Pages: 325-338
Corresponding Author: Akbari-Zardkhane S. Email: [email protected]
Risk and protective factors of students' mental health:
Construction and evaluation of psychometric properties
Akbari-Zardkhane S. PhD, Porsharifi H. PhD1, Yaqubi H. PhD2, Peyravi H. BSC3, Hasan-Abadi H. PhD4, Sobhi-Qaramaleki N. PhD5, GHahvehchi F. MSc6
Psychology Department, Psychology & Educational Faculty, Universityof Tehran, Tehran, Iran
1 Health Psychology Department, Psychology & Educational Faculty, Universityof Tabriz, Tabriz, Iran
2 Clinical Psychology Department, Humanities University, Shahed University, Tehran, Iran
3Vice Chancellor of Tehran University Counseling Center
4 Psychology Department, Psychology & Educational Faculty, Tehran University, Tehran, Iran
5Psychology Department, Psychology & Educational Faculty, Tabriz University, Tabriz, Iran
6Behavioral Sciences Research Center, Baqiatallah Medical Sciences University, Tehran, Iran
Received: 2014.7.12 Accepted: 2014.11.16
Abstract
Introduction: The aim of this study was to develop a tool which measures protective and risky factors in students.
Method: The current research is a distributive survey. The population of the study was comprised of the students from most the universities of the country from 2010 until 2013. In order to standardize the study’s tool 13 tools were used, some of which were examined in this study such as: Life Satisfaction Scale (LSS); Life Orientation Test (LOT); General Self Efficacy (GSE); oblique to religious behavior; Beck Hopelessness Scale; Ahwaz Perfectionism Scale (APS) and Perceived Social Support Scale. Two methods of the Exploratory and confirmatory factor analysis were also used in this study.
Results: This tool has 42 items and 6 subscales included family atmosphere, perfectionism, religious orientation, self-efficacy, perceived social support, suicide tendencies. Validity and internal homogeneity coefficient for subscales was between 0/59 (perfectionism) and 0/86 (suicide tendencies). Validity coefficients of tool’s subscales which produced were
accordance with the theoretical.
Conclusion: The Risk and protective factors scale is a suitable tool in order to screening problem related to effective factors in students' mental health.
Keywords: Mental Health, College Students, Screening, Risk and Protective Factors
هرود 8
، هرامش 4
، ناتسمز 9313
:تاحفص 338 - 325
:َٛئؿٔ ٜسٙؿیٛ٘
ٝ٘بذزضظ یطجوا سیؼؾ .
:هی٘ٚطتىِا تؿپ [email protected]
قه ی طا
ًاٍر تهلاع ُذٌٌک تظفاحه ٍ زطخ لهاَع ی
َجؾًاد ی
ىا :
عرزت ٍ تخاع ی
ٍ ی گض ی یاّ
جٌغًاٍر ی
ًِاخدرس یزثکا ذیعع یفیزؽرَپ ذیوح ،
یتَقعی ذیوح ،1
یٍزیپ ذیوح ،2
،3
يغح اضرذیوح یداتآ
، 4
زصاً
یحثص یکلهازق
، 5
یْف
ِو
َُْق
6یچ
،یؾبٙك٘اٚض ٜٚطٌ
،یتیثطت ّْٛػ ٚ یؾبٙك٘اٚض ٜسىك٘از ٜبٍك٘از
ٖاطیا ،ٖاطٟت ،ٖاطٟت
ٜٚطٌ1
تٔلاؾ یؾبٙك٘اٚض ،یتیثطت ّْٛػ ٚ یؾبٙك٘اٚض ٜسىك٘از ،
عیطجت ٜبٍك٘از
ٖاطیا ،عیطجت ،
ٜٚطٌ2
،یٙیِبث یؾبٙك٘اٚض
ٜسىك٘از ی٘بؿ٘ا ّْٛػ ، سٞبق ٜبٍك٘از
ٖاطیا ،ٖاطٟت ،
ٓئبل3
ٖاطٟت ٜبٍك٘از ٜضٚبكٔ عوطٔ ْبمٔ
،یتیثطت ّْٛػ ٚ یؾبٙك٘اٚض ٜسىك٘از ،یؾبٙك٘اٚض ٜٚطٌ4
ٖاطٟت ٜبٍك٘از
ٖاطیا ،ٖاطٟت ،
،یتیثطت ّْٛػ ٚ یؾبٙك٘اٚض ٜسىك٘از ،یؾبٙك٘اٚض ٜٚطٌ5
یّیثزضا كمحٔ ٜبٍك٘از
ٖاطیا ،ُیثزضا ،
،یضبتفض ّْٛػ تبمیمحت عوطٔ6
ٜبٍك٘از یىقعپ ّْٛػ للها ٝیمث
"
ذػ
"
ٖاطیا ،ٖاطٟت ،
:تفبیضز دیضبت 21
/4 / 1393 :ـطیصپ دیضبت
25 /8 / 1393
چ یک
ُذ
:ِهذقه .تؾا ٖبیٛزك٘از ضز ٖاٚض تٔلاؾ طغذ ٚ ٜسٙٙو تظفبحٔ ُٔاٛػ یطیٌ ٜظاس٘ا یاطث یضاعثا تذبؾ طضبح فٞٚػپ ظا فسٞ
:ػٍر یبٞ ٜبٍك٘از طخوا َٚا َبؾ یؾبٙقضبو ٖبیٛزك٘از ٕٝٞ اض فٞٚعپ یضبٔآ ٝؼٔبر .تؾا یكیبٕیپ یفینٛت عٛ٘ ظا طضبح فٞٚػپ
یّیهحت َبؾ ضز ضٛكو 88
- 89 یٔ ُیىكت ظا طضبح فٞٚعپ ضاعثا یظبؾزضاس٘بتؾا ضٛظٙٔ ٝث .سٙٞز
13 ثا آ ظا یكرث ٝو ،سیزطٌ ٜزبفتؾا ضاع
ٖ
بٞ تٟر ٖٛٔظآ ؛یٌس٘ظ ظا تیبضض ؼبیمٔ :ظا سٙتضبجػ ٚ س٘ٛقیٔ یؾضطث طضبح فٞٚػپ ضز
؛یٕٔٛػ یسٔآضبوزٛذ ٝٔبٙكؾطپ ؛یٌس٘ظ ٝث یطیٌ
َبٕو ؼبیمٔ ؛هث یسیٔاب٘ ؼبیمٔ ؛یٙیز فیبظٚ ٝث ْاعتِا ؼبیمٔ
ٚ ظاٛٞا ییاطٌ
یػبٕترا تیبٕح ٝٞبیؾ ظا ٚ
یفبكتوا یّٔبػ ُیّحت ـٚض ٚز
یسییبت ٚ
ٜزبفتؾا .سق
ِتفای :اّ
ؼبیمٔ
اٛػ تٔلاؾ ٜسٙٙو تظفبحٔ ٚ طغذ ُٔ
یاضاز ٖبیٛزك٘از ٖاٚض 42
ٝیٌٛ
ٜزطذ فق ٚ ؼبیمٔ
-
َبٕو ،ٜزاٛ٘بذ ٛر ،ییاطٌ
تٟر یكوزٛذ تلایبٕت ٚ ٜسق ناضزا یػبٕترا تیبٕح ،یسٔآضبوزٛذ ،یجٞصٔ یطیٌ
- تؾا . ضبجتػا تیاطض ٗیا ی٘ٚضز یٍٕ٘ٛٞ تیاطض
ٜزطذ ؼبیمٔ
ٗیث بٞ
59 /0
َبٕو(
ٚ )ییاطٌ
86 /0 بٕت(
سٔآ تؾسث )یكوزٛذ تلای .
ییاٚض تیاطض بح
ُن ظا
ٜزطذ ؼبیمٔ
بث ٜسقسیِٛت ضاعثا یبٞ
ٝفِٛٔ
.زٛث یطظ٘ ی٘بجٔ بث كثبغٔ ٜاطٕٞ یبٞضاعثا یبٞ
ِجیتً
:یزیگ تٔلاؾ ٜسٙٙو تظفبحٔ ٚ طغذ ُٔاٛػ ؼبیمٔ
یجؾبٙٔ ضاعثا ٖبیٛزك٘از ٖاٚض یاطث
َبثطغ ُٔاٛػ ٝث طٛثطٔ تلاىكٔ یطٌ
تٔلاؾ طث طحٛٔ
ٖاٚض ٖبیٛزك٘از تؾا
.
