هدکشناد یناسنا مولع و تایبدا
یشزومآ هورگ یناگرزاب تییردم
نایاپ هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی
هتشر رد یناگرزاب تیریدم ی کیژتارتسا شیارگ
صخاش یبایزرا دیرخ راتفر رب رثوم کسیر یاه
ینویزیولت فرصم
ناگدننک
:رگشهوژپ
میهاربا هاربا می هداز ناطابرآ
:امنهار داتسا
یرون داژنرگسع رقاب رتکد هروتف ارهز رتکد یچ
:رواشم داتسا
روپ میهاربا بیبح رتکد
دادرم 1398
پ
ناونع و :روآدیدپ مان صخاش یبایزرا
ینویزیولت دیرخ راتفر رب رثوم کسیر یاه فرصم
ناگدننک / میهاربا
ناطابرآ هداز میهاربا
داتسا نا امنهار : هروتف ارهز رتکد و یرون داژنرگسع رقاب رتکد یچ
داتسا :رواشم نا روپ میهاربا بیبح
خیرات :عافد
دادعت حفص :تا 122
.ص
هرامش نایاپ :همان اپ هرامش / هورگ مان
ی نا همان
:هدیکچ صخاش یبایزرا شهوژپ نیا زا فده ناریا روشک رد ینویزیولت دیرخ راتفر رب رثوم کسیر یاه
یم هنومن یاضف روظنم نیا یارب هک دشاب ی
384 یلااب( یلام للاقتسا هب هک یرفن 18
)لاس
هبرجت راب کی لقادح و دنشاب هدیسر عون نیا ی
.دیدرگ باختنا ،دنشاب هتشاد ار دیرخ نیا رد
همانشسرپ زا شهوژپ درادناتسا ی
هداد و دش هدافتسا یتنرتنیا تروص هب زا هدافتسا اب اه
مرن رازفا
لدم شور وSpss رد یراتخاس تلاداعم یزاس
مرن رازفا Smart Pls
.تفرگ رارق لیلحت دروم
،قیقحت تایبدا هب هجوت اب 6
هک کسیر عون یم
فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب دنتسناوت ناگدننک
و دندش ییاسانش ،دنشاب هتشاد ریثات کسیر هک دیدرگ صخشم هدمآ تسد هب جیاتن ساسارب
-
و یدرکلمع ،یلام یاه نامز
هدمآ تسد هب جیاتن ساسا رب .دنراد ریثات دیرخ راتفر رب ناوت یم
هک تفگ ،ینویزیولت دیرخ رد کسیر کاردا فرصم دیرخ راتفر
یم رارق ریثات تحت ار هدننک دهد
یم )اه( کسیر نیا نازیم ندوب لااب و نیلاعف اذل ،دوش لاناک نیا قیرط زا لااک دیرخ عنام دناوت
هزوح رد یتسیاب ینویزیولت دیرخ ی ،ییاسانش
مک و شهاک گنر
کسیر رتشیب هچره ندرک رت یاه
فرصم طسوت هدش کرد اجیا قیرط زا هدننک
.دنشاب اشوک دامتعا و نانیمطا د
هژاو :یدیلک یاه ینویزیولت دیرخ ،هدش کرد کسیر ،کسیر صخاش ،ینویزیولت دیرخ راتفر
1 فده و همدقم -
1 - 1 - همدقم
فده زا لوا لصف نایب
یتایلک زا شهوژپ تهج ییانشآ اب بوچراچ راک یم
،دشاب هب هنوگ ا ی
هلاسم ادتبا هک شهوژپ
هداد حرش هدش
و رب ساسا نآ فادها و هیضرف یاه شهوژپ و نینچمه
شور یسانش شهوژپ هب تروص یلک یفرعم یم .ددرگ نیا رد اذل لصف
ادتبا هلأسم ی شهوژپ نایب
یم دوش و سپس ترورض و تیمها قیقحت دروم یسررب رارق یم
،فادها سپس .دریگ تایضرف
و
تلااوس شهوژپ و نینچمه شور
شهوژپ هداد حیضوت یم
.دوش اتیاهن نیرخآ شخب زا لصف هب
فیرعت یموهفم و یتایلمع یاهریغتم شهوژپ
صاصتخا یم هداد
سپ .دوش زا
هئارا تایلک ی شهوژپ
رد لصف
،رضاح رد مود لصف ینابم
یرظن و هنیشیپ شهوژپ ی نایب
دهاوخ رد .دش لصف موس
شور یسانش شهوژپ یفرعم یم .دوش سپ زا هیزجت لیلحت و هداد اه رد لصف
،مراهچ اتیاهن هجیتن -
یریگ و هئارا تاداهنشیپ ی و
تیدودحم یاه
قیقحت رد لصف مجنپ هئارا دش دهاوخ .
1 - 2 - هلئسم نایب
تفرشیپ نوزفازور نف
یروآ تاعلاطا و تاطابترا و
مه ییارگ نیب نیا
،ود تلاوحت ینیون ار رد
هصرع تراجت ی داجیا
هدرک تسا . یایند شیپ
،ور ییایند تسا هک رد نآ یاهزرم نامز و ناکم داد
و دتس یم لوحتم دوش
و ره سک یم دناوت هب کمک یاهرازبا نیون و نف یروآ
،تاطابترا اهزاین
و
هتساوخ یاه دوخ ار رد یطیارش ره هدروآرب
،یبلاط هاش( دزاس 1390
،تاطابترا و تاعلاطا یروانف .)
مهم زا یکی هوحن دروم رد تارییغت یلصا لماوع نیرت
شورف ی تکرش تامدخ و تلاوصحم
هب اه
یم رامش یساسا تلاوحت راچد اهراک و بسک ،تاطابترا و تاعلاطا یروانف ریثات تلع هب .دور
هتشگ ،دریگ رارق هدافتسا دروم بسانم روط هب تاطابترا و تاعلاطا یروانف هک یتروص رد .دنا
یم همانرب دنور رب دناوت و بسک یاهدنیآرف یبایزرا و ارجا ،یزیر
ریثات هب هجوت اب .دراذگب ریثات راک
هوقلاب هفرح روط هب لئاسم لح رد تاعلاطا یروانف زا هدافتسا و تعیبط تخانش ،نآ ی یارب یا
هفرح یا هناسردنچ تامدخ داجیا هب تاطابترا و تاعلاطا یروانف دوبهب .تسا مهم رایسب اه و یا
ناسردنچ فلتخم تامدخ یارب یتاغیلبت یاهزاین شیازفا ه
،این تداشر( تسا هدش رجنم یا 1396
.)
،تاغیلبت اب رذگ نامز تارییغت یدایز هتشاد و بسانتم اب تفرشیپ یاه ره
،هرود یگژیو یاه صاخ
ار دوخ اراد هدوب تسا هزورما. اب تفرشیپ رد هصرع ی نف یروآ یاه یطابترا و
،یتاعلاطا دهاش
هب
دوجو لکش ندمآ یاه
یدیدج زا تاغیلبت میتسه هک فیط یعونتم زا لاکشا نوگانوگ
،تاغیلبت
زا تاغیلبت رد هکبش یناهج ی تنرتنیا
هتفرگ ات تاغیلبت زا قیرط یشوگ یاه نفلت هارمه و تاغیلبت
- خساپ میقتسم لماش ار یم هاش( .دوش
،یبلاط 1390 .)
