ปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8
FACTORS AFFECTING ACADEMIC ADMINISTRATION EFFECTIVENESS OF PHRAPARIYATTIDHAMMA SCHOOL
ON GENERAL EDUCATION GROUP 8
วิเชียร เจริญธรรม1 วาโร เพ็งสวัสดิ์2 เอกลักษณ เพียสา3 คณะครุศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร
Wichian Charoentham1 Waro Phengsawat2
Eakkalak Piasa3 Faculty of Education Sakon Nakhon Rajabhat University Corresponding Author E-mail: wichian0860778321@gmail.com
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาระดับประสิทธิผลการบริหารวิชาการ 2) ศึกษาปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน 3) ศึกษาความสัมพันธ
ระหวางปจจัยกับประสิทธิผลการบริหารวิชาการ 4) เพื่อศึกษาอำนาจพยากรณ ที่สงผลตอ ประสิทธิผลการบริหารวิชาการ และ 5) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผล การบริหารวิชาการ กลุมตัวอยาง ไดแก บุคลากรโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่
8 ปการศึกษา 2563 จำนวน 181 คน โดยการสุมแบบชั้นภูมิ สถิติที่ใช ไดแก ความถี่ รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สัมประสิทธิ์สหสัมพันธแบบเพียรสัน และการวิเคราะหการ ถดถอยพหุคูณแบบเปนขั้นตอน
ผลการวิจัยพบวา
1. ประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โดยภาพรวมอยูในระดับมาก
2. ปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โดยภาพรวมอยูในระดับมาก 3. ปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โดยภาพรวม มีความสัมพันธกับ ประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โดยภาพรวม มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีความสัมพันธ
กันในระดับปานกลาง
4. ปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน ปจจัยดานการ จัดการงบประมาณ และปจจัยดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา มีอำนาจ พยากรณประสิทธิผลการบริหารวิชาการ มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งมีคาสัมประสิทธิ์
พยากรณ .534 โดยสามารถรวมกันทำนายระดับประสิทธิผลการบริหารวิชาการ ไดรอยละ 53.40 5. แนวทางในการพัฒนาปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการ มี 3 ดาน คือ 1) ดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน 2) ดานสื่อวัสดุ อุปกรณและ เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา และ 3) ดานการจัดการงบประมาณ
คำสำคัญ : การบริหารวิชาการ; โรงเรียนพระปริยัติธรรม; ประสิทธิผล;
Abstract
The objectives of this research were 1) to study the level of effectiveness of academic administration, 2) to study factors on relationship and participation of schools and communities, 3) to study the relationship between the factors and the effectiveness of academic administration, 4) to study the predictive power affecting the effectiveness of academic administration; and 5) to study the guidelines for the development of factors affecting the effectiveness of academic administration. The sample group of 181 administrators and teachers from Phrapariyattidhamma School on General Education, Group 8, were selected by the stratified random sampling.
The statistics used for data analysis comprised of frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, Pearson’s correlation coefficient, and the stepwise multiple regression analysis.
The findings of the research were as follows: 1. The effectiveness of academic administration was found to be overall at a high level. 2. Factors affecting the effectiveness of academic administration were found to be overall at a high level.
3. Factors affecting the effectiveness of academic administration were overall related to the academic administration effectiveness at a statistically significant level of .05 with the moderate correlation. 4. Such factors as the relationship and participation between the school and the community, budget management, educational equipment and technology were found capable to predict the effectiveness of academic administration at a statistically significant level of 0.01 with a predictive coefficient of .534, which could be used to predict 53.4% of the effectiveness of academic administration. 5. The guidelines on development of factors affecting the effectiveness of academic administration consisted of three aspects; 1) the relationship and participation between the school and the community, 2) instructional media and materials as well as educational equipment and technology, and 3) budget management.
