VI
สารบัญ
หน้า บทคัดย่อภาษาไทย………... I บทคัดย่อภาษาอังกฤษ……….. III
กิตติกรรมประกาศ……… V
สารบัญ……….
VI
สารบัญตาราง………... IX
สารบัญภาพ……….. XIV
บทที่
1 บทน า……….
1
ความเป็นมาและความส าคัญของปัญหา………... 1
วัตถุประสงค์ของการศึกษา………... 11
ความส าคัญของการศึกษา………. 12
กรอบแนวคิดในการวิจัย………... 12
สมมติฐานของการวิจัย………. 16
ขอบเขตของการวิจัย………. 16
ข้อจ ากัดของการวิจัย………. 18
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ……….. 18
นิยามศัพท์เฉพาะ……….. 19
2 แนวคิด ทฤษฎีและผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง……… 23
แนวคิดและทฤษฎีการมีส่วนร่วมของประชาชน……….. 23
แนวคิดและทฤษฎีการปกครองส่วนท้องถิ่น…..……….. 54
แนวคิดเกี่ยวกับการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด………. 78
แนวคิดเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมทางการบริหารภายในองค์การ………. 98
ปัจจัยที่เกี่ยวกับสภาพแวดล้อมทางการบริหารภายนอกองค์การ……….. 141
ปัจจัยพื้นฐานในการระดมการมีส่วนร่วมของประชาชน……….. 151
ผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง……….. 155
VII
สารบัญ (ต่อ)
บทที่ หน้า
3 ระเบียบวิธีวิจัย
………..
166รูปแบบการวิจัย……….. 166
ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง……….... 167
ขั้นตอนการด าเนินการวิจัย……… 177
เครื่องมือการวิจัย………... 177
การรวบรวมข้อมูล………. 181
สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล………. 181
4 การวิเคราะห์ข้อมูล………. 187
ผลการศึกษาสภาพปัญหาของเส้นทางล าเลียงและลักลอบค้ายาเสพติดในเขต พื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี……… 188
5 การวิเคราะห์ข้อมูล……… 204
ตอนที่ 1 ผลการวิเคราะห์ระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการ ป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบล ในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี…….. 204 ตอนที่ 2 ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างความสัมพันธ์
ระหว่างปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมภายในองค์การ ปัจจัยด้าน สภาพแวดล้อมภายนอกองค์การ ปัจจัยพื้นฐานในการระดมการ มีส่วนร่วมของประชาชนกับการมีส่วนร่วมของประชาชนใน การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัด
ราชบุรี……….
225
VIII
สารบัญ (ต่อ)
บทที่ หน้า
ตอนที่ 3 ผลการวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนใน การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบล
ในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี……… 234
6 สรุปผลการวิจัย อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ……… 242
สรุปผลการวิจัย……….. 243
อภิปรายผลการวิจัย……… 252
ข้อเสนอแนะ……….. 271
บรรณานุกรม………..………. 276
ภาคผนวก………. 293
ภาคผนวก ก แบบสอบถามการวิจัยและประเด็นสัมภาษณ์เรื่องการมี ส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหา ยาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดน ไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี……….. 294
ภาคผนวก ข ผลการทดสอบเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย………... 316
ภาคผนวก ค ค่าสถิติการวิจัย……….. 329
ภาคผนวก ง รายชื่อผู้เชี่ยวชาญในการตรวจสอบเครื่องมือ……… 356
ภาคผนวก จ หนังสือที่ออกจากมหาวิทยาลัยศรีปทุม………. 358
ภาคผนวก ฉ ภาพประกอบการวิจัยเชิงคุณภาพ……….. 362
ประวัติผู้วิจัย
………...
