١
ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ و يﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يور ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ Tuta absoluta (Meyrick)
(Lepidoptera:Gelechiidae) ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ
اﺪﻧ ﯽﺤﻠﺻ
،1
ﯽﻠﻋ ﺪﯿﺳ ﺮﻐﺻا
ﯽﺤﺘﻓ
1*
، ﯽﻠﻋ ﯽﻠﮔ
1هداز ، يﺪﻬﻣ ﻦﺴﺣ
1رﻮﭘ
1 - ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد،يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻫﺎﯿﮔ هوﺮﮔ
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ : *
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﺟﻮﮔ گﺮﺑ زﻮﻨﯿﻣ ،ﯽﮕﻧﺮﻓ
Tuta absoluta (Meyrick) ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻠﺻا ﺖﻓآ ﮏﯾ ،
،ﯽﮕﻧﺮﻓ Lycopersicum esculentum Mill. ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ
داﻮﻧﺎﺧ زا نﺎﺑﺰﯿﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺮﮕﯾد زا ﻪﮐ ه
Solanaceae ﯽﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺰﯿﻧ
ﺪﻨﮐ . ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا فﺪﻫ )
ﻞﻣﺎﺷ
،ﺪﻫﺎﺷ 5 ،ﺪﺻرد 10 ،ﺪﺻرد 15 ،ﺪﺻرد 20 و ﺪﺻرد 25 ﺪﺻرد ( ﯽﺘﺴﯾز ﻪﺧﺮﭼ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يور T. absoluta
ﻪﺟﻮﮔ نﺎﻫﺎﯿﮔ يور ﯽﮕﻧﺮﻓ
) ﻢﻗر
Super chief (
دﻮﺑ . ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا يﺎﻣد رد ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ رد ﺎﻫ
1 25± ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ،داﺮﮔ
5 60± مﺎﺠﻧا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﯽﯾﺎﻨﺷور هرود و ﺪﺻرد
ﺪﺷ . ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ و ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺎﺗ ﻢﺨﺗ زا يﺎﻘﺑ ﺪﺻرد ؛ﺪﺷ ﺮﺗﺪﻨﮐ يورﻻ يﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ ،ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ هدﺎﻣ ﮏﯾ يازا ﻪﺑ هﺪﺷ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يراد
. ﭘ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﺜﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ خﺮﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺘﺴﯾز ﻪﺧﺮﭼ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎ
) R0
( ﯽﺗاذ خﺮﻧ ،
ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﯾاﺰﻓا )
rm
( ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻫﺎﻨﺘﻣ خﺮﻧ ، )
(λ ﻞﺴﻧ هرود لﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ، )
(T ﺖﯿﻌﻤﺟ نﺪﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ود ياﺮﺑ مزﻻ نﺎﻣز و )
(DT ﻦﯾا
ﺐﺷ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ رد هﺮﭘ 05
/ 53 ) هدﺎﻣ جﺎﺘﻧ داﺪﻌﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ /
هدﺎﻣ / ﺪﻧز هرود لﻮﻃ ﯽﮔ
( ، 15 / 0 ) ،دﺮﻓ ﮏﯾ يازا ﻪﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﺑﺎﺛ خﺮﻧ
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ Lotka
( ، 163 /1 ،زور ﺮﺑ 29 / 26 و زور 59 /4 رﺎﻤﯿﺗ رد و زور 25
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد 88
/ 41 ) ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
هدﺎﻣ جﺎﺘﻧ داﺪﻌﺗ /
هدﺎﻣ / ﯽﮔﺪﻧز هرود لﻮﻃ (
، 12 /0 ) دﺮﻓ ﮏﯾ يازا ﻪﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﺑﺎﺛ خﺮﻧ (
، 133 /1 ﺮﺑ ،زور 94 / 29 و زور 56 / 5 ﺖﺳد ﻪﺑ زور
ﺪﻧﺪﻣآ . ﻪﺟﻮﮔ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﮕﻧﺮﻓ
T. absoluta ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يراد .
ﯽﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ T. absoluta
ﻪﺟﻮﮔ عراﺰﻣ رد ﺪﺷﺎﺑ ﺪﯿﻔﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ
.