کت یاهدنور و هناخ زا دیرخ دشر ن
یبایرازاب یور هب اهرد ندوشگ لاح رد ،دیدج یکیژولو
یم یکینورتکلا هار و دنشاب
یم هدعو نایرتشم هب تمدخ و یراذگریثات یارب ار یدیدج یاه .دنهد
یم ار تامدخ/تلاوصحم یمامت ابیرقت یتحار هب ،دایز تعرس اب ،یکینورتکلا دیرخ زا هدافتسا اب ناوت
شیپ ساسا رب یلک روط هب .درک یرادیرخ هناخ زا و ینیب
شور زا یفلتخم عاونا ،اه یگناخ دیرخ یاه
شور نیا زا یخرب هچرگا ،دنتسه دشر لاح رد گولاتاک قیرط زا شورف ای یتسپ شورف دننام اه
یم طوقس لاح رد یتح و هدنام یقاب دوکر تلاح رد شور یلو ،دنشاب
زا دیرخ دننام رگید یاه
عیرس لیابوم و تنرتنیا ،یلباک نویزیولت قیرط شیپ زا رت
ینیب یم دشر اه دننک
ر(
زناس و هفام زیئو
1سلاب ، 2007 یم رظن هب .) تفرشیپ هب هجوت اب ینویزیولت دیرخ دسر
تصرف و یکیژولونکت یاه یاه
هلیسو هب هدش داجیا یلماعت هدننکراودیما زا یکی هب ،ندش یلاتیجید ی
لاناک نیرت لیدبت شورف یاه
،سلاب زناس و هفام زیئور( تسا هدش 2008
.) ا یلکش ینویزیولت دیرخ یراجت یهاگشورفریغ لاکشا ز
شور رانک رد هک تسا لاس زا یتنس یاه
1980 هدحتم تلاایا و هسنارف ،ایلاتیا لثم ییاهروشک رد
ایسراگ و سلاب( تسا هتفرگ رارق هدافتسا دروم ،2
2006 هزورما .) دیرخ ینویزیولت مهس
یمهم ار رد
بسک و راک یاهروشک ییاپورا
و ییاکیرما افیا
یم .دنک قبط رامآ رشتنم هدش زا فرط هکبش چا -
سا - یا 24
،ناملآ دوس دیرخ ینویزیولت رد
ییاپورا یاهروشک رد
لاس 2011 دودح 4 نویلیب
وروی ملاعا هدش تسا هک مهس روشک ناملآ زا نیا دوس 5 / 1 نویلیب وروی هدوب .تسا نیا مقر
ناشن هدنهد ی لیسناتپ یروآدوس دیرخ
ینویزیولت ،یربکا یلع( تسا
1391 ).
نیا اب زین ناریا رد
بوسحم ییاپون تعنص ینویزیولت دیرخ تعنص هک م
ی دوش دادعت رب زورره یلو لاناک
اه ی ینویزیولت
تامدخ و تلاوصحم شورف هب مادقا قیرط نیا زا هک یرسارس م
ی دننک هدوزفا م ی دوش کی داجیا و
مان اب ینویزیولت لاناک
"
رازاب
"
شخپ صتخم هک همانرب
اه ی یرخ ینویزیولت د م
ی دشاب ناشن هدنهد
قیرط زا ناریا رد هک یتلاوصحم .تسا شورف هکبش نیا هب نوزفازور هجوت هکبش
اه ی دیرخ
ینویزیولت شورف هب
م ی دنسر زا دنترابع لیاسو ،کاشوپ ،مادنا بسانت و ییابیز ،زپ و تخپ مزاول
کمک . ...و یشزومآ هکبش ذاختا یلصا لیلاد
ینویزیولت دیرخ ی هنیزه ،ناگدننکدیلوت یوس زا
ی
یگژیو و نییاپ یبایرازاب یم تلاوصحم صاخ یاه
دشاب . هدرتسگ فیط اب یتباقر رازاب رضاح لاح رد -
یم ثعاب هک تسا هجاوم سرتسدرد نیزگیاج تلاوصحم زا یا ره دوش
لوت هدننکدی ی یدیدج
لباق داجیا و بیقر لوصحم اب تباقر و رازاب هب دورو تهج دش هدید تی
نیب و یلم حطس رد ن ،یللملا
1-Ruiz Mafé & Sanz Blas 2-Blas & García
اب امرس هی یراذگ یاه هطبار کی ،ینویزیولت یبایرازاب .دوش هجاوم یتاغیلبت نیگنس نیب یراجت ی
هکبش یم داجیا ناگدننکدیلوت و اه ناجاراگنیر( دنک
،1
2016 زا هدافتسا اب نابطاخم .) دیرخ
ینویزیولت یم انشآ دیدج تلاوصحم و اهلااک اب
تاعلاطا و دنوش یم شیازفا ناگدننیب
.دبای دیرخ
ینویزیولت فافش بجوم دراد هک یدیدش یتباقر یاضف لیلد هب
تمیق یزاس یم اه
یسرتسد .دوش
عیرس یم بوسحم ینویزیولت دیرخ رگید تیزم رظندروم تلاوصحم هب رت هب ینویزیولت دیرخ .دوش
و لمح هنیزه تخادرپ نودب و هناخ رد نتسشن اب درف هکنیا لیلد دروم لوصحم ،نامز فرص و لقن
یم مادقا نآ دیرخ هب یتحار هب و هدرک ییاسانش ار دوخ رظن هفرص هب رجنم ،دنک
و تقو رد ییوج
هنیزه اه زین یم زرپ ساروک( دوش ،ناراکمه و2
2011 .)
بلااپ (3
1996 یم راهظا ) دشر دوجو اب هک دنک
لباق هجوت مشچ و شوخ زادنا دشر یارب هنانیب
نآ دیرخ هبنج ،هدنیآرد نیلا ناشن ار دوخ رتشیب زین دیرخ توافتم شور نیا اب طبترم یفنم یاه
یم فرصم .دهد ناگدنشورف زا لوصحم کی دیرخ دروم رد ناگدننک
"
ناشن و مان یب
"
شیامزآ نودب
یم ضرف نینچ نیاربانب .دنتسه نارگن ،تلاوصحم یکیزیف یصاخ هجرد تسا نکمم دارفا هک دوش
ار کسیر زا نکمم ،رگید ترابع هب .دننک ساسحا ،تنرتنیا قیرط زا لوصحم کی دیرخ ماگنه
فرصم تسا هرابرد ناگدننک
نداد تسد زا لامتحا ،دنراد ار نآ دیرخ دصق هک یلوصحم درکلمع ی
هرابرد رگید دارفا تواضق زا یتح ای ،دوخ نامز ای لوپ تیفیک اتیاهن هک ینامز ات ،ناشدیرخ ی
ک دییات ار لوصحم دنشاب نارگن ،دنن
(
4وک ،ناراکمه و 2004
).
