ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ *
یژﻮﻟﻮﮑﯿﺴﭘورﻮﻧ ﺶﯾاﺮﮔ ﺎﺑ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﯽﺼﺼﺨﺗ یاﺮﺘﮐد ،
رﺎﯿﺸﻧاد
ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪـﺧ و ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد -
زاﺮﯿـﺷ ﯽﻧﺎـﻣرد .
،زاﺮﯿـﺷ
راﻮﻠﺑ یدرﻮﯿﺑا ،ﻆﻓﺎﺣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ، ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ
. E-mail:[email protected]
ر ﯽﺼﺼﺨﺗ یاﺮﺘﮐد**
ﺳﺎﻨﺸﻧاو ﯽ ﮕﺸﻧاد رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ هﺎ
. ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺶﺨﺑ
.
***
ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽﻣﻮﻤﻋ
. هرﺎﻤﺷ ،ﺖﻔﻧ ترازو یوﺮﺑور ،ﯽﻧﺎﻘﻟﺎﻃ نﺎﺑﺎﯿﺧ ،ناﺮﻬﺗ 175
ﻪﻘﺒﻃ ، 4 قﺎـﺗا ، 402 هرادا ،
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ و حﺮـﻃ یﺰـﯾر
ناﺮﯾا ﺖﻔﻧ ﯽﻠﻣ ﺖﮐﺮﺷ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا یوﺮﯿﻧ .
نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﺶﻨﯾﺰﮔ یاﺮﺑ ﻮﺌﻧ نﻮﻣزآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ سﺎﯿﻘﻣ دﺮﺑرﺎﮐ
ﻖﺣ ﻦﺴﺣ ﺮﺘﮐد
*سﺎﻨﺷ ، ﺮﺘﮐد مﺪﻘﻣ یﺮﻐﺻا ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ،**
مﺪﻘﻣ یﺪﺳا هﺰﯾﺰﻋ
***
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ :
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ﺎﺑ
ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﯿﺑﻮﻠﻄﻣ سﺎـﯿﻘﻣ ﯽﺑﺎـﯾرﺎﺒﺘﻋا و ﺖﺧﺎـﺳ )
سﺎـﯿﻘﻣ غورد ﯽﺠﻨـﺳ ( نﻮـﻣزآ یاﺮـﺑ
NEO PI-R ﺪﯾدﺮﮔ اﺮﺟا
.
و داﻮﻣ شور رﺎﮐ
22:
ترﺎﺒﻋ یاﺮﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا
رﺎﺒﻋ نﺎﯿﻣ رد و ا
نﻮﻣزآ ت NEO PI-R راﺮـﻗ
ﺪﺷ هداد و ﺮﺑ یور 285 ﺮﻔﻧ هﺪﻨﯾﻮﺟ ی
ﺪﯾدﺮﮔ اﺮﺟا رﺎﮐ .
ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ شور ﺎﺑ 15
ﺪﻧﺪـﺷ هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ﺶﺳﺮﭘ .
ﺮﺑ ﻪـﯾﺎﭘ ی و ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ
ﺮﻤﻧ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ه
یﺎﻫ
سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا
ﺎﻫ
، ﻧدﻮﻣزآ ﯽ ﺎﻫ
ﺪﺷ هداد یﺎﺟ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﺪﻧ
هﺮﻤﻧ و یﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ رد ﺎﻬﻧآ
سﺎـﯿﻘﻣ و ﺎـﻫ یﺎـﻫ
نﻮﻣزآ NEO PI-R ﺎﺑ
هﺮﻤﻧ یﺎﻫ 79 ﻮﻣزآ د ﻧ ﯽ یﺎﯾﻮﺟﺮﯿﻏ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رﺎﮐ
ﺪﯾدﺮﮔ .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ
توﺎﻔﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ:
هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ ﺎﻫ توﺎﻔﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ندﻮﺑ زﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ندﻮـﺑ ﯽﻧاﺪـﺟو ﺺﺧﺎـﺷ دﻮـﺑ
.
ﻢﻫ
ﺟﺮﯿﻏ هوﺮﮔ ﻦﯿﻨﭼ
ﻪﻨﯿﻣز رد رﺎﮐ یﺎﯾﻮ
هﺮﻤﻧ ی ﯽﺑ یﺎﻫ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﺗﺎﺒﺛ ﻖﻓاﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ و
وﺮﮔ ﺎﺑ
هﺮـﻤﻧ یاراد ه
ی
رد ﻦﯿﯾﺎـﭘ سﺎـﯿﻘﻣ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ راد .
داﺮﻓا
هﺮﻤﻧ یاراد
ی
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ سﺎﯿﻘﻣ رد ﻻﺎﺑ ﺮـﻈﻧ زا ﻪـﮐ ﺪﻨﺘـﺷاد ﺶﯾاﺮﮔ
تﺎﺒﺛﺎﺑ ار دﻮﺧ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ
ﺮﺗ
ﯽﻧاﺪﺟو ﺮﺘﺸﯿﺑ و
ﺗ ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ داﺮﻓا ﺎ
هﺮﻤﻧ یاراد
ی ﻦﯿﯾﺎﭘ . ﻢﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﻦﯿﻨﭼ یﺎﻫ
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﺎﯿﻣ
ﺮﻤﻧ ه یﺎﻫ
ﺮﻤﻧ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ سﺎﯿﻘﻣ ه
یﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ و ﺎﻫ ﻣ سﺎﯿﻘ هوﺮﮔ یاﺮﺑ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ رﺎﮐ یﺎﯾﻮﺟ
هﺪﻨﻫد ﯽﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ی هﺮﻤﻧ نﺎﯿﻣ راد
یﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ
و ﯽﯾاﺮﮕﻧوﺮﺑ یﺎﻫ دﻮﺑ زﺎﺑ
ن ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ﮏﯾ زا ﺎﻫ هﺮﻤﻧ و ﻮﺳ
ـﯿﺑﻮﻠﻄﻣ سﺎـﯿﻘﻣ یﺎﻫ
ﻧ ﺮـﮕﯾد یﻮـﺳ زا ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖ دﻮـﺒ
، ﺎـﻣا
ﺺﺧﺎﺷ ﺮﯾﺎﺳ نﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﻨﻌﻣ هﺪﺷ دﺎﯾ سﺎﯿﻘﻣ و ﺎﻫ
دﻮﺑ ﺖﺒﺜﻣ و راد .
ﻪﺠﯿﺘﻧ یﺮﯿﮔ :
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ سﺎﯿﻘﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
نﻮﻣزآ NEO PI-R ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ نﺎﯿﻣ داﺮﻓا هﺰـﯿﮕﻧا یاراد
ی داﺮـﻓا و ﻒـﯾﺮﺤﺗ
نوﺪﺑ هﺰﯿﮕﻧا ی ﻒﯾﺮﺤﺗ توﺎﻔﺗ ﺪﻫد نﺎﺸﻧ . ﻢﻫ
ﺴﻔﺗ رد ﻦﯿﻨﭼ ﺮﯿ
خﺮﻤﯿﻧ
ﯽﻣ ﻒﯾﺮﺤﺗ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺘﻣ داﺮﻓا
ﺮﻤﻧ ﻪﺑ ناﻮﺗ ه
یﺎﻫ
ﺺﺧﺎـﺷ یﺎـﻫ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ندﻮﺑزﺎﺑ و ﯽﯾاﺮﮕﻧوﺮﺑ ﻪﯿﻘﺑ ﺮﯿﺴﻔﺗ رد ﺎﻣا دﻮﻤﻧ دﺎﻤﺘﻋا ﺎﻫ
ی ﺺﺧﺎﺷ طﺎﯿﺘﺣا ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ ﺎﻫ ﺷ
دﻮ .
ﻩﮊﺍﻭﺪﻴﻠﻛ : ،ﻥﺎﻨﻛﺭﺎﻛ ﺶﻨﻳﺰﮔ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟﺍ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻥﻮﻣﺯﺁ
لﺎﺳ ،رﺎﺘﻓر و ﻪﺸﯾﺪﻧا زﺎﯾ
هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻫد 1
، 61 - 52
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺶﻨﯾﺰﮔ
ﻪﻓﺮﺣ یاﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ
یﺎﻫ
ﻪـﺑ دﻮﺟﻮﻣ
ـﯾو هﮋ رد
هﺮﻬﺑ ناﺰﯿﻣ ،یﺪﻣآرﺎﮐ ﺮﻈﻧ زا ﺪﺷر ﻪﺑ ور یﺎﻫرﻮﺸﮐ
،یرو
فﺪﻫ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ و
هﮋـﯾو ﺖـﯿﻤﻫا ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ یﺎﻫ دراد یا
.
ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ﺖﺳاﻮﺧرد ﻪﮐ
نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﻞﻐﺷ ﮏﯾ
یاراد ﺶﯿﺑﺎﻤﮐ
ترﺎﻬﻣ یدﺮـﻓ دراد ﻞﯾﺎﻤﺗ ﺎﻣﺮﻓرﺎﮐ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﺴﮑﯾ یﺎﻫ
هﺮﻬﺑ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﯾﺰﮔﺮﺑ ار
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد هﺪﻨﯾآ رد ار ﯽﻫد .
ﺪﻨﯾآﺮﻓ
ﺶﯿﭘ یاﺮﺑ ﺶﻨﯾﺰﮔ
ﻪﻓﺮﺣ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﯽﻨﯿﺑ زا داﺮـﻓا یا
هﺪــﺳ زﺎــﻏآ ﻪــﻗﻼﻋ درﻮــﻣ ﻢﺘــﺴﯿﺑ ی
ی و نﺎــﺳﺎﻨﺸﻧاور
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ مﻮﻠﻋ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ .
ا
1ﺪﯿﻤﺷ
ﺮﺘﻧﺎﻫ و ) 2
1998 (
ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﻨﯿﺑزﺎﺑ رد
رد هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا یﺎﻫ
ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا
،
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ مﺎﺠﻧا
ﻪـﻫد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ار ﺎﻫ
ی
هﺪﺳ ﺖﺴﺨﻧ
اﺰﮔ ﻢﺘﺴﯿﺑ ی ﺪﻧدﻮﻤﻧ شر
. ﻪﻫد زا ی 1940 ﺎﺗ
ﻪﻫد ی 1970
ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ هﺎﮔﺪﯾد ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺮﺑ 3
دﻮﺑ ﻂﻠﺴﻣ نﺎﻨﮐرﺎﮐ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ نآ زا ﺲﭘ
ﺮـﺑ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ یور
ﻦـﻓ ﯽﯾآﺪﯾﺪﭘ و ﺮﺘﮔرﺰﺑ یﺎﻫ
ﯽـﺸﻫوﮋﭘ یروآ
ﯽﻠﯿﻠﺤﺗاﺮﻓ و داد ﺖـﺳد زا ار دﻮـﺧ شزرا ﻪـﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا 4
ﯽـﻣ ﻪـﮐ ﺪﺷ ﻦﺷور یاﺮـﺑ ار ﯽـﺼﺨﺸﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ناﻮـﺗ
ﭘ ﺶﯿ
ﻪـﻣادا و شزﻮـﻣآ رد ﺖـﯿﻘﻓﻮﻣ ﯽﻨﯿﺑ
ی رد لﺎﻐﺘـﺷا
ﻪﻓﺮﺣ
هزاﺪﻧا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫ رﺎﺒﺘﻋا رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ یﺮﯿﮔ
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ رد ﺎﻬﻧآ ﺮﻔﺻ ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﺎﯾ و ﺮﻔﺻ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ) ،ﺮﺘﻧﺎﻫ 1980 ؛ ا
ﻦﻤﻟﺮـﯿﭘ و ﺮﺘﻧﺎـﻫ ،ﺪﯿﻤـﺷ ،5
1980 ؛
ا ﺪﯿﻤﺷ
، 1992 ؛ ا
،نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪﯿﻤﺷ
1993 .(
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا ﺎـﻫ
نﻮﻣزآ ﺶﻨﯾﺰﮔ
ﺺﺧﺎﺷ و ﺎﻫ ار ﺮـﺒﺘﻌﻣ یﺎﻫ
هزاﺪـﻧا ﺎـﺗ
یا
بﺎﺨﺘﻧا یاﺮﺑ ﻪﻤﻫ نﺎﻨﮐرﺎﮐ
ی ﻞﻐﺷ ﺎﻫ دﻮﻤﻧ نﺎﺳآ )
ا ﺪﯿﻤﺷ
،ﺮﺘﻧﺎﻫ و 1998 .(
نﻮـﻣزآ ﻦﯾا نﺎﯿﻣ رد
نﻮـﻣزآ ،ﺎـﻫ
یﺎـﻫ
ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ یﺎﻫ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﻮﻣزآ ،6
ﺶﺠﻨـﺳ ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ یﺎـﻫ
ﻪﺒﻨﺟ
ندﻮـﺑ ﯽﻧاﺪـﺟو یﺎﻫ 7
ﻪﺒﺣﺎـﺼﻣ و
ی ﻪﺘﻓﺎﯾرﺎﺘﺧﺎـﺳ
ﻢﻬﻣ
نﻮـﻣزآ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺗ
دﻮـﺑ ﺎـﻫ )
نﺎـﻤﻫ ؛ﺎـﺟ
8گﻮـﻫ و
ﻮــﺳوا ا
9ﺪﻟ ، 2000
؛ نﻮــﺴﺗﺮﺑار ﺖﯿﻤــﺳا و10
،11
2001 .(
ﻪﯾﺎﭘﺮﺑ ﻞﯿﻠﺤﺗاﺮﻓ ی ا
ﺮﺘﻧﺎـﻫ و ﺪﯿﻤﺷ )
1998 ( نﻮـﻣزآ یﺎـﻫ
یاراد ندﻮـﺑ ﯽﻧاﺪـﺟو نﻮﻣزآ ﺮﺑ نوﺰﻓا ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ 65 % نﻮﻣزآ و
ﯽﯾﺎـﻧاﻮﺗ یﺎـﻫ ﺎـﺑ هاﺮـﻤﻫ ﯽﺘﺧﺎﻨـﺷ یﺎـﻫ
ﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻪ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد
ی یاراد ﻪﺘﻓﺎﯾرﺎﺘﺧﺎﺳ
63 % ﺎﺒﺘﻋا ﺶﯿﭘ ر
ﯽﻣ ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ
. نﺎـﯿﺑ ﻪـﺑ نﻮﻣزآ ﺮﮕﯾد
ﯽﯾﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﺑ ﯽﺘﺧﺎﻨـﺷ یﺎـﻫ 56
% نﻮـﻣزآ و
ﯽﯾﺎـﻬﻨﺗ ﻪﺑ ندﻮﺑ ﯽﻧاﺪﺟو 31
%
ﺶﯿـﭘ ار تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ﯽـﻨﯿﺑ
ﯽﻣ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ) ،ﺖﯿﻤﺳا و نﻮﺴﺗﺮﺑار 2001
1 .(
12ﺖﻧﻮﻣ ﮏﯾرﺎﺑ و ) 13
1995 ( ﯽـﺳرﺮﺑ ﯽﻨﯿﺑزﺎﺑ ﺎﺑ یﺎـﻫ
ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﻫد ﮏﯾ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ی
یﻮـﮕﻟا
ﯽﻠﻣﺎـﻋ ﺞﻨﭘ ﺎـﺑ 14
ﻪﺨـﺴﻧ ی
هﺪـﺷ ﺮﻈﻧﺪـﯾﺪﺠﺗ نﻮـﻣزآ ی
ﻮﺌﻧ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ ) 15
NEO PI-R
( ﯽﻣ ﻪـﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎـﺑ و ﯽﺑﻮـﺧ
ﺶﯿﭘ ترﺪﻗ ﻢﺸﭼ ﯽﻨﯿﺑ
ار داﺮـﻓا ﯽﻠﻐـﺷ ﺖـﯿﻘﻓﻮﻣ یﺮـﯿﮔ
ﺪﻫد نﺎﺸﻧ .
ﯽﺳرﺮﺑ
هداد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻪـﯾﺮﻈﻧ ﻪـﮐ ﺪـﻧا
ی ﺞﻨـﭘ
لﺎﺳ زﺎﻏآ زا ﻮﺌﻧ نﻮﻣزآ و ﯽﻠﻣﺎﻋ یﺎﻫ
1990 رد نﻮﻨﮐﺎـﺗ
نﻮﻣزآ رﺪﺻ ﯿﺼﺨﺷ یﺎﻫ
راﺮﻗ ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﯽﺘ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﺖﺳد لﺎﺳ زا ﻪﮐ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗاﺮﻓ شراﺰﮔ ﻪﺳ ﻢﮐ
1998
ﯽﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ ار درﻮﻣ ﻦﯾا ،هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﺪـﻨﯾﺎﻤﻧ
) ا ،ﺮﺘﻧﺎــﻫ و ﺪﯿﻤــﺷ 1998
،ﺪﻟاﻮــﺳوا و گﻮــﻫ ، 2000
؛
،ﺖﯿﻤـﺳا و نﻮـﺴﺗﺮﺑار 2001
NEO PI-R.(
یاراد 240
زا ﯽـﮑﯾ ترﺎـﺒﻋ ﺮـﻫ یاﺮـﺑ ﯽﻧدﻮﻣزآ ﻪﮐ ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﻨﯾﺰﮔ ﻪ
ًﻼﻣﺎﮐ یﺎﻫ
ًﻼﻣﺎﮐ ﺎﯾ و لﻮﺒﻗ ،ﯽﺜﻨﺧ ،در ،در ار لﻮﺒﻗ
ﯽﻣﺮﺑ ﺪﻨﯾﺰﮔ . ﻞﻣﺎﻋ یﺎﻫ حﺮـﺷ ﻪـﺑ ﻪﯾﺮﻈﻧ و نﻮﻣزآ ﯽﻠﺻا
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ ﺮﯾز
؛ ﺖﯿﺒﺼﻋ
N) ) ( ناور یرﻮﺠﻧر ﯽﯾاﺮﮔ ﺎﯾ
مﺰﯿﺴﯿﺗورﻮﻧ ار نآ ﻪﮐ16
ﯽﺑ
هﺪﯿﻣﺎﻧ ﻢﻫ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﺗﺎﺒﺛ
ﺪـﻧا ( ،
ﯽﯾاﺮﮕﻧوﺮﺑ
(E)17
،
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ندﻮﺑزﺎﺑ
18ﺎـﻫ
O) .(
ﻪـﺳ ﻦـﯾا
د ﻞﻣﺎﻋ
ﻪـﯿﻟوا مﺮﻓ ر
ی لﺎـﺳ رد ﻪـﮐ ﻮـﺌﻧ 1985
ﻂـﺳﻮﺗ
ﺎﺘﺳﺎﮐ 19
ﮏﻣ و
20یر
ﺪﻨﺘـﺷاد یﺎـﺟ ،ﺖـﻓﺎﯾ رﺎـﺸﺘﻧا .
