4336
Спи ок и пол зованн и о ников:
1. К и ва ие / https://ru.wikipedia.org/wiki/. Да а б а е и 14.03.2019.
2. Ни и и а А.Е. П ав в е ег и ва ие би еди и и
е гий: Те е и - ав в й а е . / Ди е а и а и а ие е й е е и а дида а иди е и а . – СПб., 2002. – 283 .
3. М дага иев А. К и ва ие е ве а в ав в е г в г за а // Каза а а авда. – 2016. – 11 а е . – С.1-2
4. https://tengrinews.kz/science/uchenyie-o-klonirovanii-cheloveka- rechi-v-kazahstane-ne-idet-242965/
5. К е а ий г в де Ре б и и Каза а , г.А а «Изда е в «Н а-К» 2016г.
УДК 343.15
АЗА СТАН РЕСПУБЛИКАСЫНА ЭВТАНАЗИЯ КЕРЕК ПЕ?
З бин Дима ал Ба ан з dimaral.zubina.99@mail.ru
Л.Н.Г и ев а да Е У За а е
« а » а а д 2 де ,
Н -С а а а , аза а
и же е – з. . ., д е М а а ва М.Б.
Эв а ази - б ада б й а дей а д б д е д - д е б аб ад . Ба а да б
ада де ай е ге д бе д , ей еди и а
а а а е и и а жа дайд де а а а е
д . О « ай » е е е «жа » де е а айд , ебеб е а а а а – а а е б й а е е е жа да
а е аза а д а . де з е е е ж ибе Еже г Г е и да а а а б а , ебеб а а а ада да е
геде е д з е- з ж а бе е бай а б а .
«Эв а ази » е и е г е з б ж е а : EV –
иг , а ж е thanatos – . Б е и а а – XVI а да а и Ф и Б е и ай а а е г з д . Б а а а е в а ази XX а да а а за да д . А а е « в а ази »
е и XVI а да и Ф е и Б д же а
а а айда а д . Иде езде де, аз де е а а а ие е де е ге е е б аб ад . Е де ей а
4337
кезінде адам з алауы бойынша д рігерден аурусыз ж не азапсыз лу шін лім инъекция туралы с рай алады. ХХ асырдан бастап эвтаназия ерекше танымал болды. Біра б л т жірибені лтшылдарды ылмысты ж не б рмалан ан пайдалануы идеяны зін толы ымен беделін т сіреді.
лемде эвтаназия к п елдерде за мен бекітілмеген. Ал бір атар елдерде эвтаназия туралы за абылдан ан. Ол елдер атарына: Нидерланды, Германия, Бельгия, Швеция, Швейцария, США (Оригон ж не Вашингтон штаты). Ол за да ересектер эвтаназиясы ж не балалар эвтаназиясы арастырыл ан. Мысалы, Бельгия елін алайы .Бельгияда 10 миллион 414 мы адам т рады. Б л елде эвтанзия а 2002 жылы за мен р сат берілді. Бір жылдан со , я ни 2003 жылы эвтаназия лім аупімен ауратын 200 адам а к мектесті. Ал 2004 жылы 360 пациент эвтаназияны пайдаланды. 2014 жылы Бельгия кіметі балалар эвтаназиясы жайында за абылданды. Б л Бельгияда кез-келген адам жасына арамай-а эвтаназияны олдана алады деген с з.
Алайда, Бельгияда эвтаназия процестері ата т рде ада аланады.
Келесі эвтаназанияны за дандыр ан елдерді бірі- Нидерланды. Нидерланды елінде 1993жылы 12 б лімнен т ратын эвтаназия туралы за абылданды.
Біра б л за тек 2002 жылы ана к шіне енді. Осылайша Нидерланды елі е ал аш ы эвтаназия а за мен р сат берген е бірінші ел болды. Нидерланды за ы бойынша эвтаназияны ала ан пациентті жасы 12-ден жо ары болуы керек ж не пациентке д рігерлерден еш андай к мек болмайтыны, пациентті луі м мкін екендігі д лелденуі керек. Ол д лелдеулерді д рігерлер дайындайды ж не осы д лелдеуден кейін ана пациентке эвтаназия а жол беріледі. Ал Германия мен Швецарияда егер бір адам келесі адам а мірден туіне к мектессе ж не б дан еш андай пайда к рмесе ол адам за бойынша жазаланбайды. Б л жерде ассистендірілген эвтаназияны к руге болады, я ни к мектесуші адам ассистент болып табылады. Немесе пассивті эвтаназияны алып арастырса . Пассивті эвтаназияны кезінде пациентті луіне д рігерлер к мектеспейді, тек жай ана пациентті емдеуді до арады.
