№9

ЭЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ

УНИВЕРСИТЕТІНІҢ РЕСПУБЛИКАҒА ТАРАЙТЫН ГАЗЕТІ

аlUа м

ш

ы

р а қ

ссоциация

'»1

;, 4-/4

'.«tJ.WAl

Газет 1948 ЖЫЛДЫҢ 20 сәуірінен шыга

бастады

семинаре, проводимом 10-11 ноября IREX и СЕР, молодых

сс

Ассоциация выпускников Казахского национального университета им. аль-Фараби Шамшырақ” возникла в мае 2001

ІІ ______

«МГММГ.

преподавателей от

общественного объединения международников — Галинек Г.

и Нуржанову Д.

Ассоциация готовит материалы для оформления странички на веб-сайте

года по инициативе выпускников

университета, где размещен Устав,

будет анкета Ассоциации, план работы на год

. университета и отдела по воспитательной работе КазНУ.

и т.д. Теперь выпускник

им. аль-Фарабн '*Шамшырақ^.95 Г. Рахимова,к.в.н.,координатор Ассоциации вьшускников КазНУ

Г”. ^4.

&

возврл 11|. е : н 11Е к

Главной задачей Ассоциации является объединение всех выпускников университета, вне зависимости от времени окончания университета, места проживания, рода деятельности и занимаемого ими служебного положения на основе приобщения их к современной жизни университета, его пр<зблемам и перспективам, а также установление связей Alma mater с выпускниками , чтобы каждый мог внести посильный вклад в укрепление престижа У ни верситета своим интеллектом, материальным или физическим ^^частием.

Ассоциация выпускников КазГУ им.

Шамшырақ

^я

аль-Фараби это новая форма взаимодействия высшей школы с обществом. Основные направления работы Ассоциации это финансовая,

университета, находясь в любой точке планеты сможет заполнить анкету и вступить в нашу Ассоциацию.

В России выпускников практически

ассоциации существуют

В

каждом государственном вузе.

В

исток си и 1 РАДІІІІИЯИ

материальная и моральная поддержка университета и выпускников.

Шампіырақ ” является ректор

((

Согласно Шамшырақ”, является

Уставу главной целью

объединение

университета,

Кожамкулов Т.А. профессор

объединений, ассоциаций. В октябре. по инициативе

интеллекту'альных и творческих сил членов Ассоциации для

3 ноября 2001 года Члены Ассоциации проводили акцию закладки парка “Шамшырақ”.

На это мероприятие пришли

“Шамшырақ ” , от университета было подано 26 индивидуальных заявок на гранты по программе

Казахстане только Казахский национальный университет им.

аль-Фараби создал подобную структуру в лице Ассоциации

а

выпускники университета организации и оказания

всесторонней социальной и экономической поддержки университету и укреплению его материально-технігческой базы.

Университету дороги не только выпускники, составляющие славу мировой науки и культуры, но и рядовые учителя, журналисты, естествоиспытатели, на плечах которых и достигается прогресс общества. Вес они моіуг найти в Ассоциации поддержку и помощь.

В

настоящее время налажены связи с Ассоциациями выпускников Московского, Томского, Санкт-Петер- бургского, Казанского государ ­ ственных университетов. По традиции.

Ассоциации ректоры

в этих вузах

разных поколений.

Были

заложены аллеи выпускников- историков. журналистов.

биологов и др. Теперь по традиции выпускники всех факультетов весной могут посадить дерево. тем самым оставив частичку памяти о себе в своем вузе. Ассоциация благодарит проректора по общим и производственно ­ хозяйственным вопросам, К.Х.Н., доцента Шалгимбаева С.Т.

начальника отдела и по благоустройству Донбаева Т, за

большую помощь в

хозяйственной организации этого мероприятия - ведь всю тяжелую работу в процессе организации

выполнили они.

мероприятия

CASSA

от профессоров, кандидатов наук. молодых преподавателей общественных дисциплин в международную

организацию СЕР для

публикации своих учебных пособий, для поездок по Центральной Азии и проведения международных конференций.

Ассоциация ‘'Шамшырақ ” рекомендовала для участия в

Шамшырақ ” , юридически зарегистрированную и имеющую свой банковский счет. И надеемся, что инициатива КазНУ будет поддержана Другими вузами страны.

• На снимках выпускники Казну им. аль-Фараби разных поколений: “Мызнаем, парку зеленеть!” пк»**>*1:

.в,**!*;;

■А ^"Л-

Президентом выпускников

возглавляют университетов.

Ассоциации Казахского национального университета

Ассоциация тесно работает с международными органи- зациями. Многие между- народные фонды работают на развитие общественных

Корни и крона

Старая добрая истина о том, что в жизни человек должен построить дом, вырастить ребенке й посадить /дерево, в который раз подтвердилась

В Казахском наци она льном унивэрситвто им. аль^^івраби.

Головной вуз республики, построивкрупнейший храм науки, вырастил своих детей-выпускников, которые ДОСТОЙНО представляют свою алмга-матер во.

Всех отраслях науки, техники, культуры Республики Казахстан,ближнего и дальнего зарубежья.

И вот теперь члены Ассоциации выпускников КазНУ“Шамшырак”решила посадитьдеревья, чтобы еще раз обозначить и закрепитьсвою духовную связь с родным университетом.

Ассоциация выпускников начала свою деятельность 23 мая этогогода, когдана открытие были приглашены выпускники КазГУвсехпоколений,в том числе — 12

ректороввузов Алматы. ЗадачаАссоциации— разработка и осуществление крупных совместных проектов с университетом, развитие международной научной и практической деятельности, реализация различных коммерческихакций.

Организаторы нынешнего мероприятия — заместитель проректора КазНУ по языкам и воспитательной работе Гульнар Сарсенбекова, сотрудник отдела по воспитательной работе Гульнар Рахимова, считают, что главная цель работы Асеоциации выпускниковуниверситета — утверждение духа сплоченности, ответственности заспоидействия и гордости за родной университет.