هعلاطم رد هدش کرد کسیر ی
هچخیرات یبایرازاب تایبدا قافتا یلک روط هب ناققحم .دراد ینلاوط یا
کرد کسیر هک دنراد رظن
یم نآ ماجنا بقاوع تیدج نازیم کرد و یراک ندوب هابتشا لامتحا کرد زا یبیکرت هدش دشاب
و ونایرباگ) زتیولیهارتسا
،5
2004 شهوژپ .) هزوح رد ینوگانوگ یاه
رب هدش کرد کسیر ریثات ی
فرصم دیرخ راتفر فرصم هک تسا هداد ناشن و تسا هتفرگ ماجنا ناگدننک
زا یرایسب رد ناگدننک
میمصت یریگ یم کرد یتارطخ هاگشورف زا دیرخ یاه هجیتن و دننک
اب طبترم تاعلاطم زا یلک ی
قتسم یبایرازاب دییات می
هدننک فرصم هک تسا رما نیا ی ماگنه ار کسیر زا یرتلااب حطس ناگدننک
میمصت یریگ یم کرد یهاگشورف دیرخ هب تبسن یهاگشورفریغ دیرخ یاه بوقعی و یدمص( دننک
6داژن ، 2009 .) لمتحم هدش کرد کسیر عاونا نیققحم زا یخرب تهج ار یهاگشورفریغ دیرخ طیارش رد دوجولا
هزادنا هداد رارق یسررب دروم هدش کرد کسیر نازیم یریگ هنومن رتشیب رد .دنا
نارادیرخ زا اه
تسپ ای یگولاتاک فرصم هباشم ینویزیولت یگناخ نارادیرخ .تسا هدش هدافتسا میقتسم
یناگدننک
1-Rengarajan 2-Currás Pérez 3-Pallab 4-Ko
5-Garbarino & Strahilevitz 6-Samadi & Yaghoob-Nejadi
یم ماجنا یراجت ریسم ای تسپ قیرط زا ار دوخ دیرخ هک دنتسه هدرخ تیرثکا هولاعب .دنهد
ناشورف
ک زین ینویزیولت یگناخ نارادیرخ طسوت هک یشور ،ار نارادیرخ یارب ینفلت شرافس تیلباق یگولاتا
یم رارق هدافتسا دروم یم داجیا ،دریگ
کسیر عاونا هک تسا هدش ضرف نینچ نیاربانب .دننک یاه
شور هدش کرد دوب دهاوخ بسانم زین ینویزیولت یگناخ دیرخ یارب ،روکذم یهاگشورفریغ یاه
ب(
1سیگر ، 2003 .) ( نلاپاک و یبوکای 1972
هک دنداد رارق ییاسانش دروم ار کسیر عون جنپ )
سویلزور یرگید قیقحت رد .یعامتجا و یکیزیف ،یتخانشناور ،یدرکلمع ،یلام کسیر زا دنترابع ( 1971 .داد رارق ییاسانش دروم ار نامز کسیر ) ( کوناک و نمفیش
2004 کسیر عون شش زین )
،دراو( دنداد رارق ییاسانش دروم ار روکذم هدش کرد 2008
.) ( ناراکمه و دنورتسف 1986
یپ )
هک دندرب ر
کسی یاه یهاگشورف دیرخ هب تبسن یهاگشورفریغ دیرخ رد نامز و یدرکلمع ،یلام
کرد رتشیب م
ی دنوش ،نونل و میک(
2000 .) ( سیگرب 2003 زین ) هجیتن نیا هب دوخ هعلاطم رد
رثوم ینویزیولت دیرخ راتفر رد یدرکلمع و یعامتجا ،نامز ،یلام کسیر عون راهچ هک تفای تسد یم .دنشاب رارق ییاسانش دروم هدش کرد کسیر عون شش هلاقم نیا رد قوف تاحیضوت هب هجوت اب
یم هک تفرگ فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب دنناوت
ریثات ناگدننک کسیر نیا .دنشاب راذگ
دنترابع اه
.نامز و یکیزیف ،یتخانشناور ،یعامتجا ،یدرکلمع ،یلام کسیر زا شور زا یکی ینویزیولت دیرخ یم یهاگشورفریغ دیرخ یاه
دشاب هک شرتسگ اکیرما و اپورا رد
و هتفای یل ناریا رد یم بوسحم روهظون عوضوم کی هک ییاجنآ زا و تسا شرتسگ لاح رد هک دوش
هعلاطم نونکات هنیمز رد یا
،تسا هتفرگن تروص ناریا رد ینویزیولت دیرخ راتفر رب کسیر ریثات ی
هعلاطم اذل همانرب زا هدش کرد کسیر ریثات یگنوگچ دراد دصق ور شیپ ی
یاه ینویزیولت دیرخ رب
راتفر فرصم دیرخ صخاش ایآ هکنیا و ناگدننک
عنام ،کسیر یاه ا ناریا رد نابطاخم دیرخ
نیا ز
همانرب اه یم .دهد رارق یسررب دروم ار ریخ ای دوش هب هجوت اب تقیقح رد
نبا هک دیرخ شور رد
یم راظتنا ،درادن دوجو دیرخ زا لبق لوصحم شیامزآ و سمل ،هدهاشم ناکما ینویزیولت نازیم دور
رتشیب یهاگشورف دیرخ هب تبسن دیرخ عون نیا رد هدش کرد کسیر کسیر داعبا نینچمه و
اه
رت هدرتسگ زین بحاص هجوت دنمزاین عوضوم دییأت تروص رد هک دشاب
شهوژپ و نارظن رد نارگ
کسیر نازیم و داعبا شهاک تهج فرصم یوس زا هدش کاردا یاه
یم ناگدننک اذل .دشاب
ییاسانش
صخاش فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب راذگریثات کسیر یاه نازیم نییعت نینچمه و ناگدننک
ثأت ری یراذگ صخاش نیا همانرب زا دیرخ نازیم رب اه
یاه ینویزیولت دیرخ هک تسا قیقحت نیا فده
هتفرگ رارق یسررب دروم نامز و یکیزیف ،یتخانشناور ،یعامتجا ،یدرکلمع ،یلام صخاش شش ریثات .تسا
1-Burgess
3-1 - شهوژپ تیمها و ترورض
( هناخ رد لیوحت تعنص هریجنز زا یمهم ءزج ناونع هب )HD
ی هتفرگ رظن رد هدرتسگ نیمات
دشر یارب یددعتم لیلاد .تسا هدش داجیا نایرتشم اب مکحتسم طباور داجیا یارب هک تسا هدش ( هناخ رد لیوحت تامدخ عیرس ناگدنشورف ،لاوا .دراد دوجو )HDS
یم دنناوت تامدخ یرتشیب
دننام،
،یدوجوم مامتا شرازگ هب ار
هئارا نایرتشم و دنهد
زاین نینچمه زا نایرتشم دیدزاب هب
یم نیب زا هاگشورف
،مود .دور ای هزادنا
نزو اهلااک بلغا نآ لمح رد اه
یارب نایرتشم داجیا لکشم
یم
،موس .دنک نایرتشم
رتشیب و زا یرتشیب دیرخ
یتنرتنیا و یم هدافتسا ینویزیولت دننک
. روهظ
یم رداق ار نایرتشم یتنرتنیا و ینویزیولت دیرخ ای نفلت زا هدافتسا اب ای تنرتنیا زا ار اهلااک ات دزاس
راگنرود تامدخ نیا و تسا شیازفا لاح رد هناخ رد لیوحت تامدخ هب زاین .دنهد شرافس
یم دنناوت
تکرش یارب یدایز شزرا نچ( دننک داجیا اه
،ناراکمه و1
2014 .)
هنیزگ ب باختنا تیعضو کی رد ار صاخشا ینویزیولت دیرخ یاه دیرخ و هناخ زا دیرخ نی
رارق یهاگشورف م
ی دهد هنیزه ندرک نیگنس و کبس لماش رما نیا . و )لوپ و نامز ظاحل زا( اه
یم ناگدنشورف اب طابترا ای رفس کی یایازم نملپوک و نومولاس( دشاب
،2
1992 رد هک ییاجنآ زا .)
همه زورما یایند تیلاعف رد مدرم ی
مآرد بسک روظنم هب یفلتخم یاه دنتسه ریگرد هداوناخ یارب د
هداوناخ زا یخرب رد و هب و دنتسه تیلاعف لوغشم هداوناخ یاهزاین نیمات تهج نیدلاو یودره اه
یم ریگرد لاماک ار اهزور یقاب هتفه رخآ یاهزور زج و دیرخ هب نتفر یطیارش نینچ رد اذل ،دنشاب
یم راوشد رایسب دیرخ رد یرتشیب نامز فرص ا نینچمه .دشاب
هداوناخ نی دنراد رارق یطیارش رد اه
یم یرادیرخ هنازور تروص هب ار اهلااک زا یخرب هک هب ینویزیولت دیرخ ،یتیعضو نینچ رد .دننک
یم کمک هداوناخ یاضعا ،ناجاراگنیر(دنیامن یرادیرخ ار دوخ زاین دروم ملاقا یمامت ات دنک
2016 .)
