هب لاتبم ناکدوک رد )هجوت و یراک هظفاح( ییارجا یاهدرکراک هسیاقم /هجوت ییاسران للاتخا
شیب یداع ناکدوک و یلاعف
ینامیرن دمحم هداز یقت اراس ،1
2
هدیکچ فده رضاح شهوژپ هسیاقم
ییارجا یاهدرکراک ی لاتخا هب لاتبم ناکدوک رد )هجوت و یراک هظفاح(
ییاسران ل
شیب /هجوت یداع ناکدوک و یلاعف
هعلاطم کی شهوژپ نیا .دوب عون زا یفیصوت
یّلع - سیاقم ه یا تسا . هعماج ی
ار شهوژپ یرامآ شناد
نازومآ هب لاتبم للاتخا
ییاسران /هجوت
شیب یلاعف و شناد نازومآ یداع رد لیبدرا رهش
یلیصحت لاس -99
یم لیکشت 1398 دنداد
هنومن شور زا هدافتسا اب اهنآ نایم زا هک رد یریگ
د سرتس 60
شناد زومآ 30( شناد رفن للاتخا هب لاتبم زومآ
ییاسران /هجوت
شیب یلاعف 30 و مآ شناد رفن ناونع هب )یداع زو
زا هدافتسا اب اه هداد .دندش باختنا هنومن مرف
دیدجت و هاتوک هدش رظن
هجرد سایقم ی یدنب
ک نیدلاو زرنا (
زرناک
ناراکمه و 1999،
،) (ناکدوک یارب رلسکو یشوه هدش رظندیدجت سایقم
WISC-R
:) ( انخارف ی ماقرا ) و زآ وم ن
هجوت ای زآ وم ن د تق ﺰلوت - ریپ نو عمج دیدرگ یروآ .
هداد لیلحت و هیﺰجت یارب لیلحت زا اه
و دنچ سنایرا یریغتم
.دش هدافتسا هتفای
اه ره رد هک داد ناشن ود
زا هورگ ود نیب ریغتم شناد
نازومآ توافت نعم ی دراد دوجو یراد
05( 0/
>
.)P
نیاربانب شناد هجوت و یراک هظفاح
نازومآ للاتخا هب لاتبم ییاسران
/هجوت شیب عف یلا زا رتمک
شناد نازومآ .تسا یداع
هژاو دیلک اه
: درکراک یاه یراک هظفاح ،ییارجا
،
،هجوت للاتخا ییاسران /هجوت
شیب یلاعف
.1 ناور هورگ داتسا هاگشناد ،یسانش
لوئسم هدنسیون( یلیبدرا ققحم [email protected]
)
.2
،یرتکد یوجشناد هاگشناد
یلیبدرا ققحم .
همدقم لاتخا ل ییاسران /هجوت
شیب یلاعف زا یکی عیاش نیرت تلالاتخا تسا یکدوک نارود
نسناج و سیریز(
،1
،)2014
تخا هورگ رد هک للا
یدشر یاه -
یم رارق یبصع هناشن و دریگ
یب لماش نآ یاه شیب و یرگشناکت ،یهجوت
یلاعف
یم وش .د تخا نیا لا یم قافتا یکدوک نارود رد بلغا ل ا
دتف گناج و یل(
،2
.)2017 لاتخا ل ییاسران /هجوت
شیب یلاعف رب یم فیصوت عون ریز هس ساسا دوش
: یب عون شیب عون ،بلاغ یهجوت /لاعف
و بلاغ رگشناکت عون
یبیکرت لرتسا ،چیرمه ،ﺰنرآ(
،3
.)2013 نیا عیاش نارسپ رد للاتخا نارسپ یلاتبا تبسن و تسا نارتخد زا رت
یمومع تیعمج رد نارتخد هب هب 4
هاگنامرد هب ناعجارم رد و 1 هب 9
ییاسران للاتخا عویش ناﺰیم و هدوب 1
شیب /هجوت یناتسبد ناکدوک رد یلاعف
ات3 دروآرب دصرد5 للاتخا یرامآ و یصیخشت یامنهار( تسا هدش
یاه
،مجنپ تساریو یناور .)2013
یگمه هک تسا هتفریذپ تروص هطبار نیا رد یددعتم تاعلاطم ﺰین ناریا رد
تبسن عویش رگنایب نس ناکدوک رد للاتخا نیا یلااب ا
شیپ و ناتسبد یم یناتسبد
دشاب . للاتخا نیا عویش ناریا رد
،یناتسبد ناکدوک رد /5
،یهوکش و ینافرع ،ینیدلا ءایض ،شرورپ( تسا هدش شرازگ دصرد 12 ).1393
شهوژپ رد نینچمه ( ناراکمه و میهش
عویش زاریش رهش رد )2007 بیترت هب للاتخا نیا یلک
/8 -5 دصرد5
.تسا هدش شراﺰگ شناد زا یدایز تیعمج ،نیاربانب
.دنتسه لاتبم للاتخا نیا هب سرادم نازومآ تخا نیا
لا ل
کشم دننام یبولطمان یاهدمایپ لا
،یلیصحت ت تلالاتخا
،یراتفر تلاکشم
امتجا دراد هارمه هب یگداوناخ و یع
،ناراکمه و زورتراپ(
.)2016 ناکدوک ییاسران للاتخا هب لاتبم
شیب /هجوت شلاچ اب یلاعف
یرمع لوط یاه
هبور هرتسگ هب تیقفوم هب ندیسر یارب و دنتسه ور تیامح زا یا
دنراد زاین اه (
و نملوک ،رگلااگ ،کریک
ویساتسانآ ،4
).2016
1. Ziereis & Jansen
2. Lee EJ, Jung
3. Arns, Heinrich & Strehl
