VI
สารบัญ
หน้า บทคัดย่อภาษาไทย……….. I บทคัดย่อภาษาอังกฤษ………. III กิตติกรรมประกาศ……….. V
สารบัญ……… VI
บทที่
1 บทน า……….. 1
ความเป็นมาและความส าคัญของปัญหา………. 1
วัตถุประสงค์ของการศึกษา……… 3
สมมติฐานของการศึกษา……… 4
วิธีด าเนินการศึกษา………. 4
ขอบเขตของการศึกษา……… 4
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ……… 5
นิยามศัพท์……….. 5
2 วิวัฒนาการ แนวคิดและทฤษฎีในการออกโฉนดที่ดิน……… 7
วิวัฒนาการในการออกโฉนดที่ดินของประเทศไทย………... 7
1. สมัยกรุงสุโขทัย………. 7
2. สมัยกรุงศรีอยุธยา……….. 8
3. สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น……….. 10
4. สมัยรัชกาลที่5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระปิยมหาราช... 11
การออกโฉนดที่ดินในประเทศไทยยุคที่ 2 (พ.ศ.2444-2497)………. 28
1. สมัยรัชกาลที่ 6……….. 31
2. สมัยรัชกาลที่ 7……….. 32
3. สมัยรัชกาลที่ 8……….. 33
4. การออกโฉนดที่ดินตามพระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497 และประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497 ยุคเริ่มแรก………. 35
5. การออกโฉนดที่ดินในประเทศไทยในยุคปัจจุบัน………. 42
วิวัฒนาการในการออกโฉนดที่ดินของต่างประเทศ………... 50
VII
สารบัญ (ต่อ)
บทที่
2
หน้า
1. สมัยจักรวรรดิโรมัน……….. 50
2. ระบบการถือครองที่ดินของยุโรป………. 51
3. สาธารณรัฐอินเดีย……….. 51
4. ประเทศญี่ปุ่น………. 51
แนวคิด ทฤษฎีและหลักการในการออกโฉนดที่ดิน………... 52
1. หลักกรรมสิทธิ์……….. 52
2. แนวคิดเกี่ยวกับสิทธิในทรัพย์สิน……….. 52
3. แนวคิดในการจ ากัดสิทธิในที่ดิน……….. 53
4. หลักความเป็นธรรม……….. 53
5. ทฤษฎีกฎหมายมหาชน………. 54
5.1 หลักนิติรัฐ………... 54
5.2 หลักความเสมอภาค………. 55
5.3 หลักแห่งความชอบด้วยกฎหมายของการกระท าทางปกครอง………… 55
3 มาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการออกโฉนดที่ดิน………... 57
ความหมายของเอกสารเกี่ยวกับที่ดิน……….. 56
1 แบบแจ้งการครอบครอง (ส.ค.1)……… 57
2 โฉนดที่ดิน………. 58
การสงวนหวงห้ามที่ดินของรัฐ………... 61
ข้อกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการออกโฉนดที่ดินที่มีการสงวนหวงห้าม 62 1. พระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497……… 62
2. ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497……….. 63
3. ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์……… 67
4. กฎกระทรวง ฉบับที่ 43 (พ.ศ.2537) ออกตามความในพระราชบัญญัติให้ใช้ ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497……….. 67
VIII
สารบัญ (ต่อ)
บทที่
3
หน้า 5. ระเบียบของคณะกรรมการจัดที่ดินแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2532) ว่าด้วย
เงื่อนไขการออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการท าประโยชน์………... 74
6. ระเบียบส านักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ พ.ศ.2545……….. 76
7. ค าสั่งคณะกรรมการแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ ที่ 2/2546 เรื่อง ระเบียบ ค าสั่ง ความเห็นของคณะกรรมการกฤษฎีกา และค าพิพากษาฎีกา ที่เกี่ยวข้อง……… 79
8. คณะกรรมการจัดที่ดินแห่งชาติ ตามมาตรา 14 และมาตรา 20 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน……….. 80
ระเบียบ ค าสั่ง ความเห็นของคณะกรรมการกฤษฎีกา และค าพิพากษาที่เกี่ยวข้อง. 83 หลักเกณฑ์วิธีการและเงื่อนไขการออกโฉนดที่ดิน………. 109
4 วิเคราะห์ปัญหาการออกโฉนดที่ดินในเขตสงวนหวงห้ามตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 43 (พ.ศ.2537)………. 119
ปัญหาเกี่ยวกับเจ้าของที่ดินข้างเคียงและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง……….. 119
ปัญหาจากขั้นตอนการออกโฉนดที่ดิน……….. 120
ปัญหาเกี่ยวกับหลักฐาน ส.ค.1………... 121
ปัญหาเกี่ยวกับสภาพพื้นและขอบเขตของที่ดินสงวนหวงห้าม………. 121
ปัญหาเจ้าหน้าที่ขาดความรู้ ความเข้าใจ และประสบการณ์………... 122
ปัญหาการออกโฉนดที่ดินเฉพาะรายตามมาตรา 59 แห่งประมวลกฎหมาย ที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติ เขตอุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขตห้ามล่าสัตว์ป่า และเขตที่ได้จ าแนกให้เป็นเขตป่าไม้ถาวรตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 43 (พ.ศ.2537) ข้อ14……….. 122
ปัญหากฎหมายประกาศทับที่ดินราษฎร……… 128
5 บทสรุปและข้อเสนอแนะ………... 131
บทสรุป……….. 131
IX
สารบัญ (ต่อ)
บทที่
5
หน้า
ข้อเสนอแนะ……….. 133
บรรณานุกรม……….. 140
ภาคผนวก………... 142
ประวัติผู้วิจัย………... 164