เงิน อุดมการณ์ จิตสำนึกทางการเมือง ศึกษาจากม็อบ ก้าวย่างที่เฝ้าระวัง

เงิน อุดมการณ จิตสํานึกทางการเมือง ศึกษาจากม็อบ กาวยางที่เฝาระวัง ผศ.ชมพู โกติรัมย

มหาวิทยาลัยศรีปทุม

การเคลื่อนไหวทางการเมืองภาคประชาชน เปนวิถีทางซึ่งประเทศที่มีระดับการพัฒนาประชาธิปไตยเบงบานแลว

เลือกใชเพราะเปนการแสดงออกซึ่งการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนผูซึ่งเปนเจาของอํานาจที่แทจริง การรับฟง เสียงประชาชนจึงเปนความผูกพันระหวางผูมอบสิทธิอํานาจกับฝายรักษาสิทธิอํานาจ เมื่อเปนเชนนี้ทั้งสองฝายจึงเปนไป บนพื้นฐานแหงความเคารพตอกติกาแหงบานเมือง การเคลื่อนไหวทางสังคม (Social Movement) ซึ่งรวมไปถึงการ เคลื่อนทางเศรษฐกิจ ทางการเมือง อันเปนการเคลื่อนไหวจากภาคประชาชน ในบริบทแหงสังคมของประชาชนที่มีสวน รวมทางการเมืองในประเทศที่เขาถึงภาวะที่เรียกวาอธิปไตยแหงประชาชนสูง จึงเปนการเคลื่อนไหวที่มีอุดมการณ มีการ เคลื่อนไหวในลักษณะพบกันครึ่งทางในรูปของการรับฟงดวยความเคารพกติกาเปนใหญ หรือรวมกันประคับประคอง วิถีทางแหงประชาธิปไตย แตปรากฎการณของม็อบที่กําลังเปนอยูในสังคมไทยในขณะนี้ เปนความคาบเกี่ยว ระหวางการเคลื่อนไหวของการเมืองภาคประชาชนที่มีจิตสํานึกมีอุดมการณแรงกลา กับม็อบทางการเมืองที่พยายามจุด กระแสความรุนแรงเพื่อหวังผลทางการเมือง หรือมักถูกกลาววาเปนเพียงมวลชนที่มากดวยอารมณที่ไรอุดมการณหรือออน จิตสํานึกตอสวนรวมอยางแทจริง บางครั้งก็ถูกมองวาเปนมวลชนจัดจางมา เลยทําใหมีนําหนักไปกลบมวลชนที่มากดวย อุดมการณมีจิตสํานึกตอสังคมอยางแทจริง การมองการเคลื่อนไหวของประชาชนในครั้งนี้ เห็นควรมองอยางรอบดวย อยามองจิตสํานึกตอสังคมอยางบริสุทธิ์ของการเคลื่อนไหวที่มีอยู ไปปนกับผูเคลื่อนไหวที่มากดวยธนานุภาพ(ทอน้ําเลี้ยง) มิฉะนั้นแลวเทากับปฎิเสธอํานาจที่แทจริงของระบอบอธิปไตยที่สังคมโลกรองรับอยู เพราะประชาชนทางการเมือง มิใชแคนามธรรม มีการเคลื่อนไหว มีผลประโยชนหลากหลาย มีอยูจริงไมควรมองขาม สภาพที่เปนอยูในบานเมืองเรามี

