زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﻣﺪﺿ ﺖ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ
داﺪﻌﺗ ﺮﺑ نﺎ ي
ﻮﺳ زا ﯾﻪ ﺎﻫ ي ﻣ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ و ﺖﻧﻮﻔﻋ ﺺﺧﺎﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
ﻣﻮﻤﺴﻣ ﯿ اﺬﻏ ﺖ ﯾ ﯽ : اﺮﺷ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ
نوﺮﺑ ﻂ ﻨﺗ ﯽ
ﻠﻋ زوﺮﻬﺑ ﯿ ﻧﺎﻬﺒﻬﺑ هداﺰ
1ﯽ ﺮﺨﻓ ،*
ي ﻬﺷ ﯿ ﺪ
2ي
1 - دﺎﺘﺳا ﯾ هوﺮﮔ ،رﺎ مﻮﻠﻋ و ﺳﺪﻨﻬﻣ ﯽ ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ ﻣاد مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ، ﯽ
ﺎﻨﺻ و ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ
ﯽ ،نﺎﺘﺳزﻮﺧ
ﻧﺎﺛﻼﻣ ﯽ ا ، ﯾ ناﺮ
2 - ﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،دﺎﺘﺳا ﯽ
ﺎﻨﺻ ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ، ي
ﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ، ﯽ
ا ،ﺪﻬﺸﻣ ،ﺪﻬﺸﻣ ﯾ
ناﺮ
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺎﻫ ﺦ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ رد ﺦ ﯾ ﺖﻓﺎ : 25 / 02 / 99
رﺎﺗ ﯾ ﺬﭘ ﺦ ﯾ شﺮ : 28 / 04 / 99
ﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﯿ
ﺪ ي :
ﻧز ﯿ
،نﺎ ،ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ و ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﯽ
،
ﺘﻧآ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﯽ
ﺑﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮑ ﯽ .
DOI: 10.52547/fsct.18.02.04
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
:
ﻨﻏور ﺲﻧﺎﺳا ﯽ
ﻧز ﯿ ﮔ نﺪﺷ ﮏﺸﺧ زا ﺪﻌﺑ نﺎ ﯿ
ﺎﺳ رد هﺎ ﯾ ﻄﻘﺗ شور ﻪﺑ ،ﻪ ﯿ
هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و بآ ﺎﺑ ﺮ
جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ ﺪﺷ
. ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﻣﺪﺿ ﺖ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ د رﺎﺸﺘﻧا شور ﻂﺳﻮﺗ ﺲﻧﺎﺳا ﯾ
ﮏﻫﺎﭼ و ﮏﺴ ﺎﺑ
ﻬﺗ ﯿﻪ
ﺖﻗر ﺎﻫ ي ﻟاﻮﺘﻣ ﯽ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺪﺷ . ﻮﺳ زا ،شور ندﻮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و لﺮﺘﻨﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯾ
ﺎﻫ ﻪ ي ﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺘﻧ.
ﯾ د شور ود رد ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯾ
د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ ﺎﺑ رﺎﮔآ ﮏﻫﺎﭼ و رﺎﮔآ نژﻮ
اﺰﻓا ﯾ اﺰﻓا ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﯾ
ﭘ ﺶ ﯿ دﺮﮐ اﺪ . ﻢﮐ ﺮﺗ ﯾ ﻣ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﻦ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺖﻈﻠﻏ رد ﺎﻫ
ي ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نﺎ ي
ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ژوﺮﺋا سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﯽ
ﯾ ازﻮﻨ دﻮﺑ . ﺎﺘﻧ ﯾ نﻮﻣزآ ﺞ ﺎﻫ ي د ﯾ و ﮏﺴ
ﺖﻈﻠﻏ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ رﺎﮔآ ﮏﻫﺎﭼ ﺎﻫ
ي ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺮﺑ نﺎ ي
ﺎﻫ ي ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ﯽ اراد ي ﺑ ﺮﺛا ﯿ ﺮﺘﺸ ي دﻮﺑ .ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﻪﻟﺎﻫ ﻦ ﯽ
ﺖﻈﻠﻏ رد ﺎﻫ
ي ﺲﻧﺎﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻧز ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نﺎ ي
ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﻓﺎﺘﺳا
ﯿ سﻮﺋروا سﻮﮐﻮﮐﻮﻠ دﻮﺑ
. ﺎﺘﻧ ﯾ ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﺞ ﯽ
ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ اﺮﺑ نﺎ ي ﻮﺳ ﯾﻪ ﺎﻫ ﻓﺎﺘﺳاي ﯿ سﻮﮐﻮﮐﻮﻠ سﻮﺋروا
ﭘ سﻮﮐﻮﮐﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ، ﯿ
ﺰﻧژﻮ ﺳﺎﺑ ، ﯿ ﻠﺘﺑﻮﺳ سﻮﻠ ﯿ
ﺲ ،
ﺳﺎﺑ ﯿ سﻮﺋﺮﺳ سﻮﻠ ﺷﺮﺷا ،
ﯿ ﻠﮐ ﺎ ﯽ ژوﺮﺋا سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ، ﯾ
ازﻮﻨ ﺪﻧﺎﮐ و ﯾ ﺒﻟآ اﺪ ﯿ ﺲﻨﮑ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯿ ﺐ 5 / 0 ، 1 ، 2 ، 2 ،
4 ، 8 و 1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ دﻮﺑ ﺮﺘ . ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽ
اﺮﺑ ي ﻮﺳ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ﺗﺮﺗ ﻪﺑ رﻮﮐﺬﻣ ﯿ
ﺐ 1 ، 2 ، 2 ،
4 ، 4 ، 8 و 1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ دﻮﺑ ﺮﺘ .
ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ
ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ا ﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣ ﺖﯾﺎﺳ
ﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-01 ]
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
نﺮﻗ ﺎﻫ ي دﺎﻤﺘﻣ ي ﮔ زا ﺮﺸﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯿ
وراد نﺎﻫﺎ ﯾ ﯽ ﻟد ﻪﺑ ﯿ ندﻮﺑ اراد ﻞ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻔﻣ و شزرا ﺎﺑ تﺎﺒ ﯿ
اﺮﺑ ﺪ ي ﺑ نﺎﻣرد ﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﻧﻮﻔﻋ ﯽ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﺪﻗ رﺎﺛآ و ﺐﺘﮐ ﯾﻤ
ﯽ ﻟوا ﺮﺸﺑ زا هﺪﺷ ﻒﺸﮐ ﯿ
ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪ ﯽ ﺪﻫد
ﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻣﺪﻗ ﻪﮐ ﯿ
ﭘ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ نﺎﻫﺎ ﯿ
اﺪ ﯾ هﺮﮐ ﺮﺑ ﺮﺸﺑ ﺶ ي
ﮐﺎﺧ ﯽ ﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا و هدﻮﺑ ﯿ
اﺮﺑ نﺎﻫﺎ ي ﭘ و زﺎﻏآ ﻪﺑ نﺎﻣرد ﯿ
اﺪ ﯾ ﺶ
ﻣﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﯽ ددﺮﮔ . ﻟد ﯿ ا ﻞ ﯾ ﭘ نﺎﺧرﻮﻣ ار ﺮﻣا ﻦ ﯿ
اﺪ ﯾ ﺑ ﺶ ﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي
نﺎﺴﻧا ﻖﻠﺧ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻣ
ﯽ ﺪﻨﻧاد . دﺎﻨﺳا ﺮﺸﺑ زا هﺪﻧﺎﻣ ﺎﺟ ﻪﺑ
ﺦﯾرﺎﺗ لﻮﻃرد ﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ
ﯿ ﻧﺎﻣرد نﺎﻫﺎ ﯽ رد ﺪﻨﻤﺷزرا
ﺐﻃ مﻮﻠﻋ و
يزﺎﺳوراد ﺖﺳا
] 1 .[
ﺎﻫﺎﻨﺑ زا هﺪﺷ ﻒﺸﮐ ﺪﻫاﻮﺷ ي
رﺎﺗ ﯾ ﺨ ﯽ ﺪﻗ ﺐﺘﮐ و ﯾﻤ
ﯽ ﻗﺎﺑ ﯽ ﻟﺎﺳ زا هﺪﻧﺎﻣ ﯿ
ﺴﺑ نﺎ ﯿ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ رود رﺎ
ﻮﺠﺘﺴﺟ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا طﺎﺒﺗرا ي
وراد داﻮﻣ ﯾ ﯽ ﻧﺎﻣرد و ﯽ ﺒﻃ زا ﯿ ﺖﻌ اﺮﺑ ي
ﮔﺪﻧز ﻪﻣادا ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻣز رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﯿ
فﺮﺼﻣ ﻪﻨ
ﮔﯿ وراد نﺎﻫﺎ ﯾ
ﯽ ﺘﻧ رد ﯿ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﺠ ﺑ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺮﺸﺑ
ﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻒﺘﻠﺨﻣ .
رد ار نﺎﻣرد هاﺮﻔﻠﺘﺨﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
ﺶﺨﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
ي ﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ر ،ﻪﻗﺎﺳ ،گﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ هﺎ ﯾ
ﻪﻧاد ،ﻪﺸ
و ...
هدﺮﮐ ﺮﮐذ ﺪﻧا . هزوﺮﻣا ﻧﯿ ﮑﺷﺰﭘ ﺰ ﯽ ﻃ زا نرﺪﻣ ﯿ
هدﺮﺘﺴﮔ ﻒ ا
ي زا
ﮔ ﻊﺒﻨﻣ ﺎﺑ ﺎﻫوراد ﯿ
ﻫﺎ ﯽ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ي ز ﯾ دﺎ ي نآ زا نﺪﻤﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
ﺪﻗ ﯾﻤ ﯽ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻒﺸﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧا
ﻣ ﯽ نﺎﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﻨﮐ
ﺶﻫوﮋﭘ ا رد ﺎﻫ ﯾ ﻣز ﻦ ﯿ دراد ﻪﻣادا ﻪﻨ ]
2 .[
ﺎﻫوراد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ي
ﺷﯿ ﻤﯿ ﺎﯾ ﯽ ﺎﺑ مﺎﻤﺗ اﻮﻓ ﯾ ارﺎﮐ و ﺪ ﯾ ﯽ ﻪﮐ
،دراد ﻧﺎﺟ تاﺮﺛا ﺒ ﯽ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻧاواﺮﻓ ﯽ ﻧ ار ﯿﺰ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﺘﺷاد و ﺮﺘﻤﮐ
هدﺎﻣ ﺷ ﺺﻟﺎﺧ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ دﻮﺟو دراد ﻪﮐ وﺎﺣ ي ﺮﺛا ءﻮﺳ ﺪﺷﺎﺒﻧ . رد
ﻞﺑﺎﻘﻣ ﮐﺮﺗ تاﺮﻀﻣ ﯿ
ﺎﻫوراد و تﺎﺒ ي
ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ اﺰﺟا ، ي دﻮﺟﻮﻣ ﺮﺛﺆﻣ
ﮔ رد ﯿ وراد نﺎﻫﺎ ﯾ ﯽ ﻟد ﻪﺑ ﯿ ﻞ هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ندﻮﺑ ﺎﺳ ﯾ زا ،داﻮﻣ ﺮ ﯾ
ﺖﻟﺎﺣ ﮏ
ﺑ لدﺎﻌﺗ ﯿ ژﻮﻟﻮ ﯾ ﮑ ﯽ ﻤﻧ ﻪﺘﺷﺎﺒﻧا نﺪﺑ رد و هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽ
ﺪﻧﻮﺷ . زا
اﯾ ور ﻦ ﮔ ﯿ وراد نﺎﻫﺎ ﯾ ﯽ تاﺮﺛا ، ﺒﻧﺎﺟ ﯽ ا ﯾ ا زا و هدﺮﮑﻧ دﺎﺠ ﯾ
ور ﻦ
يﺮﺗﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﻟﻮﺒﻗ ﯽ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ يﺎﻫوراد ﺰﺘﻨﺳ ي ﺷ و ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ اراد
ﻣ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ ] 3 .[
ﮔﯿ وراد نﺎﻫﺎ ﯾ ﯽ اراد ي ﮐﺮﺗ ﯿ اﺰﺟا و تﺎﺒ ي
ز ﯾ ﺪﻨﻤﺷزرا و دﺎ ي
زا
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﻫ ي و ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﺪﺟ
ﯾ ﺪ ي ﺴﻧﺎﺘﭘ ﺎﺑ ﯿ ﻣﺪﺿ ﻞ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ و
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﺮﻌﺗ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﯾ
ﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻒ ﯽ
،
ﮔﯿ ﻫﺎ ﯽ ﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯿ
وراد هﺎ ﯾ ﯽ ﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽ
ﻪﮐ دﻮﺷ ﯾ ﮏ ﯾ ﺪﻨﭼ ﺎ
وﺎﺣ نآ ﺶﺨﺑ ي
اﺰﺟا ﯾ ﯽ نآ زا ناﻮﺘﺑ ﻪﮐﺪﺷﺎﺑ ﻧﺎﻣرد فاﺪﻫا رد ﺎﻫ
ﯽ و هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا
ﯾ ﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎ ﯿ
ﺶ ﺎﻫوراد زﺎﺳ ي
ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ترﻮﺻ ﻪﺑ
ﻧﯿ ﻪﻤ ﺰﺘﻨﺳ ي ﮔ رد ﯿ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد رﻮﻀﺣ هﺎ .
ﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﻣآ ﻖﺒﻃ ﯽ
ﺮﻘﺗ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯾ
ﺎﺒ 80 اﺮﺑ نﺎﻬﺟ ﺮﺳﺎﺗﺮﺳ رد مدﺮﻣ زا ﺪﺻرد ي
ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺎﻫ ي ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﯽ ﻟوا ﯿ ﺘﻨﺳ ﺐﻃ زا ﻪ ﯽ
ﻣ هﺮﻬﺑ ﯽ ﺪﻧﺮﺑ . ﺖﻤﺴﻗ ﺎﻫ ي
ﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ وراد نﺎﻫﺎ ﯾ ﯽ ﻞﻣﺎﺷ ر ،گﺮﺑ ﯾ ﻪﺸ ،ﻪﻗﺎﺳ ،
،ﺖﺧرد ﺖﺳﻮﭘ
،ﻞﮔ ﻣ ﯿ
،هﻮ ز ﻪﻗﺎﺳ ﯾ ﻣزﺮ ﯿﻨ ﯽ ﻣ ﻪﻧاد و ﯽ لﺮﺘﻨﮐ و نﺎﻣرد رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي وﺎﺣ و هدﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺗﺎﺒ ﯽ ﻣ ﯽ زا ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﮑﺷﺰﭘ ظﺎﺤﻟ ﯽ
ﻣ لﺎﻌﻓ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ ] 4 .[
ﺲﻧﺎﺳا هرﺎﺼﻋ و ﺎﻫ يﺎﻫ
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ زا
نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾوراد ياراد
ﮐﺮﺗ ﯿ ز تﺎﺒ ﯾ لﺎﻌﻓ ﺖﺴ ﻣ
ﯽ ﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽ
نآ زا ناﻮﺗ ﻊﺒﻨﻤﻧاﻮﻨﻋ ﻪﺑﺎﻫ
داﻮﻣ ﺪﺿ ﺘﮐﺎﺑ ﺮﯾ ﺎﯾ ﯽ ﭼرﺎﻗﺪﺿ و ﯽ
رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻃﯿ ﺳو ﻒ ﯿﻌ ﯽ زا
ﻣﯿ وﺮﮑ ا ﻧﺎﮔر ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﻣﻮﻤﺴﻣ و ﺖﻧﻮﻔﻋ ﻞﻣﺎﻋ ﯿ
ﺖ ﻞﻤﻋ ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪﻨ . ﺎﺑ رد
ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ ﺴﻧﺎﺘﭘ
ﯿ ﻞ ﺪﺿ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺘﻧآ و
ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺮﺛﺆﻣ رد
ﺲﻧﺎﺳا ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ
، ﻣ ﯽ نآ زا ناﻮﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ داﻮﻣ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ رد ﻊﯾﺎﻨﺻ زﺎﺳوراد و ﯽﯾاﺬﻏ ي
