One Approach to The Question of Personal Identity: Re-reading Narrative Identity
Seyed Amirreza Mazari
PhD graduate of Kalam and Philosophy of Religion, Islamic Azad University, Science and Research Branch Received: 3 Junuary 2022
Accepted: 7 May 2022
Abstract
One of the main questions that philosophy has sought to answer is Personal Identity. Philosophical, sociological, and psychological thinkers have, throughout the history, always shown great interest in the history of Personal identity question. Various human sciences have considered various aspects of this question.
Since these aspects share some similarities, thinkers have been suggested that the nature of this question is philosophical. In other words, their responses that originate from various sciences show their agreement. This study presents the question of Personal identity and aims to show that this question has a hermeneutic nature. It seeks to explain the question of Personal identity, the responses that some philosophers such as John Lock have come up with, and criticisms of late philosophers of mind. From a hermeneutic perspective, the personal identity is also approached yet in brief. Ricoeur who was a thinker with hermeneutic concerns analyzes the question of identity through hermeneutic. He seeks to come up with a suitable response to this question. The present study analyzes his ideas. This aims to suggest narrative identity as a suitable background. It is done through identifying an appropriate relationship between Personal identity and narrative and through re- reading the criticisms to abstract responses to the question of Personal identity.
Keywords: Personal Identity, Narrative Identity, Narrative, Selfnes , Sameness.
لاس ،هفسلف 20 ۀرامش ، 1 یپایپ ، 38 ناتسبات و راهب ، 1401
10.22059/jop.2022.334363.1006684 Print ISSN: 2008-1553 -- Online ISSN: 2716-9748
https://jop.ut.ac.ir
رد درکیور کی لیلحت سم
ئل ۀ ت یوه یصخش
؛ یناوخزاب ت یوه
ییاور
یرازم اضرریما دیس
*
شناد ۀتخومآ فسلف و ملاک یرتکد ۀ
نید تاقیقحت و مولع دحاو یملاسا دازآ هاگشناد
ص زا(
151 ات 167 )
:هلاقم تفايرد خيرات 13
/ 10 / 1400 :هلاقم شريذپ خيرات ، 17
/ 2 / 1401
یملع - یشهوژپ
هدیکچ
مهم زا یکي ثحبم ،هفسلف رد لئاسم نيرت
تّيوه یصخش تسا هدوب هزوح مامت رد ،ناسنا یتسیک زا شسرپ . مولع ،هفسلف یاه
ناور و یعامتجا یگشیمه زا ناشن یسانش
نارکفتم دزن هغدغد نيا ندوب .تسا هتشاد
علاطم هب هجوت اب ۀ
مویلع رد یخيرایت رییس
یناسنا فلتخم هبنج،
نيا زا یتوافتم یاه هلئسم
میه .تیسا هدش یسررب و وگزاب یبایيزرا زا یییرب ینایشوپ
هزویح رد ایه یایه
نارکفتم هک تسا هدش ثعاب فلتخم یفسلف شسرپ نيا تاذ دنوش هجوتم
تسا ؛ رگيد ترابع هب
، هینیمز رد نادنمیشيدنا یایه
ثحب رد فلتخم تّيوه
یصخش خساپ اب هراومه هدرک ناعذا رما نيا هب یرایسب دودح ات دوی یاه
یلطم نیيا هب هجوت اب .دنا ،
راتشون نيا رد ادتبا
شسرپ تّيوه یصخش حيرشت ار یم مینک و سپس اب خساپ یاه مه و کلا ناج نوچ ینافوسلیف ییرب نینچ
لیلحت اه ی تم أ زوح رد ناری ۀ
فسلف ۀ .تسا لاکیتونمره شسرپ نيا تاذ هک داد میهاوی ناشن ،نهذ ایب زین یکیتونمره تنس رد
هاتوک یهاگن
، هب یتفایهر تّيوه هیب روکير .درب میهاوی یصخش یکیتوینمره تنیس ناریکفتم زا ییکي ناوینع
یغدغد ۀ تیّيوه
یصخش لیلحت یکیتونمره رتسب رد ار یم
دنک . شلات وا یم يامن د مره تفایهر اب ات خساپ دوی یکیتون
نیيا یاریب یبیسانم یاه
.دنک ريرقت شسرپ رب روکير تفایهر
برجت یتاذ تیصای رتسب ۀ
.تسا هدش انب تياور ینعي ،ناسنا یارا لییلحت ایب شهوژپ نيا
نایم سانم یتبسن نتفاي اب ات تسا ددصرد روکير تّيوه
یصخش مه و تياور و خساپ رب اهدقن یناویزاب نینچ
ییعازتنا یاه
هب سپ ،شسرپ نيا نیمز
ۀ مان هب یبسانم تّيوه
.دهد هئارا ار یياور
هژاو یاه دیلک ی :
تّيوه یصخش تياور ،یياور تّيوه ،
، تيدوی یناسکي و .
:هدنسيون ۀمانايار .*
1 . همدقم
تّيوه هب تروص کي هراومه یتاذ ؛تسا شسرپ
زیگنارب شلاچ یشسرپ هزوح رد هک
و یفیسلف فلتخم یاه
یعامتجا مولع هجوت دروم
شسرپ رب نارکفتم هجوت .تسا هتفرگ رارق نارکفتم ی
مادمندوب تیّيوه تیسا . هیب
رياتنيا کم هاوگ
( Alasdair MacIntyre
شسرپ )
«
؟متسیک نم
» اي
« تّيوه
؟تیسیچ نیم
» یدیج جنایم ود ایب
یعایمتجا و یفسلف تیسا دیقتعم یو .تیسا هدویب هیجاوم
یعایمتجا جیناوم عیسوت ایب
ۀ یلاق رد هیتینردم
کیکفت تم یاه م رهاظ یددع ی
؛دوش زا کرتیشم یگدینز ،یعامتجا یگدنز زا یدرف یگدنز کیکفت هلمج زا
کیکفت و یصخش یگدنز اه
ي لییبق نیيا زا ی .
،یو شریگن رد یشن زيایمتم شياریگ ود زا یفیسلف جیناوم
ئ ت
یییم رد اییهنا زا یییکي هییک دیینریگ فییسلف نییطب
ۀ ییلیلحت ی هییير ن رد مییه یرییگيد و هییعماج یاییه
و یتیانییش
یتسیلایسناتسيزگا دراد یاج
)
،رياتنيا کم 1390
: 343
.)
ینتبم شيارگ فسلف رب
ۀ
،یلیلحت باب رد هنارگنءزج یرکفت تّيوه
و دراد انعم نیيا هیب تیس
هیک تیّيوه
،صای لعف کي رب ینتبم تایصوصی مامت
تّيوه ی رد ار درف یمرب شيارگ .دریگ هب مود
ناییم کرتیشم تروص
رتراس مسیلایسناتسيزگا
Jean-Paul Sartre (
هعماج و)
یتیانش ار رما نيا و دراد رارق یم ناشن
دهد هیک تیّيوه
،
هتیاس تیادرپ و ه یعامتجا تیعقوم و ناکم ،نامز فرظ درف
.تسا
زا یفسلف یعامتجا تشادرب رد تّيوه
یم نایب رما نيا ، دوش
هک تّيوه هب طساو ۀ و دریف نایم کیتکلايد
لکش هعماج هتفرگ
،رگيد یفرط زا و تّيوه
یلجت یصخش رد هتفاي هک ت
ادج ریگيد داریفا یعامتجا یایند زا
،دشاب یب انعم تس
؛ رگيد ترابع هب ،
تّيوه یم فيرعت هعماج رد یو شقن رد درف ره دوش
.