ُصاٍذیلک :اّ
٘اٚض تٔلاؾ ی
َبثطغ ،ٖبیٛزك٘از ، تظفبحٔ ٚ طغذ ُٔاٛػ ،یطٌ
ٜسٙٙو
ِهذقه
ٜبٍك٘از ٝث ٖب٘اٛر زٚضٚ
ضز یطیغذ ٚ ؼبؿح ضبیؿث غغمٔ بٞ
یٔ یمّت ٖب٘آ یٌس٘ظ ظثاٚض ضز یزبیظ تاطییغت بث ًبجِبغ ٚ زٛق
تؾا ٜاطٕٞ ٖب٘آ ی٘بؿ٘ا ٚ یػبٕترا [
1]
ٝث ٝرٛت ٌٝ٘ٛطٞ ًلاٛنا ٚ
ٖبیٛزك٘از ی٘اٚض تقاسٟث ُئبؿٔ ٝث ٝرٛت لٛهذ ٝث ،ٜٚطٌ ٗیا آ ٜسٙیآ ضز .زضاز یٕٟٔ تاطیحأت ضٛكو ٚ ٖب٘
فٞٚػپ طخوا اٚض تٔلاؾ یؾضطث ٝٙیٔظ ضز بٞ
ٚ ٖبیٛزك٘از ی٘
ؼبیمٔ ظا ْظلا تلاذاسٔ یحاطع یػٛٙتٔ یتذبٙق تیؾآ یبٞ
ٜزٕٛ٘ ٜزبفتؾا یٔ ٝو اض یّٔاٛػ ٚ س٘ا
ی٘اٚض تٔلاؾ طث طحٛٔ سٙ٘اٛت
فٞٚػپ .تؾا ٜسق ٜزطپؾ یقٛٔاطف تؾز ٝث ،سٙقبث زسؼتٔ یبٞ
ٜزاز ٖبك٘
ٝث اض ٖبیٛزك٘از ی٘اٚض تٔلاؾ سٙچ یّٔاٛػ ٝو س٘ا
أت تحت فّترٔ یبح٘ا یٔ ضاطل طیح
ْسػ ٝو سٙٞز
ٖآ ٝث ٝرٛت
بٞ ٝٙیٔظ ٗیا ضز یتلاذاسٔ یبٞٝٔب٘طث ضز تؿىق ٝث طزٙٔ
یبٞ
یٔ ٌٖٛبٌ٘ٛ
زٛق [ 2]
یٔ یّو ضٛع ٝث ٚز ضز اض ُٔاٛػ ٗیا ٖاٛت
تظفبحٔ ُٔاٛػ ٝتؾز
ٝتؾز طغذ ٚ ٜسٙٙو زطو یسٙث
[ 3]
ظا .
ٟٓٔ
تظفبحٔ ُٔاٛػ ٗیطت یٔ ٜسٙٙو
یػبٕترا تیبٕح ٝث ٖاٛت [
4
- ] 13-11[ یجٞصٔ یطیٌتٟر ] 10-7 [یسٔآضبوزٛذ ، 6]
ٛر ،
ٜزاٛ٘بذ [ 13 , 14 ]
َبٕو ٝث طغذ ُٔاٛػ ّٕٝر ظا ٚ ییاطٌ
[ 15 ]
ٚ .زطو ٜضبقا] 17 ,16 [یكوزٛذ تلایبٕت
َبؾ ضز ٝو ییبٞضاعثا تيظفبحٔ ُئاٛػ یيؾضطث یاطث طیذا یبٞ
-
یٔ ٜزبفتؾا ٖبیٛزك٘از طغذ ٚ ٜسٙٙو یبيٞضاعثا طيث ُٕتيكٔ ززطٌ
ٌٖٛبٌ٘ٛ یطظ٘ یبٞزطىیٚض بث فّترٔ
ٗیيٙچ زٛيرٚ .تيؾا ٜزٛيث
عٛيٙت ٚ یٌ٘ٛبٌ٘ٛ
ْبزيؿ٘ا ْسيػ ٝيث طيزٙٔ
ٚ جيحبجٔ ضز یطيظ٘
ذطث ٝو تؾا ٜسق ذیبت٘ ضز ٗییجت ٖٚسث تبلاطتفا عير ٝيث بٟ٘آ ظا ی
تٚبفت طث ٝیىت یٕ٘ یضاعثا یبٞ
یٛيؾ ظا .زٛيق ٜزاز یيضٛت س٘اٛت
یيٌػیٚ طيظ٘ ظا ،ٜزبفتيؾا زضٛئ یبيٞضاعثا ظا یضبیيؿث طٍیز یبيٞ
ٖاٚض قبجغ٘ا تبؼِبغٔ بی ٚ ٜزٛث سیزطت زضٛٔ یزٙؾ طث تؾبٙٔ یظبؾ
ٖآ یٚض ٗييیا ظا .تييؾا ٜسييك٘ ْبييز٘ا بييٞ
ٚ تذبييؾ ْٚعييِ ،ٚض
اعثا یظبؾزضاس٘بتؾا ؼبؾا طث ٚ ،طضبح ٜظٛح یاطث یٔٛث ٚ غٔبر یض
تبيظحلأ یٔبيٕت ػبيحِ بيث ،ٓزيؿٙٔ ٚ سيحتٔ یطظ٘ َسٔ هی
ٖاٚض یٔ ٖبك٘ تضٚطض هی ٖاٛٙػ ٝث اض زٛذ ،یزٙؾ زٛيرٚ .سيٞز
ٝتفبی تحن ٝث زبٕتػا یضاعثا ٗیٙچ فٞٚػيپ ظا ُنبح یبٞ
اض بيٞ
ٝتفبی ضز زبضت ظا ٚ زٕٛ٘ سٞاٛذ طتكیث چ زٛرٚ .تؾبو سٞاٛذ بٞ
ٗیٙ-فٞٚػپ ظا ُنبح یبٞٝتفبی یٝؿیبمٔ ٖبىٔا ،یّٔ یكٞٚػپ ضاعثا فٞٚػيپ اصيِ .تذبيؾ سٞاٛذ ضٚسمٔ اض ٜظٛح ٗیا ضز فّترٔ یبٞ
ُئاٛػ فيیو ٚ ٓيو ٝث یثبیتؾز یاطث یضاعثا تذبؾ یاطث طضبح تظفبحٔ
ییٛزيك٘از تيیؼٕر یاطيث ٖاٚض تٔلايؾ طغذ ٚ ٜسٙٙو .سق ْبز٘ا ر فسٞ ػبحِ ٝث فٞٚػپ ٗیا
ػٍر
فٞٚػپ ٚع ٚ ٝؼؾٛت ٚ كیمحت یبٞ
ز یضٚآزطٌ ٜٛیق ػبحِ ٝث
ٜزا فینٛت عٛ٘ ظا )كیمحت حطع( بٞ
ی
- ٝیّو اض طضبح فٞٚػپ یضبٔآ یٝؼٔبر .تؾا یكیبٕیپ ی
ٜبٍك٘از ٓىی َبؾ یؾبٙقضبو ٖبیٛزك٘از ،ٖاطٟت ّٓؼٔ تیثطت یبٞ
یؾٚزطف ،عیطجت ،ٖبتؾزطو ،ٖاسٕٞ ،سٞبق ،ٖاطٟت ،یتكٟث سیٟق
ٖلایٌ ،سٟكٔ
سیٟق ،ْلایا ،ٖبتؾطِ ،ٖبٟفنا ،ٖبٕٙؾ ،سٙرطیث ،
ٚ ٖبتؿیؾ ،زعی ،ظاٛٞا ٖاطٕچ سیٟق ،ظاطیق ،ٖبٔطو طٙٞبث یٔ ُیىكت طٟقٛث ؼضبف ذیّذ ،ٖبتؿچّٛث َبؾ ضز ٝو سٞز
یّیهحت 89 - 88 ٗیا ةبرت٘ا ُیلاز .سٙتؿٞ ُیهحت ٝث ُغبق
ٜبٍك٘از غٕر یاطث بٞ
ٜزاز یضٚآ
ٕٝ٘ٛ٘ ٗتقاز َٚا ٝرضز ضز بٞ
ٖبىٔا ظا ٖبٙیٕعا یاطث ضٛكو فّترٔ كعبٙٔ ٖبیٛزك٘از ظا غٔبریا
ٓیٕؼت
ٜزاز یطیصپ
ٜبٍك٘از ةبرت٘ا ٗیٙچٕٞ ٚ ضٛكو ُو ٝث بٞ
یبٞ بت .زٛث بٖٞآ ضز یّیهحت یبٞٝتقض ٝیّو یاضاز ٝو ضٛكو ظا غٔبر زبزیا ُنبح ٝث ذیبت٘ ٓیٕؼت طظ٘ ظا یّىكٔ عی٘ طظٙٔ ٗیا ظا .ززطٍ٘
ٝو طضبح فٞٚػپ ضز طغذ ُٔاٛػ ؼبیمٔ یظبؾزضاس٘بتؾا فسٞ بث
ظا ،سق ْبز٘ا ٖبیٛزك٘از ی٘اٚض تٔلاؾ ٜسٙٙو تظفبحٔ ٚ 13
ضاعثا
ییاٚض یؾضطث یاطث ٜاطٕٞ
.سق ٜزبفتؾا یولأ یبٞ
:یگذًس سا تیاضر طایقه ؼبیمٔ
یٌس٘ظ ظا تیبضض [
18
] ٚیٌس٘ظ ظاتیبضضٖاعیٔ ٝوزٛث ٝیٌٛ48 ظاُىكتٔ
یتؿیعٟث
ی٘ٚضز اض ؽىؼٙٔ
یٔ
زطو
ٚ ذیبت٘
ُیّحت یّٔبػ
ٖبك٘
ٝو زاز
ظا ظا تیبضضٝثٖآ ٝیٌٛ10،تؾا ٜسقُیىكت ُٔبػٝؾ یٌس٘ظ
طٛثطٔ
یٔ
سق
ٝو یع تبؼِبغٔ
زسؼتٔ
ٝث 5
ُیّمت ٝیٌٛ
.تفبی
ٝؼِبغٔ
یضسٙىؾا ٚ یسحاٚ
[ 19 ] یٌػیٚ
ٖاٚض یبٞ
ٗیا یزٙؾ
ٜزطو ـضاعٌ ةّٛغٔ اض ؼبیمٔ
زاز ٖبك٘ ٝؼِبغٔ ٗیا ٗیٙچٕٞ .س٘ا
تیاطض یبفِآ خبج٘ٚطو ( 85 /0
ٖبك٘ ) زاز ظا ؼبیمٔ ٗیا ٝو ضبجتػا
ُثبل یِٛجل ضازضٛذطث ییاٚض .تؾا
ٖبٔعٕٞ
ؼبیمٔ
ظا
كیطعتیفیوٝٔبٙكؾطپبثیٌس٘ظظاتیبضض ؼبیمٔیٍتؿجٕٞ
یٌس٘ظ
ٖبٔظبؾ
ٟر ی٘ب عی٘ تقاسٟث
ٖبك٘
زاز
ٝو ظا تیبضض ٜطٕ٘ ٗیث
ٜزطذ ضبٟچ ٚ یٌس٘ظ تٔلاؾ( یٌس٘ظ تیفیو ؼبیمٔ
،ی٘اٚض
تٔلاؾ
،ی٘بٕؿر ظثاٚض یػبٕترا
ٚ تٔلاؾ یٍتؿجٕٞ )ظیحٔ
یضازبٙؼٔ
زٛرٚ
زضاز .
