ه اد ﯽ ﺪﻨ ﯽ
ﯽ زﻮ آ هو یرﺎﻤ
ﺎﭘ نﺎﯾ ﻪﻣﺎﻧ اﺮﺑ ي رد ﺖﻓﺎﯾ ﻪﺟرد ي ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽ ﺪﺷرا
رد ﻪﺘﺷر ي ﺳﺪﻨﻬﻣ ﯽ رﺎﻤﻌﻣ ي اﺮﮔ ﺶﯾ رﺎﻤﻌﻣ ي
ﺣاﺮﻃ ﯽ
ﻧﻮﮑﺴﻣ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﯽ
ﻮﮕﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ي
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي
ﺎﺑ
ور دﺮﮑﯾ ﻬﺑ
ﻪﻨﯿ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ :
ﯽﻧﺎﻘﻧﻮﺟ ﻖﻠﻄﻣ يزﺎﯿﻧ ﻦﯿﻧزﺎﻧ
ﺎﻤﻨﻫار دﺎﺘﺳا :
يﺮﺒﮐا ﻦﺴﺣ ﺮﺘﮐد
روﺎﺸﻣ دﺎﺘﺳا :
ﯽﻤﺗﺎﺣ ﺪﯿﺣﻮﺗ ﺮﺘﮐد
ﻨﻤﻬﺑ هﺎﻤ 1397
دﺎﺘﺳا ﻧا ﺎﻤﻨﻫاﺮ : يﺮﺒﮐا ﻦﺴﺣ ﺮﺘﮐد
دﺎﺘﺳا روﺎﺸﻣ نا : ﯽﻤﺗﺎﺣ ﺪﯿﺣﻮﺗ ﺮﺘﮐد
ﺨﯾرﺎﺗ عﺎﻓﺪ : 30
ﻦﻤﻬﺑ 1397
ﺤﻔﺻداﺪﻌﺗ تﺎ : 132
ص .
نﺎﯾﺎﭘ هرﺎﻤﺷ ﻪﻣﺎﻧ
: يرﺎﻤﻌﻣ هوﺮﮔ
/ 2515622
هﺪﯿﮑﭼ :
فﺪﻫ : ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻪﻨﯿﻬﺑ يﺎﻫ
ي يﺪﺒﻟﺎﮐ طﺎﯿﺣ ﻊﻤﺘﺠﻣ رد يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ نﺎﯿﻣ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ يﺎﻫ
ﻪﻘﺒﻃ يزﺎﺳ ﻪﻨﯿﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ فﺮﺼﻣ
يژﺮﻧا .
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺳﺎﻨﺷ :
لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا يزﺎﺳ
ﻪﻧﺎﯾار يﺎﻫ مﺮﻧ رد يا
راﺰﻓا ﻪﯿﺒﺷ يﺎﻫ ﻦﯾاﺰﯾد و ﺖﮑﺗﻮﮐا يژﺮﻧا زﺎﺳ
ﻣ ﻪﺑ رﺪﻠﯿﺑ ،دﺎﻌﺑا ﻦﯿﯿﻌﺗ رﻮﻈﻨ
ﺖﻬﺟ و تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ يﺮﯿﮔ
ﻊﻤﺘﺠﻣ ياﺮﺑ ﻪﻨﯿﻬﺑ نﺎﯿﻣ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ يﺎﻫ
يﺰﮐﺮﻣ طﺎﯿﺣ ﺎﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ طﺎﯿﺣ ياﺮﺑ ضﺮﻋ ﻪﺑ لﻮﻃ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﺒﺴﻧ: ﻊﻤﺘﺠﻣ رد يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ
ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ يﺎﻫ 4
، 5 و 6 ﻪﻘﺒﻃ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ي ﻦﯾا رد
ﺶﻫوﮋﭘ هزﺎﺑ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﺒﺴﻧ ، ي
2 /1 ﺎﺗ 4/
1 ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ .
ﻪﯾواز طﺎﯿﺣ يﺮﯿﮔراﺮﻗ ﺖﻬﺟ ﻪﻨﯿﻬﺑ ي ﻦﯿﺑﺎﻣ يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ
0 ﺎﺗ 35
يﺎﯾاوز ﻪﮐ هدﻮﺑ ﻪﺟرد 15
، 10 و 5 ﺖﯾﻮﻟوا ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻣ يﺮﯿﮔراﺮﻗ يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . طﺎﯿﺣ نﻮﻣاﺮﯿﭘ كﻮﻠﺑ ﻖﻤﻋ ﻪﭼﺮﻫ ﺮﺘﺸﯿﺑ يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺘﻤﮐ ﻢﺠﺣ ﺪﺣاو رد ﯽﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يﺎﻫرﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ .
هراﺪﺟ رد ﻮﺷزﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﺻرد يﺰﮐﺮﻣ طﺎﯿﺣ ﻪﺑ فﺮﺸﻣ يﺎﻫ
30
ﻟﺎﺼﻣ و ﺪﺻرد هراﺪﺟ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺢ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﻤﮐ ﯽﺗراﺮﺣ لدﺎﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺤﻟﺎﺼﻣ ،يزﺎﺳ .
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ: ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺖﻬﺟ و تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ ،دﺎﻌﺑا ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ
ﮔ طﺎﯿﺣ يﺮﯿ رد يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ
ﻊﻤﺘﺠﻣ نﺎﯿﻣ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ يﺎﻫ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺮﺑ ،ﻪﺒﺗﺮﻣ
ﺮﯿﺛﺎﺗ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ يزﺎﺳ ﺖﺳا راﺬﮔ
. ﻪﭼﺮﻫ يﺰﮐﺮﻣ طﺎﯿﺣ ﯽﮔﺪﯿﺸﮐ ناﺰﯿﻣ
ناﺰﯿﻣ ﻪﮑﻧآ دﻮﺟو ﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﯾﺎﺳ ﺺﺧﺎﺷ
- ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺶﺑﺎﺗ ،دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺶﯾﺎﻣﺮﮔ و ﺶﯾﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫرﺎﺑ ﺪﺑﺎﯾ
.
ﺖﻬﺟ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ طﺎﯿﺣ رد ﻪﻨﯿﻬﺑ يﺮﯿﮔ
يﺎﺘﺳار ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺑﻮﻨﺟ ﯽﻟﺎﻤﺷ يﺎﺘﺳار ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﻣا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ
ﯽﻗﺮﺷ - ﻪﯾﺎﺳ ﺺﺧﺎﺷ و يژﺮﻧا ﺖﻓﺎﯾرد ناﺰﯿﻣ ظﺎﺤﻟ زا ﯽﺑﺮﻏ -
ﻢﺠﺣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد دراد يﺮﺘﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ طﺎﯿﺣ ﺶﺑﺎﺗ
حﻮﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ،يﺰﮐﺮﻣ طﺎﯿﺣ نﻮﻣاﺮﯿﭘ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
، ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺖﻬﺟ ﯽﻗﺮﺷ يﺎﺘﺳار ﻪﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ي
- ﯽﻣ ﮏﯾدﺰﻧ ﯽﺑﺮﻏ دﻮﺷ
. ﺎﺑ
ﻦﯾا دﻮﺟو ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ،كﻮﻠﺑ ﻖﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ
نﺪﺷ دﺎﯾز ﻢﺠﺣ
،نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻞﮐ رﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ
ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ رد نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ،
ﺮﺘﻣ ﺮﻫ داد ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﮐ ار ﺐﻌﮑﻣ .
هراﺪﺟ ﯽﺗراﺮﺣ لدﺎﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﻪﭼ ﺮﻫ هﺮﺠﻨﭘ و ﺎﻫ
بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ظﺎﺤﻟ زا نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﻤﮐ ﺎﻫ
ﻪﻨﯿﻬﺑ يژﺮﻧا ﺖﻓﺎﯾرد و دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗ
. ور ﻦﯾا زا ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ
ﻪﺸﯿﺷ حﻮﻄﺳ ﻮﺷزﺎﺑ و يا
ﺎﻫ ﺳا و ، ﯽﺗراﺮﺣ لدﺎﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ ﯽﺤﻟﺎﺼﻣ زا هدﺎﻔﺘ
هراﺪﺟ رد ﺮﺘﻤﮐ ﯽﻣ ،ﺎﻫ
ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺖﻬﺟ رد ناﻮﺗ دﻮﻤﻧ ماﺪﻗا نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ يزﺎﺳ
.
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ :
ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ ﻊﻤﺘﺠﻣ ،يﺰﮐﺮﻣ طﺎﯿﺣ نﺎﯿﻣ
ﻪﻨﯿﻬﺑ ،ﻪﻘﺒﻃ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ يزﺎﺳ
، ﺮﻬﺷ نﺎﻬﻔﺻا
دوﺪﺤﻣ ﺖﯾ ژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ي
ﺮﺨﺗ و ﺐﯾ يﺎﻫ ز ﺖﺴﯾ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺷﺎﻧ
ﯽ ﺑ فﺮﺼﻣ زا ﯽ
ﺪﺣ هﺪﻤﻋ ﻞﮑﺸﻣ ود ،نآ زﺮﻣ و يا
ﻪﮐ ﺖﺳا
ﻤﻠﻋ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽ
ﺘﻌﻨﺻ و ﯽ ﺖﺳوﺮﺑور نآ ﺎﺑ زوﺮﻣا .
ﻐﺗ تاﺮﯿﯿ ﻌﺿو ﺖﯿ ﻮﺑآ
،ﯽﯾاﻮﻫ هﺮﮐ نﺪﺷ مﺮﮔ ي
ﻣز
،ﻦﯿ ﮔرﺎﭘ ﯽ ﻻ ﻪﯾ و نوزوا
نارﺎﺑ لوﺰﻧ يﺎﻫ
ﺳا
،يﺪﯿ ﮕﻤﻫ ﯽ ﻪﻓﺮﺻ مﺪﻋ زا ﯽﯾﻮﺟ
ﻬﺑ هدﺎﻔﺘﺳا و ﻨﯿ
ﺪﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺪﯾ
ژﺮﻧا ي ﺎﮑﺣ ﺖﯾ دراد ) ،ﺖﻓﺮﻌﻣ
1386 .(
ﺮﺿﺎﺤﻟﺎﺣرد 2
% ﺎﻫﺮﻬﺷاﺮﻧﺎﻬﺠﺤﻄﺳ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ
ﺪﻧا )
Hui, 2001
.(
نآ ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﻫ
ﺎ 80 - 60 % ار ﯽﻧﺎﻬﺟ يژﺮﻧا
ﯽﻣ فﺮﺼﻣ و ﺪﻨﻨﮐ
هﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯿﺑ
زا ﺶ 70 ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ تارﺎﺸﺘﻧا زا ﺪﺻرد ﺪﻨﺘﺴﻬﯾا
)
GHG Protocol, 2015
.(
يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ
ﺮﻬﺷ رد ﯽﻣ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﺖﻌﻨﺻ و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ،نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺶﺨﺑ ﻪﺳ ﻪﺑ ﺎﻫ دﻮﺷ
. ﺶﺨﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﮏﯾ،
ﺻﺎﺼﺘﺧادﻮﺨﻬﺑاﺮﯿﻧﺎﻬﺠﯾژﺮﻧﺎﻓﺮﺼﻤﻠﮑﻣﻮﺳ ﯽﻤ
ﺪﻫد )
Zheng et al, 2010
.(
رد ﻖﺑﺎﻄﻣ ،ﺰﯿﻧ ناﺮﯾا د
هدا يﺎﻫ
ﻧزاﺮﺗ ژﺮﻧا ﻪﻣﺎ ي ا ناﺮﯾ لﺎﺳ رد 1392
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺶﺨﺑ ﻢﻬﺳ ، )
ﮕﻧﺎﺧ
،ﯽ ﻣﻮﻤﻋ ﯽ رﺎﺠﺗ و ي ( ﺎﻬﻧ فﺮﺼﻣ ﻞﮐ زا ﯽﯾ
ژﺮﻧا ي رد
دﺰﻧ ،رﻮﺸﮐ ﮏﯾ
ﻪﺑ 40 هدﻮﺑ ﺪﺻرد ﺖﺳا
) ﮥﻣﺎﻧزاﺮﺗ ژﺮﻧا ي ا ناﺮﯾ
، 1392 (.