لاس رد لاناک کی هب ینویزیولت دیرخ ریخا یاه تسا هدش لیدبت هدش هتخانش دنمتردق عیزوت
فرصم دیرخ راتفر هک هارمه .تسا هداد رییغت ار ناگدننک
اب دشر عیرس دادعت لاناک یاه ینویزیولت
،یلباک لاناک یاه دیرخ زین ینویزیولت شیازفا
هتفای
،تسا رما نیا و هب
ناگدنشورف هزاجا
یم دهد ات
عاونا تلاوصحم زا یعونتم دننام
،کاشوپ و تارهاوج هتسب
یاه ار یترفاسم زا
قیرط مرفتلپ نویزیولت
لاناک رد .دنناسر شورف هب ناگدنشورف ،ینویزیولت دیرخ یاه
هن اهنت تاعلاطا یفاک رد دروم لوصحم
دننام سکع اه ملیف و هئارا ار اه یم
،دنهد نینچمه هکلب زا
همانرب یاه هدنز یارب جیورت اهلااک و
نتخیگنارب یم هدافتسا زین ینآ دیرخ
نی( دننک ،3
2017 رد .) هسیاقم اب لاس یاه هیلوا عورش دیرخ
،ینویزیولت نیا
متسیس هب تروص لباق هجوت ی لماکت ادیپ هدرک تسا نیا. متسیس هتسناوت تسا
رد اکیرمآ و اپورا هاگیاج دوخ رد ار تراجت زاب دنک و
ًاریخا رد همه یاهروشک ایند
هب ناونع کی
متسیس باذج شورف و دروم دیرخ لابقتسا
رارق یم ،ناراکمه و هانپ قلاخ( دریگ 1391
رد و )
1-Chen
2-Salomon & Koppelman 3-Yen
ناریا و هب صوصخ قیرط زا هکبش
هراوهام یاه یا
یسراف زین نابز تدش یدایز ادیپ هدرک تسا
,ینیسح و ایناضر(
1392 .) ینویزیولت دیرخ رد ناگدننکدیلوت و تسا شرتسگ لاح رد زور هب زور
ر لاح هفرح تاغیلبت هب ندروآ یو شیازفا .دنتسه نویزیولت قیرط زا یا
لباق هظحلام ی شخپ
همانرب نینچ هعسوت ناکما ،ینویزیولت تاغیلبت یاه
یم شیازفا ار یدیرخ شور نینچ ی هولاع .دهد
یلااب دشر لیسناتپ و شورف حطس نیا رب ینویزیولت دیرخ
شور نیا هب رتشیب تاهجوت هب رجنم
،این تداشر( تسا هدش دیرخ 1396
دنور هب هجوت اب .) هبور
راظتنا ،ینویزیولت دیرخ شور دشر
یم هژیو هاگیاج هدنیآ رد شور نیا دور نیب رد ار یا
دیلوت تکرش و ناگدننک دنک ادیپ یناریا یاه
فرصم و من ینویزیولت دیرخ هب مادقا یدایز ناگدننک هتفرگ ماجنا تاعلاطم هب هجوت اب یلو ؛دنیا
فرصم رثکا زونه کسیر اب ناگدننک
یب یلااک دننام دیرخ اب طبترم یاه و فیعض بسانت ،تیفیک
،سیگرب( دنتسه هجاوم تمیق هب تبسن نانیمطا مدع 2003
رظن رد اب و عوضوم نیا هب هجوت اب .)
ش ییاسانش هنیمز رد یشهوژپ نونکات هک نیا نتفرگ صخا
فرصم یوس زا هدش کرد کسیر یاه -
صخاش نیا ریثات یسررب و ناگدننک نابطاخم رب اه
همانرب ینویزیولت دیرخ یاه ،تسا هتفرگن تروص
هعلاطم فرصم هک هتکن نیا هب یبایتسد یارب تسا یتصرف ور شیپ ی دیرخ ماگنه رد ناگدننک
کسیر عون هچ اب ینویزیولت کسیر نیا و دنتسه هجاوم ییاه
ه فرصم دیرخ راتفر رب یریثات هچ ا -
یم هدننک هتفای زا ناوتب ات دنراذگ
کرد کسیر شهاک یارب ییاهراکهار هئارا تهج رد شهوژپ یاه
لاناک قیرط زا شورف نازیم شیازفا هجیتن رد و هدش هلت یاه
.درک هدافتسا یگنیپاش
4-1 - شهوژپ )فادها( فده
1 . راتفر رب هدش کرد یلام کسیر ریثات یسررب فرصم ینویزیولت دیرخ
.ناگدننک
2 . فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد یدرکلمع کسیر ریثات یسررب .ناگدننک
3 . فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد یعامتجا کسیر ریثات یسررب .ناگدننک
4 . فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد یتخانشناور کسیر ریثات یسررب .ناگدننک
5 . ریثات یسررب فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد یکیزیف کسیر
.ناگدننک
6 . فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد نامز کسیر ریثات یسررب .ناگدننک
5-1 - شهوژپ تلااوس
1 . ایآ فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد یلام کسیر ناگدننک
ریثات یرادانعم
؟دراد
2 . ایآ رب هدش کرد یدرکلمع کسیر فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر
ناگدننک ریثات
یرادانعم
؟دراد 3 . ایآ فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد یعامتجا کسیر ناگدننک
ریثات یرادانعم
؟دراد
4 . ایآ فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد یتخاشناور کسیر ناگدننک
ریثات یرادانعم
؟دراد 5 . ایآ راتفر رب هدش کرد یکیزیف کسیر فرصم ینویزیولت دیرخ
ناگدننک ریثات
یرادانعم
؟دراد 6 . فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد نامز کسیر ناگدننک
ریثات یرادانعم
؟دراد
6-1 - ضرف هی یاه شهوژپ
1 . هدش کرد یلام کسیر فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب
ریثات ناگدننک یرادانعم
.دراد
2 . دیرخ راتفر رب هدش کرد یدرکلمع کس یر فرص م ینویزیولت
ریثات ناگدننک یرادانعم
.دراد 3 . فرککصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدککش کرد یعامتجا کککسیر ریثات ناگدننک
یرادانعم
.دراد 4 . فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد یتخانشناور کسیر ریثات ناگدننک
یرادانعم
.دراد 5 . فرککصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدککش کرد یکیزیف کککسیر ریثات ناگدننک
یرادانعم
.دراد 6 . فرصم ینویزیولت دیرخ راتفر رب هدش کرد نامز کسیر ریثات ناگدننک
یرادانعم .دراد
7-1 - شهوژپ شور
قیقحت رضاح زا ظاحل یروآدرگ تاعلاطا
زا عون یفیصوت یگتسبمه–
،تسا هکارچ رصانع و
یاهریغتم قیقحت
و هوحن طابترا نایم نآ اه ار رد یبوچراچ صخشم
فیصوت یم دنک و نینچمه
هب بسک تاعلاطا درومرد هعومجم یاه صخشم زا دارفا یم دزادرپ . یارب عمج یروآ تاعلاطا دروم
زاین قیقحت زا هعماج ی
،یرامآ زا درکیور ینادیم هدافتسا هدش تسا . نینچمه ود
شور هدمع یارب
عمج یروآ هداد یاه دروم زاین دروم هدافتسا رارق هتفرگ تسا . یارب عمج یروآ تاعلاطا طوبرم هب
ینابم
،یرظن زا تاعلاطم هناخباتک یا و یارب عمج یروآ هداد یاه یرامآ تهج نتفای خساپ تلااوس
شهوژپ زا شور همانشسرپ هک
یکی زا شور یاه ینادیم
،تسا هدافتسا هدش تسا . رکذ نیا هتکن
زین تسیرورض هک
بوچراچ هیلوا
ی تلااوس همانشسرپ زین
اب هدافتسا زا تایبدا قیقحت لکش هتفرگ
تسا . عقاورد رد نیا قیقحت زا همانشسرپ هتسب
درادناتسا هب
تروص و یتنرتنیا زا
قیرط هکبش یاه
یعامتجا ( مارگلت ) هدافتسا هدش تسا .
هعماج هیلک لماش قیقحت نیا یرامآ ی دیرخ هبرجت هبترم کی لقادح هک یناریا نادنورهش ی
هتککشاد ینویزیولت یم ،دنککشاب
یلام للاقتککسا دنمزاین ینویزیولت دیرخ هک نیا هب هجوت اب .دککشاب
فرص م یم هدننک یلااب صاخش ا قیقحت نیا رد اذل ،دش اب
18 یم رظندم لاس هب روظنم هب .دش اب
هنومن لومرف زا هنومن مجح ندروآ تس د شور و تس ا هدش هدافتس ا ریز تروص هب نارکوک یریگ
هنومن اصتریغ زین یریگ یم سرتسد رد یفد
:دشاب n=
2
2 2
Nz pq Nd z pq
(z=1.96, p=0.5, q=0.5, d=0.05)
رد نیا شهوژپ یارب هیزجت و لیلحت هتفای یاه شهوژپ زا رامآ یفیصوت رد مرن رازفا وspss رد
شخب رامآ یطابنتس ا یارب
نومزآ هیض رف اه زا لدم یزاس تلاداعم یراتخاس رد
مرن رازفا Smart
هدافتس اpls هدش
تس ا . لدم یزاس هلداعم ی یراتخاس لماش
هعومجم یا زا لدم یاه هتخانش
هدش اب مان یاه نوگانوگ تسا . نیا هویش یشان زا لماکت لدم یزاس هلداعمدنچ یا
رد یجنسداصتقا
تسا هک سپس اب لوصا شجنس دوجوم رد ناور یسانش و هعماج یسانش دنویپ هدروخ و هب هلزنم ی
کی رازبا یکککساکککسا رد
تاقیقحت یهاگکککشناد
و ییارجا رهاظ هدیدرگ تکککسا . یمامت هویکککش یاه
لدم یزاس هلداعم ی یراتخاس یاراد
ود یگژیو کرتشم دنتسه : 1 ) دروآرب طباور هب مه هتسویپ ی
هناگدنچ و 2 ) ییاناوت هئارا ی میهافم هدهاککشم هدککشن
رد نیا طباور و نییبت یاطخ شجنککس رد
دنیآرف دروآرب . نیرتزراب توافت نیب لدم یزاس هلداعم ی یراتخاس و
رگید هویش یاه
،هریغتمدنچ
هدافتسا زا طباور ادج زا مه یارب ره کی زا یاهریغتم هتسباو
تسا ،روپ عراش(
1380 ).
