:ﻪﺒﺗﺎﮑﻣ سردآ*
ا ﮔ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ناور و ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻞﯿﺑدر ﯽﺷزرو مﻮﻠﻋ و ﯽﻧﺪﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ هوﺮ
ﺖﺴﭘ :ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا [email protected]
شﻮﻣ ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ و زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺮﺛا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﯽﺘﺑﺎﯾد و ﻢﻟﺎﺳ ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
ﯽﻠﺒﻠﺑ ﯽﻠﻌﻔﻄﻟ
1
، *
يﺪﻨﻟ ﻪﺟاﻮﺧ هدﮋﻣ
2
1 - هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﺷزرو مﻮﻠﻋ و ﯽﻧﺪﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ هوﺮﮔ ،رﺎﯿﺸﻧاد ﯾا ،ﻞﯿﺑدرا ،ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ناور و ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ
ناﺮ
2 - ﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ناور و ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﺷزرو مﻮﻠﻋ و ﯽﻧﺪﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ هوﺮﮔ ،ﯽﺷزرو يژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ا ﻖﻘﺤﻣ هﺎ
درا ،ﯽﻠﯿﺑدر ،ﻞﯿﺑ
ناﺮﯾا
هرود / ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻢﮑﯾ و ﺖﺴﯿﺑ
هرﺎﻤﺷ / 4
/ ز نﺎﺘﺴﻣ 98
ﻞﺴﻠﺴﻣ / 82
:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد 16
/ 7 / 98 :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ 10
/ 9 / 98
:ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻌﺿو و ﺎﻫﺎﺸﻏ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺐﯿﺳآ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و هدﺮﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﺑﺎﯾد يرﺎﻤﯿﺑ رد ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﯽـﻣ ﺐـﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ ددﺮـﮔ
ﺎـﺑ .
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻌﺿو ﺮﺑ ﯽﺷزرو ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺒﺜﻣ ﻻﺎﻤﺘﺣا ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا فﺪﻫ ،ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﺮﺿﺎ
، ﺮﺛا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪـﺘﻔﻫ ﺶـﺷ
ﯽﺘﻣﺎﻘﺘـﺳا ﻦﯾﺮـﻤﺗ ـﺑ
ﺮ
شﻮﻣ ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ و زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ .دﻮﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد و ﻢﻟﺎﺳ رﺎﺘﺴﯾو داﮋﻧ ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
شور و داﻮﻣ :ﺎﻫ
24 رد ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﻎﻟﺎﺑ ﺮﻧ ﯽﯾاﺮﺤﺻ شﻮﻣ ﺮﺳ 4
هوﺮﮔ 6 ) ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ :ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﯾﺎﺗ هوﺮﮔ ،(DT
د لﺮـﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾ
) ) ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻢﻟﺎﺳ هوﺮﮔ ،(DC ) لﺮﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎﺳ هوﺮﮔ و (HT
تﺎﻧاﻮﯿﺣ .(HC 6 مﺎﺠﻧا هﺪﻨﯾاﺰﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ تﺪﺷ ﺎﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻪﺘﻔﻫ .ﺪـﻧداد
24 ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻦﯾﺮﺧآ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ
، اﺮﺨﺘﺳا زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ و زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﮔ ج
.ﺪـﯾد
هداد ﮏﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﯿﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﻓﺮﻃ
ﺪﻧﺪﺷ ﺰﯿﻟﺎﻧآ .
ﻪﺘﻓﺎﯾ :ﺎﻫ
زا ﺲﭘ 6 ـﮔ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ رد زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿﺑ ،ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻪﺘﻔﻫ ﻢﻟﺎـﺳ هوﺮ
) يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾد و لﺮﺘﻨﮐ 007
/0 ) و (P=
017 /0 ﺗ (P=
ﺖـﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ .ﺖـﺷاد دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ توﺎـﻔ
) يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ رد زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ 025
/0 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا (P=
.
ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ :يﺮﯿﮔ
ﯽﺘﻧآ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺮﺑ ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ تﺪﺷ ﺎﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا شزرو ًﻻﺎﻤﺘﺣا شﻮﻣ ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
يﺎـﻫ ﯽﺘﺑﺎـﯾد و دراد
ﯽﻣ ﯽﺒﻠﻗ ضراﻮﻋ ﻪﻌﺳﻮﺗ زا يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ رد ﺪﻧاﻮﺗ -
ﻋ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﯿﻔﻣ ﺖﺑﺎﯾد زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻗوﺮ .
هژاو :يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ
.ﺖﺑﺎﯾد ،زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ ،زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ،ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﯽﮑﯿﻟﻮﺑﺎــﺘﻣ تﻻﻼﺘـﺧا زا ﯽـﻫوﺮﮔ ﻪـﺑ سﻮـﺘﯿﻠﻣ ﺖـﺑﺎﯾد ﯽﻣ قﻼﻃا نآ ﯽﻠﺻا ﻪﺼﺨﺸﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺮﭙﯾﺎﻫ ﺎﻫ ﺎـﯾ ﯽﻤـﺴﯿﻠﮔ
) ﺖﺳا نﻮﺧ ﺪﻨﻗ ﺶﯾاﺰﻓا 1
سﺎـﺳاﺮﺑ .(
ﻦـﻤﺠﻧا رﺎـﻣآ ﺖـﺑﺎﯾد
،ﺎﮑﯾﺮﻣآ رد نﺎﻬﺟ دوﺪﺣ 400 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﺮﻔﻧ ﻪـﺑ ﺖـﺑﺎﯾد ﻼﺘـﺒﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﮐ ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ ﯽﻣ دﻮﺷ رد ﻢﻗر ﻦﯾا لﺎـﺳ
2035 ﻪـﺑ
ﺶﯿﺑ زا 600 ﺮﻔﻧ نﻮﯿﻠﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا
رد .ﺪﺑﺎﯾ ناﺮﯾا ﺰﯿﻧ ا ﺶﯿـﺑ ز
10 ﺪﺻرد ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻎﻟﺎﺑ ار داﺮﻓا ﯽﺘﺑﺎﯾد ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺪـﻫد
ﻪـﮐ
نآ زا ﯽـﻤﯿﻧ ﺎـﻫ
ﺖـﺑﺎﯾد زا دﻮـﺧ
زﻮـﻨﻫ عﻼـﻃا ) ﺪـﻧراﺪﻧ 2 .(
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يدﺪﻌﺘﻣ ﺮﺛا ﯽﻔﻨﻣ ﺖﺑﺎﯾد ﻦﯾﺮﯿـﺷ ﺮـﺑ ًﺎﻤﯿﻘﺘـﺴﻣ ار
ﻪﻠﻀﻋ ﺐﻠﻗ (درﺎﮐﻮﯿﻣ) نﺎـﺸﻧ
هداد ) ﺪـﻧا 3،4 يرﺎـﻤﯿﺑ .(
يﺎـﻫ
ﯽﺒﻠﻗ و ﯽﻗوﺮﻋ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ يرﺎـﻤﯿﺑ ﻞﯿﻟد قوﺮـﻋ
ﺮـﻧوﺮﮐ و ﺮـﭘ
،ﯽﻧﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ
ضراﻮﻋ ﯽﺒﻧﺎﺟ ﻣ ﺖﺑﺎﯾد
ًﺎﻤﯿﻘﺘﺴ ﺑ ﺮ
ﺐﻠﻗ ﯽﻣ ﺮﺛا ﻞﻘﺘـﺴﻣ و ﺪﻧراﺬﮔ زا
ﺮﯾﺎـﺳ ﻞـﻣاﻮﻋ ﮏـﯾژﻮﻟﻮﺗﺎﭘ
،
ﺖﻠﻋ ﺮﯿﻣ و گﺮﻣ ﯽﻠﺻا رد
نارﺎﻤﯿﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﺖـﺑﺎﯾد ﻪﺑ ﺪﻨﺘـﺴﻫ
) 5 زا ﯽﮑﯿﻟﻮﺑﺎـﺘﻣ لﻼﺘـﺧا ﮏـﯾ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺖﺑﺎﯾد يرﺎﻤﯿﺑ .(
ود ﺮـﻫ ﺎـﯾ و ﻦﯿﻟﻮﺴﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﯾ ﯽﻧﻮﻣرﻮﻫ ﺢﺷﺮﺗ رد نﺎﺼﻘﻧ ﯽﻣ ﯽﺷﺎﻧ ﯽـﻣ ﺺﺨﺸﻣ نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ و دﻮﺷ ددﺮـﮔ
)6 ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺶﯾاﺰﻓا .(
دﺎـﺠﯾا ﺎﺑ سﺮﺘـﺳا
ﯽــﺸﯾﺎﺴﮐا
، تاﺮــﯿﯿﻐﺗ ﺚــﻋﺎﺑ يژﻮﻟﻮﺗﺎــﭘ
،ﮏــﭼﻮﮐ قوﺮــﻋ رد
ﯽﻣ بﺎﺼﻋا و گﺮﺧﺮﺳ ﻮﺷ
) د 7 .(
ﻖـــﯾﺮﻃ زا ﻪــﮐ ﺖــﺳا يﺪــﻨﯾآﺮﻓ ﻮﯿﺗاﺪﯿــﺴﮐا سﺮﺘــﺳا لﺎﮑﯾدار و هﺪــﺷ دﺎــﺠﯾا لﻮﻠـﺳ ءﺎﺸـﻏ ﺢﻄـﺳ رد دازآ يﺎﻫ
ﻣاﺪـﻧا ءﺎﺸـﻏ و لﻮﻠﺳ ءﺎﺸﻏ ﻪﺑ ﺐﯿﺳآ ﺐﺒﺳ ﮏ
ﻞــﺧاد يﺎـﻫ
يرﺪﻨﮐﻮﺘﯿﻣ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ،ﯽﻟﻮﻠﺳ ﯽﻣ ﺎﻫ
) دﻮﺷ 4 زا ﯽـــﺧﺮﺑ .(
ﯽﻣ نﺎــﺸﻧ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻮﯿﺗاﺪﯿـــﺴﮐا سﺮﺘــﺳا ﻪــﮐ ﺪــﻫد
ﯽﻣ يرﺎﻤﯿﺑ ضراﻮــﻋ ﺖﻓﺮــﺸﯿﭘ و دﺎــﺠﯾا رد ﺪــﻧاﻮﺗ يﺎــﻫ
) ﺪـــﺷﺎﺑ ﺮـــﺛﺆﻣ ﺖـــﺑﺎﯾد ﻪــﻠﻤﺟ زا ﻒــﻠﺘﺨﻣ 8
ﺪـﯿﻟﻮﺗ .(
ﻪﻧﻮﮔ ـﺑ ﺐﺒـﺳ ،لﺎـﻌﻓ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا سﺮﺘﺳا يﺎﻫ سﺮﺘــﺳا زوﺮ
ﻪــــﻧزاﻮﻣ رد لﻼـــﺘﺧا دﺎـــﺠﯾا ﺎـــﺑ و هﺪـــﺷ ﯽـــﺸﯾﺎﺴﮐا ناﺪﯿــﺴﮐا ﯽــﺘﻧآ و ﺎﻫ
ناﺪﯿــﺴﮐا ار ﯽـــﺑﺮﺨﻣ تاﺮـــﺛا ،ﺎﻫ
لﻮﻠــﺳ رد ﯽـــﻣ دﻮــﺟو ﻪــﺑ ﺎﻫ
ﯽـــﻟﺎﺣ رد ﻦـــﯾا و دروآ
ﻢﯾﺰﻧآ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﯽﺘﻧآ يﺎــﻫ
ﺪﯿــﺴﮐا ﺮﭘﻮــﺳ ﯽﻧاﺪﯿــﺴﮐا ) زﺎﺗﻮﻤـــــﺴﯾد
اﺪﯿـــﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎـــﺗﻮﻠﮔ ،(SOD
) ز و (GPX
) زﻻﺎــﺗﺎﮐ ﻪﺑ (CAT
ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ ناﻮــﻨﻋ ياﺮـــﺑ ،ﺮــﮔ
ﺶﻨﮐاو زوﺮـﺑ زا يﺮــﯿﮔﻮﻠﺟ هﺮﯿﺠﻧز يﺎـﻫ
يﺎـﻫ لﺎﮑﯾدار يا