ﻪﻨﯿﻬﺒﻬﻨﯿﻣزردﺮﺛﺆﻤﺗﺎﻣاﺪﻗازا نﺎﻤﺘﺧﺎﺳرﺪﯾژﺮﻧﺎﻓﺮﺼﻤﯾزﺎﺳ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺴﻨﯾﺎﯿﻤﯿﻠﻗﺎﯿﺣاﺮﻃ،يزوﺮﻣﺎﯾﺎﻫ سﺎﺳاﺮﺑﺎﻫ
ﯾرﺎﻤﻌﻤﻟﻮﺻا ﯽﻤﻤﯿﻠﻗاﺎﺑزﺎﺴﻤﻬ
ﺪﺷﺎﺑ . ﯿﻤﯿﻠﻗﺎﯿﺣاﺮﻃﺎﺑ ﺒﺳﺎﻨﻤ
ﻪﻧﺎﺨ ﯽﻤﯾزوﺮﻣﺎﯾﺎﻫ يژﺮﻧﺎﯿﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺎﺒﻧاﻮﺗ
نازراﻮﯿﻧﺪﺸﻧ مﺎﻤﺘﯾﺎﻫ
ﺖﺧﻮﺴﯾﺎﺟ ﻪﺒﯾﺪﯿﺷرﻮﺨﯾژﺮﻧﺎﻧﻮﭽﻤﻬﯿﺘﻤﯿﻗ ﺖﺴﯾﺰﺑﺮﺨﻤﺗاﺮﺛﺎﯿﻠﯿﺴﻔﯾﺎﻫ
ﺪﯿﻧﺎﺳﺮﻠﻗاﺪﺤﻬﺑار ﯽﻄﯿﺤﻣ
.
ﻪﻤﻬﺸﻫﺎﮑﯾاﺮﺒﯿﺷوﺮﯿﻤﯿﻠﻗﺎﯿﺣاﺮﻃ ﻪﺒﻧﺎﺟ
ﯾ ﻪﻨﯾﺰﻬ ﯾ ﯾژﺮﻧﺎ رﺪ ﺖﺳﺎﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺴﮑﯾ
. ﻢﯿﻠﻗﺎﻣﺎﻤﺗرد
ﺘﺧﺎﺳ،ﺎﻫ نﺎﻤ -
هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺴﯿﻤﯿﻠﻗﺎﯿﺣاﺮﻄﻟﻮﺻﺎﻘﺒﻃﺮﺒﻬﮑﯿﯾﺎﻫ ﯽﻤﺸﻫﺎﮑﻠﻗاﺪﺤﻬﺑاﺮﯿﮑﯿﻧﺎﮑﻤﺸﯾﺎﻣﺮﺳﻮﺸﯾﺎﻣﺮﮕﺗروﺮﺿ،ﺪﻧا
ردوﺪﻨﻫد
ﻫدﺎﻔﺘﺳﺎﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺴﻓاﺮﻃارددﻮﺟﻮﻤﯿﻌﯿﺒﻄﯾژﺮﻧازﺎﺿﻮﻋ ﯽﻤ
ﺪﻨﻨﮐ . ﺗﺪﻣزاردرﺪﻬﮑﯿﻐﻟﺎﺒﻣ
ﻪﻓﺮﺼ ﯽﻤﯿﯾﻮﺟ ﯽﻤﺒﺟﻮﻣددﺮﮔ دﻮﺷ
ﯾاﺮﺟﺎﻬﮐ ﻧﻮﻨﻔ ﻨﯿﮑﻟﺎﻤﯾاﺮﺒﯾراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺴﻋﻮﻨﻨﯾﺮﺘﻬﺒﯿﻤﯿﻠﻗﺎﯿﺣاﺮﻄ نﺎﻤﺘﺧﺎﺴ
ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ) ﺰﺒﻟ و نﻮﺴﺗاو ،
1376 .(
ﺖﺳﺎﯿﯾاﻮﻫﻮﺑآﺮﺻﺎﻨﻋزﺎﯿﻌﺑﺎﺘﯿﻤﯿﻠﻗﺎﺷﺮﮕﻧردﺎﻨﺒﻣﺮﻓ ﺎﯾ ﻞﮑﺷ )
،مﺪﻘﮑﯿﻧ و يدﻮﻤﺤﻣ 1387
.(
ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ
،ي ﻮﮕﻟا ي ﻦﻬﮐ
ار ﺞﯾ ﺴﺑ رد يرﺎﯿ ﺎﻫرﻮﺸﮐ زا ي
ﺳآ
،ﺎﯿ ﺮﻓآ لﺎﻤﺷ
،ﺎﻘﯾ ﺮﻣآ بﻮﻨﺟ
،ﺎﮑﯾ ﻧ و ﺎﭘورا ﺰﯿ ا رد ناﺮﯾ ﮐ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪ
ﻞﮑﺷ ﮔ يﺮﯿ ا ﻦﯾ ،ﻮﮕﻟا
ﺛﺄﺗ دﻮﺟو ﺎﺑ يﺮﯾﺬﭘﺮﯿ
ﻞﻣاﻮﻋ زا ﮕﻨﻫﺮﻓ
ﯽ ﻋﺎﻤﺘﺟا و
،ﯽ اﺮﺷ لﻮﻠﻌﻣ ﻂﯾ
ﺤﻣ ﻂﯿ ﺒﻃ ﯽﻌﯿ ﻠﻗا ﻞﻣاﻮﻋ و ﯽﻤﯿ
ﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽ
-
ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﻫﺎﻀﻓ ﺐﺳﺎﻨﻣ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ ﻦﺘﺷاد ي
ﺑ ﯽﻧوﺮﯿ ﻈﻧ ﺮﯿ ﺣ طﺎﯿ
،ﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ يا ﺮﺘﻬﺑ ﻪﮐ ﻦﯾ اﺮﺷ ﺮﺑاﺮﺑ رد ار دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻂﯾ
ﺶﺑﺎﺗ
ﺷرﻮﺧ ﺪﯿ ﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻊﻗاﻮ
ﻧ زﺎﯿ ﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﯾ ژﺮﻧا ﺮﺘﻬﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﺐﺟﻮﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ اراد ي
ﺸﺑﺎﺗ ﯽ ﺷرﻮﺧ يﺪﯿ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ . ﻪﻧﺎﺧ يﺎﻫ ﺮﻬﺷ
رﺎﻤﻌﻣ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺎﺑ نﺎﻬﻔﺻا ي
ﻠﻗا ﻢﯿ ﻧ ﻪﻤﯿ ،ﮏﺸﺧ و مﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
طﺎﯿﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا زا يزرﺎﺑ ي يﺎﻫ
ﯽﻣ يﺰﮐﺮﻣ -
ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﺗ ،ﯽﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ ﻦﯾا فﺪﻫ ور ﻦﯾا زا طﺎﯿﺣ ﺐﺳﺎﻨﻣ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ و دﺎﻌﺑا ﻦﯿﯿﻌ
ﻊﻤﺘﺠﻣ رد يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ يﺎﻫ
ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ
ﻪﻨﯿﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻘﺒﻃ نﺎﯿﻣ ﺳ
ﯽﻣ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ يزﺎ ﺪﺷﺎﺑ
.
1 - 2 - ﻪﻟﺎﺴﻣ نﺎﯿﺑ
ﻖﺑﺎﻄﻣ هداد يﺎﻫ ژﺮﻧا ﻪﻣﺎﻧزاﺮﺗ ي
ا ناﺮﯾ لﺎﺳ رد 1392 نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺶﺨﺑ ﻢﻬﺳ ، )
ﮕﻧﺎﺧ
،ﯽ ﻣﻮﻤﻋ ﯽ رﺎﺠﺗ و ي ( فﺮﺼﻣ ﻞﮐ زا
ﺎﻬﻧ ﯽﯾ ژﺮﻧا ي دﺰﻧ ،رﻮﺸﮐ رد ﮏﯾ
ﻪﺑ 40 ﻫدﻮﺑ ﺪﺻرد ﺖﺳﺎ
) ﮥﻣﺎﻧزاﺮﺗ ژﺮﻧا ي ا ناﺮﯾ 1392 ( ﻤﻫا ﻪﮐ ﺖﯿ ا ﻦﯾ فﺮﺼﻣ رد ار ﺶﺨﺑ
ژﺮﻧا ي ﻣ نﺎﺸﻧ نﻼﮐ ﺢﻄﺳ رد ﯽ
ﺪﻫد . ﺴﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ يرﺎﯿ د ﺮﮕﯾ ﮐ زا ﺎﻫرﻮﺸ ا رد ناﺮﯾ ﻧ ﺰﯿ ﻧﻮﮑﺴﻣ ﺶﺨﺑ ﯽ
اﺰﺴﺑ ﻢﻬﺳ ﯽﯾ
فﺮﺼﻣ رد
ژﺮﻧا ي ﻘﺤﺗ و دراد ﻖﯿ
ا رد ﻦﯾ ﻣز ﯽﮑﯿﻬﻨﯿ ﻧ زا
يﺎﻫزﺎﯿ ﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ زور ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﯽﻧاﺮﮕﻧ يﺎﻫ ز ﺖﺴﯾ ﯽﻄﯿﺤﻣ لﺎﺳ رد
1970 ﻪﮐ ﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﮏﯾ
ﺪﺟ مﻮﻬﻔﻣ ﺪﯾ
ﺎﭘ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يراﺪﯾ
ﻪﻤﻫ رد ي ﺖﻌﻨﺻ و مﻮﻠﻋ
ﮕﺑ ﻞﮑﺷ دﺮﯿ )
Zamani, 2012
.(
ﻤﮐ ﻪﺘﯿ ي ﻧﺎﻬﺟ ﯽ ﺤﻣ ﻂﯿ ز ﺖﺴﯾ ﺎﭘ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ و يراﺪﯾ
ار ﻣﺄﺗ» ﻦﯿ ﻧ يﺎﻫزﺎﯿ ﻧﻮﻨﮐ ﯽ ﻪﺑ نوﺪﺑ
آ ﻞﺴﻧ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺮﻄﺧ هﺪﻨﯾ
ﻣﺄﺗ رد ﻦﯿ ﻧ نﺎﺸﯾﺎﻫزﺎﯿ
« ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ )
Jong-Jin, 2012
.(
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺶﺨﺑ ﻧ
ﺰﯿ ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ -
ﺮﺗ ﻦﯾ ﻓﺮﺼﻣ ﺶﺨﺑ هﺪﻨﻨﮑ
ي ژﺮﻧا ي ﻧ زﺎﯿ ﭘ ﻪﺑ يوﺮﯿ ﻧاﻮﻗ زا ﻦﯿ ﺎﭘ يراﺪﯾ دراد )
Zamani, 2012
.(
ياﺮﺑ ﯽﺳﺎﺳا ﻞﺻا ﻪﺳ
؛يراﺪﯾﺎﭘ ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺧﺮﭽﺳﺎﺳاﺮﺒﯿﺣاﺮﻃ،ﻊﺑﺎﻨﻤﻓﺮﺼﻣرﺪﯿﯾﻮﺟ ي
ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا ﯽﺣاﺮﻃ و تﺎﯿﺣ )
ﺪﻤﺣارﻮﭘ
،ي 1391 .(
ﯽﮑﯾ ﻪﻣادا ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﻮﺻا زا ﻦﻤﯾاوﺮﺘﻬﺒﯿﮔﺪﻧﺰﯾ
ﺖﺳﺎﯾرﺎﺠﯿﻤﯿﻠﻗﺎﻄﯾاﺮﺷﺎﺒﻘﺑﺎﻄﺗ،ﺖﺳﺎﻬﺘﻓﺮﮔراﺮﻘﻬﺟﻮﺗدرﻮﻣﺮﺗ
)
،نارﺎﮑﻤﻫﻮﻋراز 1391
.(
يرﺎﻤﻌﻣ ا ﯽﮑﯿﻧاﺮﯾ ﻨﻏ زا ﯽ ﻦﯾﺮﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ رﺎﻤﻌﻣ ي ﻣﻮﺑ ﯽ ﺖﺳا نﺎﻬﺟ رد .