Символический смысл посадки деревьев возле Дворца студентов КазНУ достаточно прост: единые корни, единое начало вуза и его студентов, духовная связь, которая с годами только крепнет. Маститые ученые и юные студенты ■ одинаково выразили свое единение с Казахским национальным; университетом - молодыедеревца будут встречать нас в КазГУградс, Отнынетакие акции станут традиционными.

с. ВЕЛИТЧЕНКО, Пресс-служба КазНУ

К о Н ПЕ

fill

Казахский национальный университет им.аль-Фараби объявляет конкурс на замещение

вакантных должностей профессорско-

преподавательского состава для занятия

ИХ по контракту

4- Gmjf.

0 бъявления

Всемирная история и Казахстан

30 ноября 2001 года на историчСком факультете КазНУ

им. аль-Фараби состоится республиканская научно- теоретическая конференция на

тему “Проблемы всемирной истории в контексте современной

казахстанской науки”, конференция посвящена 10- летию кафедры истории древнего

мира и средних веков.

Конференцияпроводится последующей программе:

1 секция.ЦентральнаяАзия и Евразия в древности и средниевека.

2 секция. Всемирная история и Казахстан в новое и новейшее время.

Приглашаются преподаватели, научные работники, аспиранты, магистранты, студенты.

Материалы (тезисы) будут опубликованы в сборнике научных трудов, посвященном данной конференции. Полныетексты лучших докладов будут включены в Вестник КазНУ, серияисторическая, посвященный 10-летию независимостиРеспублики Казахстан.

Форма подачи заявок для участников конференции:

Заполненная регистрационная форма и текст доклада (сообщения) в письменном и электронном вариантах до 15 ноября 2001 года направляются (по почтеили лично) по адресу:480078,Казахстан,г.Алматы, пр. аль­

Фараби, 71, Казахский национальный университет имени аль-Фараби, исторический факультет, председателю оргкомитета Осколкову В.С. Возможна пересьшка по электронной почте. Адрес: Е- mail; Osko@ka2su.kz.

Объем сообгцения (тезисов) 3-4 стр.

Текст должен быть набранна компьютере в текстовомредакторе(Word 5.0-7.0) 14 кеглем (Times New Roman) для работна казахском языке 13 кегель (Times Kaz) через полтора интервала. Текст должен быть научно и стилистически отредактирован и сохранен надискетев і)х)рмате RTF.

Ответственность за редакцию текста, достоверность фактического материала возлагается на автора (авторов).

Оплатаза публикацию - 1500 тенге.

Редакционная коллегия сборника материалов конференции оставляетза собой право отклонять материалы, присланные позже укатіанноітт срока ине соответствующие требованиям. Присланные материалы не рецензируются и нс возвращаются.

Оргкомитет

Роза ОМІРӘЛИЕВА, мұражай директоры

IIHhllllJfllllllllllll-lllIllIllfll

✓ УНИВЕРСИТЕТ ТЫНЫСЫ^км*т

В апқырлар тартысы

2-

іртық бодмас бідгенің

БЭС - қазақша КВН

Қазан айының 29-30 жүлдызында ҚазҮУ-дің төріндегі Ө.А. Жолдасбеков атындағы студенттер сарайында “Бөрекелді

⁹⁹

әзілкештер сайысы болып өтті; Екі күн бойы БӘС өз көрермендеріне

жақсы әзілдері мен үтқыр жауаптарын сыйлады. Сонымен, сахна алаңында алғашқы күні журналистика факультетінің белгілі Асабасы” , халықаралық қатынастар факультетінің “InterFaks ” тобы.

химия факультетінің “ Ақ халатты серілері

с

99

сынға түскен болатын.

“Ойынкуған ойшылдары” өнеркөрсетті. Жүзден жүйрік шыққан топтардың жанкүйерлердің ризашылықтарын соққан қолдарынан білуге болады. Куантарлығы, залда ине шаншар жер жоқ.

Бір қынжылтарлық көрініс - БӘС-тің тақырыбы белгілі болса да жалпы қатысушы топтар өздеріне тақырып қойып алган секілді.

Айналып кел геидегі сөз Шымкент,Сайьш көшесі, Сейфуллин даңғылы, көгілдірлер, т.б. Сонда қогамда әзілдейтін басқа тақырыпжоқ па?Неге осы мөселеге үйымдастырушылар көңіл бөлмейді? Жүртты күлдіріп, көңілін табу үшін жоғарыдағы мөселелерді көтере беру шарт емес.

Биыл Қазақстан халқы төуелсіздіктің 10 жылдығынтойлағалы отыр. Желтоқсан айында өткізілуге белгіленіп отырған сайыста жоғарыдагыайтылған моселелеркөтерілебермесе екен, өйткені жауыр болған сөз ешкімді де күлдірмейді.

Тағы да бір мәселе, сахнаға алғаш рет жүргізуші ретінде шыққан “Бөрекелдінің” ұйымдастырушысы

көрермендерді бір “таңғалтып

Ақылбек Ильяұлы

99 тастады.

Көпшілігімізге залдан шошып отырғандай көрінген ол“жаратылыстану”деген караиайым создан, есептерден жаңылысып, кейбір студенттердің ойына басқа көзқарас

Нағима ОРАЗЫМБЕТҚЫЗЫ

Келесі күні қогамның көлеңкелі жақтарын астарлы калжыңға айналдырып бөсекеге түскен физфактан “Еріккен электрондар”, биофактан белгілі “Жеті шоу-бум”, шығыстану факультетінен “Жеті кэрақшы”, тарихшьшардан

“Музей экспонаттары”, сондай-ақ ФФП-ның

қалыптастырып үлгерді. Әйтсе де, бөрінайт та, бірін айтдемекші, Ақылбек жасының кішілігіне, төжірибесінің аздығына қарамай, үлкен жүмыс атқаруы ерлік деседе болады. Өйткені бүл өркімнің де қолынан келе бермейтін жауапты жүмыс.