تْج ىَهسآ :یگذًس ِت یزیگ
Life Orientation Test
(LOT) ـٛذ یثبیظضا یاطث یطیٌ تٟر ٖٛٔظآ یٙیث
یٌس٘ظ ٝث
یق ٚ ضٚضبو ظؾٛت طی
[ 20 ] ضاعثا ٗیا .سق ٝتذبؾ 8
ٜظاس٘ا یٕتیآ
یثبیظضا اض س٘ضاز یٌس٘ظ یبٞسٔبیپ ٝث غراض زاطفا ٝو اض یتاضبظت٘ا یٔ
دؾبپ .سٙو
ٓتیآ ٗیا ٝث یٞز
ٝرضز ضبٟچ تطىیِ فیع ضز بٞ
یا یزٙؾٖاٚض یبٞیٌػیٚ ] 21 [ً٘لا ٚ َبقضبٔ .زطیٌیٔ تضٛن
ٜزطو ـضاعٌ تؾبٙٔ اض ؼبیمٔ ٗیا ٝؼِبغٔ .س٘ا
یضیطػ ٚ فبجزو
[ 22 ] ٚز یاضاز ی٘اطیا ٖبیٛزك٘از ٕٝ٘ٛ٘ ضز ضاعثا ٗیا ٝو زاز ٖبك٘
عٕٛزٔ ضز ٝو تؾا هی ظا طتلابث ٜػیٚ ـظضا بث ُٔبػ 2/
52 سنضز
یٔ ٗییجت اض ٖٛٔظآ ُو ؽ٘بیضاٚ ظا فٞٚػپ ٗیا ٗیٙچٕٞ .سٙٙو
زاز ٖبك٘
ٖٛٔظآ ُو خبج٘ٚطو یبفِآ تیطض 74
/0 تیطض ٚ
)ٝتفٞ ضبٟچ ظا ؽپ( یئبٔظآظبث 87
/0 ٖبٔعٕٞ یئاٚض تیطض .تؾا
ٚ یٌزطؿفا یظِٛٛیٔسیپا عوطٔ یٌزطؿفا ؼبیمٔ بث ضاعثا ٗیا تیتطت ٝث یغّؿت زٛذ ؼبیمٔ
65 /0 - ٚ 73 /0 .تؾا
:یهَوع یذهآراکدَخ ِهاٌؾعزپ
ٗیا ؼبیمٔ
فیاطیٚ
ی٘اطیا
ؼبیمٔ
یبٞضٚبث سٔآضبوزٛذ یٕٔٛػ
یٔبظ٘(
ٚ ،ٖاضبىٕٞ
1996 ٝث
یجرض ظا ُم٘
[ 23 ] تؾا )
ٚ یاضاز 10
ٝیٌٛ
ٝٙیعٌضبٟچ یا بث
ٝٙٔاز -
یا ظا 1 بت 4 تؾا
ٝو
ٝٙیٕو
ٝٙیكیث ٚ
ٖآ 10
ٚ 40 تؾا
ٗیا.
ؼبیمٔ
یٚض
ٕٝ٘ٛ٘
802 یطف٘
ٖظ
ٚ زطٔ
ی٘اطیا یٙیعٌ ضبزٙٞ
ٜسق یبفِآ ٝو ٖآ خبج٘ٚطو 83
/0 ـضاعٌ
ٜسق تؾا [ 24 ] تیاطض
ٝث تؾز
ٜسٔآ یبفِآ خبج٘ٚطو
ٗیا ؼبیمٔ
ٖاطیا ضز 75 /0 بت 91 /0
تؾا ٜسق ـضاعٌ
[ 23 ] ضز فٞٚػپ یّػ بی٘
ٖاطٍیزٚ
[ 25 ] یبفِآ
بث طثاطث خبج٘ٚطو 87
/0 .سٔآ تؾسث
:یٌید فیاظٍ ِت ماشتلا طایقه ؼبیمٔ ظا یكرث ضاعثا ٗیا
یضاسٙیز یضبیاسذ زطف ٖاطٍیز ٚ [
26 ]
ٜزطذ ٗیا یئاٚض .تؾا -
ؼبیمٔ
ثا ٗیا یبٞ
یطظ٘ ضبتذبؾ یبٙجٔ طث ؼبیمٔ ُو ٚ ضاع
ٚ یطٟغٔ سیٟق تتو ٚ جیزبحا ،تبیآ ٝث ٝؼراطٔ بث ٚ یضاسٙیز ضز طظ٘ تحبن ٗیههرتٔ ظا طف٘ ٜزظاٚز سییبت عی٘ ٚ ضسن سیٟق
ٜظٛح
ٖاٚض یبٞ
ٖاٚض ،یؾبٙق حطع ْبز٘ا ٝمثبؾ ٝو ٗیز ٚ یزٙؾ
ٞ .تفطٌ ضاطل سییبت زضٛٔ ،سٙتقاز اض ٝٙیٔظ ٗیا ضز یكٞٚػپ ٗیٙچٕ
ٜزطذ یاطث ٜسٔآ تؾسث یبفِآ تیاطض فیبظٚ ٝث ْاعتِا ؼبیمٔ
،یٙیز 92 /0 ُو یضاسٙیز ٚ 95
/0 .تؾا ٜزٛث
:کت یذیهاً طایقه ظؾٛت ؼبیمٔ ٗیا
هث [ 27 ] ٜسق ٝتذبؾ
ُٔبق ٚ تؾا 20
.تؾا فؾطپ یظضزٌٛ
[ 28 ] یٚض طث یمیمحت ضز
هث یٌزطؿفا ٖٛٔظآ ٚ ؼبیمٔ ٗیا ٗیث ٝو زاز ٖبك٘ ٖبیٛزك٘از ز زٛرٚ یضازبٙؼٔ تجخٔ یٍتؿجٕٞ
ٝتفبی .تقا ییاٚض ظا یوبح بٞ
ٖبیٛزك٘از ٗیث ضز هث یسیٔٛ٘ ؼبیمٔ ییبٔظآظبث ٚ ٖبٔعٕٞ
ٜزاز یٚض یّٔبػ ُیّحت ْبز٘ا بث .تؾا طث ٜسٔآ تؾز ٝث یبٞ
:سیزطٌ داطرتؾا طیظ ُٔبػ ذٙپ ،هث یسیٔٛ٘ ؼبیمٔ ؼبؾا 1
- 3 ؛ٜسٙیآ ٝث ٖبٙیٕعا ْسػ- 2 ،بٞٝتؾاٛذ طث یثبیتؾز ضز ؼأی - -5 ؛ٜسٙیآ زضٛٔ ضز یسیٔٛ٘ -4 ؛یٙیثسث ٝث تجؿ٘ یفٙٔ ضبظت٘ا
.ٜسٙیآ لاوک :ساَّا یئازگ ـضاعٌزٛذ ؼبیمٔ هی ضاعثا ٗیا
یٞز 27
ّٝیؾٚ ٝث ٝو تؾا یٕتیآ طٌضظ ٚ یضبغػ ،ٖبیضبز٘
[ 29 ] طث ٚ
ٕٝ٘ٛ٘ هی ضز ُٔاٛػ ُیّحت ؼبؾا 395
.تؾا ٜسق ٝتذبؾ یطف٘
دؾبپ
ٓتیآ ٝث ییٌٛ
ٝرضز ضبٟچ تطىیِ تضٛن ٝث ٖآ یبٞ
یا.زطیٌیٔ تضٛن )تبلٚا تّغا ٚ تبلٚا یٞبٌ ،تضسٙث ،عٌطٞ(
ٖبیضبز٘
ٖاطٍیز ٚ [ 29 ]
َبٕو ؼبیمٔ خبج٘ٚطو یبفِآ تیطض یئاطٌ
ٜٚطٌ یاطث اض ظاٛٞا طؿپ ٚ طتذز یبٞ
تیتطت ٝث 90
/0 ٚ 89
/0 ٜزطو ـضاعٌ
تؾبٙٔ اض ؼبیمٔ ٗیا ٖبٔعٕٞ ییاٚض ٗیٙچٕٞ .س٘ا
ٜزطو طوش .س٘ا تیاوح ِّایع :یعاوتجا
یػبٕترا تیبٕح ٝٞبیؾ (Social
Support Scale (SSS) یٙٔبحظؾٛت
[ 30 ] ُیّحت ؼبؾا طث
یٟت یّٔبػ یاضاز ٚ ٜسق ٝ 28
ٚ ٓتیآ 2
ٜزطذ تیبٕح( ؼبیمٔ
دؾبپ .تؾا )ٖبتؾٚز تیبٕح ،ٜزاٛ٘بذ یػبٕترا ٝٞبیؾ ٗیا ٝث یٞز
ٜزطذ خبج٘ٚطو یبفِآ تیاطض .تؾا تؾضزب٘ ٚ تؾضز تضٛن ٝث -
ؼبیمٔ
تیتطت ٝث ٖبتؾٚز تیبٕح ،ٜزاٛ٘بذ یػبٕترا تیبٕح یبٞ
89 /0 ٚ 63 /0 ؼبیمٔ ُو ٚ 83
/0 تیطض .تؾا ٜسق ـضاعٌ
ٜزطذ ٚز ٗیا یئبٔظآظبث تیتطت ٝث ٓٞ ؼبیمٔ
68 /0 ٚ 73 /0 یاطث ٚ
ُو ٜطٕ٘
83 /0
ٜسق طوش .تؾا
ٜزاز ُیّحت یاطث
ْط٘ ظا بٞ
