ناریا یعیبط عبانم هلجم ،تلایش هرود 57
، هرامش 2 ناتسبات ، 1041
تاحفص 283 - 228
هنیمآ دیسا لیفورپ یسررب و
نییعت تابیکرت یبیرقت
ییلاط شیگ یهام هلیف (
Gnathanodon speciosus
)
دیص هدش زا ناتسمز و ناتسبات لصف ود رد نامع یایرد
یرفعج امسا
،1
یرهاط یلع
2
یرافغ یفطصم ،*
بسن ناسحا بنیز ،3 4
1 ع هدکشناد ،یتلایش تلاوصحم یروآرف دشرا یسانشراک یوجشناد . ناریا ،راهباچ ییایرد مولع و یدرونایرد هاگشناد ،ییایرد مول
2 ناریا ،راهباچ ییایرد مولع و یدرونایرد هاگشناد ،ییایرد مولع هدکشناد ،یتلایش تلاوصحم یروآرف رایشناد .
3 یرامیب و تشادهب رایشناد . اه
اهباچ ییایرد مولع و یدرونایرد هاگشناد ،ییایرد مولع هدکشناد ،نایزبآ ی ناریا ،ر
4 . ناریا ،راهباچ ییایرد مولع و یدرونایرد هاگشناد ،ییایرد مولع هدکشناد ،یتلایش تلاوصحم یروآرف یرتکد یوجشناد
:تفایرد خیرات 52
/ 70 / 1077 :شریذپ خیرات
52 / 70 / 1077
هدیکچ
هعلاطم نیا رد نییعت
تابیکرت یبیرقت ییاییییش ویب
هلیف هلیف ههیمم ااهییسا لیفورپ و رد
م ییلاط شیگ یاا (
Gnathanodon speciosus
) هیص
ا هیش .هش یسررب نانتم و نانیتبات لیصف ود رد نایع ایرد 63
و هش دافنسا یاام هعطق م ا سپ
دام اس هنوین اا ف و ی هل ندرک
، ،تبوطر
یلق و هیسا سیلورهیا ا دافنسا اب ههیمم هیسا لیفورپ و هیش هیدهیس رنیتکاخ و نیئتورپ ،یبرچ ییمراک اب عیام یفارگوتامرک هب قیرست و ییا
لااب
هیش هیدهیس .
یبرچ اونحم نیئتورپ و
نانیتم رد فلانخا
یهعم راد اب نانتبات ( تشاد 50 /
>5 )p
ههیمم هیسا لک راهقم . اا
لصف رد رورض
نانیتم ( 6۲4 /
±5 3۲4 / ۰5 رد مرگ ۰55 مرگ ) فلانخا یهعم راد اب نانیتبات تشاد ( 50 /
>5 )p
نیهینتیا.
،کیتراپسم هیسا ،نینلام لیهف ،نیسیل ،
یهعم توافت نانییتم و نانییتبات لییصف ود رد نیییتیلاگ و نیماتولگ هنداد ناییشن راد
( 50 /
>5 )p
ههیمم هیییسا . اا
اب نیماتولگ 50
/
±5 ۲۹6 / 6 و
اب نیئنیتییس 5۰
/ 6 رد مرگ ۰55 .هندوب ههیمم هیسا نیرنیک و نیرنیشیب یترت هب ،تیشوگ مرگ یمم ااهیسا تبتن
رد رورض هیین هب رورض هه
فلانخا نانیتم یهعم
راد شاد نانیتبات اب ( ت
50 /
>5 )p
ا رتلااب لصف ود را رد نیسولوسیا هب نیسول تبتن. ۹
/ ۰ شیگ یاام تشوگ فرصم .دوب
ظن ا ییلاط ر
وصف رد نم فرصم ییاییییش یخایش شایسا رب و دراد ییلااب تیفیک لیصف ود را رد ا هیذغت ش را نانتبات
و ا ریغ هب نانتم
ماارف نیغلاب ارب ار رورض ههیمم ااهیسا ریاس هب این نیهینتیا یم
.هیاین
:یدیلک ناگژاو ،ههیمم هیسا
نییعت ،تابیکرت یبیرقت ،نایع ایرد
ییایییش یخاش
،
Gnathanodon speciosus
: وئتم ههتیون * لع
ی رااط Email: taherienator@gmail.com
Investigation of amino acid profiles and proximate composition of golden trevally (Gnathanodon speciosus) fillet caught from
Oman Sea in summer and winter
Asma Jafari1, Ali Taheri2*, Mostafa Ghaffari3, Zeinab Ehsan-Nasab4
1. Ms.c student of Fish Processing Technology, Faculty of Marine Sciences, Chabahar Maritime University, Chabahar, Iran 2. Associate Professor of Fish Processing Technology, Faculty of Marine Sciences,
Chabahar Maritime University, Chabahar, Iran
3. Associate Professor, Faculty of Marine Sciences, Chabahar Maritime University, Chabahar, Iran 4. Ph.D. student of Fish Processing Technology, Faculty of Marine Sciences,
Chabahar Maritime University, Chabahar, Iran Received: 25-Sep-2021 Accepted: 17-Nov-2021
Abstract
In this study, the proximate composition and amino acid profiles of golden trevalley fillets from the Oman Sea in summer and winter were investigated. After sample and preparation the fillet of 36 fish, their moisture, fat, protein, ash and amino acid profiles were measured using high performance liquid chromatography method after acid and alkali hydrolysis. The total amount of essential amino acids in winter (10.624±0.324 g/100 g meat) was significantly higer than summer content (p<0.05). Histidine, lysine, phenylalanine, aspartic acid, glutamine and glycine showed significant differences in summer and winter (P <0.05). Glutamine rate was 3.293±0.05 and cysteine was 0.03 g/100 g meat, showd the highest and lowest amino acids, respectively.The ratio of essential to non-essential amino acids in winter was significantly different in comparison to summer (P <0.05). The ratio of leucine to isoleucine was higher than 1.9 in both seasons. Consumption of gold trevalley meat is suggested based on its high quality in terms of nutritional value in both seasons. Analysing its chemical index in winter and summer, expect the histidine, providing the essential amino acids of adults.
Keywords: Golden trevally, Oman Sea, Chemical Index, Amino Acid, Proximate Composition
Corresponding author: Ali Taheri Email: taherienator@gmail.com
سررب ی فورپ لی سا هی مم ههی عتو نیی رقت یبی کرت تابی ییلاط شیگ یاام هلیف ...
۲۲0
1 همدقم .