دﺮﺑ هﺮﻬﺑ ] 5 .[
ﻧز ﯿ مﺎﻧ ﺎﺑ نﺎ Carum copticum
ﮔ ﺮﻈﻧ زا ﯿ هﺎ ﺳﺎﻨﺷ ﯽ ﮔ ، ﯿ ﻫﺎ ﯽ
ﺖﺳا ﯾ ﻔﻠﻋ ،ﻪﻟﺎﺴﮑ ﯽ
ﻖﻠﻌﺘﻣ و هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ
Umbellifers ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . اﯾ ﮔ ﻦ ﯿ ا رد هﺎ ﯾ وردﻮﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ و ﺮﺼﻣ ،ناﺮ
ﻣ ﺪﺷر ﯽ ﺪﻨﮐ . ﺘﻨﺳ ﺐﻃ رد ﯽ
ﻧز هرﺎﺼﻋ زا ﯿ
ﺘﻟا رد نﺎ ﯿ هدﺎﻔﺘﺳا درد مﺎ
ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﻤﻫا ﯿ ﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖ ﯿ
ﻧز هﺎ ﯿ ﻟد ﻪﺑ نﺎ ﯿ ﮐﺮﺗ ﻞ ﯿ ﺪﻨﻤﺷزرا تﺎﺒ
ﻣ نآ ﺲﻧﺎﺳا رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . ﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﺒﻃ ﯿ
ﺸ ﯿ اﺰﺟﺎﻨ ي ﻠﺻا ﯽ
ﮑﺸﺗ ﯿ ﻞﻣﺎﺷ ﺲﻧﺎﺳا هﺪﻨﻫد ﻞ :
ﺗﯿ ﭘﺮﺗ ،لﻮﻤ ﯿ ﭘ هوﺮﮔ ،ﻦﻨ ﯿ
هوﺮﮔ ،ﻦﻨ
ﺳ ﯿ ﻣ و ﻦﻤ ﯿ ﻣ ﻦﺳﺮ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 6 و 7 .[
ا زا فﺪﻫ ﯾ زرا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯾﺑﺎ
ﯽ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﻣﺪﺿ ﺖ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ نﺎ
داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ي ﺮﺘﮐﺎﺑ زا ي ﺎﻫ ي ﺎﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻣﻮﻤﺴﻣ و ﺖﻧﻮﻔﻋ ﺺﺧ
ﯿ ﺖ
اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﺮﺷ رد ﯾ نوﺮﺑ ﻂ ﻨﺗ ﯽ دﻮﺑ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - روآ ﻊﻤﺟ ي
ﮔ ﯿ ﺲﻧﺎﺳا جاﺮﺨﺘﺳا و هﺎ
ﻧز هﺎﯿﮔ ﯿ رد نﺎ ياﺪﺘﺑا هرود ﯽﺸﯾور روآ ﻊﻤﺟ ي
،ﺪﺷ ﮔ ﻦﯾا ﺲﭙﺳ ﯿ
هﺎ
هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﮏﯿﺗﺎﻤﺘﺴﯿﺳ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ و مﻮﯾرﺎﺑﺮﻫ يرﺎﮑﻤﻫ ﺎﺑ ﮔ مﻮﻠﻋ ﯿ ﻫﺎ ﯽ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﯿﯾﺎﺗ و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﻬﺸﻣ ﯽﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،
دﺮﮔ ﯾ ﺪ . ﻧز ﯿ روآ ﻊﻤﺟ نﺎ ي
اﺮﺑ هﺪﺷ ي ﺎﺳ و ﺲﻧﺎﺳا جاﺮﺨﺘﺳا ﯾ
ﺮ
نﻮﻣزآ ﺎﻫ ي ﻣﺪﺿ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ ﺎﻫ
ي ﯽﺘﻌﻨﺻ يژﻮﻟﻮﯿﺑوﺮﮑﯿﻣ
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-01 ]
يروﺎﻨﻓ و ﺪﻬﺸﻣ ﯽﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﯾ لﺎﻘﺘﻧا .
راﺪﻘﻣ 50 مﺮﮔ زا ﻧز ﯿ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ نﺎ 750
ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ بآ ﺮﺘ
ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ هﺎﮕﺘﺳد ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ ﻪﺸﯿﺷ يا ﺖﺧﺎﺳ ﺖﮐﺮﺷ كادآ ﻪﮐ سﺎﺳا
رﺎﮐ نآ ﺮﯿﻄﻘﺗ ﯽﺑآ ﺖﺳا ﻞﻘﺘﻨﻣ و ﻪﺑ تﺪﻣ 3 ﺖﻋﺎﺳ ﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻄﻘﺗ ﯿﺮ
ﯾ ﮏ ﻣ ﯿﻠﯿ ﻠﯿ ﺮﺘ رد ﻗد ﯿ ﻪﻘ ﻞﻤﻋ ﺲﻧﺎﺳا ﮔﯿ يﺮ مﺎﺠﻧا ﺬﭘ ﯾ ﺖﻓﺮ ] 8 .[
2 - 2 - ﻬﺗ ﯿ ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ ﻪ ﯿ
ﻣ نﻮ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
24 ﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ ﯾ
ﻘﻠﺗ ،ﺶ ﯿ ﺧذ ﺖﺸﮐ زا ﺢ ﯿ
هﺮ
Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853
،
Escherichia coli ATCC 25922 ،
Bacillus cereus
ATCC 14579 ،
Bacillus subtilis ATCC 23857 ،
Staphylococcus aureus ATCC 25923 ،
Streptococcus pyogenes ATCC 19615
، Candida
albicans ATCC 5027 ﺤﻣ ﻪﺑ
ﯿ ﻫ ﺮﻟﻮﻣ ﺖﺸﮐ ﻂ ﯿ
رﺎﮔآ نﻮﺘﻨ
) ﻮﺳ ﯾﻪ ﻫﺎ ي ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ( رﺎﮔآ زوﺮﺘﺴﮐد زوﺮﺑﺎﺳ و )
ﻮﺳ ﯾ چرﺎﻗ ﻪ ( مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ . ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ ﯿ ﻠﻏ نﻮ ﯿ ﻣ ﻆ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ر لﻮﻠﺤﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ
ﺲﭘ ،ﺮﮕﻨ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺷر زا ي
ﺤﻣ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﯿ
ﺷ ﺖﺸﮐ ﻂ ﯿ
ﺐ ﻬﺗ رﺎﮔآ راد ﯿ
دﺮﮔ ﻪ ﯾ ﺪ .
ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ تروﺪﮐ ﯿ
جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﻞﺻﺎﺣ نﻮ
625 هزاﺪﻧا ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﮔﯿ
ﺮ ي ﺎﺑ لﻮﻠﺤﻣ تروﺪﮐ نﺪﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﺗ و ﺪﺷ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا تروﺪﮐ 5/
0 ر لﻮﻠﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ،ﺪﻨﻟرﺎﻓ ﮏﻣ ﯾ
ﻗر ﺮﮕﻨ ﯿ ﻖ
دﺮﮔ ﯾ ﺪ ] 9 .[
2 - 3 - د شور ﯾ
د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ رﺎﮔآ نژﻮ
د شور رد ﯾ
د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ اﺪﺘﺑا نژﻮ يﺎﻫ
5/
0 ، 1 ، 2 ، 4 و 8
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا زا ﺮﺘ ﯿ
نﺎ ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ .
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي
ﻓ زا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﯿ
ﺳﺮﺳ ﺮﺘﻠ ﮕﻧﺮ ﯽ ﺮﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﯾ
هداد رﻮﺒﻋ نﺪﺷ ﻞ
ﻤﺗ فوﺮﻇ رد و هﺪﺷ ﯿ
ﺮﺘﺳا ﺰ ﯾ ر ﻞ ﯾ ﺪﺷ ﻪﺘﺨ . ﺎﺑ ،ﻪﻣادا رد زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺮﻠﭙﻤﺳ 100 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ زا ﺮﺘ ﯿ
ﻧ نﻮ ﯿ زا ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺳ رد ﺪﻨﻟرﺎﻔﮑﻤﻤ
ﺤﻣ ﺢﻄﺳ ﯿ ﻫ ﺮﻟﻮﻣ ﺖﺸﮐ ﻂ ﯿ
ﻪﺑ رﺎﮔآ زوﺮﺘﺴﮐد زوﺮﺑﺎﺳ و رﺎﮔآ نﻮﺘﻨ
ﺗﺮﺗ ﯿ اﺮﺑ ﺐ ي ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ر چرﺎﻗ و ﺎﻫ ﯾ
ﺮﭙﺳا ﻂﺳﻮﺗ و ﻪﺘﺨ ﯾ
رﺪ ﻞﮑﺷ L
ﺤﻣ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﯿ
دﺮﮔ ﺶﺨﭘ ﺖﺸﮐ ﻂ ﯾ
ﺪ . ياﺮﺑ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺪﺿﺮﺛا
ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ
، د ﯾ ﮏﺴ يﺎﻫ يﺬﻏﺎﮐ ﮏﻧﻼﺑ ) ﺖﺧﺎﺳ ﻦﺗدﺎﭘ ﺐﻃ ( ﺎﺑ
ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻌﻣ ﯿ ﻦ زا ﯾ ﺪﮑ ﯾ ﺮﮕ و زا ﻪﺒﻟ ﻠﭘ ﯿ ﺖ يور ﺪﻧﺪﺷ هداد راﺮﻗ رﺎﮔآ .
20 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ زا ﺮﺘ ﺎﻫ
ي ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ وﺮﻧﺎ ي د ﯾ ﮏﺴ ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﻫ .
ﺤﻣ ﺲﭙﺳ ﯿ وﺎﺣ ﺖﺸﮐ ﻂ ي
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺗﺮﺗ ﻪﺑ چرﺎﻗ و ﯿ
ﺎﻣد رد ﺐ ي 37
و 27 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 24
و 72 راﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ ﺖﻋﺎﺳ ي
ﺪﻧﺪﺷ . هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﮔﯿ ﺮ ي ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﺎﻫ ي ﮑﺸﺗ ﯿ فاﺮﻃا رد هﺪﺷ ﻞ
دﯾ ﮏﺴ ﺎﺘﻧ ،ﺎﻫ ﯾ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺞ ﯽ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ]
10 .[
2 - 4 - رﺎﮔآ ﮏﻫﺎﭼ شور
ﺖﻈﻠﻏ اﺪﺘﺑا رﺎﮔآ رد ﮏﻫﺎﭼ شور رد يﺎﻫ
5/
0 ، 1 ، 2 ، 4 و 8
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا زا ﯿ
ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺴﻧﺎ .
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﻪﺘﺧﺎﺳ
ﻓ زا هﺪﺷ ﯿ ﮕﻧﺮﺳﺮﺳ ﺮﺘﻠ ﯽ
ﺮﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﯾ
رد و هﺪﺷ هداد رﻮﺒﻋ نﺪﺷ ﻞ
ﻤﺗ فوﺮﻇ ﯿ ﺮﺘﺳا ﺰ ﯾ ر ﻞ ﯾ ﺪﺷ ﻪﺘﺨ . ﺮﻠﭙﻤﺳزا هدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ ،ﻪﻣادا رد 100
ﻣﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ زا ﺮﺘ ﯿ
ﻧ نﻮ ﯿ ﺢﻄﺳ زا ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺳ رد ﺪﻨﻟرﺎﻔﮑﻤﻤ
ﺤﻣ ﯿ ﻫ ﺮﻟﻮﻣ ﺖﺸﮐ ﻂ ﯿ
ﺑ رﺎﮔآ زوﺮﺘﺴﮐد زوﺮﺑﺎﺳ و رﺎﮔآ نﻮﺘﻨ ﺗﺮﺗ ﻪ
ﯿ ﺐ
اﺮﺑ ي ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ر چرﺎﻗ و ﺎﻫ ﯾ
ﺮﭙﺳا ﻂﺳﻮﺗ و ﻪﺘﺨ ﯾ
رﺪ ﺮﺑ ﻞﮑﺷ L
ﺤﻣ ﺢﻄﺳ ﯿ دﺮﮔ ﺶﺨﭘ ﺖﺸﮐ ﻂ ﯾ
ﺪ . ﮏﻫﺎﭼ ﭻﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺶﺷ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﺳو ﻪﺑ ﺮﺘﻣ ﯿ
ﺎﻬﺘﻧا ﻪﻠ ي ﭘ ﯿ ﺤﻣ ﺢﻄﺳ رد رﻮﺘﺳﺎﭘ ﺖﭙ ﯿ
ﺖﺸﮐ ﻂ
اﯾ ﺪﺷ دﺎﺠ . ﮏﻫﺎﭼ ﻞﺧاد ﺎﻫ
ﺎﺑ ﺮﻠﭙﻤﺳ 20 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ زا ﺮﺘ ﺎﻫ
ي
ﻬﺗ ﯿﻪ ﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر هﺪﺷ .
اﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ زا ﺲﭘ ر
ي ﺤﻣ ﯿ وﺎﺣ ﺖﺸﮐ ﻂ ي
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺗﺮﺗ ﻪﺑ چرﺎﻗ و ﯿ
ﺎﻣد رد ﺐ ي 37 و 27 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
ﻪﺑ داﺮﮔ
تﺪﻣ 24 و 72 ﻪﻟﺎﻫ ،ﺖﻋﺎﺳ ﮔﺪﻧرادزﺎﺑ
ﯽ ﯾ ﺎ مﺪﻋ رد ﺪﺷر ﺤﻣ ﯿ ﻂ
ﮏﻫﺎﭼ فاﺮﻃا ﺎﺑ ﺎﻫ
رد ﮏﻫﺎﭼ ﺮﻄﻗ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﻂﺳﻮﺗ
ﻂﺧ ﺶﮐ
هزاﺪﻧا ﮔﯿ يﺮ و ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺮﺘﻣ شراﺰﮔ ﺪﺷ ] 11 .[
2 - 5 - ﻗر ﯿ ﻖ زﺎﺳ ي ﮏﻫﺎﭼ رد )ﻣ
ﯿ ادوﺮﮑ ﯾ ﻦﺷﻮﻠ
ثاﺮﺑ (
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﻟاﻮﺘﻣ ﯽ 125 / 0 ، 25 /0 ، 5/
0 ، 1 ، 2 ، 4 ، 8 ، 16 ، 32 ، 64 ،
128 و 256 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ وﺎﺣ ﻪﮐ ردﺎﻣ لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘ ي
ﺖﻈﻠﻏ
512 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻬﺗ دﻮﺑ ﺮﺘ ﯿ ﺪﺷ ﻪ . ياﺮﺑ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻞﻗاﺪﺣ
ﺖﻈﻠﻏ ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﯽ زا شور ﻗر ﯿ ﻖ زﺎﺳ ي ﮏﻫﺎﭼ رد )ﻣ
ﯿ ثاﺮﺑوﺮﮑ
اد ﯾ ﻦﺷﻮﻠ ( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻠﭘ زا ﻪﻧﺎﺧ ﺮﻫ ﻪﺑ ﯿ
ﮏﻫﺎﭼ ﺖ 96
ﻪﻧﺎﺧ ا ي
، 200 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ زا ﺮﺘ ﺎﻫ
ي ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ﻮﻧﺎ 20
ﻣﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ زا ﺮﺘ ﯿ
نﻮ ﻣ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ) ﻧ لدﺎﻌﻣ ﯿ ﺪﻨﻟرﺎﻓ ﮏﻣ ﻢ (
ﻪﻓﺎﺿا
ﺪﺷ . ﺳﺎﺑﻮﮑﻧا زا ﺲﭘ ﯿ
ﺎﻣد رد نﻮ ي
37 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ
24 اﺮﺑ ﺖﻋﺎﺳ ي
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي و ﺎﻫ 27 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
ﻪﺑ داﺮﮔ تﺪﻣ 72
اﺮﺑ ﺖﻋﺎﺳ ي
،چرﺎﻗ 20 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ فﺮﻌﻣ ﺮﺘ ﺮﺗ
ي ﻨﻓ ﯿ ﻟوزاﺮﺘﺗ ﻞ ﯿ مﻮ
اﺮﻠﮐ ﯾ ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﻪﻧﺎﺧ ﺮﻫ ﻪﺑ ،ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ ﺪ .
