1
صخاش زا هدافتسا اب ینیمزریز بآ یلاسکشخ یسررب نییعت و دوجوم یاه
ناگدرل تشد رد نآ هرتسگ
یتشدرس یوسوم اضرلادبعدیس ینامیلس میرک ،1
نایرکش همطاف ،2
ناشور نیسحدیس ،3
.4
1 وجشناد ی سانشراک ی سدنهم دشرا ی
خبآ ی رادز ی
، زرواشک مولع هاگشناد ی
بط عبانم و ی
ع ی راس ی
2 سدنهم هورگ داتسا ی
خبآ ی رادز ی
، زرواشک مولع هاگشناد ی
بط عبانم و ی
ع ی راس (ی [email protected] )
3 داتسا ی را سدنهم هورگ ی
خبآ ی رادز ی
، زرواشک مولع هاگشناد ی
بط عبانم و ی
ع ی راس (ی [email protected]
)
4 وجشناد ی رتکد ی سدنهم و مولع ی
خبآ ی رادز ی
، زرواشک مولع هاگشناد ی
بط عبانم و ی
ع ی راس ی ( [email protected] )
عبانم بآ ینیمزریز رد
نیمأت بآ دروم زاین یزرواشک شقن ییازسب افیا یم بآ حطس تارییغت یسررب .دنک رد ینیمزریز
همانرب .تسا رادروخرب یناوارف تیمها زا هقطنم ره بآ عبانم رادیاپ تیریدم و یزیر صخاش زا هدافتسا اب قیقحت نیا رد
( ینیمزریز بآ عبنم هداد ،روظنم نیا یارب .دیدرگ یسررب هعلاطم دروم هقطنم ینیمزریز بآ یلاسکشخ )GRI
یاه 22
ناگدرل تشد رد عقاو یرتموزیپ هاچ کرتشم یرامآ هرود لوط اب یرایتخب و لاحمراهچ ناتسا
22 .دیدرگ هدافتسا هلاس
صخاش ادتبا ،بیترت نیدب رازفا مرن طیحم رد هنلااس سایقم رد دوجوم هطبار زا هدافتسا ابGRI
Excel 2016 هبساحم
مرن زا هدافتسا اب سپس و دش رازفا
GS+ نزو شور و ( سوکعم یهد
)IDW کشخ یناکم عیزوت یسررب ینیمزریز بآ یلاس
داد ناشن جیاتن .دیدرگ هرود یادتبا رد هک
رگید رد و تشاد دوجو دابآورسخ هاچ یکیدزن رد دیدش یلاسکشخ یرامآ ی
هرود رد و تسا هداد خر میلام یلاسکشخ قطانم تسا هدوب طسوتم و میلام تروص هب یلاسکشخ رتشیب ینایم یرامآ ی
هرود یاهتنا رد نینچمه دروم ی
تیعضو هقطنم لک رد و هدوب میلام تروص هب یلاسکشخ حرق هاچ یکیدزن رد هعلاطم
تسا هدوب مکاح یلاسکشخ نودب .
ژاو ناگ :یدیلک صخاش (ینیمزریز بآ عبنم ،یلاسکشخ ،)GRI
GS+ ، ناگدرل تشد ،IDW
2
1 - همدقم یلاسکشخ کی
هدیدپ یعیبط و زا یگژیو ررکم یاه بآ
ییاوهو تسا و ناکما دادخر نیا نودب هثداح رد
نتفرگرظن -میژر
یاه شراب و بآ یاهوگلا ییاوهو
رد رسارس ناهج دوجو دراد یعورش یلاسکشخ. دنک
و هقطنم تحت ششوپ هدرتسگ دراد یا
هک یارب هتفه
،اه هام اه و یتح لاس اه یم قطانم دناوت فلتخم
ناهج ار تحت ریثات دوخ دهدرارق نج) ،سنیک 2211 .)
