ید 0231
ثحب ىسٍ ًِ داد ىبؾً شیً ؼیبهسآ ىبیبپ رد ىذث ىسٍ ِغیبوه
ِث تجغً ذّبؽ ٍُزگ رد لٍزتغلً ذًٌبوّ
ؼیاشكا لزتًٌ ٍُزگ
لٍزتغلً ؼیاشكا زگًبیث زها يیا ًِ تعا ِتؽاد یه یهبچ ِث لاتثا ٍ )ىذؽ یولٍزتغلًزپیّ(
زها يیا ٍ ذؽبث
یه زظً ِث یؼیجع ؼیبهسآ ُرٍد لَع رد ٍُزگ يیا ازیس ،ذعر
تكبیرد
ُدَث ةزچ یاذؿ ُذًٌٌ
ىبیبپ رد ،ىذث ىسٍ ىاشیه .ذًا
ٍُزگ ٍُزگ رد بٌْت ،ؼیبهسآ ُرٍد تكبیرد یثزدت
سٍد ُذًٌٌ
زیبع ِث تجغً يیٌچوّ ٍ ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً یلهاذح
ٍُزگ یٌؼه ؼّبً یثزدت یبّ
یه ىبؾً ار یراد زها يیا .ذّد
ىسٍ ٍ یثزچ ؼّبً زث ُربقػ لهاذح سٍد زثَه زیثبت سا یًبح یه ىذث .ذؽبث رد بّذیعا نغیلَثبته رد للاتخا ثػبث يیلَغًا ىاشیه ؼّبً
ٍ ذجً
رد یه ةزچ ذجً دبدیا تیبًْ
ىاشیه ىآ لبجًد ِث ٍ دَؽ
،ALT AST
ٍ
ALP
یه ؼیاشكا ؼّبً لبجًد ِث ًبولغه .ذثبی
تیلبؼك ٍ ُذؽ ِتعبً یذجً سٍذیپیل ىاشیه سا مزع لٍزتغلً
نیشًآ یذجً یبّ
(
ALT,AST,ALP
یٌؼه رَع ِث ) ؼّبً یراد
یه یربویث سا رَظٌه .ذثبی جً رد یثزچ ةَعر ،ةزچ ذجً یبّ
ذ
نیشًآ ؼیاشكا بث ُازوّ ًلاَوؼه ًِ تعا یذجً یبّ
ALT,AST
ِثًَ ِث ًِ ،دَؽ زدٌه ذجً ةبْتلا ِث تعا يٌوه ٍ تعا ُازوّ
تخَه یٍازلف یربده یٍر زث ربؾك دبدیا بث لهاَػ يیا دَخ
ٍ یربده يیا ىذؽ ِتغث یلیث ؼیاشكا تیبًْ رد
ٍ يیثٍر
یه لٍزتغلً
ددزگ ( 16 ).
يیٌچوّ یهذیپیلزپیّ
زیؿ ؼوً يی
بّ لیكٍزتًَ سا داسآ یبّ لبٌیدار ذیلَت يیزحت ِلیعَث نیوتغه
ٍ یه یسبث بّ تیعًََه ذًٌٌ
( 17 ).