ماﺪﻧا يﺎﻫ رﺎﻤﻌﻣ ﯾﺎ ﯽﻧاﺮﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﯽﯾﺎﻫ ﺎﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا يراﺪﯾ
ﺪﺒﻟﺎﮐ ي آ ن ﺎﻫ ﺖﻟﺎﺻا ﻆﻔﺣ رد يﺎﻫ
ا ﯽﻧاﺮﯾ رﺎﻤﻌﻣ رد ي
ﻫدﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﺖﺳﺎ
)
،ﻒﯿﻈﻧ 1392 .(
ﺣاﺮﻃ ﯽ ژﺮﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ي
ﺷرﻮﺧ يﺪﯿ ﺻﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ تﺎﯿ
ﻠﻗا ﯽﻤﯿ ﻠﺤﻣ ﺢﻟﺎﺼﻣ و ﯽ
ﻪﻧ ،نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
ﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ اﺮﺷ ﻂﯾ ﺎﺳآ ﺶﯾ ﺤﻣ رد ﻂﯿ ا ار عﻮﻨﺼﻣ دﺎﺠﯾ
ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ رد ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﻨﮐ ي
ﻧ ﺰﯿ ﮏﻤﮐ
ﺪﻫاﻮﺧ دﺮﮐ )
Yaglou,1972
.(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﮐ نآ دﻮﺟو ﺎﺑ يﺎﻫ
ﻤﻠﻋ ﯽ ﮐﺪﻧا ﺎﺘﺒﺴﻧ ﯽ
ﭘ نﻮﻣاﺮﯿ ﺣ ﺶﻘﻧ و دﺮﮑﻠﻤﻋ طﺎﯿ
يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﻌﺗ رد ﻦﯿﯿ ﻣ ناﺰﯿ ژﺮﻧا ي
ﺸﺑﺎﺗ ﯽ ا ،ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد هﺪﺷ بﺬﺟ دﺎﺠﯾ
اﺮﺷ ﻂﯾ ﺎﺳآ ﺶﯾ ﺮﺼﺑ ي ﺗراﺮﺣ و ﯽ ﺛﺎﺗ و ﺮﯿ ﻣ رد نآ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ ناﺰﯿ
رد ﺖﻓﺎﯾ
ژﺮﻧا ي ﺷرﻮﺧ يﺪﯿ ﺎﺘﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺞﯾ
ﺛﺎﺗ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ تاﺮﯿ
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ي
ا ﻦﯾ ﺣ طﺎﯿ ﺎﻫ ﺗراﺮﺣ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﯽ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ -
ﯽﻣﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﻫﺎﻨﺑ لﺎﻌﻓﺮﯿﻏ ﯽﺣاﺮﻃ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﻮﺤﻧ ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻦﯾﻮﻧ دﺮﮑﯾور رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ ياﺮﺑ
-
ﯽﻌﯿﺒﻄﻄﯿﺤﻣﺮﺒﻨﯾﻮﻨﯾﺎﻫزﺎﺳﻮﺘﺧﺎﺳزﺎﯿﺷﺎﻧرﺎﺸﻔﺸﻫﺎﮑﺘﻬﺟرﺪﯿﻣﻮﺒﯾرﺎﻤﻌﻤﯾﺎﻫﻮﮕﻟادﺮﮐرﺎﮑﯾ ﻦﯿﻨﭼ يﺎﯿﺣا يﺎﺘﺳار رد شﻼﺗ و
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ يروﺮﺿ ﺎﻣ رﻮﺸﮐ يرﺎﻤﻌﻣ رد ﯽﯾﺎﻫﻮﮕﻟا ﺪﺳر
.
1 - 3 - ﺶﻫوﮋﭘ تﻻاﻮﺳ
1.
ﻬﺑ دﺎﻌﺑا ﻪﻨﯿ ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﻬﺑ ﺖﻬﺟ ﻪﻨﯿ يزﺎﺳ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﯽ
؟ﺪﺷﺎﺑ
2.
ﺖﻬﺟ و ﺎﺘﺳار ي راﺮﻗ يﺮﯿﮔ ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺛﺎﺗ ﻪﭼ يﺮﯿ ﻬﺑ رد ﻪﻨﯿ يزﺎﺳ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﻣ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ ﻬﺘﺷاد
؟ﺪﺷﺎﺒ
3.
كﻮﻠﺑ ﻖﻤﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ هراﺪﺟ يﺎﻫﻮﺷزﺎﺑ ناﺰﯿﻣ و ﺢﻟﺎﺼﻣ ،
يﺰﮐﺮﻣ طﺎﯿﺣ ﻪﺑ فﺮﺸﻣ يﺎﻫ ﻪﻨﯿﻬﺑ رد
يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ يزﺎﺳ
ﻊﻤﺘﺠﻣ رد ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ يﺎﻫ
ﻪﻘﺒﻃ نﺎﯿﻣ
؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ
1 - 4 - ﻪﯿﺿﺮﻓ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
1.
ﺣاﺮﻃ ﯽ ﻬﺑ مﺮﻓ ﻪﻨﯿ ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﻣ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ و دﺎﻌﺑا ﺮﻈﻧ زا ﯽ
ﺪﻧاﻮﺗ ﻬﺑ رد ﻪﻨﯿ يزﺎﺳ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﺛﺎﺗ راﺬﮔﺮﯿ
ﺪﺷﺎﺑ .
2.
طﺎﯿﺣ نﻮﻣاﺮﯿﭘ كﻮﻠﺑ ﻖﻤﻋ ﻪﻨﯿﻬﺑ رد راﺬﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻞﻣاﻮﻋ زا يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ يزﺎﺳ ﺪﺷﺎﺑ
.
3.
ﻮﺷزﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﻠﻗا ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ ﺢﻟﺎﺼﻣ و
ﻤﯿ رﺪ هراﺪﺟ يﺎﻫ ﺣ ﻪﺑ فﺮﺸﻣ طﺎﯿ
يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﻣ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ هﺮﻬﺑ رد ﯾﺪﻨﻣ زا ﻪﻨﯿﻬﺒ
ژﺮﻧا ي ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ .
1 - 5 - ﺶﻫوﮋﭘ فاﺪﻫا
1.
ﻮﮕﻟا ﻦﻬﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ي
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺣاﺮﻃ رد ﯽ ﻊﻤﺘﺠﻣ يﺎﻫ ﻧﻮﮑﺴﻣ ﯽ ﺮﺻﺎﻌﻣ .
2.
ﺣاﺮﻃ ﯽ ﻧﻮﮑﺴﻣ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﯽ
) ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻢﮐاﺮﺗ (
ﻮﮕﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ي
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي هﺮﻬﺑ ﺖﻬﺟ رد ور
ي ﻬﺑ ﻪﻨﯿ ژﺮﻧا زا ي .
3.
ﺘﺳد ﯽﺑﺎﯿ ﻬﺑ ﻪﺑ ﻪﻨﯿ دﺎﻌﺑا تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ و ﺣ
طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﻊﻤﺘﺠﻣ رد يﺎﻫ
ﻧﻮﮑﺴﻣ ﯽ ور ﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻢﮐاﺮﺗ دﺮﮑﯾ
ﺎﭘ يراﺪﯾ ژﺮﻧا ي .
1 - 6 - ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﯿﻤﻫا و تروﺮﺿ
ﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ناﺰﯿ
ﺎﺿﺎﻘﺗ و ﻪﺿﺮﻋ ي
ﻧﻮﮑﺴﻣ ﺶﺨﺑ ﯽ
ﺮﻬﺷ رد ﺎﻫ ي زوﺮﻣا
،ي ا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﺎﺑ و ﻦﯾ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ هﺪﻤﻋ ﻪﮐ يﺎﻫ
ﺮﻬﺷ ي ﺣاﺮﻃ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻢﮐاﺮﺗ رد ﯽ
ﻣ اﺮﺟا و ﯽ ﺣاﺮﻃ ،ﺪﻧﻮﺷ ﯽ
ﻧﻮﮑﺴﻣ هزﻮﺣ رد ﯽ
روﺮﺿ ي ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽ ﺪﺳر . ﻮﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﯾ
و
ﻮﻫ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﯾ
ﺶﺨﺑ رﺎﻤﻌﻣ ي ا ﻦﻬﮐ ﯽﻧاﺮﯾ د عﻮﺿﻮﻣ يﺮﮕﯾ
ﺘﺧﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا زﺎﺳﻮ
ﺎﻫ ي ﻮﻧ ﻦﯾ دﺎﻧ هﺪﯾ ﻫﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ يرﺎﻤﻌﻣﻮﺘﺳﺎ
ﻋﻮﻧ رﺎﭼد ار ﺎﻣ زوﺮﻣا ﯽ
ﺑ ﯽ ﯽﺘﯾﻮﻫ ﻫدﻮﻤﻧ ﺖﺳﺎ . ﮏﯾ ا زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾ
رﺎﻤﻌﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ي
ا ﻦﻬﮐ
،ﯽﻧاﺮﯾ ﻮﺑ هﮋﯾ ﻠﻗا رد ﻢﯿ
ﻣﺮﮔ ﺮﻬﺸﮑﺸﺧﻮ ﯽﯾﺎﻫ
ا رﻮﺤﻣ ﻪﮐ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﯾ
ﺣ ،ﺖﺳا ﺶﻫوﮋﭘ طﺎﯿ
ﺰﮐﺮﻣ ي ﺖﺳا .
زا ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﯽ ﺧا ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد ﻪﮐ ﺮﯿ
ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮﺜﮐا ﻪﺟﻮﺗدرﻮﻣ ي
ﺘﻌﻨﺻ ﯽ ﭘ ﻪﺘﻓﺮﺸﯿ ﻬﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻪﻨﯿﻬﺒﺜﺤﺑ،ﺖﺳﺎ
-
زﺎﺳ ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﻟد ﻪﺑ ﻞﯿ ﺎﺧذ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﯾ
ژﺮﻧا ي ﺎﺧذ ندﻮﺑ دوﺪﺤﻣ و نﺎﻬﺟ ﺮﯾ
ﺴﻓ ﯽﻠﯿ ﮔدﻮﻟآ و ﯽ يﺎﻫ ﺷﺎﻧ ﯽ ﻣ نآ زا ﯽ -
ﺪﺷﺎﺑ . ا زا ﻦﯾ ﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ور يﺎﻫوﺮﯿ
ﺒﻃ ﯽﻌﯿ و و ﯽﮔﮋﯾ ﺎﻫ ي ﻠﻗا ﮏﯿﯿﻤﯿ ﺤﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻂﯿ
ﮔﺪﻧز ﯽ ﺎﻀﻓ ﻪﺑ ار ﯽﯾ
هدﻮﺳآ
ﺪﺒﺗ ﻞﯾ ﺪﻫاﻮﺧ يژﺮﻧﺎﻓﺮﺼﻤﺸﻫﺎﮐرﺪﻬﮑﻠﺑ،دﺮﮐ ﻧ
ﺰﯿ ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ﻧاواﺮﻓ ﯽ ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺷاد . ﻦﯾازا ﺣاﺮﻃ ور ﯽ رﺎﻤﻌﻣ ي ﻠﻗا ﺎﺑ زﺎﺴﻤﻫ
؛ﻢﯿ
ﺪﻨﯾآﺮﻓ ي ﺑو ﺖﺧﺎﺳ نﺎﻣز لﻮﻃ رد ،ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ نآ ﯽﻃ ﻪﮐ ﯽﻣ ﺐﯿﺳآ ﺪﺣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﺑ يرادﺮﺑ هﺮﻬ
د زا ،ﺪﻨﻨﯿﺑ ﺮﮕﯾ
روﺮﺿ تﺎﯾ ﺎﻫﺎﻀﻓ ﺖﺧﺎﺳ ي
رﺎﻤﻌﻣ ي ﺖﺳا .
1 - 7 - ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ
نﺎﻄﻠﺳ ﺞﯾﺎﺘﻧ،هداز ﺎﺘﺳار رد ﻪﮐ ار دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ
ي ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾ ﻪﺘﺳد و يﺪﻨﺑ ﺎﻫﺎﻀﻓ عاﻮﻧا ي
ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ ي
ﺘﻨﺳ ﯽ ا ﯽﻧاﺮﯾ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﻟﺎﻘﻣرد،ﺖﺳا
يا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﻞﮑﺷردﺎﯿﻓاﺮﻐﺠﺸﻘﻧ ﻪﻧﺎﺧرﺪﻃﺎﯿﺤﻋاﻮﻧﺎﯾﺮﯿﮔ
ناﺮﯾﺎﯿﺘﻨﺴﯾﺎﻫ
"
ﯽﻤﻬﺋارا ﺪﻫد ﺑ و نﺎﯿ ﻣ ﯽ -
ﺪﻨﮐ ﻪﻧﺎﺧ ﻪﮐ ﺎﻀﻓوﺎﻫ ﺮﯿﺛﺎﺘﺘﺤﺗ،ﺎﻫ ﺪﭘ
هﺪﯾ يﺎﻫ ﻓاﺮﻐﺟ
،ﯽﯾﺎﯿ ﻪﺘﺳد ود رد ي
ﺎﻫﺎﻀﻓ ﮏﯿﯾ ﻮﺳ ﻪﯾ ﺎﻫﺎﻀﻓ و ي ﻮﺳود ﻪﯾ راﺮﻗ ﺪﻧراد .