Біздіңбір байқағанымыз, жастар санасында тың идеялардың толы екені көрініп-ақ тұр.

“Бөрекелді” әзілксштер сайысының тамыры тереңге тартардеген үмітгеміз.

қ үлаққағыс

ҚАЗАҚСТАН - БІЗДІҢ ОРТАҚ ОТАНЫМЫЗ!

2001 жылгы қараша айының 21-күні Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 10 жылдыгына орай, әл-Фараби атындагы ҚазҮУ-дің студенттері,. магистрлері, аспиранттары жәнс қызметксрлсрі арасында мсмлскеттік тілді жақсы мсцгсргсн

басқа ұлт окілдерінің сайысы отеді.

Факультетте мемлекетгік тЕвд!жақсыбиіетін талантты жастар мен қызметкерлерден топ

қүрыіі, томендеһ талаптар бойынпіадаііынлық жұмыстарын жүргізу кажет:

1. Факультет ерекшелігін ескереотырып, 0,3 тоіітарын таныстыру (2-3 минут);

2. Өнерсайысы:

л)мәнерлепөлең оку;

йО казақша ән салу;

3. Казахстан Республикасы Тәуелсіздігінің

10 жылдығына және мемлекеттік рәміздерге байланысты сүрактар;

4. “Кдзакінакім коіі біледі?”сайысы.

Ескерту: талапца сой (студент-могистр- аспиронт-қызметкер) топ жі/нақтаган жоне козге түскен факулыпеттерге жүлделі орындар беріяеді.

УНИВЕРСИТЕТ МҰРАЖАИЫ ТАРИХЫНАН

Жоғарғы оқу орындарындағы мүражай - студент жастармен идеялық тәрбие жүмысының негізгі орталықтарының бірінен саналады және жеткіншектерді патриоттық әрі ұлтаралык, келісім рухында тәрбиелеуге

арналады. Сонымен қатар мұражай - оқу орындарындағы идеологиялық және мәдени ілімдерді

дамытудың бірден-бір орталығы болып табылады.

Фараби есімін беру туралы каулысы.

Мүражайымыз екі үлкен залдан турады. Бірінші залда университеттің даму этаптарын айкындайтын материалдар қойылған. Көптеген экспонаттар КазҮУ-дің үйымдастырылуы, алғашқы жылдардағы

халықаралық жене конференциялардың

республикалык бағдарламалары, оқытушылардың ғылыми еңбектері айшыктала қойылған.

Жоғарғы оқу орындарындағы мүражайдың студенттерге тәлім-тәрбие беруде маңызы зор.

Мүнда төменгі студенттерімен.

курс мәдениет

пен жоғарғы курс жене ғылым

кадамы жене жаңа аспирантураның ашылуы

факультеттердің, жөнінде қунды

Журфакта радио жэне тележурналистика,

кафедрасы катан аіиылды?

Абай СӘДУАҚАСОВ

Радио мен

телевизия

журналистиканың синетикалық

өнер

саласы

ретінде

бөлініп

шыкханына, міне,

бір жарым

ғасырдай

уақьіт

болыпты.

Осы аз уақьіттың Ішінде ол

өміріміздің күнделікті қажётті

саласы

екендіғін өзінін

өміршеңдігімен дәлелдеді.

Жыл

санап ёмес,

күн

санап

дамып

келе жатқан бұл

саланың техника-технологиясы

да

даму

үстінде. Міне,

осы

саланың

мамандарын

даярлайтын бірден-бір.

үлкен орьін -

әл-Фараби атындағы Казак

үлттык университет!

журналистика факультетінің

радио-тележурналистика

кафедрасы.

Биылғы жылға дейін радио мен тележурналистика кафедрасы жеке-жеке өз алдына кафедра болып кеЯсе, еңді екеуі бірігіп, бір терінің пүшпағын илеуде, Бүл дүрыс та. Себебі екеуі де журңаяистикаңың прогрессивті даму үстіндегі сйнетйкаяық саласына жатады. Соңғы кездері

“коммуникациялық журналистика” деген ұғым пайда болыПі оған инТернетті де жатқьізьіп зда.. Бірақ әнгіме оңда емес.

КдзҰУ-дің журналистика фақультетіндегі радио жөне тележурналистика кафедрасы кай жылдары ашылды? Мэселен, Мәскеудія МГУ-ындагы журналистика факультетін^

радио жэне телевизия бөлімі 1959 жылы' ашьиып, алғашқы түлектері 1961 жылы бітіріп шыққан екен (М. Глейзер. Радио и

‘телевидение в СССР). Даты и факты (1917- 1963). -М.; Искусство, 1989, 149-бетге). Ал, біздің еліміздегі мамандарды даярлайтын кафедрага байланысты Қазақстан Республикасының Орталық Мемлекетгік архивінде мынадай дерек бар: “Госкомитет Совета Министров Казахской ССР по радиовещанию и телевидению по-прежнему считает целесообразным организовать с 1965- 1966 года в КазГУ отделения радио- тележурна-лйстов, в Йнституте искусств имени Курмангазы - режиссеров, звукорежиссеров, а также открыть к 1967-

1968 учебному году техникум по подготовке кадров для радио и телевидения средней квалификации” (ҚР Орталық Мемлекеттік архив: 1481 қор, 5.-тіз6е, N343-ic, 43-6). Бұл

Бүл орталықтар ғылыми-ағартушылыкорындар ретінде көптеген материалдарды жинап, сақтаудың қызметін атқарады. Оларды насихаттау жүмысымен айналысады, Мүражайдың кызметі өте үлкен.

Мүражайдағы экспозициялық көріністер жастарды дүрыс жолда тәрбиелеу үшін маңызды нәрсе.

Сонымен катар олар жастарға эстетикалық тәрбие берудін көзі. Материалдар жинақтау, шежірелік- тарихи ескерткіівтерді сақтау сиякты мүражайдың косымша орталыктары ғылыми-зерттеу жүмыстар жүргізуге көп көмегін тигізеді.