ٝتؿث ٓٞسزٞ ٝرؿ٘ یضبٔآ یبٞضاعفا
ٝرؿ٘ ٚ یػبٕترا ّْٛػ یضبٔآ 4/
5 ٜزبفتؾا یغذ یضبتذبؾ ظثاٚض
ُیّحت .سق ٚز ضز ٝتفطٌ ْبز٘ا یبٞ
ٜزاز )فِا یّو ّٝحطٔ
ٚ یٚبو
ٜزاز یسیثبت ُیّحت )ة ُیىكت ّٝحطٔ طیظ ٗیسٙچ ظا هی طٞ ٝو بٞ
.تفطٌ تضٛن ،زٛث ٝتفبی غٕر یاطث
ٜزاز یضٚآ زاسؼت استثا بٞ
ٜبٍك٘از ٓىی َبؾ ٖبیٛزك٘از تجؿ٘ ٚ داطرتؾا طظ٘ زضٛٔ یبٞ
ٜبٍك٘از ظا هی طٞ ضز طضبح ٖبیٛزك٘از ٜٚطٌ ُو زاسؼت ٝث بٞ
ٕٝ٘ٛ٘
ٚ تؿیث ،ٜضٚبكٔ یعوطٔ طتفز یٍٙٞبٕٞ بث .سق ٝجؾبحٔ
ٖٛٔظآ ذٙپ یاطث طٌ
غٕر
ٜزاز یضٚآ ضز بٞ
20 طظ٘ زضٛٔ ٜبٍك٘از
ٚ اطرا ٜٛح٘ ـظٛٔآ سٙیاطف زضاٚ زاطفا ٗیا ؽپؾ .سق ةبرت٘ا غٕر
ٜزاز یضٚآ ٚ حطع ٖبیطزٔ ظؾٛت ـظٛٔآ ٗیا .سٙتفطٌ ضاطل بٞ
.تفطٌ ْبز٘ا ٖاطٟت ضز ٚ یضٛضح تضٛن ٝث ٜسق فطن ٖبٔظ
زٚسح ،سٙیاطف ٗیا یاطث 20
ٝو تؾا یضٛت ٝث ْظلا .زٛث تػبؾ
غٕر ٜٛیق ُٕؼِاضٛتؾز
ٜزاز یضٚآ بث ٚ ـضبٍ٘ سٙیاطف ٗیا ضز بٞ
ٖٛٔظآ یطىفٕٞ ظا ٜزبفتؾا ؽپ .تفطٌ تضٛن ٖآ یحهت ٖاطٌ
ٖٛٔظآ ْاعػا ظا ُجل ٚ ـظٛٔآ ْبٕتا ظا
ٜبٍك٘از ٝث ٖاطٌ
،بٜٞبٍك٘از ٜضٚبكٔ عواطٔ ٚ بٜٞبٍك٘از بث ْظلا یبٞیٍٙٞبٕٞ
بٞ ظیاطق ٖزٕٛ٘ ٓٞاطف طث سیوبت یٍٙٞبٕٞ ٗیا ضز .تفطٌ تضٛن
ٖٛٔظآ ظؾٛت ٖٛٔظآ یاطرا یاطث ْظلا هی لبهتذا ّٕٝر ظا ٖاطٌ
ٝٔبٙكؾطپ یضاسٍٟ٘ یاطث تؾبٙٔ ُحٔ
ُٕػ ٝث ٜسق ُیٕىت یبٞ
.سٔآ فزبهت ةبرت٘ا ظا ؽپ ی
20 مث ظا ،ؼلاو طٞ ظا طف٘
ی زك٘از ٝ
ٛی
ٖب ٜزاز یضٚآغٕر .سٙٙو نطت اض ؼلاو ٝو سق ٝتؾاٛذ تضٛن ٝث بٞ
زاطفا ٚ ٝتفطٌ تضٛن یٞٚطٌ
ةبرت٘ا ٝث ؼلاو طٞ ضز ٜسق
ٖٛٔظآ ٝث ٓٞ بث ًٙٞبٕٞ ٚ ٖبٔعٕٞ تضٛن ٖبٔظ .س٘زاز دؾبپ بٞ
دؾبپ ظؾٛتٔ
زٚسح ضز ییٌٛ
35 لز ی
ٖٛٔظآ ظؾٛت ٝم ـضاعٌ ٖاطٌ
ح ضز .تؾا ٜسق ی
دؾبپ ٗ مٔ ٝث ییٌٛ
ی ؼب زاطفا زٛرٛٔ تلااٛؾ ٝث
ضٛع ی دؾبپ
ٖآ ٝو سق ٜزاز
ٛؾ ٝث اض بٞ
ی رؾبپ ةبرت٘ا ی
ٖٕٛٙٞض
.زٛك٘
اّ ِتفای
ُیّحت ظا ؽپ
ٜزاز یفبكتوا یبٞ
ٚ تحن ظا ٖبٙیٕعا َٛهح ٚ بٞ
ٜزاز تلز
ُیّحت ْبز٘ا یاطث بٞ
ٝٔب٘طث ظا ٜزبفتؾا بث ،بٞ
،SPSS
ظا ؽپ .سق ٓیؿمت یٚبؿٔ فرث ٚز ٝث ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ
یىی ،ُیىكت
دضسٔ ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ ٖاٛٙػ یفزبهت ضٛع ٝث ٚز ٗیا ظا
یظبؾ ) calibration sample(
یطٍیز ٚ زاز لبهتذا زٛذ ٝث اض
اٚض ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ
ثبی ی ( validation sample )
،ٝٔازا ضز .تفطٌ ْب٘
ٜزاز ظا
ٜٚطٌ یبٞ
دضسٔ یبٞ
فبكتوا یاطث یظبؾ (
exploration
) (بٞٓتیآ ُیّحت ٚ ؼبیمٔٝ٘بٌٝؾ یبٞفرث یّٔبػ ضبتذبؾ item
analysis )
ٖآ
ٜزاز ظا ٚ بٞ
ٜٚطٌ یبٞ
یؾضاٚ یاطث یظبؾاٚض یبٞ
ییاٚض ( crossvalidation )
ـٚض ظا ٜزبفتؾا بث یّٔبػ ضبتذبؾ -
یسییأت یّٔبػ یبٞ
( confirmatory )
ْبز٘ا ظا ؽپ .سق ٜزبفتؾا
ُٔبػ ٗیث زٛرٛٔ ظثاٚض یؾضطث سٙیاطف ٚز ٗیا ضز زٛرٛٔ یبٞ
یمٔ
.تفبی ْبز٘ا ٜاطٕٞ یبٞضاعثا بث ؼب
ٍُزگ رد یفاؾتکا یلهاع لیلحت )فلا
ًَِوً یاّ
جرذه ی یساع
: ،تؾا ٜظبؾفق یثبیظضا زسنضز ٝوضاعثا ٝیِٚا ٝرؿ٘
یاضاز
70 زٛث ٓتیآ
ؽیطتبٔ یٚض طث یفبكتوا یّٔبػ ُیّحت ْبز٘ا . یّپ یٍتؿجٕٞ
ٜزاز ظا ُنبح هیضٛو دضسٔ ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ یبٞ
یظبؾ فذطچ ،ٗىٕٔ یثبیُٔبػ ـٚض ظا ٜزبفتؾا بث ٚ ٌٖٛبٌ٘ٛ یبٞ
تیزٚسحٔ
بٞطیغتٔ یضاصٌضبث ٖاعیٔ ٚ ُٔاٛػ زاسؼت ضز عٛٙتٔ یبٞ
ُٔبػ ـٚض زاز ٖبك٘ ُٔاٛػ یٚض طث یّنا یبٞضٛحٔ یثبی
( Principle Axial Factoring, PAF )
ٕٗیّثا فذطچ ٚ
ٓیمتؿٔ
( Direct Oblimn ٝث ُٔاٛػ زاسؼت ٖزٕٛ٘ زٚسحٔ ٚ )
زاسؼت 6 ُٔاٛػ یٚض طث ٓتیآ طٞ یضاصٌضبث ضاسمٔ ُلاسح ٚ 35
/0
، ٓٞ ٗیطتكیث یاضاز ٝو ززطٌیٔ یّٔاٛػ داطرتؾا ٝث طزٙٔ
ی٘اٛذ
ضاسمٔ زاز ٖبك٘ ذیبت٘ .تؾا ؼبیمٔ ْٚز فرث یطظ٘ ضبتذبؾ بث
ٕٝ٘ٛ٘ تیبفو مذبق طؿیو یضازطث
- طیبٔ
- بث طثاطث ٗیىِا 94
/0
بثٜزاز ؽیطتبٔ ٝو تفٌ ٖاٛتیٔ اصِ ؛تؾا 2415 یزاظآ تبرضز بٞ ُیّحت ذیبت٘ .تؾا یّٔبػ ُیّحت ْبز٘ا ْظلا ٝضٚطفٔ یاضاز زٛرٚ ظا ٖبك٘ یّٔبػ فق
