МЗАЯ ГДГТМк niKKmft
ЭЛ-ФАРАБИ АТЫНДАГЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІНІҢ РЕСПУБЛИКАҒА ТАРАЙТЫН ГАЗЕТІ
в’^ и а А А
у
В *
•Кездесу
«S' л«
,л
І»5 П»:
-«^4-
'S
и
4'
к."
■Ч '■^ - к
о
¥
Жарқын болашақ білімнен басталады
---ЧІІ к ——ЦП » —11—41 I
to Түркия - қазақ елінің тәуелсіздігін ең алғаш болып W таныған мемлекет. Сонау бір үміт пен күдік бір-біріне
— бетпе-бет келіп, уыстай ғана ұлттың тағдыры
шешімтал әректтерді талап еткен тоқсан бірдің тарихи толқынында бұл қолдау біз үшін ауадай қажет болғаны анық. Міне, содан бері тегі бір, тамыры ортак,
.. екі ел арасында мемлекеттік түрлі деңгейдегі қарым-қатынас нығайып келеді. Әсіресе, бұл бағыттағы жұмыстар білім-ғылым саласында ерекше қарқын алғаны мәлім.
Соның бір айғағындай, қараша айының 8-і күні
'Г
Туркия Республикасыньщ Білім министр! Хусейн Челик еліміздің Білім және ғылым министрлігінің шақыруымен әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде болып, ректорат ғимаратының 15 қабаттағы үлкен мәжіліс залында профессор- оқытушылар құрамы және оқуда озат студенттермен кездесті.
эл-Фараби атындагы ҚазҰУ-дың ректоры Толеген Әбдісағиұлы ӨЗІНІҢ кіріспе сөзінде кездесудің мән-мағынасына тоқталып, Түркия мен Қазақстанның жоғары оқу орындарының қарым- қатынасы жьиідан-жылға жақсарып келе жатқандығын атап өтті.
Содан соц сөз кезегін Білім және ғылым министр! Жақсыбек Құлекеев алды. Ол біздің еліміздегі бірнеше қазақ-түрік лицейлерінің білім мен төрбие беру ісінде басқа мектептерге үлгі болып отырғанын тілге тиек етіп, алдағы уақыттарда да осындай көрсеткіш биігінен көрінеріне сенім білдірді.
Кездесу барысында мөртебелі қонақ Хусейн Челик ұстаздар мен шөкірттер тарапынан өзіне қойылған сұрақтарға жауап беріп, екі мемлекет арасында білім беру саласында студенттер алмасу мәселесіне тоқталды. Ол: “Түркияда жүздеген қазақ студенттер!
оқиды. Жыл сайын оларға жоғары көлемд! стипендия бер!п отырмыз. Бүл жьиіы бізге келетін қазакстандық студенттер үш!н 150 бюджеттік орын бек!тт!к. Б!л!м беру !с!нде осындай қарым- қатынастың орнауы соңғы уақытта ек! ел арасындағы ынтымақтастықтың нығаюына зор үлес қосуда”, - дед!.
Ыскак ЕГЕМБЕРДИЕВ
ВУРІНГІ
спнап“Егемен Қазақстан”
газеті - 85 жаста..
л** ’ й
№ 1 (1333) ЗО-цараша,
Международная конференция
3004
жылГазет 1948 ЖЫЛДБІҢ 20 сәуірінен шыға
бастады
Поездка в Испанию
НОВЫЕ АСПЕКТЫ СОТРУДНИЧЕСТВА
С 17 по 24 октября 2004 года в Испании по приглашению Технического университета Каталонии (Барселона) находилась делегация КазНУ им. аль
Фараби во главе с ректором Т.А. Кожамкуловым.
Делегация приняла участие в работе Международной конфе
ренции по высшему образова
нию “Социальная ответствен-
ность университетов , которая
J5была организована Глобальной университетской сетью иннова
ций (ГУСИ) и в работе которой приняли участие четырнадцать лауреатов Нобелевской премии по физике, медицине, экономи
ке и литературе.
Кроме этого, в работе кон
ференции, которая проходила под эгидой ЮНЕСКО, приняли участие представители универси
тетов более чем 50 стран мира.
Открыла конференцию министр образования Каталонии Вера Сакристан. С докладом о состо
янии высшего образования в мире после всемирной конфе
ренции по высшему образова
нию 1998 года выступил дирек
тор отдела высшего образования ЮНЕСКО Джордж Хаддад, ра
нее возглавлявший университет Сорбонна.
Доклад на тему “Социальная ответственность университетов в XXI веке” бьш сделан профес
сором Хосе Ферер Лопом, Пре
зидентом ГУСИ, ректором Тех
нического университета Катало
нии. Но наибольший интерес вызвали лекции нобелевского лауреата по медицине (1978 г.) профессора Вернера Арбера, нобелевского лауреата по эко
номике (2002 г.) профессора Вернона Смита и нобелевских лауреатов по литературе 1986 и 1998 гг. профессоров Вул Соин- ка и Хосе Сарамаго.
В ходе конференции состоя
лись беседы ректора КазНУ им.
аль-Фараби Т.А. Кожамкулова с бывшим Генеральным секрета
рем ЮНЕСКО Федерико Май
ором, директором отдела высше
го образования ЮНЕСКО Джорджем Хаддадом, в которых была предоставлена информация о ходе реформ системы высше-
■1
РУХАНИ ТӘРБИЕГЕ ЕРЕКШЕ іТТ
КӨҢІЛ I БӨЛЕЙІК S
Ш
і
го образования в Казахстане.
Достигнута договоренность о визите Д. Хаддада в Казахстан в первой половине 2005 года. С секретарем наблюдательного совета Великой Хартии А. Бар- бланом обсуждены вопросы ре
формы образования в Казахста
не в свете Болонского процес
са. С ректором Новосибирско
го университета Н.С. Диканским проведены переговоры о даль
нейшем сотрудничестве в обла
сти математики и физики.
В Мадриде делегация посети
ла один из старейших универси
тетов Испании — университет
•rfwjyi;
Алкала де Энарес, где подробно ознакомилась
ссистемой подго
товки студентов. После обсуж
дения вопросов развития связей между двумя университетами был подписан новый договор.