لبٌیدار ثػبث داسآ یبّ
لَلع ِلوخ سا یلَلع یبّبؾؿ تیزخت یه تیعَتبپّ یبّ
.دَؽ
نیشًآ تیلبؼك تیعَتبپّ یبّبؾؿ تیزخت بث ؼیاشكا یذجً یبّ
یه ثػبث لهبػ يیوّ ٍ ذثبی یه
نیشًآ ًِ دَؽ تلبح رد ًِ ییبّ
ذًَؽ ىَخ ىبیزخ دراٍ ذًراد رازه لَلع لٍسَتیع ىٍرد یؼیجع نیشًآ يیا تیلبؼك ؼیاشكا ٍ یذجً تیعآ عًَ ٍ ىاشیه زگًبیث بّ
ٍ رًَذه تبؼلبغه ِث ِخَت بث يیازثبٌث .تعا حیبتً يیٌچوّ
ىاشیه ؼیاشكا ؼٍّضپ يیا ِث طَثزه ٍ AST
ٍُزگ رد ALT
ًِ ذّبؽ یه تكبیرد ار ةزچ یاذؿ بٌْت
ؼیپ لثبه ذًٌٌ
یٌیث یتًآ يتؽاد بث ىبّبیگ سا یربیغث .تعا
ىاذیغًا ٍ ىاٍازك یبّ
یثزچ بگها یبّ
3 بگها ٍ 6 بّذیپیل ىَیعاذیغًازپ ربْه ثػبث
یه ذیغًا ربتخبع يتغٌؽ بث تیفبخ يیا ٍ دَؽ دَخَه ُذًٌٌ
مٍزًَتیع ظعَت
p450
یثٌخ ٍ لبٌیدار یسبع یبّ
لبوػا داسآ
یه دَؽ ( 18 ).
شیً ىاربٌوّ ٍ ىبیرذیح ؼٍّضپ رد ًِ رَغًبوّ
ىاشیه ؼّبً ثػبث ُشیربؽَخ ُبیگ ُربقػ ذیدزگ ُذّبؾه ىَلبه ید ذیّذلآ ( یه )MDA
یاراد ،ُربقػ يیازثبٌث .دَؽ
یتًآ تیفبخ ىَیعاذیغًازپ ربْه ثػبث ٍ ُدَث یًاذیغًا
یذیپیل یه ددزگ ( 12 ) . ىاشیه نیشًآ تیلبؼك ٍMDA
یبّ
AST
ٍ ذًراد زگیذٌی بث یویوتغه طبجترا ALT
( 19 ).
تًاذیغًا رد بّ
لَلع عبجؽا زیؿ ةزچ یبّذیعا ىَیعاذیغًا تجع یذجً یبّ
یه
ٍ ذًَؽ دبدیا سا ظپ
ٍMDA
تجع یلَلع بؾؿ رد للاتخا
سبًصٍرذیّد تبتًلا تغؾً
(
َ ٍ )LDH
بوعلاپ لخاد ِث AST
یه ذًدزگ ( 16 ).
یثزچ ىاشیه يیث ِغثار
ِغثار يیتپل ٍ بّ
تعا نیوتغه یا
ىَهرَّ ىاشیه يیث ِغثار یلٍ
یثزچ ٍ یذیئٍزیت یبّ
ِغثار بّ
یا
یثزچ ىاشیه ؼیاشكا بث يیا زث ٍُلاػ .تعا نیوتغهزیؿ ٍ بّ
نیشًآ ىاشیه ذجً رد بًْآ ةَعر یه ؼیاشكا یذجً یبّ
.ذثبی
یثزچ ىاشیه ؼیاشكا حغع ؼیاشكا تخَه بّ
يیتپل
یه ددزگ ( 20 ) . یه ؼیاشكا ةبْتلا يیزحت بث يیتپل حؽزت ٍ ذثبی
خعبپ یه ؼیاشكا ار یلَلع ٍ لارَوّ یٌویا یبّ
زث ٍُلاػ .ذّد
تیعَپیدآ يیا حؽزت ار یًَگبًَگ یٌیئتٍزپ یبّ لبٌگیع بّ
یه یه ًِ ذًٌٌ
لیجه سا يیبًَتیبع یداذؼت لهبؽ ذًاَت