8-1 - راعت فی موهفم ی لمع و یتای غتم یاهری شهوژپ
1-8-1 - راعت فی موهفم ی
:یلام کس یر رنراگ( لوپ یککصخککشم رادقم نداد تککسد زا لامتحا ساککسحا زا تککسترابع
،1
1986 تخادرپ هک یگناخ یاهدیرخ رد یرابتعا تراک تاعلاطا نتفر تسد زا لامتحا نینچمه ،)
یم تروص تراک قیرط زا هجو یدیرگ و مارف( دریگ
،2
1997 .)
:یدرکلمع کس یر م هدش یرادیرخ لوص حم هکنیا کاردا ینعی
دروم درکلمع تس ا نکم
نونل و میک( دش اب هتش ادن ار راظتنا ،3
2000 مدع لیلد هب نویزیولت قیرط زا دیرخ رد نارادیرخ .)
هئارا تامدخ و تلاوص حم تیفیک هب تبس ن ،دیرخ زا لبق یکیزیف تروص هب لااک شیامزآ ناکما همانرب قیرط زا هدش هلت یاه
،سیگرب( دنتسه نارگن یگنیپاش 2003
.)
1-Garner 2-Fram & Grady 3-Kim & Lennon
س یر :یعامتجا ک حیبقت بجوم هدش یرادیرخ لوص حم تس ا نکمم هکنیا زا ینارگن زاربا
و ناتسود فرط زا صخش نیلیتسا و گنیلواد( ددرگ نایانشآ
،1
1994 کسیر عون نیا نینچمه .)
یش ان یاوزنا ساس حا هب زا
،سلاب زناس و هفام زیئور( دراد هراش ا زین یعامتجا طباور نتفر تس د
2007 شور رد هک ) یم ناشن ار دوخ هناخ زا دیرخ یاه
.دهد
:یتخانش ناور کس یر هب
هبرجت زا یش ان هدننک فرص م ینهذ شمارآ رد یفنم ریثات کاردا
نلاپاک و یبوکای( دراد هراش ا بویعم لوص حم کی ،2
1972 اب یص اخ دیرخ هکنیا لامتحا هولاعب .)
فرصم دوخ زا ریوصت یم لماش زین ار دشاب ضقانت رد هدننک
( دوش زریاپ ،ناراکمه و3
2004 .)
:یکیزیف کس یر ییاراک مدع لیلد هب تککسا نکمم هدککش یرادیرخ لوککصحم هکنیا کاردا
فرککصم تملاککس هب ،تککسرد سویلزور( دنک دراو بیککسآ هدننک
،4
1971 ینارگن .) زا یککشان یاه
بیس آ ماش زین ار نویزیولت زا دح زا شیب هدافتس ا و کرحت مدع زا یش ان یناور و ینامس ج یاه ل
یم .دوش :نامز کس یر یم لوککصحم ضیوعت و ریمعت ،دیرخ ماگنه هدککش فلاتا نامز لماککش
دککشاب
سکوک(
،5
1967 یم هناخ زا دیرخ یساسا تلاکشم زا یکی لیوحت رد ریخات .) و هفام زیئور( دشاب
، سلاب زناس 2007
.)
:ینویزیولت دیرخ راتفر فرصم شرگن
دصق ،هناخ زا دیرخ هب تبسن ناگدننک نآ دیرخ
زا اه
شور قیرط یم رارق ریثات تحت ار هناخ زا دیرخ یاه
و هدش کرد کسیر ،ینویزیولت دیرخ رد .دهد
میمکککصت رد تاعلاطا یوجتکککسج فرکککصم یریگ
یم افیا ار یمهم شقن هدننک ،نونل و میک( دننک
2000 .) هب هنوگ ا ی هدش کرد کس یر هک یتروص رد هک دح ات یرتش م ی
لباق لوبق ،دبای شهاک
میمصت دنیآرف هلحرم ات یریگ
،یبلاط هاش( تفر دهاوخ شیپ دیرخ ی 1390
.)
2-8-1 - یتایلمع فیراعت
:یلام کس یر تلااوس
1 ات 6 همانش س رپ ج شخب زا هک
همانش س رپ یاه
( سیگرب 2003 ،)
6دراو ( 8 200 یل ،) (7
8 200 ) .تسا هدش هدافتسا
:یدرکلمع کسیر تلااوس
7 ات 11 همانشسرپ زا هک همانشسرپ ج شخب یاه
( دراو 2008 ،)
لامیو (8
2011 .تسا هدش هدافتسا )
:یعامتجا کس یر تلااوککس
12 ات 17 همانککشککسرپ زا هک همانککشککسرپ ج شخب یاه
سیگرب
1-Dowling & Staelin 2-Jacoby & Kaplan 3-Pires
4-Roselius 5-Cox 6-Ward 7-Lee 8-Vimal
( 2003 ) ، ( دراو 2008 ،) لامیو ( 2011 ) هدافتسا هدش .تسا
:یتخانش ناور کس یر تلااوککس
18 ات 21 همانککشککسرپ زا هک همانککشککسرپ ج شخب ی
دراو
( 2008 .تسا هدش هدافتسا )
:یکیزیف کسیر تلااوس
22 ات 25 همانشسرپ زا هک همانشسرپ ج شخب یاه
( دراو 2008 ،)
( نونل و میک 2000
.تسا هدش هدافتسا )
:نامز کسیر تلااوس
26 ات 29 همانشسرپ زا هک همانشسرپ ج شخب یاه
( یل 2008 دراو ،)
( 2008 .تسا هدش هدافتسا ) :ینویزیولت دیرخ راتفر همانش س رپ زا هک همانش س رپ د شخب هب طوبرم تلااوس
یاه و میک
( نونل 2000 ،) یاس یت ( ناراکمه و1
1 201 تسا هدش هدافتسا ) لماش و
5 یم لاوس دشاب .
9-1 - لصف هصلاخ همدقم نایب هب ادتبا لص ف نیا رد هب طوبرم تاحیض وت سپس .تس ا هدش هتخادرپ لص ف زا یا
هلحرم رد .تککسا هدککش هئارا قیقحت ترورککض و تیمها و هلهککسم نایب ی
و تلااوککس ،فادها یدعب
هیضرف ،شهوژپ عون لماش هک شهوژپ رد هدش هدافتسا شور سپس .تسا هدش نایب شهوژپ یاه
هعماج هنومن و شور و تاعلاطا یروآدرگ رازبا ،یرامآ ی هیزجت یاه
هداد لیلحت و یم اه
نایب ،دشاب
.تسا هدش هئارا شهوژپ یاهریغتم یتایلمع و یموهفم فیراعت تیاهن رد .تسا هدش
1-Tsai
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
1-2 - همدقم هئارا مود لصف زا فده یم شهوژپ عوضوم تایبدا دروم رد مجسنم یبوچراچ ی
کرد ات دشاب
هیضرف نیودت رد ار رگشهوژپ و دیآ تسد هب عوضوم زا یعماج یرای اه
دیامن ادتبا لصف نیا رد اذل .
یم نایب شهوژپ یرظن بوچراچ ای ینابم هنیشیپ سپس و دوش
یجراخ تاقیقحت لماش شهوژپ ی
طبترم یلخاد و عوضوم اب
یم هئارا ددرگ یم میسرت شهوژپ یموهفم لدم تیاهن رد و دوش
. سپ زا
هئارا ینابم ی یرظن و هنیشیپ شهوژپ ی
،لصف نیا رد رد
لصف س مو شور یسانش شهوژپ یفرعم
یم .دوش هداد مراهچ لصف رد سپس عمج یاه
یم رارق لیلحت و هیزجت دروم هدش یروآ دنریگ
و
اتیاهن رد لصف مجنپ هجیتن یریگ و هئارا تاداهنشیپ ی و
تیدودحم یاه
قیقحت هئارا دش دهاوخ .