По итогам визита можно сде
лать вывод, что система подго
товки докторов философии (PhD) в Испании, как и во мно
гих странах Европы, только со
здается. Планируется, что пере
ход осуществится к 2008 году. За
j
V-H’* j
пример берется англосаксонс
кая модель: системы США, Ка
нады или Великобритании. В этой связи Казахстану для созда
ния отечественной системы под
готовки докторов философии следует обратиться к примеру англосаксонских стран, а также государств, построивших систе
му высшего образования по их модели, таких, как Республика Корея, Япония.
Амантай НУРМАГАНБЕТОВ, начальник отдел международных связи КазНУ
I
V’’я
ПРИОРИТЕТЫ ОТКРЫТОГО ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО
ПРОЦЕССА, или КРЕДИТ - ЭТО
ДОВЕРИЕ
&
ҚазҰУ-дың суперстуденті
..
к оет
IIV
sbj?.АҚПАРАТТАР АҒЫНЫ
Төртінші билік
21104 жы.ііы кы|*к>ііек ... . 28-і күні әл-Фараби иіыіідиіы Қдзлк ү.11 іық )ііивереитетінің Ғылыми Кеңесінін кезекті мәжілісі болып өтті. Оңда университет ректоры Т.Ә.Қожамқүловтын 2003-2004 жаңа оқу жылындағы университет қызметі мен үжымынын алға қойған мақсат-міндеттері жөнінде баяндамасы тындалды.
Келесі ретте Оқу-әдістемелік жүмыс жөніндегі проректор Ж.Д. Дәдебаевтын “Жазғы емтихан сессиясының корытындысы туралы' косымша акпары аталып өтті. Сонымен катар, 2004 жылғы кабылдау комиссиясы жүмысыныц корытындысы туралы жауапты хатшы Б.М.Мүхамедиевтін хабарламасы тындалды.
2004 жылдын қазан айынын 12-сі куні огкен Ректорат мәжілісінде Бірінші проректор З.А.Мансұровтық университетте шет тілдерін оқытудыц қазіргі жай-күйі мен болашағы жөнінде, оку-әдістемелік баскармасынын мониторинг және тестілеу бөлімінің бастығы Г.С.Мінәжеваның іпікі аудит корытындысы туралы, 2004 жылғы жаз маусымындағы ҚазҰУ емдеу- сауықтыру лагерінін жүмысы жайлы оның
Н.Ж.Болсанбековтардың хабарлама-ақпарлары тындалды.
директоры
***
2004 жылдың караша айының 11-і күні өткен Ректорат мәжілісінде Тамактандыру комбинатының директоры Н.А.Долговязованың студенттердін тамактануын үйымдастыру туралы хабарламасы аталып өтті. Сонымен катар, университеттің акпараттык инфракүрылымынын жай-күйі және болашағы жөнінде оку-есептеу орталығынын директоры У.Ә.Төкеевтін, акпараттык-аналитикалык бөлім жүмысынын кызметі хакында бөлім бастығы А.А.Швыдконын мәлімдемесі тындалды.
• Тамыр
Отандык тарихты окытудын өзекті мәселелері
21-22 казан күндері әл-Фараби атындағы Қазак үлттык университетінде “Отан тарихын окыту: проблемалары мен инновациялары” атты халыкаралык ғылыми-практикалык конференция болып өтті. Оны ұйымдастырудағы максат - қазіргі кезеңдегі отандық тарихтың жағдайын, оны окытудың деңгейін, методологиялык мәселелері мен жаңа ғылыми-зерттеулердің бағыт-бағдарын талкылау болып табылды.
Конференцияның өзектіліг! жақында ғана өткен б!л!м жөне ғылым қызметкерлерінің 111 съезіндег! Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың баяндамасымен, ондағы б!л!м саласындағы шешімін күткен мәселелермен, алға қойьиіған міндеттермен орайласа түсті. Мемлекет басшысы өз сөзінде отандық тарихты оқытудың деңгейін, ондағы тәуелсіз мемлекет!м!зд!ң жаңа тарихының алар орнын айшықтап, отандық тарихымыз өз ел!н!ң патриоты бола алатын жас ұрпақты төрбиелеуге бағытталуы ти!с екенд!г!н ерекше атап өткен болатын.
Келел! басқосу жұмыс бағдарламасында көрсетілген торт секция бой
ынша өгг!. Олар: “Археология және этнология”, “Қазақстан тарихы”, “Де- 'Отандық тарихты оқытудың әдісі мен мето- ректану және тарихнама”,
1
дологиясы атты сек- циялар. Осында өр са
лага қатысты мамандар баяндама жасады.
Аталмыш шарага Қазақстан, Венгрия, Қыргызстан, Озбек- стан, Түркменстан және тағы басқа елдердің тарихшы ғалымдары қатысып, қызу пікірталас өрбітті.
Эуелбекова ҚАРЛЫҒАШ
и Егемен Қазақстан” газеті - 85 жаста
27 казан күні әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде “Егемен Қазақстан”
газетінің 85 жылдығына орай “Егемен Қазакстан” және бүгінгі заман”
конференция болып өтті.
Бүл конференцияны салтанатты түрде университет!мізд!ң Т!л жөне тәрбие жұмысы жөніндег! проректо
ры Н.О.Омашев алғысөз сөйлеп ашты. Содан соң, “Егемен Казак- стан” газетінің президент! С.Абдрах- манов 85 жылдық тарихы бар басы- лымның бүгінг! танда қоғамда ала- тын орны мен бағыт-бағдарына кеңінен тоқталды. Сондай-ақ, ол газеттің жүр!п өткен жолын саралай келе тәуелс!зд!к алғаннан кейінг!
материалдардың мазмұндық өзгер!стер!н тілге тиек етт!.