Keywords: Academic Administration; Effectiveness; Phrapariyattidham School;
บทนำ
การศึกษามีความสำคัญยิ่งตอการพัฒนาทรัพยากรมนุษย เพื่อพัฒนาคนอยางรอบดาน และสมดุล เพื่อเปนฐานหลักของการพัฒนาโดยมีเปาหมายใหคนไทยเปนคนดี เกง และมีความสุข มี
ความรูเชิงวิชาการและสมรรถนะทางวิชาชีพ ใฝเรียนรูและแสวงหาความรูอยางตอเนื่องตลอดชีวิต มี
สุขภาพทั้งกายและใจที่สมบูรณ สามารถประกอบอาชีพและอยูรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข พรอมกับสรางสังคมไทยใหเปนสังคมคุณธรรมภูมิปญญาและการเรียนรู โดยมุงพัฒนาคนไทยเปน สังคมแหงคุณธรรมภูมิปญญาและการเรียนรู มีการสรางองคความรู นวัตกรรมและเทคโนโลยี
ทรัพยสินทางปญญาเพื่อการเรียนรูนำไปสูสังคมแหงการเรียนรูอยางยั่งยืน มีสุขภาวะ ประชาชนอยู
รวมกันอยางสันติสุขและเอื้ออาทร รวมทั้งพัฒนาสภาพแวดลอมเพื่อเปนฐานในการพัฒนาคนและ สรางสังคมคุณธรรมภูมิปญญาและการเรียนรู (สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา, 2552, หนา 17-19) สอดคลองกับพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 ที่ไดกำหนดความมุงหมาย และหลักการในการจัดการศึกษา “มาตรา 6 การจัดการศึกษาตองเปนไปเพื่อพัฒนาคนไทยใหเปน มนุษยที่สมบูรณทั้งรางกาย จิตใจ สติปญญา ความรูและคุณธรรม มีจริยธรรมและวัฒนธรรมในการ ดำรงชีวิตสามารถอยูรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข” (กระทรวงศึกษาธิการ, 2542, หนา 5) และ พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553 มาตรา 37 การบริหารและการจัด การศึกษาขั้นพื้นฐานใหยึดเขตพื้นที่การศึกษา โดยคำนึงถึงระดับของการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน สถานศึกษา จำนวนประชากร วัฒนธรรม และความเหมาะสมดานอื่นดวย เวนแตการจัดการศึกษา ขั้นพื้นฐานตามกฎหมายวาดวยการอาชีวศึกษา ดังนั้น เพื่อใหการจัดการศึกษาของไทยมีคุณภาพตาม มาตรฐานการศึกษาทั้งในสวนที่เปนปจจัยดานกระบวนการและดานผลผลิต สถานศึกษาและหนวยงาน ที่เกี่ยวของจะตองใหความรวมมือชวยเหลือซึ่งกันและกัน (กระทรวงศึกษาธิการ, 2553, หนา 8)
โรงเรียนถือเปนสถานศึกษาที่ผูปกครองตั้งความหวังไวอยางสูง เพื่อเปนที่ประสิทธิ์
ประสาทความรูอบรมบมนิสัยใหลูกหลานมีความรู มีคุณธรรมจริยธรรมที่ดีเปนสมาชิกที่ดีของ ครอบครัว ตลอดจนของสังคมและประเทศชาติ ดังนั้น โรงเรียนทุกแหงจึงไดพัฒนาเพื่อสรางความ เปนมาตรฐานของโรงเรียนใหมีชื่อเสียงเปนที่ยอมรับแกผูปกครอง ชุมชนและสังคม โดยหันมาเนน การพัฒนาคุณภาพของนักเรียน เพราะหัวใจของการศึกษาก็คือนักเรียนนั่นเอง จากการประกาศใช
พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 สงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงในระบบการศึกษาขึ้น
อยางมากมายหลายประการ โดยเฉพาะการประกันคุณภาพการศึกษาซึ่งทุกโรงเรียนจะตองเรง พัฒนาจัดกระบวนการเรียนการสอนใหไดตามเกณฑมาตรฐานอยางมีคุณภาพ ทั้งมาตรฐาน คุณภาพของนักเรียนและคุณภาพกระบวนการจัดการศึกษาของโรงเรียนและที่สำคัญก็คือจะทำ อยางไรจึงจะใหโรงเรียนเปนที่พึงพอใจของผูปกครอง (จุฬารัตน เปยเหมย, 2550, หนา 2)
งานวิชาการเปนหัวใจของโรงเรียนหรือสถาบันการศึกษา สวนงานดานอื่น ๆ เปน องคประกอบที่จะทำใหสถาบันดำเนินไปดวยความราบรื่นเทานั้น ผูบริหารการศึกษาทุกคนควรจะ รับผิดชอบเปนผูนำของครูในดานวิชาการเปนอันดับแรก เพราะหนาที่ของโรงเรียนหรือ สถาบันการศึกษาทุกแหง คือ การใหความรูแกนักเรียนในดานวิชาการ โดยการทำงานรวมกับ ครู กระตุนเตือนครูใหคำแนะนำครู และประสานงานใหครูทุกคนทำงานรวมกันอยางมีประสิทธิภาพ ในการสอน งานวิชาการเปนงานหลักของการบริหารสถานศึกษา ไมวาสถานศึกษาจะเปนประเภท ใด มาตรฐานและคุณภาพของสถานศึกษาจะพิจารณาไดจากผลงานดานวิชาการ เนื่องจากงาน วิชาการเกี่ยวของกับหลักสูตร การจัดโปรแกรมการศึกษา และการจัดการเรียนการสอน ซึ่งเปน หัวใจของสถานศึกษาซึ่งอาจจะเกี่ยวของทางตรงหรือทางออม ก็อยูที่ลักษณะของงานนั้น อาจ กลาวไดวางานวิชาการถือวาเปนหัวใจของการบริหารการศึกษา เพราะจุดมุงหมายของสถานศึกษา ก็คือการจัดการศึกษาใหมีคุณภาพ ซึ่งขึ้นอยูกับงานวิชาการทั้งสิ้น งานวิชาการเปนกิจกรรมการ จัดการเกี่ยวกับงานดานหลักสูตร การนำหลักสูตรไปใชแบบเรียน งานการเรียนการสอน งานสื่อ การเรียนการสอน งานวัดผลและประเมินผล งานหองสมุด งานนิเทศการศึกษา งานวางแผน การศึกษา และงานประชุมอบรมทางวิชาการ เพื่อสงเสริมใหผูเรียนบรรลุจุดหมายของการศึกษาที่
กำหนดไวอยางมีประสิทธิภาพ (จีรวิทย มั่นคงวัฒนะ, 2553)
การบริหารงานวิชาการจึงนับวามีบทบาทสำคัญตอความสำเร็จหรือความลมเหลวของ การบริหารโรงเรียน แตการบริหารงานวิชาการในโรงเรียนจะมีคุณภาพดีมากนอยเพียงใด ยอมขึ้นอยูกับองคประกอบหลายประการ ที่สำคัญที่สุดไดแก ผูบริหารสถานศึกษาซึ่งจะตองให
ความสำคัญแกงานวิชาการ ตองเขาใจขอบเขตการดำเนินงานและภาระหนาที่ของการบริหารงาน วิชาการในโรงเรียนเปนอยางดี การบริหารงานวิชาการเปนหัวใจสำคัญของการบริหารสถานศึกษา และเปนสวนหนึ่งของการบริหารการศึกษาที่ผูบริหารจะตองใหความสำคัญเปนอยางยิ่ง สวนการ บริหารงานดานอื่นๆ นั้น เปนเพียงปจจัยสงเสริมสนับสนุนใหงานวิชาการดำเนินอยางมี
ประสิทธิภาพ ผูบริหารสถานศึกษาซึ่งมีบทบาทหนาที่ในการบริหารจะตองสนับสนุนใหครูจัด
กิจกรรมการเรียนการสอนใหบรรลุจุดมุงหมายของหลักสูตร (กระทรวงศึกษาธิการ, 2546, หนา ก:
20) กระทรวงศึกษาธิการไดกำหนดขอบขายและภารกิจของการบริหารและจัดการสถานศึกษาไว
4 งาน ไดแก การบริหารงานวิชาการ การบริหารงบประมาณ การบริหารงานบุคคล และการ บริหารงานทั่วไป โดยภารกิจหลักของสถานศึกษาที่สำคัญ คือ การบริหารงานวิชาการ ซึ่งปจจัย ดานการบริหารงานวิชาการประกอบไปดวย 1) ปจจัยดานสภาพของโรงเรียน 2) ปจจัยดาน ผูบริหาร 3) ปจจัยดานครูผูสอน 4) ปจจัยดานชุมชน และ 5) ปจจัยดานทรัพยากร สิ่งเหลานี้เปน หัวใจของการบริหารจัดการศึกษาในโรงเรียนใหมีคุณภาพไดมาตรฐานตามเกณฑกำหนด (จีรวิทย
มั่นคงวัฒนะ, 2553)
จากการที่ผูวิจัยไดทำการศึกษางานวิจัยที่เกี่ยวของ พบวา ปจจัยที่สงผลตอการบริหาร งานวิชาการมีหลายปจจัย ดังเชนงานวิจัยของ ปภานีย ดอกดวง (2560) ที่ไดทำการศึกษา ปจจัยที่
สงผลตอประสิทธิภาพการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนในกลุมเครือขายสถานศึกษาแกงโนนกา เร็น สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 5 และงานวิจัยของ เขษม สร โขงศรี (2558) ไดทำการศึกษา ปจจัยที่สงผลตอการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาขนาด ใหญ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41 ซึ่งปจจัยที่สงผลตอการบริหารงาน วิชาการของงานวิจัยทั้ง 2 เรื่อง ไดแก ปจจัย ดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับ ชุมชน ปจจัยดานความพรอมของอาคารสถานที่ ปจจัยดานครูผูสอน ปจจัยดานผูบริหาร ปจจัย ดานการจัดการงบประมาณ และปจจัยดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา
การศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เปนการศึกษารูปแบบหนึ่งของการศึกษา คณะสงฆ เปนการศึกษาที่รัฐกำหนดขึ้นตามความประสงคของคณะสงฆ โดยใหเรียนทั้งวิชาธรรม และวิชาสามัญควบคูกันไป โดยมีวัตถุประสงคที่จะใหการศึกษาโรงเรียนดังกลาว เปนประโยชนตอ ฝายศาสนจักร และฝายบานเมือง กลาวคือ ทางฝายศาสนจักรก็จะไดศาสนทายาทที่ดี มีความรู
ความเขาใจในหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาอยางแทจริง เปนผูประพฤติดีปฏิบัติชอบ ดำรงอยูใน สมณธรรมสมควรแกภาวะ สามารถดำรงสืบตอพระพุทธศาสนาใหเจริญสถาพรตอไป และถาหาก พระภิกษุสามเณรเหลานี้ลาสิกขาบทไปแลวก็สามารถเขาศึกษาตอในสถาบันศึกษาของรัฐไดหรือ เขารับราชการสรางประโยชนใหกาวหนาแกตนเอง และบานเมืองสืบตอไปดวยเชนกัน (สมศักดิ์
บุญปู, 2555, หนา 7–8)
การบริหารจัดการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษาเปนการจัดการศึกษาตาม สภาพจริง โดยมีพระภิกษุเปนผูมีอำนาจบริหารจัดการตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน บูรณาการกับศาสตรพระพุทธศาสนา จัดการเรียนการสอนวิชาทางโลกและหลักธรรมทาง พระพุทธศาสนาเขาดวยกัน ผูเรียนคือพระภิกษุสามเณรเปนสวนใหญ ดังนั้นในแตละปจำนวน ผูเรียนจะ ลดนอยลงทุกป อันเนื่องมาจากผูเขามาบวชเรียนในพระพุทธศาสนานอยลง และปญหา การลาสิกขาออกไปเรียนตอสายสามัญตามโรงเรียนทั่วไป ในการบริหารงานโรงเรียนนั้น การ บริหารงานวิชาการมีความสำคัญที่สุด เนื่องจากงานวิชาการเกี่ยวของกับกิจกรรมทุกอยางใน โรงเรียน โดยเฉพาะกิจกรรมการเรียนการสอนการปรับปรุงคุณภาพการเรียนการสอน ซึ่งเปน จุดหมายหลักของโรงเรียนและเปนเครื่องชี้วัดความสำเร็จในการจัดการศึกษาของโรงเรียน
โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ประกอบดวย 4 จังหวัด ไดแก
จังหวัดอุดรธานี จังหวัดสกลนคร จังหวัดบึงกาฬ และจังหวัดหนองคาย มีโรงเรียนทั้งหมด 42 โรงเรียน ปจจุบันพบวาการบริหารจัดการโรงเรียนพระปริยัติธรรมยังไมมีประสิทธิภาพเพียงพอใน การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา การนิเทศการศึกษา การแนะแนวการศึกษา ซึ่งปจจัยที่สงผลตอการ บริหารงานวิชาการไดแก ปจจัยดานผูบริหาร ดานครูผูสอน ดานชุมชน ดานอาคารสถานที่ ดาน งบประมาณ ดานบรรยากาศในโรงเรียน ผูบริหารโรงเรียนตองมีความรูเกี่ยวกับการบริหารวิชาการ ตองเขาใจเรื่องการพัฒนางานดานหลักสูตร การนำหลักสูตรไปใช งานดานการเรียนการสอน งาน วัสดุประกอบหลักสูตรและสื่อการเรียนการสอน งานวัดผลประเมินผล งานหองสมุด งานนิเทศ ภายใน และงานอบรมทางวิชาการ คุณภาพวิชาการจะเกิดผูบริหารที่มีประสิทธิผล ที่มีการ ดำเนินงานตามกระบวนการบริหาร ดวยความรูในหลักการแนวคิดทางการศึกษาอยางลึกซึ้ง
ดวยเหตุผลที่กลาวมาขางตน ผูวิจัยจึงมีความสนใจในการศึกษาปจจัยที่สงผลตอ ประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 อัน ประกอบดวย ปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน ดานความพรอม ของอาคารสถานที่ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานการจัดการงบประมาณ และดานสื่อวัสดุ
อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพื่อนำผลที่ไดจากการศึกษามาเปนขอมูลยอนกลับ ทั้งเปน ประโยชนตอผูบริหารโรงเรียนและหนวยงานที่เกี่ยวของ ในการกำหนดนโยบาย สงเสริม สนับสนุน นิเทศ กำกับ ติดตาม พัฒนา ปรับปรุงแกไขการบริหารงานวิชาการของตนใหเหมาะสม เพื่อใหการ จัดการศึกษาของโรงเรียนมีความเจริญกาวหนายิ่งขึ้นไป
วัตถุประสงคการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญ ศึกษา กลุมที่ 8
2. เพื่อศึกษาระดับปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน ดานความพรอมของอาคารสถานที่ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานการจัดการงบประมาณ และ ดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของ โรงเรียนกับชุมชน ดานความพรอมของอาคารสถานที่ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานการจัดการ งบประมาณ และดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษากับประสิทธิผลการบริหาร วิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8
4. เพื่อศึกษาอำนาจพยากรณของปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของ โรงเรียนกับชุมชน ดานความพรอมของอาคารสถานที่ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานการจัดการ งบประมาณ และดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ที่สงผลตอประสิทธิผลการ บริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8
5. เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุม 8
ระเบียบวิธีวิจัย
1. ประชากรและกลุมตัวอยาง
การศึกษาในครั้งนี้ เปนการศึกษาวิจัยเชิงสำรวจ (Survey research) ผูวิจัยไดกำหนด ขั้นตอนการวิจัย ดังนี้
ประชากรที่ใชในการวิจัย ไดแก บุคลากรโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 จำนวน 340 คน (สถิติขอมูลโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8, 2563, ออนไลน
กลุมตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้ ไดแก บุคลากรโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญ ศึกษา กลุมที่ 8 ปการศึกษา 2563 จำนวน 181 คน การกำหนดขนาดของกลุมตัวอยางไดมาโดย
การใชตารางสำเร็จรูปของ Krejcie and Morgan (อางถึงใน วาโร เพ็งสวัสดิ์, 2562, หนา 191) และทำการสุมตัวอยางแบบชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling)
การสุมตัวอยาง ใชวิธีการสุมตัวอยางแบบชั้นภูมิ (Stratified Sampling) และการสุม แบบงาย (Simple Random Sampling) โดยใชเกณฑรอยละ 53 ของจำนวนประชากรในแตละ จังหวัด เพื่อใหไดจำนวนตัวอยางมากนอยตามสัดสวนของจำนวนประชากรในแตละจังหวัด แลวทำ การจับสลากรายชื่อ ทำการสุมตัวอยางในแตละพื้นที่จนครบจำนวนตามที่กำหนด ผูวิจัยสามารถ กำหนดขนาดกลุมตัวอยางตามสัดสวนขนาดของประชากรกลุมตัวอยางในแตละจังหวัด ดังตาราง 3 ตาราง 3 ประชากรและกลุมตัวอยางในการวิจัย
จังหวัด จำนวน (คน)
ประชากร กลุมตัวอยาง
1. อุดรธานี 178 95
2. หนองคาย 82 44
3. สกลนคร 61 32
4. บึงกาฬ 19 10
รวม 340 181
2. เครื่องมือที่ใชในการวิจัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ เปนแบบสอบถาม (Questionnaires) ที่ผูวิจัยสรางขึ้น จากการทบทวนวรรณกรรมแนวคิด ทฤษฎี เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ แบงออกเปน 4 ตอน ดังนี้
ตอนที่ 1 แบบสอบถามขอมูลคุณลักษณะสวนบุคคลของผูตอบแบบสอบถาม ซึ่งเปน บุคลากรโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา อันประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา ประสบการณการทำงาน แบบสอบถามมีลักษณะคำถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List)
ตอนที่ 2 แบบสอบถามเกี่ยวกับปจจัยที่สงผลตอการบริหารงานวิชาการ โรงเรียน พระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ลักษณะแบบสอบถาม ในตอนที่ 2 มีลักษณะเปน แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดับ ระดับ ตามวิธีของลิเคอรท (Likert)
ตอนที่ 3 แบบสอบถามเกี่ยวกับความคิดเห็นตอการบริหารงานวิชาการ โรงเรียน พระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ลักษณะแบบสอบถามในตอนที่ 3 มีลักษณะเปนแบบ มาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดับ ตามวิธีของลิเคอรท (Likert)
การตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ ประกอบดวย
1. การหาคาความเที่ยงตรง (Validity) นำแบบสอบถามใหผูทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 ทาน ทำการตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) หลังจากนั้นนำมาหาดัชนี
ความสอดคลอง (IOC) โดยเลือกขอที่มีคา IOC มากกวา 0.5 สวนขอใดมีคานอยกวา 0.5 ผูวิจัย นำมาปรับปรุงแกไขตามขอเสนอแนะของผูทรงคุณวุฒิ
2. การหาคาความเชื่อมั่น (Reliability) ผูวิจัยนำแบบสอบถามไปทดลองใช (Try Out) กับกลุมประชากรที่ไมใชกลุมตัวอยางที่จะศึกษาจำนวน 30 ชุด หลังจากนั้นนำมาหาคาความ เชื่อมั่นโดยการวิเคราะหหาคาสัมประสิทธิ์แอลฟา (Alpha–Coefficient) ดวยวิธีการของ Cronbach โดยกำหนดคาความเชื่อมั่นของแบบสอบถาม ตองมากกวา 0.70 จึงจะถือวา แบบสอบถามนั้นใชได และนำขอคำถามที่ไดมาวิเคราะหหาคาอำนาจจำแนก (Discrimination Power) โดยใชวิธีการหาคาสหสัมพันธรายขอกับคะแนนรวม (Item Total Correlation) คิดขอ คำถามที่มีคาอำนาจจำแนกตั้งแต 0.361 ขึ้นไป
3. วิธีรวบรวมขอมูล
ผูวิจัยจะเก็บรวบรวมขอมูลจากแบบสอบถาม โดยมีขั้นตอนดังนี้
1. ผูวิจัยนำหนังสือขอความอนุเคราะหเก็บขอมูลวิจัยจากบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร ถึงผูอำนวยการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ทั้ง 42 โรงเรียน เพื่อขอความรวมมือในการเก็บขอมูลจาก ผูตอบแบบสอบถาม ซึ่งเปนบุคลากร โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 จำนวน 181 คน
2. สงแบบสอบถามไปใหผูที่เกี่ยวของพรอมชี้แจงรายละเอียด ความมุงหมายของการ ออกแบบสอบถามนี้ เพื่อทำความเขาใจใหตรงกันในการตอบแบบสอบถาม
3. ดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูล โดยผูวิจัยดำเนินการเก็บขอมูลดวยตนเองและการ ลงพื้นที่จริง เพื่อนำแบบสอบถามไปแจกแกกลุมตัวอยาง จำนวน 181 คน ในโรงเรียนพระปริยัติ
ธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 พรอมทั้งชี้แจงรายละเอียด ความมุงหมายของการออกแบบ สอบถาม
4. ตรวจสอบความถูกตอง ความสมบูรณของแบบสอบถาม เพื่อนำแบบสอบถามไป ประมวลผล และวิเคราะหขอมูลตอไป
4. สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล
การวิเคราะหขอมูลที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดทำการวิเคราะหขอมูลโดยใชโปรแกรม สำเร็จรูป ซึ่งมีสถิติดังนี้
ในการวิจัยในครั้งนี้ ผูวิจัยไดใชสถิติในการวิเคราะห ดังนี้
1. การวิเคราะหขอมูลคุณลักษณะสวนบุคคล ใชสถิติพื้นฐาน ไดแก คาความถี่
(Frequency) และคารอยละ (Percentage)
2. การหาคุณภาพของเครื่องมือ ใชสถิติเพื่อหาคาความเที่ยงตรงของแบบสอบถาม โดยผูเชี่ยวชาญและใชคาดัชนี IOC (Index of Item - objective congruence) หาคาอำนาจ จำแนกรายขอของแบบสอบถาม โดยใชวิธีการหาคาสหสัมพันธรายขอกับคะแนนรวม (Item Total Correlation) และหาคาความเชื่อมั่นของแบบสอบถาม โดยใชสูตรสัมประสิทธิ์แอลฟา (Alpha coefficient) ตามวิธีของครอนบาค (Cronbach)
3. การวิเคราะหระดับ 1) ปจจัยที่สงผลตอการบริหารงานวิชาการ โรงเรียนพระ ปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 และ 2) ความคิดเห็นตอการบริหารงานวิชาการ โรงเรียน พระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ใชสถิติ ไดแก คาเฉลี่ย (Mean) สวนเบี่ยงเบน มาตรฐาน (Standard deviation)
4. การศึกษาความสัมพันธระหวาง ปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของ โรงเรียนกับชุมชน ดานความพรอมของอาคารสถานที่ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานการจัดการ งบประมาณ และดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา กับประสิทธิผลการบริหาร วิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ผูวิจัยใชการหาคาสัมประสิทธิ์
สหสัมพันธของเพียรสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient)
5. การศึกษา ปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน ดาน ความพรอมของอาคารสถานที่ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานการจัดการงบประมาณ และดาน
สื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียน พระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ผูวิจัยทำการวิเคราะหการถดถอยพหุคูณ (Multiple Regression Analysis) โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
5. การศึกษาแนวทางในการพัฒนาปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8
1. ผูวิจัยจะนำมาหาแนวทางในการพัฒนาปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหาร วิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 โดยการสรางแบบสัมภาษณ เพื่อ สัมภาษณผูเชี่ยวชาญ จำนวน 10 ทาน เพื่อพิจารณาเสนอแนะแนวทางในการพัฒนาปจจัยที่สงผล ตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8
2. นำขอมูลที่รวบรวมจากการสัมภาษณมาจัดหมวดหมู ศึกษา และทำความเขาใจ ขอมูลที่รวบรวมมาไดทั้งหมดหลาย ๆ รอบ (Read and Re-read) แลวหาความสัมพันธของขอมูล เหลานั้นในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง เพื่อการกำหนดทิศทาง (Trend) และสรางขอสรุป และ นำเสนอโดยอิงกรอบการศึกษาโดยการพรรณนา (Descriptive Analysis) พรอมอางอิงขอมูล บางสวนที่เปนที่มาของขอสรุปนั้น
3. นำแนวทางในการพัฒนาปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียน พระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 เสนอคณะกรรมการที่ปรึกษาวิทยานิพนธตรวจสอบ ความเหมาะสมเบื้องตนและใหขอเสนอแนะ จากนั้นปรับปรุงแกไขในสวนที่บกพรอง
4. จัดทำแนวทางในการพัฒนาปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ฉบับสมบูรณ
ผลการวิจัย
1. ประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่