Біз сөз еткелі отырған мүражай - Қазақстан Республикасы жоғарғы оку орындарындағы ашылған мүражайдың алғашкыларынын бірі болып саналады. 80-жылдардың аягында университет тарихы жайлы мүражай ашу туралы шешім кдбылдаған. 1989 жылы наурыз айында салтанатты түрде ашылған Казак үлттыкуниверситетінінтарихи мүражайында оқу орнының қүрыла бастаған сәттерінен дерек беретін қүнды қүжаттар жинакталған. Олар; “КСРО Халык Комиссарлар Кеңесінің 1933 жылы 20 казанда жарияланған Кдзакстан үшін кадрлар даярлау және КазМУ-ді ашу туралы" каулысы. 1991 жылы 23 кдзанда Казак ССР Министрлер Кабинетінің университетімізге Шығыстың үлы ойшылы, энциклопедист-ғалым әл-

мәліметтер береді. Университет кабырғасына кабылданған алғашкы студенттердің бейнелері, сынак кітапшасы, студенттік билеті секілді күнды

экспонаттар бейнеленген.

Мүражайымыздагы заманымыздын үлы суреткері, көрнекті ғалым, академик, дүние жүзіне белгілі казак жазушысы, профессор М.О.Әуезовке арналған бүрыштыц да айтар сыры, берер әсері мол.

Университет мүражайында әл-Фарабидін вмірі мен шығармашылығын сез ететін арнаулы бөлме бар. Онда галым бабамыздың өмірбаяны, еңбектерінен алынған канатты сөздер, онын әр жылдары түрлі тілдерде жарык көрген еңбектері, Әбу Насыр әл-Фараби жайында жазылған шығармалар, Отырар перзентінің портреті, Фараби мүрасын зерттеуші ғалымдардың еңбектері, әл- Фараби жайында түстастары жазған біркатар еңбектері, университетімізге келген шетел конактарының сыйлаған сыйлыктары койылған.

Болашакта осы бөлмені кеңейтіп, жаңа тың материалдармен толыктырсак деген ойымыз бар.

Әл-Фараби отаны - Отырар ауданындағы әл- Фараби мүражайымен тәжірибе алмассак па дейміз.

Екінші үлкен залымызда факультеттердің өмірі мен кызметі, ғылымның кдлытасұаі мен дамуы көркем безендірілген. КазҮУ-де өткізілген

қызметкерлерімен, енбек ардагерлерімен кездесулер өткізіледі.

Мүражайымызда үш үрпақтың өкілдері арасында кездесулер мен кештер өткізіп отыру жаксы дәстүрге айналған. Мүндай кештерде жастар Ұлы Отан соғысына катысушылар мен еңбек ардагерлерімен кездеседі.

Біздің мүражай кьізметкерлері жоғарғы оқу орындарындағы мүражайлармен, атап айтқанда:

Т.Рысқүлов атындағы Казак экономикалық университет), М.Тынышбаев атындағы Кдзак көлік

дерекке қарағавда КрзҰУ-дің журфагында

жене коммуникациялар академиясы, Ауылшаруашылық ұлттык аграрлық университет!, Кдзақстан Республикасы Мемлекеттік орталық мұражайымен тығыз байланыс жасасып, тәжірибе

1965-1966 жылдарға дейін радио және тележурналистика кафедрасы түгіл бөлімі де болмағанға ұқсайды. Егер бұл деректегі көрсетілген мерзһм дүрыс болып, 1965-1966 жылдары КдзҰУ-де радио мен телевизия мамадарын даярлайтын болім ашылып, жұмыс істеген болса, онда біздің кафедрамызға биыл 35 жыл толады екен, Осыған байланысты оқырмандардың баска далеядідерекгері болса, ортаға салып бөлісуін сүраймыз.

алмасады. Мүражай кызметкерлерінін алдында жастарды тәрбиелеу мәселесі ерекше жолға койылған. Сондыктан кдламыздағы мектептермен де байланыс өте тығыз болуы керек. Жастарды тәрбиелеуде мүражай кызметкерлерінің міндеті окытушылар мен студенттердің катысуымен экскурсиялар үйымдастырып.

муражайдың менді де мағыналы экспонаттарымен шебер таныстыру. “Театр і киім ілгіштен басталады", - демекші, алғаш университет қабырғасына қабылданған әрбір студенттің университетімізбен танысуы мүражайдан басталады десем, ■ артык. айтқандык болмайды. Бізде жыл | сайын жаңа оқу жылы басталысымен әр к факультеттің 1 курс студенттерімен экскурсия жүргізіледі. Сонымен катар біздің мүражайта сырттан шетелдік конақтар, жоғары дәрежеяі делегациялар келіп жатады.

Wi .ч;

►J

• Мүражандан көрініс

✓ САН МЕН САПА -3-

с Іүхбат

Киіз туырлықты қазақ халқы өзінің барлық мырзалықтары үшін тоқсан бірдің тарихи толқынына қарыздар.

Халқымыздың сандық жөне сапалық көрсеткішінің оңды

бағытқа карай жылжуы : өлеуметтік тұрмыс-тіршілігіне,

рухани-мөдени деңгейінің артуына да тікелей байланысты.

Жөне де біздің болашағымыз ; демографиялық тұрғыдан өсе

білуімізге де төуелді болмақ.

Осы ретте “Қазақтың саны қанша, оның келешегін не | күтіп тұр?” деген заңды сұрақ туады. Міне, белгілі демограф, Орта Азиялық университетінің ректоры, саясаттану | ғылымдарының докторы, 1 академик Макаш Төтімовпен I болған тілші өңгімесі осы | төңіректе өрбиді.

і

I

Гүлнар БАТАЕВА

САНЫ KAHUIA?

Жалпы жайлы айтып

демография өтсеңіз?

болса, ол кемінде 10-15 жылға - Демография бүрынғьі кеңестік

оталитаризм мен коммунистік партократия кезіндежабық қоғамдық ғылым болған. Жалпы демография жаңа термин. “Демография” деген термин демократия терминімен байланысып тұрады. Екеуінің де түбірі бір “демос”, халық деген магына беріп, демография - халықгы зерттеймін десе,демократия -халык билігі деген мағынаны білдіреді.

