Survey of Doctor-Patient Communication Skills Learning at Iran and Kermanshah Universities of Medical Sciences: Perceptions of Students,

(1)

ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رد رﺎﻤﯿﺑ ـ ﮏﺷﺰﭘ ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﯿﺗﺎﺳا و نازرورﺎﮐ و نازﻮﻣآرﺎﮐ هﺎﮔﺪﯾد زا :هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ و ناﺮﯾا

I ﯽﻫﺎﺸﺑﺮﻋ ﯽﻧﺎﻄﻠﺳ ناﺮﻣﺎﮐﺪﯿﺳ ﺮﺘﮐد*

II ﯽﻤﺠﻋ ﺎﺘﯾزآ ﺮﺘﮐد

III ﯽﻧﺎﺑﺎﯿﺳ ﺎﯾﺮﺛ ﺮﺘﮐد

هﺪﯿﮑﭼ

ﯽـﻧوﺰﻓازور ﻪـﺟﻮﺗ و ﺪﯿﮐﺄــﺗ رﺎﻤﯿﺑ و ﮏﺷﺰﭘ نﺎﯿﻣ ﺮﺛﺆﻣ “یدﺮﻓ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا” یراﺮﻗﺮﺑ ﺮﺑ ﺮﯿﺧا یﺎﻫلﺎﺳ رد ﺺﯿﺨﺸﺗ یاﺮﺑ ﻪﮐ دورﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ یﺎﻫﺖﯿﺣﻼﺻ ﯽﻠﺻا یاﺰﺟا زا ﯽﮑﯾ ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ .ﺖﺳا هﺪﺷ ردﺎـﻗ ﯽﻃﺎـﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬـﻣ ﻂـﺳﻮﺗ ﮏـﺷﺰﭘ .ﺪـﺷﺎﺑﯽﻣ هﺪـﻨﻨﮐ ﮏــﻤﮐ ﯽﻧﺎﻣرد تﺎﻣاﺪﻗا زا رﺎﻤﯿﺑ ﺖﯿﻌﺒﺗ و ﺢﯿﺤﺻ ﻪــﺑ ﮏﻤﮐ ،رﺎﻤﯿﺑ ﯽﺘﺣارﺎﻧ و ﻢﺸﺧ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ ،وا نﺎﯿﻓاﺮﻃا ﺎﯾ رﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ راﻮﮔﺎﻧ رﺎﺒﺧا و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺋارا رد دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽــﮕﻧﻮﮕﭼ ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا فﺪﻫ .ﺪﻫد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا یﺮﺘﻬﺑ دﺮﮐﻞﻤﻋ ،گﺮﻣ ﻪﻧﺎﺘﺳآ رد و ﻦﻣﺰﻣ نارﺎﻤﯿﺑ و ناﺮـﯾا ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد 2 رد نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد و ﺪﯿﺗﺎــﺳا ﺮﻈﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫترﺎﻬﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا یﺮﯿﮔدﺎﯾ ـ ﯽـﻔﯿﺻﻮﺗ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد .دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺳرد یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﯾوﺪﺗ یاﺮﺑ نآ زا ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﻪـﮐ ﺪـﺷ ﯽـﺣاﺮﻃ نازرورﺎـﮐ و نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد یﺮﯿـﮔدﺎـﯾ ﯽـﺳرﺮﺑ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪــﺑ ﺎﻔﯾا دﻮﺧ ﻪﻣﺎﻧﺶﺳﺮﭘ ﮏﯾ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺲـﭘ (ﯽـﺣاﺮﺟ ،نﺎـﮐدﻮﮐ ،نﺎـﻧز ،ﯽـﻠﺧاد ﺶـﺨﺑ 4 رد) هﺎﮕــﺸﻧاد 2 ﺪﯿﺗﺎﺳا و نازرورﺎﮐ ،نازﻮﻣآرﺎﮐ

،185 ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ناﺮﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رد دﺎﺘﺳا و زرورﺎﮐ ،زﻮﻣآرﺎﮐ داﺪﻌﺗ .ﺪﻧداد ﺦﺳﺎﭘ نآ ﻪﺑ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ 446 ﯽـﻠﮐ رﻮـﻃ ﻪـﺑ)دﻮــﺑ ﺮﻔﻧ 30 ،61 ،63 ﺐﯿﺗﺮﺗ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رد و ﺮﻔﻧ 14 ،127 ﺶـﺨﺑ ﺮــﻔﻧ 96 ،ﯽﻠﺧاد ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻔﻧ 130 داﺪﻌﺗ ﻦﯾا زا .(هﺎﮕﺸﻧاد ود ﺮﻫ رد ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ دﺎﺘﺳا 45 و ﻮﺠﺸﻧاد زا %56/3 هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ ﺞﯾﺎـﺘﻧ سﺎـﺳاﺮﺑ .ﺪـﻧدﻮﺑ نﺎـﮐدﻮﮐ ﺶـﺨﺑ ﺮـﻔﻧ 146 ،نﺎـﻧز ﺶـﺨﺑ ﺮــﻔﻧ 74 ،ﯽﺣاﺮﺟ P=0/000 توﺎـﻔﺗ ﻦــﯾا ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ عﻼﻃاﯽﺑ ﺎﻫنآ زا %43/7 ﺎﻣا ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﻫﺎﮔآ ﺎﻫترﺎﻬﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا زا نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﻦﯿﻟﺎـﺑ ﺮـﺑ و ﺶـﺨﺑ رد ﺪﯿﺗﺎـﺳا و نازرورﺎـﮐ و نازﻮﻣآرﺎــﮐ ﺮﻈﻧ زا رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا .دﻮﺑ رادﯽﻨﻌﻣ و ﺲـﻧاژروا رد یﺪــﻌﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ رد و (%11/5)نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ سرد سﻼﮐ رد نآ زا ﺲﭘ و (%72/5)ﺖﺳا هدﻮﺑ رﺎﻤﯿﺑ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد یﻮﺳ زا ﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ رد رﺎﯿﺘﺳد و دﺎﺘﺳا رﻮﻀﺣ ﺮﯿﺛﺄﺗ .ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﮐذ (%8 ماﺪﮐﺮﻫ) هﺎﮕﻧﺎﻣرد رد ﺪﯿﺗﺎـﺳا ،ﺎﻫترﺎﻬــﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﻨﯿﻣز رد .ﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا دﺎﯾز و دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ود ﺮﻫ و( %76/7 و %71/4 ) دﺎﺘــﺳا رﺎﺘﻓر هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺑ ار زﺎﯿﺘﻣا ﻦﯾﺮﺗﺶﯿﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ و ناﺮﯾا هﺎﮕﺸﻧاد ود ﺮﻫ و ﻢﻠﯿﻓ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ یﺎﻫشور ﺮﯾﺎﺳ .ﺪﻧداد ( %66/7 و %42/9) رﺎﯿﺘﺳد رﺎﺘﻓر هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺑ نآ زا ﺲﭘ ﻪـﺑ ار زﺎـﯿﺘﻣا %50 زا ﺮـﺗﻢﮐ ﺪﯿﺗﺎــﺳا ﯽﺘﺣ و نازﻮﻣآرﺎﮐ ،نازرورﺎﮐ ﺮﻈﻧ زا ﺶﻘﻧ یﺎﻔﯾا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﯾ ﺎﻤﻨﻫار ﻊﺑﺎﻨﻣ یﺎـﻫشور ﻪـﮐ ﺪـﺳرﯽﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﺶـﻫوﮋﭘ ﻦـﯾا زا هﺪــﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .دﻮﺑ هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ و دﺮﯿـﮔ راﺮـﻗ یﺮـﺗﺶﯿﺑ ﺪﯿﮐﺄـﺗ درﻮـﻣ ﯽﮑــﺷﺰﭘ یﺎﻫهﺪﮑﺸﻧاد رد ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ و ﯽﻫددﺎﯾ نآ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ .دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد نازرورﺎــﮐ و نازﻮﻣآرﺎﮐ یاﺮﺑ ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ .ﺪﻨﻨﮐ ﺎﻔﯾا هﺎﮕﺸﻧاد 2 ﻦﯾا رد ﺎﻫترﺎﻬﻣ ﯽﻫددﺎﯾ رد ار یﺮﺗلﺎﻌﻓ ﺶﻘﻧ ﺪﯾﺎﺑ ﺪﯿﺗﺎﺳا یﺮﯿﮔدﺎﯾ – 3 ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ – 2 رﺎﻤﯿﺑ ـ ﮏﺷﺰﭘ طﺎﺒﺗرا –₁ :ﺎﻫهژاوﺪﯿﻠﮐ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺶﺨﺑ – 4