2 - 2 - روانف ی تاطابترا و تاعلاطا
25
رد نایاپ نرق
،متسیب ود هدیدپ
،میظع داصتقا یگدنز و ار هرمزور
یساسا تارییغت شوختسد
دنداد رارق :
یناهج
26ندش هک ثعاب داجیا یگتسباو رتشیب و رتشیب یاهداصتقا ناهج
هب رگیدکی دش
و بلاقنا یکیژولونکت اب
تنرتنیا یروانف و و تاعلاطا
یردوکسا و لیروتسا( تاطابترا ،27
2011 ).
تسا هدش ناسنا یگدنز موزلم و مزلا هک دراد یروانف هب هراشا )اواف( تاطابترا و تاعلاطا یروانف ناکما ار رود هار تاطابترا قیرط زا تاعلاطا هب یسرتسد و یم ریذپ
ترابع .دزاس یترابع هب ایICT
هکبش ،تنرتنیا لماش ،تاطابترا و تاعلاطا یروانف میس یب یاه
نفلت ،سلریاو– اه
ریاس و هارمه ی
هناسر لباک اب تاطابترا و تاعلاطا یروانف ،تقیقح رد .تسا یطابترا یاه دنویپ متسیس ای و یشک
یب و هکبش اب ییارگمه هب میس هکبش و یریوصت و یتوص یاه
هکبش اب هارمه نفلت یاه یاه
یم یرتویپماک ( تاطابترا و تاعلاطا یروانف رگید ترابع هب .دزادرپ
ولونکت )ICT تسا ینونف ای یژ
هداد ای تاعلاطا رصانع ،نونف نآ طسوت هک ،دنتسین کرد لباق میهافم و یناعم یاراد هک ماخ یاه
25-Information and Communication Technology 26-Globalization
27-Sturiale & Scuderi
کرد لباق یناعم یاراد هکنآ زا سپ و هتفرگ رارق لیلحت و هیزجت دنیآرف رد تاعلاطا هب و هدش
نآ لاقتنا ناکما ،دندش لیدبت متسیس طسوت اه
م یدابم هب کینورتکلا یاه دهاوخ دوجو هب ار فرص
،این تداشر( دروآ 1396
.)
هویش اهنت هن تاطابترا و تاعلاطا یروانف ،دیرخ ،راک و بسک ماجنا یگنوگچ هکلب ،راک ماجنا ی
یم رییغت و هداد رارق ریثات تحت زین ار نامشزومآ و یعامتجا لماعت ردیر و رنس( دهد
،28
2012 .)
تاررقم ،ندش یناهج هک تسا هدش هتفریذپ هدرتسگ روط هب هزورما یروآون و ییادز
هب سو هلی یروانف
لکش یدیلک یاهورین ،تاطابترا و تاعلاطا مشچ یهد
سوناپسا( دنتسه یداصتقا زادنا و 29
،ناراکمه 2002
فاطعنا نازیم تاطابترا و تاعلاطا یروانف رود هار تاطابترا دربراک .) ار یریذپ
رد
یم شیازفا راک لحم نآ ماجنا ناکما و هدوبن نامزاس لحم هب دودحم روبزم راک هک یروط هب دهد
یم مهارف یناکم ره زا وردنا( دوش
،ناراکمه و30
2010 هدهع زا هک نیا یارب یبایرازاب ناریدم .) ی
هرهب تفرشیپ لاح رد تباقر یارب تاراظتنا هک یلاح رد ،یبایرازاب عبانم زا یرادرب
ماوداب طباور داجیا
یم هدافتسا تاعلاطا یروانف زا دنیآرب ،تسا شیازفا لاح رد نایرتشم اب ناشن ریخا تاعلاطم .دننک
یم نامزاس هک دهد یم اه
تیلاعف رد تاعلاطا یروانف ماغدا اب دنناوت داجیا یارب دوخ یبایرازاب یاه
نشخب دوبهب ار یرتشم ظفح و بذج ، نایرتشم اب یوق تلاماعت رونیرت( د
،ناراکمه و31
2011 .)
نامزاس هتشذگ لاس هاجنپ لوط رد یمامت رد تاعلاطا شزادرپ و تاطابترا زا ینابیتشپ یارب اه
هزوح هدنیازف روط هب ،دوخ یتایلمع یاه هدرک ءاکتا یژولونکت هب یا
یبایرازاب نلااعف لاح نیا اب .دنا
هدرک شلات ندرک موسرم تهج ار هار نیرتهب ات دنا
تیقفوم ( تاطابترا و تاعلاطا یروانف زیمآ
(ICT هزوح رد هعسوت یارب زین یبایرازاب نایهاگشناد .دننک ادیپ دوخ ی و یحیرشت بوچراچ ی
هعلاطم ناکما نتخاس رسیم تهج ،یزیوجت هدرتسگ ی
هدرک ششوک ،تفرشیپ نیا ی یدرب( دنا
32
،ناراکمه و 2008
.)
و تاعلاطا یروانف زا هدافتسا لوحت بجوم تاطابترا
یساسا رد یمامت حوطس و هدش نامزاس
زا هدافتسا هک دنتسه قفاوم ناگدنسیون رثکا .تسا هدوب نآ یلصا یایازم زا یکی یبایرازاب درکلمع تیلاعف هعسوت رد تاطابترا و تاعلاطا یروانف یم یبایرازاب یاه
تیزم زا یمهم عبنم دناوت یاه
یاهدنیآرف دوبهب یارب یتباقر نآ جیاتن و یروآون
.دشاب یتکرش ره یارب ،اه سیرجرآ هک روطنامه
33
( 1999 نراس و ساکوز و ) (34
1997 یم ناشن ) زا هدافتسا زا لصاح ،عفانم زا یمهم شخب ،دنهد
یم رازاب تاعلاطا دیلوت و بسک زا یعبنم ناونع هب تاطابترا و تاعلاطا یروانف یروانف .دشاب
زا یکی تاطابترا و تاعلاطا بسانم
هناسر نیرت کیدزن یارب اه
داجیا ای بسک و طیحم هب ندش رت
28-Sener & Reeder 29-Spanos 30-Andreev 31-Trainor 32-Brady 33-Argyres 34-Tzokas and Saren
یم رامش هب ،دنتسه طیحم زا یشخب هک یفلتخم لماوع دروم رد شناد ،عیرس تکرش نیاربانب .دور
یم ادیپ یسرتسد زور هب و طبترم تاعلاطا زا یدایز دادعت هب ،نازرا و ناسآ اکیسلایو( دنک
- انئوکر
35
،ناراکمه و 2007
.)
نردم یاهراک و بس ک نینچمه و تس ا شیازفا لاح رد یرتش م تاراظتنا هک نیا هب هجوت اب تراهم رب هدنیازف روط هب هدیچیپ و یم هیکت ناکککشمدرم شناد و اه
تاعلاطا یروانف تردق و دننک
تکرککش رثکا بلق رد یم شیازفا زور هب زور تاعلاطا یروانف زا هدافتککسا هب زاین ،دراد رارق اه
دبای
،این تداشر(
1396 .)
1-2-2 - رعت فی تاطابترا و تاعلاطا یروانف
یم ار تاعلاطا یروانف هویکککش هب ناوت
جیار هیامرکککس ظاحل هب .درک فیرعت فلتخم یاه نیرت
هلوقم ،فیرعت ی
ینعی ،)هدحتم تلاایا داککصتقا رتفد لیلحت و هیزجت(BEA
"
نیککشام ،یرادا تلاآ
( یرادباسح و هبساحم )OCAM
"
یم زا یخرب .تسا ییادتبا یاهرتویپماک لماش اتدمع هک دشاب
هیامرککس هب یرتدودحم هاگن ناققحم هدر ،نیریاککس هک یلاح رد ،دنراد یرتویپماک ی
عیککسو ی رت
یم رظن رد ارBEA ینعی ،دن ریگ
"
( تاع لاطا شزادرپ تازیهجت )IPE
"
،یطاب ترا تازیهجت هک
ار هطوبرم تازیهجت و یپکوتف ،یککسدنهم و یملع یم لماککش
گنای و نوککسفلوجنیارب( دوککش ،36
1996 یفیرعت رد .)