созылып, туғандар санын

Халықтану демография ғылымының саяси-әлеуметтік, коғам и -құрыльісты қ, тәрбие-

республикамыз бойынша 70-80 мыңға, ал кдзақ әйелдері арасында, 1999 заілға ең кеміген 142мыңнан аттай 200 мыңға дейін жоғарылай алатынжастық тегеурінді куаты бар жаңа құбылыс болмақшы. Ол негізінен жасата-аналарқатарының өсуінен болмақшы, ал отбасындағы балаларсаны төменгі деңгейде қала бермекші (кэзақотбасында 2-3бала, ал орыстарда 1-4 бала, орташа статистикалыккөрссткіштср бойын­

ша - 1,85 гана,. 1999 жылы 1,76).

әр отбасында болуы керек.Үшінші бала табиғиолқылықты толтырады.

- Бүгінгі күні көрсеткіштің қандай бөлігін қазақтар алып отыр?

Жалпы өсім 1,1%, болашақта 1,5%, тіпті 2%-ға көтере аламыз.

Соңғы 55 жылда кдзақгың саны төрт есе өсті (1994-99 жж).Осы аралықта елімізде қазақтың саны 2 миллионнан 8 миллионга дейін жеткен, 1987 жылдан бері табиғи өсімнің ұдайы төмендеуі

Кеиіегі 2001

^хологиялық және тіршіліктік- эгкономикалық

жылдың 30 маңыздылыгы

бүгіішселіміэ сгемсндіқ алғапда тым артын отыр. Дербесті гіміз демоірафияда”деіч^н іужырымның

казанында КдзақстанРеспубликасы- ның 2001-2005 жылғы демография- лық даму багдарламасы жөніндегі отырыста дсмографтар үкімст алдына өміршеңдігін өткен ғаламат

кописпция кабылданды.

қойып, каулы ХХ-шы ғасыр дәлелдеп берсе, ал

алдагы ХХІ-шы гасыр онытағы да

Концеііцияда

байкалгаиымсн, 2000 жылы туғаіі балалар саны 9,4 мыңгаартгы. Егер мемдекетгік катдаужасалса, іугандар санын он біржылда136мышіан 200 мыңға дейін жоғарылата алатын дсмографиялык мүмкііідік бар.

- Ал қазақтың көбеюі үшін каңдай шаралар колдану керек?

кдтаи сыпап көргісі кслсді. Ссгіз

демографиялық ахуалды жаксарту, көмек көрсету,жағдайдытүзетіп, ту>'

Қазақтың көбеюі үшін

деңгейін Кһірлы,бірсырлы” демофафиядық

жогарылату секілді

алдымен сырттан елді коіпірін, дүрыс орналастыру, жүмыссыздыкгы

тірніілігіміз Елбасы

Н.Ә.Назарбаевтың ‘’Казакстан-2030”

стратегиялык багдарламасында ұлттык қауіпсіздік ішінде бірнеше басымдылыклсненіп отыр.Онда жас мемлекетіміз кауінті демофафиялык

“жарга”, ягни демография.тык

“крестке” Ресейдің соңынан ілесіп, түсіп кетіп жүрмендер деп кятаң ескертужасалган.

- Қазақстаіідагы дсмогра­

фиялык ахуал қандай деңгейде?

- 1999 жылғы санакка жүітнсек, демографиялықахуал нашаркүйде.

Әнтсе де, 13 жыл бойы үдайы күрт төмендеу үстінде болган керібагыт тоқтадды. Сонғы жылдары жағдай

манызды мэсслслсркдралды. Мсніц болжауым бойынша, 201-2-2015 жылдары тугандар 300 мыңға көтеріліп, туу жоғарылайды деп тосып отырмыз.

Қазақстандагы халық

түзелиі келе жат ыр. Биыл

шстслдсргс нсгс қоныс аударып жатыр?

- Казақстандагы кошу 10-15 жьиға созьшып, әлі де жалгасады.

Әйтсе де,көшіп кеткендерден көшіп келгендердің саны біршама көп.

Мысалы, былтырғы жылдары 1,5 мың адам көшсе, 25 мын оралман тарихи отангаоралды, ягни 10 мың адам қосылды.

Қазактардың саны агымды статистика бойынша 8 млн. 200 мындай. Биыл қазақта90-100 мыцға

азайтыіі, кедей іііілі кті жою, жастарды баспанамен камтамасыз ету, материалдыкжағдайды жақсарту ксрск.

- Сіздің 1978 жылы жарық көргсп ^нРазвитие народо- населения и демографическая политика” деген кітабыңызда бүрын әйелдерді аялайық” десек, қазір “ерлерді коркам қалайық”

айтылған.

өзгерді ме?

деген қагида Бүл мікір бүкін - Әрине, өзгерді деп айтуға бояады. Дсгеимсн ер адамныцөмірі әйелдікіне Караганда 10-12 жылға кыска. Мсн айтдр сдім, ерлсрді әнелдер, әйелдерді ерлер корғап, біріи-бірі бағаяауксрск.

статистикалык акнаратгар бойынніа 10 мыңға көтерілер деп күтудеміз, Бүл қүбылыс демографиялық ахуалымыздын түзелгенін білдірсе ксрск-ті. Егср оган қоғам жонс мемлекет жагынан жақсы колдау

табиғи өсім байқалды. Ал 1999 жылгы санақтың

еуроналыктардың жыл сайын 125- 130 МЫҢЫ кетеді, оның үстіне40-50 мыңы қүрдымға кетеді (туғандардан өлгендер 2-3 есе көбейеді). Табиги өсімді сақтау үшін кем дсгсндс3 бала

алдыңкы халмқ санактары на Караганда қандай жетістіктері мен кемшіліктері болды?