رب رد ییهم شقن ییاذغ تاداع و داوم ا یخرییب و
راییب اا و هنراد ور نیا ا تییسا رورییض هناااگم هیذغت
(
Ruiz-Capilla and Moral, 2001
.) عبهم ییایرد اااذغ
ااهییییسا ا یهغ ،لااب ییاذغ ش را ایب یهیئتورپ و ههیمم
ابیشا ریغ رچ ااهییسا ا
هن مضا و راد یناسم ریذپ ن
ه
(
Mohanty et al., 2017
.) ییهم عبهم یاام نایم نیا رد
ا یگرسب ششب یهیئتورپ این هههک نیمایت و دوب نیئتورپ ا ناهج تیعیج وییتحم
یم دوییش (
Mesias et al., 2015
.)
دوهح 05 هییصرد کییشخ ن و لیلییشت نیئتورپ ا یاام
تسا هش (
Oluwaniyi et al., 2010
) . یاام تشوگ معط
ابترا رد اونحم اویییصخ هب ییاییییییشویب یکرت اب ط
( تیییسا یااییم نیئتورپ
Tilami and Sampels, 2017;
Doğan and Ertan, 2017
) . ییهم عبهم ییایرد اااذغ
ا ،نیییسول ،نیییسولوسیا ،نیهینییتیا ،نینییتیییس ،نینژرم نیلاو و نافونپیرت ،نی وریت ،نینلام لیهف ،نینوینم ،نیسیلا
( هیهنیییتا
Bilgin et al., 2019
ورما لیلد نییا هب .)
هیفم تارتا لیلد هب ییایرد اااذیغ وایح ییاذیغ میژر اااذغ فریییصم شیاسفا جوم و دوب هیجوت دروم ایهنم تییییسا هییییش هییجوییت لییباییق ناسیییییم هییب ییییایییرد (
Flowra and Tumpa, 2012
)
.
ا تییفاب هییشر و دوییبهب دییعاب هییهیمم ااهیییس اییا
یییم ییفاب رنییشیب سنهییس وئییتم نیییهییا .هنوییش ت
اییا
نوییمروا ،نهییب اییا
میسیینم ، اییا وییللوم ریاییس و اییا
ههنییتا کیییلوبانم (
Oluwaniyi et al., 2010
) ولاییع .
رد ییییهم شییقن ،نیییا ریب تایطابترا
هییب و هیینراد یلولییس
نویییسلایروفتف هیینور و نژ نایییب هییههک میییظهت ناوییهع ولیییس رد ذیییغم داویییم میییتیلوبانم ،نیئتوریییپ ایییا
روناییج ییساپ و
اییا مییا ،یییهییا و یییتا تروییص هییب
لییییع یلولیییس هطیییساو ناویییهع هیییب میییا ییییم
هیییههک
(
Mohanty et al., 2014
).
ریتات تحت یاام تشوگ ییایییشویب یکرت نیهییا نام ،ییییتهج نولب ، م امد ،لیییصف نوچ ییااریغنم تییییسا یحم ذییغم داویم هییخریچ و سییریییشیت
Doğan and Ertan, 2017( .)
،تاعلاطم ا رایییییتب رد
ت نیب هطبار یکرت و یلییصف تارییغ
ویب گ ییایییییش تییشو
تییسا هییش داد ناییشن یاام (
Kandemir and Polat,
2007 Ozogul et al., 2011;
) یییکرت ،یلک روط هییب .
یبیرقت و ههیمم هیییسا اطییس هلیف
هنوگ اب یاام هنوگ کی
،سهج هب یگنتب و تسا توافنم رگید یشرورپ ای یشحو
هییییشر هییلحرم ،یااییم ندویب و
یاذییغ ریج ی
دراد
(
Tie et al., 2019; Wang et al., 2018; Ning et al., 2018; Pyz-Łukasik and Paszkiewicz 2018;
.)
سین ناریا رد
Zakeri
( نارایلیا و ۰6۹۰
هیییتیاقم هب )
و یشحو نایاام هییاام تفاب رد ههیمم ااهیسا یکرت هییلاییب در کیینایییییش داییم و ریین ییییییشرورییپ (
Acanthopagrus latus
هییهیینییخادرییپ ) .
Hadizadeh
و
( ناراییلیییا ۰6۹4
و هییهیمم اییاهییییییسا ییییکریت )
رسییب ناییاد مراییییس یییااییم هییلیییضع رد ار رییچ (
Scomberoides commersonnianus
یلخ لییحاویییس )
.هیندوین ییییسررب شرایف
Taheri
نارالیا و (
۰6۹3 هب )
یبیرقت هیییسدت و هییهیمم هییییییسا اونیحیم ییییسرریب داییییس رییتوییک یییااییم (
Sphyraena jello
) در مد و
(
Sphyraena flavicauda
) سییاییپ و راییهب لیییصف ود رد
.هییهنخادرپ رد ار یلیییصف تارییغت نیققحم نیا یمایییت
.هندوین هییات هعلاطم دروم نایاام ناهج رساترس رد درنیتگ یگههکارپ اب نایاام شیگ
،
ههنییتا داییصنقا ش را اب نایاام هلیج ا شیگ هنوگ.
ییلاط (
Gnathanodon speciosus
هییب قلعنم ) داوناییخ
و اطییس ،نایاام شیگ تشییس ا و تییسا راوشنییشوگ
هیذیغت نایهت مرن و کیچوک ناییاایم ،ناینیییسوپ یم
ههک
(Carpenter et al., 1997)
. یاام نیا هنوگ هلیج ا
اا
هضوح مهم یبم
وهج روشک تسا تاعلاطم مادنا و هیذغت
رظن هب روریییض یاام هینوگ نیا ور ا یم
اذل .هیییسر
،
ج ریضاح هعلاطم و ههیمم هیسا لیفورپ ییسررب ته
نییعت
ود رد ییلاط شیگ یاام هلییضع تابیکرت یبیرقت ییصف
ل
تفرگ مادنا نانتم و نانتبات .