ﻪﻧﺎﺧ ﺎﻫ ﯾ ﯽ نآ رد ﻪﮐ
ﻣﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻐﺗ ،ﺪﻨﮐ ﺪﺷر ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻢﺴ ﯿﯿ
ﺗ ﺰﻣﺮﻗ ﮓﻧر ﺮ ﯿ
هﺮ ﯾ ﻧاﻮﻏرا ﺎ ﯽ
ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ نآ رد .
ﻟوا ﯿ ﻪﻧﺎﺧ ﻦ ا ي ﻣ ﺪﺷر نآ رد ﻪﮐ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ
ور ي ﻐﺗ و هداﺪﻧ ﯿﯿ
ﺮ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺧ نآ ﺖﻈﻠﻏ ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﮓﻧر
ﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽ
ﺪﺷر ﺪﺷ ﺖﺒﺛ ] 12 .[
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-01 ]
2 - 6 - ﻌﺗ ﯿﯿ ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﻦ ﯽ
ﻌﺗ ﻪﻧﺎﺧ زا ﯿﯿ ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻦ ﯽ
ﺖﻤﺳ ﻪﺑ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﻣ ﻪﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯿ
ناﺰ 100 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺮﺘ ﺖﯿﻠﭘ ﺮﺑ يﺎﻫ يوﺎﺣ
ﻂﯿﺤﻣ ﺖﺸﮐ لﻮﻣ نﻮﺘﻨﯿﻫر رﺎﮔآ اﺮﺑ ي ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺤﻣ ﻪﺑ و ﺎﻫ ﯿ
ﺖﺸﮐ ﻂ
اﺮﺑ رﺎﮔآ زوﺮﺘﺴﮐد دوﺮﺑﺎﺳ ي
ﺖﺸﮐ چرﺎﻗ هداد
ﺪﺷ و ﺲﭙﺳ
ﺤﻣ ﯿ ﻂ ﺎﻫ ي ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ ﺖﺸﮐ يراﺬﮔ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻟوا ﯿ ﻠﭘ ﻦ ﯿﺘ ﯽ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﮐ
ﻨﻠﮐ ﯽ ﻠﭘ نآ ﺖﻈﻠﻏ ،دﻮﺑ ﯿ
ﻪﺑ ﺖ ناﻮﻨﻋ ﯽﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ
ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ
اﺮﺑ نﺎ ي ﻣ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺺﺧﺎﺷ ﻢﺴ
ﺪﺷ ] 13 .[
2 - 7 - ﻟﺎﻧآ ﯿ رﺎﻣآ ﺰ ي
ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﺑ يﺎﻫ ﻟﺎﻧآ ياﺮﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪ ﯿ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يرﺎﻣآ يﺎﻫﺰ .
ﻨﻌﻣ ﯽ ﺎﺘﻧ ندﻮﺑ راد ﯾ
ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿﺰ راو ﯾ ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ ﺢﻄﺳ رد ﺲﻧﺎ نﻮﻣزآ و
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻦﮑﻧاد .
ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ هداد ﻞ راﺰﻓا مﺮﻧ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﺎﻫ SPSS
(Version18.0, SPSS Inc., Chicago, USA) مﺎﺠﻧا
ﺬﭘ ﯾ ﺖﻓﺮ .
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
ﻧز ﺲﻧﺎﺳا نﺎﻣﺪﻧار ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯿ
ﻃ زا ﺪﻌﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ نﺎ ﯽ
ﺖﻋﺎﺳ ﻪﺳ
زا 50 ﮔ ردﻮﭘ مﺮﮔ ﯿ
ﻧز هﺎ ﯿ راﺪﻘﻣ نﺎ 5/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺲﻧﺎﺳا ﺮﺘ
ﺪﻣآ . ا ﺮﺑ ﯾ ﻤﺠﺣ نﺎﻣﺪﻧار سﺎﺳا ﻦ ﯽ
- ﻧزو ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ نﺎ 1
دﻮﺑ ﺪﺻرد . عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
،ﻪﺘﯾراو ﻂﯾاﺮﺷ بآ و
،ﯽﯾاﻮﻫ ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﺪﺷر ﺎﯾ نﺎﻣز ﻊﻤﺟ يروآ هﺎﯿﮔ و
،هﺎﮕﺸﯾور ﮐﺮﺗ ﯿ ﺸﺗ تﺎﺒ ﮑ ﯿ هﺪﻨﻫد ﻞ
ﺲﻧﺎﺳا ﻣ و ﯿ ﻫدزﺎﺑ ناﺰ ﯽ ﺖﺳﺎﺗوﺎﻔﺘﻣ نآ .ا
ﯾ ﺰﺋﺎﺣ ﺖﻬﺟ نآ زا ﻪﺘﮑﻧ ﻦ
ﻤﻫا ﯿ ﻣ ﺖ ﯽ ﮐﺮﺗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯿ
ﺎﺳﺎﻨﺷ تﺎﺒ ﯾ
ﯽ ﮔ رد هﺪﺷ ﯿ
ﻖﻃﺎﻨﻣ رد نﺎﻫﺎ
ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾ
ﺪﮑ ﯾ ﻣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕ ﯽ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ دﻮﺟﻮﻣ رد ﺲﻧﺎﺳا
نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺷﺎﻧ زا توﺎﻔﺗ يﺎﻫ ﮑﯾژﻮﻟﻮﮐا ﯽ
؛ﺪﻨﻧﺎﻣ لﻮﻃ و ضﺮﻋ
،ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ
،عﺎﻔﺗرا
،ﺎﻣد
،ﺖﺑﻮﻃر ﻢﯿﻠﻗا و
،كﺎﺧ يﺎﻫﺮﯿﺴﻣ
ﯽﮑﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ و ﺰﺘﻨﺳﻮﯿﺑ داﻮﻣ ﻦﯾارد هﺮﺛﺆﻣ ﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ
ﯽ ﺪﺷﺎﺑ و رد ﻪﺠﯿﺘﻧ
يﺎﻬﺘﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ
ﯽﻋﻮﻨﺘﻣ ﺖﺤﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﻄﯿﺤﻣ توﺎﻔﺘﻣ ﺰﺘﻨﺳﻮﯿﺑ
دﻮﺷ ﯽﻣ . هدﺎﻔﺘﺳا ﺢﯿﺤﺻ زا نﺎﻫﺎﯿﮔ مﺰﻠﺘﺴﻣ ،ﯽﯾوراد تﺎﻋﻼﻃا
ﻖﯿﻗد ﯽﻤﻠﻋ و ﺖﺧﺎﻨﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﺟﻮﻣ رد
،ﺖﺳا ﺎﻫ نآ
اﺮﯾز دﻮﺟو تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﺛا ﯽﻧﺎﻣرد رد هﺎﯿﮔ
ددﺮﮕﯿﻣ ] 14 .[
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺳرﺮﺑ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ﯽ
ﺪﺿ ﺮﺛا ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ نﺎ
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻌﺗ ﯿﯿ ﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﻦ ﯽ
ﯾ د شور ﻪﺑ ﺪﺷر مﺪﻋ ﺎ ﯾ
ﮏﺴ دﯾ
ﻔﯿ ﻞﮑﺷ رد رﺎﮔآ نژﻮ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ، .
ﺎﺘﻧ ﯾ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺪﺿ ﺮﺛا ﻣﯿ وﺮﮑ ﺑ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ
د شور ﻪﺑ نﺎ ﯾ
د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ نژﻮ
ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯿ
ﺖﻈﻠﻏ رد نﺎ ﺎﻫ
ي ﺛﺎﺗ ،ﻢﮐ ﯿﺮ ي ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺮﺑ ي
ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ژوﺮﺋا سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﯽ
ﯾ و ازﻮﻨ ﺷﺮﺷا ﯿ ﻠﮐ ﺎ ﺖﺷاﺪﻧ ﯽ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ
ﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯿ
ﺮﺘﺸ ﯾ ور ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﻦ ي
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي مﺮﮔ
ﺖﺒﺜﻣ ﻓﺎﺘﺳا ﯿ سﻮﺋروا سﻮﮐﻮﮐﻮﻠ رﻮﻃ ﻪﺑ ،دﻮﺑ
ي ﺖﻈﻠﻏ رد ﻪﮐ 8
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﺮﺘ ي
ﻓﺎﺘﺳا ﯿ سﻮﮐﻮﮐﻮﻠ
سﻮﺋروا 4 / 14 ﻣ ﯿﻠ ﯽ دﻮﺑ ﺮﺘﻣ . ﺎﺘﻧ ﯾ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯾ
ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ اﺮﺑ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ،نﺎ ي
ﻣ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﺎﻫ ﻢﺴ ي درﻮﻣ
اﺰﻓا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ . ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺮﺑ نﺎ ي
ﺎﻫ ي مﺮﮔ ،ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ
ﻔﻨﻣ ﯽ دﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﺮﻤﺨﻣ و ﻣ ﺎﻣا ،
ﯿ ﺸﺨﺑ ﺮﺛا ناﺰ ﯽ
عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ نآ
ﻣﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ) ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ،ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﯽ
ﺮﻤﺨﻣ و ( دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ .
ﺮﺑ
سﺎﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ي مﺎﺠﻧا هﺪﺷ يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﺑ
ﺲﻧﺎﺳا ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ زا يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ مﺮﮔ ﯽﻔﻨﻣ سﺎﺴﺣ ﺮﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ .
ا ﻞﯿﻟد ﯾ ﺮﻣا ﻦ دﻮﺟو يﺎﻫءﺎﺸﻏ ﯽﺟرﺎﺧ
ﻪﻃﺎﺣا هﺪﻨﻨﮐ هراﻮﯾد ﯽﻟﻮﻠﺳ
رد يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ مﺮﮔ ﯽﻔﻨﻣ ﻦﯾا يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﻫ رد ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﺛا ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑﺪﺿ
ﺲﻧﺎﺳا ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺎﻫ يﺮﺘﻤﮐ
زا دﻮﺧ ﻣ نﺎﺸﻧ ﯿ ﺪﻨﻫﺪ )د ﯾ ﻟﻮﻠﺳ هراﻮ ﯽ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ﯽ ﭘ ﯿ ﭽ ﯿ هﺪ د زا ﺮﺗ ﯾ ﻟﻮﻠﺳ هراﻮ ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي مﺮﮔ
ﺖﺳا ﺖﺒﺜﻣ .(
ﻦﯾا ءﺎﺸﻏ ﯽﺟرﺎﺧ رﺎﺸﺘﻧا داﻮﻣ ﺮﮕﺑآ ﯾﺰ زا نﺎﯿﻣ ﻦﯾا
ﻪﯾﻻ هﺪﻨﻧﺎﺷﻮﭘ ﻮﭙﯿﻟ ﭘ ﯽﻠ يﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ ار
دوﺪﺤﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ] 15 و 16 .[
چرﺎﻗ ﻪﺘﺳد ﺰﺟ ﺎﻫﺮﻤﺨﻣ ﻣ ﺎﻫ
ﯽ ﻧ ﺮﻈﻧ زا و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯿ
ﺴﮐا ﻪﺑ زﺎ ﯿ ﺰﺟ نﮋ
زاﻮﻫ ﻪﺘﺳد ي
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺎﺠﻧآ زا ﯾ ﯽ ﻪﮐ ﺪﻧﺎﮐ ﯾ ﺒﻟآ اﺪ ﯿ ﺲﻨﮑ ﻟد ﻪﺑ ﯿ ﻞ
زاﻮﻫ ي ﺤﻣ ﺢﻄﺳ رد ندﻮﺑ ﯿ
ﻪﺑ اﺬﻟ رﺎﮔآ زوﺮﺘﺴﮐد زوﺮﺑﺎﺳ ﺖﺸﮐ ﻂ
ﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ ﯿ
ﺢﻄﺳ رد نآ ﺪﺷر و هدﺮﮐ بﺬﺟ ار ﺲﻧﺎﺳا رﺎﺨﺑ ﻢ
ﺮﺘﭘ ي د ﯾ ﻣ لﺮﺘﻨﮐ و دوﺪﺤﻣ ﺶ ﯽ
ددﺮﮔ .ا ﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ ﺮﺛا ﻪﮐ ﺖﺳا
ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣﺪﺿ ﺮﺑ
ﺎﻬﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﻔﻨﻣ مﺮﮔ و ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﯽ
ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ ﻊﻤﺠﺗ
رﺎﺨﺑ ﺲﻧﺎﺳا نورد ﻂﯿﺤﻣ ﺖﺸﮐ د ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
ﺮﮕ ي نﻮﭽﻤﻫ
ﺤﻣ عﻮﻧ ﯿ ،ﺖﺸﮐ ﻂ
،pH ﻧﺮﻄﻗ و ﺖﻈﻠﻏ ﯿ
ﻣ ﺮﺛﻮﻣ نآ ﺮﺑ ﺰ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ
] 14 .[
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻤﻧ ﯽ صاﻮﺧ ناﻮﺗ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣﺪﺿ
طﻮﺑﺮﻣ ار نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﺑ
ﮏﯾ عﻮﻧ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ
،ﺖﺴﻧاد ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﻪﮑﻠﺑ
ﻪﺑ يرﺎﮑﻤﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
دﻮﺟﻮﻣ رد ﮔ ﯿ هﺎ ﺖﺒﺴﻧ هداد ﻣ ﯽ دﻮﺷ . تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﺘﯿﻓ ﺎﺑ
ﺮﺛا
ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣﺪﺿ ﻪﺑ
ﺪﻨﭼ هوﺮﮔ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻠﻨﻓ و
ﯽﻠﭘ لﻮﻨﻓ ﺎﻫ ﻞﻣﺎﺷ : ﻞﻨﻓ يﺎﻫ هدﺎﺳ و ﺪﯿﺳا
،ﮏﯿﻟﻮﻨﻓ نﻮﻨﯿﮐ
،ﺎﻫ
ﺪﯿﺋﻮﻧووﻼﻓ ﻦﻧﺎﺗو ﺎﻫ
ﺎﻫ ﯽﻣ ﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 14 .[
ﺲﻧﺎﺳا ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا
ﻧز ﯿ وﺎﺣ نﺎ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯿ ﺪ ي اﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺳا ﯾ
ﺸﺨﺑ ﻦ ﯽ زا
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﻣﺪﺿ ﺖ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ا ﯾ ﮔ ﻦ ﯿ ﻣ ار هﺎ ﯽ ا ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ ﺖﺒﺴﻧ تﺎﺒ
داد .