TNF-α
،
IL-6
يیئتٍزپ ٍ ةذخ یبّ
ًٌ
ذؽبث ُذٌ
( 21 ) . يیتپل
سٍزًٌ رَتًبك حؽزت يیزحت ِلیعَث بللآ یرَهَت ُذٌّد
(
TNF-α
يیًَلزتٌیا ٍ ) 6
( لَلع سا )IL-6
يت یبّ
ِتغّ
رد یا
يیبًَتیبع ؼیاشكا .دَؽ ةبْتلا تخَه بّ
TNF-α
سٍزًٌ ًلابوتحا
نیشًآ ؼیاشكا ثػبث ًِ دراد لبجًد ِث ار یذجً
یذجً یبّ
یه ددزگ ( 22 ) . بووحه ٍ ییبیله سبتبلغك ؼیاشكا ًِ ذًذوتؼه ى
یذجً سٍذیپیل ٍ یثزچ نغیلَثبته سا یؽبً مزع ALT
یه ذؽبث ( 17 ) . نیشًآ يیا ىاشیه ؼیاشكا يیازثبٌث ذّبؽ ٍُزگ رد بّ
یه زظً ِث یوغٌه یولٍزتغلًزپیّ
.ذعر
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
950
يسررب صخب ُربصع رثا سيربضَخ ُبيگ يياَّ یبّ
… ُ
ییٍراد ىبّبیگ رد یلٌك تبجیًزت ًِ ُداد ىبؾً تبویوحت یه
ٍراد یوع ربثآ سا ذًاَت ٍ ذًٌٌ یزیگَلخ ذجً یٍر بّ
داسآ ؼّبً ثػبث نیشًآ ىذؽ
ظًازت يیٍزیپ يیهبتَلگ یبّ
ذًَؽ ىَخ لخاد ِث سبتبلغك يیلبٌلآ ٍ سبٌیهآ (
22 ) سا یٌی .
ماذًا تًاذیغًا یلابث زیدبوه بث زیگرد یبّ
ًِ تعا ذجً بّ
یتًآ تبجیًزت یه یتًاذیغًا
ؼوً َضػ يیا تهلاع زث ذًٌاَت
ذٌؽبث ِتؽاد (
23 ) یاراد ُشیربؽَخ ُبیگ ٌِیئبدًآ سا .
یتًآ تبجیًزت ِلوخ سا یًاذیغًا
يیربهًَ
یلپ ،بّ
يیلتعا ،بّ
ییًَشع ،بّذیئًٍَلاك يپزت
بّذیلبتك ٍ بّ
(
Phtalides
) یه ذؽبث
ؼّبً ثػبث ُربقػ يیا ًِ ُداد ىبؾً تبؼلبغه شیً ٍ
MDA
تیبًْ رد ٍ یه یذیپیل ىَیعاذیغًازپ ربْه
دَؽ ( 12 ) رد .
تً
یتًآ تازثا بث ًلابوتحا ُشیربؽَخ ُبیگ ُربقػ ِدی یتًاذیغًا
ىَیعاذیغًا سا یزیگَلخ ٍ یلَلع یبؾؿ تبجث تخَه دَخ یه بؾؿ یبّذیپیل ؼّبً ،ؼیبهسآ يیا رد ظپ .دَؽ
نیشًآ
ٍُزگ رد یذجً یبّ
تكبیرد یبّ
یوغٌه ُربقػ ُذًٌٌ
ث ِ یه زظً
.ذعر یلپ تبجیًزت ذیئًٍَلاك ٍ یلٌك
يیٌچوّ بّ
یه لَلع ذًٌاَت بّ
نیشًآ تیكزظ ؼیاشكا بث ٍ بیحا ىَیتبتَلگ ِیلخت زثازث رد ار یبّ
یتًآ
ًاذیغًا ت ی ( ىَیتبتَلگ ،سبتًٍدر ىَیتبتَلگ ،ىَیتبتَلگ
سلابتبً ٍ ساذیغًازپ )
ذٌیبوً تظكبحه (
23 ).