8 โดยภาพรวมและรายดานอยูในระดับมาก
2. ปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนก สามัญศึกษา กลุมที่ 8 โดยภาพรวมและรายดานอยูในระดับมาก
3. ปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนก สามัญศึกษา กลุมที่ 8 โดยภาพรวม มีความสัมพันธกับประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระ ปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 โดยภาพรวม อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมี
ความสัมพันธกันในระดับปานกลาง
4. ปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน (FAC1) ปจจัยดาน การจัดการงบประมาณ (FAC5) และปจจัยดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา (FAC6) มีอำนาจพยากรณประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญ ศึกษา กลุมที่ 8 อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งมีคาสัมประสิทธิ์พยากรณ .534 โดย สามารถรวมกันทำนายระดับประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญ ศึกษา กลุมที่ 8 ไดรอยละ 53.40
5. แนวทางในการพัฒนาปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระ ปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 มี 3 ดาน คือ 1) ดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของ โรงเรียนกับชุมชน 2) ดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา และ 3) ดานการจัดการ งบประมาณ
อภิปรายผล
1. ผลการวิจัย พบวา ปจจัยที่สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โรงเรียนพระปริยัติ
ธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 โดยภาพรวมอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณารายดาน พบวาสงผล ตอการบริหารงานอยูในระดับมาก ทุกดาน โดยดานที่มีคาเฉลี่ยสูงที่สุด คือ ดานความพรอมของ อาคารสถานที่ รองลงมาคือ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของ โรงเรียนกับชุมชน ดานการจัดการงบประมาณ สวนดานที่มีคาเฉลี่ยต่ำที่สุด คือ ดานสื่อวัสดุ
อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา โดยดานความพรอมของอาคารสถานที่ ซึ่งเปนดานที่มี
คาเฉลี่ยสูงที่สุด เมื่อพิจารณารายขอ พบวา สงผลตอการบริหารงานอยูในระดับมาก ทุกขอ โดยขอ ที่มีคาเฉลี่ยสูงที่สุด คือ โรงเรียนมีบรรยากาศทางวิชาการที่สงเสริมสนับสนุนตอการดำเนินงาน วิชาการใหประสบผลสำเร็จ รองลงมาคือ โรงเรียนจัดเตรียมอาคารสถานที่สำหรับดำเนินงาน วิชาการอยางเหมาะสม สวนขอที่มีคาเฉลี่ยต่ำที่สุด คือ โรงเรียนมีอาคารสถานที่ที่พอเพียงตอการ จัดการศึกษา สวนดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาซึ่งเปนดานที่มีคาเฉลี่ยต่ำที่สุด
เมื่อพิจารณารายขอ พบวา สงผลตอการบริหารงานอยูในระดับมาก ทุกขอ โดยขอที่มีคาเฉลี่ยสูง ที่สุด คือ โรงเรียนมีการสงเสริมใหใชหองสมุดและสื่อไอทีในการจัดการเรียนการสอน รองลงมาคือ โรงเรียนมีการจัดแหลงเรียนรูเพื่อสนับสนุนการบริหารงานวิชาการ สวนขอที่มีคาเฉลี่ยต่ำที่สุด คือ โรงเรียนมีการจัดเตรียมเครื่องมือและวัสดุอุปกรณทางการศึกษามาสนับสนุน
2. ผลการวิจัยจากการศึกษา ระดับประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติ
ธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 พบวา ประสิทธิผลการบริหารวิชาการ โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 โดยภาพรวมอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณารายดาน พบวา มีการ บริหารงานอยูในระดับมากทุกดาน โดยดานที่มีคาเฉลี่ยสูงที่สุด คือ ดานหลักสูตรและการพัฒนา หลักสูตร รองลงมา คือ ดานการบริหารหลักสูตร ดานการนิเทศภายใน ดานการวัดผลและ ประเมินผล ดานสื่อและนวัตกรรม สวนขอที่มีคาเฉลี่ยต่ำที่สุด คือ ดานการสงเสริมวิชาการ โดย ดานหลักสูตรและการพัฒนาหลักสูตรซึ่งเปนดานที่มีคาเฉลี่ยสูงที่สุด เมื่อพิจารณารายขอ พบวา มี
