Journal of Education Graduate Studies Research
http://ednet.kku.ac.th/edujournal
กระบวนการตัดสินใจ ของนักศึกษาครูวิทยาศาสตร วิทยาลัยครูปากเซ ปที่ 1 สาธารณรัฐ ประชาธิปไตย ประชาชนลาว เรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม จากการจัดการเรียนรูตามแนวคิดวิทยาศาสตร เทคโนโลยี และสังคม (STS)
Decision making process of Pre-service Science Teachers of Pakse Teacher Training College Lao P.D.R about Ecosystem and Environmental through the Science
Technology and Society (STS) approach.
Khaiphone Luangsanvang 1) และ โชคชัย ยืนยง(Chokchai Yuenyong) 2)
1) สาขาวิชาวิทยาศาสตรศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน
Department of Science Education, Faculty of Education, Khon Kaen University
2) ผูชวยศาสตราจารย สาขาวิชาวิทยาศาสตรศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน
Assistant Professor, Department of Science Education, Faculty of Education, Khon Kaen University
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษากระบวนการตัดสินใจ ของนักศึกษาครูวิทยาศาสตรวิทยาลัยครูปากเซ ปที่ 1 เรื่องระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม จากการจัดกิจกรรมการเรียนรู ตามแนวคิดวิทยาศาสตร เทคโนโลยี
และสังคม (STS Approach) ของ Yuenyong [5] กลุมเปาหมายเปนนักศึกษาครูวิทยาศาสตร ปที่ 1 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2013 วิทยาลัยครูปากเซ อําเภอปากเซ จังหวัดจําปาสัก สาธารณรัฐ ประชาธิปไตย ประชาชนลาว จํานวน 25 คน การวิจัยนี้เปนการวิจัยเชิงคุณภาพ ที่ยึดถือกระบวนทัศน การตีความ เครื่องมือที่ใช
ในการวิจัย ไดแก แผนการจัดการเรียนรูวิชาชีววิทยา เรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม ตามแนวคิดวิทยาศาสตร
เทคโนโลยี และสังคม (STS Approach) ของ Yuenyong [5] จํานวน 6 แผน และ แบบแผนสําหรับการลงรหัส พฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจ ซึ่งดัดแปลงมาจาก Jung and Nam [4] ที่สรางขึ้นตามกระบวนการตัดสินใจ ที่ผูวิจัยเสนอ 5 ขั้นตอน ไดแก กําหนดประเด็น (I) รวบรวมขอมูลที่เกี่ยวของ (S) เสนอทางเลือก (P) ประเมินทางเลือก (E) และตัดสินใจเลือกทางเลือก (D) เครื่องมือที่ใชเก็บขอมูลไดแก ใบงานนักศึกษา การสังเกต แบบมีสวนรวม การสัมภาษณอยางไมเปนทางการ
Corresponding author. Tel: Mobile+66 (0)9-0662-3932 E-mail address: [email protected]
ผลการวิจัย พบวา
กระบวนการตัดสินใจของนักศึกษาแตละกลุมครบทั้ง 5 ขั้นตอน แตจะมีความแตกตางในสวนยอย ของแตละขั้นของกระบวนการตัดสินใจ เชนนักศึกษา จะมีการเสนอทางเลือกที่หลากหลาย อาจเปนเพราะนักศึกษา มีความรู และขอมูลเกี่ยวกับการแกปญหาภาวะโลกรอนมาก จึงทําใหมีการเสนอทางเลือกที่หลากหลาย ซึ่งจะ ทําใหครอบคลุมบริบทในสถานการณ และทําใหมีโอกาสตัดสินใจเลือกทางเลือกที่ดีกวา และนักศึกษาไดนํา ความรูวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสังคมมาใชในการตัดสินใจ เชน ความรูเรื่องผลกระทบตอสิ่งแวดลอม และออกกฎหมายเกี่ยวกับการสรางโรงงานอุตสาหกรรม
คําสําคัญ : กระบวนการตัดสินใจ การจัดการเรียนรูตามแนวคิดวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสังคม (STS)
Abstract
This research aimed to study decision making process of Pre-service Science Teachers of Pakse Teacher Training College about Ecosystem and Environmental through Yuenyong [5] science technology and society (STS) approach. The participants were 25, First year student of Pakse Teacher Training College, Lao P.D.R, 2nd semester of 2013 academic year. This qualitative research regarded interpretive paradigm. Research instruments included intervention instrument and data collection instrument. Intervention instruments included the lesson plan of Ecosystem and Environmental through Yuenyong [5] science technology and society (STS) approach and behavioral code recording for ISPED decision making process which adapted from Jung and Nam [4].
Data collection instruments included students’ tasks, Participant observation and Informal interview.