4. Kirk, Gallagher, Coleman, Anastasiow
یم رظن هب هک دسر
هناشن هعومجم شیب /هجوت ییاسران للاتخا هدنریگربرد یاه
زا یشخب رد لقادح یلاعف
هناشن یرسیروم و یکسنباد ،رگیتسا ،نوسناج ،یلودناگ ،نوسبیگ( تسا ییارجا درکراک رد صقن زا یشان اه ،1
لیبق زا یعونتم یاهدنیارف هدنریگرب رد هک تسا هدرتسگ راتخاس یعون ییارجا درکراک .)2011
2هجوت هظفاح ،
3یراک فاطعنا ، همانرب نیح رد یریذپ
.تسا دنمفده یاهراتفر میظنت و یﺰیر
درکراک هطساو لاتنورف بول طسوت هک ،ییارجا یاه یم یرگ
ییاناوت دنوش هک دنتسه یتخانش یاه
بلغا
هرمزور یاهدرکلمع یم لرتنک ار ام
ییاناوت نیا .دننک ییاج رد بسانم راتفر داجیا یارب اه
و تیافک هب زاین هک
هرهب سآ یساسحا ،یعامتجا ،یلیصحت رظن زا کدوک هب ییارجا درکراک صیاقن .تسا مهم دراد یرو یم بی
.دنز
دننام یدشر تلالاتخا رد و ینس ره رد صیاقن نیا یم هدید صاخ یریگدای للاتخا وADHD
دنوش ( ا ،یربک
.)1391 بیسآ هدمع زا یکی رکراک دنیارف رد مهم یاه
هظفاح ،للاتخا نیا رد ییارجا د تسا یراک
،نسنه ،کب(
رگنینب و رگنینب ،گربنفاپ ،4
هفلوم یراک هظفاح .)2010 هریخذ ناکما هک تسا یا
یراکتسد و تقوم یزاس
مهارف نهذ رد ار تاعلاطا یم
رورس و رلفاک ،تروپر ،رکیر( دنک ،5
نیسح و2012 یناطلس ،یدهشم ،یکلم هداز
-
،یررحم ،رف ،ییانغ
.)1392 فونوزوا و نوتگنینپ ،کونات و سونلاتساک ،یلکراب هلمج زا یددعتم ناگدنسیون
یم روصت دننک
شیب /هجوت ییاسران للاتخا میلاع هک هزوح رد هیلوا ییاسران کی زا یلاعف
درکراک زا یا یاه
هظفاح هژیو هب ییارجا ب ییارجا لرتنک رد یمومع فعض کی ای خساپ یرادزاب ،یراک
یمر .دﺰیخ
هیرظن زا یکی یاه
شیب /هجوت ییاسران للاتخا یم نایب یلاعف
یم للاتخا نیا هک دنک رد یصیاقن هب دناوت
هظفاح لسار و یلکراب( دوش رجنم یراک ،6
1 .)200 شهوژپ اه تیفرظ نیب یوق رایسب طابترا هظفاح یاه
یراک
5. Gibson, Gondoli, Johnson, Steeger, Dobrzeneski & Morrissey
6. Attention 8. Working memory
1. Beck, Hanson, Puffenberger, Benninger & Benninger 2. Raiker, Rapport, Kofler & Sarver
3. Barkley & Russell
ییاناوت و صخش کی زا هلصاح تاعلاطا لرتنک یارب یو یاه
یم هک یطیحم نآ دناوت
یشنیﺰگ روط هب ار اه
یم ضرف دهد رارق تلفغ دروم ای دنک باختنا لگو و ادوکوف( دننک
،1
.)2009
هب لاتبم ناکدوک رگید یوس زا شیب /هجوت ییاسران للاتخا
یلاعف یم ﺰین هجوت رد یصیاقن راچد .دنشاب
هظفاح بیسآ هک دندقتعم نارگشهوژپ ناکدوک نیا رد یراک
ساوح هب رجنم ینهذ ﺰکرمت رد یناوتان و یترپ
یم نآ بیترت هب نیا و دنوش یم لکشم راچد تاعلاطا لخادت اب ههجاوم رد هجوت ظفح رد ار اه
تراهلگنا( دنوش
ناراکمه و ،2
هناشن اب یﺰکرم ییارجا درکراک رد بیسآ نیاربانب .)2008 و دراد یگتسبمه للاتخا نیا یاه
نآ رد ار یمهم شقن اه ناکدوک نیا تلاکشم
للادتسا لیبق زا ناناوجون و ،یهدنامزاس ،یشومارف ،هدیچیپ یاه
همانرب فده و یﺰیر یم یزاب یراذگ
نوارب و لکیر( دننک ،3
.)2007 هب شهوژپ جیاتن ،یّلک روط یم ناشن اه
دهد
کدوک هک هب لاتبم
للاتخا شیب /هجوت ییاسران یلاعف
درکراک رد یصیاقن یاراد هظفاح هژیو هب( ییارجا یاه
.تسا )هجوت و یراک هب نتخادرپ اذل
درکراک )هجوت و یراک هظفاح هژیو هب( ییارجا یاه رب .تسا تیمها ﺰئاح
هسیاقم رضاح شهوژپ فده ساسا نیا درکراک
)هجوت و یراک هظفاح( ییارجا یاه للاتخا هب لاتبم ناکدوک
شیب /هجوت ییاسران یلاعف
اب ا یداع ناکدوک .تس
شور رضاح شهوژپ یّلع عون زا و یفیصوت
- هسیاقم ا .تسا ی
هعماج ی هنومن شور و هنومن ،یرامآ یریگ
هعماج ود لماش شهوژپ نیا : و یداع ناکدوک زا یرامآ ی