สาเหตุสองประการกลาวคือ ตัวระบบอธิปไตยของประชาชนไมมีพื้นที่เพียงพอสําหรับการแสดงออก และเพราะ ประชาชนสวนใหญคุนเคยกับการถูกกลาวอางในทางนามธรรม แตในความเปนจริงมักคิดยอมจํานวนหรือหวังพึ่งผูกุม อํานาจแบบขาดสํานึกทางการเมืองในระดับที่ใชงานได จึงเปดกวางใหถูกหยิบยกมากลาวอางวาทําเพื่อประชาชนจากวาท กรรมหลากหลายอาทิเชน ประชานิยม กองทุนหมูบาน สิ่งเหลานี้ผูเขียนไมขอกลาวในประเด็นดีหรือไมดี หากแตวา ชี้ใหเห็นวาตราบใดประชาชาชนมีความเขาใจทางการเมือง มีระดับการมีสวนรวมทางการเมือง การมีจิตสํานึกทาง การเมืองในอธิปไตยของตนต่ํา ประชาชนจึงถูกดึงสูวังวนในวาทวา ทําเพื่อประชาชน ในรูปแบบตางๆ ฉะนั่นจึง เกิดปรากฎการณที่เรียกวา กลุมรักทักษิณ ม็อบขับไลคมช. ทั้งนี้เพราะประเทศเรามิไดถายสําเนาระบอบการเมืองจาก ตนแบบที่ระบอบประชาธิปไตยนั้นเปนกระบวนการที่เกิดจากการสํานึกในเรื่องสิทธิเสรีภาพ การเคลื่อนไหวเรียกรองหา จุดยืนรวมที่เปนธรรม เมื่อประเทศไทยใชระบบประชาธิปไตยเปนเวทีแกปญหาประเทศ แตเวทีดังกลาวมีอะไรคีบหนา เกียวกับบทบาทของประชาชนหรือไม แมการชุมนุมที่ดูกาวราวมีลักษณะเผชิญหนาและตอสู ปมเงื่อนที่สําคัญที่ทําใหเรา ไมสามารถสรางพลังพลเมืองที่มีจิตสํานึกตอตนเองและตอบานเมืองก็คือ ในทางการเมืองการปกครองยังคงเปนระบบ อุปถัมภซึ่งสืบทอดจากระบอบอํานาจนิยม ที่การกาวสูอํานาจจากประชาชน แตสั่งการผานราชการทุกระดับชั้น ประชาชน เปนเพียงอุปกรณในการรณรงคหาเสียง ฉะนั้นสํานึกแบบระบบอุปถัมภ ยังคงอยูมากกวาสํานึกในฐานะคนของ ประเทศชาติ(พลเมือง) ในกรอบสิทธิ เสรีภาพ อธิปไตยของสวนรวม ที่สําคัญพื้นที่การปกครองตนเอง การมีสวนรวม ทางการเมืองยังอยูภายใตชายคาของรัฐรวมศูนยที่มีอํานาจครอบงําอยู ฐานะครอบงําทางเศรษฐกิจและการเมืองของชนชั้น กลาง มีผลอยางยิ่งตอการรักษาโครงสรางอํานาจรัฐ และเศรษฐกิจแบบรวมศูนยไว ทั้งนี้เพราะชุมชนไมมีอํานาจจัดการ ทรัพยากรและกําหนดนโยบายการเมืองทองถิ่น ซึ่งตางจากซีกโลกตะวันตกเชนอังกฤษ ระบอบประชาธิปไตยเกิดขึ้นกอน

ระบบระบบสั่งการจากราชการ และองคกรทองถิ่นมีความเขมแข็ง การทํามาหากินของประชาชนจึงมีอิสระมาแตตนจาก การแทรกแซงจากรัฐในลักษณะอุปภัมภค้ําชู และยิ่งไปกวานั้นสํานึกพลเมืองในประเทศไทยถูกกดทับ คงเปนเพียงกลไก จัดสรรอํานาจและผลประโยชนใหแกชนชั้นนํา ความหวังที่จะพัฒนาพรรคการเมืองใหมั่นคงทันสมัยและตอบสนองตอ ความตองการในฐานะเปนแกนหลักในการพัฒนาประเทศ เราตองเริ่มที่จิตสํานึกของประชาชน ขจัดความออนดอยของ พรรคการการเมือง และถูกกดทับจากระบบอุปถัมภ การผลักดันสรางสํานึกพลเมืองหรือมีบทบาททางการเมือง โดยตรงของประชาชนกลายเปนความจําเปนอยางเรงดวน บางทีอาจเปนทางออกที่ถูกตองเพียงทางเดียว แตการฝนถึง พรรคการเมืองและระบบรัฐสภาที่สะอาดไมใชเรื่องผิด แตเราคงไมจําเปนรอถึงตอนนั้นเพราะเงื่อนไขอยูนอกตัว การ แกปญหาบานเมืองเราไมมีเวลาแลว สิ่งที่พึงกระทํามากกวาคือ การระดมอํานาจหรือพลังประชาชาชนในลักษณะที่เปน รูปธรรมมากขึ้น ประชาชนตองเปนตัวละครทางการเมืองมิใชเปนหุนใหใครเชิด แนนอนการแกไขโครงสรางทาง การเมืองการปกครอง ซึ่งจะตองมีโครงสรางทางกฎหมายซึ่งมีที่มาจากประชาธิปไตยเพื่อเปดพื้นที่ใหกับประชาชนทุกหมู

เหลา แตในขณะเดียวกันการเปดพื้นในเชิงโครงสรางอาจไมมีประโยชนมากนัก ถาพื้นที่ในรูปของจิตสํานึกทาง การเมืองของประชาชนยังคงเปดตาย แมมีบางสําหรับการมีสวนรวมทางการในรูปของการเคลื่อนไหวแบบไรจิตสํานึกของ พลเมืองของรัฐ การมีสวนรวมทางการเมือง(ม็อบ) เพราะคาจาง โจทยมีอยูวาทําอยางไรประชาชนจึงกาวขามหลุมดําทาง การเมืองดังกลาว คําตอบก็คืองานเรื่องเการเมืองภาคประชาชนตองมีอยางเปนรูปธรรม ขอสองงานดานความความคิดคือ ความสํานึกทางการเมืองของพลเมือง

ในที่สุดสังคมไทยก็เห็นธาตุแทของอดีต ส.ส. อดีตผูบริหารพรรคไทยรักไทย ที่ยังคงยึดติดอยูกับความอยูรอดของ พวกพองมากกวาความสงบสุขของประเทศชาติ ดวยการวางหมากกลทางการเมืองผานม็อบจัดตั้งเพื่อกดดันรัฐบาล และคณะมนตรีความมั่นคงแหงชาติ (คมช.) ในสารพัดรูปแบบ โดยลาสุดมีการ แตกกอ กอตั้ง กลุมคนรักทักษิณ ไมเอาเผด็จการ” พรอมกับชูธงเคลื่อนไหวทางการเมือง 3 สวนหลักๆ คือ 1.ตอตาน คมช. ตอตานการสืบทอด อํานาจของสมาชิก คมช. บางคน 2.ไมรับรางรัฐธรรมนูญ ฉบับป 2550 และ 3.ชูกระแส พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตหัวหนาพรรคไทยรักไทยซึ่งการเคลื่อนไหวทางการเมืองดังกลาว เทากับเปนการชักธงรบกับ คมช.โดยตรง ทั้งๆที่บรรยากาศทางการเมืองนาจะคลี่คลายลง หลังคําตัดสินคดียุบพรรค หากทุกฝายปฏิบัติตาม “คําพูด” และมี

จริยธรรมทางการเมือง

พฤติกรรมการที่อดีตส.ส.ไทยรักไทยออก มาเคลื่อนไหวปวนเมืองในขณะนี้ จึงทําใหหลาย ฝายเริ่มถามหา จริยธรรมทางการเมือง กันอีกครั้ง พรอมกับนําไปเปรียบเทียบกับจริยธรรม ทางการเมืองของนักการเมืองใน ตางประเทศที่มีความเจริญในระบบประชาธิปไตยวา นักการเมืองในตางประเทศ แคถูกกลาวหาวากระทําการทุจริต คอรรัปชั่น ก็ประกาศลาออกจากตําแหนงทันที ทั้งๆ ที่คดียังไมไดไตสวนกระบวนการยุติธรรมเสียดวยซ้ําไป ในขณะที่นักการเมืองไทย โดยเฉพาะในหวงเวลานี้เห็นไดชัดจากการออกมาเคลื่อนไหว ของอดีตผูบริหาร และ อดีตสมาชิกพรรคไทยรักไทย ที่แมวาศาลรัฐธรรมนูญจะตัดสินความผิดในหลายกระทง จนเปนมูลเหตุสําคัญใหถูก ยุบพรรค แตก็ยังไมสํานึกผิดในความผิดดวยการออกมาเคลื่อนไหวสรางความปนปวนใหกับบานเมืองอยางหนาตา เฉย

เทานั้นยังไมพอ กลุมไทยรักไทยยังเดินหนาทําทุกอยาง เพื่อใหมีการยกเลิกประกาศคณะปฏิรูปการปกครองใน ระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริยเปนประมุข หรือ คปค.ฉบับที่ 15 และฉบับที่ 27 โดยรูปแบบการเดินเกม ในขั้นตอนตอไปก็คือ การลารายชื่อประชาชนทั่วประเทศ ผานทางอดีตส.ส.ของพรรคไทยรักไทย เพื่อแสดงความ ตั้งใจใหเห็นวา ประชาชนใหการ สนับสนุนการจัดตั้งพรรคไทยรักไทยขึ้นมาใหม

และเปนที่รับรูกันดีวา อดีต ส.ส.และแกนนําพรรคเหลานี้ไดรับน้ําเลี้ยงจากใคร และที่สําคัญหาใชเปนการ เคลื่อนไหวเพื่ออุดมการณไม

ซึ่งสอดรับกับขอมูลของ นายบรรหาร ศิลปอาชา หัวหนาพรรคชาติไทย ที่ออกมาระบุ วา รูสึกเปนหวงปญหาที่จะ เกิดขึ้นหลังการยก เลิกประกาศคณะปฏิรูปฯ ฉบับที่ 15 ขอ 1 ที่เปดใหพรรคการเมืองตางๆ ชุมนุมกันไหด โดยเกรง วาหลายฝายจะเกณฑคนเขามา โดยเฉพาะ อดีต ส.ส.บางคนจะรวมตัวกันนําประชาชนในพื้นที่ 300-400 คนเขามา ใน กทม. ซึ่งอาจทํา ใหเกิดปญหาขึ้นได เพราะการเดินทางเขามาของกลุมคนเหลานี้ไมไดเดินทางมาดวยความ สมัครใจ แตมีการจางกันมาคนละ 1,000 บาท ในขณะที่บางโรงงานในพื้นที่ กทม. จางคนงานไปชุมนุมใหคนละ 500 บาท แคชุมนุม 2 ชั่วโมงก็ไดเงินแลว ดังนั้น ถาใชเงินใหมาชุมนุม ปญหาก็เกิดขึ้น มันจะบานปลาย ถา รัฐธรรมนูญ ออกมาไมไดจะทําอยางไร จึงอยากวิงวอนนองๆ ทั้งหลายสงบใจดูเหตุการณบานเมืองสักระยะหนึ่ง หุน ก็ขึ้นแลว

หัวหนาพรรคชาติไทย กลาวดวยวา ไมคอยเห็นดวยกับการเดินทางมาชุมนุมกันแบบนี้ และการพูดบนเวทีรับไมได

เลย เพราะไมใชภาษาไทย อยางไรก็ตาม รูสึกเห็นใจทุกคนที่จะปกปอง พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี

ซึ่งตนก็เห็นใจดวย แตตองทําใหถูกตองตามหลักการ โดยอยายั่วยุใหเกิดเรื่องขึ้น ซึ่งกลัวอยางเดียวคือเรื่องบาน ปลาย แตจะเกิด ซ้ําอีกหรือไมก็ตอบไมได

ในขณะที่ นายชวน หลีกภัย ประธานที่ปรึกษาพรรคประชาธิปตย กลาวถึงความพยายามของอดีตส.ส.พรรคไทยรัก ไทย ที่ตอง การปลุกกระแสประชาชนใหลมลาง คมช.และรัฐบาลวา เรื่องนี้มีการทํากันมาตั้งแตตนแลว กลุม พีทีวี

ก็ชัดเจน ซึ่งไดมีการพูดมาตั้งแตตนแลววา อยาไปประเมิน พ.ต.ท.ทักษิณ นอยกวาที่คิด เพราะถึงตัวไมอยูแตเงิน ยังอยูและมีเงินมาก ก็สามารถที่จะทําอะไรไดมาก

ไมนาแปลกเลยที่มีกระบวนการออกมา คนเหลานั้นก็กระทํากันอยางชัดเจนตามลําดับหลายกลุม ก็มาจากที่

เดียวกัน อันนี้ก็จะตองเขา ใจในความเปนจริง แตเรื่องของผลคําวินิจฉัยของศาล กรณีผูที่ไดรับผลกระทบ โดยเฉพาะกลุมไทยรักไทย ไมรับก็ไมไดเปนเรื่องแปลกอะไร เพราะวาเปนผลกระทบโดยตรง จึงตองดิ้นรนหาเหตุ

มาอาง ดังนั้น จึงอยากใหประชาชนไดมีเวลาไตรตรองคําวินิจฉัยศาล คงไมมีครั้งใดที่คําวินิจฉัยที่เกี่ยวของกับการ กระทําความผิดใน ทางการเมืองที่ละเอียดชัดเจน ทั้งขอเท็จจริงและกฎหมาย

การเคลื่อนไหวของกลุมกวนพรรคไทย รักไทย ที่แตกเหลา แตกกอ ในลักษณะเคลื่อน ไหวปวนบาน ปวนเมือง เชนนี้ ยิ่งทําใหสังคม ไทยรับรูตัวตนที่แทจริงของนักการเมืองวา ไมเคยสนใจไยดีตอความอยูรอดปลอดภัยของ ประเทศชาติ มากไปกวาผลประโยชนของตัวเอง ดังนั้น อดีตผูบริหารพรรคไทยรักไทย ทั้ง 111 คน ควรแสดง สปริตดวยการประกาศ จุดยืนวาจะยุติบทบาททางการเมืองเปนเวลา 5 ป ตามคําวินิจฉัยของตุลาการรัฐธรรมนูญ

พื่อสราง “จริยธรรม” อันดีแกนักการเมือง รุนหลัง ก็จะดีมิใชนอย เ

ผมยังไมขอพูดวิธีจัดการเพียงแตการจัดการอยาไปจัดการกับมวลชนก็แลวกัน ผมบอกแลววามวลชนจัดตั้งมากันแบบชั่วครั้งชั่วคราวไมมีความแข็งแรงการขาวสําคัญที่สุดใน สถานการณเชนนี้ ในฐานะที่มีประสบการณควรใชประโยชนจากงานขาวกรองใหมากที่สุด มวลชนที่มาจากการจัดตั้งไมมีพิษมีภัยอะไรหรอก ในฐานะที่ผมเคยผานมาหลายอยาง สถานการณแบบนี้ไมยากที่จะจัดการเพราะสภาพการณของมวลชนไมเหมือนกับที่เคยพบเคย เห็น” น.ต.ประสงค กลาวและวา าสถานการณในขณะนี้คงไมกระทบกระทั่งกันหากพิจารณาราง พ.ร.บ.แกไขประกาศคปค.ฉบับที่ 15 โดยคิดวาเจาหนาที่ฝายรัฐจะควบคุมสถานการณ

ได

เมื่อถามถึงกรณีประธานคมช.ออกมากลาวเตือนอดีตนายกรัฐมนตรีหากเดินทาง กลับประเทศไทยจะไมรับรองความปลอดภัย น.ต.ประสงค กลาววา ตนเชื่อ วา พ.ต.ท.ทักษิณยังไมเดินทางกลับประเทศไทยอยางแนนอน เพราะไมกลาตน รูจักตัวของทานดีและดวยความไมกลานี้จึงไดแตพูดเพื่อปลุกปลอบคนที่อยูใน ระบอบของตนใหมีกําลังใจ ดังนั้นตนจึงไมเชื่อวาพ.ต.ท.ทักษิณจะกลับมา