ﻪﺘﺳﺪﻣاﺪﮐﺮﻬﻬﮐ ﺪﻨﺑ
ي ﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار دﻮﺧ صﺎﺧ ﯽ
دﻮﺷ . و ي ﻨﭽﻤﻫ ﻦﯿ ﺣ عاﻮﻧا طﺎﯿ ﻪﻧﺎﺧ رد يﺎﻫ ﺘﻨﺳ ﯽ ﻪﺑ ،ار 10 عﻮﻧ
ﺣ
،يﺰﮐﺮﻤﻃﺎﯿ لادﻮﮔ
،تﻮﻠﺨﻃﺎﯿﺣ،نﺎﺘﺴﺠﻧرﺎﻧ،ﻪﭽﻏﺎﺑ ﺑﺎﺘﻬﻣ ،نﺎﺘﺴﺑاﺮﺳ
،ﯽ ﺣ ،ﺪﻨﺑرﺎﻬﺑ طﺎﯿ
ﺎﺟ
،ﯽﺒﻧ رﻮﺼﺤﻣ مﺎﺑ و ﻪﻃﻮﺤﻣ
ﻪﺘﺳد يﺪﻨﺑ ﻊﻣﺎﺟ ﻪﮐ دﺮﮐ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺘﺳد يﺪﻨﺑ ﻦﺘﻣ رد يﺎﻫ رﺎﻤﻌﻣ ي ا ﯽﻧاﺮﯾ ﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽ
ﺪﯾآ ) نﺎﻄﻠﺳ ،هداز 1390 .(
ﺣ يرﺪﯿ رد
ﻪﻟﺎﻘﻣ يا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺣ طﺎﯿ ﻤﻋ ﻖﯿ ﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﯾ
اﺮﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ مﺮﻓ ي
ﻠﻗا ﻢﯿ ﺑ
،ﯽﻧﺎﺑﺎﯿ ﻪﻣﺪﻘﻣ يا اﻮﻫ ﺖﮐﺮﺣ تاﺮﺛا ﺮﺑ )
ﻪﻧﻮﻤﻧ
درﻮﻣ ي ﺮﻬﺷ دﺰﯾ (
"
ﺎﺑ ﺳرﺮﺑ ﯽ 41 ﻪﻧﺎﺧ زا درﻮﻣ يﺎﻫ
اراد ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺮﻬﺷ
،دﺰﯾ ﺛﺎﺗ بﺎﺑ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﺮﯿ
ﺑآ يورﺮﺑاﻮﻫﻮ
رﺎﻤﻌﻣ ي ا ﻦﯾ ﻠﻗا ﻢﯿ ﻬﺘﺧادﺮﭘ طﺎﯿﺤﺑﻮﻠﻄﻤﺗاﺮﺛاﻮﺘﺳﺎ يﺎﻫ
ﺰﮐﺮﻣ ي ور ﺮﺑ ار ي ﺎﺳآ ﺶﯾ ﺗراﺮﺣ ﯽ ﺳرﺮﺑ نﺎﻨﮐﺎﺳ ﯽ
ﻣ ﯽ ﺪﯾﺎﻤﻧ
)
Heidari, 2010
.(
ﻤﻫ رد ﻦﯿ ﺸﻫوﮋﭘ ﺎﺘﺳار ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﻧاﻮﺧزﺎﺑ ﯽ ﻘﻧ ﺶ هﺪﺸﻤﮔ ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺘﺳد رد ﯽﺑﺎﯿ رﺎﻤﻌﻣ ﻪﺑ ي
ﺎﭘ راﺪﯾ
"
ﺪﻤﺣا اﺮﻫز ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ي
ﻫﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻖﯾﺮﻃزا،ﺖﺳﺎ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي درﻮﻣ ي ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺮﻬﺷ
،دﺰﯾ ﮐ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻔﯿ
و
ﻋ تاﺪﻫﺎﺸﻣ
،ﯽﻨﯿ ﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﯽ ﺎﭘ ﻞﺻا ﺶﺷ يراﺪﯾ
نآ رد ﻪﺠﯿﺘﻧ،ﺎﻫ ﻬﺘﻓﺮﮔ
يﺎﻫﺎﻀﻔﻬﮑﺘﺳﺎﻫﺪﺸ ﺣ و زﺎﺑ
طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺸﻘﻧ ﯽ
رﻮﺤﻣ ي
رﺎﻤﻌﻣ ﻖﻠﺧ رد
ي ﻣﻮﺑ
ﯽ ﺎﭘ
راﺪﯾ ﺮﻬﺷ
دﺰﯾ ﻪﺘﺷاد
ﺪﻧا .
يراﺪﯾﺎﭙﻘﻘﺤﺗﺮﺘﺴﺒﻬﮑﻠﺑ،ﺖﺳارﻮﺤﻤﯾراﺪﯾﺎﭙﺷدﻮﺧﺎﻬﻨﺘﻬﻨﯾﺰﮐﺮﻤﻃﺎﯿﺣرﺎﺘﺧﺎﺴﯿﻨﻌﯾ ﻮﺑ يرﺎﻤﻌﻣ رد
ﻢﻫاﺮﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯾا دﺪﻣ ﻪﺑ ﯽﻣ
ﻫﺪﺷ ﺖﺳﺎ )
،يﺪﻤﺣا 1391
.(
ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽ
ﺮﻗﺎﺑ ﻪﮐ ي ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ نارﺎﮑﻤﻫ و
"
ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ﻪﺳﺪﻨﻫ ي ﺣ طﺎﯿ ژﺮﻧا بﺬﺟ رد ي
ﺷرﻮﺧ يﺪﯿ ﻠﻗا رد ﻢﯿ ﻣﺮﮔ ﮏﺸﺧﻮ
"
ﻦﯾﺎﻬﺑ،ﺪﻧداﺪﻣﺎﺠﻧا ﺘﻧ
ﻪﺠﯿ ﺳر ﺪﻧﺪﯿ ﮔراﺮﻗ ﺖﻬﺟ و ﻪﺳﺪﻨﻫ ﻪﮐ يﺮﯿ
ﺴﺑ ﺮﺼﻨﻋ ود رﺎﯿ
رد ﻢﻬﻣ
ﻬﺑ ﻪﻨﯿ يزﺎﺳ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﺣ رد طﺎﯿ ﺎﻫ ﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﯿ
ﻘﺘﺴﻣ ﻢﯿ ﺑآ ﻢﯿﻠﻗاواﻮﻫﻮ ﻣ
ﯽ ﺷﺎﺑ ﻨ ﺪ )
Bagheriet al., 2014
.(
ﻋراز ﯽ ﻣ و نﺎﻘﻫدﺮﯿ ﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد
ناﻮﻨ
"
ﻮﮕﻟا ﺶﻘﻧ ي
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺪﻌﺗ رد ﻞﯾ اﺮﺷ ﻂﯾ ﻠﻗا ﺖﺨﺳ ﻢﯿ
ﻣﺮﮔ دﺰﯿﻬﻘﻄﻨﻤﮑﺸﺧﻮ
"
ﺮﻃ زا ﻖﯾ ﺒﺷ ﻪﯿ يزﺎﺳ ﭙﻣﺎﮐ
،يﺮﺗﻮﯿ ﻪﻧﺎﺧ ود ي ﺘﺷدﺮﻗﺎﺑ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﯽ
ﺮﻬﺷ رد دﺰﯾ
ﻣ ﺮﻈﻧ زا ار ناﺰﯿ
ژﺮﻧا ي ﺷرﻮﺧ يﺪﯿ رد ﯽﺘﻓﺎﯾ ﮑﻔﺗ ﻪﺑ ﮏﯿ هراﺪﺟ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣدرﻮﻣدﺎﺒﺷزووﺎﻫ ﺳرﺮﺑ و
ﯽ ﺪﻧدادراﺮﻗ .
ﺒﺷ ﻪﯿ يزﺎﺳ ﺗراﺮﺣ رﺪﯿ مﺮﻧ -
ﺖﮑﺗﻮﮐاراﺰﻓا ﻪﯿﺒﺷو١
زﺎﺳ ي مﺮﻧ رد دﺎﺑ شزو راﺰﻓا
ﺖﻨﺋﻮﻠﻓ ﺖﻓﺮﯾﺬﭙﻣﺎﺠﻧا٢
. ﺎﺘﻧ ﺞﯾ ا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻦﯾ ﻮﮕﻟا ﻪﮐ ﺖﺳا ي
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي
ﻫدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻧﺎﺧرﺪﻫﺪﺸ ي
ﺎﺳآ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﯽﺸﯾ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺗ ي ﻪﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ي
ﺘﺷدﺮﻗﺎﺑ ﯽ ﻣ اراد ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) ﻋراز ﯽ و
ﻣ
،نﺎﻘﻫدﺮﯿ 1394
.(
ز نﺎﯿﻠﻨﯾ ﻧ تﻮﺧا و ﺰﯿ
ﺎﻘﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﺴﯾ
ي ﺒﻄﺗ ﯽﻘﯿ ﻮﮕﻟا ي رﺎﺘﺧﺎﺳ ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺮﻬﺷ ود رد دﺰﯾ
و
ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻒﺸﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ لﻮﻓزد يﺎﻫﺰﯾﺎﻤﺗوﺎﻫ
ﻮﮕﻟا ي ﺣ طﺎﯿ ﻠﻗا ود رد ﻢﯿ
ﻣﺮﮔ ناﻮﻨﻋﺎﺑدﻮﺨﺸﻫوﮋﭘرد،بﻮﻃﺮﻣﻮﻣﺮﮔﻮﮑﺸﺧﻮ
"
ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺣ
طﺎﯿ ﻪﻧﺎﺧ رد يﺎﻫ ﺮﺠﻗ ي ﻠﻗا ﻢﯿ ﻣﺮﮔ ﺮﮔﻮﮑﺸﺧﻮ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﺑ ﺰﮐﺮﻤﺗ ﺎﺑ بﻮﻃﺮﻣ و م
ي
» ﺣ ﺎﯿ ﻃ ﺰﮐﺮﻤ ي
«،
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ -
ي درﻮﻣ ي : ﻪﻧﺎﺧ دﺰﯿﯾﺎﻫ لﻮﻓزد و
"
ﺻﻮﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻔﯿ
- ﺒﻄﺗ ﯽﻘﯿ ﺳرﺮﺑ و بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ و ﯽ
ﻪﻧﻮﻤﻧ هد ي درﻮﻣ ي ود ﺮﻫ زا
ا ﻪﺑ ﺮﻬﺷ ﻦﯾ ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺘﺳد ﺪﻨﺘﻓﺎﯿ ا دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﮐ ﻦﯾ
ﻠﻗا ود ﺮﻫ رد ﻪﮐ
،ﻢﯿ ﺣ طﺎﯿ هﺪﻨﻫد مﺎﻈﻧ ﺶﻘﻧ و ﻢﻬﻣ ﺮﺼﻨﻋ ي
و ﺖﺳا ﻪﻧﺎﺧ
ﻣ ﯽ ناﻮﺗ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﺴﮑﯿﯾا ﺎﻤﻧﺎﺟ زا
ﯽﯾ ﺣ طﺎﯿ ﻠﻗا ود ﺮﻫ رد
،ﺖﻓﺎﯿﻤﯿ توﺎﻔﺗ ﺎﻣا
يﺎﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ ي ﻮﮕﻟا رد ي ﻋﺎﻔﺗرا
،ﯽ واز ،ﻖﻤﻋ ﻪﯾ
ي
د ﺪﯾ ﺣ ﻪﺑ
،طﺎﯿ ﺎﻀﻓ ﺪﺻرد و تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ ي
ﺣ رد زﺎﺑ طﺎﯿ
ﺎﻬﻧ رد و ﺖﯾ هراﺪﺟ ﺢﻟﺎﺼﻣ ي
ﺣ
،طﺎﯿ ﺮﻣا ي ﺑﺎﻨﺘﺟا ﺮﯾﺬﭘﺎﻨ ﻼﻣﺎﮐ و
روﺮﺿ ي ﺖﺳا )ز نﺎﯿﻠﻨﯾ ،تﻮﺧا و 1396
(.