بدًآ سا ِتؽذگ تبؼلبغه ِث ِخَت بث
ٌیئ
ُبیگ يیا ِ يی سا
تبجیًزت یٍبح فزع يیربهًَ
،بّ
یلپ يیلتعا ،بّذیئًٍَلاك ،بّ
ییًَشع يپزت ٍ بّذیلبتك ٍ بّ
یتًآ ؿاَخ یاراد
ًاذیغًا ت ،ی
یه ٍ ذؽبث سلابتبً نیشًآ ؼیاشكا ثػبث زگید فزع سا
یه ددزگ ( 9،12 ) . زضبح ؼٍّضپ رد يیا زثبٌث ؼّبً
نیشًآ یبّ
یذجً
یه ربظتًا لثبه ذؽبث
.
بی ىذث سبیً ترَفرد ىبغًا ىَخ رد دَخَه يیهَجلآ تظلؿ یه ؼیاشكا شیً زثازث ٍد بت یذـه داَه فزقه یپ رد ذثبی
( 24 ) .
ربؾك راذوه ِیذـت غضٍ تیزخت ،ذیلَت غثبت يیهَجلآ راذوه ،بوعلاپ يیتًٌَا يیًَتیع
بّ
ٍ ىَهرَّ
بّ
یه يیا ًَِگچ .ذؽبث
زث لهاَػ یه زثا ىآ ذیلَت ٍ يیهَجلآ ِث طَثزه mRNA
ذًراذگ
ٍ ظیسٍزًٌرَهَت رَتًبك بها .تغیً ِتخبٌؽ سٌَّ
يیًَلزتٌیا 1
یه لتخه ار يیهَجلآ ذیلَت ذًٌٌ
( 25 ).
شیً يیئتٍزپ لبتَت ٍ يیهَجلآ ىاشیه شیً زضبح ؼٍّضپ رد تكبیرد ٍُزگ رد یلٌلاٍرذیّ ُربقػ یزثًاذح سٍد ُذًٌٌ
یٌؼه ؼیاشكا ُشیربؽَخ ىبؾً ذّبؽ ٍُزگ ِث تجغً ار یراد
یه یه زها يیا ًِ ذّد ازیس .ذؽبث یؼیجع ذًاَت
یذـه شیر ٍ بّ
داَه یه یّبیگ ییاذؿ ىص ذًاَت
ذٌّد زییـت ار ىبغًا یبّ
.
تٌیزتًٍَزٌیه لوػ نغیلَثبته رد رَتًبكًَ ىاٌَػ ِث بّ
یه زث ٍ ذٌیبوً
ىبیث ىص ىَهرَّ حؽزت ،بّ
نیشًآ ٍ بّ
ًِ ییبّ
ه نیظٌت ار بّذیعا ٍ شًَلگ نغیلَثبته ی
زث شیً ٍ ذٌیبوً
لَلع دزٌلوػ ىَهرَّ ٍ يیلَغًا حؽزت ٍ یلبیلتٍذًا یبّ
،بّ
یه زثا ذًراذگ ( 26 ) . لبجًد ِث ًلاَوؼه یوٌیثٍر یلیثزپیّ
یربویث یذجً یبّ
ِلوخ سا یذجً سٍزیع
یربویث ٍ یبّ
یه مبلتا یٍازلف یلیث ىاشیه ٍ ذتكا
ؼیاشكا يیثٍر
یه ذثبی ( 27 ).
ِلوخ سا یربویث یبّ
ی يیهَجلآ ًِ
يیئتٍزپ لبتَت ٍ بًْآ رد
ؼّبً
یلیث ىاشیه ٍ ؼیاشكا يیثٍر
یه ذثبی یه ِث ىاَت یربویث
یذجً
ٍ یربویث یَیلً یبّ
ُبیگ ُربقػ شیَدت بث بها .دَوً ُربؽا
تغت رد یللاتخا ًَِگچیّ ُشیربؽَخ ٍ ذجً یدزٌلوػ یبّ
.ذؾً ػراشگ ِیلً
تٍزپ لبتَت ًِ ذٌچ زّ
ئ ىبؾً ،يی ُذٌّد
ػَوده ی عاًَا زیبع ًِ تعا يیا نْه بها تعا يیهَجلآ سا
تٍزپ ئ يی
ُساذًا نّ بّ
دَؽ یزیگ (
28 ).
