* ﻪﺒﺗﺎﮑﻣ سردآ لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
: ،دﺎﺑآ مﺮﺧ يزار ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫوراد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ،يزار نﺎﺑﺎﯿﺧ يﺎﻬﺘﻧا .
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﺳرﺮﺑ چرﺎﻗ ،ﺎﻫ
دﺮﮔﺰﯾر رد ﺲﻣﻮﯿﺑ و ﺎﻫ مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ياﻮﻫ يﺎﻫ
لﺎﺳ ﺰﯿﯾﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد دﺎﺑآ 1391
ﯽﻨﯾدﻮﮔ ﻢﺗﺎﺣ نﺎﯿﺋازﺮﯿﻣ ﯽﻘﺗﺪﻤﺤﻣ ،1
،2
ﻪﭙﺳﺮﻐﺻا
*ﺪﻧو ترﺪﻗ ،3
مﺮﺧ ﺲﻤﺷ ﻪﻟا يدﺎﺑآ
1
1 - مﺮﺧ ،نﺎﺘﺳﺮﻟ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﻂﯿﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هوﺮﮔ ،رﺎﯿﺸﻧاد دﺎﺑآ
ناﺮﯾا ، .
-2 مﺮﺧ ،نﺎﺘﺳﺮﻟ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﻂﯿﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هوﺮﮔ ،ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ ناﺮﯾا ،دﺎﺑآ
.
-3 ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،يزار ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫوراد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﻞﮕﻧا هوﺮﮔ
چرﺎﻗ و ﯽﺳﺎﻨﺷ مﺮﺧ ،نﺎﺘﺳﺮﻟ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
،دﺎﺑآ
ناﺮﯾا .
ﻪﺘﻓﺎﯾ / هرود ﻔﻫ ﻢﻫﺪ / هرﺎﻤﺷ 1
/ رﺎﻬﺑ 94 / ﻞﺴﻠﺴﻣ 63
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد :
30 / 9 / 93 ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ
: 25 /11 / 93
ﻪﻣﺪﻘﻣ
: هﺪﻨﯾﻻآ زا ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر ﯽﻣ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد ﺎﻫ
ﻞﺳوﺮﺋآﻮﯿﺑ ار تارذ ﻦﯾا زا ﯽﺸﺨﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺎﻫ
ﺪـﻨﻫد . زا فﺪـﻫ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا چرﺎﻗ ،ﺎﻫ
ﻫ دﺮﮔﺰﯾر رد ﺲﻣﻮﯿﺑ و ﺎ مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ياﻮﻫ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ دﺎﺑآ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
: لﺎﺳ ﺰﯿﯾﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﯽﻌﻄﻘﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا 1391
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا دﺎﺑآ مﺮﺧ ﺮﻬﺷ رد .
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻻﺎﺑ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ رادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺎﮕﺘﺳد .
ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ زا ﯽﭼرﺎﻗ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و شرﺎﻤﺷ ياﺮﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ ،ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا يﺎﻫ
شور زا يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻓداﺮﺑ شور سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ رﺎﯿﻌﻣ زا ﺲﻣﻮﯿﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ وHPC
. ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا طﺎﺒﺗرا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺎﺑ .
ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ : ﻦﯿﯾﺎﭘ و ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺗ
PM10 ﻏ ﺎﺑ هﺎﻣ ﺮﯿﺗ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﻈﻠ
g/m3 18µ / 275 ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ هﺎﻣ رﻮﯾﺮﻬﺷ رد و g/m3
µ
45 / 92 دﻮﺑ . ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا چرﺎﻗ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 605
و 120 و اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ ﺮﻫ رد دﺪﻋ
هﺎﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دﻮﺑ نﺎﺑآ و رذآ يﺎﻫ
. ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ g/m3
30 µ - 27 ﻣ ، هﺎﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮ ،دادﺮﻣ يﺎﻫ
دﻮﺑ رذآ و رﻮﯾﺮﻬﺷ .
ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ PM10
ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا اﻮﻫ رد ﺲﻣﻮﯿﺑ ﺖﻈﻠﻏ داد نﺎﺸﻧ يراد
.
ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﯿﮔ
: ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ PM10 يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻧاﺪﻨﭼ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺎﻣا ،ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا اﻮﻫ رد ﺲﻣﻮﯿﺑ ﺖﻈﻠﻏ چرﺎﻗ و ﺎﻫ
رد ﺎﻫ
ﺖﺷاﺪﻧ اﻮﻫ .
ﻨﻧﺎﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺖﻈﻠﻏ رد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ ناﺰﯿﻣ و ﺶﺑﺎﺗ تﺪﻣ ،دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ،ﺖﺑﻮﻃر ،ﺎﻣد ﺪ
ﻞﺳوﺮﺋآﻮﯿﺑ ﺖﺷاد اﻮﻫ رد ﺎﻫ
.
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ :
تارذ PM10 چرﺎﻗ ، يﺮﺘﮐﺎﺑ ،ﺲﻣﻮﯿﺑ ،ﺎﻫ اﻮﻫ ﯽﮔدﻮﻟآ ،ﺎﻫ
.
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
هﺪﻨﯾﻻآ زا ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر و دﺮﮔ ،دود ﻞﻣﺎﺷ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد ﺎﻫ
،كﺎﺧ زا ﯽﻋاﻮﻧا ،كﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﮐ هدﻮﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ تارذ و تﺎﻌﯾﺎﻣ
ﯽﻣ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد لﻮﻠﺤﻣ ترﻮﺻ ﺪﻨﺷﺎﺑ
) 1 ( ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﻣﺪﯿﭘا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ.
ﯽﻣ ﻂﯿﺤﻣ ياﻮﻫ رد ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
و گﺮﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺷ ﺮﯿﻣ
) 2،3 .(
يرﺎﻤﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
يرﺎﻤﯿﺑ ،يﻮﯾر يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر ﺎﻫ
ي
يﻮﯾر ﻦﻣﺰﻣ داﺪﺴﻧا )
(COPD يرﺎﻤﯿﺑ و ﺖﺳا ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫ .
ﻪﺑ
يرﺎﻤﯿﺑ درﻮﻣ رد صﻮﺼﺧ و يﻮﯾر يﺎﻫ
زاCOPD 1 ﺎﺗ 20 ﺪﺻرد
ﺖﺷرد تارذ ﻪﺑ )
PM10
( زا و 1 ﺎﺗ 9 ﺰﯾر تارذ ﻪﺑ ﺪﺻرد
) PM2.5
( هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧا
) 4 .(
لﺎﺳ رد ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ
هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا يا
ﺮﯿﻣ و گﺮﻣ و تارذ يرﺎﻤﯿﺑ ،
يﺎﻫ
يرﺎﻤﯿﺑ ،ﯽﺴﻔﻨﺗ يرﺎﻤﯿﺑ ﺮﮕﯾد و ،ﯽﻗوﺮﻋ ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫ
هداد نﺎﺸﻧ ار ﺎﻫ
هﺪﻨﯾﻻآ ﺮﺛا ﯽﻠﺻا ﺖﻠﻋ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﺶﻘﻧ و هدﻮﺑ ﺮﻔﺴﻤﺗا تارذ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ،نﺎﺴﻧا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﯿﻤﻫا ياراد ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ تارذ )
5،6 .(
ﺐﯿﮐﺮﺗ
ژﻮﻟﻮﯿﺑ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽﮔﮋﯾو ﻪﺑ و هدﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر ﯽﮑﯾ
يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نآ زا ﻪﮐ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ ﯽﻣ يرادﺮﺑ
دﻮﺷ ) و ﯽﯾﺎﺘﺳور ،يﺮﻬﺷ ﯾ ﺎ
ﯽﺘﻌﻨﺻ ( و ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ و ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪﺑ
دراد ) 7 .(
تاﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ﺮﯿﺧا يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ PM2.5
و PM10
اﺪﺟ تارذ ﻞﮐ زا تارذ ﻦﯾا ،ﺖﻣﻼﺳ يور ﺮﺑ رد و هﺪﺷ
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا تارذ ﻦﯾا زا ،ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ رﺎﺑ يور ﺮﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ددﺮﮔ
) 8 .(
ﺮﻔﺴﻤﺗا ﻞﺳوﺮﺋآﻮﯿﺑ تارذ ﯽﻣ
هﺪﻧزﺮﯿﻏ تارذ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
) لﻮﻠﺳ ،ﮏﯿﻧژ ﯽﺘﻧآ تارذ و هرﻮﺷ ،ﺖﺳﻮﭘ هدﺮﻣ يﺎﻫ
ﻪﮑﺗ يﺎﻫ
هﺎﯿﮔ و تاﺮﺸﺣ (
هﺪﻧز تارذ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﺎﯾ و )
و سوﺮﯾو ،چرﺎﻗ ،يﺮﺘﮐﺎﺑ
(...