، هعومجم ار تاعلاطا یروانف متس یس زا یا
فیرعت نامزاس رد یرتویپماک یاه
هدرک تخس لماش هک دنا مرن ،هداد هاگیاپ رازفا
هکبش رازفا رد و تس ا اهرازبا ریاس و یتاعلاطا یاه
هعومجم ناونع هب یلک یفیرعت متککسیککس دنچ ی
هدافتککسا یارب یتاعلاطا یقلت ناریدم و ناگدننک
یم هبنج و دوککش یم یتاعلاطا متککسیککس کی یکیژولونکت ی
هرهب اب هک دککشاب یم نآ زا یریگ
ناوت
یم نآ یایازم زا و داد اقترا یرثوم وحن هب ار نایرتش م اب طابترا ،یراک یاهدنیآرف لیهس ت هب ناوت
هرهب و ییاراک شیازفا شهاک ،نامزاککس یرو
فاطعنا شیازفا ،ییوگخککساپ شیازفا و هنیزه و یریذپ
تصرف داجیا ،شنم ییاسراپ( درک هراشا یناهج یاهرازاب رد روضح و دیدج یاه
1393 .) داقتعا هب
طا یروان ف :ساک ول لا
یروان ف عاونا مام ت هب تاط اب ترا و تاع طا هریخذ و شزادرپ یاه
لا اع هب ت
طا یکینورتکلا تروص لا
یم ق نیا یارب .دوش یطابترا تازیهجت ،رتویپماک دننام یتازیهجت زا روظنم
هکبش و نیشام ،اه هتسب ره و سکف یاه
هرادا لباق یکینورتکلا ی یم هدافتسا ندرک
دوش ( یتمارک
،ناراک مه و 1393
وینیت .) (37
2000 هع ومجم ناونع هب ار تاط اب ترا و تاع لاطا یروان ف ) زا یا
هاگتککسد ای یکیژولونکت یاهرازبا م یاه
،طابترا یرارقرب روظنم هب صاخککشا طککسوت هدافتککسا درو
یم فیرعت تاعلاطا تیریدم و هریخذ ،راشتنا ،داجیا نیلئوک و تکوک( دنک
،38
2013 .)
انئوکر ( ناراکمه و 2007
هک یرازبا ناونع هب ار یبایرازاب رد تاطابترا و تاعلاطا یروانف )
35-Vilaseca-Requena 36-Brynjolfsson & Yang 37-Tinio
38-Kokt & Koelane
هزاجا هعس وت ی یژتارتس ا ی
آون ساس ا رب زیامت یاه یم ار لوص حم یرو
یم فیص وت دهد رد دننک
کنیر هک یلاح ( ناراکمه و39
2009 ای/و اهرازبا دربراک ناونع هب ار تاطابترا و تاعلاطا یروانف )
هاگتکککسد یارب شزرا داجیا فده اب تامدخ و تلاوکککصحم ندومن زیامتم یارب یکیژولونکت یاه
یم فیرعت نایرتشم نامه( دننک
عبنم .)
2-2-2 - رات هچخی ی تاطابترا و تاعلاطا یروانف
سویز دارنوک همانرب تیلباق اب رتویپماک نیتسخن هک تسا یصخش نیلوا 40
هنادازآ یسیون ار41
لاس رد 1936 شور کی هب رتویپماک هاگتسد زا هدافتسا هک تسا ینعم نیدب رما نیا .درک عارتخا
یمرب یضایر هداس تابساحم زا یخرب ماجنا یارب درفنم نرتنیا .ددرگ
عیدب موهفم کی ساسا رب ت
ههد لیاوا رد دنر تکرش طسوت 1960
هندب هب و تفای هعسوت یلم هاگشیامزآ دننام ییاهداهن ی
( دش هفاضا ناتسلگنا یعیبط هکبش کی هب اکیرما هدحتم تلاایا زیهجت قیقحت فده .)NPL
ی
عوقو تروص رد هک دوب یطابترا شتآ
زوس ی هتسه سیره( دنامب یقاب ملاس ،یا سیند و
،42
2002 .)
هزوح نادنمشناد زا یرایسب اهدعب هدنیآ دارفا و نارگشهوژپ ،رتویپماک ی
هب یارب رتویپماک زا رگن
کارتشا هداد یراذگ تناپرآ قیرط زا اه
هکبش( 43
سناژآ ی هژورپ
یاه یتاقیقحت هدافتسا )هتفرشیپ
هدافتسا لیلد هب سپس .دندرک ،عیانص ،هرمزور یگدنز رد دایز ی
تبقارم ،شزومآ ،دیلوت یاه
هنیمز و یتشادهب همانرب و نایهاگشناد ،نیققحم ،راک و بسک یاه
رد رتشیب راک هب عورش ناسیون
هزوح یروانف و هداد طابترا ی زرنرب میت تیاهن رد .دندرک هکبش یاه
-
44یل رد هک دوب یسک نیلوا
هعسوت ( رتسگ ناهج بو ی ،)WWW
،HTML وHTTP
ج یزیچ هک اهURL ،دنتسین تنرتنیا ز
هدمع شقن هب یژولونکت نیا هزورما .تشاد یا
HTML5 هداد نآ رد هک تسا هدیسر
ایوپ یاه
یم هلصافلاب بو رد دنناوت
تروص هب تیاس 24
رد هتعاس 7
توص ،ریوصت ،نتم بلاق رد ،هتفه زور
ارشیم( دنوش روانش وئدیو و ،ناراکمه و45
2017 .)
ههد رخاوا رد ی
1990 و هب و لاس هژی 2000
صوص خ هب ،تاطابترا و تاعلاطا یروانف شخب
هعس وت ریثات تحت هب تبس ن یداص تقا بولطم تیعض و و هدافتس ا قطانم شرتس گ ،تنرتنیا ی
نب( تسا هدوب دهاش ار یمیظع تفرشیپ ،قباس ،46
2009 .)
3-2-2 - روانف ی ناهج و تاطابترا و تاعلاطا ی
ندش
هداس رد لکش نیرت م
ی ناوت تروص هب ار ندش یناهج
"
عماوج تاطابترا شیازفا
"
.درک فیرعت
39-Reinecke 40-Konrad Zuse 41-freely programmable 42-Harris & Dennis 43-ARPANET 44-Tim Berners-Lee 45-Mishra 46-Ben
تیعمج یم هبرجت فلتخم لاکشا رد ار تاطابترا نیا یاهدمایپ رصاعم یاه مدرم زا یرایسب .دننک
رد و دنزادرپب ترفاسم هب ناهج رساترس رد ،دننک تکرش یناهج یلام رازاب کی رد ات دنراد تصرف ب تنرتنیا قیرط زا دحاو نآ مهم .دننک ادیپ یسرتسد تاعلاطا یایند ه
یریگرد ناکما همه زا رت
مه تروص هب تیلاعف هس ره رد مدرم یم نامز
رد و هدوب هدرتسگ تاطابترا نیا تاریثات .دشاب
یم دوهشم یلام روما و تسایس ،شزومآ ،گنهرف ،تینما ،تشادهب ثیه و تسو( دشاب
،47
2011 .)
نلیگ رظن هب (48
2000 ندش یناهج ) لباقتم یهاگآ و رتشیب یگتسباو هب رجنم هک تسا یدنیآرف
یم ناهج یعامتجا و یسایس ،یداصتقا یاهدحاو نایم ییکوا( دوش
،49
2010 .)
یم ندش یناهج ققحت رد یمهم لماع تاطابترا و تاعلاطا یروانف هک تسا یهیدب اب .دشاب
لاطا عاونا هب یسرتسد تاطابترا و تاعلاطا یروانف زا هدافتسا ،هداس یقیرط هب شناد عبانم و تاع
ناکما ثحب عوضوم و ناکم ،نامز زا لقتسم و ،ناسآ هزوح رد .)عبنم نامه( تسا هدش ریذپ
ی
یروانف ،ندش یناهج هکرحم یورین تاطابترا و تاعلاطا یاه
و ینامز و یکیزیف لصاوف شهاک ی
گنهرف نایم رد شناد لاقتنا یم فلتخم یاه
دمحم( دنشاب ،50
2007 ) تاطابترا و تاعلاطا یروانف .