The research fi ndings found that:
The fi ndings showed that students expressed fi ve aspects of decision making process but there were different specifi c concern on each aspect. For example, students proposed the various prescribe potential alternatives. This happened may come from students’ abundant holding knowledge and information of global warming. Then, they can fi nd the best solution. Students also applied knowledge about science, technology and society for their decision making. Their norms of decision making concerned on the environmental impact and legislation on the industry.
Keywords : decision-making process, science technology and society (STS) approach บทนํา
การศึกษาดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
นับเปนเครื่องมือที่มีความสําคัญอยางยิ่งในการ พัฒนาทรัพยากรมนุษย เพื่อเปนรากฐานในการ พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ เพื่อสราง คุณภาพชีวิตและการกินดีอยูดี ใหเกิดขึ้นกับ ประชาชนทั้งมวล การดํารงชีวิตและการประกอบ อาชีพของทุกคน จําเปนตองอาศัยวิทยาศาสตรและ
เทคโนโลยีมากขึ้นทุกขณะอยางหลีกเลี่ยงไมได
ขณะที่เปาหมายการเรียนรูวิทยาศาสตรของไทย ในปจจุบันคือ การมุงเนนใหผูเรียนไดเปนผูเรียนรู
โดยเนนการเชื่อมโยงกับกระบวนการ มีทักษะสําคัญ ในการคนควาและสรางองคความรู และคิดคน ทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี มีความสามารถ ในการแกปญหาอยางเปนระบบ มีทักษะในการ สื่อสาร และสามารถตัดสินใจโดยใชขอมูล หลากหลายและมีประจักษพยานที่ตรวจสอบได [3]
จากการประชุมใหญครั้งที่ 8 ของพรรค ประชาชนปฏิวัติลาว ในเดือน มีนาคม 2006 ไดวาง เปาหมายไว ถึงป 2020 ตองใหประเทศหลุดพน จากประเทศดอยพัฒนา มีปจจัยพื้นฐานแหงการ เปลี่ยนแปลงเปนประเทศอุตสาหกรรมที่ทันสมัย เพื่อบรรลุเปาหมายดังกลาวนั้น ในมติประชุม ไดกําหนดเฉพาะ ป 2006 – 2010 ถือเอาการศึกษา เปนหลักในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย เรงดําเนินการ ปฏิรูประบบการศึกษาแหงชาติ ใหมีคุณภาพ และมี
มาตรฐานที่สูงขึ้น สืบตอเรงรัดสรางคนลาวใหเปน พลเมืองดี มีการศึกษา มีความรู มีวิชาชิพ และมีความ กระตือรือรนในการพัฒนาประเทศชาติ ก็คือ การพัฒนาตนเอง มีสุขภาพสมบรูณดี และมีศีลธรรม อันโปลงใส เพื่อสนองความตองการของการพัฒนา เศรษฐกิจ สังคม ก็คือ ความตองการในการเชื่อมโยง เขากับสากล [1]
กระบวนการตัดสินใจถูกจัดใหเปนสวนหนึ่ง ในหลักสูตรวิทยาศาสตร [4] และวิทยาศาสตรศึกษา ควรมีการศึกษาเพื่อพัฒนายุทธศาสตรเพื่อสนับสนุน กระบวนการตัดสินใจของนักเรียน ซึ่งการตัดสินใจนั้น เปนสิ่งที่เกิดขึ้นอยูตลอดเวลาในชีวิตของแตละคน [4]
และตองเปนการตัดสินใจที่มีเหตุผล
การจัดการเรียนรูวิทยาศาสตร ตามแนวคิด วิทยาศาสตร เทคโนโลยี และสังคม เปนอีกวิธีหนึ่ง ที่จะชวยใหผูเรียนสามารถแสวงหา ความรูไดดวย ตนเอง นําเสนอแนวความคิดของตนเองไดอยาง เหมาะสม ตลอดจนนําความรูไปใชได ในสภาพบริบท จริงไดอยางเหมาะสมอีกทั้งมีทักษะในการคิด รูจักคิด วิเคราะหหาเหตุและผล สามารถจําแนกแยกแยะ เปรียบเทียบ บอกความแตกตาง ตลอดจนหาขอสรุป และตัดสินใจได และมีเจตคติ ตระหนักถึงความ สัมพันธระหวางวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสังคม สภาพแวดลอมใน เชิงที่มีอิทธิพลและผลกระทบซึ่งกัน และกัน เปนคนมีจิตวิทยาศาสตร มีคุณธรรม จริยธรรมที่ดี ซึ่งพบวามีความสัมพันธกันกับรูปแบบ การจัดการเรียนรูตามแนวคิดวิทยาศาสตร เทคโนโลยี