5 شور و داوم . اه
2 . .1 هنومن یزاس هدامآ و هیهت
داهعت 63 یاام هعطق غلاب
تبیییتن اب ۰۰
دهع و رن ۰0
دهع ن و یسونم اب ، دام 3
/
±0 5 / ۲ مرگولیک لصف ود رد
یتبات نان )دادرم(
نانتم و )نیهب(
و هیص نایع ایرد ا
اب ا افنس ا د هب ی م اگشیام ا اقنن .هش داد ایاام
ن سلف
یهک ، هیلشت و ویش و تیتیش ،ییلیش هلیف
هنهیش . سپس
ااهلیف مادنا نایم ایت شیام م
اا رظن دروم ات
5 ور رد
سیرف ر ۲5 - ینناس هجرد هگن دارگ
.هنهش راد
5 . 5 . س هدامآ هلیف یزا اه
بیکرت نییعت یارب
روظهم هب یکرت نییعت
،یبیرقت هلیف هلیییضع یییشپ ین
ینیییشپ هلاب اهنبا ری ،پچ ا لیییصاح
اام نای سپ(
ا
ا ایدن اد د یی د رد ام ا ات )ق ولشم ما اب و ط
خرچ .هنهییش
سپس شیام م اا وم در رظن .هش مادنا رارلت هس اب
5 . 5 . 1 . هزادنا یریگ تبوطر
تبوطر ناسیم شور شاسارب هنوین
(
AOAC, 2005
) و
اب کشخ شید رنپ کی رد .تفرگ ترویص ری یترت هب ناسیم ،نیعم ن و 0
و ن و تییشوگ هنوین ا مرگ اریا هب
کیییلیتا لییللا رطق هیهچ تهییم هییب
۲ نوم رد تییعایییس
۰50 نهش رپس ا هعب .هیش داد رارق دارگ یننایس هجرد
دم هنوین واح شید رنپ نایم تهیم نیا و نی وت اده
ا هعب و لبق هنوین ن و فلانخا شایییسارب تیبوطر ناسیم هطبار قبط رب راذگ روک ۰
هصرد تروییص هب و هبییساحم
.هیدرگ شراسگ ومرف ۰ :
۰55 یلاخ هتوب ن و × )تلپ ن و+ هش کشخ هنوین(–
= تبوطر هصرد
هنوین ن و
5 . 5 . 5 . هزادنا یریگ رتسکاخ
وین رنیتکاخ ناسیم شور شاسارب هن
(
AOAC, 2005
)
ناسیم ، هش ن و و کشخ یهیچ هتوب کی رد .هش مادنا ۲
روک رد هنوین اهنبا .هش داد رارق هنوین ا مرگ ۲55
هجرد ینناییس
تهم هب دارگ 65
هب امد سپییس ،هنام یقاب هقیقد
005 یننایس هجرد تشذگ ا سپ .هیش داد شیاسفا دارگ
4 نی وت دهدم یهیچ هتوب ،تعایییس راهقم و
رنیییتکاخ اب
هطبار ا دافنییسا ۲
شراسگ هییصرد تروییص هب و هبییساحم
.هش ومرف ۲ :
۰55 لاخ هتوب ن و × –ی
ن و هتوب واح رنتکاخ =
هصرد رنتکاخ
هنوین ن و
5 . 5 . 3 . هزادنا یریگ ماخ نیئتورپ
رنین نژو اب لک شور هلدک ا و ا رض لصاح
رنین نژو
لک رد ۲0 / 3 نیئتورپ ناسیم نییعت
.هش ا رد نی ،شور ۰ مرگ
اب اریا هنوین 5
،میییسانپ تافلوییس مرگ 5
/ 5 تافلوییس مرگ
و سم ۲0 سپس و ریطقت ،مضا کیروفلوس هییسا رنیل یلیم
دویییس ایب ۰
/ 5 هیییش رنیت ایمرن (
AOAC, 2005
) راهقم .
هطبار ا نیئتورپ 6
:هیدرگ هبساحم
ومرف 6 : فرصم دوس(
ی - 05 ) 4 / ۰ × ۲0 / 3 × = ۰55 هصرد ئتورپ ی
ن هنوین ن و×۰555
5 . 5 . 0 . هزادنا یریگ لک یبرچ
شور شاییسارب یبرچ راهقم
Folch
( نارالیا و ۰۹05
)
ا رییغت یکهینا ایب هن
ا ریگ .هش 65 نژویا هیینوین ا مرگ
ناسیم هب یترت هب رطقم م و مرفورلک ، ونانم اب هییش 05
،
۲0 و ۲5 .هییییش طولشم رنیل یلیم ۲0
رگید رنیل یلیم
قم م و مرفورلک و هیفایییضا رط
هیب تهیم 65 نژویا هینات
.هییدرگ 05 رد هنوین ا رنیل یلیم ۰5
یننایییس هجرد و دارگ
× g
6655 هماج اف هب .هیییش اهج عیام اف و ژویفیرننایییس
م یید اده ۲5 یلیم ولحم رنیل ۰:۰
ونایینم : دوسفا مرفورلک
،
طولشم .هیدرگ طولشم یلبق اب هش اهج عیام و ژویفیرنناس اهج جیق رد لییصاح نام ات هههک
6 امد رد ،نهییش اف 4
یننایییس هجرد نیری اف رد مرفورلک لاح .تفرگ رارق دارگ
اب تیییسا یبرچ واح هیک اگ
ریشبت نژورنین ن و و
یبرچ
.هش هبساحم
سررب ی فورپ لی سا هی مم ههی عتو نیی رقت یبی کرت تابی ییلاط شیگ یاام هلیف ...
۲۲5
5 . 3 . هنیمآ یاهدیسا لیفورپ نییعت
ههیمم ااهییسا یسوت
اب عیام یفارگوتامورک اگنسد
ییمراک لااب
(HPLC)
رج تعریییس اب نای
۲ / 5 رد رنیل یلیم
هییقیقد رد قیرست و جوم وط
اییا ۲05 و 445 رنمونایین
اهنا ریگ اگنسد .هش هشیش نونس هب سهدم HPLC
ا
رطق(
3 / 4 یلیم
× رنم افترا ۲05 یلیم
× رنم ینورد رطق
0 ( تکرییش هب قلعنم )رنمورلیم
GL. Science, Tokyo,
Japan
) رگ تح رب ههیمم ااهیسا راهقم .دوب م
رد ۰55
تیشوگ مرگ ارب .هش نایب
اس قنشم ههیمم ااهیسا
۲55 ولحم رنیلورلیم
(o-phthaldialdehyde) OPA
هب
تیاهن رد و هفاضا تابیکرت ۲5
ییاهن ولحم ا رنیلورلیم
.هیدرگ قیرست اگنسد هب اوصشم گنرس سوت هس
شد
هییییش ماییدنا ییایییلق سیییلورهییییا اییب ناییفوینیپییریت (
Moore and Stein, 1973
) . هنوین مایت اا
رارلت هییس رد
هش هیدهس
.