رد ا ﻦﯾ ﺳ ﺎﺘﺳار ﯽﻠﻔ يا ﺸﻫوﮋﭘ رد ،نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺘﻨﺳ ﯽ ا ﯽﻧاﺮﯾ ﻠﻗادﺮﺧ حﻼﺻا ﺖﻬﺟ رد ﻢﯿ
ﺎﺑ
ﻬﺟﻮﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﺒ
،يﺮﯿﮔ ﺖﺒﺴﻧ و ،دﺎﻌﺑا ﺎﻫ
"
ﻖﯾﺮﻃزا ﻠﻤﻋ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽ
ﺰﺠﺗ و ﻪﯾ ﻠﺤﺗ و ﻞﯿ ﻪﻧﺎﺧ يﺎﻫ اراد ي ﺣ
،يﺰﮐﺮﻤﻃﺎﯿ ﻪﺋارا ﺎﺑ
-
ي رادﻮﻤﻧ و لواﺪﺟ ﻦﯾﺎﻬﺑ،ﺎﻫ
ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺘﺳد ﺪﻨﺘﻓﺎﯿ ﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻪﮐ طﺎﯿ
يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي و ﻖﻤﻋ ،هزاﺪﻧا ،ﺖﻬﺟ ﻪﻠﻤﺟ زا ...
ﻬﺑ رد ﻪﻨﯿ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
نآ و ﺪﻧﺮﺛﻮﻣ ﯽﻣارﺎﻫ
ناﻮﺗ ﻤﻌﺗ زوﺮﻣا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﻦﮑﺴﻣ ﻪﺑ ﻢﯿ
ﻫدﺎﻔﺘﺳا نآ زا و هداد دﻮﻤﻨ
)
Soflaei,
.(2015
نآ ،فﺪﻫ ﻦﯾا يﺎﺘﺳار رد ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد ﺎﻫ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ
"
ﻪﻧﺎﺧ طﺎﯿﺣ ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ ﯽﺣاﺮﻃ لﺪﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ راد
راﺪﯾﺎﭘ : ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد يدرﻮﻣ ي ناﺮﯾا ﮏﺸﺧ و مﺮﮔ ي
"
بﺎﺘﮐ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﻧﺎﺧ
ﻪﺳ ،ﯽﻧاﺪﯿﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ و يا
ﻪﻧﺎﺧ طﺎﯿﺣ ﯽﺘﻨﺳ ي نآ و هدﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا نﺎﻣﺮﮐ و دﺰﯾ ،نﺎﺷﺎﮐ ﺮﻬﺷ ﻪﺳ زا ﮏﯾ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد راد
ﻣ ﺮﻈﻧ زا ار ﺎﻫ ناﺰﯿ
ﺖﻬﺟ ،تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ و ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ و بآ ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ يﺎﻫﺎﻀﻓ و ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫﺎﻀﻓ ﺖﺒﺴﻧ ،عﺎﻔﺗرا ،يﺮﯿﮔ
ﯽﻣ راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺪﻨﻫد
)
Soflaei et al., 2017
.(
و ي ﻨﭽﻤﻫ ﻦﯿ ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ﮔراﺮﻗ هﻮﺤﻧ يﺮﯿ
ﻒﻠﺘﺨﻣ لﺎﮑﺷا و
ﺣ
،طﺎﯿ ﻤﻋ رد دﺮﮑﻠ ﺗراﺮﺣ ﯽ ﻣ و ناﺰﯿ ﺎﺳ ﻪﯾ يزاﺪﻧا آ ﻠﻗا رد ن ﻢﯿ ا بﻮﻃﺮﻣ و مﺮﮔ ناﺮﯾ
"
ﻪﻧﺎﺧ هد ي اراد ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و هدﺮﮐ بﺎﺨﺘﻧا نﺎﻣﺮﮐ رد ار توﺎﻔﺘﻣ راﺰﻓا
يﺎﻫ ﺒﺷ ﻪﯿ زﺎﺳ ژﺮﻧا ي د ﻦﯾاﺰﯾ رﺪﻠﯿﺑ ﻣ ﮏﺗﻮﮐا و٣
ناﺰﯿ ﺎﺳ ﻪﯾ يزاﺪﻧا
ﺳرﺮﺑ ار رﻮﻧ و
،ﯽ ﺎﻘﻣ درﻮﻣ و ﻪﺴﯾ
راﺮﻗ ﺖﺳا هداد .
ﺘﻧ ﺞﯾﺎ ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ ﺪﻫد ﻪﮐ : ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﻌﺑﺮﻣ ﯽ ﺮﺘﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﻞﮑﺷ ي
ﺖﺒﺴﻧ
ﺣ ﻪﺑ طﺎﯿ يﺎﻫ ﻄﺘﺴﻣ ﻞﯿ اﺰﻓا ؛ﺪﻧراد ﻞﮑﺷ ﺶﯾ
هراﺪﺟ عﺎﻔﺗرا ي
ﺣ
،طﺎﯿ ﺎﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﯾ
يزاﺪﻧا ﺎﺳآ و ﺶﯾ ﺗراﺮﺣ ﯽ ﻬﺴﺗ ار ﻞﯿ
ﻣ ﯽ ﺪﺸﺨﺑ اﺰﻓا و ﺶﯾ واز ﻪﯾ ﯾ راﺮﻘ يﺮﯿﮔ ﺣ طﺎﯿ ﺛﺎﺗ ،لﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﯿ
ﻔﻨﻣ ﯽ ور ﺮﺑ ي ﻣ ناﺰﯿ ﺎﺳآ ﻪﺟرد ﺶﯾ
ﺗراﺮﺣ ﯽ
د درا )
Soflaei, 2017
.(
و و ﺲﻧا
،ناﺪﻠﯾ ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ﺣ ﻞﮑﺷ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ژﺮﻧا بﺬﺟ ﺮﺑ ي
ﺷرﻮﺧ يﺪﯿ هﺮﻬﺑ و يرو ژﺮﻧا ي ﻠﻗا رد ﻢﯿ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ
"
ﺳر رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ نﺪﯿ
ﻬﺑ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﻨﯿ
ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ
؛ي ﺗراﺮﺣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽ
ﺎﺳآ و ﺶﯾ ﺗراﺮﺣ ﯽ رد ار 7 ﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ لﺎﮑﺷا زا عﻮﻧ
،طﺎﯿ ﻪﺳ رد ﻢﯿﻠﻗا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ راﺰﻓا
يﺎﻫ ﺒﺷ ﻪﯿ زﺎﺳ
ژﺮﻧا
،ي ﻠﺤﺗ ﻞﯿ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ و ﯽ
هدادراﺮﻗ ﺪﻧا . ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮐﺎﺣ ﯽ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ي
ژﺮﻧا ي ﻧ درﻮﻣ زﺎﯿ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﻪﻧﻻﺎﺳ
زاﻮﻣ
،ي اﺰﻓا ﺎﺑ ﺶﯾ ﺣ لﻮﻃ طﺎﯿ اﺰﻓا ﺶﯾ ﻣ ﯽ
،ﺪﺑﺎﯾ ﻟو ﯽ ا ﻦﯾ ﻤﻫ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﺮﻣا ﻪﺸﯿ
ﺤﺻ ﺢﯿ ﻫدﻮﺒﻧ ﺖﺳﺎ . دﺎﻌﺑﺎﻬﭼﺮﻫ ﺣ
طﺎﯿ -
يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي دﺰﻧ ﻊﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﮏﯾ
ﺮﺗ ﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ناﺰﯿ ﺎﺳ ﻪﯾ يزاﺪﻧا ﺑ ﺮﺘﺸﯿ هرود رد ي ﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﻪﺘﺸﮔ ﺐﺟﻮﻣ ار لﺎﺳ مﺮﮔ ﯽ
ژﺮﻧا ﺮﺘﻤﮐ فﺮﺼﻣ ي
دراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ﻪﻧﻻﺎﺳ )
Enes& Vildan, 2014
.(
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺐﯾﺪﻟا ﺪﻟﺎﺧ رﺎﺘﺴﺟ رد ،
ي ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
١Ecotect
٢Fluent
3DesignBuilder
"
ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ﺖﺒﺴﻧ و عﺎﻔﺗرا يﺎﻫ
ﺣ طﺎﯿ ﺮﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ يژ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يﺎﻫ
ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﭼ ي
اراد ي ﻮﻬﺗ ﻪﯾ ﺒﻃ ﯽﻌﯿ ﻠﻗارد ﻢﯿ ﺑ ﯽﻧﺎﺑﺎﯿ
"
زا
ﺮﻃ ﻖﯾ مﺮﻧ راﺰﻓا يﺎﻫ ﺒﺷ ﻪﯿ زﺎﺳ ژﺮﻧا ي د ﻦﯾاﺰﯾ رﺪﻠﯿﺑ ژﺮﻧا و ي سﻼﭘ ﻠﺤﺗ و ﻞﯿ ﺎﺘﻧ ﺞﯾ نآ ﻦﯾﺎﻬﺑﺎﻫ ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺘﺳد ﺪﻨﺘﻓﺎﯿ ﻪﻧﺎﺧ ﻪﮐ يﺎﻫ
ﺣ طﺎﯿ راد اراد ي ﻮﻬﺗ ﻪﯾ ﺤﻣ رد ،عﻮﺒﻄﻣ ﻂﯿ
ﯾﺎﻫ ﯽﻧﺎﺑﺎﯿﺒ
، ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ دﻮﺒﻬﺑ ﯽ
ﻓﺮﺻ رد ار ﻪ
ﯽﯾﻮﺟ ﻣ ناﺰﯿ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
نﺎﺸﻧ
ﻤﻧ ﯽ ﺪﻨﻫد . ﻟﺎﺣ رد ﯽ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻪﮐ يﺎﻫ
اراد ي ﺣ يﺰﮐﺮﻤﻃﺎﯿ ﺑ لﻮﻃ ﺎﺑ
ﺮﺘﺸﯿ د يﺎﻫراﻮﯾ ﺣ فاﺮﻃا طﺎﯿ
نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﮐ
اراد ي ﺮﺘﻤﮐ لﻮﻃ ي
ﺴﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ رﺎﯿ
ﺮﺘﻬﺑ ي ﺪﻧراد . نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﯽﯾﺎﻫ
ﺑ ﻖﻤﻋ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿ زا 12 رﺪﻫ ﺐﺟﻮﻣ ﺮﺘﻣ ژﺮﻧا ﺖﻓر
ي
ﺑ يﺮﺘﺸﯿ ﻣ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ )
El-Deeb, 2014
.(
ا رد ﻦﯾ ﺸﻫوﮋﭘ ﺎﺘﺳار ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ﺣ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ طﺎﯿ
ﻣ رد ناﺰﯿ رد ﺖﻓﺎﯾ ژﺮﻧا ي
ﺷرﻮﺧ يﺪﯿ ﻧ درﻮﻣ زﺎﯿ ﺑآ رد ياﻮﻫﻮ مر لﺪﺘﻌﻣ
"
مﺮﻧزﺎﻫدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ ﻪﯿﺒﺷراﺰﻓا
زﺎﺳ ژﺮﻧا ي ﺰﺠﺗ و ﻪﯾ ﻠﺤﺗ ﻞﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ درﻮﻣ
،ي ﻪﺑ
ا ﻦﯾ ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺘﺳد ﺖﻓﺎﯿ ﺣ و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ ﻪﮐ طﺎﯿ
ﺎﻣﺮﮔ ﺮﺑ ﺶﯾ و ﺶﯾﺎﻣﺮﺳ ﺛﺎﺗ
ﺮﯿ ﻣ ﯽ دراﺬﮔ . ﺣ طﺎﯿ ﻤﻋ ﻖﯿ
،ﺮﺗ ا ﺎﺑ دﺎﺠﯾ
ﺎﺳ
،ﻪﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ 4
ﺪﺻرد ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﺶﻫﺎﮐ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد 12
ﺪﺻرد ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﻣ نﺎﺘﺴﻣز رد ﯽ
دﻮﺷ
)
Muhaisen& Gadi, 2006
.(
ﺸﻫوﮋﭘ رد ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ﺣ ﻞﮑﺷ رﻮﺘﮐﺎﻓ طﺎﯿ
ﺎﻣﺮﺳ رﺎﺑ رد ﯽﺸﯾ
ﺎﻣﺮﮔ و ﯽﺸﯾ ژﺮﻧا ي رد
ﻠﻗا ﻢﯿ ﻣﺮﮔ ﮏﺸﺧﻮ
"
ﻖﯾﺮﻃزا ﺒﺷ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﯿ
يزﺎﺳ ﺎﻣﺮﮔ ﯽﺸﯾ ﺪﻨﭼ ﻦﯾ ﺣ عﻮﻧ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ضﺮﻋ و لﻮﻃ ﺎﺑ
ﺘﻧ ﻪﺘﻓﺮﮕﻬﺠﯿ ﻫﺪﺷ
طﺎﯿﺤﻬﮑﺘﺳﺎ يﺎﻫ
ﺰﮐﺮﻣ ي ﺖﺣﺎﺴﻣ ﺎﺑ 100
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ضﺮﻋ ﻪﺑ لﻮﻃ ﺖﺒﺴﻧ و