และสังคม เปนรูปแบบหนึ่งในการจัดการเรียนรู
ที่การบูรณาการการเรียนการสอนผานกระบวนการ ทางสังคม เนนความสัมพันธระหวางวิทยาศาสตร
เทคโนโลยี และสังคม [2]
วิทยาลัยครูปากเซ เปนสถาบันการศึกษา ที่กอสราง และพัฒนาครูเพื่อตอบสนองครูใหแก
4 จังหวัดภาคใตของลาว เพราะฉะนั้นวิทยาลัยครู
ปากเซ จึงตองมีความพรอมทางบุคลากรครู และ ระบบการจัดการเรียนการสอนที่ดี เพื่อสรางนักเรียน ครูใหเปนคุณครูที่มีคุณภาพทางดานวิชาการ คุณธรรม จริยธรรม รูรักธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม ตามแผนยุทธศาสตรการสรางครูของกระทรวง ศึกษาธิการ
จากปญหา และความสําคัญของการจัด กระบวนการเรียนรูวิทยาศาสตร ตามแนวคิด วิทยาศาสตรเทคโนโลยี และสังคม จึงจําเปนอยางยิ่ง ที่จะตอง มีการพัฒนานักเรียนใหเขาใจในเปาหมาย ของการเรียนการสอนวิทยาศาสตร ความเจริญ กาวหนา ของวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี เพื่อจะ เปนการเตรียมความพรอมทางดานทรัพยากรมนุษย
ในอนาคต ที่มีความรูความสามารถ และนําความรู
ทางวิทยาศาสตร ที่เรียนรูจากหองเรียนนําไปประยุกต
ใชไดจริงในชีวิตประจําวัน และเปนผูที่มีความคิด ในการตัดสินใจในการแกปญหาเกี่ยวกับประเด็น ปญหาของสังคมได อยางถูกตองเหมาะสม ผูวิจัย จึงมีความสนใจที่จะทําการวิจัยใน เรื่อง การตัดสินใจ ของนักศึกษาครูวิทยาศาสตร ปที่ 1 เรื่องระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม ตามแนวคิดวิทยาศาสตร เทคโนโลยี
และสังคม (STS Approach) ของ Yuenyong [5]
คําถามในการวิจัย
นักศึกษาครูวิทยาศาสตร วิทยาลัยครูปากเซ ปที่ 1 มีกระบวนการตัดสินใจในการเรียนชีววิทยา ในเรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม ตามแนวคิด วิทยาศาสตร เทคโนโลยี และสังคม (STS Approach) อยางไร
วัตถุประสงคในการวิจัย
เพื่อพัฒนาความสามารถในกระบวนการ ตัดสินใจ เรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม ของนักศึกษาครูวิทยาศาสตร วิทยาลัยครูปากเซ ปที่ 1 ที่ไดรับการสอนตามแนวคิดวิทยาศาสตร
เทคโนโลยี และสังคม (STS Approach) นิยามศัพทเฉพาะ
1. การสอนตามแนวคิดวิทยาศาสตร
เทคโนโลยี และสังคม หมายถึง การจัดการเรียนรู
โดยเนนปญหาทางสังคมที่เกี่ยวของ กับวิทยาศาสตร
และเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นจริงที่มาจากความคิด ความสนใจ และประสบการณของ ผูเรียนนําเขาสู
บทเรียน เพื่อใหนักเรียนตั้งคําถามในประเด็นที่สนใจ จะศึกษา จากนั้นนักเรียนวางแผน และลงมือปฏิบัติ
ดวยตนเองในการคนควาหาคําตอบ นําเสนอผลงาน แลกเปลี่ยนประสบการณการเรียนรูกับเพื่อน และนํา ความรู ทักษะที่ไดไปปฏิบัติจริงใหเกิดประโยชน
ตอตนเอง และสังคมในสภาพบริบทจริงไดอยาง เหมาะสม ตลอดจนหาขอสรุป และสามารถตัดสินใจ ได โดย ผานกิจกรรมการเรียนรูของ Yuenyong [5]
ประกรอบดวย 5 ขั้นตอน ดังนี้
1.1 ขั้ น ร ะ บุ ป ร ะ เ ด็ น ท า ง สั ง ค ม (Identifi cation of social issues stage)
1.2 ขั้นระบุแนวทางการหาคําตอบ อยางศักยภาพ (Identifi cation of potential solutions stage)