ﺎـﺑ
ﯽﺳرﺮﺑ هدﺮﺘﺴﮔ یﺎﻫ
ﺮﺗ
،
ﻖﻓاﻮﺗ درﻮﻣ ود )21
(A
ﯽﻧاﺪﺟو و
22ندﻮﺑ ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﻦﯿﺸﯿﭘ درﻮﻣ ﻪﺳ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ (C)
) ﺎﺘـﺳﺎﮐ و
ﮏــﻣ ،یر 1992 .(
و قﺎــﺒﻄﻧا ناﺮــﯾا رد نﻮــﻣزآ ﻦــﯾا
_______________________________________
1- Schmidt 2- Hunter
3- theory of situational specificity 4- meta-analysis 5- Pearlman
6- cognitive ability tests 7- conscientiousness
8- Hough 9- Oswald
10- Robertson 11- Smith
12- Mount 13- Barrick
14- five factor model
15- Neuroticism Extraversion Openness Personality Inventory Revised 16- neuroticism 17- extraversion
18- openness (to experiences)
19- Costa 20- McRae
21- agreeableness 22- conscientiousness
هﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾرﺎﺠﻨﻫ )
ﻖﺣ ،سﺎﻨﺷ 1378 ( ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻨﭼ رد و
ﺑ ﻪ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﮐ )
ﻖﺣ یﻮﺳﻮﻣ ،سﺎﻨﺷ مﺎﻧﺮﻓ و ﺐﺴﻧ
،
1381 .(
ــﺑ ﻪ نﺎــﻤﻫ ﯽﻠﮐرﻮــﻃ نﻮــﻣزآ ﺪــﺷ ﻪــﺘﻔﮔ ﻪــﮐ ﻪــﻧﻮﮔ
NEO PI-R
ﺞﻨـﭘ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﯽﻠﺻا ﺺﺧﺎﺷ ﺞﻨﭘ یاراد
ﯽﻣ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻞﻣﺎﻋ یاراد ﺺﺧﺎـﺷ ﺮـﻫ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
6 سﺎـﯿﻘﻣ
ﺖﺳا ﯽﻋﺮﻓ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ یاﺮﺑ
ﯽـﺑ ﺎـﯾ ﺖﯿﺒﺼﻋ ﺺﺧﺎﺷ ﯽﺗﺎـﺒﺛ
ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ
ﺮﻤﻧ ﻊﻤﺟ زا ه
سﺎﯿﻘﻣ یﺎﻫ و ﻢﺸﺧ ،باﺮﻄﺿا یﺎﻫ
ﻦﺘـﺸﯾﻮﺧ ﻪـﺑ ﺖﯿـﺳﺎﺴﺣ ،ﯽﮔدﺮﺴﻓا ،ﻪﻨﯿﮐ )
ﺪﻌﺘـﺴﻣ ﺎـﯾ
ندﻮﺑ ﺮﯿﺼﻘﺗ سﺎﺴﺣا (
یرﻮﺸﻧﺎﮑﺗ ، )1
یزﺎﺳﺎﻫر ﺪﻌﺘﺴﻣ ﺎﯾ
ﻦﺘـﻓر رد هرﻮـﮐ زا ،ندﻮـﺑ ﻪﻧﺎﮑﺗ (
زا یﺮﯾﺬـﭘ ﺐﯿـﺳآ و
سﺮﺘﺳا ﻪﺑ2
ﯽﻣ ﺖﺳد ﺪﯾآ . ﻊﻤﺟ زا ﺰﯿﻧ ﯽﯾاﺮﮕﻧوﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﯽﮔﮋﯾو یﺎﻫ ﻊﻤﺟ ،ﺖﯿﻤﯿﻤﺻ ،کﺮـﺤﺗ ،ﺖـﯿﻌﻃﺎﻗ ،ﯽـﯾاﺮﮔ
ﻫ نﺎﺠﯿ ﯽﯾﻮﺟ
سﺎﺴﺣا و
ﯽـﻣ ﺖـﺳد ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ یﺎﻫ و ﺪـﯾآ
ﻪـﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ندﻮﺑزﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ و ﻞـﯿﺨﺗ یﺎـﯿﻧد ﻞﻣﺎـﺷ ﺎـﻫ
ﯽﯾﺎﺒﯾز ،ﻢﺴﺠﺗ و کرد ﻪﺑ ﺶﯾاﺮﮔ ،ﯽﻔﺴﻠﻓ ﻖﯾﻼﻋ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
،تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻟد ﻦﺘﺷاد
هدﺮﺘﺴﮔ یﺎﻫ ﯽﻨﻫذ
و فﺎﻄﻌﻧا
شزرا و ﺎﻫدادراﺮﻗ رد یﺮﯾﺬﭘ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻦـﯾا
هداد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺳ سﺎﯿﻘﻣﺮﯾز یﺎﻫ
دﻮـﺧ یﺎـﻫ
ﯽﻣ
نﺎـﺸﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
هﺪـﻨﻫد یﺎـﻫرﺎﺘﻓر ،ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ یﻮـﮕﻟا ی
و یرﺎﮔزﺎـﺳ ﻪـﺑ ﺶﯾاﺮـﮔ ،ﯽﯾﻮـﺟﻮﻧ ناﺰـﯿﻣ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﻮﯿﺷ شﺮﯾﺬﭘ یﺎﻫ
ﻦﯾﻮﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﺺﺧﺎـﺷ ،نآ ﺮـﺑ نوﺰـﻓا
سﺎـﯿﻘﻣ ﺎﺑ ار ناﺮﮕﯾد ﺎﺑ دﺮﻓ ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﻮﮕﻟا ﻖﻓاﻮﺗ یﺎـﻫ
ﯽﮔدﺎﺳ ،دﺎﻤﺘﻋا )
ﯽﮐﺮﯾز ﻞﺑﺎﻘﻣ رد (
یدرﺪﻤﻫ ﻪﺑ ﺶﯾاﺮﮔ ،
د ﺎﺑ
ﻢﻫ و یوﺮﯿﭘ ،ناﺮﮕﯾ کرد ﯽﯾﺎـﻧاﻮﺗ و ﯽـﻨﺗوﺮﻓ ،ﯽﯾاﻮﻧ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ناﺮﮕﯾد ﯽـﻫوﺮﮔ یﺎـﻫرﺎﮐ رد هراﻮﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﻪﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ رد هﮋﯾو
ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ و ،ﺎﻫ
هدﺮﻤﺷ ﺖﯿﻤﻫا یاراد ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﺶﻨﯾﺰـﮔ یاﺮـﺑ هراﻮـﻤﻫ ﻪـﮐ یﺮﮕﯾد ﺺﺧﺎﺷ
ﯽﻣ ﺖﯿﻤﻫا یاراد رﺎﮐ نﺎﮔﺪﻨﯾﻮﺟ ﯽﻧاﺪﺟو ﺺﺧﺎﺷ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺖــﺳا ندﻮــﺑ .
ﺠﻣ زا ﺺﺧﺎــﺷ ﻦــﯾا سﺎــﯿﻘﻣ عﻮــﻤ
یﺎــﻫ
ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ )
ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا (
ﺲـﺣ ،یرﺎﺟ رﻮﻣا رد ﻢﻈﻧ ،
ﻪﻔﯿﻇو
ﯽـﭘ ناﻮـﺗ ،ﺖـﯿﻘﻓﻮﻣ یاﺮـﺑ شﻼﺗ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ یﺮـﯿﮔ
فﺪﻫ ﺎﻫ ) ﯽﻧورد ﻢﻈﻧ (
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و هﺪﻨﯾآ یاﺮﺑ یﺰﯾر ،هﺎﺗﻮﮐ ی
هرﺎﭼ ناﻮﻨﻋﺎﺑ تﺪﻣ ﺪﻨﻠﺑ و نﺎﯿﻣ
ﯽﯾﻮـﺟ
فﺎـﻄﻌﻧا ﺮﯾﺬـﭘﺎﻧ
3
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ .
1
ﮏﻣ و ﺎﺘﺳﺎﮐ یر
) 1992 ( ﻪﺑ
” ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
“ رد
هﻮﯿﺷ نﻮﻣزآ ﻪﺑ ﯽﻧدﻮﻣزآ ﯽﯾﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ی و ﻪﺘـﺷاد ﻪـﺟﻮﺗ
شور رد ﻒـﯾﺮﺤﺗ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ یاﺮﺑ ار ﯽﻧﺎﻬﻨﭘ و هﮋﯾو یﺎﻫ
ﺖﻬﺟ ﻖﯾﺪﺼﺗ 4
ﯽﻔﻧ ﺎﯾ
5ندﺮﮐ ﺶﺳﺮﭘ نﻮﻣزآ یﺎﻫ
، درﻮـﻣ
ﺶﻫوﮋﭘ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫ هداد راﺮﻗ
ﺪﻧا ) نﺎﻤﻫ ﺎﺟ .(
ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
هداد نﺎﺸﻧ
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻧا
ار ندﻮـﺑ ﯽﻧاﺪـﺟو ﺺﺧﺎـﺷ ناﻮـﺗ
ﻪﺑ ﻮﻨﻋ رﺎﯿﻌﻣ نا ی رﺎـﮐ نﺎﮔﺪﻨﯾﻮﺟ ﺶﻨﯾﺰﮔ رد ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺮـﺑ
ا ی
ﻪﻓﺮﺣ یا ﻦﯿﻌﻣ ﻪﺑ دﺮﺑ رﺎﮐ ) نﺎﮔﻮﻫ 6
ﺰﻧاو و ،7
1997 ﺖﻧﻮﻣ ؛
،ﮏﯾرﺎﺑ و 1995
لﺎﺳ ؛ ﮔ ﺎ
8ود ، 1997 و 1998 .(
ﻦﯾا ﺎﺑ
ﮏﻣ و ﺎﺘﺳﺎﮐ ﻪﮐ یر
) 1992 ( دﺮﺑرﺎـﮐ ﻪـﺑ زﺎـﯿﻧ
نﻮـﻣزآ ﻦـﯾا رد ار ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ﺶﺠﻨﺳ سﺎﯿﻘﻣ ﯽﻤﻧ یروﺮﺿ
ﻪـﺳور ﺎـﻣا ،ﺪﻨﻧاد ،14
ا ـﺳ
15ﺮﭽﺘ
، ﻦﯾﻮـﻟ و 16
17ﺮﻠﯿﻣ ) 1998 ( رﺎﮐ نﺎﮔﺪﻨﯾﻮﺟ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ )
197 ﺮﻔﻧ (
رﺎﮐ نﺎﮔﺪﻨﯾﻮﺟﺮﯿﻏ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
73 ﺮﻔﻧ ( رد ﯽـﺗاﺮﻤﻧ یاراد
ﺪــﺣ 69 / 0
ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ زا ﺮﺗﻻﺎــﺑ رﺎــﯿﻌﻣ فاﺮــﺤﻧا ،
رد
سﺎﯿﻘﻣ ﯾﺎﻫ ﯽ ﯽﺑ زا ﺮﯿﻏ نﻮﻣزآ رد ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﺗﺎﺒﺛ
NEO PI-R
ﺪﻨﺘــﺴﻫ . یور ﺮــﺑ یﺮــﮕﯾد ﯽــﺳرﺮﺑ رد ﺎــﻣا 40500
ﺪﻨﯾﻮﺟ ه و رﺎﮐ ی 1700
یدﺎﻋ دﺮﻓ )
ﺪﻨﯾﻮﺟﺮﯿﻏ ه
( ، ﯽﺗوﺎﻔﺗ
ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﺮﻈﻧ زا
سﺎـﯿﻘﻣ یﺎـﻫ ﺎـﻫ
ی نﻮـﻣزآ
NEO PI-R
ﺪﺸﻧ شراﺰﮔ )
ـﻫ ،گﻮ 1998 .(
ﻦﯿـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽـﻨﺘﻔﮔ
ﻪﺟرد ی
هﺰﯿﮕﻧا ﻦﺘﺷاد ،رﺎﮐ نﺎﮔﺪﻨﯾﻮﺟ ﻂﺳﻮﺗ ﻒﯾﺮﺤﺗ
ی
ﻢﯿﻘﺘـﺴﻣ طﺎـﺒﺗرا نآ مﺎﺠﻧا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ و ﻒﯾﺮﺤﺗ یاﺮﺑ یﻮﻗ دراد دﻮﺟو )
ا
18ﻞﻨﺳ لﺪﯿﺳ ، 19
ﻪﮐﻮﻟ و ،20
1999 .(
نﺎﯿﺑ ﻪﺑ
ﺮﮕﯾد
،
ﻪﺑ هزاﺪﻧا ﺮﻫ ﺖـﯿﻤﻫا دﺮـﻓ یاﺮﺑ رﺎﮐ ندروآ ﺖﺳد
ﻪﺟرد ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد یﺮﺘﺸﯿﺑ
ی ﺮﯾز ـﮐ ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ﯽ
ﯽﻣ دﻮﺷ و ناﺰﯿﻣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﺶﺳﺮﭘ
هدﺎﺳ نﻮﻣزآ یﺎﻫ
،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺗ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻒﯾﺮﺤﺗ لﺎﻤﺘﺣا ﺪﺑﺎﯾ
. داد نﺎﺸﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗاﺮﻓ ﮏﯾ
_______________________________________
1- impulsivity 2- vulnerability to stress 3- deliberation 4- acquiescence
5- nay-saying 6- Hogan
7- Ones 8- Salgado
14- Rosse 15- Stecher
16- Levin 17- Miller
18- Snell 19- Sydell
20- Lueke
هرﺎـﺑرد نﺎﯾﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ﻪـﺑ ندﺮﮐ یروآدﺎﯾ ﻪﮐ ﻒـﯾﺮﺤﺗ ی
ﺪـﺣ ﺎﺗ ار ﻒﯾﺮﺤﺗ ناﺰﯿﻣ ،ندﻮﻤﻨﻧ 23
/ 0 رﺎـﯿﻌﻣ فاﺮـﺤﻧا
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﻫد
)
1ﺖﯾود ناوﺎﻧود و ،2
1998 .(
ﺮﻫ ﻪﺑ یور
،
ﻪﺿﺮﻋ ﻞﻏﺎﺸﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ رد هﺪﺷ
،ﺪـﺷﺎﺑ دﺎـﯾز رﺎـﮐ نﺎﮔﺪﻨﯾﻮﺟ رﺎﻤﺷ و دوﺪﺤﻣ رﺎﮐ رازﺎﺑ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ ﻒﯾﺮﺤﺗ ﻪﺑ ﺶﯾاﺮﮔ ﺪﺑﺎﯾ
) ا ،ﺮﺘﻧﺎـﻫ و ﺪﯿﻤﺷ
1998 ( .
ر عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﯿﻣزرد ا
نﻮﻣزآ ی
NEO PI-R
ﺖﺳا هدﻮﻣزآ .
ﻪﯿﺿﺮﻓ ی ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻠﺻا ﻦﯾا
ﻪﮐ دﻮﺑ
” یاراد ﺪـﻧراد ﻒـﯾﺮﺤﺗ ﻪـﺑ ﻞـﯾﺎﻤﺗ ﻪـﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ
ﺺﺧﺎﺷ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ تاﺮﻤﻧ
سﺎﯿﻘﻣ و ﺎﻫ ﺮﻈﻧ زا بﻮﻠﻄﻣ یﺎﻫ
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا “
.
ﺗ توﺎـﻔﺗ و ﯽﮔدﺮﺘـﺴﮔ ﺄ
یراﺬـﮔﺮﯿﺛ
ﺳ ،ﻒﯾﺮﺤﺗ ﺆ
دﻮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا لا .
ﻭ ﺩﺍﻮﻣ ﺵﻭﺭ ﺭﺎﻛ
285
ﺟ ﺮﻔﻧ
نﺎﻣزﺎﺳ زا ﯽﮑﯾ رد رﺎﮐ یﺎﯾﻮ
،ﯽﻧاﺮﯾا یﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ زا ﺲﭘ
ﺷ
ﻪـﺑ ﯽﺒﺘﮐ نﻮﻣزآ رد نﺪ
نﻮـﻣزآ ﮏـﻤﮐ
NEO PI-R
) ﻖﺣ ،سﺎﻨﺷ 1378 ( ﺪﻧﺪـﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا .
هوﺮـﮔ
هاﻮﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﯿﻣ زا
ی 502
ﻖـﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ یﺮـﻔﻧ سﺎﻨـﺷ
) 1378 ( ﺪﻧﺪﺷ هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ .
79 نﺎﻌﺟاﺮﻣ زا ﯽﻧدﻮﻣزآ )
رﺎﻤﯿﺑ
رﺎﻤﯿﺑ هاﺮﻤﻫ ﺎﯾ و (
ﺶﺨﺑ ﻪﺑ ﺳرﺎﻤﯿﺑ یﺎﻫ نﺎﺘ
ﯽﻣﻮـﻤﻋ یﺎـﻫ
ﻪﻘﺑﺎـﺳ نوﺪـﺑ زاﺮﯿﺷ
ی ﻪﺑﺮـﺿ ی ﻪـﺑ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ و یﺰـﻐﻣ
لﺎﺳ ،ﻦﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ ﮏﺷﺰﭙﻧاور ﺖﯿـﺴﻨﺟ و ﻞﯿﺼﺤﺗ یﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ی
ﺑ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﺎﺘﻤﻫ هﺪﺷدﺎﯾ ﻪ
هاﻮـﮔ هوﺮﮔ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ یاﺮﺑ بﺎﺨﺘﻧا
ﺪﻧﺪﺷ . ﺶـﺷﻮﮐ ﻦﯿﺸﯿﭘ ﺶﻫوﮋﭘ رد
نﻮـﻣزآ ﻪـﺑ ﯽﻓﺎـﮐ ﺖـﻗد و ﺖﯾﺪﺟ ﺎﺑ داﺮﻓا ﻪﮐ دﻮﺑ هﺪﺷ ﺪﻨﯾﻮﮔ ﺦﺳﺎﭘ .
هﺰﯿﮕﻧا ﺎﻬﻧآ
رد یﺪـﻤﻋ ﻒـﯾﺮﺤﺗ یاﺮـﺑ یا
هﻮﯿﺷ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﯽﯾﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ی .
ﺶﻫوﮋـﭘ راﺰﺑا :
ﻢـﻫ نﺎـﻨﭼ
نﻮـﻣزآ ﺪـﺷ هرﺎـﺷا ﻪـﮐ
NEO PI-R
ﺶﯿﭘ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ یور ﺮﺑ ﺮﺗ ی
502 یﺮﻔﻧ
ﻪﺑ دﻮﺑ هﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾرﺎﺠﻨﻫ زاﺮﯿﺷ ﺮﻬﺷ رد
ﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ رﺎـﮐ
) ﻖﺣ ،سﺎﻨـﺷ 1378
.(
یاراد نﻮـﻣزآ ﻦـﯾا 240
ﺶـﺳﺮﭘ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . 22 طﻮـﺑﺮﻣ ﺶﺳﺮﭘ
سﺎـﯿﻘﻣ ﻪـﺑ
ﺶﺠﻨـﺳ یﺎـﻫ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ )
غورد
3ﯽﺠﻨﺳ ( ﺮﺒﺘﻌﻣ یﺎﻫ نﻮﻣزآ زا
دﻮــﺟﻮﻣ )
نﻮــﻣزآ
4MMPI
،
،مﺎــﻫاﺮﮔ 1379
؛ آ نﻮــﻣز
EPQ-R
، ﮏﻧﺰﯾآ و5
،ﮏﻧﺰﯾآ 1991
( و ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻪـﺑ
240 نﻮﻣزآ ﺶﺳﺮﭘ
NEO PI-R
ﺪﺷ هدوﺰﻓا .
رﺎﻤﺷ ور ﻦﯾا زا
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﺑ نﻮﻣزآ یﺎﻫ 262
ﺪﯿﺳر . ﯽﻣ ﯽﻧدﻮﻣزآ ﺖـﺴﻧاﻮﺗ
ﺶﺳﺮﭘ ﺮﻫ یاﺮﺑ
ﻪـﻨﯾﺰﮔ ﺞﻨـﭘ زا ﯽﮑﯾ
ی
ًﻼﻣﺎـﮐ ،ﻖـﻓاﻮﻣ
ًﻼﻣﺎـﮐ و ﻒﻟﺎـﺨﻣ ،ﯽﺜﻨﺧ ،ﻖﻓاﻮﻣ
ﺪـﻨﯾﺰﮔﺮﺑ ار ﻒﻟﺎـﺨﻣ
1.
ﻪﯾﺎﭘﺮﺑ
هﺮﻤﻧ ،ﺶﺳﺮﭘ ندﻮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺎﯾ و ﺖﺒﺜﻣ ی
ﺎﺗ ﺮﻔﺻ یﺎﻫ
ﯽﻣ هداد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﻫ ﻪﺑ رﺎﻬﭼ
ﺪﺷ .
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﮐ ﺪﻨﭼﺮﻫ یﺎـﻫ
نﻮـﻣزآ زا ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯽﯾﺎـﻫ
ﻨﺗ ﺎﻬﻧآ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ﺮـﯿﺧ و ﻪﻠﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻬ
) هﺮﻤﻧ ی
ﮏﯾ و ﺮﻔﺻ (
رد ﺎـﻣا ،دﻮـﺑ هﺪـﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
نﻮـﻣزآ رد ﺎـﻬﻧآ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ
NEO PI-R
ﯽـﻣ ﺪﻨﺘـﺴﻧاﻮﺗ
هﺮﻤﻧ
ﺪـﻧﺮﯿﮕﺑ رﺎـﻬﭼ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ زا یا .
ﺮـﻈﻧ زا درﻮـﻣ ﻦـﯾا
ﻢﻫ یرﺎﻣآ لﻻﺪﺘﺳا ﯽﻤﺳا سﺎﯿﻘﻣ ﮏﯾ ﻞﯾﺪﺒﺗ نﻮﭼ
) ﺪﻨﻧﺎﻣ
ندﻮﺑ رﺎﻤﯿﺑ ﺎﯾ ﻢﻟﺎﺳ (
ﻪـﺒﺗر سﺎﯿﻘﻣ ﮏﯾ ﻪﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا یا
ناﺰﯿﻣ
ﻪﺒﺗر ﺞﻨﭘ ﯽﻔﯿﻃ رد ار ندﻮﺑ رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺗ ﻢﻟﺎﺳ نﺎـﺸﻧ یا
ﯽﻣ ﺮـﯿﻏ شور زا ار یرﺎـﻣآ شزرا ور ﻦـﯾا زا و ﺪـﻫد
ﮏﯾﺮﺘﻣارﺎﭘ شور ﻪﺑ ﮏﯾﺮﺘﻣارﺎﭘ 6
ﯽـﻣ ﺎﻘﺗرا ﺪـﻫد
. ﻦﯾﺪـﺑ
نﻮﻣزآ رد ﯽﻨﯾﻮﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﺐﯿﺗﺮﺗ
NEO PI-R
ﺪﯾﺪﭘ ﺪـﻣآ
ﯽﻣ ﻪﮐ ﻧاﻮﺗ ﺪ ﻪﻨﻣاد ی هﺮﻤﻧ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ زا یا 88
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
ﻢﻫ نﺎﻨﭼ ﺪﺷ نﺎﯿﺑ ﻪﮐ یﺎﯾﻮﺟ هوﺮﮔ ود ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ هاﻮﮔ و رﺎﮐ .