ﺪﻨﺷﺎﺑ ) 9 .(
آﻮﯿﺑ ﻞﺳوﺮﺋ ﺰﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ ﯽﯾ
ﯽﻣ ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ
زا ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر ﻪﺑ ﺮﮕﯾد
ﻊﺑﺎﻨﻣ ) و ﻊﯾﺎﻨﺻ ،ﮏﯿﻓاﺮﺗ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ
كﺎﺧ ( ﺪﻧﻮﺷ ﻪﯾر دراو و بﺬﺟ .
و ﮏﯿﻣﺎﻨﯾدوﺮﺋآﺮﻄﻗ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﮑﺷ
ﯽﻣ ﻞﺳوﺮﺋآﻮﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻠﻣاﻮﻋ زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﯾر ﻖﻤﻋ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﻨﻧﺎﺸﮐ ) -10 8 .(
اد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﺧﺮﺑ تارذ ﻪﮐ ﺖﺳا هد
دوﺪﺣ ﺎﺗ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ 25
ار ﺮﻔﺴﻤﺗا تارذ ﻞﮐ زا ﺪﺻرد
ﺪﻨﻫد ﻞﯿﮑﺸﺗ )
11 .(
ﻞﺳوﺮﺋآﻮﯿﺑ ﺎﻫ
و ﻪﺑ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ﻖﻠﻌﻣ تارذ
ﻢﺴﯿﻧﺎﮔرا وﺮﮑﯿﻣ صﻮﺼﺧ ﺎﻫ
) ﺎﻫ چرﺎﻗ و ﺎﻫ يﺮﺘﮐﺎﺑ (،
نﺎﻫﺎﯿﮔ هدﺮﮔ
و ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﯽﻣ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ يﺎﻫ و ﺖﯿﻣﻮﻤﺴﻣ ،يژﺮﻟآ ﻞﯾﻻد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺖﻧﻮﻔﻋ ﺎﻫ رد اﺮﻓا رد د ﺪﻨﺷﺎﺑ ضﺮﻌﻣ )
12 .(
يﺮﯿﮔ ضﺮﻌﻣ رد ﻢﺋﻼﻋ
داﺮﻓا و ﻢﺸﭼ ﮏﯾﺮﺤﺗ ،ﻪﻓﺮﺳ ﻞﻣﺎﺷ ،لﺎﻬﺳا ،ﯽﺘﺳﻮﭘ شار ،ﻮﻠﮔ
ﺲﺧ داﺪﺴﻧا ،ﻪﻨﯿﺳ ﺲﺧ ﯽﻣ غاﺮﻔﺘﺳا و دردﺮﺳ ،ﯽﻨﯿﺑ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﺶﻨﮐاو ﯽﻣ نﺪﺑ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻨﻤﯾا يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ ،ﻢﺳآ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻧاﻮﺗ
يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻧﻮﻣﻮﻨﭘو ﯽﮑﯾژﺮﻟآ )
13 .(
ﺎﺑ يﺮﯿﮔراﺮﻗ ضﺮﻌﻣ رد ﯽﻠﮐ رﻮﻄﺑ
ﻞﺳوﺮﺋآ ﯽﻣ ﺎﻫ داﺮﻓا ﺖﻣﻼﺳ يورﺮﺑ ﯽﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ زا يدﺎﯾز
دراﺬﮕﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ )
10 .(
درﻮﻣ رد يدﺎﯾز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﮐﺎﺗ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻬﻧآ تاﺮﺛا و تارذ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ )
-17
14 ( رد ﯽﮐﺪﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻣا ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ درﻮﻣ
رﻮﻀﺣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ و ﺎﻫ چرﺎﻗ
ﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ دﻮﺟﻮﻣ ﯽﯾ
رد ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا )
10،12 .(
تارذ و ﻞﺳوﺮﺋآﻮﯿﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ تاﺮﺛا
ﯽﻣ ،ﻖﻠﻌﻣ ﺘﺴﯾژﺮﻨﯿﺳ تاﺮﺛا ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﯽ نﺪﺷﺮﺗﺪﺑ ﺐﺟﻮﻣ و ﻪﺘﺷاد
يژﺮﻟآ ﯽﺴﻔﻨﺗ يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ ﺮﮕﯾد و
ﺪﻧﻮﺷ ﯽﺴﻔﻨﺗ يﺎﻫ )
18 .(
تارذ و ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑﺮﯿﻏ و ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ تارذ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻣ ﺮﮕﯾﺪﻤﻫ ﺎﺑ ﻂﯿﺤﻣ ﻖﻠﻌﻣ ﯽ
يرﺎﻤﯿﺑ نﺪﺷﺮﺗﺪﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ يﺎﻫ
هﺰﯿﮕﻧا ﮏﯾ ﻪﻄﺑار ﻦﯾا و دﻮﺷ ﮏﯾژﺮﻟآ و ﯽﺴﻔﻨﺗ ﻖﯿﻘﺤﺗ ياﺮﺑ يﻮﻗ
مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ياﻮﻫ رد ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ رﺎﺑ درﻮﻣ رد هدﻮﺑ دﺎﺑآ
ﺖﺳا . يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ و ﺎﻫ چرﺎﻗ ،ﺎﻫ
دﺮﮔﺰﯾر رد ﺲﻣﻮﯿﺑ مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ياﻮﻫ يﺎﻫ
ﺑ نآ طﺎﺒﺗرا و دﺎﺑآ ﺎ
لﺎﺳ ﺰﯿﯾﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ 1391
مﺎﺠﻧا
ﺖﻓﺮﮔ .
ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
مﺮﺧ ﺮﻬﺷ هدوﺪﺤﻣ ياﻮﻫ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ دﻮﺑ دﺎﺑآ
. ﻦﯾا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ ﺶﻫوﮋﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ رد ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﻌﻄﻘﻣ
ﺰﯿﯾﺎﭘ
لﺎﺳ 1391 ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ترﻮﺼﺑ يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ 24
رﺎﺑ ﺮﻫ رد و هدﻮﺑ ﻪﺘﻋﺎﺳ و هﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﯽﺑد راﺪﻘﻣ يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻪﮕﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﺪﺷ يراد .
ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﺑ ﻪﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ تارذ ياﺮﺑ يرادﺮﺑ
ﯽﻃ رد ار ﻪﺘﻔﻫ يﺎﻫزور ﻪﻤﻫ ﻪﮐ ﯽﺸﺧﺮﭼ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﻪﺘﻔﻫ رد ﺪﯾدﺮﮔ مﺎﺠﻧا دﺮﯿﮔﺮﺑ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
عﺎﻔﺗرا رد يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ 5/
1
ﻦﯿﻣز ﺢﻄﺳ زا يﺮﺘﻣ )
ﻪﯿﺣﺎﻧ ﯽﺴﻔﻨﺗ ( ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﻦﯾا رد
ﻄﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﻻﺎﺑ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ رادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻪﻌﻟﺎ
ﺪﯾدﺮﮔ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
183 ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﺑ لﻮﻃ رد يﺮﯿﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نﻮﭼ و دﻮﺑ ﺰﯿﯾﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ ود رد رﺎﺑ ود ترﻮﺼﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ مﺎﺠﻧا زور عﻮﻤﺠﻣ رد ،ﺖﻓﺮﮔ
366 ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ يﺮﯿﮔ
PM10
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻦﯾا ﯽﻣﺎﻤﺗ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ
يﺮﯿﮔ رﺎﺑ ﮏﯾ ترﻮﺼﺑ ،ﺎﻫ
ﺲﻣﻮﯿﺑ و ﺎﻫ يﺮﺘﮐﺎﺑ ،ﺎﻫ چرﺎﻗ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ياﺮﺑ يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺘﻔﻫ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ زا و ﺪﯾدﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻞﺼﻓ ود ﯽﻃ رد هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ يﺎﻫ
داﺪﻌﺗ 48 ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﺑ زا ماﺪﮐ ﺮﻫ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻄﺑ يرادﺮﺑ
مﺎﺠﻧا ﺲﻣﻮﯿﺑ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺖﻬﺟ ﺰﯿﻧ و ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ،ﯽﭼرﺎﻗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﯾدﺮﮔ
.
ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ چرﺎﻗ و ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ مﺮﺟ يروآ
ﺲﻨﺟ زا ﯽﯾﺎﻫﺮﺘﻠﯿﻓ زا ﺎﻫ
هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﺰﻟﻮﻠﺳ تﺎﺘﺳا 46 mm
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )
9 .(
ﺎﺑ ﺎﻫﺮﺘﻠﯿﻓ ﻦﯾا
هزاﺪﻧا رد ﺮﺘﻠﯿﻓ هﺪﻧراد ﻪﮕﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﯾد يﺮﺘﭘ
يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﺘﺷاد ﻪﮕﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ يوﺎﺣ ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﺪﺷ
. ياﺮﺑ
ا شور زا ،ﺲﻣﻮﯿﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ هزاﺪﻧ
ﺎﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺮﯿﮔ
ﺶﯾﺎﻣزآ زا ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ مﺮﺟ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ و درﻮﻓداﺮﺑ يﺎﻫ
شور ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳاHPC
.
و عﻮﻧ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد چرﺎﻗ ﻢﮐاﺮﺗ
ﻞﯿﻓوﺰﻣ يﺎﻫ
) چرﺎﻗ ﻻﺎﺑ ﺖﺑﻮﻃر رد لﺎﻌﻓ يﺎﻫ (
ﺖﻟﺎﻣ ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ زا
رﺎﮔآ ﺖﮐاﺮﺘﺴﮐا (MEA)
و عﻮﻧ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ و چرﺎﻗ ﻢﮐاﺮﺗ
يﺎﻫ
ز ﻞﯿﻓور ) ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺖﺑﻮﻃر رد لﺎﻌﻓ (
ناﺮﻠﮐ يد ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ زا
(DG18) ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا
. ﻂﯿﺤﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻂﯿﺤﻣ ود ﺮﻫ يﺎﻫ
چرﺎﻗ ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺪﺷر ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . زا ﺪﻌﺑ 24 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻋﺎﺳ زا يﺮﯿﮔ
اﻮﻫ و هﺪﺷ ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺎﻫﺮﺘﻠﯿﻓ ،ﻻﺎﺑ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ رادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﭗﻤﭘ ﻂﺳﻮﺗ
ﻗ نﺎﮑﻣ نﺎﻤﻫ رد ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ يور ﺮﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺲﭙﺳ ،هداد راﺮ
تﺪﻣ ﻪﺑ رﻮﻧ زا رود ﻪﺑ و ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ 3
ﺎﺗ 5 رد زور
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ قﺎﺗا يﺎﻣد .
اﺮﺑ ي ﺖﯾﻮﻫ ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﭘﻮﮑﺳوﺮﮐﺎﻣ يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ زا ،هﺪﺷ اﺪﺟ ﯽﭼرﺎﻗ ﺮﺻﺎﻨﻋ
) ﯽﻨﻠﮐ ﺎﻫ ( و
ﯽﭘﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ )
يور ﺖﺸﮐ يﺎﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ندﺮﮐ دﺮﺧ و مﻻ (
نﻮﻣزآ ﺮﯾﺎﺳ و ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا مزﻻ يﺎﻫ
. رد
اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد راﺪﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ چرﺎﻗ ﻢﮐاﺮﺗ و عﻮﻧ ﺖﯾﺎﻬﻧ ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ .
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﺑﻮﻃر و ﺎﻣد راﺪﻘﻣ ﻪﮐ
زا ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻃ رد ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا يور ﺮﺑ راﺬﮔ ﺮﯿﺛﺄﺗ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﺰﯿﻧ رﻮﺘﮐﺎﻓ ود ﻦﯾا زا ماﺪﮐ ﺮﻫ يرادﺮﺑ )
19 ( .
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﻪﺑ درﻮﻓداﺮﺑ شور زا ،ﺎﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا سﺎﺴﺣ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا شور ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ )
20 .(
راﺪﻘﻣ
ﯽﺑآ ﯽﺳﺎﻣﻮﮐ ﮓﻧر لﺎﺼﺗا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﺑG250
جﻮﻣ لﻮﻃ رد نآ ﯽﺑﺎﯾزرا و 595
ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ .
راﺪﻘﻣ
رد ﮓﻧر راﺪﻘﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺑآ ﯽﻧﻮﯾ لﺎﮑﺷا
ﺪﯾدﺮﮔ . ندﺮﮐ ﻞﺣ ﺎﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ فﺮﻌﻣ 100
ﯽﻠﯿﻣ ﯽﺑآ ﯽﺳﺎﻣﻮﮐ مﺮﮔ
رد 50 لﻮﻧﺎﺗا ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ 25
ندﺮﮐ ﻪﻓﺎﺿا و ﺪﺻرد 100
ﯽﻠﯿﻣ
ﮏﯾﺮﻔﺴﻓ ﺪﯿﺳا ﺮﺘﯿﻟ 85
نآ ﻢﺠﺣ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ،ﻪﯿﻬﺗ نآ ﻪﺑ ﺪﺻرد
ﺮﺘﯿﻟ ﮏﯾ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر
. ﺬﻏﺎﮐ زا ار هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ فﺮﻌﻣ
هرﺎﻤﺷ ﻦﻤﺗاو 1
يﺎﻣد رد ﮓﻧر هﺮﯿﺗ يﺮﻄﺑ ﮏﯾ رد و هداد رﻮﺒﻋ
ﺪﯾدﺮﮔ يراﺪﻬﮕﻧ قﺎﺗا .
ﻪﺘﻔﻫ هﺪﺷ ﺮﮐذ فﺮﻌﻣ ﯽﻣ راﺪﯾﺎﭘ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﯽﻨﺤﻨﻣ و ﻪﯿﻬﺗ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ دراﺪﻧﺎﺘﺳا اﺪﺘﺑا ،ﺶﯾﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﺪﯾدﺮﮔ ﻢﺳر دراﺪﻧﺎﺘﺳا .
مﺮﺳ زا ،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ
ﺖﻈﻠﻏ زا يوﺎﮔ ﻦﯿﻣﻮﺒﻟآ 1/
0 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ بآ رد
ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻄﻘﻣ .
رد ار هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ لﻮﻠﺤﻣ -20
ﻪﺟرد
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ ﻢﺳر و يراﺪﻬﮕﻧ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ يوﺎﺣ يﺰﻟﻮﻠﺳ ﺮﺘﻠﯿﻓ ،ﺎﻫ
ﻞﺧاد رد و دﺮﺧ ﻞﯾﺮﺘﺳا يرﻮﺘﺴﯿﺑ ﺎﺑ نﺎﮑﻣا ﺪﺣ ﺎﺗ ار تارذ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻪﺘﺨﯾر ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ 3
ﻢﯾﺪﺳ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ تﺎﻔﻟﻮﺳ ﻞﯿﺳد ود
10
ﺪﯾدﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ و ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﺪﺻرد .
ندﺮﮐ جرﺎﺧ ياﺮﺑ
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ تﺪﻣ ﻪﺑ تﻮﺻ قﻮﻓﺎﻣ جاﻮﻣا ﺎﺑ ﺦﯾ بآ يرﺎﻣ ﻦﺑ رد ﺎﻫ 20
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا رﺎﻤﯿﺗ ﻪﻘﯿﻗد .
رد ندﺮﮐ ژﻮﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ زا ﺲﭘ 5000g
تﺪﻣ ﻪﺑ 20 ،ﻪﻘﯿﻗد 2/
0 ﺎﺑ ،ﻪﺘﺷادﺮﺑ ار ﯽﯾور لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﻣ ﮏﯾ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ ،هﺪﻧﺎﺳر ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿ
5 فﺮﻌﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا .
جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﺲﭙﺳ 595
ﺎﺑ و ﺖﺋاﺮﻗ ار نآ بﺬﺟ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا .
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ شرﺎﻤﺷ شور زا ،ﺎﻫ
يﺎﻫ
فوﺮﺗوﺮﺘﻫ )
(HPC ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ
R2A دﻮﺑ . ﻦﯾارد ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺪﻌﺑ ﺮﺘﻠﯿﻓ ،شور ﻂﯿﺤﻣ يور ﺮﺑ ،يرادﺮﺑ
تﺪﻣ ﻪﺑ و هدراﺬﮔ ﺖﺸﮐ 48
ﺪﯾدﺮﮔ نﻮﯿﺳﺎﺑﻮﮑﻧا ﺖﻋﺎﺳ .
ﯽﻨﻠﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ترﻮﺼﺑ و شرﺎﻤﺷ ،هﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﺖﯿﻠﭘ ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ يﺮﺘﮐﺎﺑCFU
ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد )
21 .(
يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫزور ياﺮﺑ ﺖﺑﻮﻃر ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ نﺎﻣزﺎﺳ زا ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﮕﯾد و ﺎﻣد ،
ﯽﻣ سﺮﺘﺳد رد ﻦﯾﻼﻧآ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ رﻮﺸﮐ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﻓﺎﯾرد ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ و .
هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ يﺎﻫراﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺎﻫ
Excel
و و نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ،ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا ﺰﯿﻧ و SPSS
ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ ﯽﻄﺧ نﻮﯿﺳﺮﮔر .
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ياﺮﺑ
PM10
ﺑ ﺮﺛا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ،ﺲﻣﻮﯿﺑ و ﺎﻫ چرﺎﻗ ،ﺎﻫ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎ
هﺪﻨﻨﮐ شوﺪﺨﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ زا ،ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ
ﺰﺟ ﯽﯾ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﯿﻧ ﻦﻣﺮﯿﭙﺳا .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ
ﻪﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،ﻢﻤﯿﻨﯿﻣ ﺖﺑﻮﻃر ،ﻢﻤﯾﺰﮐﺎﻣ يﺎﻣد ،ﻢﻤﯿﻨﯿﻣ يﺎﻣد ﻞﻣﺎﺷ ﺐﯿﺗﺮﺗ
ﺪﻣ ،ﻢﻤﯾﺰﮐﺎﻣ ﺖﺑﻮﻃر ،ﺮﯿﺨﺒﺗ ناﺰﯿﻣ ،ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﺶﺑﺎﺗ نﺎﻣز ت
رد ﻪﮐ ،دﻮﺑ ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ راﺪﻘﻣ و دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ناﺰﯿﻣ يﺎﻫرادﻮﻤﻧ 1
ﺎﺗ 6 هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ هﺎﻣ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺖﺳا . و هﺎﻣ رﻮﯾﺮﻬﺷ رد ﺎﻣد ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻦﯾا سﺎﺳا ﺮﺑ و هﺎﻣرذآ رد ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ و هﺎﻣرذآ رد ﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻦﯾﺮﺗ دﻮﺑ هﺎﻣدادﺮﻣ و هﺎﻣﺮﯿﺗ رد نآ راﺪﻘﻣ .
نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
هﺎﻣ رد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ،زور ﻪﻧﺎﺒﺷ لﻮﻃ رد ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﺶﺑﺎﺗ ﺪﺷ هﺪﯾد هﺎﻣرذآ رد نآ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و رﻮﯾﺮﻬﺷ .
راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯿﺨﺒﺗ
ﻦﯿﯾﺎﭘ و هﺎﻣرذآ رد ﺖﻋﺮﺳ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،دادﺮﻣ هﺎﻣ رد نآ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﻮﻄﺑ دادﺮﻣ هﺎﻣ رد دﺎﺑ رد نﺎﺑآ هﺎﻣ رد و راﺪﻘﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ .
هﺎﻣ رد ﺰﯿﻧ ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ راﺪﻘﻣ
داد نﺎﺸﻧ ار ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ دادﺮﻣ هﺎﻣ رد و ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ نﺎﺑآ .
رادﻮﻤﻧ 1 . ﺰﯿﺋﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ 1391
مﺮﺧ ﺮﻬﺷ دﺎﺑآ
رادﻮﻤﻧ 2 . ﺑﺎﺗ رد ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺰﯿﺋﺎﭘ و نﺎﺘﺴ
1391 مﺮﺧ ﺮﻬﺷ دﺎﺑآ
رادﻮﻤﻧ 3 . ﺰﯿﺋﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﺶﺑﺎﺗ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ 1391
مﺮﺧ ﺮﻬﺷ دﺎﺑآ
رادﻮﻤﻧ 4 . ﺰﯿﺋﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﺮﯿﺨﺒﺗ ﺪﺻرد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ 1391
مﺮﺧ ﺮﻬﺷ دﺎﺑآ
رادﻮﻤﻧ 5 . نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺰﯿﺋﺎﭘ و
1391 مﺮﺧ ﺮﻬﺷ دﺎﺑآ
رادﻮﻤﻧ 6 . ﺰﯿﺋﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ 1391
ﺮﻬﺷ
مﺮﺧ
دﺎﺑآ 1لوﺪﺟ رد
ﻞﻗاﺪﺣ ،رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ،ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،
ﻪﻧﺎﯿﻣ و راﺪﻘﻣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ،راﺪﻘﻣ PM10
هﺎﻣ رد ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ لﻮﺼﻓ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﯾﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ .
لوﺪﺟ رد 2
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ﻒﯿﺻﻮﺗ ، چرﺎﻗ ،ﺎﻫ
مﺮﺟ و ﺎﻫ
مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ياﻮﻫ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ هﺎﻣ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ دﺎﺑآ
ﺖﺳا . يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ چرﺎﻗ ،ﺎﻫ
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ و ﺎﻫ هﺎﻣ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﺮﯿﺗ ،ﺮﯿﺗ رد ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و رذآ و نﺎﺑآ ،رذآ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﯾد نﺎﺑآ و .
ﺻرد چرﺎﻗ ﯽﻧاواﺮﻓ ﺪ ﺎﻫ
ي ﻂﯿﺤﻣ يور ﺮﺑ هﺪﺷ يزﺎﺳاﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖﺸﮐ رﺎﮔآ MEA
) ﺖﺑﻮﻃر ﺖﺳود ﺎﻫ ( و ) DG18 ﯽﮑﺸﺧ
ﺖﺳود ﺎﻫ ( لوﺪﺟ رد 3
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
يﺎﻫرادﻮﻤﻧ رد 7
و 8
ﻊﺸﻌﺸﺗ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ،اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐداﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ﻪﻄﺑار ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ و ﺪﯿﺷرﻮﺧ .