5 . 0 . ییایمیش صخاش نیئتورپ
ییایییییش یخاییش هبییساحم (
Chemical Score
) رب
شور قبط (
Hoyle and Merritt,1994
) .تفرگ ترویییص
راهنانییسا نیئتورپ رورییض ههیممهیییسا شراسگ قبط رب د
FAO/WHO (1991)
هش دافنسا هبساحم ارب و
یخاش
پ ییایییش نیئتور
:هیدرگ هبساحم ری هلداعم قبط ومرف
4 : سا هصرد هی مم ههی هنوین =
ش یخاش ییاییی
سا هصرد هی مم ههی دراهنانسا
5 . 2 . لیلحت و هیزجت یرامآ
هداد اه
داد اا راسفا مرن ا دافنسا اب
Graphpad-prims
هشتن
5 نوم م ا و هییش لیلحت و هیسدت
T-Test
هییتیاقم ارب
ا یاینن یییییس یمم ه و هه یبای را و نییعت ابیکرت یبیرقت
ت
هنوین اا .هش دافنسا
3 . جیاتن
3 . 1 . نییعت یبیرقت بیکرت
یاام هلیف تابیکرت یبیرقت سیلاینم ا لیییصایح یاینن ییلاط شیگ رد
وهج ۰ داد نایشن تسا هش
تابیکرت .
نیئتورپ و یبرچ ،تبوطر ،رنییتکاخ فلانخا لییصف ود رد
یهعم راد ههنییشاد ( 50 / 5
P<
) رنییتکاخ و تبوطر راهقم .
اهنا ریگ نانتم لصف ا رنشیب نانتبات لصف رد هیش
دوب ( 50 / 5
P<
) نانتبات لیصف رد نیئتورپ و یبرچ ناسیم .
( دوب نانتم ا رنیک 50
/ 5
P<
تبوطر اب یبرچ اونحم .)
راهقم ،یبرچ راهقم شیاسفا اب و داد نایییشن شولعم هطبار .تفای شااک تبوطر
ج لود 1 - هسیاقم هیزجت تابیکرت یبیرقت یهام هلیف
رد ییلاط شیگ )%( ناتسمز و ناتسبات لصف ود
پ
نیئتور یبرچ تبوطر رنتکاخ لصف
۰۰b
5/ 55±
۰5/ ۰۲/۰۹±5/40b 35/۰۹±5/34a ۰/۰۰±5/۰a نانتبات
۰0a
5/ ۰۰±
۰۹/ ۰0/5۹±5/03a 36/34±5/۲۲b 5/00±5/50b نانتم
نیگنایم تحرب یانن بساحم رایعم فارحنا±
را رد توافنم یتیلگنا فورح .تسا هش ه نونس
توافت رگنایب یهعم
راد یم هشاب ( 50 /
>5 .)p
3 . 5 . هنیمآ یاهدیسا لیفورپ وهج رد ههیمم ااهییییسا لیفورپ هب طوبرم یاینن ۲
لیهف ،نیسیل ،نیهینتیا ههیمم ااهیسا .تسا هش دروم لصف ود رد نیتیلاگ و نیماتولگ ،کیتراپسم هیسا ،نینلام یهعم توافت نانیییتم و ناینیییتبایت هنداد نایییشن راد
( 50 / 5
P<
) ،نیئنتیس ،نینوینم ،نیسول ههیمم ااهیسا و
،نییییسولوسیا ،نینونرت ،ناییفونپیرت ،نینلام ،نینژرم ،نیلاو لصف ود رد نیریس و نی وریت یهعم فلانخا هقاف
ندوب راد ه
( 50 / 5
P>
) ههیمم هیسا ،نانیتبات و نانیتم لیصف ود رد .
ماتولگ نی ( 5۲۰ /
±5 3 ۰۰ / 6 و 505 /
±5 6 ۹ ۲ / 6 رد مرگ ۰55
)تییشوگ مرگ تییشاد ار ناسیم نیرنییشیب
ریداقم نیرنیک .
طوبرم سین نانتم و نانتبات لصف ود را رد ههیمم هییسا اب ربارب یترت هب هک دوب نیئنتیس ههیمم هییسا هب
۹3 / 5 و
6 / 5 رد مرگ ۰55 .دوب تشوگ مرگ
لودج 2 - ع رد هنیمآ یاهدیسا لیفورپ رد مرگ( ناتسمز و ناتسبات لوصف رد ییلاط شیگ یهام هلض
111 )مرگ
ههیمم هیسا نانتبات
نانتم
Tryنافونپیرت 5۲
/
±5 466 / 5 553
/
±5 403 / 5
Hisنیهینتیا 5/066±5/54b
5/333±5/5۲۰a
Thrنینونرت 5۰
/
±5 ۹4 / 5 5۲۰
/
±5 ۹36 / 5
Ileنیسولوسیا 54
/
±5 0۹ / 5 56۲
/
±5 ۹36 / 5
Leuنیسول 5۰
/
±5 0۰ / ۰ 55۲
/
±5 00 / ۰
Lysنیسیل ۰/056±5/505b
۲/5۹6±5/۰5۲a
Metنینوینم 56۲
/
±5 066 / 5 5۰
/
±5 05 / 5
Pheنینلام لیهف 5/۲53±5/500b
۰/۲63±5/5۰0a
Valنیلاو ۰۲0
/
±5 503 / ۰ 540
/
±5 0 / ۰
Cysنیئنتیس 5۰
/
±5 ۹3 / 5 5۰
/
±5 6 / 5
Tyrنی وریت 5۰0
/
±5 ۰63 / ۰ 56۲
/
±5 ۹36 / 5
Glyنیتیلاگ 5/0۰±5/5۰a
5/5۰±5/5۲b
Argنینژرم 5۲3
/
±5 0۲ / ۰ 500
/
±5 40 / ۰
Serنیرس 5۰
/
±5 ۹3 / 5 5۰
/
±5 ۹4 / 5
Aspهیسا کیتراپسم ۲/653±5/500a
۲/556±5/500b
Gluهیسا کیماتولگ 6/۲۹6±5/505a
6/۰۰3±5/5۲۰b
Alaنینلام 5۰0
/
±5 446 / ۰ 54۹
/
±5 4۲6 / ۰
نیگنایم تح رب یانن ا فورح .تسا هش هبساحم رایعم فارحنا±
یهعم توافت رگنایب ،جیدر را رد توافنم یتیلگن یم راد
( هشاب 50 /
>5 .)p
لودج 3 - ناتسمز و ناتسبات لصف ود رد ییلاط شیگ یهام هلیف هنیمآ یاهدیسا عاونا یلک جیاتن
ههیمم هیسا نانتبات
نانتم
( لک رورض ههیمم ااهیسا )E
0/054±5/6۹۲a ۰5/3۲4±5/6۲4b
رورض ریغ ههیمم ااهیسا ( لک
)NE 5/54۲±5/۰0a
3/3۰۲±5/۰۲0b
۰/۲۰5±5/۲۰a E/NE ۰/353±5/۲6b
)%(E/لک 04/0۰±5/3b
3۰/36±5/۲5a
هیسا ههیمم ااهیسا 0/0۹۹±5/۰60a
0/۰0۹±5/553b
اب ههیمم ااهیسا 6/003±5/5۹0b
4/۲5۹±5/۰50a
رادروفلوس ههیمم ااهیسا ۰/5۹6±5/54۲
۰/۰5±5/5۲
ههیمم ااهیسا مورم
کیتا ۰/040±5/5۹6b
۲/300±5/506a
نیسولوسیا هب نیسول تبتن ۲/564±5/5۲
۰/۹0۲±5/۲6
نیگنایم تح رب یانن و رایعم فارحنا±
رد توافنم یتیلگنا فورح را
توافت رگنایب ،جیدر یهعم
راد یم هشاب ( 50 /
>5 .)p
سررب ی فورپ لی سا هی مم ههی عتو نیی رقت یبی کرت تابی ییلاط شیگ یاام هلیف ...