ﯽـــﺸﯾﺎﺴﮐا رﺎـــﺸﻓ ﻞـــﯾﺪﻌﺗ رد و هﺪـــﺷ ﻞـــﻤﻋ دراو ،دازآ ﯽـﻣ ﺎـﻔﯾا يﺮـﺛﺆﻣ ﺶـﻘﻧ تاﺪﻫﺎـﺸﻣ .ﺪــﻨﻨﮐ
invitro
نﺎـﺸﻧ
هداد نﻮﺧﺪـﻨﻗ زا ﯽـﺷﺎﻧ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﻪﮐ ﺪﻧا تﺪـﻣ
ﺎـﻫ
ﺪـﻨﮐ دﻮـﻤﻧ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﺑﺎﯾد ضراﻮﻋ ﻪﮑﻨﯾا زا ﺶﯿﭘ
،
ﯽﻣ خر ﺶﯾاﺰـﻓا ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻫد رد ﯽـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ،ﺖـﺑﺎﯾد ﺪﯾﺪـﺸﺗ و ﻦﯿﻟﻮـﺴﻧا ﻪـﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ
) دراد ﺖﺑﺎﯾد يﺪﻌﺑ يﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ ﺪﯾﺪﺸﺗ و ضراﻮﻋ ﺰﻧژﻮﺗﺎﭘ 4
.(
نﺎــﻘﻘﺤﻣ ،ﺎــﻫوراد زا ﯽــﺧﺮﺑ ﯽﺒﻧﺎــﺟ ضراﻮــﻋ ﺖــﻠﻋ ﻪــﺑ هراﻮﻤﻫ شور ندﻮﻤﻧ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ دﺪﺻرد ياﺮﺑ ﯽﯾورادﺮﯿﻏ يﺎﻫ
هدﻮﺑ ﺖﺑﺎﯾد يرﺎﻤﯿﺑ لﺮﺘﻨﮐ و يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﻪـﮐ ﺪﻧا
عﻮـﻧ ﮏﺒـﺳ
ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻧﺪﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻪﯾﺬﻐﺗ ،داﺮﻓا ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻣ نآ ي
.ﺪﺷﺎﺑ
لﺮـﺘﻨﮐ و يﺮﯿﮔﻮـﻠﺟ ياﺮﺑ يراﺰﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﺷزرو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يرﺎﻤﯿﺑ زا يرﺎﯿﺴﺑ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﺖـﺑﺎﯾد يرﺎـﻤﯿﺑ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﺎﻫ
هدﺮﺘﺴﮔ ،يا ) ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﯿﺻﻮﺗ 9
ﯽـﺑﺮﺠﺗ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ًاﺮﯿﺧا .(
هدﺮﮐ شراﺰﮔ ﻮﯿﺗاﺪﯿـﺴﮐا رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﯽﺷزرو ﻦﯾﺮﻤﺗ ؛ﺪﻧا
لﻮﻠﺳ ﯽﮕﭼرﺎﭙﮑﯾ ﻆﻔﺣ و نﺎـﻣرد رد ،ساﺮﮑﻧﺎـﭘ يﺎـﺘﺑ يﺎـﻫ
) دراد ﺶـﻘﻧ نآ ﯽﮑﯿﺗﺎـﭘورﻮﻧ يﺎﻫدرد و ﺖﺑﺎﯾد 10
ﺞﯾﺎـﺘﻧ .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺧﺮﺑ تﺪﺷ ﺎﺑ ﯽﻧﺪﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻟﻮﺗ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ لﺎﮑﯾدار ﺪﯿ
هداد ﺶﯾاﺰﻓا ار دازآ يﺎﻫ
ﯽﺘﻧآ عﺎﻓد ﺮﺑ و ﯽـﺸﯾﺎﺴﮐا رﺎـﺸﻓ ﻪـﺑ و ﺪـﻨﮐ ﻪﺒﻠﻏ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
) دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ 11
ﻖﯿﻘﺤﺗ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﯾﻮﺳ زا .(
نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
هداد ،ﻂـﺳﻮﺘﻣ تﺪﺷ ﺎﺑ شزرو صﻮﺼﺨﺑ ﯽﺷزرو ﻦﯾﺮﻤﺗ ،ﺪﻧا و يﺪـﯿﭙﯿﻟ نﻮﯿـﺳاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺶﻫﺎـﮐ ﺮﯿـﺴﻣ زا ﺖـﺳا ﻦﮑﻤﻣ
ﯽﺘﻧآ ﺶﯾاﺰﻓا ناﺪﯿﺴﮐا
ﺰﻧآ يﺎﻫ شﻮﻣ رد ﯽﺘﻈﻓﺎﺤﻣ ﺮﺛا ،ﯽﻤﯾ -
) ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﺘﺑﺎﯾد يﺎﻫ 12
.(
) نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺤﻟﺎﺻ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد 2009
ﻪـﮐ ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ (
تر رد ﺖﺑﺎﯾد يﺎﻘﻟا و يﺪـﯿﭙﯿﻟ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻢﯾﺰﻧآ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺘﻧآ يﺎﻫ
و دﻮـﺑ هاﺮﻤﻫ ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا 8
ﻪﺘﻔﻫ ﯽﺷزرو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
، 5 رد زور تﺪـﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﻔﻫ 60
ﻪـﻘﯿﻗد
نﻮﯿﺗﺎــﺗﻮﻠﮔ ،زﻻﺎــﺗﺎﮐ ﺖــﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﯾاﺰــﻓا ﺚــﻋﺎﺑ ﻞــﯿﻣدﺮﺗ يور
تر ﺐﻠﻗ رد زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ و زﺎﺘﮐودر ﯽﺘﺑﺎـﯾد يﺎـﻫ
) ﺖــﺳا هﺪــﺷ 13
ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(
ي نارﺎــﮑﻤﻫ و ﯽــﮕﻨﻫﺮﻓ
) 2017 يور ﯽﺘﻣﺎﻘﺘـﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ تﺪﻣ هﺎﺗﻮﮐ ﺮﺛا ﻪﮐ ،(
شﻮـﻣ
ار ﻦﯿـﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﺎـﺑ هﺪـﺷ ﯽﺘﺑﺎـﯾد رﺎﺘـﺴﯾو يﺎﻫ درﻮـﻣ
شﻮـﻣ ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻢﻟﺎـﺳ لﺮـﺘﻨﮐ هوﺮـﮔ ﻪـﺳ رد ﺎـﻫ
،ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘـﺳا ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﯽﺘﺑﺎـﯾد و ﯽﺘﺑﺎﯾد لﺮﺘﻨﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ :داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ وCAT
GPX
هوﺮـﮔ ﯽﺒﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ رد
هوﺮﮔ ﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﯽﺘﺑﺎﯾد لﺮﺘﻨﮐ يرادﺎﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻢﯾﺰـﻧآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد .ﺖﺷاد ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿـﺑ ردSOD
هوﺮﮔ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ،ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ .ﺖـﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﻫ
ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ يﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا
CAT
ﺪـﻌﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ
زا 4 يد نﻮﻟﺎــﻣ حﻮﻄــﺳ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘــﺳا ﻦﯾﺮــﻤﺗ ﻪــﺘﻔﻫ ﺪــﯿﺋﺪﻟآ
(MDA)
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا )
14 .(
ﺶﯾاﺰـﻓا ﻪـﺑ ردﺎﻗ ﯽﺷزرو ﻦﯾﺮﻤﺗ هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻼـﻀﻋ رد ﻦﯿﻟﻮﺴﻧا ﻪﺑ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﺘﻠﮑـﺳا ت
رد ﺰﮐﻮـﻠﮔ زﺎﺘـﺳﻮﻤﻫ ﻢﯿـﻈﻨﺗ و ﻦﯿﻟﻮﺴﻧا ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻦـﯾا ﻢـﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ،لﺎـﺣﺮﻫ ﻪﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ود عﻮﻧ ﺖﺑﺎﯾد ) ﺖـﺳا هﺪﺸﻧ ﻦﺷور ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ تاﺮﯿﺛﺎﺗ 15
زا ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ .(
نﺎـﻣرد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻢﻈﻨﻣ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﯽﺷزرو ﻦﯾﺮﻤﺗ ،ﻮﺳ ﮏﯾ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ ﯽﺒﺴﻧ ) دﻮـﺷ
16 ( يﻮـﺳ زا ﺎـﻣا
و نﺎـﻣز تﺪـﻣ ،تﺪـﺷ ،عﻮـﻧ ؛تﺎـﻨﯾﺮﻤﺗ ﻦـﯾا ﺖﯿﻫﺎﻣ ﺮﮕﯾد ﻢﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﻪﺑ ،ﺮﯿﮔرد يﺎﻫ .ﺖـﺳا هﺪـﺸﻧ ﯽـﺳرﺮﺑ ﻖـﯿﻗد رﻮـﻃ
ﻪﻠﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯾاﺮﺑ هوﻼﻋ ﯽﻧﻻﻮـﻃ يﺮـﯿﮔراﺮﻗ ﺎـﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺒﻠﻗ ي
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ هﮋﯾو كﺮﺤﻣ ﮏﯾ ﺮﺑاﺮﺑ رد تﺪﻣ و ﯽﻧﺪﺑ ﯽﻣ هﺮﯿﻏ اﺬﻟ .ﺪﻨﮐ اﺪﯿﭘ يرﺎﮔزﺎﺳ ﺪﻧاﻮﺗ ﻧ دﻮـﺟو ،
ﺞﯾﺎـﺘ
ﺪﺿ و زا ﺮﺛﺎـﺘﻣ تاﺮـﯿﯿﻐﺗ و ﯽﺷزرو ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻪﻨﯿﻣز رد ﺾﯿﻘﻧ
ﺺﺧﺎـﺷ يور نآ يﺎــﻫ
ﯽــﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿـﺴﮐا
، زا ﯽــﺧﺮﺑ ﯽــﺳرﺮﺑ
يرﺎﮔزﺎﺳ ﯽﺘﻧآ و ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ ناﺪﯿﺴﮐ
-
ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪـﺑ ﯽـﺸﯾﺎﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد ﯽﺒﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﯽﺷزرو ﯽﻣ ناﺪﻨﭼود
دﻮﺷ ﻪﺑ . ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا فﺪـﻫ ،
ﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ زا ﻪـﺘﻔﻫ ﺶـﺷ ﺮـﺛا ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺿﺎ
ﻦﯾﺮـﻤﺗ
و زاﺪﯿــﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎــﺗﻮﻠﮔ ﻢﯾﺰــﻧآ ﺖــﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮــﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘــﺳا شﻮﻣ ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ داﮋـﻧ ﯽﯾاﺮﺤـﺻ يﺎﻫ
دﻮﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد و ﻢﻟﺎﺳ رﺎﺘﺴﯾو
.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ نﻮـﻣزآ ﺲﭘ حﺮﻃ ﺎﺑ ﯽﺑﺮﺠﺗ عﻮﻧ زا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ شور
هﻮﯿﺷ ﻪﺑ ﻣ يرﺎﮑﺘﺳد و ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ي .دﻮﺑ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘ
حﺮﻃ ﻦﯾا
ﻦﯿﯾآ لﻮﺻا ﻪﯿﻠﮐ ﺖﯾﺎﻋر ﺎﺑ بﻮـﺼﻣ ﺶﻫوﮋـﭘ رد قﻼـﺧا ﻪﻣﺎﻧ
ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻣرد و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا
» مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد ﺶﻫوﮋـﭘ رد قﻼﺧا ﻪﺘﯿﻤﮐ رد
ﯽﮑﺷﺰﭘ ﻞﯿﺑدرا « ﺑ هرﺎﻤـﺷ ﺎ
IR.ARUMS.REC.1398.115
ﻪﺑ ﺖـﺳا هﺪﯿﺳر ﺐﯾﻮﺼﺗ .
