• Tidak ada hasil yang ditemukan

nblib.library.kz - /elib/library.kz/jurnal/Obsetv 03-2017/

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "nblib.library.kz - /elib/library.kz/jurnal/Obsetv 03-2017/"

Copied!
5
0
0

Teks penuh

(1)

OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN SERIES OF SOCIAL AND HUM AN SCIENCES

ISSN 2224-5294

Volume 3, Number 313 (2017), 180 - 184

M. O. Nassimov, B. Zh. Paridinova

«Bolashak» University, Kyzylorda, Kazakhstan, E-mail: [email protected]

DISCOURSE AS AN OBJECT OF POLITICAL SCIENCE

A bstract. Discourse is one of complicated and difficult to define the concepts of modern linguistics, semiotics and philosophy. There is no clear definition of discourse. Broadly, the discourse - a communicative action, a phenomenon which is a speech, dialogue, style, language, past through the prism of extralinguistic factors - knowledge of the world, attitudes, beliefs, cultural traditions, historical facts and ideological attitudes, knowledge of which is necessary for a full above understanding speech style, the dialogue.

Representatives of postmodern philosophy treat discourse as a specific form of social interaction; method of social life, which is characterized by polyphony, multidimensionality, spontaneity, polyvalent, and arising from the internal decentralization of intentions epistemic origin.

The study of political discourse is among the most urgent problems of political science and political linguistics.

The concept is being a cross-cutting in their basic properties, interesting representatives of sociology, social psychology, cultural studies, experts in the theory of mass communication. The use of modern methods of analysis of political texts allows to obtain data on the state of social consciousness and political problems. This article explores the discourse as an object of political science.

Keywords: discourse, political communication, political linguistics, political philology.

ЭОЖ: 32.019.52

М .0 . Насимов, Б.Ж. Паридинова Болашак университет^ Кызылорда к., Казакстан

ДИСКУРС САЯСИ ГЫЛЫМДАРДЫЦ НЫСАНЫ РЕТ1НДЕ

Аннотация. Дискурс заманауи лингвистика, семиотика жэне философиядагы аныктамасы кyрделi жэне ауыр туаш к. Дискурс угымына байланысты накты аныктамалар жок. Кец магынада дискурс - бул элем ту­

ралы бш м , мэдени дэстурлер туралы ойлар, тарихи жэне идеологиялык кондыргылар негiзiнде еткен сейлеу, диалог, стиль, тiлдi айкындайтын коммуникативпк кимыл.

Постмодернизм философиясыныц екiлдерi дискурсты былайша аныктайды: элеуметпк езара байланыс - тардыц ерекше турц кепдауыстылык, кепаспектшк, кенеттшк, жекелену, шарттылыкпен ерекшеленетш элеуметпк болмыстыц т э с ш

Саяси дискурсты зерттеу саяси гылымдардыц, оныц ш щ де саяси лингвистиканыц езекп мэселес болып табылады. Угым пэнаралык сипатка ие болганымен, элеуметтану, элеуметпк психология, мэдениеттану, букаралык коммуникациялар теориясымен айналысатын мамандарды да кызыктырады. Себеб^ саяси мэтiндердi ^ i P r i замангы зерттеу эдiстерi аркылы когамдык сана жагдайы мен когамдык-саяси мэселелердi айкындай аламыз. Макалада дискурс саяси гылымдардыц нысаны репнде карастырылады.

Тушн сездер: дискурс, саяси коммуникация, саяси лингвистика, саяси филология.

Кез келген гылыми теория ете дэл болуы тшс. Бул туста гылымда колданылатын терминдердщ толык аныктамасын айшыктау жэне дэйектемелер нэтижелерш ашып керсету жешнде айткан дурыс деп санаймыз.

Казiргi замангы саяси гылымдардыц н еп зп багыттарын зерттеу саяси коммуникация немесе байланыс саласын айкындау аркылы жYредi десек кателеспеймiз. М. Вебер мен Э. Дюркгеймнщ когам мен билiк арасындагы байланысты аныктайтын элеуметтанулык багыты, когамдык емiрдi уйымдастыру мен реттеудiц туракты тYрлерi саналатын М. Липсеттiц институтталган багыты, саясатты жуйе ретiнде карастыратын Т. Парсонстыц жyйелiк-функционалдык багыты, Р. Мертонныц бюрократия теориялары, Э. Фроммныц психологиялык багыты, Ф. Фукуяманыц футурологиялык багыты, Г. Алмонд, С. Верба, С. Хантингтоннныц

(2)

салыстырмалы саясаттануы саяси коммуникацияларды зерттеуге езшщ септшн тигiзедi. Бiздiц зерттеп отырган мэселе осы саяси коммуникация саласы бойынша журпзшген зерттеулермен тыгыз байланысты.

Жалпы саяси коммуникация саяси жуйенщ бiр белiгiнен екiншiсiне жэне саяси жуйе мен элеуметпк жуйе арасында журетш саяси акпараттарды беру удерга болып табылады. Батыс галымдары саяси коммуникацияныц уш негiзгi тэсiлдерiн белш керсетедi: 1) букаралык акпарат куралдары аркылы жyретiн байланыс; 2) баскарушылар мен баскарылатындар арасындагы байланыс; 3) бейресми арналар аркылы жyретiн байланыс. Аталмыш тэсшдердщ барлыгыныц дискурс мэселесш зерттеуде мацыздылыгы ете зор.

Бершген такырыпты зерттеуде Нидерланд галымы Тён Адрианус ван Дейктiц [1] (Teun Adrianus van Dijk) ецбегi зор. Сонымен бiрге, Ф. Байрам [2] (F. Bayram)), З. Харрис [3] (Z.S. Harris), С. Харт [4] (C. Hart) сынды шет елдш галымдардыц зерттеулерi назардан тыс калмауы керек деп ойлаймыз. Ресей галымдары арасынан А.Н. Баранов, О.В. Михайлова, Г.А. Сатаров, Е.А. Шипова [5], В.А. Маслова [6], Н.М. Перельгут, Е.Б. Сухоцкая [7], Е.В. Пилюгина [8], А.К. Хурматуллин [9] берiлген такырып бойынша гылыми зерттеулер журпзш келедг

Осы орайда саяси дискурстыц Казахстан Республикасы мемлекеттiк жэне идеологиялык курылыс шарттарындагы калыптасуы мен дамуын саясаттанулык талдаудыц езектiлiгi келесi себептерге байланысты.

Бiрiншiден, саяси дискурс когамдык курылыстыц мазмунына багынып кана коймай, yстемдiк етушi дуниетаным, идеологиялык парадигмалармен езара байланысты. Сондыктан оны мемлекетпк курылыстан тыс карауга болмайды. Осы аркылы мемлекет пен когам арасындагы тшдж коммуникацияныц езара байланыстары аныкталады.

Екiншiден, саяси дискурс когамдагы мэдени yдерiстердiц кершютерш айкындайды, ыкпал етудiц улкен кушш иеленген кернекiлiктерi мен мyмкiндiктерi мол, когамдык санага жаца кундылыктарды тарататын саясаттагы акпараттардыц тiлдiк ерекшелiктерiн аныктайды.

Зерттелiп отырган такырып барлыгымыз кунделжп керiп, ушырасып журген кубылыстардыц бiрi. Билiк yшiн курес бул саланыц негiзгi такырыбы жэне езектiлiгiн алга жылжытушы болып табылады. Когам емiрi ашык жэне демократиялы болган сайын оныц саяси тiлiне ерекше назар аударыла бастайды. Саяси дискурска кэйби саясаткерлер, журналистер жэне саясаттанушылармен катар, букара халык та мэн бередг Жалпы саясаттанулык лингвистика жэне саясаттанулык филология угымдары бiрге пайдаланылганымен, айырмашылыктары ете мол. Мэселен, саясаттанулык лингвистика саяси тусш ктердщ шагын децгейiн карастыру аркылы эрекет етедi де, оныц темендегщей пэнi айкындалады: а) саяси дискурстыц синтактикасы, семантикасы жэне прагматикасы; б) осы дискурстардыц койылымы мен тyсiндiру yлгiлерi. Саясаттанулык филология «билт>, «ыкпал ету» жэне «бедел» угымдарыныц дискурстык катынастарын багамдайды [10].

Сондыктан саяси лингвистиканыц н еп зп зерттеу нысаны болып саяси дискурс карастырылады.

Лингвистика жэне саясаттану - еш жеке гылымдар тогысында пайда болган жэне бул сала бупн п кyнделiктi дамып жаткан акпарат заманында езектiлiгiн жогалтпайды. ХХ гасырдыц 90-жылдарыныц ортасында осы багыттар бойынша жарияланган ресейлiк галымдар А. Алтунян [11], М.Р. Проскуряков [12], Е.И. Шейгал [13] ецбектерi саяси лингвистиканыц дамуын айкындады.

Бершген такырыпты езектi мэселе еткен казакстандык тiл мамандары Б.А. Ахатова [14] мен К ©.

Есенованыц [15] казак гылымындагы аткарган ецбектерi ете мацызды. К© . Есенованыц 10.02.02 - казак т ш мамандыгы бойынша филология гылымдарыныц докторы гылыми дэрежесш алу ушш дайындалган диссертациясы авторефераты бойынша: «Кез келген ресми басылымда мэдениет, денсаулык сактау, гылым, бiлiм беру, спорт, енер такырыбымен салыстырганда саяси мэселелер кещнен камтылады. 0йткенi, когам емiрiнiц бyкiл тыныс-тiршiлiгi осы саяси ахуалга тiкелей байланысты болгандыктан, ондагы барлык элеуметпк т.б. катынастар саясат аркылы реттелш отырады. Осымен байланысты кунделжп жацалык жаршысы газет бетiнде де н еп зп орын саяси дискурска берiледi [15, 32 б.]», - делшедг Сонымен катар, галым аталмыш мэселе бойынша темендеп пш рлерш усынады: <^ылыми айналымга алгаш Зеллиг Харрис енпзген (1952) дискурстык талдау терминi бастапкыда жарнамага катысты колданылган болатын. Кешннен ХХ гасырдыц 70-жылдары дискурстiк талдауды дэстyрлi лингвистикамен байланысты караган американдык жэне еуропа галымдарыныц ецбектерiнде жш байкала бастады. Ал 80-90-жылдары аталмыш мэселеге арналган алгашкы iргелi ецбектер жарык кердг Дискурс угымы тш бiлiмiндегi антропоцентристiк багытты устанган кептеген арнаулы салалардыц (психолингвистика, социолингвистика, паралингвистика, нейролингвистика, когнитивп лингвистика, прагмалингвистика т.б.) дербестенуше байланысты айрыкша мацызга ие болды. Аталмыш салалардыц ш тей жiктелуiмен бiрге интеграциясы да осы дискурс угымыныц тецiрегiнде шогырланды деуге болады. Осымен байланысты элi кунге дискурска бершген аныктамаларды аякталган, тол^гкканды, дэл деп санауга болмайды. Бiздiцше, дискурсты прагматикалык тург^гдан талдаганда коммуникативтiк ситуацияга жэне оган катысушыларга байланысты экстралингвистикалык, этномэдени факторлар сондай-ак коммуниканттардыц м а к с а т -н и е п ^ басшылыкка ал^гнуы тиiс. Кандай да бiр акпаратты алганда ок^грман автордыц сол мэтiндi дайындаган сэттегi киял-дуниесш елестетуге т^грысады.

Баскаша айтканда, дискурсты тусшу бегде адамныц ойлау дуниесше ерiксiз жэне ерiктi турде ену деуге

(3)

болады. Ал ез кезепнде адресант сол дуниеш керекп нускада жасау ушш п лд еп семантиканыц барлык мyмкiндiктерiн пайдаланады.

Л.А. Кочетова дискурстыц езiндiк ерекшелжтерш мынадай прагматикалык белгiлер керсететiнiн айтады: максатты багыттылыгы айкын элеуметтiк эрекет; ситуация шарттары (дискурска катысушылар, ондагы релдер, коммуникативтiк езара эрекеттестiк сипаты т.б.); кундылыктар, стратегиялар, жанрлар» [15, 32 б.].

Демек, аталган пш рлер бойынша отандык гылымда саяси лингвистика бойынша зерттеулер журш жаткандыгы дэлелденуiмен катар, саяси гылымдар арасындагы езара байланыстыц барлыгы куантады.

Сондыктан саясат т ш н зерттеу кос гылымныц алдагы уакытта да бiрлесе жyргiзетiн мэселей деп ойлаймыз.

Буган дейiн макала авторлары берiлген мэселе бойынша ез ойларын козгагандыгын ата кеткенiмiз жен [16].

Жалпы саясат тш н щ немесе саяси п лдщ карапайым колданыстагы сездерден басты ерекшелжтерг - «саяси лексика» терминологияланган, ал «саяси» тiлдiк белгшер yнемi колданыста емес;

- дискурстыц езiндiк ерекшелiгi бар курылымы - езше тэн тiлдiк тэсiлдер нэтижей;

- дискурстыц орындалу ерекшелiгi - дыбыстык немесе оныц жазбалык ресiмделуi [17]. Ал «саяси тiл»

терминшщ тарихы ертеден басталып, 1789 жылдан бастап кецiнен колданыска енген [18].

Ресей галымы Е.И. Шейгалдыц пЫршше: «Мазмуны саясат саласына келетiн кез келген сейлеу курылымы саяси дискурска жатады» [13, 23 б.]. А.Н. Барановтыц пайымдауынша: «Саяси дискурска катысушы немесе накты саяси коммуникация такырыбын калыптастырушы дискурсивтi тэж1рибелер жиынтыгы» [19]. Ал, Ю.А. Сорокиннiц аныктамасы бойынша: «Саяси дискурс идеологиялык дискурстыц езге тург Саяси дискурс кыска прагматикалык угым болса, идеологиялык прагматика жагынан жасанды...

Дискурстыц бiрiншi тyрi - субдискурс, екiншi тyрi - метадискурс [20]. Бiздiц пiкiрiмiзше, саяси дискурс цогамныц рухани-идеологиялыц кврiнiсiн айцындайтын, б елгш бiр кезецтц саяси квзцарасы мен дуниетаным ерекшелiктерiн танытатын цазiргi саяси гылымдардагы угым.

Жалпы саяси мэтiндердi зерттеудеп кызыгушылыкты бiрнеше факторлармен тyсiндiруге болады.

Бiрiншiден, тyрлi тарихи кезецдердеп тiл жyйесi мен сейлеу салаларына багытталган iшкi лингвистикалык кажеттiлiктер. Екiншiден, саяси ойдыц саясаттанулык мэселелерi мен оныц саяси мшез-кулыкпен езара байланысы; саясаттанудагы болжам yлгiлерiн куру, букаралык акпарат куралдарындагы мэтiн мен саяси мэтiндердi сараптау эдiстерiн дайындау кажеттш п. Yшiншiден, саяси коммуникацияларды когамдык п ш р манипуляциясынан белу талпынысы.

Зерттеу такырыбыныц Казакстан жагдайында е з в д ж мэселелерi мол факторлары да баршылык.

Бiрiншiден, саяси терминологияда колданылатын угымдарды елiмiзде кебiнесе жогары бiлiмдi азаматтар тyсiнедi. Мерзiмдi баспасез беттерiндегi саяси акпарат тyрлерi кепшiлiкке тyсiнiксiз. Сондыктан елiмiздегi тургындардыц саяси сауаттылыгын айкындау ете мацызды жэне сауаттылык децгешн жогарылата тускен дурыс. Ешншвден, кец байтак мемлекетiмiздiц эр аймагындагы тургындардыц менталитет^ сейлеу жэне кундылык ерекшелiктерi эртyрлi. Бул саяси акпараттарды тyрлi децгейде кабылдауга апаратыны анык.

Yшiншiден, халык арасында таратылуы кажет саяси акпараттыц алгашкы нускасы орыс тш н де дайындалып, кейiн казак тiлiне аударылады.

Бyгiнгi тацда мамандар саяси дискурстыц келей тyрлерiн атап керсетедi:

- институтталган саяси дискурс - саясаткерлер саяси коммуникацияда колданган мэтiндер (парламентпк стенограммалар, саяси кужаттар, саяси лидерлердщ букара алдындагы сездерi мен сухбаттары);

- масс-медиалыц саяси дискурс - баспасез, теледидар, радио, Интернет аркылы журналистер тараткан мэтiндер;

- р е с м и ч ск е р л к саяси дискурс - мемлекетпк аппарат кызметкерлерше багытталган аппарат коммуникациясымен тыгыз байланысты мэтiндер;

- саяси коммуникацияларга катысушы тэжiрибелi саясаткер немесе журналист емес «царапайым азаматтар» мэпндерг Муныц катарына саясаткер немесе мемлекеттiк мекемелерге багытталган тyрлi хаттар мен усыныстар, БАК-та жарияланган хаттар жатады;

- бyгiнгi кунде кецiнен тараган «саяси детективтер», «саяси поэзия» жэне «саяси мемуарлар»;

- саясатка арналган гылыми коммуникация мэтiндерi.

Жогарыда аталган мэселелердi саралай келе, бупн п кезецнщ колданыстагы сездерi куннен кунге езгерш жатканын байкаймыз. Айталык, Кецестер дэуiрiнiц езiмен бiрге келмеске кеткен кагидалармен катар, казiргi жаЬандану заманында шетелденiп кеткен угымдар мен шет елден келген тyсiнiктер санамызда жатталып жат^гр. Кецестер елiндегi соцгы «кайта курулар» жэне жаца тэуелйз елдердiц кал^гптасуындагы негiзгi тyсiнiк болып табылган «демократия» кундылыктарымен бiрге езге де угымдар калыптасып yлгердi.

Отандык саяси гылымдар терминологиясында батыста колданылатын «саяси консалтинг», «саяси имиджеология», «саяси менеджмент», «саяси маркетинг», «саяси паблисити» секiлдi т.б. категориялар мен институттар кец колданыска ендг

(4)

Ж ал п ы ди скурс категориялары н ы ц саяси гы лы м дардагы м ац ы зд ы лы гы н ы ц кей б iр кер iн iстер i осы зерттеуде бой к е р с е т п . Ж огары да аталган п iкiрлерге карап, саяси акп аратты ц негiзгi м аксаттары н ай к ы н д ауы м ы зга болады . Б1ртш1ден, ол когам м у ш е л ер ш щ б арлы гы н хаб ар л ам ага н азары н аудару;

екшш1ден, х аб арл ам ан ы ц м азм ун ы н тyсiндiру аркы лы х алы кты ц к ы зы гуш ы лы гы н тугы зы п, н этиж есiнде о н ы когам сан асы н а терец д ете сiцiру; ушшш 1ден, б е р ш ет ш ак п араттарга сэйкес, каж еттiл iк п ен н и е т п уш тасты р а бiрiктiру аркы лы ой тую ге экелу; т врт т ш 1ден, осы акпараттар н е п з ш д е елiм iзд iц б yк iл айм агы н yй лесiм ге к е л п р ш ге н iC-эрекеттер ж y й есiн калы п тасты ру болы п та бы латы н д ы гы н атап к ерсетуге болады.

ЭДЕБИ ЕТ

[1] Teun A (2014) Discourse and Knowledge. A Sociocognitive Approach. Cambridge University Press, United Kingdom.

ISBN: 978-1-107-41655-0

[2] Bayram F. (2010) Ideology and political discourse: a critical discourse analysis o f erdogan’s political speech, ARECLS, 7: 23-40.

[3] Harris ZS (1991) A Theory o f Language and Information: A mathematical approach. Clarendon Press, United Kingdom, USA. ISBN: 978-0-198-24224-6

[4] Hart C. (2005) Analysing political discourse: Toward a cognitive approach, Critical Discourse Studies. 2: 189-194. DOI:

10.1080/17405900500283706

[5] Баранов А.Н., Михайлова О.В., Сатаров Г.А., Шипова Е.А. Политический дискурс: методы анализа тематической структуры и метафорики. - М.: Фонд ИНДЕМ, 2004. - 94 с. - ISBN: 5-902204-09-7

[6] Маслова В.А. Политический дискурс: языковые игры или игры в слова? // Политическая лингвистика. - 2008. -

№1 (24). - С. 43-48.

[7] Перельгут Н.М., Сухоцкая Е.Б. О структуре понятия «политический дискурс» // Вестник Нижневартовского государственного университета. - 2013. - №2. - С. 35-41.

[8] Пилюгина Е.В. Дискурс в политике и политика как дискурс: актуальные резонансы социального бытия постмодерна // Вестник Челябинского государственного университета. - 2013. - №23 (314). - Политические науки.

Востоковедение. Вып. 14. - С. 42-48.

[9] Хурматуллин А.К. Понятие дискурса в современной лингвистике // Ученые записки Казанского государственного университета. - 2009. - Том 151, кн. 6, гуманитарные науки. - С. 31-37.

[10] Januschek F (1985) Politische Sprachwissenschaft: Zur Analyse von Sprache als kultureller Praxis. Westdeutscher Verlag, Germany. ISBN: 978-3-322-87626-3

[11] Алтунян А.Г. От Булгарина до Жириновского. Идейно стилистический анализ политических текстов. - М.:

Российск. гос. гуманит. ун-т, 1999. - 263 с. - ISBN: 5-7281-0007-4

[12] Проскуряков М.Р. Дискурс борьбы: Очерк языка выборов // Вестник Московского университета. - 1999. - Серия 9. Филология. - № 1. - С. 34-49.

[13] Шейгал Е.И. Семиотика политического дискурса. - Волгоград, 2000. - 368 с. - ISBN 5-88234-394-1

[14] Ахатова Б.А. Политический дискурс и языковое сознание. - Алматы: Экономика, 2006. - 302 с. - ISBN: 9965­

734-26-7

[15] Есенова К © . К аи рп казак медиа-мэтшшщ прагматикасы (казак баспасез материалдары непзшде): 10.02.02 - казак т ш мамандыгы бойынша филология гылымдарыныц докторы гылыми дэрежесш алу ушш дайындалган диссертацияныц авторефераты.

[16] Nassimov MO, Tolen ZM, Ibadullaeva SZ, Paridinova BZ, Ustagaliyev YO. (2015) Discourse as the form of political sciences (on the example o f the Republic of Kazakhstan), Mediterranean Journal o f Social Sciences. 6: 399-402. DOI:

10.5901/mjss.2015.v6n5s1p399

[17] Bayley P. Live oratory in the television age: The language o f formal speeches // G. Ragazzini, D.R.B.P. Miller eds.

Campaign language: Language, image, myth in the U.S. presidential elections 1984. - Bologna: Cooperativa Libraria Universitaria Editrice Bologna, 1985. - P. 77-174.

[18] Политический дискурс как предмет политологической филологии // Политическая наука. Политический дискурс: История и современные исследования. - М.: ИНИОН РАН, 2002. - № 3. - С. 32-43.

[19] Баранов А.Н. Введение в прикладную лингвистику. - М., 2001. - 358 c. - С. 246. - ISBN 5-8360-0196-0

[20] Сорокин Ю.А. Политический дискурс: попытка истолкования понятия // Политический дискурс в России. - М., 1997. - С. 57.

REFERENCES

[1] Teun A (2014) Discourse and Knowledge. A Sociocognitive Approach. Cambridge University Press, United Kingdom.

ISBN: 978-1-107-41655-0 (In Eng.).

[2] Bayram F. Ideology and political discourse: a critical discourse analysis o f Erdogan’s political speech, ARECLS, 2010, 7, 23-40. (In Eng.).

[3] Harris ZS (1991) A Theory o f Language and Information: A mathematical approach. Clarendon Press, United Kingdom, USA. ISBN: 978-0-198-24224-6(In Eng.).

[4] Hart C. Analysing political discourse: Toward a cognitive approach, Critical Discourse Studies, 2005, 2, 189-194. DOI:

10.1080/17405900500283706 (In Eng.).

[5] Baranov A.N., Mihajlova O.V., Satarov G.A., Shipova E.A. Politicheskij diskurs: metody analiza tematicheskoj struktury i metaforiki. M.: Fond INDEM, 2004. 94 s. ISBN: 5-902204-09-7 (in Russ.).

(5)

[6] Maslova V.A. Politicheskij diskurs: jazykovye igry ili igry v slova? Politicheskaja lingvistika, 2008, 1, S. 43-48. (in Russ.).

[7] Perel'gut N.M., Suhockaja E.B. O strukture ponjatija «politicheskij diskurs». Vestnik Nizhnevartovskogo gosudarstvennogo universiteta, 2013, 2, 35-41. (in Russ.).

[8] Piljugina E.V. Diskurs v politike i politika kak diskurs: aktual'nye rezonansy social'nogo bytija postmoderna. Vestnik Cheljabinskogo gosudarstvennogo universiteta, 2013, 23, Politicheskie nauki. Vostokovedenie. Vyp. 14, 42-48. (in Russ.).

[9] Hurmatullin A.K. Ponjatie diskursa v sovremennoj lingvistike. Uchenye zapiski Kazanskogo gosudarstvennogo universiteta, 2009, Tom 151, kn. 6, gumanitarnye nauki, 31-37. (in Russ.).

[10] Januschek F (1985) Politische Sprachwissenschaft: Zur Analyse von Sprache als kultureller Praxis. Westdeutscher Verlag, Germany. ISBN: 978-3-322-87626-3 (In Ger.).

[11] Altunjan A.G. Ot Bulgarina do Zhirinovskogo. Idejno stilisticheskij analiz politicheskih tekstov. M.: Rossijsk. gos.

gumanit. un-t, 1999. 263 s. ISBN: 5-7281-0007-4 (in Russ.).

[12] Proskurjakov M.R. Diskurs bor'by: Ocherk jazyka vyborov. Vestnik Moskovskogo universiteta, 1999, Serija 9.

Filologija, 1, 34-49. (in Russ.).

[13] Shejgal E.I. Semiotika politicheskogo diskursa. Volgograd, 2000. 368 s. ISBN 5-88234-394-1 (in Russ.).

[14] Ahatova B.A. Politicheskij diskurs i jazykovoe soznanie. Almaty: Jekonomika, 2006. 302 s. ISBN: 9965-734-26-7 (in Russ.).

[15] Esenova K.O. Kazirgi kazah media-matininin pragmatikasy (kazah baspasoz materialdary negizinde): 10.02.02 - kazah tili mamandygy bojynsha filologija gylymdarynyn doktory gylymi darezhesin alu ushin dajyndalgan dissertacijanyn avtoreferaty.

(In Kaz.).

[16] Nassimov MO, Tolen ZM, Ibadullaeva SZ, Paridinova BZ, Ustagaliyev YO. Discourse as the form o f political sciences (on the example of the Republic o f Kazakhstan), Mediterranean Journal o f Social Sciences, 2015, 6, 399-402. DOI:

10.5901/mjss.2015.v6n5s1p399 (In Eng.).

[17] Bayley P. Live oratory in the television age: The language of formal speeches. G. Ragazzini, D.R.B.P. Miller eds.

Campaign language: Language, image, myth in the U.S. presidential elections 1984. Bologna: Cooperativa Libraria Universitaria Editrice Bologna, 1985, 77-174. (In Eng.).

[18] Politicheskij diskurs kak predmet politologicheskoj filologii. Politicheskaja nauka. Politicheskij diskurs: Istorija i sovremennye issledovanija, 2002, 3, 32-43. (in Russ.).

[19] Baranov A.N. Vvedenie v prikladnuju lingvistiku. M., 2001. 358 c. S. 246. ISBN 5-8360-0196-0 (in Russ.).

[20] Sorokin Ju.A. Politicheskij diskurs: popytka istolkovanija ponjatija. Politicheskij diskurs v Rossii. M., 1997. S. 57. (in Russ.).

М. О. Насимов, Б. Ж. П аридинова Университет «Болашак», Кызылорда, Казахстан, ДИСКУРС КАК О БЪ Е К Т П О Л И Т И Ч ЕС К О Й НАУКИ

А ннотация. Дискурс - одно из сложных и трудно поддающихся определению понятий современной лингвистики, семиотики и философии. Четкого определения понятия дискурс не существует. В широком смысле дискурс - это коммуникативное действие, явление, представляющее собой речь, диалог, стиль, язык, прошедшие через призму экстралингвистических факторов - знаний о мире, установок, мнений, культурных традиций, исторических фактов и идеологических установок, знание о которых необходимо для полного понимания вышеуказанных речи, стиля, диалога.

Представители философии постмодернизма трактуют дискурс как специфическую форму социальных взаимодействий; способ социального бытия, который отличается полифоничностью, многоаспектностью, спонтанностью, поливалентностью, децентризацией и обусловленностью внутренними интенциями эписте- мического происхождения.

Изучение политического дискурса относится к наиболее актуальным задачам политологии и политичес­

кой лингвистики. Понятие, будучи междисциплинарным по своим базовым свойствам, интересует предста­

вителей социологии, социальной психологии, культурологии, специалистов по теории массовой коммуника­

ции. Применение современных методов анализа политических текстов позволяют получать данные о состоянии общественного сознания и общественно-политических проблем. В данной статье дискурс иссле­

дуется как объект политической науки.

К лю чевы е слова: дискурс, политическая коммуникация, политическая лингвистика, политическая филология.

Referensi

Dokumen terkait

Заключение В условиях аридного климата Северного Казахстана при возделывании яровой тритикале по паровому и стерневому предшественникам и при содержа- нии в почве N-NO3 слой 0-40 см

Ішкі саяси тұрақтылық басымдылығын жүзеге асырудағы ақпараттық саясат нақтылы саяси жүйенің сипатын, саяси тәртіптің мәнін, қоғамдық топтардың саяси санасы мен іс-әрекеттерінің