،عٕٛزٔ ضز ٝو زٛث ُٔبػ 88
/
50 .) 1 َٚسر( سٙٙویٔ ٗییجت اض ؼبیمٔ ُو ؽ٘بیضاٚ ظا سنضز
ٓتیآ عٕٛزٔ ظا ،س٘سق یّٔبػ ُیّحت زضاٚ ٝو فرث ٗیا یبٞ
6 ٚ تؿر٘ ُٔبػ ذٙپ یاطث یضاصٌضبث ٗیطتلابث یاضاز ٝو یٕتیآ 12 ٓتیآ ،1َٚسر .سق ةبرت٘ا ٓكق ُٔبػ یٚض طث ٓتیآ یضاصٌضبث یبٞ
ُٔبػ ظا هی طٞ ضز ٜسق یٔ ٖبك٘ تیٕٞا تیتطت ٝث اض بٞ
.سٞزؼبیمٔ ٜزطذ ٚ بٞٓتیآ ٗیث یٍتؿجٕٞ تیاطض یؾضطث ٖبك٘ بٞ
یٔ
ٗیث تیاطض ٗیا ٝو سٞز 28
/0 ٓتیآ(
3 ٚ ) 78 /0 ٓتیآ(
14
) ٓتیآ ٗیطت تؾبٙٔب٘ ٚ ٗیطتتؾبٙٔ تفٌ ٖاٛتیٔ اصِ ؛تؾا ضز بٞ
ٓتیآ ٝیّو ٗیث ؼبیمٔ ٜزطذ ٝث طٛثطٔ یبٞ
ٓتیآ تیتطت ٝث بٞ
یبٞ
3 ٝتفطٌ طظ٘ ضز یبٞٓتیآ ییاٛتحٔ یؾضطث .تؾا14 ٚ طٞ یاطث ٜسق
ؼبیمٔ ٜزطذ ظا هی
ٓتیآ زاز ٖبك٘ بٞ
تؾبٙٔ تبعبجتضا ظا بٞ
ٜزٛث ضازضٛذطث یٟٔٛفٔ
یٔ ٚ
ٖآ ٖاٛت اطٍٕٞ ییاٚض یاضاز اض بٞ
ی٘اٚض تٔلاؾ یّٔ ؼبیمٔ ْٛؾ فرث ٝزیت٘ ضز .تؿ٘از یٔ اض ییٛزك٘از .زٕٛ٘ یمّت اٚض ٖاٛت
)ب یأت یلهاع لیلحت
ُداد یٍر زت یذی اٍر ٍُزگ یاّ
:یتای
یفبكتوا ُیّحت ظا تؾسث یّٔبػ ضبتذبؾ ییاٚض یؾضاٚ یاطث
ٜزاز یٚض طث یسییأت یّٔبػ ،ؼبیمٔ
یظبؾاٚض ٜٚطٌ یبٞ
.سق ْبز٘ا
تؾز یاطث ـظاطث َسٔ ٗیطتٟث ٝث یثبی
ٜزاز بث ٝتفبی ُیّحت ظا بٞ
ؽ٘بیضاٚٛو ضبتذبؾ یٚض یسییأت (
covariance structure )
بث ٚ
ْٚبمٔ زضٚآطث ـٚض ظا ٜزبفتؾا تؾضز ٝٙیكیث
ییبٕ٘
( Maximum
Likelihood, ML )
ـظاطث یثبیظضا یاطث ٕٗض ضز .سق ْبز٘ا
َسٔ
بٞ
مذبق ظا
ٜضبٔآ ٝ٘بٌسٙچ یبٞ
χ2 هیئبوآ تبػلاعا ضبیؼٔ ،
عبجقا
ٜسق ( saturated Akaike Information Criterion,
)AIC)
ٝؿیبمٔ ـظاطث مذبق ، یا
( Comparative Fit
Index, CFI) )
َبٔط٘طیغ ـظاطث مذبق ، (
Non-Normed
Fit Index, NNFI) )
تیطمت یبغذ ضٚصزٔ ْٚز ٝكیض ،
( Root-Mean Square Error of approximation,
RMSE) )
ٚ تیطمت یبغذ ضٚصزٔ ْٚز ٝكیض ٖبٙیٕعا ّٝنبف ، یلبث ضٚصزٔ ٗیٍ٘بیٔ ٝكیض
ٜسق زضاس٘بتؾا ٜس٘بٔ
( Standardised
Root Mean Square Residual, SRMR )
.سق ٜزبفتؾا
ٜٚطٌ ضز یفبكتوا یّٔبػ ُیّحت ظا ٜسق داطرتؾا ُٔبػ فق دضسٔ
غتٔب٘ یؾضطث یاطث ،یظبؾ ٖزٛثطی
( invariance ضبتذبؾ )
ٖآ ظا طیظ ذیبت٘ ٝو سق ُیّحت زضاٚ یظبؾاٚض ٜٚطٌ ضز یّٔبػ سٔآ تؾسث َٚسر(
3)
َٚسر ظا ٝو ٖبٙچ٘آ. 3
فرث یاطث یّٔبػ فق َسٔ تؾاسیپ
مذبق ظا ی٘اٚض تٔلاؾ یّٔ ؼبیمٔ ْٛؾ
ًبتجؿ٘ یبٞ
"
تؾبٙٔ
یٔ اصِ ؛تؾا ضازضٛذطث ـظاطث فق ضبتذبؾ تفطٌ ٝزیت٘ ٖاٛت
ػ داطرتؾا یّٔب ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ ضز یفبكتوا ُٔبػ ُیّحت ضز ٜسق
یٔ ضاطل سیئبت زضٛٔ ْٛؾ فرث ٝث طٛثطٔ یظبؾاٚض .زطیٌ
ٓتیآ ضبجتػا یؾضطث
ُٔبػ ،بٞ
ٜٚطٌ ضز ْٛؾ فرث ُو ٚ بٞ
طیظ ٝیّو ٝو زاز ٖبك٘ یظبؾاٚض یٍٕ٘ٛٞ تؾبٙٔ تیاطض ظا ؼبیمٔ
ی٘ٚضز یٍٕ٘ٛٞ تیاطض ٚ ٜزٛث ضازضٛذطث ی٘ٚضز
ٖآ بٞ
59
/0 /086 ٚ )ییاطٌَبٕو(
تؾا ٜسٔآ تؾسث )یكوزٛذ تلایبٕت(
َٚسر(
4 َٚسر ظا ُنبح ذیبت٘ ٝؿیبمٔ.) 4
َٚسر بث 2
ْسػ ظا ٖبك٘
یٌػیٚ ٚ ضبتذبؾ یطیصپطییغت
ٓتیآ یبٞ
ٕٛ٘ ٚز ٗیث ضز بٞ
دضسٔ ٝ٘
ییاٚض ٚ یظبؾ یٔ ٗیا ظا .زضاز زٛرٚ یثبی
یٌػیٚ تفطٌ ٝزیت٘ ٖاٛت
ٓتیآ یبٞ
ذ ،بٞ
ٜزط ؼبیمٔ
ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ ٝث ٝتؿثاٚ ؼبیمٔ ُو ٚ بٞ
تؿی٘ ٝؼِبغٔ زضٛٔ
ٜٚطٌ طییغت بث ٚ ٗیا ٖاعیٔ ضز ٕٝ٘ٛ٘ یبٞ
یٕ٘ زبزیا یتٚبفت تیاطض .زٛق
ِطتار )ج
ُدزخ طایقه تظفاحه ٍ زطخ لهاَع طایقه یاّ
تهلاع ُذٌٌک ات ىایَجؾًاد ىاٍر
ِفلَه یاّراشتا یاّ
:ُازوّ
َٚسر 5 یٔ ٖبك٘
طذ سٞز
ٜز
َبٕو ،ٜزاٛ٘بذ ٛر ؼبیمٔ
-
تٟر ،ییاطٌ
ٚ یػبٕترا تیبٕح ،یسٔآضبوزٛذ ،یجٞصٔ یطیٌ
تٔلاؾ یّٔ ؼبیمٔ یكوزٛذ تلایبٕت ٝث ییٛزك٘از ی٘اٚض
ٜطٕ٘ بث تیتطت ؼبیمٔ یبٞ
َبٕو ،ٜزاٛ٘بذ یػبٕترا تیبٕح یبٞ
-
یػبٕترا تیبٕح ،یٕٔٛػ یسٔآضبوزٛذ ،یٙیز ضبتفض ،ظاٛٞا ییاطٌ
یسیٔاب٘ ٚ ٜزاٛ٘بذ .تؾا یٍتؿجٕٞ تیطض ٗیطتلابث یاضاز هث