Эвтаназияны б л т ріне Калифорния штатыны жо ар ы соты 1976 жылы р сат берді. Б ндай пассивті эвтаназия азір А Ш-та ке інен тара ан.
Сонымен атар, 2004 жылы Израильде ж не Францияда пассивті эвтаназия а р сат берілген. Со ы кезде лемде жиі к теріліп ж рген зекті м селелерді бірі — ел арасында «же іл лім» аталып кеткен эвтаназия м селесі. Эвтаназия — айы пас дертке шалды ан нау асты зіні ж не ту ан-туыстарыны келісімі бойынша медициналы т сілмен лтіру болып табылады (я ни д рі егу, т.б. ар ылы). Турасын айт анда, адам мірін олдан
ию деген с з.
Адамзат тарихында ы осындай жан т ршігерлік жайт-тар а арамастан, медицина атасы саналатын Гиппократ: «Мен с рап келгендерге еш ашан лтіретін улы оспаларды бермеймін ж не оларды жасайтын жолды да ешкімге к рсетпеймін», — депті. Ал оны замандастары Платон, Сократ,
4338
А и е де б а, е е «же д » да , «Б д
а з да жа и а а да а айда ба » де е е еге . Т С а а з- з е ж а , « и а» а ада а за а зи д д ге е е .
Эв а ази - бе г е ж йе б а да,
ж б е б й а жа а а – жа а де бе
а бе г е а е е да, а а
е ба а да а а а а а а де, аза а
Ре б и а К 99-баб да жа а е г а а а д
аж а а ай жа ай , в а ази да з
а а ба . Эв а ази дай да д е, в а ази
жа а е ежеге й е а а а а а е де б ж е д ге д а а а а ив де б и . Ми ажа ай з б жа дай да еа и а и а в а ази б аб айд . Б
жа дайда а а ада а а, и а ай а е
а а а ж г з ад , а де ада аза б а , а д езбейд , ебеб з – и ге . Б «же » ада ге де, в а ази а да жа айд . Еге а а азда а а а ге а е бай а е а а, а жа а а ба е а и ада зг з жа дайда е аз а а а а за а а б а, а в а ази а а айд ,« и а ай е ж бе ед ».
О ай а в а ази да дай а а а- ай и а а ба .
А а й а е е е за а га да в а ази е
бай а да е е е д за ж е е еже е ге ай, ег а е е ге де . Би и а б й а а а а г е е е е е и а да б а зе б бе е е е .
Ажа дег а а а а а ж е ада аза ег
жа дай а бай а жа а е жаза же де б й а ед
а зд ие е ед . О а ай д ай а е з е
а а д а да б г б а в а ази й де
д ег зд б ад . Бе г Ре ей а - и и г С.В.
Б ди дай з а а да а .
К е е - а а а ез де бе е д ж е
б е (а ив ж е а ив ) в а ази е е е е е е е а аже . Бе е д в а ази ж зеге а а а б а а а ад ; а
б е в а ази а а е а б :
- а а а б й а де е а а а
иже де а а е е ад ;
- а а з де е а д за а д аб да да ба
а , иже де ге е ад .
Б а е з езде а а а д а а е е ай а б а ( а а и ) а а а а а (б де а , ге а а жа а а ба а а ай а б айд ). Б зд
за а ада а а е за д ба б де
4339
е е , а а а а ге а а а а а ад ,
а д е е бе е д в а а б ада ада б а ад .
Эв а а е е ег г е е е де а а
а а а а ге ба а а е е е д а е е е а а е . О а ба а , в а а бе е д е б е де еге а
. За а в а а а а де а а а а де
а ад . Де е , а б а в а а ада е де
а а ад . Е де е е еге а а а б а
а а . Я , а а а Ре б а «Ха де а е
де а а а е » а К де 141-баб б а
«Эв а а еге а а а ад ».
Эв а а ег г е ба : бе е д в а а ( а е е д -д е е бе ) е а в в а а (Па е де е де е ; а е е е ). Эв а а б е де а д
ге а а д б г г а ге е е е д б .
Эв а а а а а б да а а а е е е
е д ге ад . М а , е де е а а е а а ада да д е а е а а , а а е е а а да да ге д бе е е . С е а а , е б е е е е де
ге а да д е де а б г е е д . Я , в а а
е а а де е е е д е а е де д . О
е де в а а а а а а б е е а г е е е ге б ад .
Ке - е ге ада ге е е е ге а ба .