هکرحم یورین مه و تخاسریز مه هدیدپ یلصا ی
یم مهارف ار ندش یناهج ی موهفم کی رد .دنک
یم هزاجا ناربراک هب تاطابترا و تاعلاطا یروانف یلک تاعلاطا هب یروف یسرتسد یارب ات دهد
ماسرس طابترا داجیا و رود هار زا تامدخ هب یسرتسد روظنم هب ،روآ عیرس طابترا ،مدرم اب
و رت
،ثیه و تسو( دشاب هتشاد ناهج اب یرتآراک 2011
.)
هنیزه شهاک اب تاطابترا و تاعلاطا یروانف ،ریگمشچ نازیم هب لقن و لمح و تاطابترا یاه
تسا هداد رییغت زین ار یناهج تراجت بیکرت هکلب هداد شیازفا ار یراجت تلاماعم تعرس اهنت هن رتیم(
،51
2004 ) هدش بیکرت ندش یناهج و اواف . مشچ ات دنا
یدیدج یعامتجا و یداصتقا زادنا
هیور بوچراچ و یدرکلمع یاهدنیآرف رد یساسا تارییغت ،ود نیا تقیقح رد .دننک داجیا یا
تکرش هدرک زاغآ اهداصتقا و اه للا( دنا
،52
2007 دیلوت .) و زا هدافتسا تاطابترا و تاعلاطا یروانف
شقن یمهم رد ییاناوت اهروشک یارب تکرش رد تیلاعف یاه یداصتقا یناهج
لاوسنوگا(دراد
،53
2005 ).
شقن لماش تاعلاطا یروانف یم تاعلاطا فرصم و عیزوت ،دیلوت ریظن یفلتخم یاه
.دشاب
تیلاعف نیا هناسر اه
یم لماش ار تنرتنیا و هراوهام ات هتفرگ ویدار زا نوگانوگ یاه پمچسد .دوش
هک تسا دقتعم هعسوت ،ندش یناهج رتسب رد
یتاعلاطا یانغ شیازفا ثعاب تاعلاطا یروانف ی
یم هعماج شخب هک یتروص رد .دوش
یانغ زا یناگرزاب شخب صوصخ هب هعماج فلتخم یاه
تکرش قفوم روضح راظتنا ،دشاب رادروخرب یفاک یتاعلاطا شخب یاهراک و بسک و اه
فلتخم یاه
47-West & Heath 48-Guillen 49-Okiy 50-Mohamed 51-Mitter 52-Lal 53-Ogunsola
هصرع رد هعماج نآ زاب و تباقر ی
یم یناهج یاهرا ،یعراز و لغش یتابن( دور
1393 .)
تفرکککشیپ هب هجوت اب هزوح رد هک یدایز یاه
و ،تکککسا هدکککش داجیا کینورتکلا تراجت ی
ییارگمه یناهج تهج رد هدمآ دوجو هب یاه هنیمز رد هژیو هب یزاکککس
،یداکککصتقا و یراجت یاه
نیب یبایرازاب تراجت یاککضف و طیارککش اب ندککش گنهامه یللملا
ام روککشک ینونک تایرورککض زا
یم یناهج یاهدنور نیا زا یکی .دش اب عوض وم ،هدنیآ روحم هکبش داص تقا هب هجوت اب تراجت یزاس
.)عبنم نامه( تسا یکینورتکلا تروص هب تامدخ و اهلااک تارداص دنیآرف ماجنا 2 - 3 - یکینورتکلا یبایرازاب
54
ا هدافتسا هب هک تسا یترابع یکینورتکلا یبایرازاب یروانف و بو/تنرتنیا ز
هطوبرم یتاعلاطا یاه
تیلاعف تیاده یارب یم هراشا یبایرازاب یاه
و لاتجید یروانف زا یکینورتکلا یبایرازاب عقاو رد .دنک
هناسر یم هدافتسا اهلااک شورف ای تراجت یارب تنرتنیا اصوصخ یکینورتکلا یاه یحلاص( دنک
و55
،ناراکمه 2012
یم ثعاب راک نیا .) وش
هضرع هک د هتساوخ و اهزاین ربارب رد تامدخ و تلاوصحم ی
-
یم زیامتم ار یکینورتکلا یبایرازاب هک هچنآ .دریگ ماجنا رتهب نایرتشم یاه هب جراخ درکیور ،دنک
طباور رد لخاد لباق
اسانش یی یم نایرتشم اب هتساوخ و اهزاین نآ رد هک دشاب
هضرع نایرتشم یاه
یم نییعت ار ما نیا .دننک
ناکما ینامز اهنت ر میقتسم طابترا و نایرتشم اب کیدزن هطبار هک تسا ریذپ
هتساوخ زا شناد اب هارمه فلتخم یاهرازبا .دشاب هتشاد دوجو نامزاس تاناکما و نایرتشم یاه
زا )راکدوخ ییاسانش/نکسا و رایس دربرود تاطابترا ،تنرتنیا لثم( تاطابترا و تاعلاطا یروانف بایرازاب فادها یکینورتکلا ی
ینابیتشپ ،هدش ییاسانش یرتشم کی اب طابترا ظفح و داجیا ینعی–
یم رانلوم( دننک ،56
2013 .)
هفسلف و هدیدپ کی ناونع هب( یکینورتکلا یبایرازاب ریگمشچ رایسب یوحن هب )دیدج یبایرازاب ی
لاس رد .تسا دشر لاح رد ایوپ و هک ییاهراک و بسک دادعت شیازفا ریخا یاه
ریاس و تنرتنیا زا
هناسر شلات رد یکینورتکلا یاه یم هدافتسا دوخ یبایرازاب یاه
یارب ار دشر نیا تصرف ،دننک
،ناراکمه و یحلاص( تسا هدرک داجیا یکینورتکلا یبایرازاب 2012
.)
یم مدرم تیرثکا هناتخبشوخ هزورما نآ زا یضعب و دننک ادیپ یسرتسد تنرتنیا هب دنناوت
زا اه
رتنیا یم هدافتس ا دوخ تراجت و راک و بس ک رد تن راک و بس ک کی نتش اد یارب نیاربانب .دننک
راک و بسک و هفرح رد قیرط نیا زا ات دنراد ار یروانف نیرخآ هب یسرتسد هب زاین ناناگرزاب ،رتهب یم حیجرت مدرم رککضاح رککصع رد .دنککشاب قفوم دوخ ات دننک باختنا ار کینورتکلا یبایرازاب دنهد
سک هتشاد یناهج رازاب هب یرصتخم هاگن دیاب فاصوا نیا اب .دنشاب هتشاد یقفوم و بسانم راک و ب
هنیزه شهاک و یراجت تلاکشم لح یارب دیدج ءایشا زا هدافتسا ترورض و میشاب تلاماعم یاه
54-E-Marketing 55-Salehi 56-Molenaar
Title and Author: Evaluation of risk indicators affecting consumers' television shopping behavior/ Ebrahim Ebrahimzadeh Arbatan Supervisor's:
Advisor:
Bagher Asgarnezhad Nouri (Ph.D) & Zahra Fotourehchi (Ph.D) Habib Ebrahimpour (Ph.D)
Graduation date:
Number of pages: 122 Abstract
The purpose of this study is to assess the risk indicators affecting the behavior of television shopping in Iran. For this purpose, a sample of 384 people who have reached the financial independence (aged over 18 years old) and have experienced this type of purchase at least once, selected.In this research, a standard questionnaire was distributed and completed on the Internet and social media and the data were analyzed using Spss software and structural equation modeling in Smart Pls software. According to the research literature, six types of risk that could affect consumers' television shopping behavior were identified and based on the results, it was found that financial, Functional and time risks affect the behavior of the purchase.In general, the perception of the risk of television shopping affects consumer purchasing behavior, and the high risk (s) perception can prevent the purchase of goods through this channel, so the activists of the television shopping area must identify, reduce, and lessen the consumers' perceived risks by creating trust.
Keywords: Television shopping behavior, risk indicator, perceived risk, Television shopping