ناکدوک هب لاتبم
للاتخا ییاسران /هجوت
شیب یلاعف هیحان 2 ی لیبدرا رهش یلیصحت لاس رد
-98 هدوب 97
کلام ساسا رب هک تسا یاه
5 -
همانشسرپ وDSM
زرناک ی شناد ناونع هب ،نیدلاو مرف4
هب لاتبم نازومآ للاتخا
ییاسران /هجوت
شیب یلاعف دندوب هدش هداد صیخشت دروآرب(
یبیرقت 350 :
)رفن یندومزآ باختنا رد . اب اه
هنومن شور زا هدافتسا سرادم هب هعجارم اب ،سرتسد رد یریگ
هیحان 2 ی شناد ،ناملعم ادتبا ،لیبدرا رهش -
هب لاتبا هب کوکشم نازومآ للاتخا
ییاسران /هجوت
شیب یلاعف هنیشیپ ساسا رب ار نآ یراتفر ی
ییاسانش اه
4. Fukuda & Vogel
5. Engelhardt, Paul, Nigg, Joel, Carr, Laurie & Ferreira 6. Rickel & Brown
1. Conners
همانشسرپ سپس .دندرک شناد نیا نیدلاو طسوت ،نیدلاو مرف زرناک ی
و دش لیمکت نازومآ شناد
یاراد نازومآ
هرمن شرب هطقن( لااب ی تبث مئلاع اب بسانتم و دنتفرگ رارق راتخاس اب ینیلاب هبحاصم دروم نومزآ نیا رد )65
لمع ،هدش شناد تیاهن رد و دش لیمکت یرگلابرغ
هب لاتبم نازومآ للاتخا
ییاسران /هجوت
شیب یلاعف ییاسانش
.دندش شناد باختنا یارب ،یداع نازومآ
هنومن شور هب هسردم2 هسردم ره رد و دش باختنا سرتسد رد یریگ
کی سلاک ره رد و سلاک وص هب رفن15
یندومزآ باختنا زا دعب .دندش باختنا هداس یفداصت تر نومزآ ،اه
یاه
(ناکدوک یارب رلسکو یشوه هدش رظندیدجت
WISC-R
:) ( یانخارف ماقرا
) و زآ وم ن هجوت ای زآ وم ن د تق ﺰلوت -
ریپ نو یندومزآ یور رب .دش ارجا اه
باختنا دروم رد ( هنومن رفن60
هک درک هراشا دیاب )هورگ ره یارب رفن30
یّلع شور رد -
هسیاقم لقادح هورگ ریز ره دیاب یا هنومن هک نیا یارب و دشاب رفن15
هدنیامن ،هدش باختنا ی ی
و دشاب هعماج یعقاو دامتعا تیلباق
دادعت ،دشاب هتشاد ییلااب ینوریب رد رفن60
.دش هتفرگ رظن رب
یا عمج یروآ
هداد اه ا زا ﺰب را اه ی ز ری ا افتس هد دش ه ا تس :
دیدجت و هاتوک مرف هدش رظن
هجرد سایقم ی ( نیدلاو زرناک یدنب
CPRS-R:S
)
یاراد همانشسرپ نیا یم لاوس27
یاراد و تسا هدش لیمکت ناردام طسوت هک دشاب تفلاخم سایقم ریز 4
یب /یتخانش تلاکشم ،ییوج شیب ،یهجوت
صخاش و یلاعف شیب /هجوت ییاسران للاتخا
یلاعف هرمن .دشاب یم ی
هجرد عومجم زا سایقم ریز ره رد یندومزآ ماخ زا( نیدلاو یاه یدنب
ات 3 ریز نآ هب طوبرم تارابع رد )0
رایعم تارمن هب وا سنج و نس ساسا رب سپس و دوش یم هبساحم سایقم یم لیدبت t
هرمن .دوش رایعم ی
زا رتشیب ای یواسم هدودحم .تسا سایقم ریز نآ رد ینیلاب هجوت لباق تلاکشم رگناشن لاومعم ،65
ینس ی
،زرناک یاه سایقم رد هدافتسا دروم -17
هناگادج ینس یاهراجنه هک تسا لاس 3 لصاوف اب یا
یارب لاس 3
( ناراکمه و زرناک .تسا هدش هیهت نارسپ و نارتخد سایقم نیا ییایاپ )1999
90 ار 0/ هدرک شراﺰگ دنا
،ناراکمه و یربتعلخ(
)2011 اب ربارب خابنورک یافلآ شور اب ار نآ ییایاپ ﺰین ناریا رد و
/93 0
،یباشوخ(
نیب ار نآ ییاور و ) 1382 /76
ات 0 /90 ،ناراکمه و نایئاهش( 0 هدرک شراﺰگ )1386
دنا رابتعا
یتخانش مولع هسسوم یوس زا همانشسرپ نیا /85
شراﺰگ0 ،هداﺰیلع( تسا هدش .)1385
(ناکدوک یارب رلسکو یشوه هدش رظندیدجت سایقم
WISC-R
:) ( یانخارف ماقرا
:) نومزآ نیا تهج
شجنس هظفاح
هاتوک تدم هزادنا اب هظفاح یریگ یطوط
،راو تقد و یاهوگلا ییاجباج رکفت
تسا . ماقرا میقتسم
یارب یطوط هظفاح راو
و ماقرا سوکعم ییاناوت
،ﺰکرمت ربص فاطعنا و یریذپ
ار یم دجنس (
،تانرام .)1390
نیا
هدرخ نومزآ 2 رد
هلحرم هدافتسا
،دش رد هلحرم نیلوا یندومزآ
یم تسیاب یدادعا ار هک یم هب دینش رطاخ
هدرپس و اب مامتا ره