۲۲۹
3 . 3 . نیئتورپ ییایمیش صخاش
وهج رد 4
وم ییایییییش یخاییش هب طوبرم یانن در
.تییسا هییش یخاییش نیهینییتیا قف وهج شاییسا رب
را رد ههیمم ااهیسا ریاس و دراد کی ا رنیک ییاییییش .هنداد ناشن کی ا رنشیب یخاش لصف ود
لودج 4 لوصف رد ییلاط شیگ یهام هلضع رد نیئتورپ ییایمیش صخاش- ناتسمز و ناتسبات
دراهنانسا نانتبات *
نانتم
نیهینتیا ۰3
5/34±5/50b 5/0±5/5۲0a
نینونرت ۹
۲/55±5/5۲a ۲/50±5/543a
نیسولوسیا ۰6
۰/6۰±5/54a ۰/4۲±5/540a
نیسول ۰۹
۰/۰۹±5/5۰b ۰/۹5±5/556a
نیسیل ۰3
۲/۰3±5/530a ۲/05±5/۰۲6a
نیئنتیس + نینوینم ۰5
۲/56±5/۰0a ۰/6۰0±5/5۲6b
نی وریت + نینلام لیهف ۰۹
۰/46±5/55b ۲/۲۰5±5/54۹a
نیلاو ۰6
۰/03±5/۰0b ۲/۲۰±5/535a
نافونپیرت 0
۰/33±5/55a ۰/54±5/5۲0a
غلاب ناتنا این دروم رورض ههیمم ااهیسا ناسیم* شاسارب
WHO/FAO هب
نیئتورپmg/g ماخ ( ۰۹00 (
0 ثحب . یریگ هجیتن و
و تیییسا توافنم نایاام نهب ییاییییییشویب یکرت ب
ر
شراسگ قبط ایا
ینح رد نیب کی نایاام گ
یلیلاد هب هنو
یطیحم تتی یارش و نس ،سهج ،لصف نوچ ،توافنم
تواییفت د نهییب ییاییییییییش تاییبیکرت رد هییی
یم دویییش
(
Hall, 2010
) و یبیرقت یییکرت هییب طوبرم تاییعلاطا .
ندوب ییساهم نییعت رد یاام تییشوگ ههیمم ااهیییسا رایییتب تییاا اراد رومرف ارب یاام ا
نیهچ .تیییس
یژر هیییییصوت رد یتایقیقحت م
ایا اب دارفا ارب ییاذیغ
ااخ یاریییش هیفم هیذغت نایییصیییصشنم سین و
تیییسا
(
Gam, 2005
.)
ااهییییسا لیفورپ و یبیرقت یکرت هیعلایطم نیا رد .تفرگ رارق ییییسررب دروم ییلاط شیگ یاام ههیمم یانن
ا هیییتیاقم نییعت و یبای را
یبیرقت تابیکرت لیف
یاام ه
تکاخ ریداقم هک داد ناشن ییلاط شیگ یبرچ ،تبوطر ،رن
اراد نانییتم و نانییتبات لییصف ود رد نیئتورپ و توافت
یهعم راد .هیهنیییتا یاام تیییشوگ رد ینهعم داوم راهقم
دوهیح ۰ - ۲ هیییصرد .تیییسا
وط رد یناوارف تایعلاییطم ایس
اا شدهس دروم ار نایاام رنتکاخ ناسیم جلنشم
رارق داد تییسا . هلییضع رنییتکاخ اونحم اثم ناوهع هب
Sardina pilchardus
ناییسون ،هقطهم و لییصف هب هجوت اب
ار یهجوت لییباییق داهیین ناییییشن هییعلاییطم رود وط رد
(
Zaghbib et al., 2019
).
نیهییییییییا ا ریتاییت چیا
یاام هلییضع رد یلییصف تارییغت
Glossogobius giuris
هشن هاایشم (
Islam and Joadder, 2005
.) تاعلاطم اما
م تاناسون ا یتوافنم یانن رگید یتات و رنتکاخ اونح
تار
.هنداد شراسگ ار لییصف ا هعلاطم رد
، اونحم رنییتکاخ
نیب 0۹ / ۰ و ۹6 / ۰ هیییصرد رد
Upeneus moluccensis
ربمانپس ام رد رنتکاخ ناسیم نیرنشیب .هش تفای (
)سییاپ
شراییم رد نم نییرینیییک و هییییش نییییییعییت )راییهیب(
(
Zaghbib et al., 2019
.) ریینیییییتکاییخ ناسیییییم
Mullus barbatus
ایب ربارب ۰ / ۰ ،سییایپ رد هیییصرد 5۹
/ ۰
و نانیتم رد هیصرد ۲4
/ ۰ دوب راهب رد هصرد رییغت هک
تا
یلیییصف هینوگ نیا رد
.دوب هجوت لبایق ار نم تلع ناققحم
هقطهم و هیذغت تیعضو ، اهنا ، سیر مشت لصف هب هنتباو ههنتناد هیص (
Polat et al., 2009; Oksuz et al., 2011;
Tulgar and Berik, 2012
).
سبم تادوجوم یلک روط هب
اذغ و م ا ار ینهعم داوم یم
و ینللییسا تفاب رد و هنریگ
ریخ ایییضعا ریایییس یم
ناسیم رب دای اارونکاف .هههک
توافت ،لیییصف ههنایم ینهیعم داوم اا
،هنوگ( یلیژولویب
یطیحم یارش و هیذغت ،)یتهج نولب و سهج ،نس ، وط یتیت ) رویش و امد ، م ییییش(
تسا راذگر رب ولاع .