ٜزطذ ٗیث ٝغثاض ؼبیمٔ
ی٘اٚض تٔلاؾ یّٔ ؼبیمٔ یبٞ
ٜزطذ یولأ ییاٚض یؾضطث ظا ؽپ :ییٛزك٘از ؼبیمٔ
ؼبیمٔ یبٞ
ٝث ٖزطث یپ ضٛظٙٔ ٝث ،ٖآ ظا ٖبٙیٕعا تؿو ٚ ی٘اٚض تٔلاؾ یّٔ
ٜزطذ ٗیث یمغٙٔ ظثاٚض زٛرٚ ْسػ بی زٛرٚ
ؼبیمٔ
ضز زٛرٛٔ یبٞ
ٚضز
ٖآ ٗیث یٍتؿجٕٞ تیاطض ،ؼبیمٔ ٖ ٝو ٜسق ٝجؾبحٔ بٞ
َٚسر ضز ٖآ ذیبت٘
6 .تؾا ٜسق ٝئاضا َٚسر
6 یٔ ٖبك٘
سٞزؼبیمٜٔزطذ ٝیّو بث )طٍ٘ تجخٔ( ٓىی فرث یبٞؼبیمٜٔزطذ یبٞ-ٜزطذ بث ٚ ضازبٙؼٔ ٚ یفٙٔ یٍتؿجٕٞ )طٍ٘یضبٕیث( ْٚز فرث ؼبیمٔ
ٜظبؾ( ْٛؾ فرث یبٞ
ٚض تٔلاؾ بث ظجتطٔ یبٞ
یٙؼی )ٖا
تٟر ،ٜزاٛ٘بذ ٛر یػبٕترا تیبٕح ٚ ،یسٔآضبوزٛذ ،یجٞصٔ یطیٌ
ٜزطذ بث ٚ ضازبٙؼٔ ٚ تجخٔ یٍتؿجٕٞ
یكوزٛذ تلایبٕت ؼبیمٔ
تؾا یضٛت ٝث ْظلا ٕٗض ضز .زضاز ضازبٙؼٔ ٚ یفٙٔ یٍتؿجٕٞ
ٜزطذ یٍتؿجٕٞ تیطض
َبٕو بث تجخٔ فعاٛػ ؼبیمٔ
تجخٔ ییاطٌ
.تؿی٘ ضازبٙؼٔ یِٚ
لٍذج 1
ُٔبػ. ْٛؾ فرث ُٔاٛػ ُیّحت ظا ُنبح ٜػیٚ ـظضا طیزبمٔ ٚ بٞ
ی٘اٚض تٔلاؾ یّٔ ؼبیمٔ
لهاع
ُضیٍ ػسرا يییثت ذصرد
ظًایراٍ
ظًایراٍ يییثت ذصرد یوکازت
ٓىی 88 / 18 97 / 26 97
/ 26
ْٚز 55 /5 93 /7 90
/
34/96 /606 /424 ْٛؾ
40/46 /450 /315 ْضبٟچ
45/28 /381 /197 ٓزٙپ
48/88 /260 /182 ٓكق
50
لٍذج 2
ٝتفبی.
ٓتیآ یفینٛت یبٞ
ٓتیآ یٍتؿجٕٞ تیاطض ٚ بٞ
ؼبیمٔ ٜزطذ ُو ٜطٕ٘ بث بٞ
تیاطض ٚ بٞ
ؼبیمٔ ٜزطذ ی٘ٚضز یٍٕ٘ٛٞ
ْٛؾ فرث یبٞ
دضسٔ ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ ضز یظبؾ
لهاع نتیآ
يیگًایه دراذًاتعا فازحًا
فذح ات افلآ ةیزض افلآ ةیزض
لک ُزوً ات نتیآ یگتغثوّ
ٜزاٛ٘بذ ٛر 22
44 /2 38
/1 76
/0 82
/0 71
/0
2 09 /2 26
/1 77
/0 70
/067 /077 /130 /223 12
/0
32 42 /2 36
/1 78
/0 64
/0
42 23 /3 47
/1 85
/0 35
/0
62 38 /2 22
/1 81
/0 48
/0
َبٕو ییاطٌ
63 25 /5 98
/0 55
/0 61
/0 39
/0
13 04 /4 36
/1 54
/0 38
/0
43 21 /4 36
/1 56
/0 35
/028 /059 /124 /460 53
/0
33 58 /4 22
/1 54
/0 40
/0
3 95 /3 39
/1 59
/0 28
/0
تٟر یطیٌ
یجٞصٔ
14 13 /4 53
/1 86
/0 89
/0 78
/076 /087 /152 /407 34
/0
54 20 /4 54
/1 87
/0 78
/0
64 76 /4 41
/1 88
/0 71
/0
4 18 /4 47
/1 89
/0 64
/062 /089 /139 /475 44
/0
یسٔآضبوزٛذ 47
08 /4 21
/1 83
/0 85
/0 63
/0
37 40 /4 19
/1 82
/0 68
/0
17 01 /4 25
/1 83
/0 62
/069 /082 /126 /418 27
/0
66 37 /4 15
/1 83
/0 64
/058 /084 /136 /413 26
/0
تیبٕح ناضزا یػبٕترا
ٜسق 19
35 /4 54
/1 85
/0 88
/0 77
/071 /086 /161 /436 39
/0
29 52 /4 52
/1 86
/0 72
/0
9 49 /4 59
/1 86
/0 74
/065 /087 /152 /443 59
/0
49 57 /4 51
/1 88
/0 58
/0
تلایبٕت یكوزٛذ 25
24 /2 55
/1 85
/0
87 /0 69
/0
30 94 /1 38
/1 86
/0 54
/065 /085 /156 /231 5
/0
35 75 /1 20
/1 86
/0 50
/0
55 54 /2 43
/1 86
/0 48
/0
40 75 /2 56
/1 86
/0 61
/036 /088 /182 /265 15
/0
60 76 /2 56
/1 87
/0 45
/0
10 58 /4 39
/1 86
/0 64
/0
20 98 /4 31
/1 86
/0 62
/066 /086 /126 /471 65
/0
70 52 /4 36
/1 86
/0 60
/0
ٜزطييذ یٍتييؿجٕٞ تیطييض ٝييو تييؾا یِبييح ضز ٗييیا ؼبييیمٔ
َبييٕو بييث یتييؿیعٟث ٗیييٙچٕٞ .تييؾا ضازبييٙؼٔ ٚ تييجخٔ یييئاطٌ
ٝتفبی یٔ ٖبك٘ بٞ
ٜزطيذ یٍتيؿجٕٞ تیاطيض ٝيیّو ًبيجیطمت سيٞز
- ؼبيیمٔ ٜزطيذ بيث ؼبيیمٔ ْٚز فيرث یبيٞؼبیمٔ
فيرث یبيٞ
ٜزطييذ عييزث ْٛييؾ بييٕو ؼبييیمٔ
َ یييكوزٛذ تلایبييٕت ٚ یييئاطٌ
ٜزطيذ ٗيیا یٍتيؿجٕٞ تیاطيض .تؾا ضازبٙؼٔ ٚ یفٙٔ
ؼبيیمٔ
بيٞ
ٜزطييذ ٚز بييث
َبييٕو ؼبييیمٔ
عييی٘ یييكوزٛذ تلایبييٕت ٚ یييئاطٌ
.تؾا ضازبٙؼٔ ٚ تجخٔ
لٍذج 3
ٜضبٔآ. یظبؾاٚض ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ ضز ؼبیمٔ ْٛؾ فرث یّٔبػ فق َسٔ ـظاطث یئٛىی٘ یبٞ
لذه X2
Df AIC CFI NNFI RMSEA
RMSEA (90% CI) SRMR
یّٔبػ فق 82
/ 8940 1112 2450 95 /0 95 /0 071 /0 (
072 /0 ٚ 070 /0 ) 074
/0
لٍذج 4
ٝتفبی.