،فیدر رظندروم دادعا ار
هب نامه بیترت وگزاب یم درک . هلحرم رد
،مود دادعا مهزاب هب
تروص یرادینش سوکعم اما
هئارا یم دش . ییایاپ هدرخ نومزآ هظفاح یاه رلسکو
مه اب شور همینود ندرک و
مه اب زاب ییامزآ یارب نومزآ یاه یعرف هبساحم هدش
تسا . نیگنایم بیارض
ییایاپ همینود ندرک هب شور جوز
درف و یارب هرهب یاه
،یملاک یلمع و لک هب بیترت /94
،0 /90 و 0 /96
؛دوب 0 و بیارض زاب ییامزآ ود هورگ
5 ینس 6 / 5 ات 7/ 5 ، 10/ 5 ات 11/ بیترت هب /93
و 0 /90 دوب 0 (
،تانرام نومزآ نیا ییاور یارب .)1384
درفنتسا نومزآ اب نومزآ یگتسبمه -
ربارب )مراهچ رظن دیدجت( هنیب /78
نومزآ اب ،0 شوه یهورگ یاه
/66 0
یداب یپ یلیصحت تفرشیپ نومزآ اب و /71
ام( تسا هدوب0 ،تانر
.)2005
زآ وم ن هجوت ای زآ وم ن د ﺖق ﺰلوت - ریﭘ نو : رب یا شجنس رف
ا انخ ی هجوت رد اههنومن زا
زآ وم ن ولوت ز - ریپ نو
ا افتس هد دش ه ا تس . زآ وم ن ولوت ز - ریپ نو ا دتب ا طسوت ناور انش س رف ا وسن ی رناه ی ریپ نو ا دب عا دش و ه طسوت ﺰلوت
- ریپ نو 1986 ( ، هب لقن ا زا ری او ین 1387 ، ) وم در رق رظندیدجت را
تفرگ . ا نی زآ وم ن یکی زا اک ر رب ید نیرت
اهتست ی ا دناتس
،درا کی زآ وم ن هتسبان هب گنهرف و
یعون زآ وم ن طخ ز ین ا تس هک رب یا ا دن هزا ریگ ی هجوت
ا رف دا هب اک ر یم دور زآ . وم ن زا دعت یدا بعکم د هلابن راد رکت را دنوش ه لیکشت دش
ه ا تس . زآ وم د ین اهبعکم ی
هباشم ا وگل ار طخ یم ز دن . هب یازا ره ا اختن ب طلغ ای رف ا وم ش دش 1ه رمن ه ای طلغ باختنا ره یازا هب و تبثم
هدش شومارف /5
رد یفنم هرمن 0 رظن
هتفرگ وشیم د زا و عمج ربج ی آ اهن رمن ه ی رف د هب د تس یم آ دی
(ا ری او ین 1387، ،یجنگ ؛ .)1392
ییایاپ زآ وم ن اب ا افتس هد زآ زا وم ن آ افل ی رک ا ابن 75خ 0/ ، اب ا افتس هد زا نومزآ
فیصنت /81
اب نامﺰمه یارجا زا هدافتسا اب نآ رابتعا و 0 زآ
وم ن هظفاح و 81 رلسک 0/ هب د تس و اشاپ( دمآ
،ناوخا نودروب یترپ ساوح نومزآ اب نومزآ نیا نامﺰمه ییاور نینچمه .)1389
/74 تسا هدش شراﺰگ 0
،یناوریا(
.)1387
ینیلاب هبحاصم زرناک همانشسرپ رب هولاع :
قیقد ییاسانش و صیخشت رتشیب رابتعا روظنم هب شناد رت
نازومآ
شیب /هجوت ییاسران للاتخا هب لاتبم کلام ساسا رب ینیلاب هبحاصم ،یلاعف
یصیخشت یاه ییاسران للاتخا
شیب /هجوت یلاعف
یناور تلالاتخا یرامآ و یصیخشت یامنهار تساریو نیمجنپ تساریو نیمجنپ زا هتفرگ رب
.دمآ لمعب ققحم طسوت جیاتن ( هرامش لودج رد ناکدوک رد هجوت و یراک هظفاح رایعم فارحنا و نیگنایم )1
هب لاتبم للاتخا
ن /هجوت ییاسرا
شیب یلاعف .تسا هدمآ یداع و
لودج ناکدوک رد هجوت و یراک هظفاح رایعم فارحنا و نیگنایم :1 هب لاتبم
شیب /هجوت ییاسران للاتخا یلاعف
یداع و .
ریغتم
شیب /هجوت ییاسران للاتخا یلاعف
يداع
نیگنایم رایعم فارحنا
نیگنایم رایعم فارحنا
یراک هظفاح
/93 9 /04
2 /50
12 /27
20
26 هجوت
47/ /46
4 /60
50 /59
3
جیاتن لودج ناشن1
یم دهد رایعم فارحنا و نیگنایم هک ریغتم
یارب یراک هظفاح ناکدوک
للاتخا هب لاتبم
هجوت دوبمک /
یشنک نوﺰف 93(
9/ 04 ، 2/ ( یداع ناکدوک و ) /50
،12 /27 و نیگنایم نینچمه .تسا ،)2
رایعم فارحنا یارب هجوت ریغتم
ناکدوک هجوت دوبمک للاتخا هب لاتبم
/ یشنک نوﺰف 26(
47/ 46 ، 4/ ناکدوک و )
( یداع /60 ،50 /59 .تسا ،)3
لبق زا ماجنا
، سنایراو لیلحت کیرتماراپ نومزآ تهج
شیپ تیاعر ضرف
یاه لیلحت
،سنایراو و سکاب نومزآ
نیول لمع هب دمآ
. اب هجوت هب مدع یرادانعم و سکاب نومزآ نومزآ
،نیول هضورفم لیلحت یاه سنایراو
تیاعر
هدش تسا .