مﺮـﻓ رﺎـﮐ یﺎﯾﻮﺟ هوﺮﮔ یاﺮﺑ
سﺎﯿﻘﻣ یاراد غورد
ﯽﺠﻨﺳ
اﻮـﮔ هوﺮـﮔ یاﺮـﺑ و نﺎـﻤﻫ ه
ﺶﺳﺮﭘ سﺎﯿﻘﻣ نوﺪﺑ ﻪﻣﺎﻧ غورد
ﯽﺠﻨﺳ ﻪﺑ
ﺪـﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﯿﻣ زا هاﻮﮔ هوﺮﮔ
ی ﻪـﯿﻟوا ی ﯽﺑﺎـﯾرﺎﺠﻨﻫ نﻮـﻣزآ
NEO PI-R
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ ضﺮﻓ مود هوﺮﮔ
هﺰﯿﮕﻧا یا
اﺪﻧ ﻒﯾﺮﺤﺗ یاﺮﺑ ر
ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﻧ ﯽﺘﺑﺎﻗر ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﮐ
ﯽﻣ ،لوا هوﺮﮔ رد ﯽﻣاﺪﺨﺘﺳا
هﺰـﯿﮕﻧا ﺖـﺴﻧاﻮﺗ
یاﺮـﺑ یا
ﺪﺷﺎﺑ ﻒﯾﺮﺤﺗ .
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا فﺪﻫ
ی ود توﺎﻔﺗ
ﺮﻤﻧ رد هوﺮﮔ ه
یﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ دﻮﺑ هﺪﺷدﺎﯾ نﻮﻣزآ یﺎﻫ .
رﺎﮐ شور :
ﺑ ﯽﻧدﻮﻣزآ ﺮﻫ ﻪ
یﺎـﻤﻨﻫار یداﺮـﻔﻧا رﻮـﻃ
ر نﻮــﻣزآ یاﺮــﺟا ﺖــﻓﺎﯾرد ا
، رﺎــﮑﻤﻫ رﻮــﻀﺣ رد و
ار نﻮـﻣزآ ﯽﻧﺎـﻣز ﺖﯾدوﺪـﺤﻣ ﻦﺘـﺷاد نوﺪﺑ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
_______________________________________
1- Dwight 2- Donavan
3- lie scale items
4- Minnesota Multiphasic Personality Inventory 5- Eysenck 6- parametric vs. nonparametric
ﯽﻣ ﻞﯿﻤﮑﺗ
دﻮﻤﻧ . ﻪﯾﺎﭘﺮﺑ نﻮﻣزآ ﯽﻠﺻا یﺎﻤﻨﻫار ی )
ﺎﺘـﺳﺎﮐ
ﮏﻣ و ،یر 1992 (
ﻪﻧﺎﯾار ﮏﻤﮐ ﺎﺑ و
،
هﺮـﻤﻧ ﺖﺴﺨﻧ
یﺎـﻫ
سﺎﯿﻘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺎـﻫ ) 30
سﺎـﯿﻘﻣ ( سﺎـﯿﻘﻣ ﺮـﺑ نوﺰـﻓا
ﯽﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ
ﮔ ﺪﯾدﺮ .
هﺮـﻤﻧ ﺲﭙﺳ
یﺎـﻫ
ﻨﭘ
هﺮﻤﻧ ﻊﻤﺟ ﻞﺻﺎﺣ زا نﻮﻣزآ ﯽﻠﺻا ﺺﺧﺎﺷ ﺞ
یﺎـﻫ 6
ﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻫ سﺎﯿﻘﻣ ﻪ
ﯽﻣ ﺖﺳد ﺪﻣآ
. نآ هﺮﻤﻧ هﺎﮔ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
نﻮــﻣزآ رﺎــﺠﻨﻫ خﺮــﻤﯿﻧ )
ﻖــﺣ ،سﺎﻨــﺷ 1378
( ﻞــﻘﺘﻨﻣ
،
ﻪﯾﺎﭘﺮﺑ یﺮﯿﺴﻔﺗ ﯽﺣﺮﺷ و
ﮏﻣ و ﺎﺘﺳﺎﮐ یﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ی یر
) 1992 ( ﯽﻣ ﻪﯾارا ﯽﻧدﻮﻣزآ ﺮﻫ یاﺮﺑ ﺪﺷ
.
هداد
ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ یﺎﻫ
شور ﮏﻤﮐ
ﯿـﺻﻮﺗ رﺎﻣآ یﺎﻫ ،ﯽﻔ
نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ 1
ﺮﻔﻧﻮﺑ نﻮﻣزآ ، و
2ﯽﻧ
نﻮﻣزآ و
t
ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯿﻠﺤﺗ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ی
لﺎـﺳ و ﻦﺳ
رد ﻪـﻧﻮﻤﻧ ود ﻞﯿـﺼﺤﺗ یﺎـﻫ
لوﺪﺟ 1 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﻢﻫ نﺎﻨﭼ لوﺪﺟ ﻪﮐ 1
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺮـﻈﻧ زا ﺎـﻫ هوﺮﮔ ﺪﻫد
لﺎﺳ و ﻦﺳ
ﯽـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﻞﯿـﺼﺤﺗ یﺎﻫ ﺎـﺑ یرﺎـﻣآ راد
ﺪﻧراﺪﻧ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ .
هﺪـﻨﯾﻮﺟ هوﺮﮔ رد رﺎـﮐ ی
8 و نز 277
هاﻮﮔ هوﺮﮔ رد و دﺮﻣ 7
و نز 72 ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ دﺮﻣ .
ﻢﻫ نﺎﻨﭼ سﺎـﯿﻘﻣ رد هﺮـﻤﻧ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ ،ﺪـﺷ نﺎـﯿﺑ ﻪﮐ
ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ 88
دﻮـﺑ .
هﺮـﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ
ی هوﺮـﮔ
سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا رد رﺎﮐ یﺎﯾﻮﺟ 2
/ 42 ) رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 3
/ 10 (
دﻮﺑ . هﺮـﻤﻧ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎـﺑ 75
ﻦﯿﯾﺎـﭘ و هﺮـﻤﻧ ﻦﯾﺮـﺗ 15
دﻮـﺑ .
ﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا هﺮﻤﻧ رﺎ
ی سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا 61
/ 0 ﻊـﯾزﻮﺗ ﻪـﮐ دﻮﺑ
ﯽــﻣ نﺎــﺸﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ فاﺮــﺤﻧا رد ار ﯽــﻌﯿﺒﻃ ًﺎﺘﺒــﺴﻧ داد
) ﻦﯾا ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻪﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ
3ی سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا تاﺮﻤﻧ 00
/ 42 دﻮﺑ .(
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ زا ﺲﭘ ی
هﺮﻤﻧ ی ،ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ﻞـﮐ
ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ﺶـﺳﺮﭘ ﺮـﻫ نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ سﺎﯿﻘﻣ L
هﺮﻤﻧ ﺎﺑ ی
ﺘﺟا ﺖـﯿﺑﻮﻠﻄﻣ سﺎﯿﻘﻣ ﻞﮐ رد ﯽﻋﺎـﻤ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ی هﺪﻨﯾﻮﺟ رﺎﮐ ی ) 285
n = ( راﺮـﻗ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ
زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ یاراد دراﻮﻣ و ﺖﻓﺮﮔ 40
/ 0
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ .
و ﺮـﻈﻧ سﺎـﺳا ﺮﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﻦﯾا
ﺗ ﺄ
نﻮـﻣزآ ﯽﻠـﺻا نﺎﮔﺪﻧزﺎـﺳ یرﺎـﻣآ ﺪـﯿﯾ
NEO PI-R
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ )
ﮏﻣ و ﺎﺘﺳﺎﮐ ،یر
1992 .(
ﻢﻫ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﻦﯿﻨﭼ
ﻢﻫ ﻪﺑ ندﺮﮐ ﺢﻄﺳ ا 4
داﺪﻋ ) ﺎـﺑ ﺶـﺳﺮﭘ ﮏﯾ فﺬﺣ ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ
زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ 40
/ 0 (
،
ﻪﯾﺎﭘ ﺶﺳﺮﭘ هدﺰﻧﺎﭘ
ی
ﺒﺳﺎﺤﻣ ـ ﻪ ی هﺮﻤﻧ ی ﯿﻘﻣ ـ ﯿﺑﻮﻠﻄﻣ سﺎ ـ
ﻤﺘﺟا ﺖ ـ ﻋﺎ ـ راﺮﻗ ﯽ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ .
هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﯽﻟﻻﺪﺘﺳا ﻦﯿﻨﭼ ﺎﺑ
سﺎـﯿﻘﻣ ﻦـﯾا ی
7 / 28 رﺎــﯿﻌﻣ فاﺮــﺤﻧا ، 40
/ 8 ﻦﯿﯾﺎــﭘ ، هﺮــﻤﻧ ﻦﯾﺮــﺗ 7
و
هﺮﻤﻧ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ 56
ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﻦﯾا
نﺎـﺸﻧ رﺎﻣآ
هﺪـﻨﻫد ی
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻊﯾزﻮﺗ
هﺮﻤﻧ ﻦﯾا رﺎﺠﻨﻬﺑ
ﯽﻣ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ) رﺎـﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 50 / 0 .(
ﻪﯾﺎﭘﺮﺑ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا ی
نﺎﮔﺪﻨﯾﻮﺟ ،ﺶﻫوﮋﭘ ی
ﺪﻧﺪﺷ هداد یﺎﺟ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد رﺎﮐ :
هﺰـﯿﮕﻧا نوﺪـﺑ هوﺮﮔ
ﻒﯾﺮﺤﺗ یاﺮﺑ )
هﺮﻤﻧ یاراد
فاﺮـﺤﻧا ﮏـﯾ زا ﺮـﺘﻤﮐ یﺎﻫ
رﺎﯿﻌﻣ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﯾز (
هﺰﯿﮕﻧا یاراد داﺮﻓا ،
ی یاﺮـﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ
ﻒﯾﺮﺤﺗ ) هﺮﻤﻧ یاراد
یا
ﻪﻨﻣاد رد رﺎـﯿﻌﻣ فاﺮـﺤﻧا ﮏﯾ ی
ﻦﯿﯾﺎﭘ و ﺮﺗﻻﺎﺑ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا ﺮﺗ (
هﺰﯿﮕﻧا یاراد داﺮﻓا و
ی ﻻﺎـﺑ
ﻒﯾﺮﺤﺗ یاﺮﺑ )
هﺮﻤﻧ یاراد
فاﺮـﺤﻧا ﮏـﯾ زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ یﺎﻫ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا ﺮﺗاﺮﻓ رﺎﯿﻌﻣ
1 .(
ﻢﯿﺴﻘﺗ
ﻪﯾﺎﭘ هﺪﺷدﺎﯾ یﺪﻨﺑ
ندﺮﮐاﺪـﺟ یاﺮـﺑ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ی
هوﺮﮔ
ﺎﮐ یﺎﯾﻮﺟ یﺎﻫ
هوﺮـﮔ ﻦـﯾا ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ر
ﺎـﺑ ﺎـﻫ
لﺎـﺳ و ﺖﯿـﺴﻨﺟ ،ﻦﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ یداﺮﻓا
ﻞﯿـﺼﺤﺗ یﺎـﻫ
ﯽﻤﺳر )
زاﺮﯿﺷ رﺎﺠﻨﻫ زا مرﺎﻬﭼ هوﺮﮔ (
رد ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮـﻣ
هﺮﻤﻧ ﺺﺧﺎﺷ یﺎﻫ ﺞﻨﭘ یﺎﻫ
ﻪﻧﺎﮔ ی نﻮﻣزآ
NEO PI-R
ﻪـﮐ
ناور زا ترﺎﺒﻋ
یﺪﻧﮋﻧ ) ﯽﺑ
ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﺗﺎـﺒﺛ (
،ﯽـﯾاﺮﮕﻧوﺮﺑ ،
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ندﻮﺑزﺎﺑ
ﻖﻓاﻮﺗ ،ﺎﻫ )
ناﺮﮕﯾد ﺎﺑ (
ﯽﻧاﺪـﺟو و
ندﻮـﺑ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ،ﺖﺳا )
لوﺪﺟ 2 .(
هداد لوﺪـﺟ رد هﺪـﺷ ﻪـﯾارا یﺎﻫ 2
نﺎـﺸﻧ هﺪـﻨﻫد ی
ﻪﻨﻣاد ﻪﺑﺎﺸﺗ ی
توﺎـﻔﺗ و ﺎﻫ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ یﺎـﻫ
رد ﺎـﻫ
هﺮﻤﻧ ﺺﺧﺎﺷ یﺎﻫ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ . توﺎﻔﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ طﻮـﺑﺮﻣ ﺎﻫ
ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺎـﻫ توﺎﻔﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ندﻮﺑ زﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ﯽﻧاﺪﺟو ﺺﺧﺎﺷ ندﻮﺑ
دﻮﺑ .
ﻪﻔﺷ نﻮﻣزآ ﻪـﮐ داد نﺎـﺸﻧ 5
هاﻮـﮔ هوﺮﮔ )
رﺎـﮐ یﺎـﯾﻮﺟﺮﯿﻏ (
هوﺮـﮔ ﺎـﺑ رد ﻦﯿﯾﺎـﭘ L
هﺮﻤﻧ ﻫ ــ ﯽﺑ یﺎ ﺒﺛ ـ ﺠﯿﻫ ﯽﺗﺎ ـ ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﯽﻧﺎ ـ
ﯽ دراﺪﻧ راد
،
_______________________________________
1-Pearson correlation coefficient 2- Bonferroni adjusted test 3- median 4- rounding 5- Sheffe post hoc analysis