نیا ،
ا رگید لماوع ریتیت تحت یاام رد ینهعم داوم تیظلغ نیییشور هییلیییضع هییلیج و
ینح و هییییییص هییقطهم ، ریت
هیهیلام اا یم ناوت دریگرارق ه (
Khitouni et al., 2011;
Noel et al., 2011; Yildiz, 2008 Yildiz, 2008;
).
ونحم ا هییب ییلاط شیگ یااییم هییلیف رد یهیئتورپ
ناسیم 55 / ۰5 و نانییتبات رد ۰۰
/ ۰۹ هییصرد نانییتم رد
.همم تسهب اونحم
دوهح یاام تشوگ نیئتورپ ۲5
- ۰4
یحم ،سهج ،نییس شیاسفا اب ریداقم نیا و تییسا هییصرد رییغت ترجاییهم لییییصف و سیر مشت ،هیییذییغت یم
هییهک
(
Doğan and Ertan, 2017
).
یناهیم تاهااییشم قبط رب
قیقحت نیا
، رد ییلاط یاام شیگ هعسوت نانیتم لیصف
مشت دامم و تشاد داهگ یبیتن راهب لصف رد سیر
وب د .
مشت لیییصف ات نانیییتبات رد سیر
یاام نیا رد هااوخ
،اذل .هییسر هیاش
رد ااداهگ هب هنفای اقننا نیئتورپ ناسیم
مشت لیصف تارییغت نیا و دوب هییشن نیسگیاج وها سیر
یهیئتورپ اونحم رد یم
ناوت ا یییشان ه هشاب هلئییتم نیا
.
نولب هلحرم رد ییتهج
شااک یرهت هب ینلاضع نیئتورپ ،
یم رنیییشیب سیر مشت نام رد تیییسا نلیم اری ،هیبایی
نیئتورپ اا ا سپ اما .ههییشاب هنفای عیدت یییتهج دهغ رد
هلحرم رد داهگ نوچ ، سیر مشت تییسا اییس اب
نلیم ،
فرییصم یاام هک ییاذغ تیسا یم
هلضع تخاییس رد ،ههک
نیسا رظن هب ،نیارباهب .دوش داف یم
نیئتورپ هخرچ هک هسر
مییشییت اییب داییی طاییبییترا سیییر
هییییشاییب هیینییییشاد
(
Islam and Joadder, 2005
).
و لیییصف ود رد هیذغت ون
سین ژرنا نلایب تارییغت یم
ییناوت هیئتورپ تارییغت رد ه ی
ا هیذغت هید لیلد هب ریییضاح هعلاطم رد هک هیییشاب رتوم علاطم فها رد یناتنا .تفرگن رارق یسررب دروم ه
نیب یاام رد دوجوم تیبوطر ناسیم یلک روط هیب 55
ات
00 یاام ا یضعب رد تبتن نیا .تسا هیصرد اا
هب 05 - 35
شااک هصرد یم
هبای (
Doğan and Ertan, 2017
) راهقم.
تبوطر ۲0 / 55 رد هصرد
Mullus surmuletus
هش نییعت
(
Erkan et al., 2010
).
ارییب تییبوییطر اویینییحییم
barbatus Mullus
ناسیییییم هییب 5۰
/ 5۹ هیییییصرد
یییسویت
Kalogeropulos
ناراییلیا و (
۲554 ) نییعت
.هیییش
Polat
نارالیا و (
۲55۹ ) رییغت تبوطر ناسیم رد
M. barbatus
لییصف رد اا
سییاپ ( ۰6 / 54
% ) نانییتم ،
( ۲۰ / 50
% ) رایهب و ( 04 / 56
% ) ار اهنا ریگ نایب و هندرک
میژر ا تارییغت نیا هیک هیهنیییشاد هنفرگ تییییشن هیذغت
.تییسا
Ozogul
( نارالیا و ۲5۰۰
تبوطر اونحم سین )
یاایم هیلیف
Upeneus pori
یلیییصف ار و
نیب 6۰ / 50 اییت
50 / 5۹
% یلصف تارییغت رضاح هعلاطم رد .هندرک شراسگ
مشت لصف ا هعب و لبق سیر
یم ناوت فلانخا یلصا لیلد ه
رق رظن هم هیاب سین ا هیذغت میژر و هشاب تبوطر یگ را
.در
رد یبرچ تارییغت تبوطر
لعهم س یم ود نیا و دویییش
دوهح ویعم روط هب 05
هلیف هیصرد لیلشت ار
یم ههاد
(
Love, 1997; Simat and Bogdanovic, 2012
) یانن .
و تبوطر نیب شولعم هطبار دوجو سین ریییضایح هیعلایطم داد نایییشن ار یبرچ ناسیم هیک
اب ربارب تبوطر ۰۹
/ 35 رد
و نانیییتبات 34
/ 36 ویدم و دوب نانیییتم رد و تبوطر
یبرچ دوهیح 05 ار هیلیف هیییصرد لیییصف ود رد
دوخ هیب
.داد ااییییصنیخا ار تارییغت نیا
یم ناوت هییخرچ هییب
و یاام یلیژولویب لصف
داد تبتن (
Liang et al., 2008;
Perez-Velazquez et al., 2007
).
اب ربارب ریییضاح هیعلایطم رد یبرچ اونحم ۰۹
/ ۰۲ رد
و نانیتبات 5۹
/ ۰0 هصرد و دوب نانتم رد رد یبرچ راهقم
رد یبرچ اونحم .هییش تبت نانییتبات ا رنییشیب نانییتم رییغت یتهج هخرچ هب هنتب ایس وط یم
رثکاهح و ههک
ام رد نم ریدایقم اا
داد نایییشن نانیییتم یم
دویییش
(
Sinovcic, 2000
.) یبرچ اونحم نیهییا میژر
رب ییاذغ
.دراد ریتاییت تیییشوگ یبرچ اسگ
رد داییی تارییغت ا یتایییشر
تسا هش تبت وینم یاام یکاروخ تیتق یبرچ اونحم (
Karacam and Boran, 2003; Kaya and Turan, 2010
.)
یبرچ اونحم وینم یاام
ا 03 / 5 ات 45 / 4 ریغنم هصرد
ربنکا رد نم رثکاهح و )نانیییتبات( هیوناژ رد نم لقاهیح و ههییتیون .دوب )نانییتم ( ناگ
م یگنییتباو نیب یییقنییت
سررب ی فورپ لی سا هی مم ههی عتو نیی رقت یبی کرت تابی ییلاط شیگ یاام هلیف ...