لودج صخاش .2 نومزآ دامتعا تیلباق یاه هریغتم دنچ سنایراو لیلحت
رثا هرامآ شزرا
تبسن F هیضرفdf
اطخdf p
ییلایپ /179
0 /98
4 2 01 55
0/
821 زکیو 0/ /98
4 2 01 55
0/
گنیلته /98
2 /98
4 2 01 55
0/
یور هشیر نیرتگرزب /98
2 /98
4 2 01 55
0/
نامه لودج هک روط ناشن2
یم نومزآ مامت یرادانعم حوطس دهد و لیلحت زا هدافتسا تیلباق اه
هریغتم دنچ سنایرا
یم زاجم ار یم ناشن جیاتن نیا .درامش
هورگ رد هک دهد یکی رظن زا لقادح هعلاطم دروم یاه
ا هتسباو یاهریغتم ز
ینعم توافت دوجو یراد
.دراد
لودج )اونام( هریغتم دنچ سنایراو لیلحت جیاتن .3 هسیاقم روظنم هب
لاتبم ناکدوک هجوت و یراک هظفاح ی هب
ا ییاسران للاتخ
شیب /هجوت یلاعف
یداع ناکدوک اب
اهریغتم Df هورگ
نیگنایم تاروذجم اتا بیرض F
Sig
یراک هظفاح
یداع 1 ADHD
/26 147 /621
12 /175
0 /001
0
هجوت
ADHD یداع 26 1
592/ /81
14 /971
0 /001
0
اب هجوت هب هتفای یاه 3لودج هدهاشم یم دوش هک نیب ناکدوک للاتخا هب لاتبم
هجوت ییاسران /
شیب یلاعف و ناکدوک
یداع رد ریغتم یاه هجوت و یراک هظفاح توافت
ینعم یراد دوجو .دراد هب ترابع رگید لک تارمن ناکدوک هورگ
لاتبم هب للاتخا شیب /هجوت ییاسران یلاعف
هب ، نییاپ یرادانعم روط زا رت
داع ناکدوک هورگ .دنتسه ی
یریگ هجیتن و ثحب فده اب ،رضاح شهوژپ هسیاقم
ی یراک هظفاح( ییارجا یاهدرکراک شیب هب لاتبم ناکدوک رد )هجوت و
و یلاعف
یداع ناکدوک هک داد ناشن جیاتن .دش ماجنا
بم ناکدوک زا هورگ ود نیب شیب /هجوت ییاسران للاتخا هب لات
یلاعف
رد یداع ناکدوک و ییارجا یاهدرکراک
ینعم توافت )هجوت و یراک هظفاح(
دراد دوجو یراد هتفای .
لوا ی
هکنیا رب ینبم شهوژپ هب لاتبم ناکدوک
/هجوت ییاسران للاتخا شیب
یلاعف رد ییارجا یاهدرکراک هب طوبرم
یراک هظفاح نییاپ
رت ناکدوک زا یداع
دنتسه
؛ اب هتفای یاه ( ناوربآ و یمارهب ،یتاجن و یقاقش ،عراز ،)2014
( ناراکمه ( یسگرن و دیمح و )2013
)2013 یم وسمه
.دشاب هعلاطم یبروس پیرت و لیس ، (1
) 2011
1. Sowerby, Seal &Tripp
کشا لاا هظفاح رد ت یراک
ناکدوک رد ﺰین ار شیب /هجوت ییاسران للاتخا
یلاعف یم ناشن دهد
. رد هک یتاعلاطم
عوضوم اب هطبار رد نامروشک یم ناشن تسا هدش ماجنا شهوژپ
ناکدوک هک دنهد /هجوت ییاسران للاتخا
شیب یلاعف هظفاح عاونا رد یراک
نییاپ درکلمع دنراد لرتنک هورگ هب تبسن یرت
(
1یلدب 2000 ، ،کیرام ،ادنان ؛
ناراکمه و ،2
)2007 . هعلاطم یا ناکدوک هک داد ناشن ﺰین رگید شیب /هجوت ییاسران للاتخا
یلاعف عون زا ًاتدمع
یب شیب ًاتدمع ناکدوک هب تبسن ،هجوت فیعض درکلمع بکرم عون و لاعف
هظفاح رد یرت یراک
دنراد . سنوتسا
و ( رنتوک ۲۰۰۲ ) شهوژپ رد دوخ
هجوت ییاسران للاتخا هب لاتبم ناکدوک هک دنداد ناشن /
شیب رد یلاعف
اقم ی داع ناکدوک اب هس ی
هظفاح رد یراک
صقن راچد اه
ی راکشآ ی دنتسه . صقن تروص هب راتفر تارهاظت رد اه
رگشناکت ،ی
شیب صحت درکلمع رد فعض ،یلاعف یلیص
امن ی یم نا وش .د تراــــهلگنا و
ناراــــکمه (
۲۰۰۸ ) رد
شهوژــــپ هدرتسگ
رب یا ور ی ناکدوک و
شیب /هجوت ییاسران للاتـخا هـب لاتبم ناناوجون هب یلاعف
هجیتن نیا
ـسر ی دند هـک نیا ناکدوک و
رادزاـب تلاکشـم ةطـساو هـب ناناوجون ی
تخانش
،ی صقان درکلمع ی
هظفاح رد
یراک دنراد .
یم جیاتن نیا نییبت رد اوت
تفگ ن درــکراک
راتخاــس یــیارجا یاــه دنتــسه یــمهم یاــه
اــب هــک
دـنیارف ناور یاـه ایـشه لرـتنک لوئـسم یتخانـش
طـبترم لـمع و رـکفت ،یر دنتـسه
. هظفاح اک رداق ار ام یر
یم
،یمتسر و هاوخدیحوت ،یدادغب( میشاب هتشاد لاعف تلاح رد یدودحم تاعلاطا دزاس .)2017
ـسآ رد بیـ
وت بـلج بـجوم هـکلب ،ناماـسبان و مـظنمان یاـهراتفر زورـب ببـس اـهنت هـن یراک هــظفاح هــب درــف هـج
کرحم یم طـیحم رد طـبترمان یاـه یاــهراتفر اــی و هــجوت فارــحنا نــیا .دوــش
کرحم وج هــنای
تیعقوم زا ﺰــیرگ یارــب یــهار هــک کدوــک لـسک و تــخاونکی یاــه
وـس زا ؛تـسا هدننک نارـگید ی
هب شیب و یشــناکت یاهراتفر ناوـنع یم یــقلت یــلاعف
.دوــش
هتفای هکنیا رب ینبم شهوژپ رگید ی م ناکدوک
هب لاتب /هجوت ییاسران للاتخا شیب
یلاعف رد یاهدرکراک ییارجا
هجوت هب طوبرم نییاپ
دنتسه یداع ناکدوک زا رت
؛ اب هتفای یاه رنساپ
، نوسناوس لاگیو و لوناک ،
(3
،)1998
یلکراب
1998(
ناراکمه و یفیظن )
2011 ( ) یم وسمه .دنشاب
نوسناوس و
رنساپ بیسآرب ، هکبش یسانش
یهّجوت یاه
،
2. Baddeley
3. Nanda, Marieke, Leo, Cathelijne, Jaap & Joseph 1. Posner, Swanson, Canwell & Wigal
شوگ یگنﺰب - هّجوت لاتخا رد رادیاپ ل
ییاسران هجوت
/ شیب دنراد دیکات یلاعف (
،لاگیو و لوناک ،رنساپ ،نوسناوس
).1998 هتفای نینچمه
شهوژپ یاه یلکراب
1997( و ) ناراکمه و یفیظن 2011 (
) مهم رد هّجوت لکشم نیرت
تخا ار ناکدوک نیا للا
ّجوت صقن ه
شن رادیاپ دنداد نا
.
نیا نییبت رد یم هتفای
تفگ ناوت هــلمجزا یــیارجا یاــهدرکراک
شــیپ رــشق هــک تــسا یــفیاظو -
یم ماــجنا یناــشیپ هفلؤم لماــش و دــهد
یاــه زا همانرب لــیبق فاطعنا ،یهدنامزاــس ،یﺰــیر
،یرــیذپ
لــیدبت ،تیعضو
لــخادت -
،لرــتنک مظندوخ
،یـلرتنکدوخ ،یــتراظندوخ ،یــیوج یدـیلوتدوخ
، -هب
یناــسرزور و
یم هــجوت دــشاب
ریاوگ و نسواد(
،1
ناراکمه و کایم ؛2004 ،2
لاکند ؛2000 ،3
.)2007 ا ز
یگژیو لاـتخا نــیا زراــب یاــه ل
یم یــیارجا یاــهدرکراک رد رد لکــشم نوــچ یدراوــم هــب ناوــت
ــتخا ،ﺰــکرمت للا
همانرب رد فــعض ،هــناکت لرــتنک رد فــعض ،یــترپساوح ،رادــیاپ هــجوت رد و یﺰــیر
یب ﺰــین و یهدنامزاــس رــک هراــشا یرارــق
د ،یلکراب( . )2006
وضوم ع هجوت یکی زا نیرتمهم و
دیچیپ ه نیرت وع ا لم رثؤم آ رد وم شز و ای د ریگ ی ا تس . یب یهجوت رد ا لاتخ ل
ان ر ییاس هجوت / یلاعفشیب رپ
ت دش ن زا فیلکت
، دن ا نتش اکتشپ
،ر لکشم ﺰکرمتم دنام
ن زا احل ظ ر تف ا یر هب
وص تر و مظنمان وب ند آ اکش ر وشیم د . ا لاتخ ل ان ر ییاس هجوت / شیب یلاعف ا بلغ رد وط ل لاس یاه دم ر س ه ی
ا دتب ا یی صیخشت هداد
وشیم د و ان ر ییاس هجوت رتهتسجرب و
ویعم ب رت وشیم د ( ا نمجن اور یکشﺰپن 2013 ،
.)
ا رف دا لاتبم هب ا نی ا لاتخ ل نکمم ا تس وت ا ییان هجوت د قیق هب اییﺰج ت ار دن ا هتش دنشاب ای ا رد ن اج م فیلاکت
دم ر هس
، اک ر ای ریاس تیلاعف اه یور زا یب ا یطایتح بکترم
ا ابتش ه دنوش .ا بلغ
، ا رد اجن م یلاعف ت اه یب یمظن
و وج د و و دراد فیاظ
اب یب د یتق و دب نو رکفت یفاک ا اجن م دنوشیم .
ظفح هجوت رد اب یز و فیلاکت رب یا ا نی
ا رف دا ابلاغ د وش را ا تس و هب یتخس یم وت ا دنن رب یا هب ایاپ ن ر دناس ن فیلاکت هجوت وخ د ار متم ﺰکر دننک ( ا اکیب
،ف
یلسن نپیﺰت
، رگلااگ
، ز یتنم
، رفیس ت و ،ناراکمه .)2009
اب هجوت هب ا تیمه اک ر رک د اه ی ا رج ا یی رد هجوت و
بصع یاه هیرظن -
اور ن انش
،یتخ اک ر رک د اه ی یهجوت رتشیب رد وک د اک ن ا لاتخ ل ان ر ییاس هجوت - یلاعفشیب و
ا لاتخ ل هجوت دوبمک رب
ر یس دش ه ا تس ( اییاسک
،ن شنمایک و
رهب ا یم 1393، .)
2. Dawson& Guare
3. Miyake, Friedman, Emerson, Witzki & Howerter 4. Denckla
یم شهوژپ نیا زا هدمآ تسد هب جیاتن هب هجوت اب عومجم رد هک تفگ ناوت
هجوت و یراک هظفاح لاتبم ناکدوک
هب ییاسران للاتخا شیب /هجوت
یلاف نییاپ یم یداع ناکدوک زا رت تیدودحم زا .دشاب
یم شهوژپ نیا یاه ناوت
راوشد یسرتسد هب للاتخا هب لاتبم ناکدوک
ییاسران شیب /هجوت
یلاعف و لیبدرا رهش هب هنومن ندوب دودحم ،
مدع هجوت هب ریظن ییاهریغتم تیعضو
یعامتجا و
یداصتقا نیدلاو
شناد نازومآ هراشا .درک یم داهنشیپ دوش
ناتسا رد شهوژپ نیا روشک رگید یاه
هورگ ریاس یور رب و .دوش ارجا ﺰین اه
یم داهنشیپ نینچمه دوش
هجوت اب
هب تیمها ییارجا یاهدرکراک
، هرود همانرب و اه ناکدوک نیا هجوت و یراک هظفاح دوبهب تهج شزومآ یاه
طسوت ناصصختم و شرورپ و شزومآ ناسانشراک ،کدوک دهم نایبرم ددرگ راﺰگرب
.
عبانم ریا و ( دومحم ،ینا .دازآ کلک ناروآ مایپ تاراشتنا :نارهت .)یبرجت( یشیامزآ یسانشناور .)1383
یجنگ
، ﺰمح ه 1392 ( .) .نلااواس تاراشتنا ،نارهت .)یلمع و یرظن ینابم( یناور یاه نومزآ
؛اضرملاغ ،اشاپ ،یتیگ ،ناوخا
ﺰکرم نز و درم نرفوﺰیکسا نارامیب هجوت و هظفاح رب لاعف یقیسوم ریثات ،1389
هتفای ،لوفزد ءافش ناور رد ون یاه
هرامش ،مراهچ لاس ،یسانش صص ،11
-46 .35
یفطصم ،یهوکش ؛هیضار ،ینافرع ؛نسح ،ینیدلا ءایض ؛نیشون ،شرورپ 1393 ،
، للاتخا یناوارف /هجوت ییاسزان
شیب نایوجشناد رد یگدرسفا اب نآ طابترا و یلاعف
، لجم ،مهدﺰناش لاس ،ناگرگ یکشﺰپ مولع هاگشناد یملع ه
هرامش صص ،1
-94 .99
نمچ ییانغ ؛همطاف ،یررحم ؛هفطاع ،رف یناطلس ؛یلع ،یدهشم ؛ارهز ،یکلم هداز نیسح ،یلع ،دابآ
،1392
هظفاح شزومآ بیکرت و یلکراب ینیدلاو شزومآ همانرب ،یراک
هظفاح دوبهب رب هلخادم ود نیا ناکدوک یراک
هب لاتبم هزات همانلصف ،ADHD
هرامش ،مهدﺰناپ لاس ،یتخانش مولع یاه صص ،4
-53 .63
،یباشوخ نویاتک
؛ روپ دیمح ،دامتعا 1381 ،
، شیب للاتخا عویش ناﺰیم یسررب یلاعف
- تلالاتخا و هجوت ییاسران
شناد رد نآ هارمه ییادتبا عطقم نازومآ
نارهت رهش :نارهت ،
یتسیﺰهب مولع هاگشناد یشهوژپ تنواعم تاراشتنا
.یشخبناوت و
؛رثوک،نایئاسک
،شنمایک
؛اضریلع
،یمارهب یداه
1392 ،
، هظفاح درکلمع هسیاقم شناد هجوت یرادهگن و لاعف
-
یناوتان نودب و اب نازومآ یریگدای یاه
، یناوتان هلجم ،یریگدای یاه
هرامش ،موس لاس صص ،4
-112 123
.
ﺰیلع دیمح هدا 1384 ،
، رظن نییبت ا ی
لاتخ ل ان ر :یلاعفشیب /هجوت ییاس ا
وگل ی اب ر یرادز اتف
و یر م تیها
وخ د یلرتنک ، ژپ و شه رد وک هطیح د
اک ا ن ییانثتس هرامش ،مجنپ لاس ،
صص ،3 -323 .348
American Psychiatric Association (APA). (2013). diagnostic and statistical manual of mental disorders, 5thed.Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
Arns M, Heinrich H, Strehl U. Evaluation of neurofeedback in ADHD: The long and winding road. Biological Psychology. 2014; 95:108-15. [DOI:10.1016/j.biopsycho.2013.11.013]
[PMID]
Baddeley AD. Working Memory: Theory and Practice, London.U.K; Oxford University press; 2000.
Barkley, R. A. (2006). Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. New York: Guilford Press Beck, S. J., Hanson, C. A., Puffenberger, S. S., Benninger, K. L., & Benninger, W. B. (2010).
Baghdadi, G., Towhidkhah, F., & Rostami, R. (2017). An electrophysyological model of working memory performance. Cognitive Systems Research, 45, 1-16
Conner’s, C. K., Wells, K. C., Parker, J. D., Sitarenios., G., Diamond, J. M., G., Diamond, J.
M., & Powell, J. W. A. (1997). new self-report scale for assessment of adolescent
psychopathology: Factor structure, reliability, validity, and diagnostic sensi-tivity, Journal of Abnormal Child Psychology, 25, 487.
Denckla, M. B. (2007). Executive function: building together the definitions ofAttention Deficit / Hyperactivity Disorder and Learning Disabilities. In L.Meltzer: Executive Function Education (2nd Ed), New York: Guilford Press. (Pp.5-18).
Dawson, P., & Guare, R. (2004). Executive skills in children and adolescents: A practical guide to assessment and intervention. New York. Guilford Press
Engelhardt, Paul E., Nigg,Joel T., Carr, Laurie,A., Ferreira, F. (2008) . Cognitive inhibition working memory in Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. Journal of Abnormal
Psychology. 117,591-605.