Я , ада а а а а да де е е е ге б ад . А
ада е е е б – в а а . М а , а а а а д а
б а а да е де д а а е е д . С де е
ба е а , е ед . Б а е а да ед а
а а а а . С д а да, да а да
в а а е г е е де а .Ке е б , ада е е е , е е е е е а да а д , е е а да а е е е е е . С е а а , е е е е ада а а а д
б а, ада е де а а д б е е . Де е ,
ада г е е е, а е а е е «а е е ге»
а бе е е . д а , ба е
а да а , де е е е д , ба ге де а а
ге б ад . А а а а е а а да д ба
е ед .О ба ге е де д а а
е е д . Эв а а – д е е . Ке - е ге ада г е е е,
ге деге б , е деге е ге
е е а а е ге е е а е . е, б а а а а г е е де ба . К ада а а в а а - б а а а а да
- . «Эв а а е е е . Б а в а а е де а е е д а да а де а а а да а да а
4340
м мкін. Оған қоса, эвтаназияға д рігерлердің қатысуы м лдем д рыс емес»
деп ойлайтындар да бар. Олардың ойынша, эвтаназия пайдасына қарағанда зиянын к п тигізеді. Себебі, д рігер мамандығы пациентке лу м мкіндігін беру емес, д рігер мамандығы – пациенттерді емдеп, жазу. Егер эвтаназия д рыс бақыланбаса , оның леуметтік қақтығыстармен бітуі м мкін.
Эвтаназия барлық этикалық тыйымдарға қарсы келеді. Эвтаназиямен пациенттің мірін аяқтағаннан к рі пациенттердің ауруын толық зерттеп, оның жазылуына керекті барлық жағдайды жасау керек. Немесе кейбір топтардың ойынша «эвтаназия адамдарды алдау, иллюзия. Яғни, д рігерлер адамды емдеудің жолын іздемей, пациентке лудің жолын к рсетуде.»
Адамгершілік т рғыдан қарағанда да, адам мірі ең маңызды, сондықтан да эвтаназия д рыс емес. Ал діндерге келетін болсақ, Ислам, Христиан діндерінде эвтаназияға жол берілмейді. Себебі, жаратушы берген мірді соңына дейін с ріп, кез-келген қиындықта соңғы міт с нгенше к ресу керек. Марсия Энджелл, медицина ғылымдарының докторы, Гарвард медициналық мектебінің аға оқытушысының айтуы бойынша: Діндік т рғыдан қараған да эвтаназияға қарсы келеміз. Ешқандай дінде зін- зі лтіруі кешірілмейді. Б л жерде логикалық адасу байқалады. Себебі, Далай- Ламаның айтуы бойынша Будда дінінде адам мірінің м ні кетіп қалса, ол
мірін одан рі жалғастырмауына болады. Этикалық, моральдық жақтарда да эвтаназия д рыс емес. Сондықтан адамдардың ойы екі жаққа б лінеді.
2014 жылы Бельгияда балалар эвтаназиясы заңдандырылған кезде ,
«эвтаназия» тақырыбы Қазақстанда да к птеп к терілді. Қазақстан денсаулық сақтау министрлігінің басшысы Салидат Қайырбеков «Эвтаназия те қиын тақырып, эвтаназияға заңды т рде р қсат берместен б рын к п ойлану керек ж не к пшілікпен бірге қоғам алдында талқылау керек. Себебі, маған б л тақырыпта жазылған к птеген хаттар келеді. Бірақ мен д рігер болғандықтан эвтаназияға қарсымын» деп ойын білдірген екен.
Қазақстан эвтаназияны заңды т рде р қсат етпейтіні анық. Себебі, біздің елімізде «Эвтаназия» тақырыбы т ңірегінде рт рлі қарсы аргументтер қалыптасқан. Тіпті, біздің менталитетіміз де эвтаназияға қарсы. Ал келесі бір нақты аргумент ол – д рігер ролі. Гиппократ антын қабылдап, ақ халат кигендердің барлығы да кез келген жағдайда да, кез келген аурумен соңына дейін к ресуі керек. йтпесе, д рігерлерге деген теріс к зқарас қалыптасады.
Немесе, дін т рғысынан қарайық. Қазақстан халқының 90%-ы ислам ж не христиан дінін станады. Ал б л екі дін де эвтаназияны адам лімі ретінде, к н есебінде қарастырады. Қазақстан Республикасының Ата заңы бойынша
«халық – мемлекеттің басты байлығы». Демек, мемлекет азаматтарына эвтаназияны заңды т рде р қсат етпесі анық.
Алайда, Қазақстаннан жыл сайын Бельгияға, Германияға емделмейтін аурумен ауратын науқастар «тыныш лім (эвтаназия)» шін кетіп жатады.
Қазақстан медицинасы жылдан жылға дамып келе жатыр. Бірақ Қазақстандағы к птеген азамат емделмейтін аурумен аурады ж не здерінің летін уақытын к тумен ткізеді. Осындай жағдайларды к ргеннен кейін
4341
- -
1.
- 2.
- - - - -
3.
4.
5.
-IV
(10.0 141-
-
issabekovaa@bk.ru
, -
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