ٓتیآ یفینٛت یبٞ
ٓتیآ یٍتؿجٕٞ تیاطض ٚ بٞ
ٜزطذ ُو ٜطٕ٘ بث بٞ
ؼبیمٔ
ؼبیمٔ ٜزطذ ی٘ٚضز یٍٕ٘ٛٞ تیاطض ٚ بٞ
ٕٝ٘ٛ٘ ٜٚطٌ ضز ْٛؾ فرث یبٞ
یظبؾاٚض
لهاع نتیآ
يیگًایه دراذًاتعا فازحًا
فذح ات افلآ ةیزض افلآ ةیزض
لک ُزوً ات نتیآ یگتغثوّ
ٜزاٛ٘بذ ٛر 2
26 /5 99
/0 74
/0 79
/0 64
/060 /074 /104 /509 12
/065 /073 /131 /473 22
/058 /074 /122 /478 32
/036 /081 /148 /226 42
/049 /077 /124 /472 62
/0
َبٕو ییاطٌ
3 71 /3 46
/1 59
/0 59
/0 23
/038 /051 /136 /421 13
/041 /051 /119 /470 33
/035 /053 /132 /437 43
/026 /057 /116 /472 53
/037 /054 /087 /438 63
/0
تٟر یطیٌ
یجٞصٔ
4 36 /4 35
/1 88
/0 89
/0 61
/076 /086 /142 /426 14
/079 /085 /143 /424 34
/060 /088 /129 /490 44
/076 /086 /146 /429 54
/070 /087 /135 /491 64
/0
یسٔآضبوزٛذ 17
03 /4 17
/1 82
/0 84
/0 61
/059 /083 /126 /422 26
/068 /081 /115 /427 27
/067 /081 /105 /451 37
/059 /083 /113 /405 47
/062 /082 /106 /439 66
/0
تیبٕح یػبٕترا
ٜسق ناضزا 9
83 /4 35
/1 82
/0 85
/0 70
/071 /081 /135 /461 19
/070 /082 /133 /475 29
/066 /083 /150 /458 39
/052 /085 /141 /476 49
/057 /084 /146 /453 59
/0
تلایبٕت یكوزٛذ 5
33 /2 52
/1 86
/0
88 /0 62
/061 /087 /122 /405 10
/043 /088 /176 /243 15
/060 /087 /127 /410 20
/069 /086 /149 /208 25
/059 /087 /132 /182 30
/056 /087 /119 /162 35
/061 /086 /155 /260 40
/052 /087 /139 /238 55
/047 /087 /154 /277 60
/064 /086 /117 /396 65
/059 /087 /130 /365 70
/0
ٜزاز یفبكتوا یّٔبػ ُیّحت ْبز٘ا ظا ُنبح ذیبت٘
ثحت
دضسٔ ٜٚطٌ یبٞ
ػ فق ظا یوبح یظبؾ
َبٕو ،ٜزاٛ٘بذ ٛر ُٔب تٟر ،ییاطٌ
یطیٌ
یكوزٛذ تلایبٕت ،یػبٕترا تیبٕح ،یسٔآضبوزٛذ ،یجٞصٔ
ُٔبػ داطرتؾا یاطث .سٔآ تؾسث ظا ُیّحت ،یفبكتوا یبٞ
ؽیطتبٔ
یّپ یٍتؿجٕٞ
ٗیا ظا ٜزبفتؾا ٚ ٝجؾبحٔ ُیِز .سق ٜزبفتؾا هیضٛو
ُٔبػ داطرتؾا یاطث ؽیطتبٔ
ٜظاس٘ا غؾ ٝث طٛثطٔ ،بٞ
یطیٌ
ٜزاز اطل یجیتطت غؾ ضز ٝو تؾا بٞ
ؽیطتبٔ ظا ٜزبفتؾا .س٘ضاز ض
ظؾٛت ٝو ٖٛؾطیپ یٍتؿجٕٞ تیاطض
ْط٘
ضاعفا ٝجؾبحٔ SPSS
یٔ ٜزبفتؾا ُٔاٛػ فبكتوا یاطث ضبوزٛذ ضٛع ٝث ٚ ٜسق ،زٛق
ٜزاز یٍتؿجٕٞ تیاطض یحنب٘ زضٚآطث ترٛٔ
ٝزیت٘ ضز ٚ بٞ
ُٔبػ ٝث یؾطتؾز ضز ُّذ زبزیا
ٜزاز ضز زٛرٛٔ كیلز یبٞ
بٞ ُٔبػ ُیّحت ذیبت٘ ٕٗض ضز .سق سٞاٛذ ٜسق ْبز٘ا یفبكتوا یبٞ
ُٔبػ ـٚض ظا ٜزبفتؾا ظیاطق ضز زاز ٖبك٘
ٚ یّنا یبٞضٛحٔ یثبی
ٗیطتٟث ٝو سیزطٌ ُنبح یّٔاٛػ ،ٓیمتؿٔ ٕٗیّثا فذطچ یٔ ٖبك٘ یطظ٘ ی٘بجٔ بث اض تمثبغٔ
یٔ اض طٔا ٗیا ُیِز .سٙٞز ٖاٛت
ٜظاس٘ا یبٞطیغتٔ ٗیث زٛرٛٔ یٛل یضبٔآ ٚ یطظ٘ ظثاٚض ٌ
یطی
ٜسق فرث ظا هی طٞ ضز
ُیبٕتٔ ٚ َلامتؾا ْسػ ٝث طزٙٔ ٝو تؿ٘از بٞ
ٖسق
ٖآ بٞ
ُٔبػ ـٚض ٝو تؾا ٜسق ٓٞ ٝث تجؿ٘
یثبی
تؾا ٝتؿ٘اٛت ٗیّٕثآ فذطچ ٚ یّنا یبٞضٛحٔ
ٖآ بٞ
یثٛذ ٝث اض
.سٙو اسر ٓٞ ظا مذبق ضاسمٔ یؾضطث
ٕٝ٘ٛ٘ تیبفو یبٞ
طؿیو یضازطث -
طیبٔ
- /094مذبق ٗیا ٝیّو زاز ٖبك٘ ٗیىِا ُلاسح ضاسمٔ بث ٝو تؾا
ٜزاز ؽیطتبٔ تیبفو ظا ٖبٙیٕعا تؿو یاطث مذبق ٗیا یاطث بٞ
ُٔبػ ،یطیصپ 60 /0 ٝتفبی ٗیا .تؾا ضازضٛذطث یجؾبٙٔ ًبتجؿ٘ ّٝنبف
یٔ ٖبك٘
ٜزاز ضز زٛرٛٔ ُٔبػ ٝو سٞز ٖاعیٔ ٝث ُیّحت زضٛٔ یبٞ
یٔ ٚ س٘ضاز هیىفت تیّثبل ٓٞ ظا یجؾبٙٔ
ٖاٛت
ٖآ بٞ
ظا اض
ؽیطتبٔ
یٔ طٍیز تضبجػ ٝث .زطو داطرتؾا ُیّحت زضٛٔ یبٞ
ٖاٛت
ضز ٓٞ بث یضبٔآ ٚ یٟٔٛفٔ ػبحِ ٝث بٞطیغتٔ ٝو یِبح ضز تفٌ
ٓتیآ یِٚ ؛سٙتؿٞ طبجتضا
ٝیجؼت یبٞ
فزٙؾ یاطث ٜسق
ٖآ بٞ
یضٛع
یظبؾاسر ٚ میركت ٖبىٔا ٝو تؾا ٜسق ٝیٟت
ٖآ بٞ
اض ٓٞ ظا
یٛؾ ظا .تؾا ٝتذبؾ ٓٞاطف طٍیز
ٗییجت ؽ٘بیضاٚ ٖاعیٔ
ٜسق 51 یراطرتؾا یبُٞٔبػ ظؾٛت
ؼبیمٔ ؽ٘بیضاٚ ُو ظا سنضز
( هیِٛٔ طظ٘ ٝث .تؾا 1972
( یِب٘ب٘ ٚ ) 1986
َٛجل زضٛٔ ُلاسح )
مذبق ٗیا یاطث 50
ٗیا ٝث ٝرٛت بث .تؾا سنضز ؼبیمٔ ٝو
ٝو سٙتؿٞ ٜسیچیپ ٚ زسؼتٔ یبٞطیغتٔ یاضاز تؾز
ی ثب ٝث ی
ٓتیآ ٝػٕٛزٔ
ؽ٘بیضاٚ ظا یٕظػا فرث س٘اٛتث ٝو یئبٞ
ٖآ بٞ
اض ٗیاطثبٙث .زٛث سٞاٛذ ضاٛقز یضبو سقبج٘ ٗىٕٔب٘ طٌا ،سٙو ٗییجت یٔ
.زطو زبٕتػا طضبح فٞٚػپ ظا ُنبح ذیبت٘ ٝث ٖاٛت
ُٔبػ )خبج٘ٚطو یبفِآ( ی٘ٚضز یٍٕ٘ٛٞ تیاطض یراطرتؾا یبٞ
ٗیث ؼبیمٔ
89 /0 تٟر(
ٚ )یجٞصٔ یطیٌ
61 /0 (
َبٕو اطٌ
)یی اطٌَبٕو بُٞٔبػ عر ٝث ٝو س٘زاز ٖبك٘ بٞٝتفبی ٗیا .تؾا طٍیز یی
.س٘ضاز ضاطل یِٛجل ُثبل تیؼضٚ ضز ی٘ٚضز یٍٕ٘ٛٞ طظ٘ ظا ُٔاٛػ
ٓتیآ طٍیز تضبجػ ٝث
ُٔبػ ضز ٝتفطٌ ضاطل یبٞ
َبٕو اطٌ
ضز یی
ُٔبػ طٍیز بث ٝؿیبمٔ
ٗییبپ یٍتؿجٕٞ ظا بٞ
سٙتؿٞ ضازضٛذطث طت .