Конференция барысында газет бетінде көтерілген мәселелер, газеттің т!л!, сондай-ақ қазірг! бас- пасөз бағыт-бағдары жөн!нде университеттің білг!л! профессор- ғалымдары Н.О.Омашев “Егемен Қазақстан” газет! - төуелсіздік кезеңінде”, Б.Қ.Момынова “Лидер- лер т!л! және “Егемен Қазақстан”, А.И.Лүқпанов “Қаз!рг! басьшымдар- дагы қау!пс!зд!к мәселелер!” атты баяндамалар оқьщы. Олар “Егемен
^Заң
Қазақстан
атты
»5 газе- т!н!ң мемлекет сая
сатын жург!зу мен оның орындалуына қоғамдық пікір қальптгастырьш жат- қаны жайында баса айтты. Мэселен,
9 Корме
в
и
Намазалы Омашев өз баяндамасын- да:“Әрине, кез келген газеттің ұстан- ған бағыт-багдары болады. Өзіндік ерекшеліктеріне карай өз аудитория- сын табады. Б!р аныгы, “Егемен Қазакстан” газет! тәуелсіздік алған жылдардан бастап-ак мемлекет үстанған саясатты колдау аясында өз әрекеттерін топтастырып, арзан акпаратка, тапсырыстағы дүниелер- ге, мазмұны мәнсіз макалаларға ешкашанда жол берген емес. Әйтпе- се, бүгінг! танда желөкпе басылым- дар каптап кетт!. Алған акпаратты бүге-ш!гес!не дейін аныктап, окыр- манға накты түсіндіру газеттің міндет! болып табылуы керек. Ал,
“Егемен Казакстан” газет! осы рет-
те баршаға үлгі бола алатыны анық.
Мұны оның әр санындағы салиқа- лы сарапқа, дәлел мен дәйекке құрылған материалдарынан көреміз”, - деп газеттің негізгі ерекшеліктерін атап өтт!.
Аталмыш жиынға университет басшылыгы, окытушы-профессор- лармен катар редакция ұжымы және белгілі коғам кайраткерлер! Н.Ораз- бек, Т.Медетбек, М.Қойгелдиев, Т.Омарбеков сынды зияльшар каты- сып, сөз сөйлед!. Олар “Егемен Қазакстан” газет!н!ң үстанған пози- циясы ом!ршенд!гімен кұнды деген ойларды меңзед!.
Т.ТҰРЛЫБАЕВА
• Суйінші
Азаматтық құқықты жетілдіру шаралары
Азаматтық құқықты тиісті деңгейде қорғай білу
" қашанда өзекті мәселе. Қараша айының 20-22-сі күндері әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де
* Қазақстандағы Ресей жылына байланысты
I
атындағы жылына
“Ғаламдану кезеңіндегі тұлғалардың құқықтары мен мүдделерін қамтамасыз етудің экономикалық және құқықтық мәселелері заңдарының үйлесімділігі:
Ж ТМД мемлекеттерінің теориясы және тәжірибесі” атты
^халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция I болып өтті. Оны білім ордамыздың Ғылыми жұмыстар жөніндегі проректоры А.И.Купчишин алғысөз сөйлеп
■
ашып, конференция тақырыбының бүгінгі таңдағы
!»! маңыздылығына тоқталды.
Аталмыш шараның жүзеге асуына университетіміздің заң мен экономика және бизнес факультеттер! ұйыткы болды.
Оның жұмысына Президент әк!мшіл!г!, ҚР Парламент!, ҚР Конституциялык Соты, Еңбек және халыкты өлеуметтік корғау министрліг!, халыкаралык ұйымдар мен ТМД елдер!н!ң сарапшьиіары катысып, кордалы да түйінд! мөселерлерд! ортаға салды.
Баскосу барысында ецбек жэне элеуметт!к-экономи- калык зандардын методологиялык ерекшел!ктер! жэне атал- ган зандарды теориялык-күкыктык түрғьщан камтамсыз ету, азаматтардың конституциялык кұкык сактау кепіл!, каз!рг!
децгей! мен даму перспективалары кеңінен әңгіме аркауы етілд!.
Өз тілшімізден
К^зақстан мен Қытай
ынтымақтастықты нығаитты
Қазан айының 29-31-і аралығында әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың Студенттер сарайында елімізде тұңғыш рет “ К,ытайдағы білім беру - 2004” атты керме
оқу орындары, қытай медицинасының Шэнь институты, Сиань мұнай университет!.
Гуандун-Ханьшан институттары бар.
педагогикалық
э болып өтті.
Көрмен! ҚХР Біл!м министрліг!
жанындағы студенттер п!к!р алмасу орталығы ұйымдастырып отыр. Бүл көрме Қытай мен Қазакстанның мәдениет! мен біл!м!н жалғастыратын алтын көп!р! Іспеттес.
Көрмен! ҚазҰУ-дың ректоры Толеген Әбдісағиүлы сөз сойлеп ашты. Ол ек! ел арасындағы бер!к татулыкка, ынтамак- тастыкка баса назар аударып, көрменің мән!
мен магынасын кеңінен аша түст!.
Бүл корме Орталык Азия елдерінде тұңғыш рет өтк!з!ліп отыр. Көрменің максаты - Қытайдың алдыңгы катарлы жоғары оку орындарымен таныстыру, Қытайдың білім ордаларымен тығыз карым- катынас орнату. Сондай-ак, осы елден
жоғары білім алғысы келетін жастарға нақты әрі шынайы ақпарат беру болып табылады.
Кормеде барлық сала (ғылыми-техникалық
Қытай 60 жылдардың өз!нде шетелдің жастарын оқуға қабылдай бастады. 1978 жылы бүл үрдіс одан өр! дамып, ҚХР
‘реформалар мен ашықтық” саясатын ұстана және гуманитарлық ғылымдардың,
медицина, агротехника, философия, экономика, лингвистика, өнер жөне спорт) бойынша мамандар даярлайтын Қытайдың алдыңғы катарлы жоғары оқу орындары туралы ақпараттар ұсынылды. Аталған көрмеге ҚХР-дың алдыңғы қатарлы 16 университет! катысты. Олардың қатарында Синьцзян университет!, Синьцзян қаржы институты, Синьцзян медицина универ- ситеті, Синьцзян ауылшаруашылық уни- верситеті, “Щихэзды” университет!, Сиань көл!к университет!, солтүстік-батыс жоғары
бастады. Ресми мәліметтер бойынша, 2000 жылы 175 елден окуга келген жастардыц саны 85826-га оскен екен.