داﺪـﻌﺗ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﯾا رد 24
ـﺳ ﺮ
هﺎﮕـﺸﻧاد هﺎﮕـﺸﯾﺎﻣزآ زا رﺎﺘـﺴﯾو داﮋﻧ ﻎﻟﺎﺑ ﺮﻧ ﯽﯾاﺮﺤﺻ شﻮﻣ ﻪــﺑ و بﺎــﺨﺘﻧا ﻪــﻧﻮﻤﻧ ناﻮــﻨﻋ ﻪـﺑ نﺎﺘﺳﺮﻟ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ يﺎـﻣد رد تﺎـﻧاﻮﯿﺣ .ﺪﻧﺪـﺷ ﻞـﻘﺘﻨﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺰـﮐﺮﻣ 2
20±
ﺖــﺑﻮﻃر ،داﺮﮕﯿﺘﻧﺎــﺳ ﻪـــﺟرد 25
ﺎــﺗ 30 ﻪــﺧﺮﭼ و ﺪــﺻرد
ﯽﯾﺎﻨﺷور ﻪﺑ ﯽﮑﯾرﺎﺗ 12:12
ياﺬـﻏ .ﺪﻧﺪـﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﻪﺘﻋﺎﺳ
ــﺧ ﺖﮐﺮــﺷ زا ﯽﻓﺮــﺼﻣ بآ و ﺪــﺷ ﻪــﯿﻬﺗ سرﺎــﭘ ماد كارﻮ
تر رﺎﯿﺘﺧا رد ﻪﻧادازآ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﻧﺪﯿﻣﺎﺷآ .ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺎـﻫ
ﺎـﺑ ﯽﯾﺎﻨـﺷآ و ﺖـﺑﺎﯾد يﺎـﻘﻟا ،هﺎﮕـﺸﯾﺎﻣزآ ﻪـﺑ لﺎﻘﺘﻧا زا ﺲﭘ ،نﺎﮔﺪــﻧﻮﺟ صﻮـــﺼﺨﻣ ﻞـــﯿﻣدﺮﺗ يور ﯽـــﺷزرو ﺖـــﯿﻟﺎﻌﻓ شﻮﻣ :ﺪﻧﺪـﺷ ﻢﯿﺴﻘﺗ هوﺮﮔ رﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ
) ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ :(DT
ﮔ ﻦﯾا رد هوﺮ 6 شﻮـﻣ ﺮﺳ
ﯽﻗﺎﻔـــﺻ نورد ﻖـــﯾرﺰﺗ ﻖـــﯾﺮﻃ زا ﻪـــﮐ ﺮـــﻧ ﯽﺋاﺮﺤـــﺻ وزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﻮﺗ
) ﻦﯿﺳ و ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﯽﺘﺑﺎﯾد (STZ
تﺪﻣ ﻪﺑ 6 مﺎـﺠﻧا نادﺮﮔراﻮـﻧ يور ﯽﺘﻣﺎﻘﺘـﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻪﺘﻔﻫ
.ﺪﻧداد ) لﺮــﺘﻨﮐ ﺖــﺑﺎﯾد :(DC
هوﺮــﮔ ﻦــﯾا رد 6
شﻮــﻣ ﺮــﺳ
ﯽﻗﺎﻔﺻ نورد ﻖﯾرﺰﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ﺮﻧ ﯽﯾاﺮﺤﺻ ﯽﺘﺑﺎـﯾدSTZ
ﺪــﻧدﻮﺑ هﺪــﺷ ﭻﯿﻫ رد و ﺪــﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ
ﻦﯾﺮــﻤﺗ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪــﻧﻮﮔ
.ﺪﻧدﺮﮑﻧ ﺖﮐﺮﺷ ﯽﺷزرو ) ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻢﻟﺎﺳ هوﺮﮔ :(HT
ﻞﻣﺎـﺷ هوﺮـﮔ ﻦـﯾا 6
ﺮـﺳ
هوﺮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻢﻟﺎﺳ ﺮﻧ ﯽﺋاﺮﺤﺻ شﻮﻣ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ردDT
.ﺪﻧدﺮﮐ ﺖﮐﺮﺷ نادﺮﮔ راﻮﻧ ﯽﻨﯾﺮﻤﺗ
) لﺮـﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎﺳ هوﺮﮔ (HC
ﻞﻣﺎـﺷ هوﺮـﮔ ﻦـﯾا : 6
ﺮـﺳ
ﺮﻧ ﯽﺋاﺮﺤﺻ شﻮﻣ ﭻﯿﻫ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻢﻟﺎﺳ
ﻧﻮﮔ ﺮﺑ ﯽﺷزرو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪ
نآ يور .ﺖﻓﺮﮕﻧ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ ﺖﺑﺎﯾد يﺎﻘﻟا شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﮑﺗوﺮﭘ و
رد 12 نورد ﻖـﯾرﺰﺗ ﺎـﺑ) ﯽﯾاﺮﺤـﺻ يﺎـﻫ شﻮـﻣ زا ﺮﺳ
ﯽﻗﺎﻔــﺻ
mg/kg
45 لﻮــﻠﺤﻣ )STZ (Sigma, St. Louis
MO, USA
هزﺎﺗ تاﺮﺘﯿﺳ ﺮﻓﺎﺑ رد هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ، 5/
0 ﺎـﺑ رﻻﻮـﻣ
) 5/
4 زا ﺲــﭘ) ﺪــﯾدﺮﮔ ءﺎــﻘﻟا ﺖــﺑﺎﯾد (pH=
12 ﺖﻋﺎــﺳ
وﺮﺤﻣ شﻮﻣ ﻪﺑ .(اﺬﻏ زا ﺖﯿﻣ ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
ﺰـﯿﻧ ﯽﺘﺑﺎـﯾد ﺮﯿﻏ
.ﺪﺷ ﻖﯾرﺰﺗ تاﺮﺘﯿﺳ ﺮﻓﺎﺑ ﯽﻤﺠﺣ لدﺎﻌﻣ 48
زا ﺲـﭘ ﺖﻋﺎﺳ
يور ﺖـﺴﻧﻻ ﻂـﺳﻮﺗ ﮏـﭼﻮﮐ ﺖﺣاﺮﺟ ﮏﯾ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ ،ﻖﯾرﺰﺗ شﻮﻣ مد ﺪﯾرو ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
راﻮـﻧ يور نﻮـﺧ هﺮـﻄﻗ ﮏـﯾ ،
هﺎﮕﺘـﺳد زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ نﻮﺧ ﺪﻨﻗ و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﺮﺘﻣﻮﮐﻮﻠﮔ ) يﺮﺘﻣﻮﮐﻮﻠﮔ
Roche Diagnostics K.K., Tokyo, Japan
(
شﻮﻣ .ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺋاﺮﻗ ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
نآ نﻮﺧ ﺪﻨﻗ ﻪﮐ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﻫ
زا
mg/dl
240 شﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،دﻮﺑ ﯽﯾاﺮﺤـﺻ يﺎـﻫ
ﯽﺘﺑﺎـﯾد
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد شﻮﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ نﻮﺧ ﺪﻨﻗ ﻪﮐ راﺮـﻗ ﻖـﯾرﺰﺗ درﻮﻣ ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
ﯾا زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎـﻤﺗ رد ﺖـﺑﺎﯾد ءﺎـﻘﻟا ،دﻮﺑ راﺪﻘﻣ ﻦ
نآ ﺎـﻫ
.ﺪـﺷ ﺪﯿﯾﺎﺗ يور ﯽﺘﻣﺎﻘﺘـﺳا ﻦﯾﺮـﻤﺗ زا ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ رد
ﺳا ﻂﺳﻮﺘﻣ تﺪﺷ ﺎﺑ نادﺮﮔراﻮﻧ ﻦﯾﺪﺑ ؛ﺪﺷ هدﺎﻔﺘ
ﻪـﮐ ترﻮـﺻ
هوﺮــﮔ يﺎــﻫ نادﺮــﮔ راﻮــﻧ يور ﻦﯾﺮــﻤﺗ ضﺮــﻌﻣ رد ﯽــﺷزرو
وﺮـﺸﯿﭘ ﯽـﺳﺪﻨﻬﻣ ﺖﮐﺮـﺷ ،ﺶﺧرذآ لﺪﻣ ﯽﻧاﻮﯿﺣ ﻞﯿﻣدﺮﺗ) (ناﺮﯾا ،ﺖﻌﻨﺻ ﻪﺸﯾﺪﻧا داﺪـﻌﺗ ﻪـﺑ
5 ـﺴﻠﺟ رد ﻪ ﻪـﺑ و ﻪـﺘﻔﻫ
تﺪﻣ 6 ﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻪﺘﻔﻫ ﺪـﻨ
راﻮـﻧ ﻦﯾﺮـﻤﺗ تﺪـﻣ و ﺖﻋﺮـﺳ .