ٝتى٘ ٗیا ٖاٛتث سیبق بٕو ٝو زٕٛ٘ ٗییجت ٌٝ٘ٛ ٗیسث اض
َ ییاطٌ
َبٕو سٙ٘بٔ( زضاز یفّترٔ زبؼثا
َبٕو ،تجخٔ ییاطٌ
ٚ یفٙٔ ییاطٌ
َبٕو تیؾآ ییاطٌ
ٓتیآ زٚسحٔ ٚ ٓو زاسؼت ٗیا ٚ )اظ ٝتؿ٘اٛت٘ بٞ
ظا یجؾبٙٔ ییبٕ٘ظبث
ٖآ بٞ
ٓتیآ ٝیٟت سٙٔظبی٘ ٚ سقبث ٚ طتكیث یبٞ
كیلز یثبیظضا یاطث طت
ٖآ بٞ
.تؾا ضطث طٛثطٔ یٍٕ٘ٛٞ تیاطض یؾ
ٓتیآ فصح ٝث یٔ ٖبك٘ عی٘ بٞ
ظا هی طٞ فصح بث سٞز
ٖآ بٞ
، طخوا تیٕٞا ٖاٛتیٔ اصِ ؛سٞزیٕ٘ ٖبك٘ اض یتٚبفت ٖاسٙچ تیطض
ٓتیآ ٗیا
ُٔبػ یثبیظضا ضز بٞ
تیاطض .زطو وطف ٖبؿىی بٞ
ٓتیآ ظا هی طٞ یٍتؿجٕٞ
عی٘ بٞ
ٗیث 23 /0 ٚ 78 /0
ٖآ ظا .تؾا
هی طٞ ٝو ییبر
ٓتیآ عیٕت مذبق طٍ٘بك٘ ،تیاطض ٗیا ظا
بٞ ٚ یئب٘اٛت ٖاعیٔ ٖاٛٙػ ٝث ٖاٛتیٔ اض مذبق ٗیا اصِ ؛ تؾا تٚبفت میركت ضز ٓتیآ طٞ تیؾبؿح ظا .تؿ٘از زاطفا ٗیث یبٞ
ٖآ مذبق ٗیا ضاسمٔ ُلاسح ٝو ییبر 30
/0 یٔ ٝتفطٌ طظ٘ ضز
- مذبق قبفتا ٝث تیطل تیطخوا ؛زٛق
ٝٙٔاز ٗیا ضز ُنبح یبٞ
طل
ٓتیآ ظا یزٚسؼٔ زاسؼت َبح ٗیا بث .س٘ضاز ضا مذبق یاضاز بٞ
ٗییبپ زٛجٟث یاطث ٝو سٙتؿٞ یطت
ٖآ بٞ
ضز یتبحلانا ْبز٘ا ٝث ظبی٘
ٓتیآ
ٓتیآ ٗیا .تؾا بٞ
ُٔبػ ضز
َبٕو اطٌ
.س٘ضاز ضاطل یی
بجیطمت ٝو زاز ٖبك٘ یسیثبت ُٔبػ ُیّحت ْبز٘ا ظا ُنبح ذیبت٘
مذبق ٝیّو
ٙٔاز ضز ـظاطث یبٞ
.س٘ضاز ضاطل یجؾبٙٔ ٝ ٖاعیٔ
مذبق ٜضبٔآ χ2 یٔ ٖبك٘ ٝو تؾا ضازبٙؼٔ فرث ٗیا یاطث
سٞز-ٕٝ٘ٛ٘ ؽ٘بیضاٛو ؽیطتبٔ ٚ یطظ٘ َسٔ ؽ٘بیضاٚٛو ؽیطتبٔ ٗیث
ٜزاز ظؾٛت ٜسقسیِٛت یا زضاز زٛرٚ تٚبفت بٞ
، هی ٝو یِبح ضز
مذبق یاضاز یتؿیبث تؾبٙٔ َسٔ
X2 .سقبث ضازبٙؼٔطیغ ٗیا بث
ق ٗیا َبح ـظاطث ْسػ بی ٚ ـظاطث یسث مذبق ٖاٛٙػ ٝث مذب
ضز یٔ ٝتفطٌ طظ٘
ٖآ ظا بٔا .زٛق یضازبٙؼٔ ٚ ٖاعیٔ ٗیا ٝو ییبر
یٔ مذبق ٗیا تحت س٘اٛت
حأت یط یٌػیٚ ظا یذطث ضز زٛرٛٔ یبٞ
ٜزاز ٖاعیٔ ،یطیغتٔ سٙچ َبٔط٘ ٝضٚطفٔ ظا یغرت ُیجل ظا بٞ
َسٔ عبجقا
ٕٝ٘ٛ٘ ٓزح ٚ ، ٖاٛٙػ ٝث مذبق ٗیا ؛زطیٍث ضاطل
ـضاعٌ تّغا ضز یتٙؾ یهذبق یٔ طوش بٞ
یضازبٙؼٔ یِٚ ؛ززطٌ
یٕ٘ ٝتفطٌ طظ٘ ضز ٖاسٙچ ٖآ زٛق
تبػلاعا ضبیؼٔ ،َسٔ ـظاطث یثبیظضا یاطث ٜسق ٜزبفتؾا طٍیز ضبیؼٔ. عبجقا هیئبوآ َسٔ ضز زبهتلا یثبیظضا یاطث مذبق ٗیا .تؾا ٜسق
یٔ ٜزطث ضبو ٝث
ٚ زٛق
ٜزبؾ یاطث یهذبق ٝئاضا زسن ضز ٖزٛث
ٓٞ ضز بٞطتٔاضبپ زضٚآطث ٓو زاسؼت ٚ َسٔ
َسٔ یطخواسح ی٘اٛذ
یبٞ ٗیث مذبق ٗیا ٝوٖآ ُیِز ٝث .تؾا یثطزت یبٜٞزاز بث یطظ٘
0 بت 1 ضبزٙٞ
یٕ٘ اصِ ،تؾا ٜسك٘
ضز اض یقطث ٝغم٘ ٖآ یاطث ٖاٛت
ت٘ا یاطث ٖآ طتٕو ضاسمٔ ٗقٚض ٝچ٘آ یِٚ .تفطٌ طظ٘
سٔ ةبر بث َ
تؾبٙٔ ـظاطث رضا طت
.تؾا طت طضبح ؼبیمٔ یاطث مذبق ٗیا
2450 ٝو سٔآ تؾسث
ٜسیچیپ طٍ٘بك٘
یبٞطتٔضبپ زسؼت ٚ ٖزٛث
.تؾا ؼبیمٔ ضز زٛرٛٔ
ٝؿیبمٔ ـظاطث مذبق مذبق ظا یىی یا
، یكیاعفا ـظاطث یبٞ
ٝؿیبمٔ
بی طفن َسٔ ٗیث ٝؿیبمٔ مذبق ٗیا .تؾا یجؿ٘ بی یا ز ٝو( ُمتؿٔ
یاضاز ٚ ٓٞ ظا ُمتؿٔ ٖٛٙىٔ یبٞطیغتٔ ٖآ ض
یٔ ٝتفطٌ طظ٘ ضز ٓٞ بث طفن یٍتؿجٕٞ تیاطض َسٔ بث اض )س٘ٛق
ٜزاز ضز زٛرٛٔ
یٔ ضاطل ٝؿیبمٔ زضٛٔ یثطزت یبٞ
مذبق ٗیا .سٞز