2 ﺮﺘﻤﮐ ، ﻦﯾ رﺎﺑ
ﺎﻣﺮﮔ ﯽﺸﯾ ﺎﻣﺮﺳ و ﯽﺸﯾ ﺣ و ﺪﻧراد ار طﺎﯿ
يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺖﺣﺎﺴﻣ ﺎﺑ 200
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ﻪﺑ لﻮﻃ ﺖﺒﺴﻧ و
ضﺮﻋ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 2/
0 ،
ﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿ ﺎﻣﺮﮔ رﺎﺑ
ﯽﺸﯾ ﺎﻣﺮﺳ و ﯽﺸﯾ ﻣ اراد ار ﯽ
ﺑ ﺪﻨﺷﺎ )
Manioglue&Koçlar Orala, 2015
.(
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺎﭘ يراﺪﯾ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽ ز و ﺖﺴﯾ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻪﻧﺎﺧ رد
يﺎﻫ ﺘﻨﺳ ﯽ اراد ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﭼ ﻦﯿ ا و ناﺮﯾ
"
ﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻌﺑا ﯽ
و ز ﺖﺴﯾ -
،ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻠﺻا ﺮﺻﺎﻨﻋ و
ﯽ ﻪﻧﺎﺧ يﺎﻫ اراد ي ﺣ طﺎﯿ ﺳ ﯽﺘﻨ ا رد ناﺮﯾ ﭼ و ﻦﯿ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾ ﺮﻃ زا ﺲﭙﺳ و هﺪﺷ ﻖﯾ
ﺰﺠﺗ ﻪﯾ ﻠﺤﺗ و
،ﻞﯿ
ﺎﻘﻣ ﻪﺴﯾ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و
،يا ﻪﻧﺎﺧ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ يﺎﻫ
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي راد ﭼ ﯽﻨﯿ ا و
،ﯽﻧاﺮﯾ ﺳر ﺖﻬﺟ رد نﺪﯿ
ﺎﭘ ﻪﺑ يراﺪﯾ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽ ز و ﺖﺴﯾ ﺤﻣ ﯽﻄﯿ ژﺮﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ و
،ي اﺮﺑ ي ﺘﺧﺎﺳ رد هدﺎﻔﺘﺳا زﺎﺳﻮ
يﺎﻫ ﺪﺟ ﺪﯾ راﺮﻗ سﺮﺘﺳد رد هداد
ﻫﺪﺷ ﺖﺳﺎ )
Soflaei, 2016
.(
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﻦﺴﯾﺎﻫﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
"
ﻪﯿﺒﺷ ﻪﯾﺎﺳ يزﺎﺳ و بآ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد طﺎﯿﺣ يزاﺪﻧا
ﯽﯾاﻮﻫ
"
بﺎﺨﺘﻧا زا ﺲﭘ 4
ﻢﯿﻠﻗا ﻪﯾﺎﺳ ناﺰﯿﻣ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار يزاﺪﻧا
راﺰﻓا ﻪﯿﺒﺷ يﺎﻫ ﺮﺑ يژﺮﻧا زﺎﺳ
ﻢﯿﻠﻗا ﻦﯾا رد ،عﺎﻔﺗرا و ضﺮﻋ ،لﻮﻃ ظﺎﺤﻟ زا يﺰﮐﺮﻣ طﺎﯿﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا يور ﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ و هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪ
ﻪﯾﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻘﻈﻨﻣ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ضﺮﻋ و لﻮﻃ و ﺪﯿﺷرﻮﺧ يﺮﯿﮔراﺮﻗ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ يزاﺪﻧا
ﻪﺑ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ي
ﻪﻨﯿﻬﺑ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ ﻢﯿﻠﻗا ﺮﻫ رد و دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ ﺰﯿﻧ طﺎﯿﺣ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ طﺎﯿﺣ دﺎﻌﺑا ي
)
Muhaisen, 2005
.(
يو
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺮﮕﯾد يا
"
ﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﺗﺎﯿﺿﺎﯾر لﺪﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رﻮ
ﻪﯾﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ي طﺎﯿﺣ رد رﻮﻧ ﺖﻓﺎﯾرد و يزاﺪﻧا
يﺎﻫ
هﺮﯾاد يﺰﮐﺮﻣ ﻞﮑﺷ يا
"
لﺪﻣ و ﯽﺿﺎﯾر تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ يﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ يزﺎﺳ
ﻪﯾﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻧا -
طﺎﯿﺣ يزاﺪﻧا هﺮﯾاد يﺎﻫ
نآ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ ﻪﺑ ﻞﮑﺷ يا دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ ﺪﯿﺷرﻮﺧ يﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و ﺎﻫ
. ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺪﻫد
طﺎﯿﺣ هﺰﯾاد يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﯾﺎﺳ رد يﺮﺘﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﻖﻤﻋ ﻢﮐ ﻞﮑﺷ يا
ﺪﻧراد نﺎﺘﺴﻣز رد رﻮﻧ ﺖﻓﺎﯾرد و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد يزاﺪﻧا .
ﻪﯾﺎﺳ ﺎﻬﻨﺗ ﺮﮔا ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد طﺎﯿﺣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻬﻣ ﺎﻣ ياﺮﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد يزاﺪﻧا
ﺪﻧراد يﺮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻖﯿﻤﻋ يﺎﻫ
)
Muhaisen& Gadi, 2005
.(
ﻪﻟﺎﻘﻣ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
"
ﺗ ﻪﯾﺎﺳ ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ يﺰﮐﺮﻣ طﺎﯿﺣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﯿﺛﺎ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يزاﺪﻧا
ي
قاﺮﻋ ،داﺪﻐﺑ رد ﯽﺑﺮﺠﺗ
"
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا لﺪﻣ ياﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ و دﺎﻌﺑا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ،ﯽﺑﺮﺠﺗ و يا
-
طﺎﯿﺣ يزﺎﺳ مﺮﻧ رد يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ
ﻪﯿﺒﺷ راﺰﻓا ﻪﺒﺳﺎﺤﻣرﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يژﺮﻧا زﺎﺳ
ﻪﯾﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ي ،طﺎﯿﺣ يزاﺪﻧا
ﺖﺳد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ
ﺮﺛﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﯽﻣ لﻮﻃ ﻪﺑ ضﺮﻋ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﮏﯾ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ،ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا سﺎﺳا ﺮﺑ ار ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ي
ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻪﯾﺎﺳ ناﺰﯿﻣ نآ ﻖﯾﺮﻃ زا ناﻮﺗ ﺶﯿﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ رد ار يزاﺪﻧا
دﻮﻤﻧ ﯽﻨﯿﺑ )
Al Hafith et al.,
.(2017
رد ﺸﻫوﮋﭘ ﯽ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺎﻧاﻮﺗ ﯽﯾ ﮏﻨﺧ هﺪﻨﻨﮐ ي ﻏ لﺎﻌﻓﺮﯿ ﺣ طﺎﯿ ﻠﻗا رد ﻪﻧﺎﺧ ﻢﯿ
ﻣﺮﮔ ﮏﺸﺧﻮ : يدرﻮﻤﻬﻧﻮﻤﻨﻬﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺟﻮﻣ
"
ﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﯽ ﻪﻧﺎﺧ يا ﺲﻟ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣرﻮﻈﻨﻤﻬﺒﺴﻠﺠﻧآ ي
ﺗراﺮﺣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽ
ﺛﺎﺗ و ﺮﯿ ﺣ طﺎﯿ ور ﺮﺑ ي ﺎﻣﺮﮔ ﺶﯾ ﺎﻣﺮﺳ و ﺶﯾ ،نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾ ي ﻣ ناﺰﯿ ﺣ ﺐﺷ و زور لﻮﻃ رد تراﺮﺣ طﺎﯿ
ا نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻧ و نآ فاﺮﻃ
ﺰﯿ ﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
،نﺎﺑﺎﯿ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﻫﺪﺷ يﺎﻣﺪﻓﻼﺘﺧﺎﻬﮑﺘﺳﺎ ﺣ
طﺎﯿ دوﺪﺣ ﺎﺗ ﺐﺷ رد 8
ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
داﺮﮔ ﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻂﯿ
ﻟو ﺖﺳا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﻧﺎﺧ ﻞﺧاد ﯽ
ﺖﺒﺴﻧ
ﺧ و ﻪﻧﺎﺧ زا جرﺎﺧ ﻪﺑ نﺎﺑﺎﯿ
ﻤﻧ ﯽ ناﻮﺗ ﻗد ﺮﻈﻧ ﯽﻘﯿ ﻣﻼﻋا دﻮﻤﻨ )
Fewzi, 2007
.(
ﻠﻔﺳ ﯽ يا ﻪﻟﺎﻘﻣ رد نارﺎﮑﻤﻫ و يا
ﺑﺎ ناﻮﻨﻋ
"
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺣ طﺎﯿ ﺘﻨﺳ ﯽ ا ﯽﻧاﺮﯾ ﮋﺗاﺮﺘﺳا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ي
ﻏ ﺮﯿ ﮏﻨﺧ لﺎﻌﻓ هﺪﻨﻨﮐ
) يدرﻮﻤﻬﻧﻮﻤﻧ ﻠﻗا
ﻢﯿ ﻧ ﮏﺸﺨﻬﻤﯿ (
"
ور ﺮﺑ ي 14
ﻪﻧﺎﺧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي
اراد ي ﺣ ﻃﺎﯿ ﺰﮐﺮﻤ
،ي رد 5 ﻧ ﺮﻬﺷ ﮏﺸﺨﻬﻤﯿ ﺷ ،ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻬﺸﻣ
،زاﺮﯿ ﻣﺎﺠﻧا ﺮﺘﺷﻮﺷ و لﻮﻓزد ﺪﻧداﺪ
. ﺰﯿﻟﺎﻧآزﺎﺴﭘو
ﺳرﺮﺑ و ﯽ ور ﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ،تﺎﺒﺳﺎﻨﺗ
،تﺎﻬﺟ،ﺎﻫ ﺖﺣﺎﺴﻣ
وﺎﻫ ...
ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽﯾﻮﮕﻟا
زﺎﺴﻬﺑ ﺖﻬﺟ ي
ﻪﻧﺎﺧ ﺖﺧﺎﺳ يﺎﻫ
ﺪﺟ ﺪﯾ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻮﮕﻟا ﻪﺑ ي ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺣاﻮﻧ رد ﯽ ﻧ ﻪﻤﯿ ا ﮏﺸﺧ ناﺮﯾ ﺪﻨﻫﺪﻬﺋارا )
Soflaei, 2015
(.