ﻪﺑ نادﺮﮔ ﺶﯾاﺰﻓا ﺞﯾرﺪﺗ
:ﺖﻓﺎﯾ 10 ياﺮـﺑ ﻪﻘﯿﻗد رد ﺮﺘﻣ 10
،لوا ﻪﺘﻔﻫ رد ﻪﻘﯿﻗد 10
ياﺮﺑ ﻪﻘﯿﻗد رد ﺮﺘﻣ 20
رد ﻪـﻘﯿﻗد
،مود ﻪﺘﻔﻫ 15
ياﺮـﺑ ﻪـﻘﯿﻗد رد ﺮـﺘﻣ 20
ﻪـﺘﻔﻫ رد ﻪـﻘﯿﻗد
،مﻮﺳ 15 ياﺮﺑ ﻪﻘﯿﻗد رد ﺮﺘﻣ 30
ﺘﻔﻫ رد ﻪﻘﯿﻗد ﻪﺑ ،مرﺎﻬﭼ ﻪ
18 - 17 ﺮـﺘﻣ ياﺮــﺑ ﻪـﻘﯿﻗد رد 30
ﻢﺠﻨــﭘ ﻪـﺘﻔﻫ رد ﻪـﻘﯿﻗد
) ﺖــﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰــﻓا 17
يرﺎﮔزﺎــﺳ ﻪــﺑ نﺪﯿــﺳر ﺖــﻬﺟ .(
يﺎﻫ
ﺖﺳﺪﺑ ﯽـﻨﯾﺮﻤﺗ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ ،ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺖﻟﺎﺣ رد هﺪﻣآ
ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ ﻪﺘﻔﻫ رد ﻪﮕﻧ ﺖﺑﺎﺛ (ﻢﺸﺷ ﻪﺘﻔﻫ)
.ﺪﻧﺪـﺷ ﻪﺘـﺷاد مزﻻ
ﻦـﯾا ﺮﺑ ﯽﻌﺳ نادﺮﮔ راﻮﻧ يور نﺪﯾود ﯽﻃ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ دﻮﺑ تر ﻪﺑ ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا كﻮﺷ ﻪﮐ .دﻮﺸﻧ دراو ﺎﻫ
يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا و يرادﺮﺑ ﺖﻓﺎﺑ و GPX
SOD
24 شﻮـﻣ ،ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻦﯾﺮﺧآ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ يﺎـﻫ
ﯽﯾاﺮﺤﺻ ﺐـﯿﮐﺮﺗ ﯽﻗﺎﻔﺻ نورد ﻖﯾرﺰﺗ ﻂﺳﻮﺗ
mg/kg-1
75
و ﻦﯿﻣﺎــﺘﮐ
mg/kg-1
5 ﺖــﺤﺗ ،ﺪﻧﺪــﺷ شﻮــﻬﯿﺑ ﻦــﯾزﻼﯾاز
تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ﯽـﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ .ﺪﺷ اﺪﺟ ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ ﻞﯾﺮﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ ـﺳ ﻢﯾﺰــﻧآ ﺖــﯿﻟﺎﻌﻓ حﻮﻄ ﮓــﻧر شور زا ﺎــﻫ
ﯽــﻤﯾﺰﻧآ ﯽﺠﻨــﺳ
ﺖﻓﺎﺑ .ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ
ﯽﺳرﺮﺑ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ ﺎﺗ ﺐﻠﻗ يﺎـﻫ
يﺎﻣد رد ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ 70
- عوﺮـﺷ ياﺮـﺑ .ﺪﻧﺪـﺷ يراﺪـﻬﮕﻧ
ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ وGPX
، SOD
ﺖﻓﺎﺑ ﺐﻠﻗ يﺎﻫ تﺪـﻣ ﻪﺑ
20
رد ﻪﻘﯿﻗد 9000rpm
ﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﻧﺮﭘﻮـﺳ زا و ﺪﺷ ژﻮﯿﻔ ﺎ
ﻧﺎﺗ ﺖ ﻪـﺑ
ياﺮﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺶﺠﻨﺳ
وGPX
ياﺮﺑ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاSOD
ﺲﮐوﺪـﻧر ﺖـﯿﮐ زا زاﺪﯿـﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎـﺗﻮﻠﮔ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﺠﻨﺳ (rendox-uk) ﻢﯾﺰﻧآ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻦﻣﻮﮐ رﻮﻀﺣ ردGPX
نﻮﯿﺗﺎـﺗﻮﻠﮔ نﻮﯿـﺳاﺪﯿﺴﮐا رد ﻊﯾﺮﺴﺗ ﺐﺒﺳ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ورﺪﯿﻫ ﯽﻣ و زﺎـﺘﮐودر نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ﻢﯾﺰﻧآ رﻮﻀﺣ ترﻮﺻ رد لﺎﺣ .دﻮﺷ
تﺎﻔـــﺴﻓ ﺪـــﯿﺗﻮﺌﻠﮐﻮﻧ يد ﺪـــﯿﻣآ ﻦﯿﺗﻮـــﮑﯿﻧ )
NADPH
،(
و ﺎﯿﺣا ًﺎﻌﯾﺮﺳ هﺪﺷ ﺪﯿﺴﮐا نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ
NADPH
ﻪﺑ
NADP+
ﻢﯾﺰﻧآ رﻮﻀﺣ ناﺰﯿﻣ .دﻮﺷ ﯽﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ يﺮـﯿﮔ هزاﺪـﻧا ﺎﺑGPX
جﻮـﻣ لﻮﻃ رد هﺪﺷ دﺎﺠﯾا ﮓﻧر ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ 340
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎـﻧ
ﯽﻃ ﺶﻔﻨﺑاﺮﻓ ﻪﻌﺷا 2
ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ .ﺪـﺷ ﺖـﺋاﺮﻗ ﻪـﻘﯿﻗد نآ
ﺮـﺑ
ﻞــﻠﻤﻟا ﻦﯿـﺑ ﺪــﺣاو سﺎـﺳا
IU/mg protein
.ﺪــﺷ شراﺰــﮔ
ﻟﺎﻌﻓ ﺶﺠﻨﺳ ﺮﭘﻮﺳ ﺖﯿ
زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐا ﺎـﯿﺣا رﺎﻬﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻦﯿﺘﻧاﺰــﮔ ﻢﺘــﺴﯿﺳ ﻂــﺳﻮﺗ مﻮــﯿﻟوزاﺮﺘﺗﻮﻠﺑوﺮﺘﯿﻧ -
ﻦﯿﺘﻧاﺰــﮔ
ﯽـﻣ ﺪﯿـﺴﮐا ﺮﭘﻮـﺳ هﺪـﻨﻨﮐ ﺪـﯿﻟﻮﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ زاﺪﯿﺴﮐا .ﺪـﺷﺎﺑ
ﻫ يرﻮﻧ بﺬﺟ يرﻮﻧ جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮ
550 ﻮﻧﺎـﻧ ﻪـﺑ ﺮﺘﻣ
تﺪﻣ 5 ﺮﻫ ﻪﻘﯿﻗد 30
ﻪـﺑ ياﺮـﺑ .ﺪـﺷ هﺪﻧاﻮﺧ رﺎﺑ ﮏﯾ ﻪﯿﻧﺎﺛ
ﺣا رﺎـﻬﻣ ﺪﺻرد ندروآ ﺖﺳد ﻂـﺳﻮﺗ مﻮـﯿﻟوزاﺮﺘﺗﻮﻠﺑوﺮﺘﯿﻧ ﺎـﯿ
ﻢﯾﺰــﻧآ ﺖــﯿﮐ ﻞــﻤﻌﻟا رﻮﺘــﺳد ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ لﻮــﻣﺮﻓ زا ،SOD
يور ﺮـﺑ رﺎـﻬﻣ ﺪـﺻرد قﺎـﺒﻄﻧا ﺎـﺑ .ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺲﮐوﺪﻧر نآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ ﻞﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺪﺣاو سﺎﺳا ﺮﺑ
IU/mg protein
.ﺪﺷ شراﺰﮔ
يرﺎﻣآ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
هداد شراﺰـــﮔ ياﺮـــﺑ ﻮﻤﻧ رد ﺎـــﻫ
زا لواﺪـــﺟ و ﺎـــﻫراد
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻊـﯾزﻮﺗ زا ﺲـﭘ .ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا دراﺪﻧﺎﺘـﺳا فاﺮﺤﻧا±
هداد لﺎﻣﺮﻧ وﺮﯿﭘﺎﺷ نﻮﻣزآ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
دﻮـﺑ ﻦـﮕﻤﻫ و ﮏـﻠﯾو ن
هداد ) نﻮــﻟ نﻮــﻣزآ ﻂــﺳﻮﺗ ﺎــﻫ 05
/0
، (P≥
ﺰﯿﻟﺎــﻧآ نﻮــﻣزآ زا
ﮏﯾ ﺲﻧﺎﯾراو هوﺮـﮔ ﻦﯿـﺑ تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻪﻓﺮﻃ
يﺎـﻫ
هوﺮـﮔ ﯽـﺟوز ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮـﺑ نآ لﺎـﺒﻧد ﻪﺑ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ـﻫ
زا ﺎ
ﯽﺒﯿﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ ) يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﺑLSD
05 /0 هدﺎﻔﺘﺳا(P≤
ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﯿﻠﮐ .ﺪﺷ راﺰـﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يرﺎﻣآ يﺎﻫ
SPSS
ﻪﺨﺴﻧ 23 .ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ
ﻪـﯿﻠﮐ تﺎﻧاﻮﯿﺣ ﻪﯿﻟوا نزو اﺪﺘﺑا رد هوﺮـﮔ ي
فﻼﺘـﺧا ﺎـﻫ
) ﺖــﺷاﺪﻧ ﺮﮕﯾﺪــﮑﯾ ﺎــﺑ يرادﺎــﻨﻌﻣ 05
/0 نﺎــﯾﺎﭘ رد ﺎــﻣا ،(P˃
شﻮﻣ نزو ،ﺶﻫوﮋــــﭘ ﺮــــﮔ يﺎــــﻫ
لﺮــــﺘﻨﮐ ﺖــــﺑﺎﯾد هو
) 77gr
/7 75± / 229 لﺮــــﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎــــﺳ ﻪــــﺑ ﺖﺒــــﺴﻧ (
) 18gr
/ 11 75± / 275 هدﺮــﮐ ﻦﯾﺮــﻤﺗ ﺖــﺑﺎﯾد هوﺮــﮔ ﺰــﯿﻧ و (
) 13gr
/ 11 75± / 234 ﻦﯾﺮــﻤﺗ ﻢﻟﺎــﺳ هوﺮــﮔ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ (
) 16gr
/ 11 38± / 274 دﻮــﺑ ﺮــﺘﻤﮐ يرادﺎــﻨﻌﻣ ترﻮــﺻ ﻪــﺑ (
) 001 /0 هدﺮـﮐ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ نزو ،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ .(P˂
) 13gr
/ 11 75± / 234 ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ( هدﺮـﮐ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻢﻟﺎـﺳ هوﺮﮔ
) 13gr
/ 11 75± / 234 دﻮـﺑ ﺮـﺘﻤﮐ يرادﺎـﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ (
) 001 /0 هوﺮﮔ نزو ﺎــــﻣا .(P˂
ﻢﻟﺎــــﺳ هدﺮــــﮐ ﻦﯾﺮــــﻤﺗ
) 16gr
/ 11 38± / 274 لﺮــﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎــﺳ هوﺮــﮔ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ (
) 18gr
/ 11 75± / 275 ) دﻮﺒﻧ رادﺎﻨﻌﻣ ( 05
/0
P˃
رادﻮﻤﻧ) .(
1 (
رادﻮﻤﻧ 1 نزو تاﺮﯿﯿﻐﺗ. )
Mean±SEM (
ﻞـﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
زا هزاﺪﻧا رد ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ نﻮﻣزآ يﺮﯿﮔ
شﻮﻣ رد) .رﺮﮑﻣ يﺎﻫ هوﺮـﮔ يﺎﻫ
(ﻢﻟﺎـﺳ لﺮـﺘﻨﮐ و ﻢﻟﺎـﺳ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ،لﺮـﺘﻨﮐ ﺖـﺑﺎﯾد ،ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﺖـﺑﺎﯾد :يﺎﻫ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ماﺪﮐﺮﻫ 6