رد نورد زا شسرپ تّيوه
، روهظ زین یرگيد نيداینب شسرپ یم
دنک ؛ ناسنا هکنيا هب
ۀطساو
دوی یهاگا یشسرپ هب شا یم دوی زا
لاق رد هک دسر تّيوه
حرطم یصخش یم
دوش هفسلف خيرات رد و
س ؤ نيداینب یلا تسا
س نيا . ؤ رد لا تروص شسرپ یرگيد عونتم یاه یم راديدپ
؛دوش لیبق زا ا هکنيا اي
ناسنا مه رد هک دنتسه یصاخشا اه ۀ
نامز دنراد دوجو اه اي ؟
ااي رد صخش کي نامز
اه زا توافتم ی
تّيوه رادرویرب یناسکي
؟تسا
ت هب نافوسلیف زا یرایسب أ
کلا زا یس
John Locke)
)
مویه و
( (David Hume
شسرپ هب خساپ رد قوف یاه
لوقم هب ۀ دوی یهاگا
( self-consciousness
یروحم شقن)
یم دنهد هدیقع نيارب و یگتسویپ و تدحو هک دنا
رد دوی یهاگا
، شسرپ هب خساپ دیلک هاش تّيوه
یصخش .تسا ییرب زین لباقم رد دوی
یهاگا ار هب ناونع
ن حرطم یدیلک روحم یم
دننک ؛ اموزل اما موهفم هب هجوت
دوی یهاگا
، هتسد رد نافوسلیف زا یبسانم یدنب
لئسم ۀ تّيوه یصخش هئارا ن یم دنک ؛ یسررب رد هک لیلد نيا هب تّيوه
رب هولاع یصخش دوی
یهاگا هب دياب
موهفم و نامز زین ماودت یگتسویپ و درک تقد زین نامز رد صخش
.
رب نامز رد موادت یانبم
، تّيوه نامتفگ رد یصخش تسا هتفرگ رارق هجوت دروم یفسلف توافتم یاه
؛
رگيد ترابع هب
، رد موادت و یگتسویپ تّيوه
یصخش هبنج زا یسررب یتوافتم یاه هدش
.تسا ییرب رب
ناور یگتسویپ یانبم یتیانش
، تّيوه دروم ار یصخش رارق هجوت
یم دنهد ییرب و
، موادت و یگتسویپ زا
.زغم اي ندب رمتسم دوجو دننام یکيزیف
،نانخس نيا مامت اب شهوژپ
یاه یددعتم هزوح رد یاه رابرد فلتخم ۀ
تّيوه یصخش ماجنا دش ه
.تسا نارکفتم هجوت حاص و
ری ن ینار ن کلا ناج
، رياتنيا کم ناور و
هتسجرب ناسانش یا
ديورف نوچ
( Sigmund Freud
مورف کيرا نوچمه وا یديورفوئن ناوریپ و) (
Erich Fromm
هعماج نینچمه و)
ناسانش
،
هب نتیادرپ ترورض زا ناشن هلئسم
تّيوه یصخش .دراد هک نيا یمدا تسا یسک هچ و
ر ن هب یسک هچ اي
ديا یم ، غدغد ۀ یناسنا ره و تسا
تّيوه یصخش اهنت اهدادیر اب و
تاقلام مهم یاه نییعت درف یگدنز
ن یم دوش یارب ؛ ،لاثم عماج رگا ه ار یدناگ هب
ناونع یم یدناگ بلاقنا رد یو یربهر لیلد هب اهنت ،دسانش
تسین دنه
، مامت هکلب دنيارف
،یو یگدنز تّيوه
هداد لکش ار صخش نيا .دنا
س رد هد اه رییا ی شهوژپ هنیمز رد یرایسب یاه رابرد نوگانوگ نوتم و فلتخم یاه
ۀ تّيوه یصخش
ماجنا ،تسا هتفرگ هب اما
،صیا روط زا
شقن تبسن تّيوه تياور و یصخش
، تیاس رد تّيوه
یصخش
نخس ینادنچ هدماین نایم هب زوح رد .تسا
ۀ یعامتجا مولع
، یسراف مه و یسیلگنا نوتم رد مه تياور هب
هژيو هجوت یا
تسا هدش
؛ یصخش تيوه هب
هلئسم ناونع هفسلف رد نيداینب یا
، مشچ زا یياور زادنا
، نوتم رد
یفسلف یسراف .تسا هتفرگ رارق هجوت دروم رتمک
نيا رب شهوژپ نا
تسا طابترا حيرشت اب ات نایم
تّيوه یصخش دناوتب ،تياور و تّيوه
زا ار رما ی
هب یعازتنا موهفم
ی تسيز نيا .دنک ليدبت هدش راتشون
فیصوت و لیلحت اب راتیاس
تّيوه شسرپ ،یصخش
نيداینب هلئسم تّيوه یصخش حرطم ار یم دنک اب سپس و هرهب
یریگ روکير یارا زا
( PaulRicœur
ریسم ،)
ی
مهارف شسرپ نيا هب خساپ رد ار نيون یم
یم شلات ر ندم خساپ تفایهر زا .دروا ات دوش
تّيوه یياور
هب ناونع طقن و هغدغد ۀ
نيا یزکرم شهوژپ
دبایب ار دوی هاگياج .
2 . نایب هلئسم نیشیپ رد قیقدت اب ۀ
یخیرات
نيداینب شسرپ
« متسیک نم
؟
» ار یم ناوت ب ه درک ريرقت لکش ود .
نامه رد هک روط همدقم
دیش هرایشا زین
، ریه
ناسنا هب ۀطساو دوی یهاگا ب دوی نتشيوی زا ا
هجاوم شسرپ نيا یم
دوش . رب هولاع نيا
، نامز زا یرتسب رد
،
رارق موادت و یگتسویپ رد صخش یم
دریگ ؛ نياربانب
، دریگ تروص یرتشیب حوضو رما ود نيا رد ات تسا مزلا
رد عازن لحم ات لئسم
ۀ تّيوه یصخش اديوه وش .د
هکنيا لوا متسیک نم شسرپ رد
، ناسنا صخش هداد زیییمت تادویجوم رگيد زا
یم دویش ؛ صخیش اریيز
یواح یناسنا دوی
یهاگا تسا ؛ صخش ینعي عون کلا ریبعت هب
رهوج زا یصای (
substance )
دراد یناور
دویرب هک ا
تسا هاگ یارب ؛ لاثم گس، نم
، تسین صخش ،
ط دوی رب هاگا صخش نيا اما ی
نامز ع ریب هولا
دوی یارب دوی زا یباتزاب
، .تسا هدوب لبق رد هک تسا نامه مه یرگيد یارب
رگيد نایب هب
، رب نامز موادت نیمه رد شلاچ صخش یناسکي
، تیسا نافوسلیف عازن لحم یاریب ؛
لایثم
،
قوف فيرعت هب هجوت اب صخش ره
، یدوی تروص هب ار دوی
self)
ناسکي)
یشيد هیک یدویی ایب دننامه و
تفه و هدروی ماش ۀ
تسا هتفر ینامهم هب شیپ
، ر ن رد یم درییگ ؛ اریيز یهایگا مایمت رد شدویی زا صخیش
نامز اه تسا هدوب ناسکي نیمه و
یهاگا
، تّيوه دزاس یم ار وا یصخش ؛
لویق نیيا ایب نافوسلیف ییرب اما
فلاخم ا دن هک یهاگا تّيوه ار یصخش تیسا نایمز لویط رد ناسکي رهوج کي هک
، ییم .دزایس هیلمج زا
هب دوی هک دندوب رواب نيا رب نیتسوگاو نیطولف یدایم ریغ ناور کي تروص
ندیب بریم زا سیپ
، یتیسه هیب
همادا شيوی یم
دهد .