.(3ب :ﺖﺒﺛ هرﺎﻤﺷ)ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺖﻧوﺎﻌﻣ ﯽﻟﺎﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺖﺤﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا .(لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ*)ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﻣرد ـ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،شزﻮﻣآ ﻪﻌﺳﻮﺗ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰﮐﺮﻣ ،ﯽﻠﺧاد یﺎﻫیرﺎﻤﯿﺑ رﺎﯿﺸﻧاد (I .ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﻣرد ـ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،شزﻮﻣآ ﻪﻌﺳﻮﺗ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰﮐﺮﻣ ،ﯽﻣﻮﻤﻋ ﮏﺷﺰﭘ (II .هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﻧﺎﻣرد ـ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،شزﻮﻣآ ﻪﻌﺳﻮﺗ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰﮐﺮﻣ ،ﯽﻣﻮﻤﻋ ﮏﺷﺰﭘ (III

(2)

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﮏــﯾ رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﻪﮐ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ مﺎﻤﺗ هزوﺮﻣا شزﻮـﻣآ زا ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ دورﯽـﻣ رﺎﻤـﺷ ﻪـﺑ ﻪــﯾﺎﭘ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ترﺎﻬﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﯽﮑﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ .ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ ﯽــــﺸﺨﺑرﺎﺒﺘﻋا یﺎـــﻫهﺎﮕﻨﺑ و یاﻪـــﻓﺮﺣ یﺎـــﻫنﺎﻣزﺎﺳ هﺪـﻨﻨﮐ ﯽﻧﺎﺒﯿﺘـﺸﭘ ﻊـﺟاﺮﻣ ﻦــﯾﺮﺗیﻮﻗ زا ﯽﮑﺷﺰﭘ یﺎﻫهﺪﮑﺸﻧاد زا ار نآ و هدﻮـﺑ ﯽﮑـﺷﺰﭘ یﺎﻫهﺪﮑـﺸﻧاد رد ﺎﻫترﺎﻬــﻣ ﻢﯿﻠﻌﺗ ﯽﮑـﺷﺰﭘ شزﻮـﻣآ ﺰــﮐاﺮﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا یاﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ تازﺎﯿﺘﻣا ﻪﻠﻤﺟ .(1)ﺪﻧﺮﯿﮔﯽﻣ ﺮﻈﻧ رد ﻪــﮐ ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﻪﯿﻟوا ترﺎﻬﻣ ﮏﯾ طﺎﺒﺗرا یراﺮﻗﺮﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ .(2)داد ﻪﻌﺳﻮﺗ ار نآ ﺪﯾﺎﺑ ﺺﯿﺨــﺸﺗ رد ﮏـﺷﺰﭘ یاﺮـــﺑ ﺎــــﻫترﺎﻬﻣ ﻪــــﻧﻮﮔ ﻦـﯾا ﮏﻤﮐ ﯽﻧﺎﻣرد یﺎﻫشور زا رﺎﻤﯿﺑ یوﺮﯿﭘ رد ﻞﯿﻬﺴﺗ و ﺢﯿﺤﺻ هﺪﯿـﺳر تﺎـﺒﺛا ﻪـــﺑ ﻪــــﺘﮑﻧ ﻦـــــﯾا نﻮﻨﮐا و ﺪﻨﺷﺎﺑﯽﻣ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﯾﺎـﺿر ﺐـﺟﻮﻣ ﺐـــﺳﺎﻨﻣ ﯽـــﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬــﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا دﻮﺒﻬﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﯽﻧﺎﻣرد تارﻮــﺘﺳد زا یو یوﺮــﯿﭘ ،رﺎﻤﯿﺑ .(4 و3)ددﺮﮔﯽﻣ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا ﺪـــــﻧاهداد نﺎــــﺸﻧ ﺎﻫﺶــﻫوﮋﭘ زا ﻞــﺻﺎﺣ ﺞــــﯾﺎـــﺘﻧ ﺎــﻫیرﺎــﻤﯿﺑ ﺺــــﯿﺨﺸﺗ دراﻮــــــﻣ زا %80 ﺎــﺗ 60 رد ﻪـﮐ تﺎـﻋﻼﻃا یﺎــــﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﯽــﻧﺎـﻣرد یﺎـﻫیﺮــﯿﮔﻢــﯿﻤﺼﺗ ﺰﯿﻧ و ترﻮــــﺻ ﯽــــﮑﺷﺰـﭘ ﻪﺒﺣﺎــــﺼﻣ زا هﺪــــﻣآ ﺖـــﺳد ﻪـﺑ

.(5)دﺮﯿﮔﯽﻣ

ﯽــﮕﻧﻮﮕﭼ و دﻮﺟﻮﻣ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا فﺪﻫ

و ناﺮـﯾا ﯽﮑــﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد 2 رد ﺎﻫترﺎﻬﻣ ﻦﯾا یﺮﯿﮔدﺎﯾ هدﻮـﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﭗـﯿﺗ و گرﺰـﺑ هﺎﮕـﺸﻧاد ناﻮــﻨﻋ ﻪﺑ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ .ﺖﺳا نﺎـــﺸﻧ ﺎـﯿﻧد طﺎـﻘﻧ ﺮﯾﺎـﺳ رد هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا یﺎﻫﯽـــﺳرﺮﺑ زا ﯽﻤﻬـﺒﻣ ﺮـﯾﻮﺼﺗ ﯽــــﮑﺷﺰﭘ نﺎــﯾﻮﺠﺸﻧاد ﺐﻠﻏا ﻪﮐ ﺪﻫدﯽﻣ رد دﻮـﺧ یﺎـﻫﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ درﻮــــﻣ رد و ﻪــﺘﺷاد ﺎﻫترﺎﻬﻣ ﻦــﯾا ﻪـﺘﮑﻧ ﻦـﯾا ﻪــﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ نآ ﻦﻤﺿ ⁽³⁾ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻦﺌﻤﻄﻣﺎﻧ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا تﺎـﻣﺪﺧ ﻪـﺋارا ﺖــﯿﻔﯿﮐ زا رﺎﻤﯿﺑ ﺖﯾﺎﺿر ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ دﻮـﺟو ﯽـﺘﺒﺜﻣ ﻪـﻄﺑار ﯽﻃﺎـﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬــﻣ و ﮏﺷﺰﭘ ﻂﺳﻮﺗ .دراد ﺮﺗﻻﺎــﺑ یﺎﻫلﺎـــﺳ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﻪـﭼ ﺮـﻫ ﯽﮑـﺷﺰﭘ نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد

رد ار یاﻪﻧارﻻﺎـــﺳرﺪﭘ یﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﺪﻧﻮـﺷﯽﻣ دراو ﯽـﻠﯿﺼﺤﺗ رﺎـﻤﯿﺑ ﺖﯾﺎـﺿر ﺶﻫﺎـﮐ ﺐـﺟﻮﻣ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻦـﯾﺪﺑ و ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﺶﯿﭘ .(4)ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد شﺮـــﮕﻧ یور ﻪـﮐ یﺮــــﮕﯾد ﯽـــﺳرﺮﺑ رد

یﺮﯿــﮔدﺎــﯾ درﻮــﻣ رد Focus group ﺐﻟﺎـــﻗ رد ﯽﮑـﺷﺰﭘ

ﻪـــﮐ ﺪـﺷ هداد نﺎـــﺸﻧ ،ﺪـﯾدﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﯽﻃﺎـﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬـﻣ ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ تﺎــﯿﺑﺮﺠﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺪﯾﺎﺑ ﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ و شزﻮﻣآ

.(6)ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻠﻤﻋ شزﻮﻣآ هرود ﮏﯾ زا ﺲﭘ ﺪﻨﻠﻫ رد نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ ﻪــﮐ داد نﺎـﺸﻧ ﺞﯾﺎـﺘﻧ و ﺪـﺷ ﯽـﺳرﺮﺑ ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ ﺶـﯿﭘ هرود رد هاﺮــﻤﻫ یﺮـﺗﯽﻠﻤﻋ یﺎﻫﻪـﺒﻨﺟ ﺎـﺑ ﺪﯾﺎـﺑ هﺪـﺷ ﺮـﮐذ یﺎـﻫهرود

.(7)دﻮﺷ ﻞــــــﻣاﻮﻋ ﺪـــــــﻨﻠﻫ رد Van Dalen ﺶـــــﻫوﮋﭘ رد ﯽﻃﺎــــﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬــﻣ ﻪـــــﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽـــﯾآرﺎﮐ و ﯽــﺸﺨﺑﺮﺛا یﺮــــــﯿﮔدﺎــﯾ ﻞــــــﻣﺎﻋ ﻦــــﯾﺮﺗﻢﻬﻣ و ﺪــــﺷ ﻪــــﻌﻟﺎﻄﻣ نآ زا ﺲــــﭘ و ﻪـــــﻣﺎﻧﺮﺑ یاﻮـــــﺘﺤﻣ اﺪـــــﺘﺑا ﺎﻫترﺎﻬــﻣ نﺎــﯿﺑ نﺎﮔﺪﻨﻫد شزﻮﻣآ ﯽﺷزﻮﻣآ نﻮﻨﻓ و ﺲﯾرﺪﺗ یﺎﻫترﺎﻬﻣ .(9 و8)ﺪﯾدﺮﮔ ﻪـــــــﺑ ﻪــــﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏــــﯾ رد ﺶــــﻧارﺎﮑﻤﻫ و Hulsman و ﻪــﻧﺎﯾار ﻖــﯾﺮﻃ زا ﯽﻃﺎــﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬـــﻣ شزﻮـﻣآ ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﻪـــــﺠﯿﺘﻧ و ﺪﻨــــﺘﺧادﺮﭘ نﺎــــﮑﺷﺰﭘ زا نارﺎـﻤﯿﺑ ﺖـــﯾﺎﺿر ﻪـﻧﺎﯾار ﻖــــﯾﺮﻃ زا ﯽـــﻫددﺎﯾ و یﺮــﯿﮔدﺎــﯾ ﻪـــﮐ ﺪـــﻨﺘﻓﺮﮔ نﺎﮑــﺷﺰﭘ ﯽﻃﺎــﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬــﻣ ﺖـــﯿﻔﯿﮐ رد ﯽـﺘﺒﺜﻣ تاﺮـﺛا

.(10)دراد

ﯽﻤــﺳر ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ناﺮـــﯾا رد ﻪـﻄﺑار ﻦـﯾا رد ﻪـﮐ ﺎـﺟ نآ زا دﻮــﺟو ﯽﮑـﺷﺰﭘ یﺎﻫهﺪﮑـﺸﻧاد ﯽـﺳرد ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﯽـﺷزﻮﻣآ یﺮﯿــﮔدﺎــﯾ ﯽــﮕﻧﻮﮕﭼ)دﻮــﺟﻮﻣ ﺖــﯿﻌﺿو ﯽـــﺳرﺮﺑ دراﺪـﻧ .ﺖﺳا یروﺮﺿ (ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿــﮔدﺎــﯾ ﯽــﮕﻧﻮﮕﭼ ﯽــﺳرﺮﺑ ﺶـــﻫوﮋﭘ ﻦـﯾا زا فﺪﻫ و ﺪﯿﺗﺎـــﺳا تاﺮــﻈﻧ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ﯽﻃﺎــﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬــﻣ هﺎـﺸﻧﺎﻣﺮﮐ و ناﺮــﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد 2 رد نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﯽـﺳرد یﺎﻫﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦـﯾوﺪﺗ یاﺮــﺑ نآ زا ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ .دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا

(3)