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-01 ]
Fig 1 Mean inhibition zone diameter (mm) of Carum copticum essential oil on pathogenic microorganisms (disc diffusion agar)
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺳرﺮﺑ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ﯽ
ﻣ ﺪﺿ ﺮﺛا ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ
شور ﻪﺑ نﺎ
ﻞﮑﺷ رد رﺎﮔآ رد ﮏﻫﺎﭼ 2
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ،
. اﯾ ﺎﺘﻧ ﻦ ﯾ ﺞ
ا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﯾ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦ ﯿ
ﺖﻈﻠﻏ رد نﺎ 5/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺮﺑ مﺮﮔ
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺮﺑ ﺮﺘ ي
ﺎﻫ ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ژوﺮﺋا سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﯽ
ﯾ ﺮﺛﻮﻣ ازﻮﻨ
ا ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻬﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ و هدﻮﺒﻧ ﯾ
ﺎﻤﻧ دﺎﺠ ﯾ ﺪ . ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺎﺘﻧ ﯾ ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ ﺰ
راو ﯾ ﺲﻧﺎ ﯾ ﮏ ﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻓﺮﻃ ﯿ
ﺪﺿ ﺖ ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ نﺎ
ﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ، ي اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯾ ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﯽ
ﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽ
راد ي اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ . رﻮﻃ ﻪﺑ
ﻠﮐ ﯽ ﺎﻘﻣ ﯾ ﺎﺘﻧ ﻪﺴ ﯾ ﺑ ﺞ ﯿ د شور ود ﻦ ﯾ
د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ و نژﻮ رد ﮏﻫﺎﭼ
رﺎﮔآ ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯾ
رد ﻪﮑﻨ رﺎﮔآ رد ﮏﻫﺎﭽﺷور ﺲﻧﺎﺳا
ﻧز ﯿ ﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎ ﯿ
ﻣ ﺎﺑ ﻢ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﻣ سﺎﻤﺗ رد ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ ] 11 [ ﺘﻧ رد ، ﯿ ﻟﺎﻌﻓ ﻪﺠ ﯿ ﺪﺿ ﺖ ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯿ
ا رد نﺎ ﯾ ﻦ ﺑ ﺖﻟﺎﺣ
ﯿ د شور زا ﺮﺘﺸ ﯾ
د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ دﻮﺑ نژﻮ . ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽ ﺪﺳر
ﺳﺎﺴﺣ ﯿ ﺑ ﺖ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺮﺘﺸ ي ﺎﻫ ي ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﯿ
نﺎ
د رﺎﺘﺧﺎﺳ رد توﺎﻔﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯾ
ﻟﻮﻠﺳ هراﻮ ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ
ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﺴ ي
ﺎﻫ ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ
د رد ﯾ ﻟﻮﻠﺳ هراﻮ ﯽ اراد دﻮﺧ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﺘﭙﭘﻮﮐﻮﻣ ﺐ ﯿ
ﺪ ي نرﻮﻣ مﺎﻧ ﻪﺑ
ﻟﺎﺣ رد ،هدﻮﺑ ﯽ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﮐ ي ﺎﻫ ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ﯽ ﻻ ﺎﻬﻨﺗ ﯾ ﮐزﺎﻧ ﻪ ﯽ زا
ﺘﭙﭘﻮﮐﻮﻣ ﯿ ﻤﻈﻋا ﺖﻤﺴﻗ و ﺪﻧراد نرﻮﻣ ﺪ ﯽ
د رﺎﺘﺧﺎﺳ زا ﯾ
نآ رد هراﻮ ﺎﻫ
ﻟﯿ ﻮﭙ ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻟ و ﻦ ﯿ ﻮﭙ ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺖﺳا ﺪ . ﺘﻧ رد ﯿ ﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺠ ﯿ
ﺮﺘﺸ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ﯽ ﻣ ار ﯽ ﻟﻮﻔﺴﻓ ﺎﺸﻏ رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯿﭙﯿ
ﺪ ي
ﺟرﺎﺧ ﯽ ﺮﻘﺗ ﻪﮐ ﯾ ﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ًﺎﺒ ﯿ
ﺑﺮﭼ تﺎﺒ ﯽ ﻏ ﺖﺳود ﯿ ذﻮﻔﻧ ﻞﺑﺎﻗ ﺮ
داد ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺳا ]
14 .[
Fig 2 Mean inhibition zone diameter (mm) of Carum copticum essential oil on pathogenic microorganisms (well diffusion agar)
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-01 ]
ﺎﺘﻧ ﯾ ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞ ﯽ
ﺎﻫ شور ﻪﺑ ي
ﻣﯿ ادوﺮﮑ ﯾ لوﺪﺟ رد ثاﺮﺑ ﻦﺷﻮﻠ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ، .
ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽ ﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﻨﻣاد دﻮﺷ ﯽ
ﺲﻧﺎﺳا ﺪﺷر
ﻧز ﯿ ﻣ ﺮﺑ نﺎ ﯿ ﺎﮔراوﺮﮑ ﻧﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯿ
ﻦ 5/
0 ﺎﺗ 8 ﻣ ﯿﻠ ﯽ مﺮﮔ
ﻣ ﺮﺑ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻣ عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ و ﺮﺘ ﯿ
ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻢﺴ .
ﺎﺘﻧ ﯾ نﺎﺸﻧ ﺞ
ﺮﺘﮐﺎﺑ داد ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ﯽ ژوﺮﺋا سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﯾ
ازﻮﻨ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ
ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﯽ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 8 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺑ ﺮﺘ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ و ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻦ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﻓﺎﺘﺳا
ﯿ سﻮﺋروا سﻮﮐﻮﮐﻮﻠ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ
5/
0
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺗ ﻢﮐ ﺮﺘ ﯾ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ار ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻦ ﯿ
زا نﺎ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞ ﯽ
ﺲﻧﺎﺳا
ﻧز ﯿ لوﺪﺟ رد رد نﺎ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ، .
Table 1 Minimum inhibitory concentration (MIC) and minimum bactericidal/fungicidal concentration (MBC/MFC) of the Carum
copticum essential oilon pathogenic microorganisms
ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽ
ﻤﮑﺗ ﯿ ﻌﺗ نﻮﻣزآ هﺪﻨﻨﮐ ﻞ ﯿﯿ
ﻞﻗاﺪﺣ ﻦ
ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﯽ
ﻣ ﺪﺷر زا ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ
ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﯽ
ﻣﺎﻤﺗ ﯽ ﻣ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ و ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﻫ ﻢﺴ ﯾ
ﺑ ﺎ ﯿ زا ﺮﺘﺸ
ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽ
ﻣ ﺪﺷر زا ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﻨﻣاد
ﮔﺪﻨﺸﮐ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﺪﺷر ﯿ
ﻣ ﺮﺑ نﺎ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺎﻫ ﻢﺴ
ﺑﯿ ﻦ 1 ﺎﺗ 8 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻣ عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ و دﻮﺑ ﺮﺘ ﯿ
ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ
دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺮﺘﮐﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ي
ﻔﻨﻣ مﺮﮔ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﯽ
ژوﺮﺋا ﯾ ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ ازﻮﻨ ﯽ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 8 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺮﺑ مﺮﮔ
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺑ ﺮﺘ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ار ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻦ ﯿ
نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا نﺎ
ﻟﺎﺣ رد ،داد ﯽ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﮐ ي ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﻓﺎﺘﺳا
ﯿ سﻮﺋروا سﻮﮐﻮﮐﻮﻠ و
ﺮﻤﺨﻣ ﺪﻧﺎﮐ ﯾ ﺒﻟآ اﺪ ﯿ ﺲﻨﮑ ﺎﺑ
ﺖﻈﻠﻏ 1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻢﮐ ﺮﺘ ﺮﺗ ﯾ ﺲﻧﺎﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ار ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻦ
ﻧز ﯿ داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا نﺎ .
4 - ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ ﮔﯿ ﺮ ي
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﺎﻣزآ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯾ
ﻫﺎﮕﺸ ﯽ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯿ
اراد نﺎ ي
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﻣﺪﺿ ﺖ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻮﺳ ﺮﺑ ﯾﻪ ﺎﻫ ي و ﺖﻧﻮﻔﻋ ﻞﻣﺎﻋ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
ﻣﻮﻤﺴﻣ ﯿ اﺬﻏ ﺖ ﯾ ﯽ اﺮﺷ رد ﯾ ﺎﻣزآ ﻂ ﯾ ﻫﺎﮕﺸ ﯽ دﻮﺑ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﯿ
رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ نﺎ
ﻨﻌﻣ ﯽ راد ي اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﺮﺛا
ﯿ ﺮﺑ نﺎ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﺑ ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﯿ
ﺮﺘﮐﺎﺑ زا ﺮﺘﺸ ي
ﺎﻫ ي ﻔﻨﻣ مﺮﮔ ﯽ دﻮﺑ .ﭘ ﯿ دﺎﻬﻨﺸ
ﻣ ﯽ ﺴﻧﺎﺘﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ دﻮﺷ ﯿ
ﻻﺎﺑ ﻞ ي ﻣﺪﺿ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ هدﺎﻔﺘﺳا و ﺲﻧﺎﺳا
ﺘﻨﺳ ﯽ ا زا ﯾ ﮔ ﻦ ﯿ اﺬﻏ داﻮﻣ رد هﺎ ﯾ
ﯽ ﻨﭽﻤﻫ و ﯿ ﺘﻨﺳ ﺐﻃ ﻦ ﯽ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻤﮑﺗ ﯿﻠ ﯽ ﺮﺗ ي ﻣز رد ﯿ ا ﺲﻧﺎﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨ ﯾ
ﮔ ﻦ ﯿ اﺬﻏ هدﺎﻣ رد هﺎ ﯾ
ﯽ و
لﺪﻣ ﺎﻫ ي ﺣ ﯿ ﻧاﻮ ﯽ ﮔ ترﻮﺻ ﯿ دﺮ .