یلاسکشخ اه
زا برخم یاهدادیور نیرت بآ
ییاوهو دنتسه هک ثعاب تراسخ یاه لباق هجوت یا مه رد شخب عبانم یعیبط و مه
رد یگدنز ناسنا اه یم دنوش یب) نیلا
،یکسیوومادا و 2212
) هب روط ملسم یکی زا هنیمز ییاه هک یلاسکشخ رد
نآ تاریثات
ملسم یم دراذگ عبانم یبآ ره یروشک تسا و عبطلاب یقطانم هک یاراد تیلباق یلاسکشخ تیدودحم دنتسه
و تیساسح عبانم
بآ رد اهنآ تسا رتشیب نیاربانب
یتامادقا ار
،لبق نیح و سپ یلاسکشخ زا یم
دبلط هب. نیمه لیلد حیحص تیریدم عبانم
-بآ
یاه یحطس و ینیمزریز شهاک رد
تراسخ یاه یلاسکشخ رثوم
تسا
،هداز جرف) 1334
و ) نیا رسیم یمن دوش رگم هکنیا
ناریدم رد صوصخ تیریدم عبانم بآ همانرب یزیر یاه یتدمدنلب هتشاد
دنشاب رد. یرایسب زا همانرب یاه دنلب تدم مزلا تسا
هک مشچ یزادنا تیعضو زا هدنیآ
یگدنراب و هرود یاه کشخ و یارب رت هقطنم میسرت دوش هب نیمه لیلد تیریدم رد عبانم
بآ و نینچمه یرایسب
زا همانرب یزیر یاه تسیز یطیحم و یداصتقا شیپ عوضوم
ینیب یلاسکشخ زا
تیمها یدایز رادروخرب
تسا نسح ) هداز و ،ناراکمه 1332
.)
2 - شور و داوم
2 - 1 هعلاطم دروم هقطنم تحاسم اب ناگدرل ناتسرهش 342141
ک ی رتمول عقوم رد عبرم ی
" ت 14 '، 11
°، 22 هجرد
" ات 22 ' ، 2
°، 21 لوط یقرش و
"
3 '، 32
°، 31 هجرد
"ات 22 '، 44
°، 31 ضرع یلامش رگ راهنلا فصن زا ی
ون ی چ و نجورب و لدرا ناتسرهش هب لامش زا و هتفرگ رارق
گهک ناتسا هب بونج زا ی
ول ی ه وب و ی ر دودحم ناتسزوخ ناتسا و لدرا ناتسرهش هب برغ زا و ناهفصا ناتسا هب قرش زا ، دمحا
لکش(تسا هدش 1
طسوتم عافترا اب هقطنم نیا ) 1322
ظاحل زا و دراد رارق سرگاز هوک هتشر رد ایرد دازآ حطس زا رتم
تمسق یفارگوپوت ا یلامش یاه
ی ن زا رتمک عافترا اب هقطنم 2222
م رتم ی دشاب م و زا شیب نآ عفترم قطان 3222
تهج رد رتم
یبرغ لامش بونج–
یقرش تسا .
( لکش 1 جورخ) ی عقومGIS ی ت هاچ و ناگدرل تشد یاه
پ ی رتموز ی
لودج 1 هاچ زارت و تیعقوم ناگدرل تشد یرتموزیپ یاه
هاچ زارت ییایفارغج لوط ییایفارغج ضرع هاچ هاچ زارت ییایفارغج لوط ییایفارغج ضرع هاچ
3 32
/
1141 222333 3432222 ییوجرب 1232/22 411132 3413141 یرادواگ
11 /
1111 214132 3412132 ناکرت هد 1212/24 413243 3414124 یردان
2 /
1323 224423 3413221 دمحا اباب 1214/43 412132 3412243 ناگدرلهدهاشم
34 /
1311 214313 3433331 دابآورسخ 1112/22 412321 3414231 ییوش نش
22 /
1133 214122 3411213 دیشر هد 1211/33 414234 3413332 ناگدرللامش
21 /
1132 214133 3413324 یچ حلس 1213/31 411211 3412313 هرهبشش
22 /
1332 222122 3423223 قاحساوبا 1212/41 411221 3413221 باتفآرب
11 /
1142 223341 3432332 نادارم 1121/3 412233 3413132 نارام لت
42 /
1132 212323 3411122 ارحص هد 1233/11 411441 3413332 سلایم
11 /
1133 223123 3423224 حرق 1133/22 221322 3432134 ینولآ
2 - 2 (ینیمزریز بآ عبنم صخاش )GRI
لاس رد ینیمزریز بآ عبنم هیامن 2221
( دش هئارا ایلاتیا رد 3
نزخم تیعضو یبایزرا روظنم هب هیامن نیا .) راک هب ینیمزریز بآ هرفس
یم یم هبساحم ریز هطبار ساسا رب یباتسیا حطس تدم دنلب رامآ هب هجوت اب صخاش نیا .دور .دوش
( هطبار 1 )
؛نآ رد هک هام رد ینیمزریز بآ عبنم صخاش شزرا :GRI
لاس زاm ،y Dy.m
هام رد یباتسیا حطس شزرا : لاس زاm