۲6۰
سیر مشت تیلایعف ایب یبرچ اونحم یاام
اب هن و وینم
نفای اعف هیذیغت رود هه
. ام اا تیلاعف رود نانیییتبات
راظننا نیارباهب ،تسا وینم یاام ییتهج هیهیش یم
دور
اونحم نیگنایم .هیییشاب رنیک یبرچ اونحم هک تبوطر
شرام و هیروف رد وینم هیلیف راهقم نیرنیییشیب )راهب(
ار
داد نایییشن یبرچ اونحم اب ییییسولعم هطبار و تیییشاد (
Simat and Bogdanovic, 2012
.) ح یبرچ لقاه 0
/ ۰ هصرد
هیروف رد رثکاهح و )راهب ییساوا(
۲ / 5 تییسوگم ام رد هییصرد
یااییم ارب )سییاییپ یییساوا(
Sardinops melanostictus
شراسگ هش (
Shirai et al., 2002
. ) یاام
S. pilchardus
م لیقاهیح یبرچ راهیق
00 / 6 رثکاهح و هیروف رد هیییصرد
03 / ۰۰ لیروم رد هصرد تشاد ار
رد یبرچ مک حوطس نیا .
هیییش هاایییشم هنوگ لثم هیلوت لیییصف (
Zlatanos and
Laskaridis, 2007
) . هک تییسا هییش یشییشم نیهییا
شااک لام سق یاام رد ار نهب یبرچ ریخ ،یتهج نولب یم نولب وط رد هنوگ نیا اری ،هاد
، جقونم ار دوخ هیذغت
یم تیاها ااداهگ هیپیل هب یبرچ ریخ و ههک یم
ی دوییش ا
رارق داییفنیییسا دروییم ژریینا نیییماییت اریب یم
دریگ
(
Bell et al., 1998
.) ،هک هنا داد ناشن سین رگید تاعلاطم
مییییس یاام هیچرگا (
sea bream
یین جقونم ار هیذغت )
دهم ییییتهج نولب و هیذغت اطیییس شااک ایما ،هیهک هب ر
نایینیییتم وط رد یبرچ اطیییس شااییک یم
دویییش
(Grikorakis et al., 2002)
نایاام سین رضاح هعلاطم رد .
تارییغت و هییندوب غلاییب و را اییب ن و رد هییعلاییطم دروم ا هعب و لبق ینهب تارییغت هب طوبرم هیلیف یبرچ اونحم یااییم سیریشت رود تیییسا
. و یلایییک شراسگ قبط رب
( نارالیا ۰6۹6
لیییصف ) میییشچ شیگ یاام سیریشت
تیشرد
Selar crumentophtalmus
ریت ات ههفسا ا تسا
.
نیهییا راییهب رد ییلاط شیگ یااییم سیریشت لیییصف
( تسا هیش شراسگ
Farrag et al., 2019
) رضاح قیقحت .
مشت رود نیا ا هعب و لبق هیب سیر
یم نیهب رد .د ادرپ
ن لماک ییلاط شیگ یاام داهگ هعیسوت وها ام و هش
مرپییسا و کیشت هیلشت دامم یاام هییشن
ام دادرم رد و
مشت رود ات یاام اح رد و هیناییسر مایتا هب ار سیر
دوخ ینهب اییس اب تییسا
یبوخ هب هلئییتم نیا . یم
ناوت ه ار ههیمم ایاهیییییسا اونحم و یبیرقت هییسدت تارییغت
.ههک هیجوت د ههیمم ااهیییسا هجوت لباق شقن هب هجوت اب سنهییس ر
پ ییاذغ ش را ،نیئتورپ نیئتور
اا ییاذغ میژر رد ناتنا
هب
یفوریپ نم هییهیمم اییاهییییییسا لییی اییا
دراد یگنیییتب
(
Peragen et al, 2000
ههیمم هیییییسا اونحم .) لک
رد
تیحت یاایم هنوگ ههنام یلخاد لماوع ریتییت
نولب ، اهنا ،
هلیج ا یجراخ لماوع و ییییتهج لیییصف ،اذغ ون
، نالم
،هییص و روش تسا امد
(
Limin et al., 2006
) ،نیارباهب .
تفاب رد ههیمم ااهییسا اونحم تیسا م لا اا
تلاضع و
و هعلاطم یاام ون را اهنا
ریگ دوش یاام ههیهب ون ات
نییعت نایییتنا هییذیغت رد درگ
.د هب طوبرم یاینن یکرت
ییلاط شیگ یاام هلیف ههیمم ااهیییسا داد ناییشن
نیا
یییسا واح یاام هلیف ،نافونپیرت( روریییض ههیمم ااهی
نتیا ی ،نینوینم ،نیسیل ،نیسول ،نیسولوسیا ،نینونرت ،نیه
)نیلاو و نینلام لیهف تییسا
هب طوبرم راهقم نیرنییشیب هک
نانتم لصف رد و نیسیل ههیمم هیسا دوب
. هیمم ااهیسا ه
ن رورییض یی
ناوت نیارباهب ،هنوییش هیلوت ناییتنا نهب رد هه
نم ایا ار یم ناوت ا تفایرد یاام تیییشوگ داعنم راهقم
درک (
Jais et al., 1994
.) واح ییلاط شیگ یاام هلیف
،نی وریت ،نیئنییتیییس( رورییض هیین ههیمم ااهیییسا ههیمم هییییسا سین و )نیریییس ،نینژرم ،نییییتیلاگ اا
ریغ
و دوب )نینلام ،هیسا کیماتولگ ،هیسا کیتراپسم( روریض نم ا یخرب ایا
توافت رگیهلی اب یهعم
راد لیییصف ود رد
وهج( هنداد نایشن ۲
اب نینژرم .) 0۲
/ ۰ هیسا کیماتولگ و
اب ۲۹6 / 6 تییشوگ مرگ هییص رد مرگ نیرنییشیب یترت هب
رد ار رورض ریغ و رورییض هیین ههیمم ااهییسا راهقم ،قیقحت نیا هباشم .هنداد ااصنخا دوخ هب نانتبات لیصف ا رایییییتب رد هنفرگ ترویییص تاعلایطم
ور هنوگ اا
هییلیج ا ناییییااییم جیلینیشیم
Clarias anguillaris
،
Cynoglossus senegalensis
،
Pomatomus
saltatrix
،
Engraulis encrasicolus
،
Clupea
harengus
،
Scomber scombrus
،
Trachurus
trachurus
،
Pampus punctatissimus
و
Merlangus
merlangus
سین گ شراس هش هک کیماتولگ ههیمم ااهیسا
ا هیییسا ،هیییس م
نیییتیلاگ و نیییسول ،نیسیل ،کیتراپییس
نیرنناوارف دوب
هن . ناققحم رک نایاام هک ههنیییشاد راهظا
ارب این دروم کیماتولگ هیییسا رظن ا یبوخ عبهم هییش هیسا و کیتراپسم هییسا نیهییا .ههنیتا یلولیس ریثلت ینوی تییییصاخ ا تظفاحم و میسنم تیللاح رد کیماتولگ میسنم تیلاعف رد تییاا اراد
ا هن (
Kim and Lall, 2000;
Zuraini et al., 2006; Adeyeye, 2009;
Erkan and Ozden, 2010; Oluwaniyi et al., 2010;
Zhao et al., 2010; Peng et al., 2013;
Kaya et al.,2014; Suseno, 2015; Bligin et al., 2019
).