5 - ﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ ﯽ
ﻮﻧ ﯾ ﻣ مزﻻ دﻮﺧ ﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴ ﯽ
زا ﺪﻨﻧاد
"
ﻨﺑﯿ ﻠﻣ دﺎ ﯽ نﺎﮕﺒﺨﻧ
"
ﺎﻤﺣ ﺖﻬﺟ ﯾ
ﺖ ﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ ياﺮﺟا رد يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ يﺎﻫ ﯽ
هرود
يﺮﺘﮐدﺎﺴﭘ )
ﺎﺟ ﯾ ﻬﺷ هﺰ ﯿ ناﺮﻤﭼ ﺪ ( ﻤﺻ ﯿ ﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ ﻪﻧﺎﻤ ﯽ
ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪﻨ .
6 - ﻊﺑﺎﻨﻣ
[1] Cowan MM. Plant products as antimicrobial agents. Clinical Microbiology Reviews.
1999;12(4):564-82.
[2] Petrovska BB. Historical review of medicinal plants’ usage. Pharmacognosy Reviews.
2012;6(11):1-5.
[3] Khodaei Motlagh, M., Kazemi, M., Ghasemi, H. A., Farahani, K., Hossein, A., Yahyaei, M., Taddei, S. Antibacterial effect of medicinal plant essence (Thymus vulgaris) on major bacterial mastitis pathogen in vitro.
International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research. 2014;2(2): 286-94.
[4] Doughari JH. Phytochemicals: extraction methods, basic structures and mode of action as potential chemotherapeutic agents: INTECH Open Access Publisher Rijeka, Croatia; 2012.
[5] Negi, P. S. Plant extracts for the control of bacterial growth: Efficacy, stability and safety issues for food application. International
Microorganism MIC (mg/mL)
MBC/MFC (mg/mL)
Pseudomonas aeruginosa 8 8
Escherichia coli 4 4
Bacillus cereus 2 4
Bacillus subtilis 2 2
Staphylococcus aureus 0.5 1 Streptococcus pyogenes 1 2
Candida albicans 1 1
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-01 ]
Journal of Food Microbiology. 2012; 156(1):
7-17.
[6] Thangam C, Dhananjayan R.
Antiinflammatory potential of the seeds of Carum copticum Linn. Indian Journal of Pharmacology. 2003;35(6):388-91.
[7] Goudarzi GR, Saharkhiz M, Sattari M, Zomorodian K. Antibacterial activity and chemical composition of Ajowan (Carum copticumBenth. & Hook) essential oil. 2011;
13: 203-8.
[8] Talebpour Z, Najafi S, Sonboli A, Firozy M, Khosroshahi M. Comparison of chemical compositions of the Tanacetum sonbolii essential oils using head space sorptive extraction and hydrodistillation methods.
Journal of Medicinal Plants. 2013; 4 (48) :150- 9. [Full text in Persian].
[9] Tabatabaei Yazdi F, Behbahani BA, Mortazavi A. Investigating the Minimum Inhibitory Concentration (MIC) and Minimum Bactericidal Concentration (MBC) of the Lavandula stoechas L. and Rosmarinus officinalis L. extracts on pathogen bacterias
“in vitro”. Journal of Paramedical Sciences (JPS). 2014;5(2):91-101.
[10] Alizadeh Behbahani B, Imani Fooladi AA.
Development of a novel edible coating made by Balangu seed mucilage and Feverfew essential oil and investigation of its effect on the shelf life of beef slices during refrigerated storage through intelligent modeling. Journal of food safety. 2018;38(3):e12443.
[11] Noshad M, Alizadeh Behbahani B.
Identification of Chemical Compounds, Antioxidant Activity, and Antimicrobial Effect of Elettaria cardamomum Essential Oil on a Number of Pathogenic Microorganisms in Vitro. Qom University of Medical Sciences
Journal. 2019; 13 (2) :57-69
[12] Sureshjani MH, Yazdi FT, Mortazavi SA, Behbahani BA, Shahidi F. Antimicrobial effects of Kelussiaodoratissima extracts against food borne and food spoilage bacteria"
in vitro. Journal of Paramedical Sciences.
2014;5(2):115-20.
[13] Alghooneh A, Behbahani BA, Noorbakhsh H, Yazdi FT. Application of intelligent modeling to predict the population dynamics of Pseudomonas aeruginosa in Frankfurter sausage containing Saturejabachtiarica extracts. Microbial pathogenesis. 2015; 85:58- 65.
[14] Behbahani BA, Shahidi F, Yazdi FT, Mortazavi SA, Mohebbi M. Antioxidant activity and antimicrobial effect of tarragon (Artemisia dracunculus) extract and chemical composition of its essential oil. Journal of Food Measurement and Characterization.
2017;11(2):847-63.
[15] Alizadeh Behbahani B, Shahidi F. Melissa officinalis essential oil: Chemical compositions, antioxidant potential, total phenolic content and antimicrobial activity.
Nutrition and Food Sciences Research.
2019;6(1):17-25.
[16] Alizadeh Behbahani B, Falah F, Lavi Arab F, Vasiee M, TabatabaeeYazdi F. Chemical Composition and Antioxidant, Antimicrobial, and Antiproliferative Activities of Cinnamomum zeylanicum Bark Essential Oil.
Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2020;2020: 1-8.
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-01 ]
Evaluation of the antimicrobial effect of Carum copticumessential oil on some standard microbial strains, indices of infection and food
poisoning: an in vitro study
Alizadeh Behbahani, B. 1*, Shahidi, F. 2
1. Assistant Professor, Department of Food Science and Technology, Faculty of Animal Science and Food Technology, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan,Mollasani, Iran 2. Professor, Department of Food Science and Technology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of
Mashhad, Mashhad, Iran
ABSTRACT ARTIClE INFO
Article History:
Received 14 May 2020 Accepted 18 July 2020
Keywords:
Carum copticum, Inhibition zone diameter, Gram-positive and Gram-negative bacteria, Antibiotic resistance.
Carum copticum Essential oil (CCEO) after drying in the shade, to hydro- distillation by a Clevenger apparatus wasextracted. The antimicrobialactivity of CCEO were evaluated dilution preparation by disc diffusion method and well diffusion agar. In order to standardize the method of standard microorganism (ATCC) were used. The results showed that the inhibition zone diameter increased in the two methods of diffusion disk agar and well diffusion agar by increasing the essential oil concentration. The smallest inhibition zone diameter against different CCEO concentrations belonged to Gram-negative bacteria (Pseudomonas aeruginosa). The results of WAD and DDA demonstrated that Gram-positive bacteria were more sensitive to TPEO than the Gram-negative ones. The most inhibition zone diameter against different CCEO concentrations belonged to Gram-positive bacteria (Staphylococcus aureus). The minimum inhibitory concentration (MIC) of CCEO for Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes,Bacillus subtilis,Bacillus cereus, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa and Candida albicanswas 0.5, 1, 2, 2, 4, 8 and 1 mg/ml respectively.
The minimum bactericidal/fungicidal concentration (MBC/MFC) for microorganisms was 1, 2, 2, 4, 4, 8 and 1 mg/ml respectively.
DOI: 10.52547/fsct.18.02.04
*Corresponding Author E-Mail:
Iranian Journal of Food Science and Technology
Homepage: www.fsct.modares.ir
Scientific Research
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-01 ]