Gibson, B. S., Gondoli, D. M., Johnson, A. C., Steeger, C. M., Dobrzeneski, B. A., &
Morrissey. R. A. (2011). Component analysis of verbal versus spatial working memory training in adolescent with ADHD: A randomized, controlled trial, Child Neuropsychology:
A Journal on Normal and Abnormal Development in Childhood and Adolescence, 17(6):
546-563.
Fukuda, K., & Vogel, E. K. (2009). Human Variation in Overriding Attentional Capture. The .
–8733 29(27):8726 Journal of Neuroscience,
Hamid N, Nargesi F. The comparison working memory in ADHD and normal children. Jondi Shapour J 2013; 11: 403-9. [In Persian].
Kirk S, Gallagher JJ, Coleman MR, Anastasiow NJ. (2015) Educating exceptional children.
Boston: Cengage Learning.
A Controlled Trial of Working Memory Training for Children and Adolescents with ADHD.
Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 39(6): 825- 836.
Khalatbari, J., Keikhayfarzaneh, M. M., Teimoori, S., Allahi, Z., Nazari, A., Kohanmalek, M.
M, & et al. (2011). An Overview of the Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) in Children. International Journal of Science and Advanced Technology, 1(9): 246-52. [In Persian].
Lee EJ, Jung CH. Additive effects of neurofeedback on the treatment of ADHD: A randomized controlled study. Asian Journal of Psychiatry. 2017; 25:16-21.
[DOI:10.1016/j.ajp.2016.09.002] [PMID]
Marnat, G. G. (2003). Psychological Evaluation Guidelines for clinical psychologists, counselors and psychiatrists. Hassan Pasha, Sh., & Nikkhou, M. R. (1384). 4th ed. Tehran:
Growth Publication. [In Persian].
Miyake, A., Friedman, N. P., Emerson, M. J., Witzki, A. H., & Howerter, A. (2000). The unity and diversity of executive functions and their contributions to complex “frontal lobe”
tasks: A latent variable analysis. Cognitive Psychology, 41, 49–100.
Nanda NJR, Marieke EA, Leo MJdeS, Cathelijne JMB, Jan B, Jaap O, Joseph AS. Are Motor Inhibition and Cognitive Flexibility Dead Ends in ADHD? J Abnorm Child Psychol 2007;
35:957-967
Nejati H, Bahrami H, Abravan M, Robenzadeh SH, Motiei H. Executive functions and working memory in in ADHD and normal children. Gorgan J 2014; 15: 69-75. [In Persian].
- Nazifi M, Rasoul-zadeh Tabatabie K, Azad-Fallah P, Moradi AR. Sustained Attention and Response Inhibition in Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder Compared to Normal Children. Journal of Clinical Psychology 2011; 3(2): 55-64.
- Nelson RW, Israel AC. Behavior Disorders in Childhood. (4th Ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall; 2003
- Posner MI, Swanson JM, Canwell D, Wigal S. Attention Deficit Hyperactivity Disorder:
Symptom domains,cognitive process and neural networks.INR.Parasurman(Ed).The Attentive Brain 1998; p445-560.
Raiker, J. S., Rapport, M. D., Kofler, M. J., & Sarver, D .E. 2012. “Objectively-Measured Impulsivity and Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD): Testing Competing Predictions from the Working Memory and Behavioral Inhibition Models of ADHD”. Journal of Abnormal Child Psychology, 40(5): 699-713
Shahaeian, A., Shahim, S., Bashash, L., & Yousefi, F. (2007). Standardization, factor analysis and reliability of the Conners' parent rating scales for 6 to 11 years old children in Shiraz. Psychological Studies, 3(3): 97-120. [In Persian].
Sowerby P, Seal S, Tripp G. Working memory deficits in ADHD: The contribution of age, learning/language difficulties, and task parameters. J Attention Disorder 2011; 15(6): 461-72.
Russell A. Barkley, Gwenyth Edwards, Margaret Laneri, Kenneth Fletcher,and Lori Metevia(2001) Executive Functioning, Temporal Discounting, and Sense of Time in Adolescents With Attention Deficit HyperactivitymDisorder (ADHD) and Oppositional Defiant Disorder (ODD). Journal of Abnormal Child Psychology, 29(6): 541-556.
Ziereis S, Jansen P. Effects of physical activity on executive function and motor performance in children with ADHD. Research in Developmental Disabilities. 2015; 38:181-91.
[DOI:10.1016/j. ridd.2014.12.005] [PMID].
- Zare H, Shaghaghi F, Bazyari Meymand M. Comparitive Study of Working Memory and Fluid Intelligence in three Subgroups of Children with ADHD. Exceptional Child Iranian J 2013; 3: 15-24. [In Persian].
Comparsion of executive functions (Working memory and attention) among Children with attention deficit hyperactivity disorder and Normal Children.
M. Narimani1 & S. Taghizadeh2 Abstract
The current study aimed to compare the executive functions (Working memory and attention) among Children with ADHD and Normal Children. The current study is casual-comparative research.
The statistical population of this study was all students with ADHD who were in pre-primary school in Ardabil city and all normal students in pre-primary school in Ardebil province .Among the students with ADHD, 30 patients were selected and among the normal children 30 were selected by cluster sampling. The data were collected using Short and Revisited Converters Assessment Scale (CPRS-R:
S, Toulouse-Pieron’sattentional Test and Wechsler memory test (multiplication). Data were analyzed by descriptive statistics, mean and standard deviation, and multivariate analysis of variance (MANOVA). The results indicated that there was a significant difference (P=0/005) between the two groups in terms of the two variables of the study. These results reveal that working memory and attention in children with ADHD are significantly lower than those of normal children.
Key words: executive functions, working memory, attention, ADHD
1. Corresponding author: Professor Emeritus of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
2. PhD student, University of Mohaghegh Ardabili