1999 жылдан бер! ҚХР Б!л!м министрли!
жанындагы студенттер п!к!р алмасу орталыгы осы такылеттес кормен! Оңтүстік Корея, Жапония, Германия, Франция, Англия, Италия сек!лд! әлемнің алпауыт елдерінде де табысты өткізіп келед!. Жалпы осындай кормелерге шетел студенттерін кабьшдауга кұкы бар 200 алдыңғы катарлы жогары оку орны катысты.
Ысқақ ЕГЕМБЕРДИЕВ
ЖАТАҚХАНАСЫ ЖАҢАРДЫ
I Биылғы оку жылы журналистика іфакультетінің студенттеріне
ікуанышты хабарын ала келді.
ІЖаңалыктар жаршысы
і журналистика факультетінің 300 істуденті тұратын N5 жатакханаға Іжазғы уакытта казіргі заман Яталабына сәйкес күрделі жөндеу
«Іжұмыстары жүргізілген болатын.
Осыған орай, оқу жылының басында жатақхананың салтанатты ашылу рәсімі ресми түрде аталып өтгі. Ашылу рәс!м!не Алматы қаласы ӨКІМІНІҢ б!р!нш! орынбасары Қайрат Бөкенов, Бостандық ауданының өкімі Амангелд!
Каримоллин, университет ректоры Толеген Әбдісағиұлы және тагы баска конактар катысты.
Бүл игі шара салтанатты түрде ашылды, Аспанымыз ашык, шаңырағымыз бер!к болсын деген !згі ниетпен жатакхана меңгерушіс! дөстүрлі түрде шашу шашты. Содан кейін жиналған конактарга күмбірлеген үк!л! домбырасымен журналистика факультетінің 2-курс студент!
Рүстем Акьшбеков арнау айтты. Алматы каласы өкім!н!ң біріиші орынбасары Қайрат Бөкенов жатакхана студенттерін арнайы кұттыктап, өкімшілік атынан компьютер орталыгын сыйға тартты.
Ашылу салтанатынан кейін кадірл! конактар жаңарған жатакхана Ішіне кіріп, студент жастар ұйымдастырган мерекелік кешт! тамашалады.
Онда университетіміздің талантты жастары өн шыркап, би биледі. Киелі карашаңырағымыз ҚазҰУ-дың 70 жылдығына арнап жас акындарымыз өз өлендерін окып, кештің ажарын аша түст!. Содан соң, конактар бөлмелерд! аралап, кұрылыс жұмысына, жабдыкталган жиһаздарына, студенттер шыгармашылығы орталығына жөне кітапханасына жогары баға берд!. Әр бөлмедегі жаңа сөрелер, орындык-үстелдер, кереуеттер, студент жастардың сабак окуына, демалуына ыңғайлы ет!п жасалған . Қалай десек те, жатакханада ізденуші студенттердің өз білімідерін шындауға толык мүмкіндік бар.
Н^рмухаммед МАМЫРБЕКОВ
у нив э’ р си т 'Э т І
МІНБЕР
Бүгін, ЯҒНИ қараша айының 30-ы күні елордамыз Астана каласында Білім жэне ғылым министрлігінің ұйымдастыруымен Қазақстандағы жоғарғы оқу орындарының тәрбие жұмысы жөніндегі проректорларының басын құраған семинар-кеңес өтуде.
Аталмыш шара “Қазақстан-2030” стратегиясында көрсетілген осы салаға қатысты міндеттер мен елімізде білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыруға бағытталып отыр. Онда студент жастарға тәрбие беру жүмыстарын күшейту, жетілдіре түсу, болашақ кәсіби мамандардың азаматтық тұлғасын қалыптастыру сияқты мәселелер күн тәртібіне қойылмақшы. Біз төменде осы алқалы жиынға қатысушы университетіміздің Тіл және тәрбие жұмысы жөніндегі проректоры, ф.ғ.д,, профессор Намазалы Омашевтың баяндамасының негізгі тұстарын оқырман g назарына ұсынып отырмыз.
I
• Общественная жизнь
^НЩИНЫ Казну
о&ьединились в свой Совет
XX ғасырдың басында қазақ хал- қының қамы үшін талай қүрбан- дықтарға барған арыстарымыз:
А.Байтүрсынов, Ә.Бөкейханов, М.Дулатов, Ж.Аймауытов, М.Шо- қайларды тоғыстырған - рух бірлігі, ел мүддесі болатын. Олар бойындағы бар асылын шыбын жаны шырқы- рап жүріп елі үшін жүмсады. Рухы биік азамат қана осындай етсе ке
рек. Керісінше, білгір маман бола түра бойында елжандылық жоқ.
үлтын сүйетін қасиет дарымаған, жеке басының қамын көбірек күйттейтін адамдардың ондай қадамдарға баруы неғайбыл.
Дөл бүгінгі күні елімізге іс тетігін білетін азамат кана емес, эр нәрсені елдік мүдде түрғысынан ойлайтын, адамгершілігі зор, өтке^дарихымыз- ға қүрметпен қарайтын түлғалар ке
рек. Бүгінгі казак қоғамының ты- ныс-тіршілігі туралы он жьиға жуық сыртта жүріп, елге оралған қалам- гер Смағүл Елубай былай дейді:
“Сырт көз сыншы. Ең көзге үратын өзгеріс — Алматьща орта таптың пай- да болуы. Халыққа қызмет көрсету салалары дамыған. Бұл хағынан біз әлемдік, еуропалық үлгіге жақын- быз. Біздің ақсап жатқан жағымыз
— руханият. Біз тоғыз жыл түрып келген Чехияда “чехтар мен чехтар чехша сөйлессін!”- деп біреу үран тастаса, күлкі болар еді. Өз тілін үмытқан үлтты Еуропадан көре ал- майсыз. Олар да баюдан, оның игілігін көруден кем қалып жатқан жоқ. Шын өркениетті елдердің си- паты осындай. Қазақстан руханият пен экономикасын тең үстаған мем-
РУХАНИ ТӘРБИЕГЕ
ЕРЕКШЕ КӨҢІЛ БӨЛЕИІК
Тәуелсіз еліміз іргесінің берік болуы - білімді мамандардың ғана емес, алдымен отаншыл, ұлтжанды, рухани дүниесі кемел азаматтардың қолында. Осы тұрғыда ұлы ұстаз әл-Фараби: “Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие керек. Тәрбиесіз берілген білім адамзаттың қас жауы”,- деген болатын. Ел боламыз десек, осыны естен шығармау лазым.