يرﺎـﻣآ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﺑﺎﺸﺘﻣﺎﻧ فوﺮﺣ .شﻮﻣ
ﺎﻨﻌﻣ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ رد راد ﯽﻣ ﺎﻫ
) ﺪﺷﺎﺑ 05 /0 P<
.(
ﺰﮐﻮﻠﮔ ﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺢﻄﺳ يرادﺎ
48 ﺲـﭘ ﺖﻋﺎﺳ
شﻮﻣ رد ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺑﺎﯾد يﺎﻘﻟا زا هوﺮﮔ يﺎﻫ
) ﻦﯾﺮــﻤﺗ ﺖــﺑﺎﯾد يﺎــﻫ
mg/dl
04 / 16 37± / 69 ﺖــﺑﺎﯾد و (
) لﺮﺘﻨﮐ
mg/dl
68 / 10 01± / 65 هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ( ﻢﻟﺎـﺳ يﺎﻫ
) ﻦﯾﺮــﻤﺗ
mg/dl
04 / 16 37± / 69 ) لﺮــﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎــﺳ و (
mg/dl
04 / 16 37± / 69 ) ﺖــﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰــﻓا ( 001
/0
P˂
زا ﺲــﭘ و ،(
6
ﻪﺘﻔﻫ ) ﻦﯾﺮﻤﺗ ﯽﺘﺑﺎﯾد :هوﺮﮔ ود ﺮﻫ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ
mg/dl
51 / 47 12± / 323 ) لﺮــــــــﺘﻨﮐ ﺖــــــــﺑﺎﯾد و (
mg/dl
33 / 46 37± / 439 ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻢﻟﺎـﺳ يﺎـﻫ هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد (
)
mg/dl
55 / 15 01± / 68 ) لﺮــــــﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎــــــﺳ و (
mg/dl
22 / 15 25± / 69 رادرﻮـﺧﺮﺑ يرادﺎـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا زا نﺎﻨﭽﻤﻫ (
) دﻮﺑ 001 /0
P˂
،ﯽـﻨﯾﺮﻤﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نﺎﯾﺎﭘ رد .(
ﺰﮐﻮـﻠﮔ ﺖـﻈﻠﻏ
) هدﺮـﮐ ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ نﻮﺧ
mg/dl
51 / 47 12± / 323 (
) لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
mg/dl
33 / 46 37± / 439 ﻪﺑ (
) دﻮﺑ ﺮﺗ ﻦﯿﯾﺎﭘ يرادﺎﻨﻌﻣ ترﻮﺻ 001
/0
P˂
رادﻮﻤﻧ) ( 2
.(
رادﻮﻤﻧ 2 ) ﺎﺘـﺷﺎﻧ ﺰﮐﻮـﻠﮔ ﯽﻣﺮـﺳ ﺢﻄـﺳ. Mean ± SEM
سﺎـﺳا ﺮـﺑ (
هزاﺪـﻧا رد ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ نﻮﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ـﯿﮔ
يﺮ رد) .رﺮـﮑﻣ يﺎـﻫ
شﻮﻣ هوﺮﮔ يﺎﻫ و ﻢﻟﺎـﺳ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ،لﺮـﺘﻨﮐ ﺖـﺑﺎﯾد ،ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﺖـﺑﺎﯾد :يﺎﻫ
داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ماﺪﮐﺮﻫ (ﻢﻟﺎﺳ لﺮﺘﻨﮐ 6
دﻮـﺟو ﺮﮕﻧﺎـﯿﺑ ﻪﺑﺎﺸﺘﻣﺎﻧ فوﺮﺣ .شﻮﻣ
ﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ رد راد
ﯽﻣ ﺎﻫ ) ﺪﺷﺎﺑ 05 /0 P<
.(
ﻢﯾﺰـﻧآ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ وGPX
ردCAT
ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ ا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ يرﺎـﻣآ ﻞـﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ز
ﺺﺧﺎـﺷ يﺎـﻫ
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا د ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ
هوﺮﮔ ر رد ﺶﻫوﮋـﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
لوﺪﺟ 1 .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ زا ﻞـﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻦﯿـﺑ ﻪـﮐ ﺪـﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻫار ﮏﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﯿﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ هوﺮﮔ :ﺺﺧﺎـﺷ ود ﺮـﻫ ياﺮـﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺎـﺑGPX
يرﺎـﻣآ ﺮﯾدﺎﻘﻣ )
71 /3 وF=
033 /0 و(P=
ﺮﯾدﺎـﻘﻣ ﺎـﺑSOD
يرﺎﻣآ ) 59 /5 وF=
048 /0 دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا(P=
ﯽﺒﯿﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ زا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .دراد ندﺮـﮐ ﺺﺨﺸﻣ ياﺮﺑLSD
هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ توﺎﻔﺗ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺒﯿﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ
LSD
ﺐـﻗﺎﻌﺘﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ 6
ناﺰـﯿﻣ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘـﺳا ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻪـﺘﻔﻫ
ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﺖـﺑﺎﯾد هوﺮﮔ ردGPX
ﮔ ﺢﻄـﺳ ﺎـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ لﺮـﺘﻨﮐ ﺖـﺑﺎﯾد و لﺮﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎﺳ هوﺮ
) يرادﺎــﻨﻌﻣ 007
/0 ) و (P=
017 /0 يرادﺎــﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰــﻓا (P=
توﺎـﻔﺗ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻢﻟﺎﺳ و ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ ود ﻦﯿﺑ ﺎﻣا .دراد ) ﺖــﺷاﺪﻧ دﻮــﺟو يرادﺎــﻨﻌﻣ 063
/0 ناﺰــﯿﻣ ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ .(P=
ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﺖـﺑﺎﯾد هوﺮﮔ ردSOD
ﯾاﺰــﻓا لﺮــﺘﻨﮐ ﺖــﺑﺎﯾد هوﺮــﮔ ﺖــﺳا ﻪﺘــﺷاد يرادﺎــﻨﻌﻣ ﺶ
) 025 /0 ﺖـﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ناﺰﯿﻣ و (P=
نآ ﻢﻟﺎـﺳ هوﺮـﮔ رد
ﻪﺘـﺷاد يرادﺎـﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﻦﯾﺮﻤﺗ ) ﺖﺳا 001 /0 ناﺰـﯿﻣ رد يرادﺎـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ،هوﻼـﻋ ﻪﺑ .(P=
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑSOD
لﺮـﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎـﺳ و ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻢﻟﺎﺳ يﺎﻫ
) ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻨﯾﺮﻤﺗ هرود نﺪﺷ ﯽﻃ زا ﺲﭘ 408
/0 .(P=
لوﺪﺟ 1 . هوﺮﮔ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﯽﺒﯿﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ و ﻪﻫار ﮏﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﯿﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
حﻮﻄﺳ ردLSD وGPX
زا ﺲﭘSOD 6 ﺘﻔﻫ يزاﻮﻫ ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻪ
و ﺚﺤﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ
يﺮﯿﮔ
عﻮﯿﺷ هدﺮﺘﺴﮔ ي يرﺎﻤﯿﺑ ﺖﺑﺎﯾد رد لﺎﺳ يﺎﻫ
،ﺮﯿﺧا ﻦـﯾا
يرﺎﻤﯿﺑ ار ﻪﺑ ﮏﯾ ﯽﻧاﺮﮕﻧ هﺪﻤﻋ ي ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻣﻮـﻤﻋ
ﻞﯾﺪـﺒﺗ
هدﺮﮐ ﺖﺳا ) 18 ( ﻪﻧﻮﮔ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا . ﯽﺸﻨﮐاو ﺶﯾﺎﺴﮐا يﺎﻫ
هﺪـﺷ رﺎﮔزﺎﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ عﺎﻓد ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺎﺑ ﺐﻠﻏا ﺖﻓﺎﺑ رد ﺮﺑ روﺎﺑ .ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﺘﺑﺎﯾد يﺎﻫ رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﻦﯾا
ﯽـﺸﯾﺎﺴﮐا سﺮﺘـﺳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
، ﻢﯾﺰـﻧآ ﯽـﺘﻧآ يﺎـﻫ ﯽﻧاﺪﯿـﺴﮐا
زﺎﺘـﺳﻮﻤﻫ ﻆـﻔﺣ ﺖـﻬﺟ رد ﯽﻟﻮﻠـﺳ يﺎﻫدﺮﮑﻠﻤﻋ زا ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ ﺪﻨﻨﮐ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ )
19 ( ﺎﻄﻣ رد . ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟ
ﺮﺛا 6 نﻮﯿﺗﺎـﺗﻮﻠﮔ ﻢﯾﺰـﻧآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻪﺘﻔﻫ
شﻮـﻣ ﺐـﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ و زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ يﺎـﻫ
