ความสมบูรณของสัญญารับตั้งครรภแทน VALIDITY OF SURROGACY CONTRACT
รัฐธีร หนูเทศ
นักศึกษา หลักสูตรนิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีปทุม E-mail: i-am-dan@hotmail.com
บทคัดยอ
วิทยานิพนธฉบับนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาถึงเรื่องความสมบูรณของสัญญารับตั้งครรภแทนและการนํา ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย ลักษณะนิติกรรม-สัญญาที่มีอยูในปจจุบันมาปรับใชกับสัญญาตั้งรับครรภแทน เพื่อใหเปนสัญญาที่มีความสมบูรณ รวมถึงแนวทางในการบัญญัติกฎหมายที่เหมาะสมเกี่ยวกับสัญญารับตั้งครรภ
แทนในประเทศไทย
ผลจากการศึกษาพบวา หากสัญญารับตั้งครรภแทนไมเขาขายเปนสัญญาที่มีวัตถุประสงคขัดตอความสงบ เรียบรอยและศีลธรรมอันดีของประชาชน สัญญารับตั้งครรภแทนจะไมตกเปนโมฆะ ตามมาตรา 150
แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย และสามารถนําหลักกฎหมายนิติกรรม-สัญญา แหงประมวลกฎหมายแพง และพาณิชยมาปรับใชได
อยางไรก็ตาม จากการศึกษายังพบอีกวา เนื่องจากสัญญารับตั้งครรภแทนดังกลาว เปนสัญญาที่มีลักษณะ พิเศษเฉพาะแตกตางจากสัญญาทั่วไปอื่น ๆ เมื่อนําหลักกฎหมายนิติกรรม-สัญญา มาปรับใช ก็เปนการปรับใชที่ยัง ขาดประสิทธิภาพ อาทิ คูสัญญาฝายหนึ่งอาจไมสามารถบังคับใหคูสัญญาอีกฝายหนึ่งปฏิบัติตามสัญญาได และยัง ขาดหลักเกณฑที่สามารถใหความคุมครองหรือแกไขปญหาที่จะเกิดจากการทําสัญญารับตั้งครรภแทนไดอยาง ครอบคลุม เปนตน
ดังนั้น วิทยานิพนธฉบับนี้ จึงมีขอเสนอแนะดวยวา รัฐควรมีการบัญญัติกฎหมายเกี่ยวกับการตั้งครรภแทน โดยเฉพาะ ทั้งนี้ เพื่อใหเกิดความชัดเจนในหลาย ๆ ประการ ขึ้นใชบังคับตอไป
คําสําคัญ :
สัญญา การรับตั้งครรภแทนABSTRACT
The purpose of this thesis to study the validity of surrogacy contract and the application of the current Thai Civil and Commercial Code regarding general rules of contract for this particular type of contract. This thesis, additionally, studies the possibility for a new legislation of surrogacy contract to be applicable in Thailand in the future.
Following the study, if the surrogacy contract does not violate the principle of law regarding ‘good moral’ which is applicable in Thailand, it would thus not be void under Section 150 of the current Civil and
Commercial Code. However, since the surrogacy contract is independent and distinctive from any other contract, its application under the general rule of contract is somehow troublesome e.g. it may be incapable to be enforced between the parties and it is subject to insufficient rules to govern the parties' rights and
obligations, etc.
This thesis, therefore, also proposes that Thailand should enact a direct and specific law for surrogacy contract which will benefit us all.
KEYWORDS:
Contract, Surrogacy1. ความเปนมาและสภาพของปญหา
การตั้งครรภแทน (Surrogacy) เปนกระบวนการในการที่หญิงคนหนึ่งตกลงรับที่จะตั้งครรภดวยวิธีการ อยางหนึ่งอยางใดและตกลงวาจะสงมอบเด็กที่เกิดมานั้นใหแกคูสัญญาอีกฝายหนึ่ง พรอมกับสละสิทธิใดๆ ในความเปนมารดาของเด็กนั้นทันทีที่เด็กกําเนิดมา การรับตั้งครรภแทนในยุคปจจุบันจําเปนตองอาศัยวิทยาการ ของเทคโนโลยีชวยการเจริญพันธุมาชวยเสมอ ซึ่งโดยทั่วไปแลวอาจทําไดโดยการนําไขและเชื้ออสุจิของฝายคู
สมรสที่ตองการมีบุตรนั้นมาผสมกัน แลวนําไขที่ผสมแลวนั้นไปใสในรางกายของหญิงที่รับตั้งครรภแทนเพื่อ การเจริญพันธุตอไป
ในประเทศไทยนั้น เทคโนโลยีชวยการเจริญพันธุไดเจริญรุดหนาไมนอยไปกวาในตางประเทศ ทางแพทย
ไดนําเทคโนโลยีนี้มาชวยใหคูสามีและภริยาที่อยูในภาวะมีบุตรยาก ชวยใหมีบุตรไดตามความประสงคเปน จํานวนมาก การรับตั้งครรภแทนจึงเกิดขึ้นพรอมไปกับความเจริญกาวหนาในวิทยาการสาขานี้ แตประเทศไทยยัง ไมมีกฎหมายเกี่ยวกับการรับตั้งครรภแทนสําหรับปญหาของประเทศไทยยังไมมีทั้งในทางกฎหมายและทาง จริยธรรมสวนใหญมีความคลายคลึงกับปญหาที่เกิดขึ้นในตางประเทศ ดังนี้ เชน
สัญญารับตั้งครรภแทนเปนสัญญาที่ขัดตอความสงบเรียบรอยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือไมตาม ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยมาตรา 150และนาที่จะเปนสัญญาที่มีสภาพบังคับตามกฎหมายหรือไม
กฎหมายตางๆ ที่เกี่ยวของกับปญหาขางตนของไทยที่มีอยูในปจจุบันลวนแตเปนกฎหมายที่ถูกบัญญัติ
ขึ้นมาเพื่อใชกับการกําเนิดของเด็กตามธรรมชาติเทานั้น กฎหมายที่มีอยูจึงไมสอดคลองกับความเจริญกาวหนา ทางเทคโนโลยี และเมื่อนํากฎหมายดังกลาวมาปรับใชกับการรับตั้งครรภแทนจึงอาจมีขอบกพรองและไมสามารถ ขจัดปญหาที่เกิดขึ้นไดอยางมีประสิทธิภาพ การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับสัญญารับตั้งครรภแทน และมาตรการควบคุม การตั้งครรภแทน ในทางกฎหมายจึงมีความจําเปนอยางยิ่ง ทั้งนี้ เพื่อใหเกิดความชัดเจนในดานของกฎหมาย และชี้ใหเห็นถึงมาตรฐาน ทางดานจริยธรรมของสังคมไทยโดยรวมตอไป
2. วัตถุประสงคของการศึกษา
1. เพื่อใหทราบถึงที่มาและสภาพของปญหาเรื่องความสมบูรณของสัญญารับตั้งครรภแทน 2. เพื่อใหทราบถึงวิวัฒนาการทางดานเทคโนโลยี และประวัติความเปนมาของการรับตั้งครรภแทน และแนวคิดรวมทั้งทฤษฎีสัญญารับตั้งครรภแทน
3. เพื่อใหทราบถึงกฎหมายภายในประเทศและกฎหมายของตางประเทศเกี่ยวกับสัญญารับตั้งครรภ
ตั้งครรภแทน
4. เพื่อใหทราบถึงปญหาทางกฎหมายและบทวิเคราะหเกี่ยวกับเรื่องความสมบูรณของสัญญารับตั้งครรภแทน 5. เพื่อใหทราบถึงขอสรุปและขอเสนอแนะ ในเรื่องความสมบูรณของสัญญารับตั้งครรภแทน
3. สมมติฐานของการศึกษาวิจัย
การทําสัญญารับตั้งครรภแทน ที่เกิดขึ้นในสังคมปจจุบันนั้น เปนสัญญาที่ขัดตอความสงบเรียบรอยหรือ ศีลธรรมอันดีของประชาชน ซึ่งถือเปนวัตถุประสงคของสัญญา ในการทํานิติกรรมตามมาตรา 150 ของประมวล กฎหมายแพงและพาณิชย ดังนั้นสัญญารับตั้งครรภแทนดังกลาวจึงเปนสัญญาที่ขัดตอวัตถุประสงคของสัญญา ยอมเปนโมฆะ
4. ขอบเขตของการศึกษาวิจัย
การศึกษาถึงเรื่องความสมบูรณของสัญญารับตั้งครรภแทน โดยจะทําการศึกษาจาก รางพระราชบัญญัติ
การรับตั้งครรภแทน รางพระราชบัญญัติการตั้งครรภโดยอาศัยเทคโนโลยีชวยการเจริญพันธุทางการแพทย
ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยวาดวยเรื่องนิติกรรม สัญญา และแนวความเห็นของสํานักงานคณะกรรมการ กฤษฎีกา รวมไปถึงแนวคําวินิจฉัยของศาลในตางประเทศและกฎหมายของตางประเทศเพื่อนํามาประกอบ การศึกษา
5. วิธีดําเนินการศึกษาวิจัย
ดําเนินการวิจัยโดยใชวิธีวิจัยเอกสาร (Documentary Research) ดวยการคนควาและรวบรวมขอมูล ทางดานเอกสารทั้งหมดที่เกี่ยวของ ซึ่งจะไดมาจากหนังสือ บทความ วารสาร จุลสาร เอกสารเผยแพรของ หนวยงานราชการหรือหนวยงานเอกชนตางๆ รายงานสัมมนา รายงานวิจัย วิทยานิพนธ สารนิพนธกฎหมาย ตางๆ อาทิเชน รางพระราชบัญญัติการรับตั้งครรภแทน รางพระราชบัญญัติการตั้งครรภโดยอาศัยเทคโนโลยี
ชวยการเจริญพันธุทางการแพทย ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย ตลอดจนการศึกษาขอมูลจากตํารา บทความ วารสารตางๆ ของตางประเทศ รวมตลอดถึงจากขอมูลสื่ออิเล็กทรอนิกสตางๆ
6. ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ
1. ทําใหทราบถึงที่มาและสภาพของปญหาเรื่องความสมบูรณของสัญญารับตั้งครรภแทน
2. ทําใหทราบถึงวิวัฒนาการของเทคโนโลยี และประวัติความเปนมาของการรับตั้งครรภแทน แนวคิด และทฤษฎีสัญญารับตั้งครรภแทน
3. ทําใหทราบถึงกฎหมายภายในประเทศและกฎหมายของตางประเทศเกี่ยวกับสัญญารับตั้งครรภแทน 4. ทําใหทราบถึงปญหาทางกฎหมายและผลจากการศึกษาวิเคราะหเกี่ยวกับเรื่องความสมบูรณของสัญญา รับตั้งครรภแทน
5. ทําใหทราบถึงขอสรุปและขอเสนอแนะ ในเรื่องความสมบูรณของสัญญารับตั้งครรภแทน
7. เนื้อหาโดยสังเขป
วิทยาการความกาวหนาทางดานเทคโนโลยีทางการแพทยไดกอใหเกิดคุณประโยชนแกมนุษยชาติอยาง มหาศาล และยังแสดงใหเห็นถึงศักยภาพของมนุษย ในอันที่จะสามารถเอาชนะอุปสรรคตางๆ ตามธรรมชาติ
บางประการได เทคโนโลยีชวยการเจริญพันธุเปนตัวอยางที่ดีของความเจริญกาวหนาในวิทยาการสาขานี้
มนุษยไดเปลี่ยนแปลงกระบวนการใหการสืบพันธุจากเดิมที่ตองเริ่มตนจากการมีเพศสัมพันธระหวางฝายชายกับ ฝายหญิง เปนการสืบพันธุโดยไมจําเปนตองมีเพศสัมพันธกันอีกตอไป
การใชเทคโนโลยีตางๆ ลวนแตอาจกอใหเกิดคุณและโทษไดทั้งสิ้นเทคโนโลยีชวยการเจริญพันธุก็
เชนเดียวกันการใชเทคโนโลยีนี้อาจชวยใหคูสมรสจํานวนมากสามารถมีบุตรไดตามความประสงคขณะเดียวกัน อาจถูกนําไปใชในทางที่ขัดตอศีลธรรมโดยสิ้นเชิงก็ได ประเด็นปญหาเกี่ยวกับการใชเทคโนโลยีชวยการเจริญ พันธุในการรับตั้งครรภแทนเปนประเด็นหนึ่งที่อยูในความสนใจของผูคนในสังคมจํานวนมาก การใชเทคโนโลยี
นี้อาจชวยคูสมรสฝายหญิงที่ไมอาจตั้งครรภใหสามารถมีบุตรซึ่งมีความสัมพันธทางพันธุกรรมกับตนเองไดตาม ปรารถนา ขณะเดียวกันก็เอื้อใหมีการใชเนื้อตัวรางกายของมนุษยในกิจกรรมที่ฝาฝนตอกฎเกณฑตามธรรมชาติ
เปดโอกาสใหมีการนําบุคคลที่อยูในภาวะที่ออนแอกวามาใชงานที่ไมแตกตางไปจากภาวะความเปนทาสและ สงเสริมใหมีการพรากเด็กที่กําเนิดมาจากหญิงที่ตั้งครรภเด็กนั้น
การรับตั้งครรภแทนเปนกระบวนการหนึ่งในการบําบัดภาวะมีบุตรยาก ไดเกิดขึ้นและพัฒนาไปพรอมกับ ความเจริญกาวหนาของเทคโนโลยีชวยการเจริญพันธุ ในตางประเทศปรากฏวาการรับตั้งครรภแทนมีเปนจํานวน มาก โดยสวนใหญแลวหญิงที่รับตั้งครรภแทนจะสงมอบเด็กใหแกคูสมรสที่ตองการมีบุตร สวนกรณีที่หญิงรับตั้ง ครรภแทนเปลี่ยนใจไมสงมอบเด็กใหและเกิดปญหาเปนคดีความฟองรองในศาลตอกันมีไมมากนัก สําหรับใน ประเทศไทยนั้นความรูเกี่ยวกับการรับตั้งครรภแทนไดพัฒนาพรอมกับความกาวหนาทางการแพทยในสาขานี้
เชนเดียวกันและปริมาณการรับตั้งครรภแทนไดเพิ่มขึ้นตามลําดับ แตการเก็บรวบรวมสถิติในประเทศไทยยัง เปนไปอยางไมมีระบบและไมมีผูรับผิดชอบโดยตรงในการดําเนินการ
การรับตั้งครรภแทนเปนกิจกรรมหนึ่งที่กอใหเกิดปญหาจริยธรรมที่สลับซับซอน และไดแบงแยก ความคิดเห็นของผูคนในสังคมเปนสองฝายเสมอ ซึ่งแตละฝายก็ตางมีเหตุผลทางจริยธรรมเปนเครื่องรองรับฝายที่
สนับสนุนการรับตั้งครรภแทนโดยอางสิทธิของคูสมรสที่ไมสามารถมีบุตรไดวามีสิทธิในการสืบพันธุ
เชนเดียวกับคูสมรสอื่นที่สามารถมีบุตรไดตามปกติและสนับสนุนสิทธิในความเปนสวนตัวในอันที่จะกีดกัน ไมใหรัฐเขามาเกี่ยวของการกระทําของตนเองที่ปราศจากอันตรายตอผูอื่น ฝายนี้เห็นวาการรับตั้งครรภแทนอาจ กอใหเกิดประโยชนรวมกันของคูสมรสที่ตองการมีบุตรและหญิงที่รับตั้งครรภแทนผูอื่น ในทางตรงกันขามฝายที่
คัดคานการรับตั้งครรภแทนกลับเห็นวาการรับตั้งครรภแทนเปนกิจกรรมที่ฝาฝนธรรมชาติของมนุษยกอใหเกิด การแสวงหาประโยชนจากเนื้อตัวรางกายของหญิงโดยมิชอบรวมทั้งเปนกิจกรรมที่ไมตางไปจากการซื้อขายเด็กที่
จะสงผลกระทบแกเด็กและสังคมโดยรวม
ในตางประเทศโดยเฉพาะประเทศที่มีความเจริญกาวหนาทางเทคโนโลยีชวยการเจริญพันธุ การรับตั้ง ครรภแทนเปนกิจกรรมที่ถูกควบคุมอยางเขมงวด องคกรวิชาชีพทางการแพทยดานตาง ๆ ลวนแตมีบทบาทสําคัญ อยางยิ่งในการควบคุมไมใหมีการนําเทคโนโลยีนี้ไปใชในทางมิชอบองคกรวิชาชีพเหลานี้จะมีการกําหนด มาตรฐานวิชาชีพภายในองคกรของตนเองซึ่งไมเพียงแตเปนไปเพื่อกําหนดมาตรฐานในการใหบริการแกผูเขารับ
บริการเทานั้นแตยังเปนไปเพื่อคุมครองสิทธิของบุคคลทุกฝายที่เกี่ยวของอีกดวย มาตรฐานทางวิชาชีพขององคกร วิชาชีพในตางประเทศจึงเปนมาตรการอยางหนึ่งที่สามารถปองกันมิใหมีการแสวงหาประโยชนโดยมิชอบจาก หญิงที่รับตั้งครรภแทน และสามารถคุมครองประโยชนของเด็กที่จะเกิดจากการรับตั้งครรภแทนเปนอยางดี
การรับตั้งครรภแทนไดนําไปสูการถกเถียงปญหาทางกฎหมายหลายประการ เชน ความชอบดวยกฎหมาย ของการรับตั้งครรภแทน สถานะทางกฎหมายของเด็กที่เกิดจากการรับตั้งครรภแทน ตลอดจนสภาพบังคับทาง กฎหมายของสัญญารับตั้งครรภแทน ในหลายประเทศทั่วโลก มีการออกกฎหมายเกี่ยวกับการรับตั้งครรภแทนไว
โดยเฉพาะ1 แตกฎหมายเหลานั้นก็มีความแตกตางกันไปในแตละประเทศบางประเทศหามมิใหมีการรับตั้งครรภ
แทนอยางเขมงวดโดยถือวาการรับตั้งครรภแทนเปนความผิดทางอาญา2 บางประเทศหามมิใหมีการรับตั้งครรภ
แทนเฉพาะการรับตั้งครรภแทนที่มีผลประโยชนในเชิงพาณิชยเทานั้น3 แตบางประเทศกลับถือวาการรับตั้งครรภ
แทนเปนการกระทําที่ชอบดวยกฎหมาย ไมวาจะมีผลประโยชนในเชิงพาณิชยเขามาเกี่ยวของดวยหรือไมก็ตาม สําหรับประเทศไทยนั้นการรับตั้งครรภแทนไดกอใหเกิดปญหาทางกฎหมายเชนเดียวกับตางประเทศ แตประเทศไทยยังคงไมมีกฎหมายเกี่ยวกับการรับตั้งครรภแทน โดยเฉพาะการนํากฎหมายอื่นมาปรับใชจึง กอใหเกิดปญหาตามมาหลายประการวิทยานิพนธฉบับนี้ไดพยายามรวบรวมปญหาทางกฎหมายตางๆ และสรุปวา การนํากฎหมายที่มีอยูในปจจุบันมาปรับใชอาจกอใหเกิดผลที่ไมพึงประสงค ในบางกรณีและสมควรที่ประเทศ ไทยจะพิจารณาบัญญัติกฎหมายเกี่ยวกับการรับตั้งครรภแทนโดยเฉพาะ
สําหรับกรณีสัญญารับตั้งครรภแทนที่ตองพิจารณาจากทฤษฎีทางสัญญาดวยนั้นก็คือ หลักความศักดิ์สิทธิ์
ของ การแสดงเจตนา (The Autonomy of the Will) หลักนี้ถือวาบุคคลมีความเปนอิสระที่จะแสดงเจตนาอัน กอใหเกิด สิทธิและหนาที่ตามที่ตนเองปรารถนา เจตนาจึงเปนแหลงกําเนิดของสิทธิ และหนาที่ของบุคคล หลักความศักดิ์สิทธิ์ของการแสดงเจตนาเปนหลักการพื้นฐานของเสรีภาพของปจเจกชนนิยมตามหลักกฎหมาย ธรรมชาติ แตเพื่อที่จะใหสังคมมีความสงบสุข รัฐจึงตองแทรกแซงหลักความศักดิ์สิทธิ์ของการ แสดงเจตนาใน บางกรณี ไดแกกรณีที่การนั้นขัดตอบทบัญญัติของกฎหมาย หรือขัดตอความสงบเรียบรอยหรือศีลธรรมอันดีของ ประชาชน ใหถือวาเปนโมฆะ เมื่อสัญญารับตั้งครรภแทนเปนสัญญาที่ขัดตอหลักความสงบเรียบรอยและ ศีลธรรมอันดีของประชาชน ซึ่งเปนหลักที่สูงกวาความศักดิ์สิทธิในการแสดงเจตนา ตามหลักความศักดิ์สิทธิใน การแสดงเจตนาที่วา “บุคคลมีความเปนอิสระที่จะแสดงเจตนาอันกอใหเกิด สิทธิและหนาที่ตามที่ตนเอง ปรารถนา เจตนาจึงเปนแหลงกําเนิดของสิทธิ และหนาที่ของบุคคล หลักความศักดิ์สิทธิ์ของการแสดงเจตนาเปน หลักการพื้นฐานของเสรีภาพของปจเจกชน กรณีที่การนั้นขัดตอบทบัญญัติของกฎหมาย หรือขัดตอความสงบ เรียบรอยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน ใหถือวาเปนโมฆะ
บทสรุปเมื่อพิจารณาปญหากฎหมายดังที่กลาวมาแลวทั้งหมด จะเห็นไดวาการรับตั้งครรภแทนไมถือวา เปนความผิดทางอาญา เพราะวาไมมีกฎหมายกําหนด แมวาการรับตั้งครรภแทนจะเปนไปโดยมีคาตอบแทนหรือ เพื่อผลประโยชนในเชิงพาณิชยก็ตาม แตเมื่อหญิงที่รับตั้งครรภแทนใหกําเนิดทารกแลวเด็กยอมเปนบุตรโดยชอบ ดวยกฎหมายของหญิงที่รับตั้งครรภแทนเทานั้น และจะถือเปนบุตรโดยชอบดวยกฎหมายของสามีของหญิงที่รับ
1 Surrogacy Arrangement Act 1985, section 2.
2 Surrogate Parenthood Act 1988, section 3
3 Surrogate Parenthood Act 1988 (Queensland), section 4(1)
ตั้งครรภแทนดวยตามขอสันนิษฐานของกฎหมาย สวนสัญญารับตั้งครรภแทนนั้น ไมวาจะมีขอตกลงใหสงมอบ เด็กหรือตกลงใหหญิงที่ตั้งครรภแทนตองยกเด็กใหเปนบุตรบุญธรรมแกคูสมรสที่ตองการมีบุตร ก็ลวนแตเปน สัญญาที่เปนโมฆะทั้งสิ้นเนื่องจากเปนสัญญาที่มีวัตถุประสงคอันเปนการขัดตอความสงบเรียบรอยหรือศีลธรรม อันดีของประชาชน ซึ่งเปนหลักที่สูงกวาความศักดิ์สิทธิในการแสดงเจตนา ตามหลักความศักดิ์สิทธิ์ในการแสดง เจตนาที่วา “บุคคลมีความเปนอิสระที่จะแสดงเจตนาอันกอใหเกิด สิทธิและหนาที่ตามที่ตนเองปรารถนา เจตนาจึง เปนแหลงกําเนิดของสิทธิ และหนาที่ของบุคคล หลักความศักดิ์สิทธิ์ของการแสดงเจตนาเปนหลักการพื้นฐานของ เสรีภาพของปจเจกชน กรณีที่การนั้นขัดตอบทบัญญัติของกฎหมาย หรือขัดตอความสงบเรียบรอยหรือศีลธรรม อันดีของประชาชน ใหถือวาเปนโมฆะ”
ดังนั้นหลักความศักดิ์สิทธิ์ในการแสดงเจตนาที่เขาทําสัญญารับตั้งครรภแทนของคูสัญญานั้นจะอางหลัก ดังกลาวนี้ไมได ผูเขียนวิทยานิพนธจึงไดเสนอแนวทางตางๆ ในการแกไขปญหาขอกฎหมายเหลานี้ ตลอดจน ทางเลือกที่เหมาะสมกับสถานการณในประเทศไทยตอไป
8. ขอเสนอแนะ
เพื่อใหสัญญารับตั้งครรภแทนไมเปนสัญญาที่มีวัตถุประสงคขัดตอความสงบเรียบรอยหรือศีลธรรมอันดี
ของประชาชน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา 150 โดยเปนสัญญาที่มีความสมบูรณและเกิด นิติสัมพันธตอกันระหวางคูสัญญา ดังนี้
1. รัฐควรบัญญัติกฎหมายกําหนดใหการรับตั้งครรภแทนเปนการกระทําที่ชอบดวยกฎหมาย
2. รัฐควรนํามาตรการทางอาญามาใชเพื่อปองกันการแสวงหาประโยชนโดยมิชอบจากหญิงที่รับตั้งครรภ
แทนและเพื่อคุมครองเด็กที่จะเกิดจากการรับตั้งครรภแทน แตควรจํากัดเฉพาะการรับตั้งครรภแทนที่มี
ผลประโยชนในเชิงพาณิชยเขามาเกี่ยวของเทานั้น
3. รัฐควรบัญญัติกฎหมายเพื่อควบคุมมิใหมีการรับตั้งครรภแทน ดวยการหามมิใหมีการจัดตั้งคนกลาง หรือองคกรใดๆ ที่มีวัตถุประสงคทางการคาเพื่อชวยเหลือใหมีการรับตั้งครรภแทน และหามมิใหมีการโฆษณา ใดๆ ไมวาจะเปนไปเพื่อหาหญิงที่ตองการรับตั้งครรภแทนหรือเพื่อแสดงวาตนตองการรับตั้งครรภแทนผูอื่นดวย
4. คูสัญญาฝายที่รับตั้งครรภแทน เปนไดทั้งหญิงโสดที่บรรลุนิติภาวะหรือหญิงที่มีสามีโดยชอบดวย กฎหมาย หากเปนหญิงที่มีสามีโดยชอบดวยกฎหมายจะตองไดรับความยินยอมหรือไดรับความเห็นชอบที่เปน ลายลักษณอักษรจากสามีกอน
5. ผูจัดการรับตั้งครรภแทนจะตองมีวัตถุประสงคเพื่อชวยเหลือคูสมรสที่ตองการมีบุตรโดยไมมี
ผลประโยชนเชิงพาณิชยเทานั้น
6. คูสัญญาไมสามารถแกไขและ/หรือเลิกสัญญารับตั้งครรภแทนได หลังจากไดมีการทําสัญญากันแลว เวนแตจะไดรับอนุญาตจากศาลเยาวชนและครอบครัว
9. รายการอางอิง
กมล สนธิเกษตริน, 2539. คําอธิบายกฎหมายระหวางประเทศแผนกคดีบุคคล. กรุงเทพมหานคร: นิติบรรณาการ.
กานต กาญจนะไพบูลย, 2550. ปญหาทางกฎหมายของสัญญาที่เกี่ยวของกับการรับตั้งครรภแทน. วิทยานิพนธ
ปริญญามหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
จักรกฤษณ ควรพจน และคณะ, 2550. การผสมเทียมโดยใหหญิงอื่นตั้งครรภแทน. รายงานวิจัย (ฉบับสมบูรณ).
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา.
ณัฐวิวรรณ อภิสิทธิ์โยธิน, 2542. การตั้งครรภแทน: ปญหาทางกฎหมายครอบครัวและมรดก. วิทยานิพนธ
ปริญญามหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต.
เดช เศวตไกรพ, 2531. “มดลูก: อวัยวะของมนุษยสําหรับเชา.” วารสารอัยการ. 11: 28.
ธนา เบญจาทิกุล จํากัด, 2537. ที่มาของกฎหมายในระบบกฎหมาย. (ออนไลน) จาก http://www.thanalaw.co.th/tips-law3.html
ประมวล วีรุฒนเสน, 2535. “เทคโนโลยีกับการกําเนิดชีวิต.” จุฬาลงกรณวารสาร, 4: 17.
พินัย ณ นคร, 2542. หลักกฎหมายสัญญาของประเทศอังกฤษ. เลาเรื่องเมืองนคร. อนุสรณงานพระราชทาน เพลิงศพ อาจารยนุกูล ณ นคร. กรุงเทพฯ: เพรสมิเดีย.
มงคล เตชะกําพุ, 2534. เทคโนโลยีการยายฝากตัวออนเพื่อการปรับปรุงพันธุในปศุสัตว. กรุงเทพมหานคร:
สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
วิชา มหาคุณ, 2537. “จริยธรรมและกฎหมายกับการกําเนิดมนุษยโดยเทคโนโลยีแผนใหม.”
วารสารกฎหมาย. 15 (1 ธันวาคม 2537): 18.
ศนันทกรณ (จําป) โสตถิพันธ, 2550. คําอธิบายนิติกรรม-สัญญา พรอมคําอธิบายในสวนของ พ.ร.บ.
วาดวยขอสัญญาที่ไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 และกฎหมายใหมที่เกี่ยวของ. พิมพครั้งที่ 12. กรุงเทพฯ:
วิญูชน.
สนิท ตรุกูลพราย, 2536. “ปญหากฎหมายที่เกิดจากการผสมเทียม.” ดุลพาห, 40: 98.
สหทยา สุนทรเกตุ, 2539. ปญหาทางกฎหมายของการตั้งครรภแทน. วิทยานิพนธปริญญามหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
อุกฤษ มงคลนาวิน, 2518. “ความสงบเรียบรอยและศีลธรรมอันดีของประชาชน.” บทบัณฑิตย. 32: 18.
Douglas, G, Law, 1991. Fertility, and Reproduction. London: Sweet & Maxwell.