การบริหารงานอยูในระดับมาก ทุกขอ โดยขอที่มีคาเฉลี่ยสูงที่สุด คือ โรงเรียนมีการดำเนินการ ปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรใหสอดคลองกับความตองการของชุมชนและทองถิ่น รองลงมาคือ โรงเรียนมีการประชุมชี้แจงใหคำแนะนำแกครู ใหมีความรูความเขาใจในจุดมุงหมาย หลักการ โครงสรางของหลักสูตร สวนขอที่มีคาเฉลี่ยต่ำที่สุด คือ โรงเรียนมีการใหชุมชนเขามามีสวนรวมใน การจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา สวนดานดานการสงเสริมวิชาการ ซึ่งเปนดานที่มีคาเฉลี่ยต่ำที่สุด เมื่อพิจารณารายขอ พบวา มีการบริหารงานอยูในระดับมาก ทุกขอ โดยขอที่มีคาเฉลี่ยสูงที่สุด คือ โรงเรียนมีการสงเสริมใหมีการจัดบรรยากาศของหองสมุดที่เอื้อตอการจัดการเรียนการสอนและ การคนควาอยูเสมอ รองลงมาคือ โรงเรียนมีการจัดสรรงบประมาณแกหองสมุดใหเพียงพอและใช
จายอยางมีประสิทธิภาพ สวนขอที่มีคาเฉลี่ยต่ำที่สุด คือ โรงเรียนมีการสงเสริมสนับสนุนใหครูใช
หองสมุดเปนแหลงการจัดการเรียนการสอน เชน การจัดนิทรรศการ การประกวดผลงานนักเรียน 3. ผลการวิจัยจากการศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยดานความสัมพันธและการมี
สวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน ดานความพรอมของอาคารสถานที่ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานการจัดการงบประมาณ และดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษากับประสิทธิผล การบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 พบวา ปจจัยที่สงผลตอ ประสิทธิผลการบริหารวิชาการของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 โดย ภาพรวม มีความสัมพันธกับประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญ
ศึกษา กลุมที่ 8 โดยภาพรวม อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีความสัมพันธกันในระดับ ปานกลาง และมีความสัมพันธทางบวก (r = .687) เมื่อพิจารณาความสัมพันธระหวางประสิทธิผล การบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 โดยภาพรวม กับปจจัยที่
สงผลตอประสิทธิผลการบริหารวิชาการของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 เปนรายดาน พบวา มีความสัมพันธกันอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ทุกดาน โดยมี
ความสัมพันธกันในระดับปานกลาง และมีความสัมพันธทางบวกทุกดาน
4. ผลการวิจัยจากการศึกษาอำนาจพยากรณของปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวน รวมของโรงเรียนกับชุมชน ดานความพรอมของอาคารสถานที่ ดานครูผูสอน ดานผูบริหาร ดานการ จัดการงบประมาณ และดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ที่สงผลตอประสิทธิผล การบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 พบวา ปจจัยดาน ความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน และปจจัยดานสื่อวัสดุ อุปกรณและ เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา มีอำนาจพยากรณประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .00 ปจจัยดานการจัดการงบประมาณ มีอำนาจพยากรณประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่
8 อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งมีคาสัมประสิทธิ์พยากรณ = .534 โดยปจจัยดาน ความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน ปจจัยดานสื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยี
เพื่อการศึกษา และปจจัยดานการจัดการงบประมาณ สามารถรวมกันทำนายระดับประสิทธิผลการ บริหารวิชาการโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ไดรอยละ 53.40
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการวิจัยครั้งตอไป
1. ควรนำปจจัยดานความสัมพันธและการมีสวนรวมของโรงเรียนกับชุมชน ปจจัยดาน สื่อวัสดุ อุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา และปจจัยดานการจัดการงบประมาณ ไปทำการวิจัย ในรูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการ เพื่อพัฒนาและปรับปรุง ประสิทธิผลการบริหารวิชาการโรงเรียน พระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุมที่ 8 ตอไป