1.3 ขั้นตองการความรู (Need for knowledge stage)
1.4 ขั้นทําการตัดสินใจ (Decision making stage)
1.5 ขั้ น ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง สั ง ค ม (Socialization stage)
2. กระบวนการตัดสินใจ หมายถึง ขั้นตอน ของการตัดสินใจอยางมีเหตุผล และเหมาะสมที่สุด ผูวิจัยเสนอไว 5 ขั้นตอน ดังนี้
2.1 กําหนดประเด็น (Identify the issue) 2.2 รวบรวมขอมูลที่เกี่ยวของ (Search and select necessary information)
2.3 เสนอทางเลือก (Prescribe potential alternative)
2.4 ประเมินทางเลือก (Evaluation of alternative)
2.5 ตัดสินใจเลือกทางเลือก (Decision to select alternative)
วิธีดําเนินการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้ เปนการวิจัยเชิงคุณภาพที่เนน การตีความ (Interpretive paradigm) เทคนิคที่ทําให
งานวิจัยมีความเชื่อถือ (Trustworthiness) ในการวิจัย เชิงตีความ สามารถประเมินไดจาก ความเชื่อถือได
(Credibility) การถายโอนผลการวิจัยได
(Transferability) การพึ่งพากับบริบท (Dependability) และการยืนยันได (Confi rm ability) [2]
1. กลุมเปาหมาย
กลุมเปาหมายที่ใชในการวิจัยครั้งนี้
เปนนักศึกษาครูวิทยาศาสตรวิทยาลัยครูปากเซ ปที่ 1 ปการศึกษา 2555 จํานวน 25 คน ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2013
2. ตัวแปรที่ตองการศึกษา
2.1 ตัวแปรตน ไดแก การจัดการเรียนรู
วิชาชีววิทยา เรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม ที่ไดรับ การสอนตามแนวคิดวิทยาศาสตร เทคโนโลยี
และสังคม (STS Approach) ของ Yuenyong [5]
2.2 ตัวแปรตาม ไดแก กระบวนการ ตัดสินใจของนักศึกษา
3. เครื่องมือที่ใชในการวิจัย
3.1 เครื่องมือที่ใชในการดําเนิน การวิจัย ไดแก
แผนการจัดการเรียนรูวิชาชีววิทยา เรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม ตามแนวคิด วิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสังคม (STS Approach) จํานวน 6 แผน 10 ชั่วโมง
1) ขั้นระบุประเด็นทางสังคม ครูแสดง ใหนักศึกษาไดตระหนักในปญหาสังคมที่เกิดจาก วิทยาศาสตรและเทคโนโลยีโดยการเปดวีดีทัศน
เรื่อง“ตนกลา” http://www.youtube.com/
watch?v=Q_ztludG5Goเปนหนังสั้นที่มีแนวคิด เกี่ยวกับการแกปญหาภาวะโลกรอน ใหนักศึกษาดู
2) ขั้นระบุแนวทางการหาคําตอบอยางมี
ศักยภาพ ครูตั้งคําถามใหนักศึกษาอภิปรายในกลุม 3) ขั้นตองการความรู นักศึกษาแตละกลุม สืบคนขอมูล จากแหลงเรียนรูตาง ๆ ในหัวขอ มลพิษเกิดจากไหน และจะมีวิธีทางแกไขอยางไร ภาวะโลกรอนคืออะไร และเกิดจากอะไร ภาวะโลก รอนมีผลกระทบตอสิ่งใดบาง อยางไร นักศึกษาจะมี
แนวทางในการแกไขภาวะโลกรอนไดอยางไร และครูทําการทดลอง “ภาวะเรือนกระจกในขวด”
เพื่อเปนแนวทางในการตัดสินใจของนักศึกษา 4) ขั้นทําการตัดสินใจ ครูกําหนดสถานการณ
ใหนักศึกษารวมกันอภิปรายในกลุมในหัวขอ
“ในฐานะที่เปนคนลาว ประเทศของเราก็เปนเพียง ประเทศเล็ก ๆ ที่ไมมีปญหารถติดมากมาย ไมมีโรงงานอุตสาหกรรมมาก ไมมีโรงงานนิวเคลียร
ประเทศเราจําเปนตองรวมกันแกปญหาภาวะโลกรอน อยางไร”
5) ขั้นกระบวนการทางสังคมใหนักศึกษา ทําโปสเตอรนําเสนอในงาน สัปดาหวิทยาศาสตรของ วิทยาลัยครูปากเซ ใหนักศึกษาสาขาอื่นไดรับทราบ และตระหนักในการอนุรักษระบบนิเวศ และให
นักศึกษาแสดงละครสั้นที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการแก
ปญหาภาวะโลกรอนแลวถายวีดีโอลง Youtube 3.2 แบบแผนสําหรับการลงรหัส พฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจเรื่อง ระบบนิเวศ และ สิ่งแวดลอม ผูวิจัยดัดแปลงจากแบบแผนสําหรับ การลงรหัสพฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจ ของ Jung and Nam [4] สําหรับงานวิจัยนี้ ผูวิจัยเสนอ กระบวนการตัดสินใจ 5 ขั้นตอน ดังตารางที่ 1 ตารางที่ 1 แบบแผนสําหรับการลงรหัสพฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจเรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม
ซึ่งดัดแปลงมาจาก Jung and Nam [4]
กระบวนการตัดสินใจ พฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจ
I กําหนดประเด็น
ตระหนักรูวา ตนเองจะตองมีสวนรวมใน การตัดสินใจในประเด็นปญหาหรือประเด็น ที่สนใจเรื่องใด
I1 ตระหนักถึงประเด็นที่ตองตัดสินใจ
I1.1 ดูวีดีทัศนดวยความตั้งใจ และรับทราบประเด็นที่จะตัดสินใจ I1.2 ดูวีดีทัศนดวยความสนใจแลวมีคําถาม
I1.3 เขียนขอความหรือพูดสรุปประเด็นได วาตนเองกําลัง จะ ตัดสินใจเรื่องใด
S รวบรวมขอมูลที่เกี่ยวของ
การรวบรวมขอมูลที่เปนประโยชน จําเปน และ เพียงพอสําหรับการตัดสินใจเรื่องนั้น ๆ
S1 ระบุขอมูลที่จําเปนสําหรับการตัดสินใจ S1.1 พิจารณาขอมูลจากเนื้อหาในวีดีทัศน
S1.2 กลาวถึงความรูของตนเอง
S1.3 กลาวถึงหลักการหรือความรูตาง ๆ ที่ตองใชในการ ตัดสินใจเรื่องนั้น ๆ
S2 การรวบรวมขอมูล
S2.1 มีการสืบคนขอมูลจากแหลงขอมูลหรือแหลงเรียนรูอื่น ๆ S2.2 มีการแสดงขอมูลจากแหลงขอมูลหรือแหลงเรียนรูอื่น ๆ
ตารางที่ 1 แบบแผนสําหรับการลงรหัสพฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจเรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม ซึ่งดัดแปลงมาจาก Jung and Nam [4] (ตอ)
กระบวนการตัดสินใจ พฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจ
P เสนอทางเลือก
การใชขอมูลที่มีอยู มาสราทางเลือกที่มี
ศักยภาพในการแกปญหาหรือตอบโจทย
ในประเด็นที่สนใจ
P1 เสนอทางเลือก
P1.1 เสนอทางเลือกจากขอมูลในสถานการณ
P1.2 เสนอทางเลือกอื่นนอกเหนือจากขอมูลในสถานการณ
P1.3 ใหรายละเอียดขอมูลในแตละทางเลือก E ประเมินทางเลือก
การเปรียบเทียบ และประเมินขอดีและขอเสีย ในแตละทางเลือก ที่ใชในการแก ปญหาหรือ ตอบโจทยในประเด็นที่สนใจ
E1 เปรียบเทียบและวิเคราะหทางเลือก
E1.1 พิจารณาถึงผลที่จะตามมาของแตละทางเลือก E1.2 พิจารณาถึงขอดี ขอเสียของแตละทางเลือก E2 ประมวลผลการประเมินแตละทางเลือก
E2.1 ประมวลผลที่ไดรับ และผลเสียของแตละทางเลือก D ตัดสินใจเลือกทางเลือก
การเลือกทางเลือกที่ดีและเหมาะสมที่สุด เพื่อนําไปแกปญหาหรือตอบโจทยในประเด็น ที่สนใจ
D ตัดสินใจเลือกทางเลือกที่ตองการ
3.2 เครื่องมือที่ใชในการเก็บขอมูล ไดแก
ใบงานของนักศึกษา การสังเกตแบบมีสวนรวม และการสัมภาษณอยางไมเปนทางการ
4. การเก็บรวบรวมขอมูล ขั้นเตรียมการ
4.1 เตรียมผูชวยวิจัย ซึ่งเปนครูสอน ชีววิทยา วิทยาครูปากเซ จํานวน 1 คน เพื่อชวย ในการเก็บรวบรวมขอมูล โดยแนะนํา และอธิบาย เกี่ยวกับวิธีการเก็บรวบรวมขอมูล การสังเกต และ การบันทึกผลเครื่องมือที่ใชในการเก็บขอมูล
4.2 เตรียมวัสดุอุปกรณ ที่ใชในการเรียน การสอนใหพรอม ไดแก สื่อประกอบการเรียนการสอน ใบงาน ใบกิจกรรม ใบความรู และวัสดุอุปกรณที่ใช