نیصر فزقه ٍ یثزچزپ ییاذؿ یبّ
تیلبؼك ؼّبً
یًذث یبّ
یه یهبچ ٍ ىسٍ ِكبضا ِث زدٌه نّبث ذًدزگ
( 29 ).
يیا رد يیازثبٌث
لیبكٍزپ ؼیاشكا ٍ ىسٍ ِكبضا ؼٍّضپ ،ذّبؽ ٍُزگ رد یثزچ یبّ
یه تكبیرد ار ةزچزپ ییاذؿ نیصر بٌْت ًِ
ِث یوغٌه ،ذًدزً
یه زظً
ذعر . ِث ىبّبیگ ییبیویؽ داَه َتیك ییٍراد تیوّا
ٍّراد ىاٌَػ لبع یهبچ ٍ ىسٍ ؼّبً رد یٌوً یب
ًِ تعبّ
تعا ُذؽ ِتخبٌؽ .
یه تبجیًزت يیا ِلوخ سا ،يیًَپبع ِث ىاَت
يپزت ٍ يیربهًَ ،ذیئَلبٌلآ ،ذیئًٍَلاك ِلوخ سا ًِ دَوً ُربؽا بّ
یه شیً ُشیربؽَخ ُبیگ ُزثَه تبجیًزت ذٌؽبث
. تازثا يیًَپبع
ذض لیغًبتپ يیٌچوّ ٍ ُذؽ ِتخبٌؽ یرَهَت
ٌّبً
لٍزتغلً ُذ
ذض ٍ دراد ار یه شیً تثبید
ؼوً يی ىبٌچوّ يیًَپبع .ذؽبث
ُذًٌٌراٍذیها یخزث ىبهرد رد یا
یربویث سا یهٍزػ یجله یبّ
یه ىبؾً
یه ربٌث شیً یَه ةبْتلاذض ىاٌَػ ِث ٍ ذّد دٍر
( 3 ).
بببببقآ رذيح ىاربكوّ ٍ
951
دسي يقٍذص ذيْض يًبهرد ـ يتضاذْب تبهذخ ٍ يكضسپ مَلع ُبگطًاد ِلجه ٍ تسيب ُرٍد
مَس
ُربوض ، نّد ، ید 0231
ًِ ُذؽ ػراشگ يیٌچوّ
ًَِگ يیًَپبع ؼًٌاٍ یبّ
ىضیغًا زگ
( )ROS
ةًَزع شیً ار یه
ذیبوً
( 30 ).
ذح سا ؼیث ؼیاشكا ثػبث یهبچ يیٌچوّ
ِلیعٍ ِث ROS
لَلع يیًَتیع ٍ یثبْتلا یبّ
یه بّ
ددزگ ( 31،32 ) یه ًِ
ذًاَت
تیعآ نیزع سا تعا يٌوه بی ٍ ذًٌ دبدیا يیتًصبتَه تازییـت يیئتٍزپ ِث ىبوتخبع رد دَخَه یبّ
ىبعزع دبدیا ثػبثDNA
يیًَپیدآ ًبیًبث ،ددزگ ؼیپ یبّ
ار یٌیلَغًا تهٍبوه یثبْتلا
یه ؼیاشكا ذٌّد
( 33 ).
یتًآ ؿاَخ ِث ِخَت بث يیازثبٌث یًاذیغًا
،لٍزتغلً ُذٌّبً تبجیًزت رَضح ٍ ُشیربؽَخ ُبیگ ُربقػ ذض ٍ رَهَتذض ،ةبْتلاذض ُبیگ يیا رد يیًَپبع لیجه سا تثبید
ٍُزگ رد لٍزتغلً ؼّبً
تكبیرد یبّ
ُشیربؽَخ ُربقػ ُذًٌٌ
ِث یوغٌه یه زظً
ذعر . یثبْتلاذض ؿاَخ یاراد شیً بّذیئَلبٌلآ
ذض ٍ یه یرَهَت ذٌؽبث
. لَلع ذؽر ربْه ثػبث بّذیئًٍَلاك یبّ
یه یًبعزع ددزگ
. ىبؾً شیً ُبیگ يیا یٍر زث یلجه تبؼلبغه
یه ٍ بّذیئًَلاك رَضح تلػ ِث ُبیگ يیا ُربقػ ًلابوتحا ًِ ذّد
حؽزت ؼیاشكا ثػبث شیكَپیّ زث زثا ؼیاشكا ىآ لبجًد ِث ٍ LH
یه یگذػبه مٍرذٌع نئلاػ ؼّبً ٍ ىٍزتعصٍزپ حؽزت ددزگ
.
لقته يیلَثَلگ حَغع بث طبجترا رد یهبچ ُذًَؽ
ىَهرَّ ِث یغٌخ یبّ
( )SHBG
ىصٍرذًا ، ىصٍزتعا ٍ بّ
بّ
یه ذؽبث ( 34 ).
لٌَلَهَتیك ( بّ
Phyto molecules
رد ار یذیلً ؼوً )
یه یسبث یهبچ ىبهرد ذًٌٌ
. سا یثزچ ةذخ تعا يٌوه بًْآ
ؼیاشكا ار ىذث رد یصزًا فزقه ٌِیشّ ،ذٌّد ؼّبً ار بّاذؿ لَلع سبع ؼیپ زیثٌت ٍ شیبوت ،ذٌّد یثزچ یبّ
(
Preadipocytee
یثزچ ِیشدت تعا يٌوه بی ٍ ذٌّد ؼّبً ار )
ذٌّد ؼیاشكا ار ىذث رد ُذؽ ِتؽبجًا .
نیصر رد دَخَه یثزچ
تعا یتبجیًزت سا یٌی ییاذؿ یه یهبچ دبدیا لَئغه ًِ
ذٌؽبث .
یثزچ ةذخ ٍ نضّ ربْه تْخ يیازثبٌث يی طازًٌبپ سبپیل ،بّ
یه یهبچذض یبٍّراد ِؼعَت یازث تعبٌه فذّ
ذؽبث . ِلوخ سا
ُذًٌٌربْه یه ىآ یبّ
تیلَثبته ،یّبیگ داَه ِث ىاَت ِیًَبث یبّ
دَوً ُربؽا یثٍزٌیه غثبٌه ٍ یّبیگ (
35 ).
ُار ِلوخ سا زگید یبّ
بْتؽا ُذًٌٌربْه تبجیًزت سا ُدبلتعا یهبچ ٍ ىسٍ ؼّبً
یه ذؽبث . يیهازتَجیع ِلوخ سا ییبیویؽ یبٍّراد سا یخزث يیهبتپیزت یغًٍرذیّ ،يیلبًردآرًَ لزتًٌ بث شیً
(
HydroxitryPtamine
بْتؽا ُذًٌٌربْه ىاٌَػ ِث يیهبپٍد ٍ )
یولوػ ذٌیبوً
( 36 ).
ُذًٌٌربْه سا یخزث بْتؽا یؼیجع یبّ
شیً
ِتكزگ رازه ییبعبٌؽ درَه ذًا
( 37 ).