Бүкіл саналы ғұмырын дәл осы уни- верситетге студент болудан бастап, профессор, академик дәрежесіне көтерілген, осы жерден зейнеткерлікке шыққан ғалымдары- мыз қаншама?! Олардың сіңірген еңбектері бір-бір мектеп деуге тұрар-
ЛЫҚ. Осындай тарих беттері не
лекет болса деп ойлаймыз”.
(Түрйстан. -2004. — 4 қараша).
Ақсап жатқан осындай рухани олқылықтың орнын толтыру мақса- тында әл-Фараби атындағы Қазақ үлттық университет!н!ң ұстанып отырған басты бағыты — рухани төрбиен! дамыту. Университетте өтк!зілет!н мәдени-көпш!л!к шара- лардың барлығы ең б!р!нш!ден, үлттық төрбие мен студенттердщ жан дүниес!не азық болар қүнды- лығы жағынан қарастырылады.
Мерекелж, ресми шаралардың бүкіл өн-бойынан ақыл-ойымыздың, салт-дәстүрлерім!зд!и жарқын беттер!
мен озық үлг!лер!н!ң көр!н!с табуы- на бар күш-ж!гер!мізд! саламыз. Б!з үш!н басты мөселе - өтк!з!лет!н ша- раның сыртқы түр! ғана емес, !шк!
мазмұны, тәрбиелік мән! эсер етуі.
Осы тұрғыда дөстүрл! түрде кең!нен аталып өтет!н Наурыз мейрамы мен
“Мен!ң Қазақстаным!” фестивал!не жыл өткен сайын студенттерд! барын- ша Тарту мәселесі қолға алынып келеді. Әр! б!реуд!ң күштеу!мен емес, өз ер!ктер!мен қатыстыруды ойлас- тырамыз.
Б!р қызығы, қазақ жастары өзге тілде сөйлесе, ешк!м таң қалмайды.
Ал өзге тілд! жастардың қазақ тіл!н үйренуге, сол т!лде сөйлеу- г*’
ге деген талпыныстары — б!р I түрл! жаңалық сияқты көр!нед!, I.
тіпт! !ш!м!з жъиып қалатынын, р / нес!н жасырамыз. Дегенмен fc б!рт!ндеп бүған да бой үйрен!п №
хия Республикасының Президент!
Вацлав ІСлаустың биылғы жылғы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың профессор-оқытушылар қүрамы мен студенттермен кездесу!нде шы- ғыстану факультет!н!ң 4-курс студент! Завьялова Марина таза қазақ т!л!нде студенттердщ атынан сөйлеген кезде жиналган жүртпен б!рге Елбасымыз да куана қол сек
ты. Бүл да ана т!л!м!зд! насихаттау- ДЫҢ үтымды жолы, оңтайлы эд!с! деп ойлаймыз.
Осы түрғыда тагы б!р айта кететш жаңалық — Елбасымыздың осы са- парында Студенттер сарайына жи
налган 1600-ден аса профессор- оқытушылар мен студенттер арнайы үнтаспаның комег!нс!з қолдарын жүрек түсына қойып түрып Әнүра- нымызды табиғи дауыста орындауы өте әсерл! болды.
Рухсыз ел болмайды. Рухтан ажыраған халық тобырға айналаты
ны бесенеден белгіл!. Шүк!ршіл!к, б!зд!ң үлттын рухы әр кезде би!к болған. Соны жастарымыздың бойына с!н!ру қаз!рг! кезде ең үлкен м!ндетке айналуы ти!с. Сондықтан да университет!м!зде Жастардын рухани орталығын ашып, !ске к!р!с!п те кетт!к. Оның нег!зг! мақсаты — студент жастардың рухани, мәдени қажетт!л!ктер!н қанағаттандыру, қайырымдылық, бауырластық қарым-қатынастарды қалыптастыру, өзге үлт өк!лдер!н!ң салт-дәстүр!не, д!н!не түс!н!кпен қарайтын адами тәрбие беру.
Жастардын рухани орталығын- да елге белгіп! тұлғалармен кездесу- лер, студенттерд! толғандырған мә- селелер туралы п!к!рталастар, түрл!
тақырыптағы дөңгелек үстелдер өтк!з!лед!. Б!р айта кетерл!к жайт - Жастардың рухани орталығы қаз!рг!
кезде универсигеттік деңгейдег! ғана
тәрбиені бірнеше бағытта жүргіземіз:
халықтық өнер түрлеріне арналған жарыстар, әртүрлі деңгейдегі бай- қаулар, сайыстар мен кештер, фес- тивальдар, т.б. Ө.А.Жолдасбеков атындағы Студенттер сарайында алу- ан өнер түрлерімен айналысу үшін 11 көркемөнерпаздар үйірмесі бар Студенттер клубы жұмыс істейді.
Ұлттық салт-дәстүрімізді наси- хаттау, жастарды шынайы сезімдерге тәрбиелеу мақсатында университет жыл сайын жастарға арнап “Қозы мен Баян күнін” атап өтуді дәстүр- ге айналдырып келеді. Жыл сайын бүл мереке ерекше қызғьшықты өтіп, студенттердің арасында үлкен қол- дауға ие болып отыр. Осылайша студенттердің мәдени шараларға өз еріктерімен қатысуына қызығушы- лық туғызатын лайықты формалар- ды табуға тырысамыз. Оған мысал өзге үлт өкілдері студентгерінің өнер жарыстыру сайысында аталған са- райда бос орын болмайды. Оған орыс тілді қазақ жастарының көп келетіндігі қуантады. Яғни, “Қала-
университеттегі музейден өз орын- дарын тапқан. Онда университет қалыптасуының алғашқы жылдары туралы, факультеттердің ашылуы мен ғылыми жетістіктері жөнінде, соғыс жылдарындағы, одан кейінгі және бүгінгі өмірі мен қызметінің белгілі кезендерін бейнелейтін баға- лы материалдар бар. Осы музейді бір аралап шыққан студенттің көкірегінде өзінің білім алып жүрген ордасы туралы мақтаныш сезімінің қалыптасатыны аиқын.