ﯾاﺮﺤﺻ ﯽ ضﺮـﻓ .ﺪـﺷ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﯽﺘﺑﺎﯾد و ﻢﻟﺎﺳ رﺎﺘﺴﯾو داﮋﻧ ﺎـﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘـﺳا ﯽـﺷزرو ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻪـﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
حﻮﻄﺳ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ تﺪﺷ وGPX
هوﺮﮔ ردSOD
- ﯽﻣ ﯽﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ
و ددﺮﮔ زا ﺲﭘ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ 6
ﻪـﺘﻔﻫ
يرادﺎــﻨﻌﻣ تاﺮــﯿﯿﻐﺗ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘــﺳا ﻦﯾﺮــﻤﺗ ﯽﺘﻓﺎــﺑ حﻮﻄــﺳ رد
وGPX
ﺖـﺒﺜﻣ ﺮﯿﺛﺎـﺗ زا ﯽﮐﺎـﺣ ﻪـﮐ ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣSOD
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ رد ﻦﯾﺮﻤﺗ .ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ناﺰﯿﻣ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ ردGPX
ﺳ هوﺮﮔ ﻪﺑ ار يرادﺎـﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾد و لﺮﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎ
.داد نﺎﺸﻧ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻢﻟﺎـﺳ و ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﺖـﺑﺎﯾد هوﺮﮔ ود ﻦﯿﺑ ﺎﻣا
ﺶﯾاﺰـﻓا .ﺖـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هوﺮـﮔ ردGPX
ﻢﻟﺎـﺳ هوﺮـﮔ ود ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ لﺮـﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾد و ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد ﻞـﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ ﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎﺳ و ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺒﺟ ﺦﺳﺎﭘ ﮏﯾ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽـﺸﯾﺎﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﯽﻧاﺮ
لﺎﮑﯾدار زا ﯽﺷﺎﻧ تر رد دازآ يﺎﻫ
ﯽـﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﺘﺑﺎﯾد يﺎﻫ -
ددﺮﮔ ) 20 ( هوﺮـﮔ رد . هوﺮـﮔ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﯽـﺑﺮﺠﺗ يﺎـﻫ
يﺎـﻫ
راﺪﻘﻣ لﺮﺘﻨﮐ ﺶﯾاﺰـﻓا ﻦـﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﯾاﺰﻓاGPX
ﯽﺑ ﯽﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ SOD
ﯽﺒﯿﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ GPX
هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
ﺎﻫ ﻪﻫار ﮏﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﯾدﺎﻘﻣ GPX
SOD
P P ﺎﻫهوﺮﮔ مﺎﻧ P F ﺎﻫﺺﺧﺎﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا±ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﻫ هوﺮﮔ
004 /0
# /0700 CH CD
356
/0 # /0007 DT IU/mg protein GPX
408
/0 /0301 HT 36/61±/426 لﺮﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎﺳ
004 /0
# /0700 CD CH * /0033 /371 GPX 38/13±/159 لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾد
025 /0
# # /0017 DT 48/54±/204 ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد
001 /0
# /0509 HT 40/76±35 ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻢﻟﺎﺳ
356
/0 # /0007 DT CH
025 /0
# # /0017 CD IU/mg protein SOD
101
/0 /0063 HT * /0048 /559 SOD /448±28 لﺮﺘﻨﮐ ﻢﻟﺎﺳ
408
/0 /0301 HT CH /258± /018 لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺑﺎﯾد
001 /0
# /0509 CD /395± /021 ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد
101
/0 /0063 DT /498± /082 ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻢﻟﺎﺳ
هوﺮﮔ رد ﯽﻣ ار ﯽﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ ﻪـﮐ دﺮـﮐ ﻪـﯿﺟﻮﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ناﻮﺗ
ﻌﻓ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﯽﺷزرو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎ
هﺪﺷ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﺖﺳا ) 21 ( هوﺮﮔ رد ﻪﮐ اﺮﭼ ﯽـﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿـﻨﭼ لﺮـﺘﻨﮐ يﺎﻫ
ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺠﯿﺘﻧ فﻼﺧﺮﺑ .ﺪﯾدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ
،
ﺶﻫوﮋﭘ زا ﯽﺧﺮﺑ رد حﻮﻄﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫ
مﺎـﺠﻧا زا ﺲـﭘGPX
ﯽــﻣ هﺪــﯾد ﯽــﺷزرو ﻦﯾﺮــﻤﺗ ددﺮــﮔ
22،21)
رد ﻪــﭽﻧﺎﻨﭼ .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ يا 12
ﻪﺘﻔﻫ ﻦﯾﺮﻤﺗ دﺎﺣ و ﺰـﻣ ﻦﻣ
ﻦﯾﺮﻤﺗ بآ رد و ﯽﮑﺸﺧ يور يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ سﺮﺘﺳا
ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا
رد 21 ﯽﺘﺑﺎـﯾد دﺮـﻣ ﺮـﺠﻨﻣ
ﻪـﺑ ﺶﻫﺎـﮐ ﻢﯾﺰـﻧآ يﺎـﻫ ﯽـﺘﻧآ
رد ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا نﺎﯾﺎﭘ
هرود ﺪﺷ ) 21 ( . رد ﺾﻗﺎـﻨﺗ ،ﯽﻠﮐرﻮﻃ ﻪﺑ
ﯽﻣ ار هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ يﺮﯾﺬـﭘﺮﯿﺛﺄﺗ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺦﺳﺎﭘ و ﯽﻧدﻮﻣزآ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﯽﺷزرو تﺎﻨﯾﺮﻤﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ
،
ﻪـﻧﻮﻤﻧ عﻮـﻧ ،ﻪـﯾﺬﻐﺗ ﺖﯿﻌﺿو ،يزﺎﺳ ﻞﻤﮑﻣ ،تﺎﻨﯾﺮﻤﺗ عﻮﻧ ي
ﯽﻧدﻮﻣزآ داﮋﻧ ،ﯽﻧﻼﻀﻋ يﺎﻫرﺎﺗ عﻮﻧ ،هﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻪـﻧﻮﻤﻧ ،ﺎﻫ
-
شور ،ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻞﺑﺎﻘﻣرد ﯽﻧاﻮﯿﺣ يﺎﻫ ﺺﺧﺎـﺷ ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ
-
ﻪــﻧﻮﻤﻧ نﺎــﻣز ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿــﺷﻮﯿﺑ يﺎــﻫ ﺶﺠﻨــﺳ نﺎــﻣز و يﺮــﯿﮔ
داد ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻓﺮﻃ زا .
ﺶﻫوﮋـﭘ زا ﯽـﺧﺮﺑ رد ﺰـﯿﻧ ﺎـﻫ
ﺖﯿﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ﯽﺘﻧآ
ﯽـﺷزرو تﺎـﻨﯾﺮﻤﺗ ﺐـﻗﺎﻌﺘﻣ ﯽﻧاﺪﯿـﺴﮐا
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﯾدﺮﮔ ) 23،24 ( نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺘﻨﯾو لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ .
) 2015 ( تﺎﻨﯾﺮﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ) ﯽﺗرﺎﻈﻧ تﺎﻨﯾﺮﻤﺗ هﺎﻣ هدزاود ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺘﺑﺎـﯾد داﺮـﻓا يور ار (يﺮﯾﺬـﭘ فﺎـﻄﻌﻧا و ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ،يزاﻮﻫ
عﻮـﻧ 2 دﻮــﺒﻬﺑ ﺐــﺟﻮﻣ ﯽﺗرﺎــﻈﻧ تﺎــﻨﯾﺮﻤﺗ .ﺪــﻧدﺮﮐ ﯽــﺳرﺮﺑ
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ناﺪﯿﺴﮐا ﺶﻫﺎﮐ و ﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺎﻫ
ﻮﺴ
ﺶـﻘﻧ ﺮـﺑ ﺖـﻟﻻد ،ﺮـﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ عﺎـﻓد ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﺶﯾاﺰـﻓا رد ﺮﻤﺘﺴﻣ و ﻢﻈﻨﻣ ﯽﺷزرو تﺎﻨﯾﺮﻤﺗ ﻢﯾﺰــﻧآ ﺖــﯿﻟﺎﻌﻓ دﻮــﺒﻬﺑ و ﯽﻟﻮﻠــﺳ ﯽــﺘﻧآ يﺎــﻫ
و ﯽﻧاﺪﯿــﺴﮐا
لﺎﮑﯾدار ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ دراد دازآ يﺎﻫ
) 24 ( ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ .
ﯽﻣ ﺎـﺑ ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺪﺳر ﺮـﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ تﺪـﺷ
ﺺﺧﺎــﺷ لﺮــﺘﻨﮐ زا يﺮﯿﮕــﺸﯿﭘ و ﯽــﺸﯾﺎﺴﮐا سﺮﺘــﺳا يﺎــﻫ
دراد ﺮـﺛا ءﺎﺸﻏ يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯿﺳآ و ﺪﯿﭙﯿﻟ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ )
24 ( .