کلا هب ناونع هک یفوسلیف یصخش تّيوه زا
دوی زا لبق نافوسلیف زا توافتم یریسفت هئارا
یم ک دین
، ریب
شقن دوی یهاگا هب ناونع دنزاس ۀ تّيوه یصخش دیکأت یم دنک . ریب کلا هاگدیيد ایسا صخیش
، دویجوم
یرکفتم دنمشوه تسا هشيدنا و لقع حاص هک تسا
و یم ناوت ار دوی د هیب ناونع
،شدویی نایمه
دویجوم
،رکفتم رد نامز اه ناکم و ر ن رد فلتخم یاه دریگ
،کلا(
1380 : 242
.)
تراکد اب هکنيا اب زین دوی
یهاگا یهارمه کلا یم
دنک
، ا ن دنزاس ار ۀ تّيوه یمن یصخش رب و دناد
نيا
هک تسا رواب همادا دوی تایح هب ندب برم زا سپ هک دنراد یدام ریغ حور کي صاخشا
یم دنهد . نینچمه
یم ناوت زا مویه هک درک داي دویب رواب نيا رب
یسین یدایم یایهرهوج صاخیشا هیک
،دنت هیعومجم هیکلب زا یا
تاکاردا ا .دن لاح نیع رد
، زا یريرقت اب شهوژپ نيا رد ا
تم و کلا یار أ
زوح رد ینيری ۀ
فسلف ۀ نهذ
، شلایت ییم مینک
شلاچ نيا ات ار
رد تّيوه یصخش
، نيون یرتسب رد .مینک نییبت
هیتکن نيا رکذ نییب ایت تیسا مزلا
ینایسکي
( sameness
اي)
نيا ینامه و یددع1
نيا ینامه ميوش لئاق کیکفت یفیک .
رد جیقاو
، نیيا زا یتیسرد کرد ریگا
هلئسم
،میشاب هتشادن رد
ۀراب و دوی تّيوه یصخش یمهفدب راچد یم ار کییکفت نیيا .دش میهاوی
ایب ناویت
کي رکذ درک نشور لاثم :
یاهولقود حضاو یلاثم ناسمه
زا نيا ینامه نایسمه یایهولقود .تیسا تییفیک
یگژيو رد نوچ یفیک اي اه
دوی ت یاراد ار اهنا نارکفتم ،دنتسه هباشم اقیقد نيا
ینامه یم یفیک دنناد
؛ رد اذل
لباقم رد .درف کي هن دراد دوجو درف ود اجنيا
، یم زا ناوت دیاهرتسم و لیکج رتکد
( Dr. Jekyll and Mr. Hyde )
هب ناونع زا یدوهشم لاثم نيا
ینامه دنتسه یدحاو صاخشا اهنا .درب مان یددع
، ییفیک یایحل هیب دینچره
توافتم رایسب ا
دن
(
،نیلسم 1390 : 136 ).
نياربانب
، رد ثحب ۀراب تّيوه یصخش ثحابم هب طوبرم ، نيا
ینامه یددیع یم و تیسا نیيا ناویت
هینوگ
شسرپ تّيوه یصخش صخش یرما هچ :درک نایب ار
p یم صخش نامه نونکا ار لاس هک دزاس
شییپ اه رد
صخش یکدوک نامز p
؟تسا هدوب
نونکا یم ناوت قوف لاطم حاضيا رد
، زا یرصتخم ريرقت ا
کلا یار هب ناونع شییپ یئارا رد مایگ ۀ
رییبعت
زا ديدج تّيوه دوی لبقام یفسلف تنس هب تبسن یصخش و
ریثأت زا یکي رب ش سلیف
نهذ نافو نایب
رک د.
ینعي دوی باتک رد کلا ناج رشب مهف رد یراتسج
هب خساپ رد2
لاؤس تّيوه تیسیچ
، ییم دیيوگ هیک
هسياقم زا نهذ هچنا کرد ندرک
یم دنک
، تسایشا دوجو سفن
؛ یرما رگا هک انعم نيا هب
)یزیچ(
و نایمز رد ار
ناکم ی مینک یاحل نیعم
، نایکم و نایمز رد ار ریما نا ی
،یینیع یاهرویصت یایحل زا و هدریک هیسياقم ریگيد
هداد لکش ار فلاتیا ميا
ناکم و نامز رد هک دوب ینامه رما نا رگا . ی
تسا رگيد
، رد و تیسا شدوی رما نا
نيا ریغ تروص
، هباشم رما نا یلصا رما
و صیخشت ريذپان تسا
،کلا(
1380 : 238 ) .
ج حرطم اب کلا نا ندرک
تّيوه یصخش ت مدیع یلاق رد
عوین
، هیب نتیادریپ زا لایمع هلئیسم
تیّيوه
یصخش ، ینعي یم هرفط نامز رد موادت هکنيا نتفگ زا سپ کلا .دور
تّيوه یصخش ،تسا هسياقم زا یشان
درفنم ۀديا تّيوه
یصخش شدوی اب زیچ کي
شدویی اب یناسکي زا(
ت هیب ایي هدایس رییبع ریت
نيا ینایمه
ییفرعم ار)
یم دنک سياقم اب جقاو رد . ۀ
ناکم و نامز رد شدوی اب زیچ کي هديا هک تسا فلتخم یاه
یاه تّيوه عونت و
یم لکش ار میهد
.
م کلا هچنا یم حرط
دنک
، صخش یناسکي هک تسا نيا نامه اي شدوی اب
نيا ینامه صخش
، کي ماود
زیچ
، ین رهوج کي ینعي ؛تس
رهوج نا هچ
، یدام هیچ و یدایم رییغ دیشاب
یگتیسویپ و رارمتیسا زا هیکلب ،
هلسلس یا براجت زا یم لیکشت
هیبرجت نيا هک یياهرهوج .دوش نا رد اه
ایه یم یقحت هیب ،دینباي
نيا ینایمه
یصخش طابترا ی ن دنراد
؛ رگيد ترابع هب
، ماد زا وا یم هرفط نامز موادت .دور
لسلس هک مادام ۀ
هتسویپ ،دراد دویجو براجت زا یا نيا
ینایمه ییصخش برایجت زا لکیشتم
لکیش زیین
یم دریگ ، دویش لقتنم رگيد رهوج هب یرهوج زا هلسلس نيا رگا یّتح
؛ ریگيد ترایبع هیب
، صخیش برایجت
رتسب رد هک دنتسه یهاگا
شدوی زا صخش
، تّيوه یم ار یو .دنزاس د هب زوح رد و کلا ناج لابن ۀ
فیسلف ۀ
نهذ تیفراپ کرد ،
( Derek Parfit
ار رما نيا)
یم نایب دنک هک صخش p یم نونکا رد ناوت
د صخش نامه p
رد
دشاب هتشذگ
، نا طرش هب ک هرطای نایم یگتسویپ و رارقتسا ه یگژيو رگيد و اه
اه
یم ییناور وا هک(
)دیمان
تیيافک
دنشاب هتشاد ار مزلا
؛ صخیش ینعي p
صخیش هیچنا دیناوتب p
تیسا هدریک هیبرجت هتیشذگرد
، لوا ری نم زا
دروایب رطای هب نورد زا ینعي ،صخش
؛ تروص نيا رد
، نيا نامه ی ایي ینایسکي یقحم دویی ایب یم
دویش
(
parfit, 1984: 210
.)