ﯽﺳرﺮﺑ شور ﻪـﻌﻣﺎﺟ (ﯽـﻠﯿﻠﺤﺗ ـ ﯽـــﻔﯿﺻﻮﺗ)ﯽــــﻌﻄﻘﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﺰـــﯿﻧ و نازرورﺎﮐ و نازﻮـﻣآرﺎﮐ ﻞﻣﺎﺷ ،ﺶـــﻫوﮋﭘ درﻮـــﻣ ﯽـــﻨﻌﯾ روژﺎـﻣ ﯽــــﻨﯿﻟﺎﺑ ﺶــﺨﺑ 4 رد ﯽــــﻨﯿﻟﺎﺑ ﺪـــــﯿﺗﺎﺳا یﺎﻫنﺎﺘـــﺳرﺎﻤﯿﺑ رد نﺎـــﮐدﻮﮐ و نﺎـﻧز ،ﯽــــﺣاﺮﺟ ،ﯽـﻠﺧاد هﺎـﺸﻧﺎﻣﺮﮐ و ناﺮـــﯾا ﯽــــﮑﺷﺰﭘ مﻮـــــﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد 2 ﻪـﻌﺑﺎﺗ .دﻮﺑ (Census)یرﺎﻤـﺷﺮﺳ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﺎــﻫهداد یروآﻊــﻤﺟ تروﺮـــﺿ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢـﺠﺣ ﻦـــﯿﯿﻌﺗ ور ﻦـــﯾا زا ﺪـــﺷ مﺎـﺠﻧا .ﺖﺷاﺪﻧ ﻪـــﻣﺎﻧﺶﺳﺮﭘ زا هدﺎـــــﻔﺘﺳا ﺎـﺑ ﺎـــــﻫهداد یروآدﺮـــﮔ و نازﻮﻣآرﺎــﮐ یاﺮـــﺑ ﻪـﮐ ﺖـﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ ﺎــــــﻔﯾا دﻮـــﺧ نﺎـﺸﯾا ﻂـﺳﻮﺗ و ﺪـﺷ ﻪـﯿﻬﺗ ﮏـﯿﮑﻔﺗ ﻪــﺑ ﺪﯿﺗﺎﺳا و نازرورﺎﮐ .ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯿﻤﮑﺗ درﻮـــــﻣ رد ﯽﺗﻻاﺆـــﺳ یوﺎـــﺣ ﻪﻣﺎﻧﺶـــﺳﺮﭘ ﻦــــــﯾا 25 و ﺶـــــﻫوﮋﭘ درﻮـــــﻣ ﻪــــــﻌﻣﺎﺟ ﯽـــــﺳﺎﻨﺷﺖﯿﻌﻤﺟ شزﻮــﻣآ شور و یﺮﯿــﮔدﺎــﯾ ﯽـــﮕﻧﻮﮕﭼ درﻮـﻣ رد لاﺆــﺳ رد ﻪـــــــــﺘﻓرﺶﯿﭘ و ﻪــــــﯾﺎﭘ ﯽــــــﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬـــﻣ سﺎــﯿﻘﻣ ﮏــﯾ ﺐــﺴﺣﺮﺑ ﻪــﮐ دﻮـــﺑ ﯽــــﻨﯿﻟﺎﺑ یﺎــــﻫﺶﺨﺑ ﯽﻫدزﺎــﯿﺘﻣا (ﻢﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﺗ دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ زا)ﯽﺘﻤﺴﻗ 5 یﺪﻨﺑﻪﺟرد .ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻞـﮐ زا %10 لدﺎـﻌﻣ)ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﯽـــﺸﯾﺎﻣزآ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ اﺪﺘﺑا ﯽــــــــﯾاﻮﺘﺤﻣ ﯽـــــــﯾاور و (ﯽـــــــﺸﻫوﮋﭘ ﻪـــــــﻌﻣﺎﺟ نآ ﯽﯾﺎـﯾﺎﭘ ﺐـﯾﺮﺿ و ﺪﯿـﺳر بﻮـﻠﻄﻣ ﺪــﺣ ﻪﺑ ﺎـﻫﻪﻣﺎﻧﺶﺳﺮﭘ و (p= 0/011و 0/55 خﺎــﺒﻧوﺮﮐ یﺎﻔﻟآ)ﺪــﯾدﺮﮔ ﻦـــﯿﯿﻌﺗ ﺰــﯿﻧ ﺦــﺳﺎﭘ نآ ﻪــﺑ ﯽـــﺘﺣار ﻪـﺑ ﺰــــﯿﻧ نﺎـﮔﺪـﻨﻫد ﺦـﺳﺎﭘ ﺐـﻠﻏا .(یرﻮﺻ ـ ﯽﯾاور)ﺪﻧداد و ﯽـﻧاواﺮﻓ ﻊــﯾزﻮﺗ یﺎﻫلوﺪﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﺎـﻫهداد ﻞـﯿﻠﺤﺗ و ﺪـﺷ ﻪـﺋارا رادﻮـﻤﻧ و یرﺎــﻣآ یﺎﻫﺺﺧﺎﺷ ترﻮـــــﺻ t-test و Chi2یرﺎـــﻣآ یﺎـــﻫنﻮﻣزآ ﻂـــﺳﻮﺗ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد 0/05 یﺎــﻫنﻮﻣزآ مﺎﻤﺗ رد ﺎﻔﻟآ یﺎﻄﺧ)ﺖﻓﺮﮔ .(ﺪﺷ SPSS راﺰــﻓامﺮﻧ ﻂـﺳﻮﺗ هﺪـﺷ جاﺮﺨﺘـﺳا تﺎـﻋﻼﻃا مﺎـﻤﺗ .ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯿﻠﺤﺗ و یروآﻊﻤﺟ ﺞﯾﺎﺘﻧ

هﺎﮕــﺸﻧاد رد هﺪﻨﻫدﺦﺳﺎﭘ دﺎﺘﺳا و زرورﺎﮐ ،زﻮﻣآرﺎﮐ داﺪﻌﺗ رد و ﺮــﻔﻧ 14 ،127 ،185 ﺐـــﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ناﺮـﯾا ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ ﺮـﻔﻧ 30 ،61 ،63 ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪــﺑ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد 2 رد ﯽﻨﯿﻟﺎــﺑ دﺎﺘــﺳا 45 و ﻮﺠـــﺸﻧاد 446 عﻮـﻤﺠﻣ رد .دﻮـﺑ .ﺪﻧدﺮﮐ ﻞﯿﻤﮑﺗ ار ﻪﻣﺎﻧﺶﺳﺮﭘ هﺎﮕﺸﻧاد زا (زرورﺎــﮐ ،زﻮﻣآرﺎﮐ) نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد زا %56/3 ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ رﺎﻬـﻇا ﺎــﻫنآ زا %43/7 و ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﻫﺎﮔآ ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ .(1 هرﺎﻤﺷ رادﻮﻤﻧ)ﺪﻧدﺮﮐﯽﻣ ﯽﻋﻼﻃاﯽﺑ

ناﺮﯿﮔاﺮﻓ رد ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ زا ﯽﻫﺎﮔآ ناﺰﯿﻣ -1 هرﺎﻤﺷ رادﻮﻤﻧ

ﯽﮑﺷﺰﭘ

ﻪــﺑ ﺪﯿﺗﺎﺳا شﺮﮕﻧ ﺰﯿﻧ و رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا ﻞﺤﻣ ﺮـﺑ ﻪــﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ 1 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﯾا ﻪـﺑ ﺖﺒــﺴﻧ ناﺮﯾا هﺎﮕﺸﻧاد نازرورﺎﮐ و نازﻮﻣآرﺎﮐ نآ سﺎﺳا ﺎـﺑ ار رﺎـﻤﯿﺑ ﺎــﺑ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا ﻞﺤﻣ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ هﺎﮕﺸﻧاد .ﺪﻨﺘﺴﻧادﯽﻣ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺶﺨﺑ یﺮﺗﺶﯿﺑ ﺪﺻرد رد و %64/3 ناﺮﯾا هﺎﮕﺸﻧاد رد ﺪﯿﺗﺎﺳا درﻮﻣ رد ناﺰﯿﻣ ﻦﯾا .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ %86/2 هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ هﺎﮕﺸﻧاد زا ﻪﻣﺎﻧﺶﺳﺮﭘ رد هﺪﺷ ﺮﮐذ یﺎﻫﺶﺨﺑ ﺮﯾﺎﺳ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ هدﻮـﺒﻧ ﺎـﻫنآ ﺮــﻈﻧ درﻮﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﮑﻣ نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﻈﻧ عﻮـــﻤﺠﻣ)%72/5 ﺎـــﺑ ﯽﻨﯿﻟﺎــــﺑ ﺶــﺨﺑ عﻮــﻤﺠﻣ رد .ﺖــﺳا ﻪـﺑﺮﺠﺗ یاﺮـﺑ ﻞـﺤﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬـﺑ (هﺎﮕـﺸﻧاد 2 رد نﺎــﮔﺪﻨﻫدﺦﺳﺎﭘ .دﻮﺑ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ

(4)

یﺎﻫترﺎﻬـﻣ یﺮﯿـﮔدﺎـﯾ ﺮـﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ داﺮـﻓا ﯽــﻫاﺮﻤﻫ ﺮﯿﺛﺄﺗ .ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا رد ﯽﻃﺎﺒﺗرا 2 هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﺎـﺑ و ﺐـﻠﻄﻣ ﻦـﯾا ﻪــﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد نازرورﺎـﮐ و نازﻮﻣآرﺎــﮐ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﺎـﻫنآ ﺎـﺑ رﺎﯿﺘـﺳد ﺎـﯾ دﺎﺘــﺳا ﯽﻫاﺮﻤﻫ ،هﺎﮕﺸﻧاد ود ﺮﻫ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺮﺑ ﯽﻄﺳﻮﺘﻣ هﺎﮕـﺸﻧاد ود ﺮـﻫ رد ﺪﯿﺗﺎـﺳا ﻪــﮐ ﺖﺳا ﺐﻟﺎﺟ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﺮﮐذ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ رد ار رﺎﯿﺘﺳد ﺎﯾ دﻮﺧ رﻮﻀﺣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽـﺳرﺮﺑ ﺪﻨﻣزﺎـﯿﻧ هﺪـﯿﻘﻋ فﻼـﺘﺧا ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﺪﻨﺘــﺴﻧادﯽﻣ دﺎﯾز

.ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ یﺮﺗﺶﯿﺑ یﺮﯿــﮔدﺎــﯾ ﺮـــﺑ داﺮـﻓا زا ﮏـــﯾ ﺮــــﻫ ﺶــــﻘﻧ ﺮــــﯿﺛﺄﺗ یزﻮﻣآرﺎـﮐ و یزرورﺎــﮐ هرود لﻮﻃ رد ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ ﯽﺗوﺎـﻔﺗ ﻪـﻧﻮﮔ ﭻــﯿﻫ ﺰـــﯿﻧ درﻮﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﺰـﯿﻧ لﻮـﻃ مﺎـﻤﺗ ﺎـﺑ ﻮــــﺠﺸﻧاد ﮏـــــﯾ ﯽــﻨﯿﻟﺎﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا ﻦﯿﺑ

لوﺪــﺟ)ﺖـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو ﺎـﻫنآ یزرورﺎـﮐ و یزﻮﻣآرﺎـﮐ هرود .^{(3 هرﺎﻤﺷ}

رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ زرورﺎﮐ و زﻮﻣآرﺎﮐ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا ﻞﺤﻣ ﯽﺒﺴﻧ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ -1 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد

هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد

دﺎﺘﺳا/ﻮﺠﺸﻧاد زﻮﻣآرﺎﮐ

زرورﺎﮐ دﺎﺘﺳا

زﻮﻣآرﺎﮐ زرورﺎﮐ

دﺎﺘﺳا ﻞﮐرد

رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا ﻞﺤﻣ ﺪﺻرد

ﺪﺻرد ﺪﺻرد

ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺶﺨﺑ -1 76

73/2 64/3

74/2 63/3

86/2 72/5

ﺲﻧاژروا -2 7

9/8 0

3/2 13/3

3/4 8/0

هﺎﮕﻧﺎﻣرد -3 5/8

8/9 28/6

8/1 10/0

6/9 8/0

ﯽﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ سرد سﻼﮐ -4 11/1

8/1 7/1

14/5 13/3

3/4 11/5

ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا رد ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺮﺑ رﺎﯿﺘﺳد/دﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻮﺠﺸﻧاد ﯽﻫاﺮﻤﻫ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺒﺴﻧ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ -2 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

دﺎﺘﺳا/ﻮﺠﺸﻧاد ﻞﮐرد

ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ زﻮﻣآرﺎﮐ

دﺎﺘﺳا

ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ

دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ

ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ

ﻂﺳﻮﺘﻣ

دﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻮﺠﺸﻧاد ﯽﻫاﺮﻤﻫ -1 (%27/5)

(%29/8) (%50)

(50/8) (%45/9)

(%60/7) (%34/5)

دﺎﯾز ﻂﺳﻮﺘﻣ

ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺎﯾز

ﻂﺳﻮﺘﻣ

رﺎﯿﺘﺳد ﺎﺑ ﯽﻫاﺮﻤﻫ -2 (%37/5)

(%38/3) (%30/8)

(%36/7) (%44/8)

(%36/7) (%38/9)

ﻢﮐ ﻂﺳﻮﺘﻣ

ﺮﺗﻻﺎﺑ لﺎﺳ یﻮﺠﺸﻧاد ﺎﺑ ﯽﻫاﺮﻤﻫ -3 -

(%46/2) - -

(%48) -

ﻢﮐ رﺎﯿﺴﺑ

ﻢﮐ - - ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ -4

(%61/5) -

(%28) - -

یزرورﺎﮐ / یزﻮﻣآرﺎﮐ لﻮﻃ رد ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺮﺑ داﺮﻓا ﺮﯿﺛﺄﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﺒﺴﻧ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ -3 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

دﺎﺘﺳا

ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻢﮐ

دﺎﯾز/ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ

ﻂﺳﻮﺘﻣ

دﺎﺘﺳا -1 (%33/7)

(%34/4) (%38/5)

(%49/2) (%47/5)

(%31) (%34/9)

ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺎﯾز/ﻂﺳﻮﺘﻣ

ﻂﺳﻮﺘﻣ

رﺎﯿﺘﺳد -2 (%35/1)

(%40/3) (%38/5)

(%45/6) (%41/4)

(%33/3) (%39/2)

ﻢﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ

ﺮﺗﻻﺎﺑ لﺎﺳ یﻮﺠﺸﻧاد -3 -

(%35/7) - -

(%37/5) - -

(5)

ﻂـﺳﻮﺗ ﯽﻃﺎـﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬـﻣ یﺮﯿــﮔدﺎﯾ شور ﻦﯾﺮﺗﻊﯾﺎﺷ .ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﺰﯿﻧ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد 4 هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ رد ﻪـﮐ هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪــﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ زا نارﺎﯿﺘـﺳد و ﺪﯿﺗﺎــﺳا رﺎﺘﻓر هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺶﯿﺑ ﯽﺷزرا هﺎﮕﺸﻧاد ود ﺮﻫ رد نازرورﺎﮐ و نازﻮﻣآرﺎﮐ ﺮﻈﻧ نآ ﺮــﺑ هوﻼــﻋ .دﻮــﺑ هداد صﺎـــﺼﺘﺧا دﻮـﺧ ﻪـﺑ ار %35 زا رﺎـﺘﻓر هﺪﻫﺎـﺸﻣ زا هﺎـﺸﻧﺎﻣﺮﮐ هﺎﮕـﺸﻧاد ناﺮﯿـﮔاﺮــﻓ یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺮﺗﺶﯿﺑ و ﺮﺗﺖﺒﺜﻣ ناﺮﯾا هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد دﺎﺘﺳا هدﻮـﺒﻧ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮــﻣ ناﺪﻨﭼ یﺮﯿﮔدﺎﯾ یﺎﻫشور ﺮﯾﺎﺳ .ﺪﯾدﺮﮔ .ﺖﺳا ﺶـﻘﻧ درﻮـﻣ رد نﺎـﮔﺪﻨﻫﺦـﺳﺎﭘ ﺮــﻈﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد

لوﺪـﺟ رد ﻪـﮐ ﻪـﻧﻮﮔ نﺎــﻤﻫ رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﺮﻈﻧ زا ناﺮﯿﮔاﺮﻓ ناﺮﯿــﮔاﺮـــﻓ زا %50 ﺎـﺗ 37 دوﺪـﺣ دﻮـﺷﯽﻣ هﺪـﯾد 5 هرﺎﻤـﺷ ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا یراﺮـــﻗﺮﺑ مﺎـــﮕﻨﻫ رد ﻪـﮐ ﺪـــﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﯽـــﮑﺷﺰﭘ ﻪـﮐ نآ لﺎـﺣ .ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻢـﺣاﺰﻣ ،ﺶـــﺨﺑ ﻞﻨـﺳﺮﭘ ﺮــﻈﻧزا رﺎﻤﯿﺑ ﻪــﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ رﻮــﻃ ﻪﺑ هﺎﮕــﺸﻧاد ود ﺮﻫ رد ﺪــﯿﺗﺎﺳا شﺮﮕﻧ ناﺮﯿﮔاﺮﻓ (%63/3 ،%57/1)ﺎﻫنآ و دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ درﻮﻣ ﻦــﯾا رد .ﺪﻨﺘـﺴﻧادﯽﻣ ﯽﮑـﺷﺰﭘ ﻢــﯿﺗ رد دﻮــﺧ نارﺎــﮑﻤﻫ ار ﯽــﮑﺷﺰﭘ یﺮـﺗﺶﯿﺑ ﯽـﺳرﺮﺑ و ﻪـﺟﻮﺗ ﺪﻨﻣزﺎـﯿﻧ شﺮــﮕﻧ توﺎــــﻔﺗ ﻦـﯾا .ﺖﺳا

نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ شور ﻦﯾﺮﺗﻊﯾﺎﺷ ﯽﺒﺴﻧ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ -4 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

دﺎﺘﺳا/ﻮﺠﺸﻧاد زﻮﻣآرﺎﮐ

دﺎﺘﺳا

ﺎﻫترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺪﺻرد

ﺪﺻرد ﺪﺻرد

ﺪﺻرد

ﺪﯿﺗﺎﺳا رﺎﺘﻓر هﺪﻫﺎﺸﻣ -1 44/3

35/4 71/4

55/6 57/4

76/7

رﺎﯿﺘﺳد رﺎﺘﻓر هﺪﻫﺎﺸﻣ -2 39/5

41/7 42/9

39/7 50/8

66/7

ﺮﺗﻻﺎﺑ لﺎﺳ یﻮﺠﺸﻧاد رﺎﺘﻓر هﺪﻫﺎﺸﻣ -3 21/6

15 14/3

28/6 31/1

30

دﺎﺘﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﺶﻘﻧ یﺎﻔﯾا -4 12/4

8/7 28/6

30/2 9/8

33/3

رﺎﯿﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ ﺶﻘﻧ یﺎﻔﯾا -5 11/4

15 21/4

6/3 9/8

20

ﺶﺨﺑ رد ﯽﺷزﻮﻣآ ﻢﻠﯿﻓ هﺪﻫﺎﺸﻣ -6 1/6

2/4 35/7

1/6 3/3

6/7

ﺎﻤﻨﻫار تاوﺰﺟ و ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا -7 17/8

14/2 14/3

15/9 4/9

13/3

ﺎــﺑ ﺶﺨﺑ رد ﻦﯾﺮﻤﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﯽﻤﺳر ﯽﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ -8 دﺎﺘﺳا ترﺎﻈﻧ 4/9

2/4 21/4

6/3 0

26/7

ﺶـﺨﺑ رد ﻦـﯾﺮﻤﺗ ﺎـﺑ هاﺮــﻤﻫ ﯽﻤﺳر ﯽﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ -9 دﺎﺘﺳا ترﺎﻈﻧ نوﺪﺑ 5/4

7/1 7/1

4/8 0

10/0

ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺶﺨﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ ﺮﻈﻧ زا رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﺮﻈﻧ زا ﻮﺠﺸﻧاد ﺶﻘﻧ ﯽﺒﺴﻧ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ -5 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

دﺎﺘﺳا

ﻢﺣاﺰﻣ -1 45/4

37 21/4

47/6 49/2

26/7 43/5

رﺎﻤﯿﺑ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ رد ﻞﻨﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ-2 10/3

15/7 21/4

15/9 9/8

6/7 12/6

رﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ -3 9/2

7/1 0

17/5 9/8

3/3 9/9

ﯽﮑﺷﺰﭘ ﻢﯿﺗ رﺎﮐﻢﻫ -4 30/3

35/4 57/1

34/9 32/8

63/3 33/2

(6)

ﺚﺤﺑ ﻞـﺤﻣ (دﺎﺘـﺳا و زرورﺎـﮐ ،زﻮﻣآرﺎــﮐ)نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﺐﻠﻏا و ﺪﻨﺘـﺴﻧادﯽﻣ ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ ﺶـﺨﺑ ار رﺎــﻤﯿﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﻟوا ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﻂﯿﺤﻣ رد ﺮﮔا ﯽﺘﺣ ار سرد سﻼﮐ ﺎﻫﯽــﺳرﺮﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺮﺛﻮﻣ یﺮﺗﻢﮐ زا ﺶـﯿﺑ نآ ﺮـﺑ هوﻼﻋ .(7 و6)دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ ﺮﯾﺎﺳ رد ﯽﻫﺎـﮔآ ﺎﻫترﺎﻬــﻣ ﻦﯾا زا (زرورﺎﮐ و زﻮﻣآرﺎﮐ)نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد زا ﯽﻤﯿﻧ ﺖﻘﺑﺎـﻄﻣ ﯽﺟرﺎـﺧ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﺎـﺑ ﺰﯿـﻧ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﺪﻨﺘــﺷاﺪﻧ ﯽﻓﺎﮐ .(3)دراد دﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻮﺠﺸﻧاد ﯽﻫاﺮﻤﻫ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ود ﺮﻫ رد ﺪﯿﺗﺎﺳا ﯽﺑﺎـﯾزرا دﺎـﯾز رﺎﯿـﺴﺑ ﯽﻃﺎـﺒﺗرا یﺎــﻫ ترﺎﻬﻣ یﺮﯿﮔدﺎﯾ رد ار ﺖﻘﺑﺎــﻄﻣ ﺎﻫﺶﻫوﮋﭘ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا ﻪــﮐ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد 2 نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد .(9 و8)دراد درﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺘﺒﺜﻣ ﯽﺑﺎﯾزراو شﺮﮕﻧ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ و ناﺮﯾا ﺪﯿﺗﺎـﺳا ﺲــﯾرﺪﺗ یﺎﻫترﺎﻬﻣ و دﺎﺘﺳا ﯽﻫاﺮﻤﻫ ﺮﯿﺛﺄﺗ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ .ﺪـﻧدﻮﺑ هدﺮــﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻂﺳﻮﺘﻣ دﻮﺧ یﺮﯿﮔدﺎﯾ رد ار دﻮـﺟو مﺪـﻋ ﺖـﻠﻋ ﻪــﺑ ﺮﺗﺶﯿﺑ ،هﺎﮔﺪﯾد رد توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﺪﺳرﯽﻣ ﻦﯾا یزﻮﻣآدﻮﺧ و ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺪﯿﺗﺎﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﺲﯾرﺪﺗ نوﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪـﮐ ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ نوﺪـﺑ و ﯽﻓدﺎـﺼﺗ ترﻮـﺻ ﻪــﺑ ﺎﻫترﺎﻬﻣ رد دﺎﺘـﺳا ﺲـﯾرﺪﺗ یﺎﻫترﺎﻬـﻣ ﻮﺠـﺸﻧاد ﺎــﺗ دﻮﺷﯽﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﺮـﻈﻧ رد ﺪـﯿﻔﻣ ناﺪـﻨﭼ ار رﺎـﻤﯿﺑ ﺎــﺑ طﺎﺒﺗرا یراﺮﻗﺮﺑ یﺮﯿﮔدﺎﯾ .ﺪﻧﺮﯿﮕﻧ دﺮـﮐ طﺎﺒﻨﺘـﺳا ناﻮــﺗﯽﻣ هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻪﺘﻓﺎﯾ زا ﻪﮐ یﺮﮕﯾد ﻪﺘﮑﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ تﺎﺴﻠﺟ هﺎﮕﺸﻧاد ود ﺮﻫ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا یﺮﯿـﮔدﺎـﯾ و شزﻮــﻣآ یزﺎﺳﻮﮕﻟا یاﺮﺑ ﺶﻘﻧ یﺎﻔﯾا و ﺲﯾرﺪﺗ راﺰــﮔﺮـﺑ مواﺪـﻣ و ﻢـﻈﻨﻣ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﯽﻃﺎـﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬـﻣ .دﻮﺷﯽﻤﻧ ﻦﯾﺮﺗﻊﯾﺎــﺷ ﺰﯿﻧ و داﺮﻓا ﺮﯿﺛﺄﺗ درﻮـﻣ رد نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﺮــﻈﻧ یﺎــﻫلوﺪﺟ رد ﻪـﮐ ﯽـــﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬـﻣ یﺮﯿـﮔدﺎـﯾ شور ﻪـﯾﺮﻈﻧ ﻦــﯾا هﺪﻨﻨﮐنﺎــﯿﺑ ﯽــﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﻣآ 4 و 3 هرﺎﻤﺷ یﺎﻫترﺎﻬـﻣ ﺲـﯾرﺪﺗ نﻮـﮔﺎــﻧﻮﮔ یﺎﻫشور زا هدﺎﻔﺘﺳا .ﺖﺳا ﺮﯾﺎــﺳ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا یﺎﻫﺶﻫوﮋﭘ رد ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﺰﯿـﻧ ﯽﺑﺎـﯾزرا رد ﺲـﯾرﺪﺗ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ﺖــﺳا هﺪﻣآ نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ .(13 و12 ،11)دراد یدﺎﯾز یﺎﻫدﺮﺑرﺎﮐ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺶﺨﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد

ًﺎـﺒﯾﺮﻘﺗ و ﺪـﺷ ﯽــﺳرﺮﺑ رﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا یراﺮﻗﺮﺑ رد ﻮﺠﺸﻧاد ﻪـﺑ ﺎـﻫ نآ ﻪـﺑ ﻞﻨــﺳﺮﭘ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐﯽﻣ رﻮﺼﺗ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد مﺎﻤﺗ ود ﺮـﻫ ﺪﯿﺗﺎـﺳا ﺐــﻠﻏا ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ هﺎﮕﻧ ﻢﺣاﺰﻣ ﻢﺸﭼ رﺎـﮑﻤﻫ ﻢــﺸﭼ ﻪﺑ ﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ ﺮﮑﻓ هﺎﮕﺸﻧاد .ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ هﺎﮕﻧ ﯽﮑﺷﺰﭘ ﻢﯿﺗ هدوﺪـﺤﻣ ندﻮـﺒﻧ ﻦـﺷور زا ﯽـﺷﺎﻧ شﺮــﮕﻧ رد توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﻖﺑﺎــﻄﺗ مﺪـﻋ ﺰﯿـﻧ و ﻮﺠـﺸﻧاد یاﺮـﺑ ﻒﯾﺎـﻇو هﺪـﺷ ﻒـﯾﺮﻌﺗ یﺎــﻫرﺎﯿﻌﻣ و شزﻮـﻣآ ﺎـﺑ هﺎﮕـﺸﻧاد ود ﺮـﻫ یﺎﻫنﺎﺘـﺳرﺎﻤﯿﺑ ﻪـﺑ نﺎﻬـﺟ طﺎـﻘﻧ ﺮﯾﺎــﺳ رد ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا .ﺖﺳا ﯽﺷزﻮﻣآ .(14)ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ یﺮﯿــﮔدﺎــﯾ ﻊــﻧاﻮﻣ ﻦﯾﺮﺗﻢﻬـــﻣ زا ﯽـﮑﯾ ﺪـﺳرﯽﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ رد توﺎــﻔﺗ ﺐــﺟﻮﻣ ﻪـــﮐ ﺎـﻫﺶﺨﺑ رد ﯽﻃﺎـﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬـﻣ ﻦـﯿﻤﻫ زا ﯽـﺷﺎﻧ دﻮـﺷﯽﻣ نﺎﯾﻮﺠـﺸﻧاد و ﺪﯿﺗﺎــﺳا یﺎﻫهﺎﮔﺪﯾد ﺮﺗلﺎــﻌﻓ ﺶﻘﻧ یراﺬﮔاو ﺎﺑ ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾا و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻔﻨﻣ یﺎﻫشﺮﮕﻧ ﻞﻨـﺳﺮﭘ ﺮـﺗﺶﯿﺑ ﻪـﯿﺟﻮﺗ و ﺪﯿﺗﺎـﺳا یﻮـﺳ زا نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد ﻪﺑ .ﺖﺳا ﻞﺣ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻧﺎﻣرد ﺶـﻫوﮋﭘ رد هﺪـﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮــﺷ ﺪﯿﺗﺎﺳا داﺪﻌﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ :دﻮﺷﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ دﻮﺒﻧ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ داﺪﻌﺗ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺪﯿﺗﺎﺳا زا یﺮﺗﺶﯿﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫﺶﻫوﮋﭘ -1 .دﻮﺷ مﺎﺠﻧا یﺎﻫترﺎﻬـﻣ ﺲــﯾرﺪﺗ یاﺮﺑ ﺪﯿﺗﺎﺳا شزﻮﻣآ یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ -2 ﻢﺘـــﺴﯿﺳ یﺎﻫﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﯽﻨﯿﻟﺎــﺑ یﺎــﻫﺶﺨﺑ رد ﯽﻃﺎــﺒﺗرا .دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو ﯽﺷزﻮﻣآ ﻪـﺑ ﯽﮑـﺷﺰﭘ هوﺮـﮔ ﯽﻧﺎـﺴﻧا یوﺮﯿـﻧ ﺖــﯿﺑﺮﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد -3 ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ ﯽـﺼﺼﺨﺗ یﺎـﻫ ﻪﺘــﺷر و ﯽﻣﻮﻤﻋ ﯽﮑﺷﺰﭘ صﻮﺼﺧ .دﻮﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﯽﻤﺳر رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻃﺎﺒﺗرا یﺎﻫترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ

ﻊﺑﺎﻨﻣ 1- Kurtz SM., Doctor-Patient Communication:

Principles and practice, Can. J. Neurol. Sci, 2002, 29: S2-S23-529.

.ﯽـــﻔﻄﺼﻣ ـ یرﺎـﻘﻔﻟاوذ ،ﻪـﻤﻃﺎﻓ ـ ﯽﻧﺎﺟﺎﮑـﺸﻟ یﺮـﯾﺪﻗ -2 ﺰـﮐﺮﻣ تارﺎـﺸﺘﻧا ،ناﺮﻬـﺗ ،لوا پﺎــﭼ .رﺎﻤﯿﺑ و ﮏﺷﺰﭘ طﺎﺒﺗرا

(7)

ﻪــﺤﻔﺻ .1378 ،ناﺮﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد شزﻮﻣآ ﻪﻌﺳﻮﺗ .2-6 3- Royston V. How do medical students learn to communicate with patients? A study of fourth year medical students’ attitude to Doctor-Patient communication, Medical Teacher, 1997, 19(4):

257-62.

4- Suzuki LT., McLeod H., Haufman DM., Langille DB., Sargeant J. Implementing a communication skills programme in medical schools: needs assessment and program change, Medical Education, 2002, 36: 115-124.

5- Haidet P., Daines J., Paterniti D., Hechtel L., Chang T., Tseng E., et al. Medical Students’

attitudes toward the Doctor-Patient relationship, Medical Education, 2002, 36: 568-574.

6- Rees CE., McPherson AC., Sheard CE. A Qualitative study to explore undergraduate medical students’ attitudes towards communication skills learning, Medical Teacher, 2002, 24(3): 289-293.

7- Batenburg V., Smal JA. Does a communication course influence medical students’ attitude? Medical Teacher, 1997, 19(4):

263-268.

8- Hargie O., Dickson D., Boohan M., Hughes K. A survey of communication skill training in UK schools of medicine: Present practice and prospective proposals, Medical Education, 1998, 32: 25-34.

9- Van Dalen J., Van Hout J.C.H.M., Wolfhagen H.A.P., Scherpbier JJ., Van Der Vleuten CP. M. Factors Influencing the effectiveness of communication skills training: Program contents outweigh teachers skills, Medical Teacher, 1999, 21(3):

308-310.

10- Fisher RS., Cockburn J. Effective teaching of communication skills for medical practice:

Selecting an appropriate clinical context, Medical education, 1997, 31: 52-57.

11- Hulsman R., Ros W.J.G., Winnubst AM., Bensing JM. The effectiveness of a Computer- assisted Instruction program on communication skills of Medical specialists in Oncology, Medical Education, 2002, 36: 125-134.

12- Cegala DJ., Lanzmeier Broz. Physician communication skills training: A review of theoretical backgrounds, objectives and skills, Medical Education, 2002, 36: 1004-1016.

13- Rees C., Sheard C., Mcpherson A.

Communication skills assessment: the perceptions of medical students at the university of Nottingham. Medical Education, 2002, 36:

868-878.

14- Aspegren K. BEME guide No 2: Teaching

& Learning communication skills in medicine A review with quality grading of article, Medical Teacher, 1999, 21(6): 563-570.

(8)

Survey of Doctor-Patient Communication Skills Learning at Iran and Kermanshah Universities of Medical Sciences: Perceptions of Students,

Interns and Faculty Members

I II III

*S.K. Soltani Arabshahi, MD A. Ajami, MD S. Siabani, MD

Abstract

Effective doctor-patient interpersonal communication has been emphasized increasingly in recent years. Communication skills are considered as one of the main components of clinical competence, helping precise diagnosis and patient’s compliance for therapeutic measures. Through communication skills the physician is able to demonstrate better performance in: breaking bad news to the patient and his relatives, overcoming patient’s anger and discomfort and helping chronic and terminal patient. The objective of this study was to investigate how communication skills are learned at Iran and Kermanshah Universities of Medical Sciences using medical students, interns and faculty members in order to help in planning(compiling) programs. In this descriptive-analytic study a self- administered questionnaire was given to target population in 4 major clinical wards (Internal Medicine, OB & Gyn., Pediatrics, and Surgery). After a pilot study, the questionnaire was distributed among target population. The total number of students/interns/staffs at Iran and Kermanshah Universities were 185/127/14 and 63/61/30 respectively. Based on obtained results 53.6% of students were aware of communication skills while 43.7% of students were not aware of these skills which this difference was significant. The first place of experience in communicating with patients was clinical ward(72.5%), hospital classroom(11.5%), emergency and outpatients ranked next(8%).

The impact of teacher/resident presence on learning was assessed as very high and high. Observing teacher’s behavior and communication with patients got the highest score in both universities(71.4%

& 76.7%) and those of the resident’s score got the next score(42.9%-66.7%). Less than 5% of scores was allocated to the other methods of learning including: resources, watching films and observation of a role play. The results of this study revealed that teaching and learning methods at both universities should be revised and formal instructional programs have to be implemented.

Meanwhile, medical staffs have to play more active role in teaching the skills.

Key Words: 1) Doctor-Patient Relationship 2) Communication Skills 3) Learning 4) Clinical Ward

This study has been conducted under financial support of undersecretary of research of Iran University of Medical Sciences and Health Services(No.B3).

I) Associate Professor of Internal Medicine. Educational Development Center. Iran University of Medical Sciences and Health Services, Tehran, Iran.(*Corresponding Author)

II) General Practitioner. Enducational Development Center. Iran University of Medical Sciences and Health Services, Tehran, Iran.

III) General Practitioner. Enducational Development Center. Kermanshah University of Medical Sciences and Health Services, Kermanshah, Iran.