نیگنایم ،y
هداد هام یباتسیا حطس یاه یاربm
،لاسD σD.m
هداد رایعم فارحنا : هام یباتسیا حطس یاه
یاربm .لاسD
( لودج 2 هقبط) تدش یدنب صخاش
GRI
3 - جیاتن هداد ادتبا قیقحت نیا رد هاچ رد ینیمزریز بآ زارت حطس یاه
ناگدرل زیخبآ هزوح یتشد قطانم رد دوجوم یرتموزیپ یاه
نامزاس زا هقطنم بآ یاه
و یرایتخب و لاحمراهچ ناتسا یا نگمه یسررب روظنم هب نآ زا دعب .دیدرگ ذخا ناگدرل ناتسرهش
هداد ندوب مرن طیحم رد تست نار ینگمه نومزآ زا ینیمزریز بآ و یسانشاوه یاه
رازفا
SPSS 16
اب سپس دش هدافتسا
صخاش یریگراکب .تفرگ رارق یسررب دروم هقطنم یلاسکشخ GRI
3 - 1 تسا اب ینیمزریز بآ یلاسکشخ لیلحت جیاتن صخاش زا هداف
GRI
هرود جارختسا یلاسکشخ تدش و
ریز بآ یلاسکشخ یسررب یارب زا ینیمز
3 ینامز سایقم 3
، 1 ، 3 ، 12 ، 11 ، 24 و 41
ریز بآ عبانم صخاش بیارض و دش هدافتسا هنلااس و ههام مرن زا هدافتسا اب ینیمز
سایقم .دش نییعت لسکا رازفا ناشن ،اه
هدنهد -
تدش توافت ی هاچ رد یلاسکشخ
سایقم رد تروص نیدب .دنا فلتخم یاه فلتخم ینامز یاه
3،12 ، 11 ، 24 و 41 و ههام
صخاش هنلااس اچ رد رادقم نیرتشیب یاراد GRI
ه ینامز سایقم رد و هدوب ییوش نش 3
نش هاچ رد رادقم نیرتشیب ههام
.تسا هدوب ییوش 3 - 2 نیمز لیلحت و هیزجت یرامآ
یلاسکشخ تاقبط ریداقم
GRI
یلاسکشخ نودب
<2
میلام یلاسکشخ 2
- ( 33 / 2 - )
یلاسکشخ طسوتم (
1 - – ) ( 43 / 1 - )
دیدش یلاسکشخ (
43 / 1 - – ) ( 33 / 1 - )
دیدش رایسب یلاسکشخ 2
≤-
m D
m D m
Dy
GRI
. . .
4
رب .تفرگ رارق یسررب دروم اهتنا و هنایم ،ادتبا یرامآ لاس یاه هداد ،امنرییغت مین لدم نیرتدماراک و نیرتهب نییعت یا
هداد صخاش یاه هرود یارب GRI
هام ید و دادرخ یاه 1331
، 1313 و 1334 مرن هب رازفا GS+ نیرتهب تیاهن رد .دش هفاضا
هنهپ تایلمع ماجنا یارب لدم لودج رد نآ جیاتن هک دش صخشم یدنب
3 .دش هئارا
لودج 3 صخاش مارگویراو لیلحت و هیزجت جیاتن GRI
هرود هعطقرثا لدم
(یا
m2
هناتسآ ) (
m2
) هنماد (ریثأت ی )m C/(C0+C)
یناکم یگتسبمه بیرض ( )r هدنامیقاب تاعبرم عومجم
( )RSS
دادرخ 31 یورک
22122 / 2 13422 / 2 23122
333 / 2 322
/ 2 241
/ 2
ید 31 ییامن
23122 / 2 22142 / 2 213122 123
/ 2 112
/ 2 222
/ 2
دادرخ 13 یورک
21122 / 2 43322 / 2 31122
332 / 2 231
/ 2 221
/ 2
ید 13 یورک
11132 / 2 32112 / 2 31122
111 / 2 113
/ 2 233
/ 2
دادرخ 34 یطخ
22212 / 2 24122 / 2 13322
222 / 1 321
/ 2 243
/ 2
ید 34 نسوگ
22122 / 2 13122 / 2 123313 333
/ 2 442
/ 2 243
/ 2
3 - 3 صخاش زا هدافتسا اب ینیمزریز بآ یلاسکشخ یناکم عیزوت طیحم ردGRI
ArcGIS
هنهپ صخاش زا یریگراک هب اب ینیمزریز بآ یلاسکشخ یدنب اطخ بیرض نیرتمک هب هجوت اب نینچمه و GRI
نزو قیرط زا ( هلصاف سکع یهد
)IDW
هداد زا ارجا یارب .دش هدافتسا 1
سایقم یاه 12
صخاش ههام رد GRI
سایقم لاس هام ید و دادرخ ینامز یاه یاه
1331 ، 1313 و 1334 هداد تیاهن رد .دش هدافتسا طیحم هب اه
ArcGIS
هرود رد یلاسکشخ تدش هرتسگ .دش دراو لاس و اه
لکش رد هدش صخشم یاه
2 .دش هئارا
1- Inverse Distance Weighting
5
لکش 2 صخاش زا هدافتسا اب یلاسکشخ تدش هرتسگ GRI
4 - یریگ هجیتن صخاش زا هدافتسا اب یم تروص نیدب هدمآ تسد هب جیاتن ینیمزریز بآ یلاسکشخ یناکم عیزوت و GRI