یناوارف یاهدقن زوح رد
ۀ فسلف ۀ ،نهذ ت هب تیفراپ یاعدا هب أ
یس کلا زا هدش ری ن ناییب زا ضرغ .تسا
کلا ناج تیفراپ کرد و
حرط،
لئسم ۀ .تسا یقحت
کلا زا هک یخيرات ریس هب هجوت اب نونکا وا زا سیپ و
رد ۀرایب تیّيوه و دیش حریطم ییصخش هیب
ریثأیت
هاگديد نامتفگ رب مدقتم یاه باب رد رصاعم یاه
لئسم ۀ تیّيوه هیب ییصخش هرایشا ریصتخم رویط
ميدریک ،
یم ناوت هب هجوت موزل زا یيايوپ هجو رد ار دوی زکرمت هک تفگ نخس یفوسلیف یارا
تّيوه و یصخش لئسم
ۀ
هب نامز رد یگتسویپ تسا هداد رارق هژيو روط
؛ رابع هب رگيد ت
، شنيزگ روکير هب ناونع رد یدیج ری نم کي
لئسم ۀ تّيوه رب ینتبم یصخش هنیمز داجيا
یا رد هک تسا ا
ن
، وا یم ناوت د دنک لح ار نافوسلیف عازن لحم .
موس دلج رد باتک
روکير لپ
، ینعي تیاور و نامز وا3
لاؤس یم حرطم ار ی یبرجت ایيا هیک دنک
ۀ ینيدایینب
تياور یلصا عون ود ماغدا یارب
، رییی ایي دراد دویجو یناتیساد تياور و یخيرات تياور ینعي
؟ نیيا ییپ رد
لاؤس ، یو هیضرف یا یم نایب ار دنک
اسا هک تّيوه
یياور
، یعماج ر ن زا هچ و یدرف ر ن زا هچ ۀ
یخيرایت
،
یناتساد و یخيرات تياور یگتخیما لحم تسا
( Ricœur,2010: 20 ).
روکير دیکأت یم دنک دوی لئسم ۀ تّيوه یصخش ریسفت کي و تسا
تياور رد ریسفت نيا هیب
ناونع کیي
یم راديدپ صای یجنایم رما وش
.د یو اب یهاگا رد دوجوم هجوت لباق لئاسم زا تّيوه
یم نایب ، رد هیک دنک
سانم ريرقت تروص هب و تياور زا
نا جبت تیّيوه یم ،ییياور مویهفم هیب طویبرم تلاکیشم ناویت
تیّيوه
درک لح ار یصخش
( Ibid, 2010: 20
.)
،روکير معز هب ن
نتیادرپ اهر و نامز ماود هب تیفراپ و کلا ندرک
لئسم ۀ نيا ینامه برایجت رارمتسا رد
،
تيدوی نیب زيامت کرد مدع زا یشان
( Selfness
یناسکي و)
.تسا ديایش کلا نایج
، هیب ناونع لایثم
، ریصنع
یزاسزاب یتشک کي کرتشم طولب تیرد کي اي هدش
ار تیسا هدیش ليدبت تیرد هب طولب زا هک
، ریصنع رد
یم ماود و تابث نامه یاراد یناسکي یانبم رب ار رما نيا و دناد
تّيوه یم رمیش د؛
رد ایما تیّيوه هیک یدریف
ییم گینررپ ه فاح شقن ویش
د
( رایهچ شیخب رد تیيدوی هداد حریش
یم دویش
ییم راریق یو تیلفغ درویم)
رییگ د
( Ricœur,1992: 125-126 )
.
تکن ۀ نيا رد ثحب دروم شهوژپ
، نيا هک تسا یم شلات روکير ات دنک
تّيوه ود هیب هيزجت اب ار یصخش
لوفغم رما هدنام
، یناسکي ینعي اي
نيا ینامه سپ کي رد تيدوی و نیمز
ۀ دهد تدحو و لکش سانم .
یم عومجم رد زا شسرپ ناوت
تّيوه هب ار نيا :درک ريرقت لکش ا
اي صخش p ه حل ره رد
ونکا(
نایمه)ن
یصخش یم هتشذگ رد هک تسا هدنيا رد و میتیانش
تیانش میهاوی زین ؟
هب هجوت روکير ینایسکي نیب زيامت
ار تيدوی و یم یميدق شسرپ نيا سانم یاشگهار
دناد .
3 . راتخاس ت یوه یصخش
راتیاس یگنوگچ تّيوه
لییلحت و ییسررب شیخب نیيا رد یصخش یم
دویش . او یخيرایت رییس ادیتبا رد ۀ
« تّيوه
» یم نایب سپس و دوش تّيوه
یصخش هک هدیچیپ زا یکي نيرت
هزوح رد ثحابم مویلع فلتخم یاه
یناسنا و یعامتجا یم رارق هجوت دروم ،تسا
.دریگ او ه تّيوه هدریب رایک هیب یددیعتم ینایعم رد ییم
.دویش
نوسکج لکيام
( Michel Jacksen
یم رارق هجوت دروم ار رما نيا)
دهد هير ن هک یبرغ یاه تّيوه
ییبیکرت هیب ،
ۀملک هشير .دنتسه هتسباو هباشت و توافت زا صیاش ارهاظ تّيوه
« ه م یاجنا
»
( )idem
،تسا نیتلا او هک
ۀ
اسکي ین نيا اي امه ین زین تسا هدش هتفرگ نا زا رد .
م کي ،ه او نيا یخيرات ریس نعم
ا نا ریب زیین رگيد مهم ی
دش هدوزفا ه
لکش نيا هب و تسا
هن ام هک میتسه نامدوی نیع اهنت
، ناسکي ینعي
هیکلب ،بریم ات دلوت زا ندوب
میتسه زین نارگيد دننامه .
رگيد ترابع هب
، رد ام تّيوه جيار یاه هب
ناونع نایسنا ،نیيا نورد و میيراد تکریش ایه هیب
ناونع ،ناینز
،یناريا ،نادرم ميراد روضح هایس و دیفس ،برع
( Jacksen, 2002: 122 )
هب ،لاح نيا اب.
میه رویط نایمز
یبنج ۀ
زا یرگيد تّيوه
برصحنم هب هک دراد دوجو ه
اب اهنا توافت و دارفا ندوب درف نارگيد
یم هراشا .دنک
تّيوه یم ناوت د هب ناونع یقلت یمومع تهابش کي دوش
؛ دیننام هاییس یویم گینر ییناريا نادریم
میه و
یم ناوت زاب رد عوضوم اي صخش کي موادت هب د ۀ
دنک هراشا ینامز
؛ دننام
« هک تسا یمدا نامه ،دمحا تسیب
یقرف چیه ،دوب شیپ لاس تسا هدرکن
.»
انعم رد هک مود ی هب
رصحنم هب یم زيامتم ناسنا ندوب درف دویش
او ، ۀ
تّيوه تللاد یراگدنام رب یم
دنک
( Shoemaker, 1963: 2
.)
یرایسب تیلاعف زا نازور یاه
ۀ لوق هیبش ،ناسنا دامتعا ،نداد
شییپ و ندرک یینیب
هدینيا ندریک ریما نیيا زا
دنراد تياکح موادت یعون هک
تّيوه رد یم لکش اجنيا رد هک یمهم شسرپ .دراد دوجو صخش درییگ
، نیيا
یرما هچ هک تسا ات هدش ثعاب
نيا مینک نایب
،هی حل ره رد صخش ییصخش نایمه
رد هیک تیسا هتیشذگ
یم میسانشب زین هدنيا رد هک ميراد را تنا و میتیانش
( Stroup,1997: 102
؟ )
ا یلیصا شیسرپ هیب هیجوت اب نونک
یقحت ات تسا مزلا ، یهاتوک یسررب
رابرد ۀ خساپ نا یاه
)تیفراپ و کلا یارا رب هولاع(
میشاب هتشاد .
هک تفگ دياب هدیچیپ زا یکي قوف شسرپ
نيرت شسرپ هفسلف رد اه و تسا
خساپ نا هیب زین یرویرد یاه
زا یکي هکنيا هلمج زا ؛تسا هدش هداد شور
یاه ط رد صخش کرد ی
یدارفا اب هسياقم ،نامز ناویت هک تسا
دوی زا یتياور نایب کرد ار
دنرادن .