رادﻮﻤﻧ 7 . دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ﻪﻄﺑار
رادﻮﻤﻧ 8 . ﻊﺸﻌﺸﺗ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐداﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ﻪﻄﺑار
ﺪﯿﺷرﻮﺧ
يﺎﻫرادﻮﻤﻧ رد 9
و 10 ناﺰﯿﻣ ﻪﻄﺑار ﺞﯾﺎﺘﻧ PM10
ناﺰﯿﻣ و
ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ﺎﺑ ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ هاد نﺎﺸﻧ اﻮﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ
.
رادﻮﻤﻧ 9 . ناﺰﯿﻣ ﻪﻄﺑار PM10
اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ﺎﺑ رادﻮﻤﻧ
10 . اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ﺎﺑ ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ ناﺰﯿﻣ ﻪﻄﺑار
لوﺪﺟ 1 . ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ PM10
هﺎﻣ رد ﺰﯿﯾﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ لﻮﺼﻓ يﺎﻫ
ﺮﯿﺗ دادﺮﻣ
رﻮﯾﺮﻬﺷ ﺮﻬﻣ
نﺎﺑآ رذآ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 18
/ 257 4/
134 45
/ 92 23
/ 97 68
/ 113 75
/ 101
رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 02
/ 241 16
/ 23 02
/ 21 38
/7 5/
39 26
/ 40
ﻞﻗاﺪﺣ 19
50 56
36 65
47
ﺮﺜﮐاﺪﺣ 2915
2067 124
312 405
216
ﻪﻧﺎﯿﻣ 512
351 101
115 157
140
لوﺪﺟ 2 . يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ﻒﯿﺻﻮﺗ چرﺎﻗ ،ﺎﻫ
و ﺎﻫ هﺎﻣ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ اﻮﻫ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ
ﺮﺘﻣارﺎﭘ
هﺎﻣ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ
(CFU/m3) چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ
(CFU/m3) ﻦﯿﯿﺗوﺮﭘ مﺮﺟ
(µg/m3)
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 5/
147 6
20 ﺮﯿﺗ
رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 56
/ 85 82
/2 6/
2
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 75
/ 173 75
/ 24
28 دادﺮﻣ
رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 16
/ 59 59
/ 13 4/
0
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 205
25 / 13
27 رﻮﯾﺮﻬﺷ
رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 19
/ 116 09
/8 7
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 177
67
206/ 49/36 28/01 رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﺮﻬﻣ
2
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 75
/ 350 5/
120
151 72/91 319/39 رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا نﺎﺑآ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 5/
605 57
309/ 38/68 295/88 رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا رذآ
11
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 32
/ 288 91
/ 51
20 54/11 240/72 رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻞﮐ
10
لوﺪﺟ 3 . چرﺎﻗ ﯽﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد ﯽﻃ رد هﺪﺷ يزﺎﺳاﺪﺟ يﺎﻫ
ﺰﯿﯾﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ لﻮﺼﻓ 1391
ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ چرﺎﻗ عﻮﻧ
ﯽﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد
ﺮﺠﯾﺎﻧ سﻮﻠﯾژﺮﭙﺳآ 5/
21
مﻮﯾرﻮﭙﺳودﻼﮐ 6/
15
ﺎﯾرﺎﻧﺮﺘﻟآ 7/
11
سووﻼﻓ سﻮﻠﯾژﺮﭙﺳآ 6/
11
مﻮﯾﺪﯾزﺎﺑﻮﺋروا 8/
7
سﻮﺋﺮﺗ سﻮﻠﯾژﺮﭙﺳآ 9/
3
MEAرﺎﮔآ ) ﺖﺳود ﺖﺑﻮﻃر ﺎﻫ
(
اﺮﻠﺴﮐارد 9/
1
سووﻼﻓ سﻮﻠﯾژﺮﭙﺳآ 20
ﺮﺠﯾﺎﻧ سﻮﻠﯾژﺮﭙﺳآ 18
مﻮﯿﻠﯿﺳ ﯽﻨﭘ 18
ﺎﯾرﺎﻧﺮﺘﻟآ 14
مﻮﯾرﻮﭙﺳودﻼﮐ 12
مﻮﮑﯾﺮﺗﻮﺋژ 2
ﻂﯿﺤﻣDG18 ) ﺖﺳود ﯽﮑﺸﺧ ﺎﻫ
( رﻮﮐﻮﻣ
2
ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﯿﮔ
ﺖﻈﻠﻏ ﯽﻠﮐ رﻮﻄﺑ ،ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ PM10
ﻞﺼﻓ رد
ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺼﻓ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ .
ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﯽﻠﺻا ﺖﻠﻋ
ﯽﻣ ،نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ رد ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر ناﺰﯿﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ عﻮﻗو زا ﯽﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
نﺎﻓﻮﻃ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻖﯾﺮﻃ زا ،رﻮﺸﮐ ﻪﺑ يدورو رﺎﺒﻏ و دﺮﮔ يﺎﻫ
ﻮﻫ يﺎﻫرﺎﻣآ ار ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ ﺮﻬﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷا
مﺮﺧ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ تﺎﺒﺛا ﺰﯿﻧ دﺎﺑآ .
ناﺰﯿﻣ ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺼﻓ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺖﻈﻠﻏ هﺪﻨﻫﺎﮐ ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا دﻮﺧ ﻪﮐ ،هداد خر يﺮﺘﺸﯿﺑ شرﺎﺑ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد ﻖﻠﻌﻣ تارذ نﺎﻓﻮﻃ.
زا ﻪﮐ رﺎﺒﻏ و دﺮﮔ يﺎﻫ
و هداد خر هﺎﻣﺮﯿﺗ رد ﺰﯿﻧ هﺪﯾدﺮﮔ دراو ﯽﺑﺮﻋ يﺎﻫرﻮﺸﮐ فﺮﻃ ﺖﻈﻠﻏ PM10
ﯽﺘﺣ ار و هداد ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑاﺮﺑ هد ﺪﻨﭼ ﺎﺗ ﺮﻣا ﻦﯾا
دﻮﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ رد تارذ ندﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻢﻬﻣ ﻞﯿﻟد ﮏﯾ دﻮﺧ .
لﺎﺳ رد نﻮﺴﯾرﺎﻫ و ﺰﻧﻮﺟ 2003
ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺮﺛا ،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رد ي
ﻞﺳوﺮﺋآﻮﯿﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ار ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ و هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ اﻮﻫ رد ﺎﻫ
ﺮﺛﺆﻣ تارذ ﯽﯾﺎﺠﺑﺎﺟ و فﺬﺣ رد دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد ﻮﺑ ﯽﻣ اﻮﻫ يزﺎﺳ ﻖﯿﻗر ﺚﻋﺎﺑ و هد ددﺮﮔ
. ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﻦﯾا
اﻮﻫ ﻢﻃﻼﺗ ﻦﺘﺷاﺪﻧ و تﺎﺒﺛ نارﺎﺑ و تارذ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﻠﻋ زا ار
ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﻞﺳوﺮﺋآﻮﯿﺑ تارذ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﻣﺎﻋ ار )
22 .(
ﮏﭙﮐ رﻮﭙﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد نﺪﻧﺎﻣ هﺪﻧز و ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ ،ﯽﺑآ ﯽﺑ و ﯽﮑﺸﺧ اﺰﻫ يرﺎﺒﻏ و هدﻮﻟآ ياﻮﻫ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
نار
ﺪﻧﻮﺷ ﺎﺠﺑﺎﺟ ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ .
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ 6 - 2 ﺪﺻرد يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺖﯿﻌﻤﺟ
ﯽﻣ ﯽﭼرﺎﻗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يژﺮﻟآ ياراد ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ
.
هراﻮﯾد يﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ ﯽﻠﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ چرﺎﻗ ﯽﻟﻮﻠﺳ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
ﮏﭙﮐ ،ﯽﻧژﺮﻟآ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺎﺑ نﺎﮔﻮﻠﮔ و ﻦﯿﺘﯿﮐ عاﻮﻧا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻦﯿﺴﮐﻮﺗﻮﮑﯾﺎﻣ زا ﺶﯿﺑ و ﻢﯾﺰﻧآ ،
40 عﻮﻧ ﯽﻣ ،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻧدﺮﮔ يژﺮﻟآ ﻒﻠﺘﺨﻣ لﺎﮑﺷا )
23 .(
چرﺎﻗ ﺐﻠﻏا ﻢﻬﻣ زا ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد هﺪﺷ اﺪﺟ يﺎﻫ
ﻦﯾﺮﺗ
نژﺮﻟآ دﺎﺠﯾا ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ياراد و هدﻮﺑ ﺎﻫ Sick building
syndrome )
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ،دردﻮﻠﮔ ، دردﺮﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻤﺋﻼﻋ ﺎﺑ
و ﻦﻣﺰﻣ ﯽﮕﺘﺴﺧ ،ﯽﺘﺳﻮﭘ (...
يرﺎﻤﯿﺑ ،
،ﻢﺳآ ،ﺖﯿﻨﯾر ،يﻮﯾر يﺎﻫ
يرﺎﻤﯿﺑ ،ﻪﯾر يرﺎﻤﯿﺑ ﺖﻧﻮﻔﻋ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﺘﺳﻮﭘ يﺎﻫ
ﯽﭼرﺎﻗ يﺎﻫ
ﻒﯿﻌﺿ ﯽﻨﻤﯾا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺎﺑ نارﺎﻤﯿﺑ رد هﮋﯾﻮﺑ ﯽﻤﺟﺎﻬﺗ و ﮏﯿﻤﺘﺴﯿﺳ ﯽﻣ ،هﺪﺷ ﺪﻨﺷﺎﺑ . سﻮﻠﯾژﺮﭙﺳآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾا زا ﯽﺧﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﺑ
ﻦﯿﺴﮐﻮﺗﻮﮑﯾﺎﻣ ﯽﻠﺻا ﻦﯾﺪﻟﻮﻣ زا ،سووﻼﻓ صاﻮﺧ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ ﮏﯿﺴﮐﻮﺗوﺮﻧ و ﮏﯿﻧژﻮﺗاﺮﺗ ،ﮏﯿﻧژﻮﻨﯿﺳرﺎﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ
.
چرﺎﻗ ﺪﺻرد و عاﻮﻧا يور ﺮﺑ يدﺎﯾز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ و ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ ﺮﯾﺎﺳ و ناﺮﯾا ﺮﻔﺴﻤﺗا رد ﯽﻣ اراد ار دﻮﺧ ﻪﺑ ﺺﺘﺨﻣ ﯽﭼرﺎﻗ رﻮﻠﻓ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . چرﺎﻗ زا عﻮﻧ ﻦﯾا رﻮﻀﺣ ﺖﻠﻋ ﺮﻬﺷ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد ﺎﻫ
مﺮﺧ ﯽﻣ ،دﺎﺑآ ﻮﮔ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻧﻮﮔﺎﻧ
هﻮﮐ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻦﯿﻣز ،يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ،ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﯽﺳﺎﻨﺷ
كﺎﺧ و مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ﯽﺳﺎﻨﺷ دﺎﺑآ
ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا زا ماﺪﮐ ﺮﻫ ﻪﮐ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻣ چرﺎﻗ عﻮﻧ يور ﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﮏﯾ يﺎﻫ
. رد
چرﺎﻗ ﺪﺻرد و عﻮﻧ درﻮﻣ رد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
يﺎﻋدا ﺖﺤﺻ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ،هﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺄﺗ قﻮﻓ ﯿﯾ ﯽﻣ ﺪ ددﺮﮔ ) -25 24 .(
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﺎﻫ چرﺎﻗ ﯽﻠﮐ شرﺎﻤﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد داد نﺎﺸﻧ ار ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﯾﺎﭘ رد و .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد رد ﻦﯿﺗﻮﺑﻮﺑا
لﺎﺳ 2013 ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﭼﺮﮔا ،ﺰﯿﻧ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ قﺮﺷ رد
چرﺎﻗ شرﺎﻤﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ،هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ رﺎﻬﺑ رد ﺎﻫ
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺎﻣ
اﺰﮔ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد شرﺎﻤﺷ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ شر
) 26 .(
ﺮﻣا ﻦﯾا
ﯽﻣ ﺖﺑﻮﻃر و تراﺮﺣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا ﯽﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ رﻮﭙﺳا يزﺎﺳ دازآ و رﺎﺸﺘﻧا ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ رد ﺮﺘﻤﮐ
چرﺎﻗ ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد ﺎﻫ .
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﮐ 2014
ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،
چرﺎﻗ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﮐ ﻞﺳوﺮﯾآﻮﯿﺑ و ﺎﻫ
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد و راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﯾﺎﭘ رد ﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﻠﺼﻓ ﻂﯾاﺮﺷ اﺬﻟ ﺖﺳا راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نﺎﺘﺴﻣز و ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
چرﺎﻗ نآ عﻮﻧ و ﻊﯾزﻮﺗ و ﻂﯿﺤﻣ رد ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﺎﻫ
) 27 .(
ﯽﻄﺧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﯿﻠﺤﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ رد ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ﺐﯾاﺮﺿ و
ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ PM10
ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا ،يﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ يور ﺮﺑ
ﻨﻌﻣ ﯽ ﻦﯿﺑ يراد PM10
دﻮﺟو يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ و
دراﺪﻧ . ﻨﻌﻣ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﯽ
ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ داﺪﻌﺗ ﻦﯿﺑ يراد
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ﻊﺸﻌﺸﺗ و ﺶﺑﺎﺗ تﺪﺷ ،ﺖﺑﻮﻃر دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ و ﺮﯿﺨﺒﺗ ،ﺪﯿﺷرﻮﺧ
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو .
رد ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ﺐﯾاﺮﺿ و ﯽﻄﺧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﯿﻠﺤﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ PM10
داﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ يور ﺮﺑ چرﺎﻗ
ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا ،ﺎﻫ
ﻨﻌﻣ ﯽ ﻦﯿﺑ يراد PM10
چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ و دﻮﺟو ﺎﻫ
ﺖﺷاﺪﻧ . لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮﺋﻮﺑ 2008
چرﺎﻗ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ، ار ﺎﻫ
رد PM10
ﯿﻏ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮ )
28 .(
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﺋﺎﮐ
لﺎﺳ رد 2014 ﻪﻧﻮﮔ ،ﻦﯿﭼرد يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ يﺎﻫ
سوﺮﯾو ،ﺎﻫ ﺎﻫ
چرﺎﻗ و ﺎﻫ ) ﻪﻧﻮﮔ هﮋﯾﻮﺑ سﻮﻠﯾژﺮﭙﺳآ يﺎﻫ
( نژﺮﻟآ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ار
رد دﻮﺟﻮﻣ نژﻮﺗﺎﭘ و PM10
و PM2.5
ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ )
29 .(
ﻨﻌﻣ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا ﯽ
ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ و دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻦﯿﺑ يراد داﺪﻌﺗ
چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺎﻫ
) 011 /0
= .(P ﺪﺣاو ﺮﻫ يازا ﻪﺑ
ناﺰﯿﻣ ،دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ رد ﺶﯾاﺰﻓا 067
/1 داﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ رد ﺪﺣاو
چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫ
. نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﻦﯿﺗﻮﺑﻮﺑا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺖﺑﻮﻃر و تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﻪﮐ داد
چرﺎﻗ رﻮﻀﺣ يور ﺮﺑ دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻫ رد ﺎﻫ
ﺪﻧﺮﺛﺆﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ اﻮ )
26 (
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و سرﻮﻠﻓ. 2014
طﺎﺒﺗرا ،توﺎﻔﺘﻣ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد
چرﺎﻗ رﻮﭙﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار اﻮﻫ رد ﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﺖﺒﺜﻣ دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و سﻮﮑﻌﻣ )
30 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﻨﻌﻣ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا
ﯽ راﺪﻘﻣ ﻦﯿﺑ يراد
ﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ و ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ دراد دﻮﺟو چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌ
) 074 /0 .(P=
،ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺣاو ﺮﻫ يازا ﻪﺑ
ناﺰﯿﻣ 374 /0 داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ چرﺎﻗ ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ رد ﺪﺣاو
) رادﻮﻤﻧ 10 .(
و ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﯾﺎﺳ ﻦﯿﺑ
چرﺎﻗ داﺪﻌﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يراد ﺎﻨﻌﻣ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا ﺎﻫ
. ﺞﯾﺎﺘﻧ
ا ﻞﺻﺎﺣ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ز
مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ياﻮﻫ رد چرﺎﻗ ﺖﻈﻠﻏ ،دﺎﺑآ
رﻮﻃ ﻪﺑ اﻮﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﻨﻌﻣ ﯽ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا يراد ﯾ
ﺪﻨﺑﺎ . ،ﺮﯿﺨﺒﺗ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
چرﺎﻗ ﺖﻈﻠﻏ مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
نﺎﺸﻧ ﺶﯾاﺰﻓا دﺎﺑآ
داد . ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﮕﯾد راﺰﮔ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﻫ
هدﻮﻤﻧ ش ﺪﻧا
) 31،22 .(
ﺮﺑ
ﻪﺘﻓﺎﯾ سﺎﺳا ا يﺎﻫ
ﯾ نﺪﺷ دﺎﯾز ،دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ
ﺖﻈﻠﻏ ،ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﺶﺑﺎﺗ نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺰﯿﻧ و ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ چرﺎﻗ مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد ﺎﻫ ﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ دﺎﺑآ
ﯽ ﺶﻫﺎﮐ يراد
ﯽﻣ ﯾ ﺪﺑﺎ . ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺰﯿﻧ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ زا ﺮﮕﯾد ﯽﺧﺮﺑ و ﯽﻟ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺸﻧ ار ﺖﺳا هداد نﺎ )
22،24،32،33 .(
چرﺎﻗ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﻔﺴﻤﺗا ﻨﻌﻣ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﺎﻣا ،ﺪﺑﺎﯾ
ﯽ يراد
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ ﻦﯿﺑ .
نﺎﺸﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺰﯿﻧ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﺮﯾﺎﺳ و يرﺎﮑﯾدا
هدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ار ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﺪﻧا
) 24،12 .(
ﻨﻌﻣ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﺖﻠﻋ ﯽ
راد
چرﺎﻗ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ندﻮﺒﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد اﻮﻫ يﺎﻣد و ﺎﻫ
ﯽﻣ ،ﺎﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
صﻮﺼﺨﺑ و ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺘﺸﯿﺑ يراﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ زا ﯽﺷﺎﻧ راﺪﻘﻣ و ﺶﺑﺎﺗ ناﺰﯿﻣ ﺰﯿﻧ و ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ،دﺎﺑ ﺖﻬﺟ و ﺖﻋﺮﺳ چرﺎﻗ يور ﺮﺑ ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ
.
ﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ﺐﯾاﺮﺿ و ﯽﻄﺧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﯿﻠﺤﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ رد ،ﯽ
ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ PM10
طﺎﺒﺗرا ،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ يور ﺮﺑ
ﻨﻌﻣ ﯽﻄﺧ ﯽ
ﻦﯿﺑ يراد PM10
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ و
ﺖﺷاد دﻮﺟو )
04 /0
= .(P رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺣاو ﺮﻫ يازا ﻪﺑ PM10
ﻪﺑ
ناﺰﯿﻣ 410 /0 ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ رد ﺪﺣاو
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا دﻮﺷ . ﻨﻌﻣ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا هوﻼﻋ ﻪﺑ ﯽ
ﻊﺸﻌﺸﺗ ﻦﯿﺑ يراد
ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ و ﺪﯿﺷرﻮﺧ ) 049 /0
= (P ،ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻊﺸﻌﺸﺗ رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺣاو ﺮﻫ يازا ﻪﺑ و ،
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ 742
/0 ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ رد ﺪﺣاو
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا دﻮﺷ
. يﺎﻫرادﻮﻤﻧ رد ﯽﻄﺧ ﻂﺑاور ﻦﯾا 9
و 10 نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .
ﻮﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﯾﺎﺳ ﻦﯿﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷا
ﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﯽﻔﻨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ و ﯿ
ﻨﻌﻣ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا ﻦ ﯽ
دﻮﺟو يراد
ﺖﺷاﺪﻧ . نارﺎﮑﻤﻫ و يرﺎﮑﯾدا )
12 ( نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧﺎﮐ و )
34 ( ﺰﯿﻧ
هدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ار ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﯿﺑ و ﺪﻧا
هدﻮﻤﻧ ﯽﻣ تارذ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ مﺮﺟ ﻪﮐ ﺪﻧا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺠﻨﺳ رد رﻮﺗﺎﮑﯾﺪﻧا ﮏﯾ ﻞﺳوﺮﯾآﻮﯿﺑ ﺶ
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ داﻮﻣ و ﺎﻫ
ﻞﺳوﺮﯾآﻮﯿﺑ ﯽﯾاز يژﺮﻟآ تاﺮﺛا و اﻮﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ﺎﻫ
دﺮﯿﮔ راﺮﻗ . چرﺎﻗ عاﻮﻧا رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
مﺮﺧ ﺮﻬﺷ ﺮﻔﺴﻤﺗا رد ﺎﻫ دﺎﺑآ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد و ﺎﻫرﻮﭙﺳا يزﺎﺳدازآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺮﺿﺎﺣ
ﻦﯿﺴﮐﻮﺗﻮﮑﯾﺎﻣ و راﺮﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،ﯽﻔﯾﺎﻫ تﺎﻌﻄﻗ و ﺲﻔﻨﺗ ،ﺎﻫ
چرﺎﻗ زا هوﺮﮔ ﻦﯾا مواﺪﻣ سﺎﻤﺗ عاﻮﻧا دﺎﺠﯾا ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ و ﺎﻫ
ﺖﻧﻮﻔﻋ هﮋﯾﻮﺑ ،لﺎﺳ ﯽﻃ رد نﺎﺘﺳا مﺎﻤﺗ ﺮﻔﺴﻤﺗا يﺮﮕﻟﺎﺑﺮﻏ ،ﺎﻫ
ﻂﯿﺤﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺶﺨﺑ ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ هﮋﯾو يﺎﻫ ددﺮﮔ
. يارﻮﻠﻓ يﺮﮕﻟﺎﺑﺮﻏ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
دﻮﻟآ ﺺﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،اﻮﻫ ﯽﭼرﺎﻗ هﺪﻨﯾﻻآ ﺎﺑ ﺎﻫﺮﻬﺷ ياﻮﻫ ﯽﮔ
ﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ ددﺮﮔ
.
ﯽﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ
مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد بﻮﺼﻣ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ حﺮﻃ زا ﯽﺸﺨﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﺖﺒﺛ هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ نﺎﺘﺳﺮﻟ ﯽﮑﺷﺰﭘ 68014
/ 200 ﯽﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
و مﺎﺠﻧا هﺎﮕﺸﻧاد نآ يروﺎﻨﻓ و تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺖﻧوﺎﻌﻣ ﯽﻟﺎﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺪﻘﺗ ﺖﻧوﺎﻌﻣ نآ يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ زا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و ﺮﯾ
ﯽﻣ ﺮﮑﺸﺗ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
.
References
1. Rivero DH, Soares SR, Lorenzi-Filho G, Saiki M, Godleski JJ, Antonangelo L, et al.
Acute cardiopulmonary alterations induced by fine particulate matter of Sao Paulo, Brazil. Toxicol Sci. 2005;85:898-905.
2. Brook RD, Rajagopalan S, Pope CA, Brook JR, Bhatnagar A, Diez -Roux AV, et al.
Particulate matter air pollution and cardiovascular disease an update to the scientific statement From the american heart
association. Circulation.
2010;121:2331 -2378.
3. Pope CA, Burnett RT, Thurston GD, Thun MJ, Calle EE, Krewski D, et al.
Cardiovascular mortality and long-term exposure to particulate air pollution:
epidemiological evidence of general pathophysiological pathways of disease.
Circulation. 2004;109:71–77.
4. Brunekreef B, Forsberg B. Epidemiological evidence of effects of coarse airborne particles on health. Eur Respir J.
2005:26:309-318.
5. Simkhovich BZ, Kleinman MT, Kloner RA, Particulate air pollution and coronary heart disease. Curr Opin Cardiol. 2009;24:604- 609.
6. Guo Y, Jia Y, Pan X, Liu L, Wichmann HE.
The association between fine particulate air pollution and hospital emergency room visits for cardiovascular diseases in Beijing, China.
Sci Total Environ. 2009;407:4826-4830.
7. Perez N, Pey J, Castillo S, Viana M, Alastuey A, Querol X. Interpretation of the variability of levels of regional background
aerosols in the Western Mediterranean. Sci Total Environ. 2008;407:527-540.
8. D’Amato G. Environmental urban factors (air pollution and allergens) and the rising trends in allergic respiratory diseases.
Allergy. 2002;57:72:30-33.
9. Degobbi C, Lopes F. Correlation of fungi and endotoxin with PM2.5 and meteorological parameters in atmosphere of Sao Paulo, Brazil. Atoms Environ.
2011;45:2277-2283.
10. Hurtado L, Rodríguez G, Lopez G, ,Castillo GE, Molina L, Zavala M, Quintana P.
Characterization of atmospheric bioaerosols at 9 sites in Tijuana, Mexico. Atmos Environ. 2014; 96:430-436.
11. Raisi L, Lazaridis M, Katsivelazzy E.
Relationship between airborne microbial and particulate matter concentrations in the ambient air at a Mediterranean site. Global NEST J. 2010;12: 84-91.
12. Adhikari A, Reponen T, Grinshpun SA, Martuzevicius D, LeMasters G. Correlation of ambient inhalable bioaerosols with particulate matter and ozone: a two-year study. Environ Pollut. 2006;140:16-28.
13. Kline JN, Cowden JD, Hunninghake GW, Schutte BC, Watt JL, Wohlford- Lenane CL, et al. Variable airway responsiveness to inhaled lipopolysaccharide. Am J Respir Crit Care Med. 1999;160:297-303.
14. Edgerton ES, Hartsell BE, Saylor RD, Jansen JJ, Hansen DA, Hidy GM. The Southeastern aerosol research and characterization study, part 3: continuous measurements of fine particulate matter mass
and composition. J Air Waste Manag.
2006;56:1325-1341.
15. Ostro B, Feng WY, Broadwin R, Green S, Lipsett M. The effects of components of fine particulate air pollution on mortality in California: results from CALFINE. Environ Health Perspect. 2007;115:13-19.
16. Vallius M, Janssen NA, Heinrich J, Hoek G, Ruuskanen J, Cyrys J, et al. Sources and elemental composition of ambient PM2.5 in three European cities. Sci Total Environ.
2005;20:147-62.
17. Wang X, Bi X, Sheng G, Fu J. Chemical composition and sources of PM10 and PM2.5 aerosols in Guangzhou, China.
Environ Monit Assess. 2006;119:425-439.
18. Lierl MB, Hornung RW. Relationship of outdoor air quality to pediatric asthma exacerbations. Ann Allergy Asthma Immunol. 2003;90:28-33.
19. Karen H, Gwen S, William B, Lee K.
Evaluating Indoor Air Quality: Test Standards for Bioaerosols. University of British Columbia, 2002.
20. Kabaivanova L, Dimitrov P, Boyadzhieva I, Engibarov S, Dobreva E, Emanuilova E.
Nitrile degradation by free and immobilized cells of the thermophile Bacillus SP. UG-5B, isolated from polluted industrial waters.
World J Microbiol Biotechnol.
2008;24(11):2383-2388.
21. American Public Health Association, American Water Works Association. Water Environment Federation. Standard methods for the examination of water and wastewater.
22nd Edition, 2005.
22. Jones AM, Harrison RM. The effects of meteorological factors on atmospheric bioaerosol concentrations- a review. Sci Total Environ. 2004;326(1-3):151-180.
23.Żukiewicz-Sobczak WA. The role of fungi in allergic diseases. Postępy Dermatol Alergol. 2013;30(1):42-45.
24. Fröhlich-Nowoisky J, Pickersgill DA, Després VR, Pöschl U. High diversity of fungi in air particulate matter. PNAS.
2009;106(31):12814-12819.
25. Páramo-Aguilera L, Ortega-Morales B, Narváez-Zapata G. Culturable fungi associated with urban stone surfaces in Mexico City. Environ Biotechnol.
2011;15:1-6.
26. Ababutain IM. Aeromycoflora of Some Estern Provinces of Saudi Arabia. Indoor Built Environ. 2013;22:388-394.
27. Qi J, Shao Q, Xu W, Gao D, Jin C. Seasonal distribution of bioaerosols in the coastal region of Qingdao. J Ocean Uiver China.
2014;13:57-65.
28. Bauer H, Schueller E, Weinke G, Berger A, Hitzenberger R, Marr IL, Puxbaum H.
Significant contributions of fungal spores to the organic carbon and to the aerosol mass balance of the urban atmospheric aerosol.
Atmos Environ. 2008;42:5542-5549.
29. Cao CH, Jiang W, Wang B, Fang J, Lang J, Tian G, et al. Inhalable Microorganisms in Beijing’s PM2.5 and PM10 Pollutants during a Severe Smog Event. Environ Sci Technol.
2014;(48):1499-1507.
30. Flores ME, Medina PG, Camacho SP, de Jesús Uribe Beltrán M, De la Cruz Otero Mdel C, Ramírez IO, Hernández ME. Fungal
spore concentrations in indoor and outdoor air in university libraries, and their variations in response to changes in meteorological variables. Int J Environ Health Res.
2014;24(4):320-340.
31. Mengfei Li, Qi J, Zhang H, Huang S, Li L, Gao D. Concentration and size distribution of bioaerosols in an outdoor environment in the Qingdao coastal region. Science Total Environ. 2011;409:3812-3819.
32. Lee AKY, Lau APS, Cheng JYW. Source identification analysis for the airborne bacteria and fungi using a biomarker
approach. Atmos Environ. 2007;41:2831- 2843.
33. Grinn-Gofro A, Strzelczak A, Wolski T.
The relationships between air pollutants, meteorological parameters and concentration of airborne fungal spores. Environ Poll.
2011;159:602-608.
34. Kang H, Zhouqing X, Qihou H. Ambient protein concentration in PM10 in Hefei, central China. Atmos Environ. 2012;54:73- 79.