ﻤﻫ رد ﻦﯿ ﻬﺳ ،ﺎﺘﺳار ﯽﻠﯿ
و دﺮﻓ
ﺸﻫوﮋﭘ رد ،نارﺎﮑﻤﻫ ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻞﻣﺎﻌﺗ لﻮﺻا رﺎﻤﻌﻣ ي ا ﯽﻧاﺮﯾ و ژﺮﻧا ي ﻮﺧ يﺪﯿﺷر زا ﺮﻈﻨﻣ ،مﺮﻓ
نرﺎﻘﺗ و ﺖﻬﺟ
،يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ درﻮﻣ ي : ﻪﻧﺎﺧ ي ﺳﺎﺒﻋ نﺎﯿ نﺎﺷﺎﮐ
"
لﺪﻣﺎﺑ يزﺎﺳ مﺮﻧ رد نوز،پﺎﭽﺘﮑﺳاراﺰﻓا يﺪﻨﺑ
مﺮﻧ رد ﺖﯾورراﺰﻓا و
ﺷرﻮﺧ ﺶﺑﺎﺗ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ يﺪﯿ
ﻘﺘﺴﻣ عاﻮﻧا رد ﻢﯿ
مﺮﻧ رد هﺪﻨﮐاﺮﭘ و راﺰﻓا
يﺎﻫ ر و ﮏﺗﻮﮐا ﺰﯾ
مﺮﻧ راﺰﻓا يﺎﻫ آ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ
،ن ﻈﻧ ﺮﯿ
رﻻﻮﺳ ﺞﯾﺎﺘﻨﻬﺑ،ﺰﻟﻮﺗردِووﺰﻟﻮﺗ ﻬﺻﻼﺧ
رﺪﻫﺪﺸ رادﻮﻤﻧﻮﻟواﺪﺟ ﺪﻨﺘﻓﺎﯿﺘﺳدﺎﻫ
ﮐﺎﺣ ﻪﮐ ﯽ ﺗراﺮﺣ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽ
ﻧﺎﺧ ﻪ -
ي ا ﯽﻧاﺮﯾ ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ زا ﻟﻮﺻا ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﺐﺟﻮﻣ ا دﺎﺠﯾ
ﻣﺎﻈﻧ ﯽ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ رد رﺎﺘﺧﺎﺳ رﺎﻤﻌﻣ ي ﺘﻨﺳ ﯽ ا ناﺮﯾ هﺪﺷ
،ﺖﺳا ﻪﮑﻠﺑ ﺮﻌﺗ ﻒﯾ هﺪﻨﻨﮐ ي ﺴﻣ يﺮﯿ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺎﻨﺑ ي ا ﯽﻧاﺮﯾ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﯽ
دﻮﺧ ار ﺎﺑ ﺤﻣ ﻂﯿ ) رد ﺖﻬﺟ ﺎﺳآ ﺶﯾ ﻧﺎﺴﻧا ﯽ ( تﺎﺒﺛا ﻣ ﯽ ﺎﻤﻧ ﺪﯾ ) ﻬﺳ ﯽﻠﯿ دﺮﻓ ،نارﺎﮑﻤﻫ و 1391
.(
ﺸﻫوﮋﭘ رد ﯽ
د ﺮﮕﯾ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
زرا ﯽﺑﺎﯾ ﺗراﺮﺣ تاﺮﺛا ﯽ
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي رد ﮏﯾ ساﺮﺗ ﻪﻧﺎﺧ يﺮﯿﺴﻣﺮﮔراد
ﺮﻃ زا ﻖﯾ ﺒﺷ ﻪﯿ يزﺎﺳ ﺗﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﯽ
"
ﺮﻃ زا ﻖﯾ ﺒﺷ ﻪﯿ -
يزﺎﺳ مﺮﻧ ﺎﺑ ﻪﯿﺒﺷراﺰﻓا زﺎﺳ
ژﺮﻧا ي ﺘﻧ ،ﮏﺗﻮﮐا ﻪﺠﯿ
ﻬﺘﻓﺮﮔ طﺎﯿﺣزﺎﻫدﺎﻔﺘﺳﺎﻬﮑﺘﺳﺎﻫﺪﺸ ﺰﮐﺮﻣ
ي ﻪﻧﺎﺧ رد يﺎﻫ اراد ي ،ساﺮﺗ
ﻮﻬﺗ ﺮﺘﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﯾ
ﺎﺳآ و عﻮﺒﻄﻣ ﺶﯾ
ﺗراﺮﺣ ﯽ ﺎﻫﺎﻀﻓ رد ﯽﯾ
ﺣ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ طﺎﯿ
ﺟوﺮﺧ ﯽ ﻣ ﺪﻧراد ﯽ دﻮﺷ . مزﻻ ﺲﭘ
ﺳا ﺖ ﻪﻧﺎﻫد يﺎﻫ ﺟوﺮﺧ ﯽ ﻓﺎﮐ ﯽ ﺣ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ طﺎﯿ
ﻬﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﻮﺸ
. ﻦﯾارد ﺸﻫوﮋﭘ ﺎﺘﺳار ﯽ
د ﺮﮕﯾ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺣ طﺎﯿ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﮏﯾ
ﮋﺗاﺮﺘﺳا ي ﻧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻞﻌﻔﻨﻣ
،ﮏﺸﺨﻬﻤﯿ )
زرا ﯽﺑﺎﯾ ژﺮﻧا ي اﺮﺷ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﻂﯾ
ﺗراﺮﺣ ﯽ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد
ﮏﯾ زﺎﺳزﺎﺑ ﻪﺳرﺪﻣ ي
هﺪﺷ (
"
ﺮﻃ زا ﻖﯾ ﺒﺷ ﻪﯿ يزﺎﺳ ﻠﺤﺗ و ﻞﯿ ژﺮﻧا رﺪﯾ زﺎﺳزﺎﺑ ﻪﺳرﺪﻣ ود ي
ندروآ ﺖﺳﺪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،هﺪﺷ
ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ﻐﺘﻣ ﺮﯿ يﺎﻫ ﺣاﺮﻃ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ
ﺎﻀﻓ ي ژﺮﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ رد زﺎﺑ ي
نآ
،ﺎﻫ ﻦﯾﺎﻬﺑ ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺘﺳد ﻪﺘﻓﺎﯿ ﺪﻧا ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻪﮐ
ﻣﺮﮔ زورﺎﺒﮑﺸﺧﻮ يﺎﻫ
ﺑﺎﺘﻓآو فﺎﺻ
؛ﯽ اﺮﺷ ﻂﯾ ﺎﺳ ﻪﯾ ي ا هﺪﺷدﺎﺠﯾ ﺣ رد
،طﺎﯿ ﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿ ﺛﺎﺗ
ﺮﯿ ﺗراﺮﺣ ﯽ ژﺮﻧا و ي اﺮﺷ رد ار ﻂﯾ
سﻼﮐ يﺎﻫ دراد سرد )
Cantón, 2014
.(
رد ا ﻦﯾ ﺴﺣ ،ﺎﺘﺳار ﯽﻨﯿ
هداز دﺮﺟﺮﻬﻣ ي ﺸﻫوﮋﭘ رد ﯽ
ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
"
ﻌﺗ ﻦﯿﯿ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﺸﺑﺎﺗ ﺖﻬﺟ يﺮﯿﮕ
اﺮﺑ ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي
ﻪﻧﺎﺧ دﺰﯿﯾﺎﻫ ) درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
: ﻟﻮﺳر ﻪﻧﺎﺧ دﺰﯿﻧﺎﯿ
(
"
رﺎﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺨﯾ
- ﻠﺤﺗ ﯽﻠﯿ ﺻﻮﺗ و
،ﯽﻔﯿ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
بﺎﺘﮐ ﻪﻧﺎﺧ يا ﻣ و
؛ﯽﻧاﺪﯿ ﻓﺮﻌﻣ ﻦﻤﺿ ﯽ
ﻟﻮﺳر ﻪﻧﺎﺧ ﯿﻧﺎﯿ
درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﺰ ي
ﺳﺮﺗ ﺎﺑ و ﻢﯿ ﺎﺳ بﺎﻘﻧ ﻪﯾ ي ﻮﺷزﺎﺑ يﺎﻫ ﺣ طﺎﯿ
نآ قﺎﺒﻄﻧا و ﻢﯾﻮﻘﺗﺎﺑﺎﻫ
ﻧ زﺎﯿ ﺎﺳ و بﺎﺘﻓآ ﻪﺑ ﻪﯾ
ﺮﻬﺷ
؛دﺰﯾ ا ﻪﺑ ﻦﯾ ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺳر هﺪﯿ ﺮﺘﻬﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾ
راﺮﻗ ﺖﻬﺟ يﺮﯿﮔ
ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ
ﺰﮐﺮﻣ ي ا رد ﻦﯾ ﻠﻗا
،ﻢﯿ 5 / 37 ﺑﻮﻨﺟ ﻪﺟرد ﯽﺑﺮﻐ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) ﺴﺣ ﯽﻨﯿ دﺮﺟﺮﻬﻣ هداز
،ي 1391 .(
ﺸﻫوﮋﭘرد ﯽ
د
،ﺮﮕﯾ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﻌﺗ ﻦﯿﯿ ﻬﺑ ﺖﻬﺟ ﻪﻨﯿ ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﻪﻧﺎﺧ يﺎﻫ هرود ي ﺷ رﺎﺟﺎﻗ زاﺮﯿ ﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ناﺰﯿ
رد ﺖﻓﺎﯾ ژﺮﻧا ﺶﺑﺎﺗ ي
ﺷرﻮﺧ يﺪﯿ
"
ﻪﮐ
ﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻟﺎﯿ ﻣﺎﺠﻧا ﺪﺣﻮﻣ و ﻞﯿﻠﺤﺗﻮﯿﺳرﺮﺑزﺎﯿﺒﯿﮐﺮﺘﯿﺷورزﺎﻫدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ،ﺪﺸ
داﺪﻌﺗ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ زا يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺨﯾدرﻮﻣ يﺎﻫ
هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ي
هرود ي ﻘﯿﻘﺤﺗ و ،رﺎﺟﺎﻗ تﺎ
و ﯽﻧاﺪﯿﻣ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ
ﻪﺘﻓﺮﮕﻬﺠﯿﺘﻧ،يا ﻫﺪﺷ
ﺮﻧﺎﺸﺑﺎﺘﻧاﺰﯿﻤﺘﻓﺎﯾردﺮﻈﻧزﺎﻬﯾواﺰﻨﯾﺮﺘﻬﺒﻬﮑﺘﺳﺎ يژ
ﻪﻬﺒﺟ رد يﺪﯿﺷرﻮﺧ ي
ﺎﻤﺷ ﻪﻧﺎﺨﯾﺰﮐﺮﻤﻃﺎﯿﺤﯿﻟ هروﺪﯾﺎﻫ
هدوﺪﺤﻣ،رﺎﺟﺎﻘﯾ ﻪﯾواﺰﯾ
25 ﻪﺟرد ﺖﺳﻻﺎﻤﺸﻬﺒﺘﺒﺴﻨﺸﺧﺮﭽﯾ )
ﯽﻟﺎﯿﻋ و
،ﺪﺣﻮﻣ 1395 .(
رد ﻪﻟﺎﻘﻣ يا د
،ﺮﮕﯾ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﻌﺗ ﻦﯿﯿ ﻮﮕﻟا ي ﻬﺑ ﻪﻨﯿ ي ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺘﻨﺳ ﻦﮑﺴﻣ رد ﯽ
ﮑﺗ ﺎﺑ لﻮﻓزد ﻪﯿ
ﻠﺤﺗ ﺮﺑ ﻞﯿ ﺎﺳ ﻪﯾ
رد ﯽﺘﻓﺎﯾ ﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ طﺎﯿ
"
ﺖﺷادﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يﺎﻫ
ﻣ ﯽﻧاﺪﯿ ﺒﺷ و ﻪﯿ زﺎﺳ ي ﻪﺳ ﺪﻌﺑ ي ﻮﮕﻟا ﻪﯾﺎﺳ،ﺎﻫ دﺎﻌﺑا زا ﻞﺻﺎﺣ
ور ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
هﺎﻣ رد ،ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ يﺎﻫ
ﻧا لﺎﺳ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ هزاﺪ
يﺮﯿﮔ ﻫﺪﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧﻮﺘﺳﺎ ﺎﻫﺎﻨﺑ رد ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
ﯽﯾ ﻪﮐ
ﺣ طﺎﯿ نآ يارادﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ 1 ﺎﺗ 4/
1 ﻣ نﺎﯿ ضﺮﻋ و لﻮﻃ )
ﺣ طﺎﯿ ﻌﺑﺮﻣ مﺮﻓ ﻪﺑ ﯽ
ﻞﮑﺷ ( ﻨﭽﻤﻫ و ﻦﯿ عﺎﻔﺗرا ﻪﺑ لﻮﻃ ﺖﺒﺴﻧ 1/
1
ﺎﺗ 2 /1 ) ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻖﻤﻋ (
ﺐﺳﺎﻨﻣ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻦﯾﺮﺗ
ﻣ ناﺰﯿ ﺎﺳ ﻪﯾ ور ﺮﺑ مﺮﮔ لﻮﺼﻓ رد ي
هراﺪﺟ و ﻒﮐ دﺎﺠﯾاﺎﻫ
ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ .
ﻦﯾازﺎﻫدﺎﻔﺘﺳا ﻮﮕﻟا
ي ﻬﺑ
،ﻪﻨﯿ ﺐﺒﺳ اﺰﻓا ﺶﯾ ﺎﺳ ﻪﯾ ﺣ حﻮﻄﺳ ﺮﺑ
،طﺎﯿ ﺎﻣد ﺶﻫﺎﮐ ي
هراﺪﺟ ﯽﺸﯾﺎﻣﺮﺳرﺎﺒﺸﻫﺎﮐ،ﺎﻫ و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
اﺰﻓا ﺶﯾ ﺎﺳآ ﺶﯾ ﻨﮐﺎﺳ ﻦﯿ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ )
،نارﺎﮑﻤﻫﻮﻧﺎﺑﺎﺗ 1392
.(
مﻼﺳﻻاﺪﺒﻋ لآ
ناﻮﻨﻋﺎﺑدﻮﺨﺸﻫوﮋﭘرد،دوواد
"
ﯽﺗراﺮﺣدﺮﮑﻠﻤﻋ ﺣ
طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد ﺎﻫ
"
ﻖﯾﺮﻃزا ﻟﺎﻧآ ﺰﯿ ﺗراﺮﺣ ﯽ
ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﻌﺑﺮﻣ ﯽ ﺷ عاﻮﻧا ﺎﺑ ،ﻞﮑﺷ ﻪﺸﯿ
رد توﺎﻔﺘﻣ ﻮﺷزﺎﺑ ﺪﺻرد و 4
ﻠﻗا ﻢﯿ ا ﻪﺑ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﯾ
ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺘﺳد ﺖﻓﺎﯿ ﻪﮐ
ﺗراﺮﺣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽ
ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي ﻠﻗا رد ﻢﯿ يﺎﻫ ﻠﺘﺨﻣ ﻒ و ﻪﺑ و ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﯽﮔﮋﯾ
يﺎﻫ نآ ﯽﮕﺘﺴﺑﺎﻫ ﺖﻟﺎﺣ رد و دراد
ﻠﮐ ﯽ ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ
،ي اﺮﺷ رد ﻂﯾ ﺑآ ﯽﯾاﻮﻫﻮ ﻣﺮﮔ يﺮﺘﻬﺑدﺮﮑﻠﻤﻋﺮﮕﻧﺎﺸﻧ،بﻮﻃﺮﻣﻮﻣﺮﮔﻮﮑﺸﺧﻮ ﺖﺳا
)
Aldawoud, 2008
.(
و ي ﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﯽ ﺮﺗآ ﻒﻠﺘﺨﻣ لﺎﮑﺷا مﻮﯾ
ﺒﺷ و ﻪﯿ يزﺎﺳ نآ ﻢﯿﻠﻗاردﺎﻫ يﺎﻫ
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ؛ﻒﻠﺘﺨﻣ يا
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺎﺗ ﺮﯿﺛ ﻪﺳﺪﻨﻫ ي ﺮﺗآ مﻮﯾ
ژﺮﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ي
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
"
ﺎﻘﻣ و ﻪﺴﯾ ي ﺎﺘﻧ ﺞﯾ ا ﻦﯾ رﺎﺘﺴﺟ رد ﺶﻫوﮋﭘ ود ي
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺎﻘﻣ ﻪﺴﯾ ي ﻟﺎﻧآ ﺰﯿ ﺗراﺮﺣ ﯽ ﺑ ﻦﯿ
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺮﺗآ و مﻮﯾ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد ﺎﻫ
"
ﻦﯾﺎﻬﺑ ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺘﺳد ﺖﻓﺎﯿ ﺣ فﻼﺧ ﺮﺑ ﻪﮐ طﺎﯿ
يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ
،ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
رد
ﺮﺗآ مﻮﯾ يﺎﻫ رﺎﺑ ﮏﯾ ﺸﮐ و ﺎﯿﻫﺪﯿ ﻄﺘﺴﻣ ﯽﻠﯿ ز ضﺮﻋ ﻪﺑ لﻮﻃ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﮐ دﺎﯾ
ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽ
ﺑ ﺮﺘﺸﯿ ﺮﺗآ زا مﻮﯾ يﺎﻫ
ﻌﺑﺮﻣ ﯽ ﺖﺳا ﻞﮑﺷ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻦﯿ و ي رد ﺖﻓﺎﯾ ﺣ ﻪﮐ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد يﺎﻫ
ﺗراﺮﺣ دﺮﮑﻠﻤﻋ هﺎﺗﻮﮐ ﯽ
ﺮﺘﻬﺑ ي ﺎﺑ و دراد
اﺰﻓا ﺶﯾ ﺧﺮﺑ زا ،عﺎﻔﺗرا ﯽ
ﺮﺗآ ،تﺎﻬﺟ مﻮﯾ
ﺮﺘﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ي
ﻠﻗا رد ﻪﮐ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻢﯿ
ﺎﻫ و و ﯽﮔﮋﯾ يﺎﻫ ﻤﻌﻣ يرﺎ ﺖﺧﺎﺳ و
ﺗوﺎﻔﺘﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﺳﺎ
)
Aldawoud & Clark 2008
( و )
Aldawoud, 2013
.(
ﻤﻫ رد ﻦﯿ ﻧﺎﻘﻟﺎﻃ ،ﺎﺘﺳار ﯽ
ﺎﺑ نارﺎﮑﻤﻫ و
ﺳرﺮﺑ ﯽ ژﺮﻧا ي ﺗراﺮﺣ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﯽ
ﺮﺗآ مﻮﯾ ﺣ و طﺎﯿ رد 4 ﻠﻗا ﻢﯿ ﺸﻫوﮋﭘ رد ،ﺪﻨﻠﻫ رﻮﺸﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ژﺮﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ ي
و
ﺎﺳآ ﺶﯾ ﺗراﺮﺣ ﯽ ﻪﻧﺎﺧ رد ﺎﻫ ي اراد ي ﺣ طﺎﯿ / ﺮﺗآ مﻮﯾ ا رد ﻢﯿﻠﻗ يﺎﻫ ﺪﻨﻠﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ
"
ا ﻪﺑ ﻦﯾ ﺘﻧ ﻪﺠﯿ ﺘﺳد ﺪﻨﺘﻓﺎﯿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ
ﺣ طﺎﯿ ﺮﺳ هﺎﻣردزﺎﺑ يﺎﻫ ﻣ ﯽ ﺮﺗآ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺮﺒﺘﮐا ﺎﺗ مﻮﯾ
) ﺣ طﺎﯿ ﺷﻮﭘﺮﺳ هﺪﯿ ( ﺎﺳ رد ﺮﯾ هﺎﻣ يﺎﻫ ﺑ ،لﺎﺳ ﻦﯿ ژﺮﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ ي
و
ﺎﺳآ ﺶﯾ ﺗراﺮﺣ ﯽ ﺖﺨﺳ رد ﻦﯾﺮﺗ
اﺮﺷ ﻂﯾ ﺑآ
،ﯽﯾاﻮﻫﻮ ا ﮏﯾدﺎﺠﯾ ﻣ بﻮﻠﻄﻣ لدﺎﻌﺗ
ﯽ ﺪﻨﮐ )
Taleghani, 2014
.(
ﯽﺸﻫوﮋﭘ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺣ طﺎﯿ ﺰﮐﺮﻣ ي نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد يﺎﻫ
ﻂﺳﻮﺘﻣ عﺎﻔﺗرا ﺎﺑ :
زرا ﯽﺑﺎﯾ ز ﺖﺴﯾ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺑآ رد
ياﻮﻫﻮ مﺮﮔ و
ﮏﺸﺧ
"
مﺮﻧزﺎﻫدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ راﺰﻓا
يﺎﻫ ﺒﺷ ﻪﯿ زﺎﺳ ژﺮﻧا ي اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﻦﯿﯿ ﻣ ناﺰﯿ ژﺮﻧا ي ﻪﻧﺎﺧ رد زور رﻮﻧ و يﺎﻫ
،ﻂﺳﻮﺘﻣ عﺎﻔﺗرا ﺎﺑ
ﻧﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫﺪ ي ﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ ﺖﺳا نآ طﺎﯿ
ﺰﮐﺮﻣ ي ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ 9/
6 ﺪﺻرد ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﻣ ﯽ دﻮﺷ ﻬﺑ ﺎﺑ ﻪﮐ ﻪﻨﯿ
ﺮﺘﻣ ندﺮﮐ لﺎﯾ
ﺎﻫ ﻣ ﯽ ناﻮﺗ ﻪﺑ ار نآ 16
/ 11 ﺪﻧﺎﺳر ﺪﺻرد .
ﻨﭽﻤﻫ ﻦﯿ ﺣ طﺎﯿ يﺎﻫ ﺰﮐﺮﻣ ي اﺮﺑ ار زور ﺐﺳﺎﻨﻣ رﻮﻧ ي
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
ﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽ ﺧ رﻮﻧ زا و ﺪﻨﻨﮐ هﺪﻨﻨﮑﻫﺮﯿ
رد دﻮﺟﻮﻣ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
ﯽﯾﺎﻫ ﻟﻮﻤﻌﻣ مﺮﻓ ﺎﺑ ﯽ
ﻮﻠﺟ يﺮﯿﮔ ﻣ ﯽ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ )
Al-Masri&
AbuHijleh, 2012
.(
ﯽﻧﺎﻘﻟﺎﻃ ﺸﻫوﮋﭘ رد نارﺎﮑﻤﻫ و
ﯽ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺎﺳآ ﯽﺗراﺮﺤﺸﯾ ﻠﺧاد
ﯽ كﻮﻠﺑ رد يﺎﻫ
ﺣ طﺎﯿ راد ﺮﻬﺷ ي ﺪﻨﻠﻫ
"
ﺮﻃ زا ﻖﯾ
ﺒﺷ ﻪﯿ يزﺎﺳ ﭙﻣﺎﮐ يﺮﺗﻮﯿ هزاﺪﻧا و يﺮﯿﮔ يﺎﻫ ﻣ
،ﯽﻧاﺪﯿ ﺗراﺮﺣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽ
ﺣ طﺎﯿ و و تﺎﻬﺟ و دﺎﻌﺑا رد ار ﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾ
يﺎﻫ نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺎﺘﻧ و هدﻮﻤﻧ ﺞﯾ
ﺪﺑ ﻦﯾ ﻣ ﻪﺋارا ترﻮﺻ ﯽ
دﻮﺷ : 1 . ﺟ ﺖﻬ ﮔ يﺮﯿ ﻟﺎﻤﺷ ﯽ - ﺑﻮﻨﺟ ﯽ ﻗﺮﺷ و ﯽ - ﺑﺮﻏ
،ﯽ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ
،ﺐﯿ ﺮﺘﻤﮐ ﻦﯾ و
ﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿ ﺎﺳآ
ﺶﯾ ﺗراﺮﺣ ﯽ ﺤﻣ رد ار ﻂﯿ
ﻣ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻞﺧاد ﯽ
ﺪﻨﮐ . 2 . كﻮﻠﺑ ﻒﻘﺳ رد ﺰﺒﺳ ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا -
راﺮﺤﺸﻫﺎﮑﺒﺟﻮﻣ،ﺎﻫ ﻣ ت
ﯽ دﻮﺷ . 3 . ﺘﺳد زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،بﻮﻃﺮﻣ دﺮﺳ ﻒﻘﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻤﻫﺪﺸﺘﻟﺎﻔﺳﺂﻔﻘﺳزاﺮﺘﻬﺑ،تراﺮﺤﻧداﺪ
-
ﺪﺷﺎﺑ )
Taleghani et al., 2014
.(
ﺸﻫوﮋﭘ ﯽ د ﺮﮕﯾ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺪﻨﻠﻫ رﻮﺸﮐ رد
"
ﺛﺎﺗ ﺮﯿ ژﺮﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ي
ﺎﺳآ و ﺶﯾ ﺗراﺮﺣ ﯽ رد
كﻮﻠﺑ عاﻮﻧا يﺎﻫ
ﺮﻬﺷ ي ﺪﻨﻠﻫ رﻮﺸﮐ رد
"
ﺮﻃ زا ﻖﯾ ﺰﺠﺗ ﻪﯾ ﻠﺤﺗ ﻞﯿ ژﺮﻧا ي ﺒﺷ و ﻪﯿ يزﺎﺳ كﻮﻠﺑ زا هوﺮﮔ ﻪﺳ رد يﺎﻫ
ﻧﻮﮑﺴﻣ ﯽ
ﺮﻬﺷ ي ﻣ مﺎﺠﻧا ﯽ ﺪﻫد ) 102 ﺗراﺮﺣ نوز ﯽ
ﻒﻠﺘﺨﻣ .(
ﺎﺘﻧ ﺞﯾ ا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺖﯿﻤﻫ ﺘﺳد رد ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺑﺎﯿ
هﺮﻬﺑ ﻪﺑ رو ي
ژﺮﻧا ي ﺎﺳآ و ﻪﻧﻻﺎﺳ ﺶﯾ
ﺗراﺮﺣ ﯽ ﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﯽ ﺖﺳا . نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 1
، 2 و 3 اراد لﺪﻣ ، ﻪﻘﺒﻃ ي
ﺣ
،طﺎﯿ
ﺮﺘﻤﮐ ﻦﯾ ﺎﺿﺎﻘﺗ ي ژﺮﻧا ي اﺮﺑ ي ﺎﻣﺮﮔ ﺶﯾ ﺑ و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿ ﺎﺳآ ﺖﻋﺎﺳ داﺪﻌﺗ
ﺶﯾ ﺗراﺮﺣ ﯽ دراد ار نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد .