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
ﻪﺟﻮﮔ گﺮﺑ زﻮﻨﯿﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ،ﯽﮕﻧﺮﻓ
يﺪﺷر
،
،ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ ﻪﺟﻮﮔ
ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺟﻮﮔ ،ﯽﮕﻧﺮﻓ Lycopersicon esculentum Mill. ،نﺎﯿﻧﺎﺠﻣدﺎﺑ هﺮﯿﺗ زا ،
Solanaceae بﺮﻏ ﯽﻠﺣﺎﺳ ﯽﺣاﻮﻧ نآ هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ و هدﻮﺑ ،
ﯽﺑﻮﻨﺟ يﺎﮑﯾﺮﻣآ )
ﯽﻠﯿﺷ ﺎﺗ روداﻮﮐا زا (
ﺖﺳا . ﻪﺟﻮﮔ د ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﻟﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻪﮑﻨﯾا ﺎﺑ و دﻮﺷ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ يﺰﺒﺳ ﮏﯾ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ ر
ﯽﻣ ﺖﺸﮐ ﻪﻟﺎﺴﮑﯾ هﺎﯿﮔ ﮏﯾ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ،ﺖﺳا دﻮﺷ
) 9 .(
شراﺰﮔ سﺎﺳاﺮﺑ لﺎﺳ رد FAO
2011 ﻪﻧﻻﺎﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﺑ ناﺮﯾا رﻮﺸﮐ
298،824،6 ﻪﺟﻮﮔ ﻦﺗ
ﻪﺒﺗر ،لﺎﺳ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ ﯽﻣ اراد نﺎﻬﺟ رد ار ﻢﺠﻨﭘ ي
ﺪﺷﺎﺑ ) 6 (.
ﻨﯿﻣ ﻪﻧاوﺮﭘ ﻪﺟﻮﮔ زﻮ
ﯽﮕﻧﺮﻓ Tuta absoluta (Meyrick)
(Lepidoptera: Gelechiidae) ﻪﺘﻓﺎﯾ جاور حﻼﻄﺻا ﻪﺑ ﺎﯾ
"
ﺎﺗﻮﺗ
"
ﺖﺸﮐ ﻢﻬﻣ تﺎﻓآ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺟﻮﮔ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﯽﻣﻮﺑ ﺖﻓآ ﻦﯾا ،ﺪﺷﺎﺑ
لﺎﺳ رد ﺎﭘورا رد رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا ياﺮﺑ و هدﻮﺑ ﯽﺑﻮﻨﺟ يﺎﮑﯾﺮﻣآ 2006
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺎﯿﻧﺎﭙﺳا زا )
10 .(
د ﻪﺑ ناﺮﯾا رﻮﺸﮐ ﻢﻫ ﻞﯿﻟ
ﺎﺑ ندﻮﺑ زﺮﻣ
لﺎﺳ رد رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا ياﺮﺑ ﺖﻓآ ﻦﯾا ،ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﮔدﻮﻟآ ضﺮﻌﻣ رد قاﺮﻋ و ﻪﯿﮐﺮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﮐ 1389
نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ نﺎﺘﺳا زا ﻪﯿﻣورا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ،ﯽﺑﺮﻏ
ﻊﻤﺟ ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و يروآ )
1 ، 2 .(
ﺐﺷ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا نﺎﺑﺰﯿﻣ ﻪﺟﻮﮔ هﺮﭘ
ﺐﯿﺳ ،ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﻧﻮﮔ و ﯽﻨﯿﻣز
هداﻮﻧﺎﺧ ﯽﺸﺣو يﺎﻫ Solanaceae
ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
) 5 (.
ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ T. absoluta
ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻣ ﺢﯿﺟﺮﺗ ﯽﻧﺎﺑﺰﯿﻣ ياﺮﺑ ار ﯽﮕﻧﺮﻓ ﯽﻣ ﺎﻣا ؛ﺪﻫد
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺮﮕﯾد يور ﺪﻧاﻮﺗ Solanaceae
٢
نﺎﺠﻣدﺎﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا )
Solanum melongena L. (
، ﺐﯿﺳ ﯽﻨﯿﻣز ) S. tuberosum L. (
، ﻪﻤﻟد ﻞﻔﻠﻓ يا
) S. muricatum L. (
، ﻮﮐﺎﺒﻨﺗ و
) Nicotiana tabacum L. (
ﺪﻧﺰﺑ ترﺎﺴﺧ و هدﺮﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺰﯿﻧ )
4 .( ﻪﺟﻮﮔ هﺎﯿﮔ يﺪﺷر ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﻓآ ﻦﯾا ﯽﻣ دراو ترﺎﺴﺧ ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﺪﻨﮐ .
هدﺎﻣ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا يﺎﻫ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ
ﻢﺨﺗ ياﺮﺑ ار ﺎﻫ ﯽﻣ ﺢﯿﺟﺮﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ يﺰﯾر
ﺪﻨﻫد . ﺖﻤﺴﻗ و گﺮﺑ ﻢﯿﺸﻧارﺎﭘ ﺖﻓﺎﺑ زا ﺎﻫورﻻ ،ﺦﯾﺮﻔﺗ زا ﺪﻌﺑ كزﺎﻧ يﺎﻫ
ﺚﻋﺎﺑ و هدﺮﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻪﻗﺎﺳ هﻮﯿﻣ نﺪﺷ خارﻮﺳ و ﯽﻠﮑﺷﺪﺑ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺷر ﻒﻗﻮﺗ ،ﺎﻫ ﯽﻣ گﺮﺑ ﺰﺒﺳ ﺢﻄﺳ ﺪﯾﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ و ﯽﯾﺎﻬﺘﻧا يﺎﻫ
ددﺮﮔ . ﺖﻓآ ﻦﯾا
30 ﺎﺗ 100 ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ و عراﺰﻣ ﻪﺑ ﺪﺻرد ﯽﻣ دراو ترﺎﺴﺧ هدﻮﻟآ يﺎﻫ
دزﺎﺳ ) 8 ( . ﯽﺑ فﺮﺼﻣ هﺮﺸﺣ ﻪﯾور
ﺶﮐ يژﻮﻟﻮﯿﺑ ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﻓﺎﮐ ﺶﻧاد نوﺪﺑ ﺎﻫ
ﺐﺷ ﻦﯾا هﺮﺸﺣ ﯽﯾارﺎﮐ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ هﺮﭘ ﺶﮐ
ر ﺎﻫ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻓآ لﺮﺘﻨﮐ رد ا ﺚﻋﺎﺑ و هﺪﺷ ﻂﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز رد ﺮﻀﻣ ﯽﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﻫد
ﯽﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا رد ﯽﻌﯿﺒﻃ لدﺎﻌﺗ ندز ﻢﻫﺮﺑ دﻮﺷ
. ﯽﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ هﺮﺸﺣ زا ﻪﯾور
ﺶﮐ ﭗﯿﺗﻮﻧژ رﻮﻬﻇ ﺐﺒﺳ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﮐ رد ﺎﻫ -
هﺮﺸﺣ ﻪﺑ موﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﺶﮐ
دﻮﺷ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ )
11 .(
شور زا ﯽﮑﯾ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ راﺪﯾﺎﭘ يزروﺎﺸﮐ رد ﻪﮐ و ﮏﯿﻧﺎﮔرا يﺎﻫدﻮﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪﺷﺎﺑ
ﻢﻗر يرﺎﻤﯿﺑ و تﺎﻓآ ﺮﺑاﺮﺑ رد هﺎﯿﮔ ﻞﻤﺤﺗ ترﺪﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻬﺟ موﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ) 3 ( . ﯽﻣ كﺎﺧ بﻮﺧ هﺪﻨﻨﮐﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا كﺎﺧ رد ار ﺪﯿﻔﻣ تادﻮﺟﻮﻣ و بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،ﮏﯿﻧﺎﮔرا داﻮﻣ ﻫد
ﺪ . صﻮﺼﺧ ﻪﺑ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ يﻻﺎﺑ ياﻮﺘﺤﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ
نژوﺮﺘﯿﻧ ) (N ﺮﻔﺴﻓ ، ) (P ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ و ) (K ﯽﻣ عراﺰﻣ رد هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ
) 7 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ اﺬﻟ ﺮﯿﺛﺎﺗ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ
ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ و يﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يور ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ T. absoluta (Meyrick) (Lepidoptera:Gelechiidae)
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ
ﺪﺷ ﯽﺣاﺮﻃ .
ﯽﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ T. absoluta
رد ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻪﺟﻮﮔ يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﯿﻔﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ
.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﺶﯾﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﻪﺟﻮﮔ رﺬﺑ
ﯽﮕﻧﺮﻓ ) ﻢﻗر ( Super Chief ﺖﻬﺟ
ﺖﺷﺎﮐ رد ﻞﺧاد يﺮﺘﭘ ﻪﺑ تﺪﻣ 3 زور هﺪﻧﺎﺴﯿﺧ ﻪﻧاﻮﺟ زا ﺪﻌﺑ ،ﺪﺷ
ندز
ﻪﯿﻟوا روﺬﺑ ﻪﺑ ﯽﻨﯿﺳ ﺎﺸﻧ يوﺎﺣ كﺎﺧ ﯽﻌﯿﺒﻃ ) يﺎﻣد 25 ﻪﺟرد ﯽﺘﻧﺎﺳ ي ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ،داﺮﮔ
5 60 هرود و ﺪﺻرد ﯽﻌﯿﺒﻃ يرﻮﻧ ي
( لﺎﻘﺘﻧا
هداد و ﺪﺷ ﺎﺗ رﻮﻬﻇ يﺎﻬﮔﺮﺑ ﻪﯿﻟوا رد ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ يراﺪﻬﮕﻧ ﺪﺷ
ﺪﻌﺑ. زا ﺰﺒﺳ نﺪﺷ روﺬﺑ ﻪﺑ ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ ي يوﺎﺣ ﻦﺷ و كﺎﺧ طﻮﻠﺨﻣ )
2:1 ( و
ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ )
،ﺪﻫﺎﺷ ﻞﻣﺎﺷ 5
،ﺪﺻرد 10 ،ﺪﺻرد 15 ،ﺪﺻرد 20 و ﺪﺻرد 25 ﺪﺻرد ( دﺮﮐ اﺪﯿﭘ لﺎﻘﺘﻧا .
ﯽﮔﮋﯾو ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﺟﻮﮔ گﺮﺑ زﻮﻨﯿﻣ ﯽﺘﺴﯾز ﻪﺟﻮﮔ يور ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﯽﮕﻧﺮﻓ ) ﻢﻗر Super chief (
ﻔﻗ زا ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ زا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﮏﯾ ﺮﻫ رد ﺲ
ﯽﮔﺮﺑ يﺎﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﯿﺒﻌﺗ اﻮﻫ نﺎﯾﺮﺟ ياﺮﺑ رﻮﺗ ﺎﻬﻧآ ﯽﯾﺎﻬﺘﻧا فﺮﻃ ود رد ﻪﮐ فﺎﻔﺷ .
ﻪﺟﻮﮔ گﺮﺑ زﻮﻨﯿﻣ ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ ﺖﻔﺟ ود هزﺎﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ
هرذ و رﻮﺗاﺮﯿﭙﺳآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺷروﺮﭘ فﺮﻇ ﻞﺧاد زا هﺪﺷﺮﻫﺎﻇ ﻢﻗر گﺮﺑ يوﺎﺣ ﯽﮔﺮﺑ ﺲﻔﻗ ﺮﻫ ﻞﺧاد و هﺪﺷ يزﺎﺳاﺪﺟ ﻦﯿﺑ
ﻪﺟﻮﮔ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ -
ﯽﮕﻧﺮﻓ تﺪﻣ ﻪﺑ 24 ﺖﻔﺟ ياﺮﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﺪﻧﺪﺷ يزﺎﺳﺎﻫر يراﺬﮕﻤﺨﺗ و يﺮﯿﮔ
. ﺲﻔﻗ ﻦﯾا ﻞﺧاد ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ زا ﺪﻌﺑ ﺎﻫ
24 و هﺪﺷ فﺬﺣ ﺖﻋﺎﺳ
هرذ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ﯽﺘﺳد ﻦﯿﺑ
20X ﻢﺨﺗ دﺪﻋ ﮏﯾ ﻂﻘﻓ
ﻢﺨﺗ ﻪﯿﻘﺑ و ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﺲﻔﻗ ﺮﻫ ﻞﺧاد ﺪﯾدﺮﮔ فﺬﺣ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
. ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ يﺎﻫ
ﺲﻔﻗ ﻦﯾا ﻪﻧازور وا ﻦﺳ ورﻻ رﻮﻬﻇ ﺎﻫ
داﺪﻌﺗ ﺰﯿﻧ و ﻎﻟﺎﺑﺎﻧ ﻞﺣاﺮﻣ يﺎﻘﺑ ﺪﺻرد ،ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ ،يورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ يﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ هرود لﻮﻃ ،ل
ﻪﺟﻮﮔ يور هﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺻرد رد ﯽﮕﻧﺮﻓ
. ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﺰﯿﻧ و هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ يﺎﻫ
ﺮﻫﺎﻇ هزﺎﺗ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ زا ،هدﺎﻣ و ﺮﻧ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻪﺗﻮﺑ يور زﻮﻨﯿﻣ هﺪﺷ
ﻪﺟﻮﮔ يﺎﻫ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يدﻮﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﻫ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ
. ﻦﯾا ﻪﺑ
ﮏﯾ ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ ﺖﻔﺟ ﮏﯾ ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺟﻮﮔ هﺎﯿﮔ زا هﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ هزور
ﺲﻔﻗ ﻞﺧاد يدﻮﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﻫ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ
نﺎﻤﻫ يور هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﮐ ﯽﮔﺮﺑ
ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ و ﺪﺷ يزﺎﺳﺎﻫر ﻢﻗر ﺲﻔﻗ ﻪﻧازور يﺎﻫ
ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ ﺎﻫ ﺪﯾدﺮﮔ شرﺎﻤﺷ هدﺎﻣ ﮏﯾ يازا ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ يﺎﻫ
. هداد ﻪﯾﺰﺠﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
مﺮﻧ راﺰﻓا هداد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ وSAS
ﯽﮐﻮﺗ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ )
P≤0.05 ( ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﺶﯾﺎﻣزآ رد 25 ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ياﺮﺑ راﺮﮑﺗ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﻓدﺎﺼﺗ .
٣
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺎﺳاﺮﺑ فﻼﺘﺧا ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ يﺎﻤﻧ و ﻮﺸﻧ هرود و ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻤﻧ و ﻮﺸﻧ هرود ﻦﯿﺑ يﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ نﺎﯿﻣ زا ،ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ س
ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يورﻻ يﺎﻤﻧ و ﻮﺸﻧ هرود ﺎﻣا ،ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يراد ﺖﺷاد يراد
. يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑ يورﻻ يﺎﻤﻧ و ﻮﺸﻧ هرود 20
و 25 % دﻮﮐ
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻏﺮﻣ ﺑ يراد
ﯽﻣ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ زا ﺮﺘﺸﯿ ﺪﺷﺎﺑ
. ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ ءﺎﻘﺑ ﺪﺻرد و ﯽﺴﻨﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺷاد يراد
) لوﺪﺟ 1 .(
لوﺪﺟ 1 - ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ )
±SE ( ﺎﻘﺑ ﺪﺻرد و ﯽﺴﻨﺟ ﺖﺒﺴﻧ ،ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ،يورﻻ ،ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ هرود T. absoluta
ﺎﻘﺑ ﺪﺻرد (%)
ﯽﺴﻨﺟ ﺖﺒﺴﻧ
%) هدﺎﻣ ﺎﻫ (
يﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ هرود ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ) زور (
د يورﻻ يﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ هرو
) زور (
ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ هرود ) زور (
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ 83
/
80 ± /019 a 59/17± /019 a /715± /025 a 10/40± /010 d /476± /013 a ﺪﻫﺎﺷ
00 /
80 ± /029 ab 57/50± /025 ab /735± /019 a 11/12± /022 cd /484± /020 a ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد5 17
/
79 ± /019 ab 57/50± /025 ab /760± /015 a 11/56± /020 bc /504± /018 a ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد10 67
/
76 ± /023 ab 55/38± /019 ab /774± /017 a 12/04± /019 ab /516± /017 a ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد15 67
/
76 ± /023 ab 54/17± /019 b /779± /020 a 12/32± /019 a /528± /020 a ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد20 83
/
75 ± /019 a 54/17± /034 b /789± /018 a 12/68± /018 a /544± /016 a ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد25
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ فوﺮﺣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد راد
ﯽﻣ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ) P≤0.05 .(
ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ )
ﺮﻧ و هدﺎﻣ ( ﻢﺨﺗ هرود ، يرورﺎﺑ و يﺰﯾر
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﻨﺘﺷاد يراد
) لوﺪﺟ 2 .(
ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ رﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑ
ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ رﺎﻤﯿﺗ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ يراد
25 % ﯽﻣ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﻢﺨﺗ هرود ؛ﺪﺷﺎﺑ
رﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑ يﺰﯾر 20
و 25 % ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﻢﮐ يراد
ﺮﺗ
رﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑ يرورﺎﺑ و ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ زا 25
% ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﻢﮐ يراد
ﯽﻣ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺗ ﺪﺷﺎﺑ
.
لوﺪﺟ 2 - ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ )
SE (±
ﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻢﺨﺗ هرود لﻮﻃ ،ﻞﻣﺎﮐ هﺮ
يرورﺎﺑ و يﺰﯾر T. absoluta
يرورﺎﺑ
) داﺪﻌﺗ
ﻢﺨﺗ / هدﺎﻣ (
ﻢﺨﺗ هرود لﻮﻃ يﺰﯾر
) زور (
ﺮﻧ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ) زور (
هدﺎﻣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ) زور (
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ 40
/
112 ± /080 a /730± /018 a /995± /015 a 12/40± /011 a ﺪﻫﺎﺷ
75 /
109 ± /053 b /700± /019 ab /945± /011 ab 11/15± /017 b ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد5 60
/
107 ± /049 c /690± /018 ab /915± /018 bc 10/95± /015 bc ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد10 84
/
105 ± /081 c /674± /026 ab /890± /019 bcd 10/84± /019 bc ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد15 95
/
103 ± /079 d /642± /024 b /840± /024 cd 10/63± /023 bc ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد20 05
/
102 ± /040 e /626± /015 b /825± /024 d 10/37± /020 c ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد25
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ فوﺮﺣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد راد
ﯽﻣ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ) P≤0.05 .(
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ ﻦﯿﺑ ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺖﺷادراد
) P<0.0001 .(
ﺮﯾدﺎﻘﻣ R0
، rm
و رﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑλ 25
% ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﯽﻨﻌﻣ ﻢﮐ راد ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﻣا ،دﻮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺗ وT
DT ياﺮﺑ 25 % ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ دﻮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ راد
) لوﺪﺟ 3 .(
۴
لوﺪﺟ 3 - ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ )
±SE ( ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ T. absoluta
DT (days)
T (days)
λ (day-1)
R0 rm
(Ln R0/T) ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ
588
/4 ± /0002 f 26/29± /0013 f /1163±91/E-05 a 53/05± /0034 a /0151±78/E-05 a ﺪﻫﺎﺷ 918
/4 ± /0003 e 27/76± /0015 e /1151±93/E-05 b 50/05± /0029 b /0141±81/E-05 b ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد5 078
/5 ± /0003 d 28/52± /0015 d /1146±85/E-05 c 49/06± /0028 c /0136±75/E-05 c ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد10 294
/5 ± /0003 c 28/94± /0016 c /1140±91/E-05 d 44/24± /0035 d /0131±8E-05 d ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد15 462
/5 ± /0003 b 29/52± /0017 b /1135±88/E-05 e 42/36± /0043 e /0127±78/E-05 e ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد20 556
/5 ± /0004 a 29/94± /0023 a /1133± /00001 f 41/88± /0030 f /0125±99/E-05 f ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺪﺻرد25
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ فوﺮﺣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد راد
ﯽﻣ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ) P≤0.05 .(
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﯽﻠﮐ يﺮﯿﮔ
ﮔ ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ و ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺎﺗ ﻢﺨﺗ زا يﺎﻘﺑ ﺪﺻرد ؛ﺪﺷ ﺮﺗﺪﻨﮐ يورﻻ يﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ ،ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬ
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ هدﺎﻣ ﮏﯾ يازا ﻪﺑ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يراد
. ﯽﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻪﺟﻮﮔ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﮕﻧﺮﻓ
T. absoluta ﺎﺑ
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻏﺮﻣ دﻮﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ يراد
ﺪﺑﺎﯾ . ﯽﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ T. absoluta
ﺖﺸﮐ رد يﺎﻫ
ﻪﺟﻮﮔ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﯿﻔﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1
،نﺎﯿﻏاﺮﭼ -
ا 1390. ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد .
،ﯽﺑﺎﯾدر ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و
لﺮﺘﻨﮐ ﺖﻓآ ﺐﺷ هﺮﭘ زﻮﻨﯿﻣ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﮕﻧﺮﻓ ) Tomato leaf miner (
، Tuta
absoluta(Meyrick, 1917) Povolny (1994) Lepidoptere: Gelechiidae نﺎﻣزﺎﺳ
ﻆﻔﺣ تﺎﺗﺎﺒﻧ ناﺮﯾا ) ﻪﺘﯿﻤﮐ يدﺎﺘﺳ ﯽﻨﻓ .(
8
ص . 2- Baniameri, V., and Cheraghian, A. 2011. The current status of Tuta absoluta in Iran and initial control strategies.
EPPO/IOBC/FAO/NEPPO Joint International Symposium on management of Tuta absoluta (tomato borer, Lepidoptera: Gelechiidae) in collaboration with the IRAC and IBMA. November 16-18, 2011, Agadir, Morocco. p: 20.
3- Benton, J., Jones, J. 2007. Tomato plant culture: in the field, greenhouse, and home Garden. CRC Press.
4- Campos, R.G. 1976. Control quimico del “ minador de hojas y tallos de la papa ” (Scrobipalpula absoluta Meyrick) en el valle del Canete. Review Per Entomology. 19: 102-106.
5- Clarke, J.F. 1962. New species of microlepidoptera from Japan. Entomological News. 73: 102.
6- FAO STAT. 2009. Production crops. http://faostat.fao.org/site/609/default.aspx#ancor [accessed on 20 decanber 2013].
7- Hochmuth, G., Jones, J. 2009. Collecting a Poultry Litter Sample for Analysis, http://edis.ifas.ufl.edu/SS495.
8- IRAC. 2011. Tuta absoluta- The tomato leafminer or tomato borer recommendations for sustainable and effective resistance management. IRAC (Insecticide Resistance Action Committee). www.irac- online.org
9- Rick, C.M. 1978. The tomato. Scientific American. 239(8): 67-76.
10- Sannino, L., and Espinosa, B. (eds). 2010. Tuta absoluta. Guida alla conoscenza e recenti acquisizioni per una correta difesa. 113 pp.
11- Silva, G.A., Picanco, M.C., Bacci, L., Crespo, A.L.B., Rosado, J.F., Guedes, R.N.C. 2011. Controlfailure likelihood and spatial dependence of insecticide resistance in the tomato pinworm, Tuta absoluta. Pest Management Science. p:2131.