رد هک دشاب
هرود یادتبا یم هدید دابآورسخ هاچ یکیدزن رد دیدش یلاسکشخ یرامآ ی
دوجو میلام یلاسکشخ قطانم رگید رد و دوش تشاد
هرود رد هرود یاهتنا رد نینچمه تسا هدوب طسوتم و میلام تروص هب یلاسکشخ رتشیب ینایم یرامآ ی رد هعلاطم دروم ی
نینچ نیا هک تسا هدوب مکاح یلاسکشخ نودب تیعضو هقطنم لک رد و هدوب میلام تروص هب یلاسکشخ حرق هاچ یکیدزن یم م هب ینیمزریز بآ زارت هک تفرگ هجیتن ناوت .تسا هدرک ادیپ دوبهب رور
هدافتسا دروم عبانم
1 .
،یراصنا
؛یرواد
،نیسح مظاک ( 1311 هنهپ ،) هرود یدنب کشخ یاه
اب هدافتسا زا صخاش یگدنراب درادناتسا هدش طیحم رد GIS
ناتسا
،ناسارخ هیرشن شهوژپ هسسؤم ،ییایفارغج یاه ییایفارغج
هاگشناد
،نارهت 121 : 33 - 12 .
2 . ،.ی ،هداز نسح یرخاف و .ع.ا ،ینادرک
،.ا ،درف 1332 شیپ . و بآ هلجم ،یبصع هکبش و کیتنژ متیروگلا زا هدافتسا اب یلاسکشخ ینیب
هرامش، ناریا بلاضاف 3
تاحفص،
41 - 12 .
3 . جرف ،.م ،لصا هداز 1334
تیدودحم و یلاسکشخ تیلباق . هرهب یاه
نم تاعلاطم یملع رانیمس نیموس ،ناریا رد بآ عبانم زا یرادرب عبا
،بآ 12 - 13 هامرهم 1334 ص ، نارهت ، 332
- 342 .
4- Jenkins, K. L., 2011. Modeling the Economic and Social Consequences of Drought under Future Projection of Climate Change, Ph.D Thesis, Department of Land Economy, University of Cambridge, 222 p.
5- Belayneh, A. and Adamowski, J., 2012. Standard Precipitation Index Drought Forecasting Using Neural Networks, Wavelet Neural Network and Support Vector Regression, Applied Computational Intelligence And Soft Computing, 13 p.
6
Investigation of underground water drought using the existing indexes and determining its scope in Lordegan plain
Abstract
Underground water resources has an important role in supplying water for agriculture. Investigating level of underground water is very important in programming and Sustainable Management of water resources. In this research underground water drought studied using groundwater resource index in studied case region. For this purpose, the data of 20 piezomete wells located in Lordegan plain in Charmahal Bakhtiari province with 25 years length of the joint period was used. Thus, first the groundwater resource index calculated using The relationship exists on an annual scale in Excel 2016 software and then using GS+ software and Iverse distance weighting (IDW) method, Distributed spatial drought of underground water investigated. The results showed that at the beginning of statistical period, there was severe drought near the Khosro Abad well and near normal drough happened in other regions and In the middle statistical period most of drought was near normal and average. Also at the end of studied period the drough was near normal near the Gharah well and condition of whole region was without drought.
Keywords: ground water resources,drought,GS+,IDW,lordegan plain.