ในการเก็บรวบรวมขอมูล ไดแก แบบสังเกตการสอน แบบสัมภาษณนักศึกษา กลองวีดิโอ และเครื่อง บันทึกเสียง
ขั้นดําเนินการ
4.3 ดําเนินการสอนกลุมเปาหมาย โดยใช
แผนการจัดการเรียนรูวิชาชีววิทยา เรื่อง ระบบนิเวศ
และสิ่งแวดลอม ตามแนวคิดวิทยาศาสตร เทคโนโลยี
และสังคม (STS Approach) ของ Yuenyong [5]
จํานวน 6 แผนการจัดการเรียนรู ใชเวลา 10 ชั่วโมง 4.4 ผูวิจัย และผูชวยวิจัย บันทึกขอมูล สังเกตพฤติกรรมการเรียน ระหวางที่ดําเนินกิจกรรม การเรียนการสอนโดยใชกลองวีดิโอ และเทปบันทึก เสียง และการสัมภาษณนักศึกษาหลังการเรียน
4.5 ผูวิจัยนําขอมูลที่ได เพื่อเตรียมการ วิเคราะห โดยมุงเนนที่จะศึกษาคําตอบ และพฤติกรรม ของนักศึกษา เพื่อจะทําใหทราบวา นักศึกษา การตัดสินใจเรื่อง ระบบนิเวศ และสิ่งแวดลอม อยางไร
5. การวิเคราะหขอมูล
ในการวิจัยในครั้งนี้ ผูวิจัยไดทําการ วิเคราะหขอมูลดังนี้
5.1 นําขอมูลที่ไดจากการเก็บรวบรวม ขอมูล ซึ่งไดแก ใบงานของนักศึกษา การสังเกตแบบ มีสวนรวม และการสัมภาษณอยางไมเปนทางการ มาวิเคราะหทีละกลุม
5.2 ถอดขอความจากการบันทึกเสียง ขณะนักศึกษาทําการตัดสินใจ โดยแบงขอความ ที่นักศึกษาพูด ออกเปนประโยคหรือวลี รวมกับ ผูชวยวิจัย
5.3 จัดกลุมลักษณะกระบวนการตัดสิน ใจของนักศึกษาตามพฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจ แลวนํามาเขียนผลการวิจัย อธิบายกระบวนการ ตัดสินใจของนักศึกษา
5.4 นําขอมูลการวิเคราะหที่ไดมารวม วิเคราะหเชิงตีความอีกรอบ รวมกับอาจารยที่ปรึกษา และผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer debriefing) เพื่อให้มี
ความนาเชื่อถือของการวิจัยมากยิ่งขึ้น
สรุป และการอภิปรายผล
1. กระบวนการตัดสินใจของนักศึกษาก ลุมที่ 3 ในประเด็นการแกปญหาภาวะโลกรอน
จากการรวบรวมขอมูลจากใบงาน แบบสังเกตการสอน และการถอดขอความจากการ บันทึกเสียง ขณะนักศึกษาแตละกลุมทําการตัดสินใจ และลงรหัสพฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจ แสดงใหเห็นวา กระบวนการตัดสินใจของนักศึกษา เรื่อง ระบบนิเวศ ในประเด็นการแกปญหาภาวะโลก รอนมีครบทุกกระบวนการและแตกตางกันใน ตัวบงชี้ยอย ซึ่งแสดงได ดังตารางที่ 2
ตารางที่ 2 กระบวนการตัดสินใจของนักศึกษาครูวิทยาศาสตร ปที่ 1 เรื่อง สิ่งแวดลอม ในประเด็นการแกปญหา ภาวะโลกรอน
กลุมนักศึกษา
ลําดับพฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจ ลําดับขั้นพฤติกรรมกระบวนการตัดสินใจ กลุมที่ 1 I1.1 S1.2 S1.3 P1.1 S1.2 E1.1 E1.1 P1.3 D
I1 S1 P1 S1 E1 P1 D
กลุมที่ 2 I1.1 I1.3 I1.3 S2.2 I1.3 S2.1 P1.2 E1.2 P1.2 E1.2 D I1 S2 I1 S2 P1 E1 P1 E1 D
กลุมที่ 3 I1.1 I1.3 I1.3 S2.2 P1.3 P1.2 P1.1 P1.2 E1.2 P1.3 P1.3 E1.2 D I1 S2 P1 E1 P1 E1 D กลุมที่ 4 I1.1 I1.3 S1.2 S1.2 P1.1 P1.2 P1.2 P1.2 E1.2 P1.3 E1.2 D
I1 S1 P1 E2 P1 E1 D จากตารางที่ 2 จะเห็นวา กระบวนการตัดสินใจ
ของนักศึกษาทุกกลุมมีครบทั้ง 5 ขั้น โดยทุกกลุม จะเริ่มจากขั้นกําหนดประเด็น (I) แลวจึงรวบรวม ขอมูลที่เกี่ยวของ (S) จากนั้นจึงเสนอทางเลือก (P) ประเมินทางเลือกที่เสนอ (E) แลวจึงตัดสินใจเลือก ทางเลือกนั้น (D) ตามลําดับ
จากการจัดการเรียนรูเรื่อง สิ่งแวดลอม ในประเด็นการแกปญหาภาวะโลกรอนตามแนวคิด วิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสังคม (STS Approach) ของ Yuenyong [5] นักศึกษาครูวิทยาศาสตรปที่ 1