نامه دش نایب هک روط
، شسرپ نيا تاذ رد تّيوه
دروم یصخش لاؤس
یم رارق درییگ
؛ نیيا هیکنيا یینعي
هب شسرپ روط رد یراصحنا ۀراب
یم هقادم رما نيا هک دنک
تّيوه زا شیسرپ نیيا ؟تیسیچ یصخش تیّيوه
یصخش
، با .تسین طبترم رگيد صاخشا دوجو اي ناسنا یگدنز و جرای یایند نیب طباور تیّيوه
ییصخش
یمن ار نا ناوت زا نافوسلیف هک روط تّيوه
یم نخس ءایشا دنيوگ
، اهنت یراگدنام سح رب درویم نامز رد شا
.داد رارق هجوت تّيوه
مزلتیسم ییصخش یهایگا
یبایتزاب .تیسا تیّيوه یزییچ نایمه جیقاو رد هیک تیسا
مه نانچ حلاطصا رد هک دوی
یهاگا تسا هدما
، زین درف نا هب یهاگا دراد
؛ ،رگيد ترابع هب تّيوه
ییصخش
جیتن رد هک تسین یزیچ ۀ
وادت شنک م هب درف یعامتجا یاه یزیچ هکلب ،دشاب هدش ضيوفت وا
دریف هیک تسا
نا دياب هب ار .دنک داجيا هرمزور و موادم روط تّيوه
نا صخیش هیک تسا دوی نامه تقیقح رد یصخش ار
هب ناونع دوی یگدنز زا یتیاسرب دريذپ یم
زندیگ(
، 1398 : 80
.)
تّيوه موادت یانعم هب اجنيا رد نایمز رد درف
تسا ناکم و
؛ تکن اما ۀ وادت نیمه هک تسا نيا فيرظ م
هب سفت تیاسرب و باتزاب تروص زا صخش هک یری
نا هتشاد تسا یم حرطم ، .دوش
خساپ زا رگيد یکي شسرپ هب سانم یاه
هدشداي لیلحت ، تّيوه نداد راریق دایضت رد يرط زا یصخش
درف یدارفا اب اسحا اهنا دزن رد هک تسا
« دوی » رد مه هتسکش و دراد هب اي و یگدیيرب .تسا هدیيارگ یناوتان
یگتسویپان برجت رد
ۀ ،نامز ییگژيو زا ییکي لغا تیسا ایسحا نیيا یایه
( Laing, 1965: 108
. )
زا ییکي
لاثم نيرتهب برجت یگتسویپان رد اه
ب شخب لوق لقن ،نامزۀ نایمر رد یجن
هامیه و ممشخ زا4
رنکایف ماییليو
( William Faulkner
.تسا)
هدنناوی دياش ناياپ رد
یشخب لوق لقن نيا زا یاه
یزیچ ینلاوط و دینکن کرد ار
دباین تسد یمع یمهف هب و
نیمه یارب
، ار نامر
؛دراذگب رانک مادا اب اما
ۀ شخب رگيد هیجوتم ایه
یم دویش
،
ینهذ لولعم کي یجنب وا مهف رد هشير نيا .درادن دوی زا یحیحص کرد هک تسا
تیياکح ، یگتیسویپان زا
.دراد نامز د یزیچ چیه یجنب یارب
ره و درادن دوجو هدنيا و هتشذگ ر یور لاح رد زیچ
یم دهد یب . ینایمز
تسا رنکاف نامر رادانعم دیلک جقاو رد یجنب
؛ هچنا اما نيا رد ر ندم اج هتفرگ رارق
، ییکرد یجنب هک تسا نيا
اذل و دوی زا تّيوه
ش درادن .
خساپ رگيد دنمتردق
هب لاؤس لایکیتونمره وریگ رد زیین قویف ندیناوی
تیّيوه ییصخش تیسا . تیّيوه
موهفم یصخش ی
تسا لاکیتونمره
( Stroup, 1997:104
.)
ینایهج یایعدا کیي کییتونمره و دراد
،نا نیيا
هک تسا تسین یرایتیا شنک ریسفت .میتسه یرگریسفت تاناویح ام
، یسفت هکلب ر
هنت ندرک ییهار ا هیک تیسا
یم هب ار ناهج میناوت رجت رادانعم تروص
ب مینک ه و زا شسرپ تّيوه
یصخش
، کي سفت رد شنک .تسا ری
درف
يرط زا ه فاح یم ناوت یصخش خيرات زا ار یصای یاهدادیر د تییمها رییسفت یاریب نا زا و بایختنا شا
دنک هدافتسا اهنا تیلک
؛ رگيد ترابع هب
، هرطای یدرف هک یماگنه فاح زا ار یا
ۀ نورییب دوی یم
دینک عوین ،
صخش دوی شقن و وا داديور شزادرپ و نایب
، ار دادیر نا تیمها دوی هب
و ییم طاخم جیقاو رد .دنایسر
نامه بربنناپ هک روط
( Wolfhart Pannenberg
یم نایب)
میمصت ،دنک یم درف کي هک یياه
یياهدادیيور و درییگ
یم قافتا وا یارب هک دتفا
، یم لکش ار درف نا خيرات د
هن صای یخيرات .د و
رصحنم هب ژیيو هیک درف ۀ
صخیش
تسوا ؛ اذل تّيوه هب یصخش یگدنز خيرات ورگ رد لماک روط
تشادرب و صخش یيایه
نیيا زا وا هیک تیسا
خيرات و اهداديور دوی یاه
دراد (
Pannenberg, 1970: 139 .)
هبرصحنم یصخش ره ندوب درف
هب ۀطساو یم نییعت شدوی یگدنز هرود مه و دوش
ۀ یگدینز رد اهدادیر
یو نعم ا .تیسا صخیش نا یگدینز خيرایت موهفم رد اهنت اهنا تیمها و دنراد ار ناشدوی صای ی تیّيوه
ره یصخش ریسفت و تشادرب کي درف
ذیا تسا درف نا یصخش خيرات زا هدش .
مه زا نینچ یهاگديد رگيد ، یم ناوت تیّيوه لییلحت ار ییصخش دریک
؛ نویسکيرا
( Erik Erikson
یاریب)
فیصوت تّيوه او زا ۀ
« یدنبرکیپ »
configuration) یینتبم نویسکيرا راک .تسا هدرک هدافتسا)
ییرچ ریب ۀ
تسا تیصخش دشر هار و یگدنز ؛
یدنبرکیپ یا
ط هک ی نامز هب ۀطساو رد ویگيا یفوم ییکرتزاب و ییکرت
رود ۀ داجيا یکدوک یم
یدنبرکیپ .دوش تّيوه
ه حل ره رد درف ره هک صای ضرف یا
یم نک د
، زا هدافتیسا هب
هتشذگ ریسفتزاب و یبايزاب یارب ه فاح هتسباو
ب نيا .تسا یبایيزاب زا دع
تیّيوه ارییم هیتبلا هیک ییصخش
یديورف تسا
، هب ار نوسکيرا نيا
هجیتن تهابش هک دناسر ناور تراهم نیب یوق یاه
خيرایت و یواک یرایگن
دراد دوجو
( Erikson, 1968: 163 )
.
هکنيا تّيوه یصخش
، موهفم ی لاکیتونمره ار تسا
یم ناوت ناور یارا رد زین نوسکيرا نوچمه یناواک
.درک هدهاشم تّيوه
صخش ی یم هرهب هتشذگ ریسفت یارب ه فاح زا یفاک دح هب و یمهفدوی تفاي اذل و درب
هب ،صخش ندیمهف یتح یخيرات تدش
تسا .