Универе итеттегі ақпарат кеңістігінің орнын толтырып, оның жағымды бейнесін қалыптастырып отырған баспасөз қызметі мен
“Қазақ университет!” газетінің ролі зор. Күнбе-күн өтіп жатқан ғылы- ми-төжірибелік конференциялар мен дөңгелек үстелдер, мәдени- көпшілік, спорттық, мерейтойлық, қоғамдық іс-шаралардың республи- калық, қалалық бүқаралық ақпарат құралдарынан көрінбей қалған кездері кемде-кем. Университет өмірін жан-жақты қамтып, жастар- дың көңіл қойып оқитын басылы- уын тапса, қар жанады демекші, мына айналған “Қазақ университет!' қандай істің болмасын көзін тапса,
ұйымдастырудың өтімді, қызықты әдістерін пайдаланса, ТИІСТІ нәтижесін беретіндігі байқалады.
Бүгінгі студент — ертеңгі биіікті маман ғана емес, ел қамын ойлар азамат. Сондықтан да ол универси
тет қабырғасында жүрген кезінде қоғамдық ұйымдар, бірлестіктер, шығармашылық үйымдар мекте- бінен өтіп, сенімді өмірлік бағдар- лар, маманға қажетті - үйымдасты- рушылық, өз бетімен жұмыстар жүргізу қасиеттерін бойына молы- нан сіңіреді. Осы орайда универси
тетте студенттердің өзін-өзі басқару үйымдары: Студенттер сенаты, мәс- лихаты, “Сұңқар” көсіподағы, студенттердің дебат орталығы, сту-
газет! өз!н!ң тартымдылығымен, шығармашылык куатымен ерек- шеленед!.
Сонымен қатар бүгінде ел!мізге кең!нен танымал болған түлектер- мен жұмыс жасайтын “Шамшырақ”
қауымдастығы бар. Б!р ғана мысал, үст!м!здег! жьшы осы қауымдастық- ТЫҢ үйымдастыруымен “Қазакстан'л,
келед!. Бүрын езге үлт өкілдері арасында мемлекетт!к тілде өнер *“
көрсету жарысы қызықты өтетін еді. Ол енді “Мемлекетгік тіл -
if
• «
мен!ң т!л!м” атты гылыми ...
студентт!к конференциямен МЙЬ жалгасатын болды. Онда езге
I ухтан
ажыраганхалықтобырга '
айналатыны бесенеден белгілі.Шукіршілік, біздің
улттыцрухы эр кезде
биікболган. Соны жастары-
мыздыц бойынасіңіру қазіргі кезде ең
улкен міндеткеайналуы тиіс.
...
денттер кеңесі жұмыс істейді.
Университетімізде студенттердің мүдделері мен мүмкіншіліктеріне және бейімділіктеріне карай бастарын біріктіретін эр түрлі клубтар бар. “Жастар үні , ((Темірқазық”, Отандастар”, Ақ қауырсын”, “Қағанат”,
а
аДарын “Инсайт”, ұлттың студенттері көбінесе халық-
аралық саясат, экономика, мөдени- ет, қазақтың тарихына, салт- дәстүрлеріне, тіліне қатысты баян- дамалар жасайды. Бір байқағанымыз
— олардың қазақ тілін білуге деген талпыныстары артып келеді, жасаған баяндамалары жылдан-жылға мазмұндырақ, тілдік жағынан өсу байқалады.
Қазақстан Республикасының Президент! Н.Ә.Назарбаев пен Че-
емес, жалпы қала студенттер!н!ң ба- сын қосатын орталыққа айналып келе жатқандығы қуантады.
Студенттерд!ң жан дүниес!н байытып, өнерге деген құштарлық- тарын арттырып, дарындарын шың- дайтын, өздер!н өзгелерге танытуға мүмк!нд!к берет!н эстетикалық төрбиен!ң маңызы зор. Олар уни
верситет қабырғасынан жоғары б!лім алумен қатар, өнер сүйет!н азамат болып шығады. Сол себепт! ондай
‘Агора”, “Кіші Фараби академиясы” сияқты жастар клубта- рындағы жүмыстар, іс-әрекеттер сту
денттер санасының өсуіне, өзін-өзі жетілдіруге және басқаларды түсінуге, пікір алысу барысында пси- хологиялық дағдыларды қалыптас- тыруға бағытталған.
Жетпіс жылдан бері елімізді са- палы білімді мамандармен қамтама- сыз етіп келе жатқан әл-Фараби атындағы ҚазҰУ тарихи музейінің өткен күндерден шертер сыры көп.
телеарнасынан “Түлектер” деп ата- латын 70 хабар берілді. Сан түрлі салада істейтін түлектеріміздің университеттің ғана емес, қазір бүкіл ел мақтанышына айналғаны қуан- тады. Оларға арналып саябақ та ашылды.
Жастар арасында салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытгьшған
“Қазақстан жастарының денсаулы- ғын сақтаудың өзекті проблемала- ры” атты студенттер конференция- сы жыл сайын дәстүрлі түрде өткізіліп түрады. Онда студенттер баяндама жасап, өздерін толғанды- рып жүрген ойларын ортаға салады.
Оған арнайы мамандар шақырылып, қалалық, аудандық, әкімшіліктерден жауапты адамдар қатысады. Сол си- яқты нашақорлық, түрлі психика- лық жөне жүқпалы аурулардың етек алуына қарсы студенттік қоғамдық үйымдар бірлесіп өрекет етсе ғана нәтижелі болатынына көз жеткіздік.
Тәуелсіздігіміздің арқасында жа- старға өнегелі тәрбие беруде қол жеткен, қайта жаңғырған үрдістерімізге толы іс-шаралар мен жаңа бастамалар университетте кеңінен атқарылып, аз уақыт ішінде жақсы көрініс тапты. Еліміздің баян- ды болашағын өз бақытынан беле қарамайтын ұлтжанды азаматтар дайындап, оларға рухани қүндылық- тарға бай тәрбие беруді басты пары- зымыз деп санаймыз.