ُبیگ ُربقػ تازثا درَه رد
ِؼلبغه سٌَّ بْتؽا ؼّبً زث ُشیربؽَخ تعا ِتكزگً ترَف یا
یه زظً ِث یلٍ
رد ازیس ذؽبث زثَه ذٌیآزك يیا یٍر زث ًِ ذعر
ٍُزگ رد اذؿ فزقه ىاشیه ؼّبً ؼیبهسآ ُرٍد لَع تكبیرد
ُربقػ لهاذح سٍد ُذًٌٌ
(
mg/kg
100 ) سٍد يیزتزثَه ًِ
یه ىآ یه ؼخث يیا یٍر زث ؼٍّضپ ٍ دَث طَغحه ذؽبث ذًاَت
ددزگ لبجًد ُذٌیآ رد یدبٌْؾیپ ىاٌَػ ِث .
تبجیًزت سا یخزث
ذًٌبه یخزث ٍ یصزًا فزقه ؼیاشكا نیزع سا یّبیگ يیتعزئًَ
(
Quercetin
ٍ ظیشًصَپیدآ ربْه بث ٍ ذیعا يیئلٌَیل ،)
لَلع رد سَتپَپآ یبولا بی
ّ ُذٌّبً لهبػ ىاٌَػ ِث یثزچ یب
یه ربٌث ىَخ یثزچ ذًٍر
( 3 ) . لٌَلَه َتیك ىبّبیگ ییبیویؽ یبّ
یه ار ـلبخ ٍ جازختعا ىاَت یهبچ ىبهرد تْخ ٍ دَوً یسبع
دَوً ُدبلتعا (
38 ).
ُساذًا تْخ یجعبٌه ـخبؽ ،ىَخ رد يیٌیتازً تظلؿ یزیگ
ىبؾً
ِیلً دزًربً ىداد یه بّ
ذؽبث ( 25 ) . ُرٍا شیً
ث ِ ىاٌَػ
ث ٍ ُذؽ ِتخبع يیئتٍزپ نغیلَثبته ییبًْ لَقحه ِ
ِلیعٍ
ِیلً
یه غكد بّ
دَؽ . ىَخ ُرٍا ىصٍزتیً یلابث حغع
(BUN)
یه
،ىَیعبتارذیّد سا یًبح ذًاَت ؼیپ ییبعربً
یَیلً
ٍ
ذؽبث یَیلً ییبعربً
( 24 ) .
ٍُزگ رد ٌِیئبدًآ سا یبّ
تكبیرد زًذلا مَك رَتًبك ٍد ىاشیه ُربقػ ُذًٌٌ
بوعلاپ رد
یٌؼه تازییـت یوً ىبؾً ار یراد
یه اذل ذٌّد مذػ زگًبیث ذًاَت
ؿاَخ یاراد یتربجػ ِث بی ٍ ُربقػ یَیلً تیوع تازثا یه یَیلً تضبلح ذؽبث
( 39 ).
یه ىبؾً تبؼلبغه ًِ ذّد
یتًآ فزقه تًاذیغًا
ؼّبً تخَه ییازحف ػَه رد بّ
یه یَیلً تیعآ ددزگ
( 40 ) .
ًآ تیفبخ ًلابوتحا یت
یتًاذیغًا
یتًآ نتغیع ،ُشیربؽَخ ُبیگ ٍ ییازحف ػَه رد یتًاذیغًا
تازثا ثػبث ٍ ُدَوً تیَوت ار َیتاذیغًا طزتعا بث ِلثبوه یوْیلً ٍ ذجً دزٌلوػ زث یتظبلح ددزگ
. سا یخزث يیٌچوّ
ثػبث ُشیربؽَخ ُبیگ یلٌلا ُربقػ رد دَخَه یبّذیئًٍَلاك یه یَیلً ٍ یذجً تظبلح ذًَؽ
( 41،42 ).