ینیع خيرات تّيوه
یصخش هب رد صاخیشا هک تسانعم نيا دینيارف
ليدیبت هیجیتن رد و دنتیسه ندیش
،
و یصخش خيرات ریسفت تّيوه
یصخش دنيارف ی یهانتمان تسا
؛ اريز لاوا هدنيا
، ییتهج هب زاب فا کي تیسا
یصخش خيرات هک یوس هب درف
تکرح نا یم
دنک ینامز ات و هبرجت نتشاد هب درف هک
ديدج یاه هیمادا
دیهد
،
تّيوه رد وا دنيارف ليدبت تسا ندش
؛ هرود رد ، ایناث یا
زا یگدنز تسا نکمم ، تّيوه
صخیش تیحت ریثأیت
رارق یديدش تارییغت لاح نیع رد .دریگ
، رییغت یارب شلات نداد
تیّيوه اپ و دریف رد ندایهن تیّيوه
یریگيد
،
هب تدش یرما نتسناد .تسا راوشد ۀرابرد
تشذگ ۀ کي درف ندیمهف اب شزرا
ایهرواب و اهداهن ،اه ی
لییید رد
سفت ری تشذگ ۀ تسا توافتم صخش
؛ نامه اذل رماداگ هک روط
( Hans-Georg Gadamer
تسا هدرک نایب)
، نیيا
شزرا و اهرواب دنوش درط ديابن اه
؛ اريز خنرس اهنا مهم یاه ی دنتسه درف ره ندوب صای یارب
، مه ناینچ هیک
هب تنس راک یارب هدرب سفت تسا مهم زین درف نا خيرات ری
( Gadamer, 1975: 259
.)
نيا دنيارف نا هک ار تّيوه یم یصخش میمان
، رمادایگ هچنا زا لاثم کي افرص هیب
ناونع یکیتوینمره رود
(Hermeneutic circle)
یم فيرعت دنک
، یم بوسحم دوش
،نا رد هک ءزیج زا و ءزیج هب لک کي زا امئاد مهف
یرچ لاح رد لک هب ش
تسا . لوفغم هجو نامه نيا هدنام
شیپ هک تسا یا یايوپ هجو :دش نایب رت
تّيوه .
رماداگ زا یسأت هب
، هب روکير تروص یقد رایسب دوی زا نتسناد زا هبنج ود نيا زيامت رب
دیکأت یم وا .دنک
یم نایب دنک هک موس دلج راشتنا نامز زا تیاور و نامز
رد هیجوت لباق لئاسم زا ، لئیسم
ۀ تیّيوه هدیش هایگا
ای هجوت رد ار شسرپ نيا خساپ و تسا اذل و تياور هب وا ص
تّيوه یم یياور یبنج ود ناییم وا .دناد ۀ
دویی
لئاق زيامت یم
دوش هک یم ناوت هب ار اهنا می یترت
،
« یناسمه »
)یناسکي(
و
« تيدوی
» .میماینب رینه رد رویکير
هک یتلاکشم زا یرایسب هک تسا فشک نيا لئسم
ۀ تّيوه یم ناهنپ ار یصخش نیب زيامت مدع زا یشان ،دنک
حلاطصا موهفم ود نيا تّيوه
تسا .
یناسمه یصخش کي ظفح هب طوبرم
،تسا ت رد تیصخش نيا دنچره
دنيارف دراد رارق رییغت .
هیکنيا اب
صخش کي یط
یگدنز یم رییغت یدايز دح ات شا یلبق صخش نامه نيا هک ميراد رواب ،دنک
نیيا هیک تسا
هدنارذگ رس زا ار تارییغت تسا
؛ بنج اما ۀ نا رویکير هیک یزییچ ینعي ،دوی مود ییم تیيدوی ار
هیب ،دیمان
؛تسا طوبرم دوی زا تفرعم یباتزاب یدوجوم صخش هکنيا
وا .تیسا طابترا رد شدوی اب هک تسا دییکأت
یم ،دوی کي نتسناد یارب هک دنک ره دوجو
بنج ود ۀ یناسمه تسا یرورض تيدوی و .
اجنيا ود ره موهفم هطقن کي رد
، یم ادیپ یقلات یفرعم ار شدوی صخش هک ینامز .نامز رد ماود :دننک
یم هب هک ار دوی یصخش خيرات زا باتزاب اي ریسفت کي ،دنک شيوی مهف رد تدش
تسا رثؤم
، یم هئارا دینک
یم طبترم وا اب یيوگزاب نيا يرط زا ام و ميویش
یاریب ؛ لایثم
، تیسورپ لیسرام روهیشم نایمر رد
( Marcel
Proust ) ناونع اب
هتفر تسد زا نامز ی جتسج رد
5، نامز یمامت لاعفا
نامر
، .دنتسه هتشذگ ناتیساد یوار
اقیقد ار دوی ناتساد اي دوی نامرهق طقن هب
ه یم یا هک دناسر ليدیبت یوار هیب نامرهق
یم دویش . رد و ایجنيا زا
ناتساد یاهتنا
، یم لاح ار نامز میباي
؛ رگيد ترابع هب
، هنیمز کي رد تيدوی و یناسمه یکي
،هدش نایمرهق
لامع یوار و صخش کي
یم دنوش . هنیمز اما یم طبترم مه هب تيدوی و یناسمه هک یا دنوش
، نيا ؟تسیچ
سپ رد دياب ود هنیمز
دنریگ رارق یا .
یم شخب نيا ناياپ رد هصلای روط هب ناوت
نینچ درک نایب :
1 . او ۀ تّيوه رد تهابش .تسا توافت و هباشت زا یضقانتم یکرت یواح تّيوه
وادتم یاه نادریم دننام یل
رصحنم رد توافت و هب
صخش کي یارب نامز رد یراگدنام رب ینتبم ندوب درف
؛
2 . ط رد ار صخش کي ام ارچ هکنيا هب خساپ رد ی
یم یکي نامز میناد
، خیساپ دیش هیئارا یتوایفتم یایه
؛ زا
هکنيا هلمج تّيوه
صخش ی نامه جقاو رد دوی
یهاگا تسا صخش
؛
3 . نيا دوی یهاگا ياپ رب موادت رب ینتبم ۀ
دویی تیسيز یاهدادیيور زا درف تیاسرب دراد راریق
هیک یم ناویت
تّيوه رارق اب داضت رد ار یصخش نینچ هک یدارفا نداد
دوی یهاگا دنرادن
، دیمهف رتهب
؛
4 . تّيوه تسا لاکیتونمره موهفم کي یصخش
؛ هکارچ دوی یهایگا یینتبم یسفت موادیت ریب تیایسرب و ری
یخيرات شدوی زا صخش ليدبت لاح رد صخش هک یکیتونمره رود رد و تسا
تیسوا نونکا هب ندش
، نیيا
سفت اهری م ؤ تسا هدوب رث
؛
5 . خيرات و هتسویپ ر نم زا رگا ار قوف لاطم یمامت
،ميرگنب هنوگ سپ کي رد روکير یاعدا موزل
نیمز ۀ ایيوپ
یم یرورض تياور مان هب .ديامن
4 . و تیاور ت یوه
یصخش
تياور
، تیبثت یلصا یازجا تّيوه
تسا . برجت ۀ تسا هدش تياور یگدنز زا ام .
یماگنه رشب زا هک هدیسرپ
یم دوش دوی ات یفرعم ار لغا ،دنک
، یو ییم یيوگزاب ار ناسنا کي دینک
نيا هیب هیجوت نودیب یک
ه وا هیچ رد
یتیعقوم دراد رارق
؛ ایي شدیيدج رایک لیحم هیب دورو ودیب رد یدریف رگا لاثم یو ،دیشاب هاگیشناد هیب دورو
ناتساد یياه ۀرابرد شدوی یم وی ات ديوگ نتشي
رگيد هب ار نایسانشب دارفا
نیيا یلغا .د ناتیساد
و هدایس ایه
و رصتخم هداد یواح اهنت
دنتسه هياپ یاه
؛ ه خيرات دننام و
هداونای ،لغش ،دلوت ناکم هیب هیبیش یایهزیچ و
.روما نيا رینورب میعز هیب
( Jerome Bruner
تیياور نایمه ایم)
هینافارگویبوتا یایه ییم یا
ایهنا ایب هیک ميویش
یگدنز فصو ار نامياه یم
مینک
( Bruner, 2004: 694
. )
مزلا یتقو یم
دویش یس نیيا هیب ؤ
لا ناریگيد هیک
« ویت
یتسیک
؟
» نيا هب اي شسرپ هک نامدوی
« متسیک نم
؟
»
،میهد خساپ .تسا هصق کي هشیمه باوج
یمک اب اما رما نيا تقد
نشور یم دوش ا رتشیب درف ره ناتساد هک یم هداس ر ن هب ادتبا رد هک هچنا ز
،دیيا
نا ام هک درف کي یفرعم ناتساد رد .تسا هدیچیپ ار
« یفارگویبوتا
» یم میمان
، صخیش خيرات زا جياقو ییرب
هدش جارختسا یاراد هک دنا
تیلک مهف یارب یداینب تیمها درف نا
ییترت کیي صخیش ریه خيرات رد .تسا
اذل و دراد دوجو ینامز تّيوه
ره ریسفت صخش ی
یصخش خيرات زا تسا
یانعم نا رد هک تّيوه
ییصخش
هب میهافم و یداینب جياقو ییرب يرط زا طاخم رب راک
هدرب یم راديدپ ریسفت یارب هدش .دنوش
لاق رد یناتساد ره یم هئارا یياور مرف کي
،دوش رياتنيا کم ر ن زا مه
ۀ هملاکم و اه زیین نایسنا لایعفا
دنتسه یياور
(
،رياتنيا کم 1390
: 355
.)
تياور
، ازبا تسا روما کرد یارب ام یلصا ر
؛ مه نانچ یدرایه ارابراب هک
( Barbara Hardy
ییم)
دیسيون
،
مه ۀ باوی لایی ،اه یزادرپ هب ،اه رطای ندروا شیپ ،اه ینیب یراودییما ،اه یي ،ایه
أ اب ،ایه کیش ،ایهرو ،ایه
میمصت نيودت ،اهدقن ،اهر ن ديدجت ،اه پگ ،اه
هتیوما ،اه
رفنت ،اه و اه شع یياور اه دنا
( Hardy, 1968: 5
. )
هداس نابز هب تياور
، یيویگلا تیياور .اهدادیر هعومجم اي دادیر کي نتیاسرب زا تسا ترابع هیک تیسا
مرف سانم یارب تّيوه یصخش ار یم مهارف دنک
؛ یاریب ایم شلایت لمایش لغا ناتساد کي نایب اريز کرد
یروما هداد ماجنا ام هک تسا ميوش ليدبت دوی کي هب ات ميا
.
.تیسا نایسنا لیمع و هبرجت یتاذ راتیاس هکلب ،دهد ششوپ ار یرگيد درف هک تسین یسابل یياور مرف تياور
، یش وۀ ناماس یارب ناسنا یيادتبا ماجسنا و یهد
ندیشخب هبرجت هب هب رما نيا .تسا شياه تروص نيا
تسین هبرجت راگنا هک یاه
هیب ناسنا هینوگ راد دویجو تیياور زا ازیجم یا ین
د یاریب نایسنا تییفرظ هیکنيا و
ناتساد هنوگ هب یيارس لیمحت نا رب یياور راتیاس کي دناوتب هک تسا هدش مهارف یا
وش د ب ، نامه هکل هک روط
دش رکذ
، یتاذ یگژيو یواح هبرجت یياور
تسا
( Crites,1971: 296
.)
تياور
، مرف ی یارب سانم تّيوه
یصخش یصخش ره یگدنز ناتساد .تسا یم هک تسا
ایجک زا ديوگ
یم اجک هب و تسا هدما ویش هب و دور
ۀ هباشم
، یم رگيد ناسنا ره صخیش ریه تیياور یيرط زا دیناوت
، ار وا
تیانش سک یارب سانم مرف کي تياور هکنيا لیلد .دسانشب و دمهفب ۀرابرد
داجيا دوی یم
دنک
، هیب نیيا
رطای تیياور هک تسا نا دویی
ییم دایجيا ار نایمه .دینک
رینورب هیک رویط ییم ناییب
دینک
، لاایمتحا دویی
ریثأت نيرتراذگ فيرظ یتح و
نيرت یرنه رثا هدرک لی نونک ات ام هک تسا ميا
؛ هبنج افرص تياور اذل زا یيایه
یمن میسرت ار دوجوم لبق زا دوی کي دنک
؛ درادین دویجو لیبق زا دوی کي مان هب یزیچ اريز
( Bruner, 2002:
)14
. نهذ برزب یاهراکهاش ام هصق یاه
یم شيوی یوگ ام .ميوش
ب یتادوجوم ار نامدوی راییس
اب تایبث و
میناد یم یعقاو .
نيا اب لاح
، یيایمنزاب نيا رد رتمک نامتارطای ریثأیت
دینراذگ ؛ تیحت اریيز ریثأیت
و اهدییما
ا یم فيرحت اهوزر .دنوش
ميریمب هک یزور ات
، ناتساد یگدینز ار دویی یگدنز یاه ییم
مینک ناتیساد و یایه
هتشون نايرج رد هک ینامر دننام ام یگدنز تسا ندش
، رییغت هراومه یم
دنک دباي یم لماکت و
،لاشتاگ(
1395 :
175
.)
یفارگویبوتا کي داجيا دنمزاین ندوب دوی تسا
. یفارگویبوتا جت افرص اه
دوی عوین زا یبدا تایل یرییسفت
یياور دنتسه یم ریگرد اهنا اب امئاد ناسنا هک دوش
. نیمه یارب یگدینز هیک تیياور زا یعون نیب ات تسا مزلا
یم فیصوت ار هرمزور تياور و دنک
ناهاگا یاه ۀ
هتیاس هدش
، یرییسفتدوی هیکنيا یاریب .ميویش لیئاق زيامت
هب ناونع دوش ضرف تياور
، نمتچ لوق هب ات تسا مزلا شخب ناسنا ،
نافشاک لاق رد ار یگدنز فلتخم یاه
دنک تفايرد هدنوشراکشا ناتساد کي رد
( Schechtman,1996: 97
.)
و یگدینز هیب ار دییلوت هیک یتياور تدحو رد ،دوی موادت و تدحو رياتنيا کم معز هب و رگيد ترابع هب لصتم برم یم
دنک
، تسا تياور کي ماجرف و زاغا دننام
(
،ريایتنيا کم 1390
: 366
. )
تیياور ندریک
، دینيارف ی
یعامتجا هک تسا زا زاغا یکدوک یادتبا یم
دوش یم همادا برم ات و تکن .دباي
ۀ مریف هیک تیسا نيا هجوت لباق
یعامتجا رتسب رد یياور یم یگدنز نا رد درف هک
،دنک یمن لکش دریگ
؛ نامه رنورب هک روط ریما نيا هب
هرایشا
یم هک دنک ناتساد تیاسدوی یاه ۀ
هدشن هتیاس ادتبا زا ام دنا
، هکلب ریب ار نایشدوی اهنا دینيارف
مویسرم یاه
یم شقن دنزادنا
( Bruner,2002: 65
.)
هک ینامز ۀرابرد
ثحب یصخش یم
دوش زوح کي هب وا نتشيوی ، ۀ
یعایمتجا ليدیبت
یم ددریگ نا مریف و
لدم طسوت دشاب ديابن اي دياب نتشيوی هچنا زا یگنهرف یاه
، یم تياده نيا رب هولاع .دوش
، بایطی نارگيد
یم شرازگ و دنونشب ات دنوش یياور یاه
صخش ار هبرجت و لامعا زا دوی یاه
، تأ دیي دننک يذکت اي .
ریفن کیي نتیشيوی نتیانش هیب
ناونع ییگژيو و صایی یگدینز خيرایت کیي ایب یدریف ییصخش یایه
هبرصحنم درف
، هدیچیپ وا یدرف تلايامت و اهرواب نتیانش زا اعطق کیي یلاق رد ییصخش ییتقو .تیسا ریت
یگدنز ناتساد
، یمرب ار شدوی دشاب هصق یلصا تیصخش مه و یوار مه تسا نکمم ،دزاس
؛ ا صخیش ام
دنسيون اهنت اموزل ۀ
تسین ناتساد
؛ یارب لبق زا هشیمه یو ناتساد عورش اريز یو
هدیش دایجيا نارگيد طسوت
هویش و تسا ناتساد نيا هک یا
ا یم راکش دوش
، یشخب رد اهنت هب
ۀطساو باختنا میمیصت و اه نایبطاخم یایه
یم صخشم جقاو رد .دوش
، هن یدرف ره یگدنز ناتساد هب اهنت
ناتساد هیب هیک تسا هدروی هرگ نارگيد زا یياه
تسيز نا رد هک یتنس زا یمهم یشخب یم
دنک
، تسا طبترم لاماک
( Zahavi, 2007: 181
.)
یرتسب نامه نيا روکير یياور کیتونمره رد و هدرک هراشا نا هب رماداگ هک تسا
لکش تفرگ دوب ه رویکير .
ار دوی رکفت هک
رب ینتبم تّيوه یياور
،تسا لح هار ی یتنیس لیضعم لیح یارب سانم تیّيوه
دریک ناییب ه
.تسا زا شسرپ تّيوه
شسرپ نامه اي یقحت یلصا
، شسرپ اساسا ی
یتیسه هنایسانش ا شیسرپ افریص و تیس
تفرعم یتسه هب طوبرم اجنا زا شسرپ نيا .تسین ینابز روتسد اي هناسانش یسانش
ندویب تیلاح هب هک تسا
بوچراچ .دراد لعت اجنا رد یم داهنشیپ روکير هک یموهفم
دنک
، یلیصا موهفم ود نیب یلصا زيامت تیّيوه
:تسا تّيوه هب ناونع یناسکي و6
تّيوه هب ناونع تيدوی
7. ديا .تسین یناسکي ،تيدوی ۀ
تسا نيا روکير
هک یتلاکشم زا یرایسب هک تّيوه
یم ناهنپ ار یصخش ک
ن دن
، مویهفم ود نيا نیب زيامت مدع زا یشان تیّيوه
دنتسه
( Ricœur, 1992: 116 )
.
کي رد یناسکي و تيدوی نيا اب اج
یقلات رگيدکي ادیپ
یم دننک : نامز رد ماود
؛ ديا اذل ۀ لیح رد رویکير
لضعم تّيوه یم میسقت شخب ود هب دوش
: لوا
، ماود رد یمگردرس لضعم لح نامز رد
؛ مود
، یلح هار هئارا
هب ناونع موهفم تّيوه یياور
( Ibid:192
.)
روییکير هییک تییسا رواییب نییيا رییب یعویین تیاییس اییب تییياور
تییّيوه اییيوپ و تییفاي یییپ رد هدییش گیینر
(plot)
تسا یناسکي هک تّيوه
یم ار یگژيو .دزاس ایياپ یایه
، یسمه ینا ینایسکي ایي یم دایجيا ار
هیک دینک
یم نا ناوت ار تّيوه دیمان وا یياور
؛ یياور مرف يرط زا ناتساد کي تیصخش هک انعم نيا هب یاریب هک تسا
و یناسکي طاخم نيا
ینامه یم یعادت ار طاخم نهذ رد یعادت نيا .دنک
هب ۀطساو یپ و یياور مرف گینر
یم لکش یناتساد .دریگ
یم تياور یب براجت دناوت
رس و یب و مهبم و لکش نامایس ار ناسنا نامز
و دیهد زیین
یدنبرکیپ ناوت مه و دراد ار نامز رد ماود
امز نا اب ن
، نيا فاکش نیب زيامت و و تفاب رد ار یناسکي و تيدوی
سپ نیمز ۀ لاق رد و دوی تّيوه
یم هئارا یياور دنک
.
یاهتنا رد شخب
، نشور رما نيا ش
د سپ کي رد دياب تيدوی و یناسمه هک هنیمز
.دنویش طبتریم میه هب
نيا سپ هنیمز نامه تّيوه یياور فلایرب .تسا تّيوه
،یعازتنا تّيوه یم یياور تاریییغت لمایش دیناوت
و
شهج یمه طیسوت ات دراد موادت یگدنز کي ناتساد .دشاب یگدنز کي یگتسویپ لوط رد یياه ۀ
ناتیساد یایه
عوضوم کي هک یلیخت اي یعقاو ۀرابرد
یم شدوی ديوگ
، زاب نیمه .دوش یدنبرکیپ هرابود رمتیسم یدنبرکیپ
چراپ هب ار یگدنز هک تسا ۀ
هتفاب ناتساد زا هدش هتفگ یاه
هدش ليدبت یم ناتساد .دزاس تشادداي افرص اه
یياه
دنتسین هداتفا قافتا هچنا زا
، سفت هکلب اهری سفتزاب و مهم اهری تیسيز یگدینز زا رت دنتیسه هدیش
؛ ترایبع هیب
رگيد
، مشچ کي زا اموزل تياور کي هبرجت رب صای زادنا
اه سا هدش هداهن انب درف لامعا و .ت
رب تيدوی و یناسمه سپ
هنیمز یم رارق یا دنریگ
و نيا سپ هنیمز یمجسنم ناتیساد ریب ینتبم تیسا
یک ه
یم هچنا و تسا هدوب درف هچنا دوشب دهاوی
ار ییم تياور ک
رد هدینيا و لایح ،هتیشذگ ،تیياور نیيا رد .دین
یم مه درگ یتدحو يرط نيا زا و دنيا
، یم لکش زین دوی زا یتدحو دوی .دریگ
ندوب
، زا میناویتب هکنيا ینعي
يرط یسک تياور هدوب هک
یم هک یسک ،ميا میتسه لااح هک یسک و ميوشب میهاوی
، میيوگب ار دوی ناتساد
؛
ینعي ،میيوگب ار ناتساد نيا میناوتب یتقو هدش نامدوی
ميا .
موهفم تّيوه نا تياور و نامز رد روکير هک یياور
یم یفرعم ار دنک
، جیتن رد ۀ شهوژیپ یایه ینلاویط
یناتساد تياور و یخيرات تياور رد یو وا .تفرگ لکش
یم حرطم ار لاؤس نيا دنک
ايا هک هیبرجت راتیاس یا
؟دشاب هتشاد ار تياور لکش ود نيا ماغدا یياناوت هک دراد دوجو یو
ناییب ار ضریف نیيا سپیس یم
دینک هیک
تّيوه یياور
، کي هب لعتم اي صخش کي هب لعتم و هعماج
خيرات نیب جطاقت یارب ر ندم ناکم ناتیساد و
تسا
؛ یم لصاح هجیتن نيا اذل دوش
یتقو هک یگدنز نایسنا ناتیساد یيرط زا رایبرد مدریم هیک یيایه
ۀ ایهنا
یم یم ریسفت دنيوگ و دوش
تیسا هدیش هیتفرگ ماو ناتساد زا اي و خيرات زا هک یياور یاهوگلا یتقو
، ایهنا ریب