На днях в
университете состоялось организационное заседание Совета женщин Казну им. аль- . Фараби. Из более чем
3,5 тысяч сотрудников
’ нашего вуза - более 2 тысяч женщины, 8 тысяч студенток. Нет ни одного 1 факультета и
г подразделения, где бы ни работали
представительницы прекрасного пола.
Естественно, женщин объединяет только профессиональное взаимодействие, но и гендерные интересы. Как разэтим и собирается заниматься вновь созданная общественнаяструктура.
Нужно заметить, что еще в 90-х годах была создана подобная организация по инициативе профессора, доктора филологических наук М.М. Багизбаевой. Но после ее ухода из жизни деятельность совета была приостановлена. А как показы вает реальность, вподобном объеди
нении есть явная необходимость.
Поэтомуинициативнаягруппа решила активизировать деятельность коллег.
На оргзаседании председателем совета была избрана проректор по учебно-методической работе, профессор, доктор педагогических наукГ.К, Ахметова, заместителями — доцент, кандидат филологических наук М.Т. Мукашева и профессор, доктор социологических наук М.С.
Садырова. Представляя программу деятельности, Гульназ Кенжетаевна отметила, что роль женщины всегда была велика. Но сегодня на первый план выступает триада: женщина и общество, женщина и политика, женщина и будущее страны. Этим темам уделяет пристальное внимание президент Н.А. Назарбаев. В настоящее времяпринят ряд программ и документов, касающихся этой сферы. Активно действует Национальный комитет по делам семьи и женщин. Вместе с тем новые реалии ставят задачи, которые необходимо безотлагательно решать.
В частности, еще несозданы полные условия для активного включения женщин во все значимые сферы жизни.Серьезной проблемой остается защита прав женщин, семьи и детей.
Новая общественная ситуация требует возрождения ценности семьи ибрака.
По-прежнему главной ячейкой нашего государстваостается семья,и именно в ней должны создаваться благополучие и комфорт. Без этого невозможно достижение главной задачи — процветающего казахстанс
кого общества. Особенное значение в этойсвязиимеет создание всеобщей системы гендерного образования, которая должна способствовать повышению информированности женщин в области своих прав.
возможностей в развитии и использованииличного потенциала в различных направленияхи активному включению женщин во все сферы жизни.
Мы считаем возобновление деятельности совета женщин КазНУ им. аль-Фараби огромным событием.
Женщин в вузе большинство, и им посиламдостичьмногого.Программа нового объединения основана на приоритетах гендерного образования.
Со временем планируется создать департамент, который на фундаментальной основе станет изучать и давать рекомендации по этим проблемам. Кроме того, актив совета попытается облегчить многие проблемы коллег: решение вопросов отдыха, оздоровления, социальной защиты. Наш интеллектуальный потенциал нуждается в постоянном развитии, создании соответствующих условий и поддержке. А результаты труда женщин всегда впечатляют. В КазНУ трудятся 970 женщин кандидатов и докторов наук, имена которыхизвестны как в нашей стране, так и зарубежом. Думается, все они активно примут участие в работе новой общественной структуры,
Соб, корр.
университет 1|
Современный мир настоятельно требует от высших учебных заведений
В обеспечить такое образование студентам, которое воспитывает в них хорошо информированных и глубоко мотивированных граждан, способных к критическому мышлению, поиску и решению проблем, способных брать на себя социальную ответственность и выполнить множество различных ролей в обществе. При этом гибкость образовательной системы должна сочетаться со стремлением к реализации высоких стандартов подготовки современного специалиста.
I
ПРИОРИТЕТЫ ОТКРЫТОГО
ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА,
или КРЕДИТ - ЭТО ДОВЕРИЕ
Н.А. АСАНОВ, начальник Учебно-методического
управления КазНУ
Стратегия образовательной по
литики Республики Казахстан оп
ределяется задачами реформирова
ния образования. Она обусловлена адаптацией образовательной систе
мы к социальным и экономическим трансформациям, ролью науки и культуры в развитии образования.
Современная концепция развития высшего профессионального обра
зования республики предусматрива
ет формирование гибкой, адекват
ной времени технологии организа
ции образовательного процесса. Гла
ва государства Н.А. Назарбаев от
метил, что главным критерием ка
чества подготовки специалистов должна стать конкурентоспособ
ность выпускников на рынке труда и их востребованность.
Основой образовательной поли
тики КазНУ являются три основ
ные тенденции, под влиянием ко
торых развивается в последнее де
сятилетие высшее образование: фун- даментализация, индивидуализа
ция, гуманитаризация.
Коллективом университета за последнее время в целях осмысле
ния мирового опыта, совершенство
вания системы обучения и внедре
ния кредитной системы изучены и переработаны материалы: Великая Хартия университетов. Лиссабонс
кая конвенция о признании квали
фикаций, относящихся к высшему образованию в европейском регио
не, совместная Декларация о нор
мализации архитектуры европейс
кой системы высшего образования (Великобритания, Германия, Фран
ция и Италия), Европейская систе
ма пересдачи кредитов (ECST), Ру
ководство для пользователя и дру
гие.
Внедрение кредитной техноло
гии в учебный процесс КазНУ и ее методическое обеспечение впервые предложено профессорами Т.А. Ко- жамкуловым и Ш.Ш. Сарсембино- вым в середине 90-х годов прошлого столетия. Ими же был предложен
термин “қосар” для обозначения зачетной единицы (кредит). Но только в 2002 году кредитная тех
нология бьыа внедрена в магистра
туру КазНУ. Профессорско-препо
давательским составом и сотрудни
ками Учебно-методического управ
ления были разработаны научные основы концепции развития науч
но-педагогического образования, методологических и научно-органи
зационных основ модернизации образовательного процесса в маги
стратуре, научно-методических ос
нов и требований к модели специа
листа с высшим научно-педагоги
ческим образованием. Также бьши определены основные задачи кре
дитной технологии в КазНУ:
мобильное и гибкое планирова
ние учебного процесса, установле
ние оптимального соотношения аудиторной и самостоятельной ра
бот, выработка у студентов способ
ности к самообразованию и само
развитию потребности и навыков самостоятельного творческого овла
дения знаниями в своей практичес
кой деятельности, использование партнерских отношений с зарубеж
ными вузами, договоренности о взаимном признании кредитов и дипломов, о совместном обучении студентов и магистрантов и др.