تكبث ِؼلبغه مذػ
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
952
يسررب صخب ُربصع رثا سيربضَخ ُبيگ يياَّ یبّ
… ُ
يیزتوْه سا َیتاذیغًا طزتعا تیؼضٍ یعرزث شیً ٍ یذجً
یتعبً
یه ربوؽ ِث زضبح نیوحت یبّ
یذؼث تبؼلبغه رد ًِ دٍر
.تكزگ ذّاَخ رازه زظً ذه ُسَح يیا رد
ِجيتً
یريگ یه تیبًْ رد لگ ىاَت
ت یٍبح ُشیربؽَخ ُبیگ ُربقػ ًِ
لٌَلهَتیك
ُزثَه یبّ
ِلوخ سا یا ذیئًٍَلاك ،ذیئَلبٌلآ ،يیًَپبع
یه يیتعزئًَ ٍ ؼّبً رد تبجیًزت يیا ٍ ذؽبث
ذث ىسٍ
ى ،
ؼّبً
ىَخ یثزچ یَیلً ٍ یذجً تظبلح ٍ
.ذًزثَه يیازثبٌث
ُشیربؽَخ ُبیگ ُربقػ یلهاذح سٍد ُضیٍ ِث ،
یه ار ،ىآ ىاَت
ِث يی ىاٌَػ
تعبٌه ذیذًبً
ىَخ یثزچ ىبهرد رد ىسٍ ِكبضا ٍ
داد دبٌْؾیپ .
تیفبخ یاراد ُبیگ يیا ُربقػ يیا زث ٍُلاػ
یه یذجً تظبلح یه ُربقػ يیا سا ُدبلتعا ٍ ذؽبث
رد ذًاَت
یه شیً ةزچ ذجً دزٌلوػ دَجْث .ددزگ غهاٍ زثَه ذًاَت
یراسگسبپس ا ذحاٍ یهلاعا داسآ ُبگؾًاد یؾٍّضپ تًٍبؼه سا ىبدٌعر
یازخا ٍ تیَقت رد ار به ًِ
ىبیبپ
ِهبً
ةَقه ُربوؽ ِث
16030519922002
لوػ ِث زٌؾت ٍ زیذوت ذًدَوً یربی
یه ذیآ .
References:
1- Haslam D. The treatment of obesity: Past, present and future. British J Obesity 2015; 1(1): 4-5.
2- Drew BS, Dixon AF, Dixon JB. Obesity management: update on orlistat. Vasc Health Risk Manag 2007;
3(6): 817-21.
3- Sharma A, Vija yacumar M, Rao CV, Unnhkshnan MK, Reddy GD. Action of portulaca oleracea against streptozotocin-induce oxidative stress in experimental diabetic rats. J Complementary Integrative Med 2009; 6(1): 1553-3840
4- Rezaei A, Shekarfourosh S, Ashtiyani SC, Aqababa H, Zarei A, et al. The effects of Artemisia aucheri extract on hepatotoxicity induced by thioacetamid in male rats. Avicenna J Phytomedicine 2013; 3(4):
293-301. [Persian]
5- N. Kochupillai. The physiology of vitamin D : Current concepts. Indian J Med Res 2008; 127(1): 256-62 6- Zarei A, Changizi Ashtiyani S, Rezaei A, Nabi Abdolyousefi N, Ghosemi A. TheExperimental Study of the
Effect of Hydroalcoholic Extracts ofChelidonium majus on Liver Function Tests and Renal in Rats withHypercholesterolemia. AJP 2013; 4(48): 117-25.
7- Changizi Ashtiyani S, Zarei A. The effects of Physalis alkekengi alcoholic extract on certain plasma biochemical factors in rats. Arak Med Uni J (AMUJ) 2011; 14(5): 18-25.
8- Rezaei A, Farzadfard A, Amirahmadi A, Alemi M, Khademi M. Diabetes mellitus and its management with medicinal plants: A perspective based on Iranian Res. J Ethnopharmacol 2015; 4(175): 567-616.
9- Mirghazanfari SM, Hosseinzadeh L, Shokoohinia Y, Aslany M, Kamali-Nejad M. Acute and subchronic toxicological evaluation of Echinophora platyloba DC (Apiaceae) total extract in Wistar rats. Clin 2012;
67(5): 497-502