لک رورض ههیمم ااهیسا تبیتن ریضاح قیقحت رد ب یترت هب نانییتبات و نانییتم رد لک ههیمم ااهیییسا ه
36 / 3۰ و 0۰ / 04 ناسیم نیا .هییش شراسگ هییصرد ا شیب
ارب هیییش شراسگ ناسیم
Clarias anguillaris
( 0 / 4۹
هیییصرد و )
Oreochromis niloticus
( 05 هیییصرد دوب )
(
Adeyede, 2009
ناسیم نیا لقاهح عبایهم شایییسا رب .)
نیغلاب ارب ۰۰
% ارب ، ناکدوک ۲
ات 0 اییس ۲3 هصرد و
نادا ون ارب 6۹
هصرد تسا (
FAO/WHO/UNU, 1985
.)
نانییتبات و نانییتم لییصف ود رد ییلاط شیگ یاام اذل ورگ ارب لک روریییض ههیممهییییسا لقاهح اا
یهیییس
اراد ار جلنشم یم
هشاب .
رد ییلاط شیگ یاام هیلیف رد نیهیینیییتیا ریدایقم م هب یترت هب نانییتم و نانییتبات ناسی
066 / 5 و 333 / 5
رد مرگ هیص مرگ تیشوگ اهنا
ریگ .هیش هباشم روط هب
یاام رد نیهینتیا
U. moluccensis
نانتم رد 550
/ 5
نانییتبات رد و 050
/ 5 یاام رد و
Trachurus trachurus
یبییسا رکام ای 4۲4
/ 5 شراسگ تییشوگ مرگ هییص رد مرگ
هییش (
Erkan et al., 2010; Doğan and Ertan, 2017
).
نیییییهییییییییا نایییییااییم ارییب
Sardinela longiceps
،
Nemipterus japonicus
،
Lethrinus nebulosus
و
C. anguillaris
یییترت هییب 53
/ ۲ ، 06 / ۰ ، 00 / ۰ و ۰0 / ۰
هییییش شراسییگ نیییییئییتورییپ مرییگ هییییص رد مرییگ (
Elshehawy et al., 2016
) قیقحت هدینن هب تیبیییتن و
تییسا رنیک یکهنا رییضاح .
ورپ مییتیلوبانم نیهینییتیا ت
،نیئ
ههیلام فذح و نیبولگویا سنهیییس ،هیییشر اا
تاسلف ههنام یی
مادنا ار نیگهس یم
هاد (
Nasset and Gatewood, 1954;
Liao et al., 2013
لیلشت رد یساسا شقن نیهینیتیا .)
و سییییسا رایییشف ظفح نیهییا و تفاب میمرت و ناسیم
ارب هیک دراد نیلیم یخرب
تیییسا مهم راییییتب نایاایم
(
Khan, 2018
.) ،یباهنلا هض مهم اادرللیع نیهینتیا
مادنا نهب رد یحییشرت هییض و یناهیییتکا یننم یم
و هاد
و هیلک نمسم راییب ،ینوخ مک ایب نم دوبیک شهکاو
اا
تییییسا طاییبترا رد کیییژرلم (
Peterson et al., 1998;
Mohanty et al., 2014; Vera-Avile et al., 2018
.)
یمم هییسا ناسیم هعلاطم نیا رد لصف ود رد نینونرت هه
توایفت یهعم راد اب ربارب نم رثکاهح و داهن نایییشن ۹36
/ 5
هییییصرد دویب
رد نیینوینریت ناسیییم . یااییم
نورب رق
(
Acipenser persicus
) دوهحم رد ۲
/ ۲ ات 4۲ / ۲5 هصرد
هش داد ییشیشت تسا
(
Arab et al., 2020
) . شاسا رب
یااییم رد نینونرت رگید یقیقحت یاینن
U. moluccensis
۲6۹ / 5 و 04۹ / 5 هص رد رد تشوگ و نانتم رد یترت هب
دوییب نایینییییتباییت فلایینییخا و
یییهییعییم راد
تییییشاد
Doğan and Ertan, 2017( )
رکاییم یااییم رد نینونرت .
یبسا 444 / 5 هصرد رضاح قیقحت یانن ا هک هش شراسگ
یااییم رد نینونرت ناسیم .دوب رنیک
N. japonicas
4۹ / 6
سگ نیئتورپ مرگ هییییص رد مرگ کیییدسن هییک هییییش شرا
( دوب ریییضاییح قیقحت یایینن هییب
Erkan et al., 2010;
Elshehawy et al., 2016
.) دام نیمود ههیمم هیییسا نیا
هگن رد هههک دوهحم واح ههیمم ااهیییسا ا هعب راد
تییسا درگوگ (
Said and Hegste., 1970; Fuller et al.,
.)1989
ناوشنییسا ظفح رد نینونرت اا
د مالحنییسا و ناهن
تکرییش یم
مخ میمرت رد عیرییتت دعاب .ههک اا
شااک و
هیبک رد یبرچ یم
ا تیایح رد نیهییا نینونرت .دویییش
،یقورع یبلق اییادرللیع هییهناییم جلنشم اییادرللیع هییشر و نهب یهییا منییتیییس و سکرم یبییصع منییتیییس دراد شقن شوییت (
Simat et al., 2020
).
رییضاح هعلاطم رد قم
ل و نیییسولوسیا ریدا نیییسو
ود رد
توافت لییصف یهعم
راد .تییشاهن رییضاح قیقحت هباییشم
شراسگ رد نییییسول اییا
هییهناییم ینایییااییم ور رگید
U. moluccensis
،
C. anguilllaris
و
O. niloticus
( تشاد نییسولوسیا ا رنیشیب ناسیم
Adeyede, 2009;