ﯽﻣ ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا ﻢـﺴﯿﻧﺎﮑﻣ زا ﯽـﺸﺨﺑ ﻪـﮐ دﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ ناﻮﺗ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﺶﻫﺎﮐ رد ﯽﺷزرو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺛا ﻢـﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﯽـﺷزرو ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺘﻇﺎـﻔﺣ يﺎـﻫ
ﺰﻓا نﻮـﺧ نﺎﯾﺮﺟ ﯽﺒﺴﻧ دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﺰﻧژﻮﯾﮋﻧآ ﺶﯾا ﯽﻣ ﯽﺷزرو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ لﻮﻃ رد ﯽﺒﻠﻗ
ﻮﺷ ﯽـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﻪﮐ د -
ﻟﻮﻣ ﯽﻟﻮﻠﺳ يﺎﻫ .دراد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻟﻮﮑ
هزاﺪﻧا يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺮﮕﯾد زا هﺪـﺷ يﺮﯿﮔ
ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰـﯿﻣ
نآ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑSOD
رد و ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد هوﺮﮔ
ﺖــﺑﺎﯾد هوﺮــﮔ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ ﻦﯾﺮــﻤﺗ ﻢﻟﺎــﺳ ﺶﯾاﺰــﻓا لﺮــﺘﻨﮐ
دﻮـﺒﻬﺑ رد ﯽـﺷزرو ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺒﺜﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﺖﺷاد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﻣ ﻪﯿﺟﻮﺗ ارSOD
ﺎـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﯾﺎﻤﻧ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ) نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﭙﯿﻠﻋ ي
2012 دراد ﯽﻧاﻮـﺨﻤﻫ (
) 25 ( نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﭙﯿﻠﻋ . ﺎﺑ
ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﺸﻫ ﺮﺛا ﻪـﺘﻔﻫ
ﻦﯾﺮـﻤﺗ
،يزاﻮﻫ ﺖﻔﻫ رد زور
،ﻪﺘﻔﻫ ﻪﺑ تﺪـﻣ 40 ﻪـﻘﯿﻗد ﺎـﺑ ـﺳ ﺖﻋﺮ
17 ﺮﺘﻣ يور ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ تر
يﺎﻫ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﻪﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﺪﻧﺪﯿﺳر
ﻪﮐ ناﺰﯿﻣ ﺰـﻧآ ﻢـﯾ ردSOD
ﻦﯿـﺑ تر ﯽﺘﺑﺎـﯾد يﺎـﻫ ﺶﯾاﺰـﻓا
ﻌﻣ ﺎـﻨ يراد دراد رد . ﻟﺎﻄﻣ ﻪـﻌ ي ﺮﺘﻧﺎـﮐ ) نارﺎـﮑﻤﻫ و 2016
(،
ﻦﯾﺮﻤﺗ ﯽﺷزرو ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ هدﻮﺗ ﯽﻟﻮﻠﺳ ي رد ﺎـﺘﺑ
ساﺮﮑﻧﺎـﭘ
ﺲﻧﺎﻫﺮﮕﻧﻻ ﺮﯾاﺰﺟ هﺪﺷ
لﺪﻣ رد .ﺖﺳا ﯽﻧاﻮـﯿﺣ يﺎﻫ
ﺘﺑﺎـﯾد ﯽ
ﯽﻤﺴﯾﻼﮔﺮﭙﯾﺎﻫ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺮﻤﺘﺴﻣ
و
،مواﺪﻣ ﻮﯿﺗاﺪﯿـﺴﮐا رﺎـﺸﻓ
ﻞﺑﺎﻗ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا ﺎﺑ
ﺶﻫﺎﮐ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽـﺘﻧآ ﻊـﻓد -
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺪﯿﻟﻮﺗ
لﺎﮑﯾدار ﻊﯾﺮﺴﺗ ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ ﯽـﻣ
دﻮـﺷ ) 26 ( .
رﺎﺸﻓ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا لﻮﺌﺴﻣ
ﺐﯾﺮﺨﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ دﺮـﮑﻠﻤﻋ و لﻮﻠـﺳ
-
يﺎﻫ
،ﺎﺘﺑ ﺮﺑ .ﺖـﺳا ﺰﮔﻮﻠﮔ ﯽﻤﺳ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺮﺛا ﻂﯾاﺮـﺷ ﺖـﺤﺗ
ﻼﮔﺮﭙﯾﺎﻫ
،ﯽﻤﺴﯾ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻮﻧا عا ﺮﮕﯾد يﺎﻫﺪﻨﻗ هﺪـﺷ ﺎﯿﺣا ﺮـﯿﻈﻧ
ﺰﮐﻮﻠﮔ - 6 تﺎﻔﺴﻓ و
،زﻮـﺘﮐوﺮﻓ زا
ﻖـﯾﺮﻃ ﺰﯿﻟﻮـﮑﯿﻠﮔ و
ﺮﯿـﺴﻣ
لﻮﯿﻟﻮﭘ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا رد .ﺪﺑﺎﯾ
لﻮﻃ
،ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﻦﯾا ﻪﻧﻮﮔ
لﺎﻌﻓ يﺎﻫ
نﮋﯿﺴﮐا ﺪﯿﻟﻮﺗ هﺪﺷ و ﻪﺑ ﺐﯿـﺳآ ﺖـﻓﺎﺑ ﯽـﻣ
ﻦﯾﺮـﻤﺗ .ﺪﻧﺎـﺳر
ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ
ناﺰﯿﻣ رﺎﺸﻓ ﺖﯿﻌـﺿو دﻮﺒﻬﺑ ،ﯽﺗاﺪﯿﺴﮐا
ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺣ و لﻮﻠﺳ ﻆﻔ يﺎﻫ
يﺎﺘﺑ و ساﺮﮑﻧﺎﭘ نآ ﯽﮕﭼرﺎﭙﮑﯾ
،ﺎﻫ
ﺖﯿﺻﺎﺧ ﯽﻧﺎﻣرد ﻪﻧاﺮﯿﮕﺸﯿﭘ و
ﯽﺘﯾﺎﻤﺣ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺐﯿﺳآ
يﺎـﻫ
ﯽﺗﺎﭘورﻮﻧ ﯽﺘﺑﺎﯾد ) دراد
27 .(
ﺮـﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ
تر نﻮـﺧ ﺰﮐﻮـﻠﮔ ﺖـﻈﻠﻏ ﺪـﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺰﯿﻧ هوﺮـﮔ يﺎـﻫ
ﺖـﺑﺎﯾد هوﺮـﮔ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺖﺑﺎﯾد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ لﺮﺘﻨﮐ ﺶﯾاﺰـﻓا نآ ﺐـﻗﺎﻌﺘﻣ و دﺮـﮐ اﺪﯿﭘ
ﯽﺘﻧآ عﺎﻓد رد .ﺪـﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﯽـﻨﯾﺮﻤﺗ هوﺮﮔ رد ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺮﺛا درﻮﻣ ،ﯽﺘﻣوﺎـﻘﻣ ،يزاﻮـﻫ ﯽـﺷزرو ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ناﺰــﯿﻣ ﺮــﺑ ...و ﯽﺑوﺎــﻨﺗ ﺖــﺳا ﺾﯿــﻘﻧ و ﺪــﺿ ﺞﯾﺎــﺘﻧSOD
) 14،28 تﺪـﺷ ﺎـﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘـﺳا ﻦﯾﺮﻤﺗ دﻮﺧ درﻮﻣ رد ﯽﺘﺣ .(
ﻦﯿﻤﻫ ﺰﯿﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ ) ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮔ
11،12 ﻨﺑ ﻪﮐ ( ﯽـﻣ ﺮﻈ ﺪـﺳر
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ رد دﻮـﺟﻮﻣ تﺎـﻓﻼﺘﺧا
، توﺎـﻔﺗ ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ
توﺎـﻔﺗ ،ﺖـﺑﺎﯾد يﺎـﻘﻟا زا ﺪـﻌﺑ تﺎﻧاﻮﯿﺣ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز رد -
هزاﺪـﻧا شور رد و ﯽﻧﺪـﺑ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ رد ﯽـﮑﯿﻨﮑﺗ يﺎﻫ يﺮــﯿﮔ
نآ ﺲﻨـﺟ و ﻦـﺳ رد فﻼﺘـﺧا ﯽﺘﺣ و ﯽﻤﯾﺰﻧآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎـﻫ
ﺪﺷﺎﺑ توﺎﻔﺗ ﺚﺤﺒﻣ رد ﻊﻗاورد.
ﻧﺪـﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﮑﯿﻨﮑﺗ يﺎﻫ ،ﯽ
ﯽﻣ ﺖـــﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮـــﺑ ﯽـﺷزرو ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺮـﺛا ﻪﮐ دﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ ناﻮﺗ
ﻢﯾﺰــــﻧآ ﯽــــﺘﻧآ يﺎــــﻫ شزرو نﺎــــﯾﺮﺟ رد ﯽﻧاﺪﯿﺴــــﮐا
،تﺪــﺷ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎـﺑ نﮋﯿـﺴﮐا فﺮﺼﻣ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو .ﺪﺷﺎﺑ شزرو عﻮﻧ و تﺪﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ
هﺪـﺷ هﺪـﯾد يا
ﺶﻫﺎـﮐ ﺚـﻋﺎﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ تﺪﺷ ﺎﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا شزرو ﻪﮐ ﺖﺳا ﻐﺗ مﺪﻋ وSOD
ﺮﯿﯿ وCAT
) ﺖﺳا هﺪﺷGPX
29 .(
رد ﺎـﻣا
ﺚـﻋﺎﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ تﺪـﺷ ﺎـﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘﺳا شزرو يﺮﮕﯾد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ حﻮﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ SOD
) 23 ( ﻦﯾا . ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﯽﻣ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ رد يزاﻮـﻫ ﻦﯾﺮﻤﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ تﺪﺷ ﺪﺳر يرﺎﻤﯿﺑ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺐﻠﻗ ﺖﻓﺎﺑ عﺎﻓد ﺚﻋﺎﺑ
ﯿﻘﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺑﺎﯾد ﯽـﻣ ﺮـﺿﺎﺣ ﻖ
ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪـﯿﻔﻣ تاﺮﺛا صﻮﺼﺧ رد ﯽـﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺪﯿﯾﺎﺗ رد زا يﺮﯿﮔﻮـــﻠﺟ رد ﻂــﺳﻮﺘﻣ تﺪــﺷ ﺎــﺑ ﯽﺘﻣﺎﻘﺘــﺳا ﻦﯾﺮــﻤﺗ ﺶﻫوﮋـﭘ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ .ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺑﺎﯾد يرﺎـﻤﯿﺑ ضراﻮـﻋ ﺎـﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد تﺎـﻨﯾﺮﻤﺗ ﯽـﺷزرو
، ﯽـﻤﯾﺰﻧآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽـﺘﻧآ
-
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺖﻓﺎﺑ
ﺎﻫ ار ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ عﻮﻧ ﻢـﺠﺣ ،ﯽﺷزرو ﻞﮑﺗوﺮﭘ
،ﻦﯾﺮﻤﺗ هرود دﻮﺟو يﺎﻫ
ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﯿﺑ
يﺎﻫ ،ﯽـﻨﯾﺮﻤﺗ
ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻫد ) 29،30 ( ﻪﮐ ﻢﺘﯾآ ﻦﯾا زا ماﺪﮐ ﺮﻫ ﻂـﺳﻮﺗ ﺎـﻫ
ﻖﻘﺤﻣ ﻪﺑ .ﺖﺳا يرﺎﮑﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ
،ﻪﺻﻼﺧ سﺎﺳاﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻞﺻﺎﺣ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ
، ﺺﺨﺸﻣ ﺪﺷ ﻪﮐ ياﺮﺟا ﻞﻗاﺪـﺣ 6
ﻦﯾﺮـﻤﺗ ﻪـﺘﻔﻫ يزاﻮـﻫ
ياﺮـﺑ ﻢﯿـﻈﻨﺗ ﯽـﺸﯾاﺰﻓا نﻮﯿﺗﺎـﺗﻮﻠﮔ
زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ و
ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ زﺎﺗﻮﻤﺴﯾد
يروﺮﺿ ﯽﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
ﯽــﻣ دﺎﻬﻨــﺸﯿﭘ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎــﻨﺑ ﯽــﺘﻧآ ﺖــﯿﻓﺮﻇ ﺮــﺑ ترﺎــﻈﻧ دﻮــﺷ
فﺪـﻫ ﮏـﯾ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﯽﻧﺪـﺑ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺮـﻫ ؛دﺮـﯿﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺖﺑﺎﯾد يرﺎﻤﯿﺑ رد ﺮﺛﺆﻣ ﯽﻧﺎﻣرد رد و دراد دﻮـﺟو طﺎـﺒﺗرا ﻦـﯾا رد يدﺪـﻌﺘﻣ تﺎﮑﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﭼ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺪﯾﺎﺑ هﺪﻨﯾآ .دﺮﯿﮔ راﺮﻗ
ﯽﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ
ﻪـﺑ هﺪـﺷ ﺐﯾﻮـﺼﺗ ﯽﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا هرﺎﻤــﺷ 8153 رد ﯽــﺷزرو مﻮــﻠﻋ و ﯽﻧﺪــﺑ ﺖــﯿﺑﺮﺗ هوﺮــﮔ
ﻖــﻘﺤﻣ هﺎﮕــﺸﻧاد ﯽــﺳﺎﻨﺷ ناور و ﯽــﺘﯿﺑﺮﺗ مﻮــﻠﻋ هﺪﮑــﺸﻧاد ﻪـﻧﺎﻫوﮋﭘ رﺎـﺒﺘﻋا ﻞـﺤﻣ زا نآ ياﺮـﺟا ﻪـﻨﯾﺰﻫ .ﺖﺳا ﯽﻠﯿﺑدرا ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻦﯿﻣﺎـﺗ ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺪﺣاو .
ار ﺎـﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ياﺮﺟا رد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ و ﻦﯿﻟﻮﺌﺴﻣ زا ﻪﻧﺎﻤﯿﻤﺻ ﯽﻣ يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﺪﻧدﻮﻤﻧ يرﺎﯾ .ﻢﯿﯾﺎﻤﻧ
References
1. Craig ME, Hattersley A, Donaghue KC.
Definition, epidemiology and classification of diabetes in children and adolescents.
Pediatr Diabetes 2009; 10 (Supple. 12):3- 12.
2. Association AD. Standards of medical care in diabetes. Diabetes Care 2012; 35: S11.
3. Boudina S, Abel ED. Diabetic cardiomyopathy, causes and effects. REV ENDOCR METAB DIS 2010; 11(1):31-39.
4. Afroundeh R, Khajehlandi M, Mohammadi R. comparison of the effect of 6 weeks aerobic training on the activity of catalase enzyme and malondialdehyde in heart tissue of healthy and streptozotocin-diabetic male Wistar rats (Intervention: Excremental).
Urmia Medical Journal 2019; 30 (5):337- 346. (In Persian)
5. Ernande L, Derumeaux G. Diabetic cardiomyopathy: myth or reality. Arch Cardiovasc Dis 2012; 105 (4): 218-225.
6. American Diabetes Association. Diagnosis and classification of diabetes mellitus.
Diabetes Care 2014 27(1): 81-90.
7. Porter KE, Reches K. The vascular smooth miscles cell: a therapeutic target in type 2 diabetes. Clin Sci (Lond) 2013: 125(4):
167-182.
8. Lobo V, Patil A, Phatak A, Chandra N. Free radicals, antioxidants and functional foods:
Impact on human health. Pharmacognosy Rev 2010; 4(8):118-128.
9. Weinger K, Groot M, William T. Cefalu Psychosocial Research and Care in Diabetes: Altering Lives by Understanding Attitudes. Diabetes Care 2016; 39 (12):
2122-2125.
10. Kanter M, AksuF, Takir M, Kostek O, Kanter B, Oymagil A. Effects of low intensity exercise against apoptosis and oxidative stress in streptozotocin-induced diabetic rat heart. Exp Clin Endocrinol 2017; 125(9): 583-591.
11. Sen CK, Packer L. Thiol homeostasis and supplements in physical exercise.
Am J Clin Nutr 2000; 72(2): 653S-669S.
12. Coskun O, Ocakci A, Bayraktaroglu T, Kanter M. Exercise training prevents and protects streptozotocin-induced oxidative stress and β-cell damage in rat pancreas.
Tohoku J Exp Med 2004; 203(3): 145-154.
13. Salehi I, Mohammadi M, Asadi Fakhr A.
The effect of treadmill exercise antioxidant status in the hearts in the diabetic rats.
Scientific Journal of Hamadan University of Medical Sciences 2009; 16(2): 20-25.
14. Farhangi N, Nazem F, Zehsaz F. Effect of endurance exercise on antioxidant enzyme activities and lipid peroxidation in the heart of the streptozotocin-induced diabetic rats.
Journal of Shahid Sadoughi University Medical Sciences 2017; 24(10): 798-809.
(In Persian)
15. Yi S S. Effects of exercise on brain functions in diabetic animal models.
World J Diabetes 2015; 6(4):583-597.
16. Ascensão A, Magalhães J, Soares J, Oliveira J, Duarte JA. Exercise and cardiac oxidative stress. Rev Port Cardiol 2003;
(5):651-678.
17. Chae CH, Jung SL, An SH, Jung CK, Nam SN, Kim HT. Treadmill exercise suppresses muscle cell apoptosis by increasing nerve growth factor levels and stimulating p- phosphatidylinositol 3-kinase activation in
the soleus of diabetic rats. ARCH PHYSIOL BIOCHEM 2011; 67(2):235- 241.
18. Raffort J, Hinault C, Dumortier O, Obberghen EV. Circulating microRNAs and diabetes: potential applications in medical practice. Diabetologia 2015;
58(9):1978–1992.
19. Tsutsui H, Kinugawa S, Matsushima S, Yokota T. Oxidative stress in cardiac and skeletal muscle dysfunction associated with diabetes mellitus. J CLIN BIOCHEM NUTR 2010; 48(1):68-71.
20. Pieper GM, Jordan M, Dondlinger LA, Adams MB, Roza AM. Peroxidative stress in diabetic blood vessels: reversal by pancreatic islet transplantation. Diabetes 1995; 44(8):884-889.
21. Korb A, Cechinel LR, Bertoldi K, Delevatti RS, Meireles LCFd, Moysés FdS, et al.
Effects of acute exercise and periodised training performed in different environments on oxidative status parameters in patients with type 2 diabetes.
Anais 2015; 1(12):1-10.
22. Laher I, Beam J, Botta A, Barendregt R, Sulistyoningrum D, Devlin A, Rheault M, Ghosh S. Short-term exercise worsens cardiac oxidative stress and fibrosis in 8- month-old db/db mice by depleting cardiac glutathione. Free Radic Res 2013; 47(1):44- 54.
23. Naderi R, Mohaddes G, Mohammadi M, Ghaznavi R, Ghyasi R, Vatankhah AM.
Voluntary exercise protects eart from oxidative stress in diabetic rats. Adv Pharm Bull 2015; 5(2):231-236. (In Persian) 24. Vinetti G, Mozzini C, Desenzani P, Boni E,
Bulla L, Lorenzetti I, et al. Supervised
exercise training reduces oxidative stress and cardiometabolic risk in adults with type 2diabetes: a randomized controlled trial. Sci Rep 2015; 5: 1-7.
25. Alipour M, Salehi I, Soufi FG. Effect of exercise on diabetes-induced oxidative stress in the rat hippocampus. Iran Red Crescent Med J 2012; 14(4):222-228. (In Persian)
26. Kanter M, Aksu F, Takir M, Kostek O, Kanter B, Oymagil A. Effects of low intensity exercise against apoptosis and oxidative stress in Streptozotocin-induced diabetic rat heart. Exp Clin Endocrinol Diabetes 2017; 125(09):583- 591.
27. Parsa SH, Saghebjoo M, Nazemi S, Hedayati M. The Effect of Continuous and Interval Endurance Training on Superoxide Dismutase and Catalase activity in sensory roots of spinal cord in Diabetic Neuropathic Rats. JSUMS 2018; 25 (5): 669-677.
28. Judge S, Jang YM, Smith A, Selman C, Phillips T, Speakman JR, Hagen T, Leeuwenburgh C. Exercise by lifelong voluntary wheel running reduces subsarcolemmal and interfibrillar mitochondrial hydrogen peroxide production in the heart. Am J Physiol Regul Integr Comp 2005; 289(6): R1564- 1572.
29. Aksoy Y, Yapanoğlu T, Aksoy H, Demircan B, Öztaşan N, Canakci E, Malkoc I. Effects of endurance training on antioxidant defense mechanisms and lipid peroxidation in testis of rats. Arch Androl 2006; 52(4):319-323.
30. Ogonovszky H, Sasvári M, Dosek A, Berkes I, Kaneko T, Tahara S, Nakamoto
H, Goto S, Radák Z. The effects of moderate, strenuous, and overtraining on oxidative markers and DNA repair in rat
liver. Can J Appl Physiol 2005; 30(2):186- 195.
A Comparison of the Effect of Endurance Training on the Activities of Glutathione Peroxidase and Superoxide Dismutase in the Cardiac Tissue of Healthy and Diabetic Rats
Bolboli LUP1*P, Khajehlandi MP2
1. Associate Professor in Sport Physiology, Department of Physical Education and Sport Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran, [email protected]
2. PhD Student in Sport Physiology, Department of Physical Education and Sport Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
Received: Oct. 18, 2019 Accepted: Dec. 1, 2019 Abstract
Background & Objectives: The antioxidant status of the cardiac tissue changes in diabetes, and increases the oxidative damage of the membrane and tissue. Given the possibly positive role of exercise training on antioxidant status, the aim of this study was to compare the effect of six weeks of endurance training on the activities of glutathione peroxidase and superoxide dismutase in the cardiac tissue of healthy and diabetic Wistar rats.
Materials & Methods: 24 adult male rats were randomly divided into 4 groups of 6 rats: diabetic training group (DT), diabetic control group (DC), healthy training group (HT) and healthy control group (HC). The animals performed 6 weeks of moderate-intensity endurance training. The heart tissues were extracted 24 hours after the last training session in order to measure the activities of glutathione peroxidase and superoxide dismutase. Data were analyzed by one-way ANOVA test.
Results: After 6 weeks of endurance training, the changes of glutathione peroxidase levels were significantly different in the diabetic training group compared to the healthy and diabetic control groups with significance levels of (P=0/007) and (P=0/017) respectively. The levels of superoxide dismutase also increased significantly in the diabetic training group compared to the diabetic control group with the significance level of (P=0/025).
Conclusion: It appears that moderate-intensity endurance exercise might have a significant effect on the antioxidant system of the heart tissue of diabetic rats. Moreover, it could be helpful in preventing the development of cardiovascular complications from diabetes.
Keywords: Endurance Training, Glutathione Peroxidase, Superoxide Dismutase, Diabetes
*Citation: Bolboli L, Khajehlandi M. A Comparison of the Effect of Endurance Training on the Activities of Glutathione Peroxidase and Superoxide Dismutase in the Cardiac Tissue of Healthy and Diabetic Rats. Yafte. 2020; 21 (4): 20-31.