วิทยาลัยครูปากเซ ทั้ง 4 กลุมมีกระบวนการตัดสินใจ ครบทาง 5 ขั้นตอน แตจะมีความแตกตางในสวนยอย ของแตละขั้นเทานั้น อยางเชนนักศึกษากลุมที่ 1 และ กลุมที่ 2 จะมีการรวบรวมขอมูลที่เกี่ยวของ 2 รอบ เพราะอาจยังมีขอมูลไมเพียงพอจึงตองมีการรวบรวม ขอมูลถึง 2 ครั้งเพื่อที่จะเสนอทางเลือกอยางมี
ศักยภาพ สวนนักศึกษากลุมที่ 3 มีการเสนอทางเลือก ที่หลากหลาย อาจเปนเพราะนักศึกษากลุมที่ 3 มีความรู และขอมูลเกี่ยวกับการแกปญหาภาวะ โลกรอนมากกวากลุมอื่น จึงทําใหมีการเสนอทางเลือก
ที่หลากหลาย ซึ่งจะทําใหครอบคลุมบริบทใน สถานการณ และทําใหมีโอกาสตัดสินใจเลือก ทางเลือกที่ดีกวา
2. การจัดการเรียนรูตามแนวคิดวิทยาศาสตร
เทคโนโลยีและสังคม (STS Approach) ของ Yuenyong [5] กับการสงเสริมกระบวนการตัดสินใจ
การจัดการเรียนรูวิชาชีววิทยาเรื่อง เรื่อง สิ่งแวดลอมในประเด็นการแกปญหาภาวะโลกรอน ตามแนวคิดวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสังคม (STS Approach) ของ Yuenyong [5] พบวาสามารถ สงเสริมกระบวนการตัดสินใจของนักศึกษาได ดังนี้
2.1 ขั้นระบุประเด็นทางสังคม ในขั้นนี้
ผูวิจัย นําเอาวีดีทัศน เรื่อง”ตนกลา”ใหนักศึกษาดู
ทําใหนักศึกษาเกิดความตระหนักถึงปญหาวาตนเอง กําลังจะทําอะไร ซึ่งจะทําใหนักศึกษากําหนดประเด็น ไดถูกตอง และเหมาะสม
2.2 ขั้นระบุแนวทางการหาคําตอบ อยางมีศักยภาพ ผูวิจัยใหนักศึกษาแตละกลุมรวมกัน อภิปรายในประเด็นคําถามที่ผูวิจัยสรางขึ้น ซึ่งจะ เปนการกระตุนใหนักศึกษาไดมีการสืบคนขอมูล ไดตรวจสอบความรูของตนเองวา ตนเองมีความรู
อะไรบาง และตระหนักวายังมีความรูอะไรอีกบาง ที่ยังไมรู และจะมีวิธีในการแสวงหาความรูนั้นอยางไร การตระหนักถึงความรูที่จําเปนตองใชในการตัดสินใจ และมีวิธีในการแสวงหาความรูที่ชัดเจน จะทําให
นักศึกษาใหความสําคัญกับความรูหรือขอมูลที่สําคัญ ที่เกี่ยวของกับการตัดสินใจ และทําใหไดขอมูลที่
เพียงพอตอการตัดสินใจ
2.3 ขั้นตองการความรู ผูวิจัยไดจัด กิจกรรมการเรียนรูเพื่อใหนักศึกษามีความรูเพียงพอ ตอการนําไปใชในการตัดสินใจในประเด็นทางสังคม ที่ผูวิจัยตั้งขึ้น โดยใหแตละกลุมสืบคนขอมูล จากแหลงเรียนรูตาง ๆ เกี่ยวกับสาเหตุที่กอใหเกิด มลพิษทางดิน นํา อากาศ และมลพิษทางเสียง มาจากไหน นักศึกษามีวิธีทางแกไขอยางไร ภาวะโลกรอนคืออะไร ภาวะโลกรอนเกิดจากอะไร ภาวะโลกรอนมีผลกระทบตอสิ่งใดบางอยางไร
นักศึกษามีแนวทางในการแกไขภาวะโลกรอนได
อยางไร และจากนั้นผูวิจัยไดทําการทดลอง
“ภาวะเรือนกระจกในขวด” เพื่อใหนักศึกษาได
ตระหนัก และเปนแนวทางในการตัดสินใจ จะเห็นได
วา ในการจัดการเรียนรูขั้นตองการความรู นักศึกษา จะมีความรูเพิ่มขึ้น และเปนความรูที่ตองใช
ในการตัดสินใจโดยตรง
2.4 ขั้นทําการตัดสินใจ ผูวิจัยไดกําหนด สถานการณขึ้นมา เพื่อใหนักศึกษาใชความรูที่ไดรับ จากขั้นตองการความรู และความรูจากศาสตรอื่น ๆ มาใชในการตัดสินใจ นักศึกษาไดนําความรู
วิทยาศาสตรที่ไดรับจากขั้นตองการความรู และมี
การประยุกตใชความรูจากศาสตรอื่น ๆ เชน สิ่งแวดลอม เศรษฐกิจ สังคม และการเมือง เปนตน มาใชในการเสนอทางเลือก ประเมินทางเลือก และตัดสินใจเลือกทางเลือก
2.5 ขั้นกระบวนการทางสังคม หลังจากที่