- Ең алгаш халык санагы 1897 жылы Ресей им м ер ия с ы ң ы ң

XX ғасырдың соңы қазақ халқы үшін зор табыс, жақсы, жағымды жаңалБіқтарыіуіен қоса ауьір сьіу да ала келді. Жаңалықтың ең • ’

бастысы - ата'-бабаларымьіз армандап өткен дербес мемлекет

белу мәртебесіне қол жеткіздік.

Алайда, дүниетанымымыз бен санамызға сіңіп қалған бодандық

зардабынан тез арада арылу, оқ бойы озып кеткен өркениет кешін

қуып жету қиын.

0 йтолғақ

Әлемді бөлісу

жалеан аппарат арқылы журіп жатыр

Бұл жолда ең бастысыөрі ең қиыны - санамыэга берік ц?ныккэнжаліанұпэічііэр мен сенімдерден арылу, сондай-ақ, біржағынан, ұштың тілі, діні менділінжоғаптпаган, екінші жагынан,өзге елдердегі заман-дастарыментең дәрежеде бәсекелесеалатын биікңзелі, терең білімді-няиктэрбиеяеубсяьш түр. Соңцықган халіфімызиыңдұниеіанымьпдаы калыпіаскэн угъадарментұсінікідиіжанаша, яіни азат сана тұіяьюынані^иелеукажет.Осьшайша, мыкгы дамьнанел бопу үшіносыкджвпіпікгержопьіңгв кьізмететукерек.

Ең алдымен,жоғарыдаайтьиыпөткен санага сіңгенжалганакпарат, үғывдфдан таз^у, жігерлі де өнегеяіұрпақтәрбиелеужөне ұлпық тіл мен ділге ерекше мән беру өрекеті басым бопмам шарт. Ал, осыкажЕтгі-лікгерцітікЕяей іскеасыратынбұкэралықакцарат курадцары, ол арқылы қоғамда белгілі пікір, ұғым

ЖИИІв

і

САУЫТБАЕВ Мадияр, ҚазҰУ-дің 3-курс студенті

ІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІ

калыпіасапы.

Міне, езбайржьмьіэдьіөзімізжвлбірегкелі Южьмбоцды.Осы ІОжьшішівдеқогавдаұіптық түіяъданбір ұіым кэлыгпасгыма, адце керісінше ме?Бұлмәселені ары кэрай кэза тұссек еліміздің БАҚ-ынекіге балугеболады,ол-орыстілдіжәнеұппықтіддегі.Өкінішкеорай, казақтшіңдегі бұкаралықакғіарат күрадпарыфью іідівгиен алсідау. Осыган байпанысіы епімізде ұлпықсипатгагы мәселелер онша каріфшалақойған жэқ

Біздің заман, яіни XXI іасыр акдараг ғасырыекені бөрімізге белгМ. Крзір оньмен бурьш-сонды бопмаганжұмысгы аткаруға,тіпгі сся акғврат аркылыбір едці екінші елмен өііпестіріп, тіпті бір едці бүкара санасында <тіпауьп елге айнатдырута балады. Бірақта бір кынжыларлык нәрсе - барчық ақпарат көзасрін батысіпдсрі өздеріииісаясаіынаыцгаіпандырыптаратуда.Осьиайша,алсмдс кожайыңіықсаясаіынж)рпзіі і огыр.

Міне, осы мөселе 70 жьы боданнанкенін үлттықдііі.чізбен тгілімідш,әсіресе дігііміздітанута

■ілкенкеріәсерін тигіз)де. Бутанбірден-бір мысаа ргтінде ЕАҚ-та белеңалып журген таиярып - исяа.мдіні жайыңаа кетеріліп жатвдн пікіріердіңбартыгы дінімізге каишы,тіпгі өзіміиің діні.чізді өзімпіс кфсы кмооа. Ксйлссял көксйііцю түрады Ал, бүтіымсі і кяіссйіі і жосі і, осышыіъкжсріі іси, әсіреое иа!ам;іінітара.'іғдн жфвд букічаіеміеганымаіі mqihiіинаныңнеііян каіЕнаңівр'іьіҢ бірі Ибн Сина, аліебраның агасы аі-Джебр,космонавмканыңшеберіҮлыкбек суфіяиніңкөрнекгі каііраткері Кржа АхметЯссауи- міне, осыузіытүлгачараыңбартыгы Кезіңде ислам топырагынан шықгы смсс пс лясіI скіііші сауалтуады.БАҚ-тынтараіуъіііша, осірссс тслсаилардакзііиіиаисіам стдсіх юііалі. Мысалы, Израич мсііПгисспписоғысы,мүтіаа мусьгчлиівар - кара,ифаичдіктср - ақ

RxewKii іііеіікн масслесі.Мұңііа/іадачсхііий.Совдоз&іініңісяе.чстаопүііпн кұрескен iiieiiiewep мен палестнңдікіЕр кіначі ме? Өзэдяніңача-бабачарының кайсзр р\хы, чамырлытопырагы жілынаа көтеріте бигендікгеріүшінатемдіккөакарасіажагымсыз бейне бочып кабычзанып жүр.

Еіілігі ка)іп -осы атгпмыш дунииііцбарчыгы біздіцлетс^хлсізаігімгави ныгаюыііа ксрі оссріи тигізбесе екен деівн кауіп...

~~~ ~ Дағмн ыш

Атщ сен тірісщ!

Мен вл-Фараби атыдагы Казак үлттық университетінің химия факультетінде 2-курств окнмын. Ұлтыи - дунген.

Гузел ИБЕЛЕВА

жүргізгеп саиағы болды. Содаіі ор он жьсч сайын жүргізіліп келеді. 1999 жылғы санақ сгсмен мсмлскст ретіндегі алғашқы санағымыз. Ол

Казак тідінен сабак беретін Гұяіас апай бізгетапеьірма берді. Студенттер ар турлі тақырвігіта шығарма жазды,

*Туған жер”> “Твуелсіз Қазақетан’,

“Болмаеын срғыс, брлмаемн", “Ертен не бдлады?" деген тақьфыптарғастудеиттер жақсм-зкаксы шмғармалар жазды.

Шығарманьі студенттін взі дауыетап окиды."Мынау сенің взсвзін, керемет, ойьің кандайтам«иа1“ деп мактап алып,

Кёлісесіндер ме?” деп бэріміздін

сөйлесті, ертегілер айтып берді.

Бакшага өзі апарып, взіаяыя келетін, Анам жүмыстан келгенде атам менің кызыкТарымды айтып маз бряьіп күлетін, Кірнаккада кояымнан жетектел аларганы есімдеіМен мект«іке барғанда атамнын қуанганыи кврсеніз той,., Катты куэдды. “Сенін мектебің - екінші үйіңа Сен осы жерде он бір жыл окисын. Үлкйі азамаТ болыл шьіғаеың?, - ДеДі, Атам менімен бірге окыган оіякты. Бастауыш сыньіптаокыганда взі

үлксіі абыроймсп аяқталды.

Қомақты зерттеулердің бірі.

Кемийлігі, меңіңше, 3-4% халык кем саналды. Өйткенісанак күрделі нарык жагдайында оггі.

Газет оқырмандарына тілегі ңіз?

- “Казак университет!” газетінің окырмандарынакайда жүрсеңдерде аман болып, дснсаулықтарынызды коргап, жаксы ата-ана болып, кем дегсндс 3-4 баланы торбислсп өсірулеріңізге тілектеспін дегім кслсді.

ойымызды тьіңдайды^ Біздін шала-шәрль>

шыгармамыздьі өзі толыктырадьі.

- Апай, толықтырып, келесі кұні сабакқа вкеяуге бола ма? - деп тйге тапсырманы взійіз сураймыз, Апай маған: “Рас, Түзея, Отан деген сенін атан, сенің өзін. “Отанды баска деп ойяай аямаймьін* деғенін өте дүрыс”, - деді. Мен шьіғарманды өаімнін суйікті газетім “Казак университетіне” жолдап отырганым да “Университет • менін Отаным" дегенсенім еді

“Маған ең жакьін адамкім?“деғен сұракка жауапбергім кеяді. Ол - атам.

Меніңөмірге келгеніме ең катгы қуанган да атам белу крек. Сйебі, атам мені нэресте кезімнен ойнатты, менімең

апарьіп^ Уйге кеяғен сон ^ҮЙ тапсырмасын орьіндаута көмектесетін.

Қайран атам, мені бэрінен коргайтын, біреулер ренжітсе» соя адамға ©зі ренжитій. Ал нен университетке окуга тускенде оя ек бакытты адам бряды. Туыстарына, достарына менін студент^лганымды мактанышпен айтып жұрді, Бір кұні маған: “Баяам, сен азамат боядын.

Сенін ен кіьімбатдүниең -Отанын,Ол саған бәрін беріп жатыр. Ал сенің Отанға кызметің алда, Сен де Отанына адал бол”,- деДІ.

Қазір атам жок... Бірак атамнын мейірімді жанары, коныр үні эяікөз алдымда. Ендеше, меніңатам мэнгі тірі.

ПОСВДНЯЯ СТРАНИЦА

математической

органической химии и химии природных соединений; МО ЭВМ и

кибернетики;

Казахский национальный университет им.аль-Фараби объявляет конкурс на замещение

вакантных должностей

профессорско-преподавательского состава для занятия их по контракту

физики плазмы; казахской литературы;

русского и казахского языков подготовительного факультета для иностранных граждан.

ПРОФЕССОРА КАФЕДР:

философии и методологии науки-2;

политологии-0,5 ст.; физики твердого тела; казахской филологии-2; теории художественного . перевода и

казахского языка (г.ф.); экономической и социальной географии; природо- ресурсового и экологического права.

СТАРШИЕ ПРЕПОДАВАТЕЛИ КАФЕДР, иностранных языков (е.ф.);

1-ая гуманитарная кафедра иностранных языков; стран Дальнего Востока-3; гражданского предпринимательского

и права;

иностранных языков факультета МО—

2; новой и новейшей истории

ЗАВЕДУЮЩИЕ КАФЕДРАМИ:

иностранных языков (е.ф.); мате­

матического анализа; вычислительной и прикладной математики; матема­

тического моделирования; генетики и молекулярной биологии (д.б.н., профессор); микробиологии (д.б.н., профессор); катализа, коллоидной химии и нефтехимии; аналитической химии и химии редких элементов;

источниковедения и историографии;

истории древнего мира и средних веков (д.и.н., профессор); международного права; международных отношений и внешней политики РК; современных восточных языков; гражданского и

литературного творчества; русского языка; теплофизики и молекулярной физики; экономической теории;

зарубежных стран; туризма;

предпринимательского права;

мировой экономики;

языкознания.

ДОЦЕНТЫ

общего

КАФЕДР:

химической физики и химии высокомолекулярных соединений;

органической химии и химии природных соединений; геоморфоло­

гии; менеджмента СМИ и рекламы;

периодической печати; издательского дела и редактирования; древней и средневековой истории Казахстана;

философии и методологии социального познания; политологии; конституцион­

ного и административного права;

уголовного процесса; криминалистики и судебных экспертиз; стран Дальнего Востока; общеобразовательных

физвоспитания и спорта; ботаники;