Профессорско-преподавательс
ким составом университета разрабо
таны нормативно-правовые и учеб
но-методические документы, регла
ментирующие образовательный процесс в магистратуре и бакалав
риате на основе кредитной системы обучения: положение об организа
ции образовательного процесса;
положение об учете, контроле оцен
ки знаний обучающихся в магист
ратуре; положение о курсовой ра
боте и магистерской диссертации;
ведомости рубежного контроля ус
певаемости и экзаменационные ве
домости; академическая справка;
разработан информационный пакет (памятка студента); создана база электронных учебников, которая постоянно пополняется; определен комплекс дисциплин по выбору для формирования индиввдуального учебного плана; переработаны и дополнены программы компьютер
ной базы “Деканат” с учетом кре
дитной системы обучения. Все фа
культеты совместно с методическим отделом за летний период разрабо
тали новые рабочие планы специ
альностей. Причем по ним можно вести занятия как по кредитной си
стеме обучения, так и по линейной (традиционной).
Рабочие учебные планы подраз
делены на три цикла: общеобразо
вательных дисциплин (ООД), базо
вых дисциплин (БД) и профилиру
ющих дисциплин (ПД). Каждый цикл состоит из дисциплин обяза
тельного компонента и компонента
КРЕДИТНАЯ СИСТЕМА ОБУЧЕНИЯ
по выбору.
В цикле ООД следующие дис
циплины составляют обязательный компонент д ля всех специальностей:
история Казахстана, философия, казахский (русский) язык, гшостран- ный язык, информатика и эколо
гия. В качестве дисциплин по вы
бору рекомендованы: социология, политология, культурология, ОБЖ, психология и др. При этом реко
мендовали объединение учебных программ данных дисциплин в рам
ках одной дисциплины. Объем од
ной учебной дисциплины, входя
щей в обязательный компонент, составляет 3 кредита. Каждая дис
циплина изучается в течение одно
го семестра и носит одно неповто
ряющееся название.
Объем дисциплин цикла БД со
ставляет около 50% от общего объема образовательной программы, или 60 кредитов. Из них 50% на дисцип
лины обязательного компонента и 50% на дисциплины компонента по выбору.
Объем дисциплин цикла ПД составляет 25% от общего объема образовательной программы, или 33 кредита. Из них 55% отводится на дисциплины обязательного компо
нента и 45% на дисциплины ком
понента по выбору.
Объем трудоемкости учеб
ной работы
й технологии
провес
кое Кожо-««» “ ?Л тюфееео| «ДЛ„„^ в середяне 90
110 учебной (2 кредита) и профессио
нальной (10 кредитов) практикам составляет 12 кредитов.
Объем учебной работы по напи
санию и защите выпускной работы составляет 4 кредита.
Учебно-методическое управле
ние в настоящее время разработало такие документы: Сшшабус (про
грамма обучения студента по каж
дой дисциплине). Положение о ра
бочих учебных программах. Поло
жение о технологии организации и проведения промежуточной аттеста
ции в форме тестирования. Ведется работа над Положениями о заочной и сокращенной формах обучения, порядке восстановления и перевода студентов и другими.
Силлабус - это программа обу
чения по дисциплине, предназна
ченная для студента. Методические рекомендации по его разработке имеются на всех кафедрах и в дека
натах.
В Рабочей учебной программе дисциплины в разделе “Календар- но-тематический план занятий' появились дополнительные разде
лы СРСП (поточная) и СРСП (групповая), в которых изучаются материалы курса в аудиториях под руководством преподавателя. Рас
писан график приема заданий С PC и СРСП.
Разработана политика выставле
ния оценок по рубежным контро- лям I и II, а также промежуточной аттестации, сроки проведения ру
бежных контролей и шкала оценок знаний по многобалльной буквен
ной системе.
Чтобы стимулировать студента работать активно в течение семест
ра, экзаменационная оценка по дис
циплине определяется как сумма максимальных показателей успева
емости по рубежным контролям (60%) и промежуточной аттестации (экзамену) (40%) и составляет 100%
(60+40).
Если студент набрал в течение семестра по итогам РК и текущему контролю менее половины макси
мальной оценки по дисциплине, то он к экзамену не допускается.
Вводится понятие проходного балла (Grade Paint Averag - GPA) — средневзвешенная оценка уровня учебных достижений студента по выбранной программе (отношение суммы произведений кредитов на цифровой эквивалент баллов ито
говой оценки по дисциплине к об- шему количеству за текущий пери
од обучения). Каждое высшее учеб
ное заведение устанавливает проход
ной балл GPA при переводе с курса на курс. Более того, вуз устанавли
вает свою величину GPA для вьща- чи студенту диплома с отличием.
Перед итоговой государственной аттестацией вводится обязательный тестовый контроль (по дисципли
нам базового цикла специальности).
В
Выпускники, успешно его сдавшие, допускают
ся к итоговой аттестации и защите выпускных ра
бот.
Выпускники, не на
бравшие порогового уровня, не допускаются к итоговой аттестации и отчисляются из универ
ситета приказом ректора с выдачей академической справки установленного образца.
Итоговая аттестация в университе
те проводится в форме сдачи госу
дарственных экзаменов и защиты выпускной работы и магистерской диссертации.
В случае уважительной причи
ны (состояние здоровья, беремен
ность, рождение ребенка), подтвер
жденной документально, разреше
нием проректора по учебно-методи
ческой работе защита выпускной работы заменяется на сдачу двух государственных экзаменов соглас
но нормативным документам МОН РК.
Кредитная система обучения имеет специфику и отличие от ли
нейной (традиционной) системы.
Много отличий и в вопросах про-
ж’
І
1
1
11
•S’
межуточной аттестации (экзамена
ционная сессия), которые особо близки студентам и затрагивают их интересы:
О студентам, которые не смогли сдать экзамен в установленные сро
ки по болезни или другим уважи
тельным причинам, документально подтвержденным с�
