การศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดสรางแบบสังเกตพฤติกรรมทางสังคมของเด็กปฐมวัย และ มีการใชกิจกรรมนิทานคุณธรรมประกอบฉากนิทาน โดยมีขอบเขต ประชากร กลุมตัวอยาง ขอบเขตดานเนื้อหา และขอบเขตดานตัวแปร ดังนี้
ขอบเขตดานประชากรและตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ เด็กปฐมวัยนักเรียนชาย - หญิง อายุระหวาง 3 - 4 ป ที่กําลังศึกษาอยูในระดับชั้นอนุบาลปที่ 1 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2562 โรงเรียน สาธิตละอออุทิศ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ศูนยฯ ลําปาง ทั้งหมด 3 หองเรียน จํานวน 91 คน ตัวอยางที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ เด็กปฐมวัยชาย-หญิง อายุระหวาง 3-4 ป
กําลังศึกษาอยูชั้นอนุบาล 1/3 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2562 ของโรงเรียนสาธิตละอออุทิศ ลําปาง จํานวน 16 คน โดยมีขั้นตอนในการเลือกกลุมตัวอยางดวยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)
ขอบเขตดานเนื้อหา
เนื้อหาที่นํามาใชในการจัดการเรียนรูโดยกิจกรรมนิทานคุณธรรมประกอบฉากนิทาน เปนเนื้อหาที่อยูในหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 กําหนดมาตรฐานคุณลักษณะ ที่พึงประสงคสําหรับเด็กวัย 3-4 ป เพื่อพัฒนาพฤติกรรมทางสังคมของเด็กปฐมวัยที่กลาวถึง ดานการแบงปน ดานการชวยเหลือ ดานความรวมมือ และดานความเห็นอกเห็นใจ เพื่อพัฒนา พฤติกรรมทางสังคมของเด็กปฐมวัย
ขอบเขตดานตัวแปร
ตัวแปรที่ใชในการศึกษาวิจัยแบงออกเปน 2 ประเภท ดังนี้
ตัวแปรตน คือ กิจกรรมนิทานคุณธรรมประกอบฉากนิทาน
ตัวแปรตาม คือ พฤติกรรมทางสังคมของเด็กปฐมวัย ไดแก ดานการแบงปน ดานการ ชวยเหลือ ดานความรวมมือ และดานความเห็นอกเห็นใจ
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย/ขั้นตอนการสรางหรือพัฒนา ในการวิจัยครั้งนี้มี เครื่องมือที่ใชในการศึกษาวิจัย ดังนี้
1. เครื่องมือทดลอง ไดแก แผนการจัดกิจกรรมนิทานคุณธรรมประกอบฉากนิทานเพื่อ สงเสริมพฤติกรรมทางสังคมของเด็กปฐมวัย
2. เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล ไดแก แบบสังเกตพฤติกรรมทางสังคมของ เด็กปฐมวัย
3. นิทานคุณธรรมประกอบฉาก ไดแก สื่อการเรียนการสอนที่สอดแทรกพฤติกรรมทาง สังคมใหกับเด็กปฐมวัย เนื้อหานิทานเปนลักษณะเลาเรื่องที่สงเสริมพฤติกรรมทางสังคมใหกับ
เด็ก โดยดําเนินเรื่องไปตามเหตุการณกอนหลัง และมีตัวละครที่เปนทั้งคน สัตว เทพเจา เปนมนุษยและอมนุษย โดยฉากเปนภาพจินตนาการที่ผูวิจัยสรางขึ้นเพื่อใหสอดคลองกับ เนื้อเรื่องในนิทาน โดยใชถอยคําหรือบทสนทนาที่เขาใจงาย สนุกสนานชวนใหติดตามและแฝง ดวยคุณธรรมสงเสริมพัฒนาการดานอารมณ จิตใจ และพัฒนาการดานสังคมใหกับเด็ก การสรางและการหาคุณภาพเครื่องมือที่ใชในการวิจัย
1. แผนการจัดกิจกรรมนิทานประกอบฉากนิทานคุณธรรมเพื่อสงเสริมพฤติกรรมทาง สังคมของเด็กปฐมวัย
1.1 ศึกษาคูมือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 (อายุ 3 - 4 ป) พรอมทั้งตัวอยางแผนการจัดประสบการณในชวงระดับกอนประถมศึกษา
1.2 ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ
1.3 ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และหลักการจากเอกสารตางๆ ที่เกี่ยวของกับพัฒนา กิจกรรมการเรียนรูที่บูรณาการนิทานคุณธรรมประกอบฉาก
1.4 ผูวิจัยสรางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู จํานวน 24 แผน รวม 8 สัปดาห
โดยกําหนดจุดประสงคเนื้อหาของการดําเนินกิจกรรม พรอมทั้งสื่อการเรียนและการประเมินผล ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
1.4.1 กิจกรรมการจัดการเรียนรูโดยใชนิทานคุณธรรมประกอบฉากกลาวถึง กิจกรรมตางๆ ที่จัดไวใหเด็กในแตละวัน
1.4.2 จุดประสงค คือ เปนผลสัมฤทธิ์ที่กลาวถึงความสามารถในการปฏิบัติ
กิจกรรมจนสามารถบรรลุเปาหมายที่เตรียมไว
1.4.3 ขั้นตอนของการดําเนินกิจกรรม คือสวนที่กลาวถึงการดําเนินกิจกรรม โดยแบงออกขั้นตอนออกเปน 3 วัน วันละ 1 ขั้นตอน ดังนี้
วันจันทร : วันที่ 1 ขั้นเลานิทานเพื่อสงเสริมความพฤติกรรมทางสังคม ประกอบดวย ขั้นนํา การนําเขาสูกิจกรรมดวยการใชสื่อของจริงหรือใชชารทเพลงประกอบการ สอน รูปภาพหรือสัญลักษณที่เกี่ยวกับเนื้อหาในนิทาน เพื่อการกระตุนใหเด็กเกิดการเรียนรูและ เตรียมพรอมกอนเริ่มดําเนินการ
ขั้นดําเนินการ การสนทนาพูดคุยเกี่ยวกับเนื้อหาในนิทานและเปนการเลานิทาน แบบ story telling ใหเด็กฟงเพื่อสงเสริมพฤติกรรมทางสังคมใหกับเด็กปฐมวัย
ขั้นสรุป สนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นถึงเหตุการณในนิทานพรอมใหเด็กรวมกัน แสดงความคิดเห็นที่เกี่ยวกับเนื้อหาในนิทานหนาชั้นเรียน
วันอังคาร : วันที่ 2 ขั้นเรียงลําดับภาพจากนิทาน ประกอบดวย
ขั้นนํา สนทนาและทบทวนเนื้อหาในนิทานดวยการใช ปริศนาคําทายเกี่ยวกับสัตว
ในนิทาน หรือทองคําคลองจอง
ขั้นดําเนินการ สาธิตขั้นตอนการเรียงลําดับภาพในนิทานดูเปนตัวอยาง 1 รอบ พรอมทั้งกลาวถึงขอตกลงรวมกันในการเรียงลําดับภาพในนิทาน หลังจากนั้น แบงกลุมเด็ก ออกเปนกลุม ๆ ละ 3 - 4 คน รวมกันเรียงลําดับภาพจากนิทานที่ฟง โดยเนนใหเด็กมีพฤติกรรม ทางสังคม โดยสงเสริมใหเด็กมีพฤติกรรมดานการแบงปน ดานการชวยเหลือ ดานความรวมมือ และดานความเห็นอกเห็นใจ
ขั้นสรุป ประเมินเด็กจากการสังเกตพฤติกรรมการเรียงขั้นตอนของนิทานและครู
พูดคุยและเปดโอกาสใหเด็กแสดงความคิดเห็นจากกิจกรรมที่ปฏิบัติ หรือใหเด็กออกมานําเสนอ ผลงานของตัวเอง ครูจดบันทึกและทําการประเมินจากการสังเกตเด็ก เพื่อเปนการประเมิน พฤติกรรมความเปนพลเมืองดีของเด็กปฐมวัย
วันพุธ : วันที่ 3 ขั้นตอยอดการเรียนรู ประกอบดวย
ขั้นนํา การนําเขาสูกิจกรรมดวยเพลง นิทาน หรือสนทนาและพูดคุยวิธีเรียงลําดับ ภาพของนิทาน เพื่อทบทวนขั้นตอนการเรียงลําดับภาพจากนิทาน
ขั้นดําเนินการ ครูสาธิตวิธีการทําสื่อศิลปะสรางสรรคที่เกี่ยวกับเนื้อหาในนิทาน และใหเด็กแตละคนทํากิจกรรมศิลปะเพื่อเปนการทบทวนเด็ก และแบงกลุมออกเปนกลุม ๆ ละ 3 - 4 คน ใหแตละกลุมรวมกันทํากิจกรรมศิลปะตามเนื้อหาที่เด็ก ๆ รวมกันทําในวันจันทร
และวันอังคาร โดยสงเสริมใหเด็กมีพฤติกรรมทางสังคมที่เด็กได การแบงปน ดานการชวยเหลือ ดานความรวมมือ และดานความเห็นอกเห็นใจ
ขั้นสรุป ประเมินเด็กจากการใหเด็กทํากิจกรรมศิลปะเปนรายบุคคลและวาดภาพ เปนกลุม พรอมทั้งใหเด็กๆ ออกมานําเสนอผลงานของตัวเอง ครูจดบันทึกและทําการประเมิน จากการสังเกตเด็ก
4) นําสื่อนิทานแตละเรื่องที่มีความเหมาะสมกับเด็กปฐมวัยมาเขียนแผนการจัดการ เรียนรูโดยใชนิทานคุณธรรมประกอบฉากเพื่อสงเสริมความเปนพฤติกรรมทางสังคมของเด็ก ปฐมวัย ซึ่งมีหลักการในการจัดกิจกรรมแผนการจัดการเรียนรูโดยใชนิทานคุณธรรมประกอบ ฉากจากงายไปหายาก
ผลการวิจัย
จากการวิจัยพบวาเด็กปฐมวัยหลังไดรับการพัฒนาทักษะทางสังคม โดยใชกิจกรรม นิทานคุณธรรม ประกอบฉากนิทานสูงกวากอนการใชกิจกรรมนิทานประกอบฉากนิทานการ เปรียบเทียบทักษะทางสังคมของเด็กปฐมวัย กอนและหลังการจัดกิจกรม โดยภาพรวมคะแนน กอนการใชกิจกรรมนิทานคุณธรรมประกอบฉากนิทาน มีคาเฉลี่ยเทากับ 0.70 (S.D. = 0.02) หลังการจัดกิจกรรมเทากับ 1.61 (S.D. = 0.05)
สรุปไดวา เด็กปฐมวัยที่ไดรับการพัฒนาทักษะทางสังคมของเด็กปฐมวัย โดยการ จัดกิจกรรมนิทานคุณธรรมประกอบฉากนิทาน มีทักษะทางสังคมสูงกวากอนการจัดกิจกรรม นิทานคุณธรรมประกอบฉากนิทาน