иностранных языков факультета МО;

политологии-2; маркетинга и

дисциплин подготовительного факультета для иностранных граждан;

общего языкознания; новой и новейшей истории зарубежных стран;

новой истории Казахстана; оптики и

коммерции-3; древней и средневековой истории Казахстана; экономико­

математических методов-3; мировой экономики-2; цитологии и гистологии;

туризма; периодической печати;

издательского дела и редактирования;

этнической и педагогической психологии-2; истории казахской и зарубежной философии; электроники и нелинейных волновых процессов;

Загляни в мое сердце, П о Э 3 И Я В нем

периодической печати; истории казахской и зарубежной философии- 2; электроники и нелинейных волновых процессов; вычислительной и прикладной математики; теории художественного перевода и литературного творчества; современ­

ных восточных языков.

АССИСТЕНТЫ КАФЕДР:

древней и средневековой истории Казахстана; ботаники.

Срок подачи документов - 1 месяц со дня

публикации.

ҚҰРЫЛТАЙиіЫ:

увидишь любовь

эл-Фараби атындағы Қазақ үлттық университетінің ректораты және

журналистика факультет!

н

Александра ШТОПЕЛЬ, студентка 2 курса механико-математического

факультета ІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІІННІІІІІІІІІ

Сядь и подумай О жизни своей.

Знаешь, ведь в жизни много дверей.

Ты на распутье - куда же идти?

Как бы мне счастье свое не пройти.

Просто подумай И выбери дверь

И смело иди по дороге своей.

Утро. Нудно.

Серо. Трудно.

Солнце встало.

Я устала.

Универ. И снова пары.

Лучпшй друг меня запарил.

Препод. Мел. Доска. Звонок.

1> а «• II а «■«».1- 2 О О 2 1> а I- II а «• I»- 2 ОО 2 I»а «• и а <•и.1 • 2О О ! 1>аг II а <■<> .1 Ой2 Ьа I* на <*«.(-2О 2 1>а с и а «-<> .t - 2 ОО

-ЗАЛОГОЗВРЕМЕИНОГО Апитаиге обРА'ОйАниж

К. ■••»5« Г ft<

..Л • а ни

. - іиігчр

БАСПАСӨЗ-2002

Қүрметі оқырман!

Өздеріңізге белгілі, биылғы жылғы газет-журналдарға жазылу науқаны басталып та кетгі. Солардың арасындагы сүйікті басылымдарыңыз “Кдзақ университет!” газетіне жазылуды да ұмытып кетпең!здер.

сумнамщ

Газеттің индекс! 65989.

Бір жылға жазылу багасы - 521 тецге 76 тиын.

Газетке жазылу еліміздің кез-келген нүктесіндегі байланыс бөлімшесінде жүзеге асырылады.

Лекция. Ты чуть не сдох.

Люди. Улица. Трамвай.

Город, как большой сарай.

Дом. Семья. Другие люди.

Завтра точно так же будет.

Ночь. Кровать. Кошмарный сон.

Сердца бьются в унисон.

Тебя нет. И я одна.

Надоело. Умерла.

Он был непреклонен:

Вы больны.

Мир перевернулся, Хоть умри.

Смерти ждать недолго:

Месяц, два.

А потом лишь мрак и пустота.

Боже мой, за что же это мне?

Есть ли справедливость на земле?

(«

Вы умрете, детка ” , - вот ответ.

Я жила на свете лишь двадцать лет...

Дождь. Мокрые зонты.

Звонок. Знаю, это ты.

Опять хочешь мне сказать;

а

'Люблю. Согласен жизнь всю ждать .

»

Нет. Я не для тебя.

Отвечу, грусти не тая.

Нет. Я совсем не та.

Кого ты ждешь всю жизнь любя.

Ты, ты меня прости.

И просто отпусти.

Жить я так не могу.

Ведь тебя я не люблю.

Пусть будет светел путь.

Ты обо мне забудь.

Да, я совсем не-та.

Гудок. Больше нет тебя...

Ночь. Тишина.

Дом. Пустота.

Молчит телефон.

В постели не он.

Ночь. Ты одна.

Подруга луна.

Там, за окном.

Где может быть он.

Упала звезда.

Тебе не до сна.

Не хочется спать.

А лучше летать.

Открыта окно.

Но как же темно.

Внизу только мрак.

И в небе никак.

Сказала: “ Прощай” . Шагнула в печаль.

Ушда в никуда.

Подруга луна.

***

Загляни в мое сердце, В нем увидишь любовь.

Я дарить тебе буду ее вновь и вновь.

Я хочу, чтоб ты верил.

Что пройдет хоть сто лет, Мы всегда будем вместе, Мой родной человек.

Будет грустно и трудно - Ты меня позови.

Я приду и утешу.

Крепче ты обними.

Все печали, тревоги Обойдут стороной.

Просто твердо я знаю.

Что всегда ты со мной.

Впереди нас дорога, И по ней мы пойдем.

И под нашей звездою Мы всю жизнь проживем.

И увидишь, что сердце - Не стареет оно.

В нем моя к тебе нежность.

Моя чудо-любовь.

Газет Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат жөне қоғамдық

келісім министрлігінде тіркеліп,

№ 1242 куәлік берілген РЕДАКЦИЯ

АЛҚАСЫ;

Бас редактор - Бекжан Әшірбасв;

Бас редактордыц орынбасары- Нэйлэ Садыкова;

Жауапты хатшы- Дарига Амангельдиева;

Теруші- Айтгул Бабасова;

Көркемдеуші-беттеуші - Айдын Әбдібекулы;

Фототілші - Арман Сэрсенбиев;

Нөмірдің кезекшіредакторы- Сәндібек Жүбаниязов.

АҚЫЛДАСТАР АЛҚАСЫ;

Н. ОМАШҰЛЫ - проректор;

Ж.ДӘДЕБАЕВ - проректор;

Е.Ж. ӘБІЛҚАЙЫРОВА - гылыми кітапхана директоры;

А. ЕЛІБАЕВА - студенттердің

"Суңкар" кәсіподак уйымының төрайымы;

Б.Ө. ЖАҚБІП - декан;

Ш. ҚҰРМАНБАЙҰЛЫ - кафедра меңгерушісі.

МЕКЕН-ЖАЙЫ;

480078, Алматы, ал-Фараби датдылы, 71, ректорат, 10-кабат,

ІОООбөлж

Нвмір‘‘Гк)тірафс^івж’’боспжында 14.11.2001ж. басы/іды Бағасы кеяісім бойынша

Таралымы-1000 дана Көлемі 1 б.т.

Индекс! 65989 Тапсырыс № 321

Жфиялашан мавдладам автор nndpi редакциянын көзкарасын