นักศึกษาแตละกลุมไดตัดสินใจแลว จะนําผล การตัดสินใจไปเผยแพร โดยการทําโปสเตอรนําเสนอ ในงาน สัปดาหวิทยาศาสตรของวิทยาลัยครูปากเซ ใหนักศึกษาสาขาอื่นไดรับทราบ และตระหนักในการ อนุรักษระบบนิเวศ และใหนักศึกษาแสดงละครสั้น ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับประเด็นที่ตัดสินใจของกลุมแลว ถายวีดีโอลง Youtube
ดังนั้น การจัดการเรียนรูตามแนวคิด วิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสังคม (STS) ของ Yuenyong [5] แตละขั้นตอน จะชวยสงเสริม กระบวนการตัดสินใจของนักศึกษาโดยนักศึกษา สามารถกําหนดประเด็นที่ตองตัดสินใจได มีแนวทาง และวิธีการในการรวบรวมขอมูลที่เปนประโยชน
จําเปนและเพียงพอสําหรับการตัดสินใจเรื่องนั้น ๆ มีการใชขอมูลที่มีอยูมาสรางทางเลือกที่มีศักยภาพ ในการแกปญหาหรือตอบโจทยในประเด็นที่สนใจ มีการเปรียบเทียบ ประเมินขอดี ขอเสียในแตละทาง เลือก ที่ใชในการแกปญหาหรือตอบโจทยในประเด็น ที่สนใจ สามารถตัดสินใจเลือกทางเลือกที่ดี
และเหมาะสมที่สุด
ขอเสนอแนะ
1. ขอเสนอแนะสําหรับครูผูสอน ดังนี้
1.1 ในการจัดการเรียนรูที่ใชแหลงเรียนรู
ที่หลากหลาย ทําใหนักศึกษาไดสืบคนขอมูล และ รวบรวมขอมูลเพียงพอในการนําเสนอทางเลือกอยาง มีศักยภาพและหลากหลายมากขึ้น ซึ่งจะทําให
ครอบคลุมบริบทในสถานการณ และทําใหมีโอกาส ไดเลือกทางเลือกที่ดีและจะนําไปสูการตัดสินใจ มีความผิดพลาดนอยที่สุด
1.2 ในขั้นประเมินทางเลือก ครูควร ชวยเหลือนักศึกษาในการเปรียบเทียบทางเลือกแตละ ทางเลือกอยางละเอียด ในขั้นนี้ อาจจําเปนตองใช
ทักษะการแปรผลตาง ๆ เชน การใชทักษะทาง คณิตศาสตร การใชตารางเปรียบเทียบ หรือใชกราฟ เปนตน เพื่อใหเกิดการเปรียบเทียบขอมูลแตละ ทางเลือก
1.3 ในการวางแผนจัดกิจกรรมการ เรียนรู ครูควรเขาใจถึงลําดับขั้นของกระบวนการ ตัดสินใจอยางชัดเจน และวิเคราะหวาในแตละ ลําดับขั้นของกระบวนการตัดสินใจในเรื่องนั้น ๆ จําเปนตองใชความรูหรือทักษะอะไรบาง และครูก็แค
เพียงแตคอยแนะนําเทานั้น
2. ขอเสนอแนะในการวิจัยครั้งตอไป ควรนําวิธีการจัดการเรียนรู ตามแนวคิด วิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสังคม (STS) ของ Yuenyong [5] ไปใชจัดการเรียนรูในหนวยการเรียนรู
อื่น ๆ เพื่อศึกษา พัฒนาและสงเสริมกระบวนการ ตัดสินใจในหนวยการเรียนรูนั้น ๆ ใหเกิดขึ้น กับนักศึกษา
เอกสารอางอิง
[1] กระทรวงศึกษาธิการ สาธารณรัฐ ป ร ะ ช า ธิ ป ไ ต ย ป ร ะ ช า ช น ล า ว . แผนยุทธศาสตรการปฏิรูปการศึกษา แหงชาติ 2006-2015. (11-12). 2008.
[2] โชคชัย ยืนยง. กระบวนทัศนเชิงตีความ (Interpretive paradigm): อีกกระบวนทัศน
หนึ่งสําหรับการวิจัยทางวิทยาศาสตรศึกษา.
วารสารศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัย ขอนแกน. 32(3), 14-22. 2552.
[3] สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและ เทคโนโลยี. การจัดการเรียนรูวิทยาศาสตร
หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ:
องคการรับสงสินคาและพัสดุภัณฑ. 2545.
[4] Jung, L. H. & Nam, K. C. Analysis of Korean High School students’
decision-making process in solving a problem involving biological knowledge.
Research in science education, 34, 97-111. 2004.
[5] Yuenyong, C. Teaching and Learning about Energy : Using STS approach.
Doctor of Education Thesis in Science Education, Graduate School, Kasetsart University. 2006.