367IX
สารบัญตาราง
ตารางที่ หน้า
1 แสดงประชากรที่เป็นผู้บริหารและสมาชิกองค์การบริหารส่วนต าบลทั้ง
งานวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ……….. 168
2 แสดงประชากรที่เป็นประชาชนต าบลสวนผึ้ง……….. 169
3 แสดงประชากรที่เป็นประชาชนต าบลป่าหวาย………. 170
4 แสดงประชากรที่เป็นประชาชนต าบลท่าเคย……… 171
5 แสดงประชากรที่เป็นประชาชนต าบลตะนาวศรี……….. 172
6 แสดงการล าดับการสุ่มตัวอย่างส าหรับการศึกษาเชิงปริมาณ ขั้นตอนที่ 1 และ 2……… 174
7 แสดงการล าดับการสุ่มตัวอย่างส าหรับการศึกษาเชิงปริมาณขั้นตอนที่ 3 จ านวนตัวอย่างในแต่ละต าบล……….. 176
8 แสดงการล าดับการสุ่มตัวอย่างส าหรับการศึกษาเชิงคุณภาพ
………
1779 ค่าคะแนนการตอบค าถามระดับการมีส่วนร่วม……… 184
10 ค่าคะแนนการตอบค าถามปัจจัยที่ส่งผลต่อระดับการมีส่วนร่วมของ ประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี………. 185
11 การแปลความหมายค่าคะแนนปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชน ในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลใน เขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี………... 186
12 ช่องทางเข้า - ออกตามแนวชายแดนทั้งหมด 11 ช่องทาง………... 190
13 ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับผู้ตอบแบบสอบถาม……….. 205
X
สารบัญตาราง (ต่อ)
ตารางที่ หน้า
14 สรุปผลการศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและ แก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดน ไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ในภาพรวม 5 ด้าน ได้แก่ 1) ระดับ ที่ 1 การให้ข้อมูลข่าวสารแก่ประชาชน (To Inform) 2) ระดับที่ 2 การรับฟัง ความคิดเห็น (To Consult) 3) ระดับที่ 3 การให้ประชาชนเข้ามาเกี่ยวข้องใน การวางแผนและตัดสินใจ (To Involve) 4) ระดับที่ 4 การให้ประชาชนเข้า มาร่วมกิจกรรม (To Collaborate) และ 5) ระดับที่ 5 การกระจายอ านาจให้แก่
ประชาชน (To Empower)………. 208 15 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับการมีส่วนร่วมของ
ประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ในระดับ
ที่ 1) ด้านการให้ข้อมูลข่าวสารแก่ประชาชน (To Inform)………... 209 16 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับการมีส่วนร่วมของ
ประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ใน
ระดับที่ 2 ด้านการรับฟังความคิดเห็น (To Consult)……… 210 17 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับการมีส่วนร่วมของ
ประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ในระดับ ที่ 3 ด้านการให้ประชาชนเข้ามาเกี่ยวข้องในการวางแผนและตัดสินใจ (To
Involve)……… 211
18 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับการมีส่วนร่วมของ ประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ในระดับ
ที่ 4 ด้านการให้ประชาชนเข้ามาร่วมกิจกรรม (To Collaborate)………. 212
XI
สารบัญตาราง (ต่อ)
ตารางที่ หน้า
19 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับการมีส่วนร่วมของ ประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ในระดับ
ที่ 5 ด้านการกระจายอ านาจให้แก่ประชาชน (To Empower)……… 213 20 สรุปผลการศึกษาระดับปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมภายในองค์การ ในภาพรวม
จาก 5 ตัวชี้วัดหลัก ได้แก่ 1) วัฒนธรรมองค์การ 2) นโยบายขององค์การ 3) โครงสร้างขององค์การ 4) การบริหารองค์การ 5) ภาวะผู้น าของผู้บริหาร องค์การที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไข
ปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบล……… 215 21 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับปัจจัยด้าน
สภาพแวดล้อมภายในองค์การ ในด้าน 1) วัฒนธรรมองค์การ………. 216 22 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับปัจจัยด้าน
สภาพแวดล้อมภายในองค์การ ในด้าน 2) นโยบายขององค์การ………... 217 23 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม
ภายในองค์การ ในด้าน 3) โครงสร้างขององค์การ……….. 218 24 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม
ภายในองค์การ ในด้าน 4) การบริหารองค์การ………. 219 25 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม
ภายในองค์การ ในด้าน 5) ภาวะผู้น าของผู้บริหารองค์การ………... 220 26 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับปัจจัยที่เกี่ยวกับ
สภาพแวดล้อมทางการบริหารภายนอกองค์การ………... 221 27 ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระดับปัจจัยปัจจัยพื้นฐานใน
การระดมการมีส่วนร่วมของประชาชน……… 222 28 แสดงค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านที่ 1) สภาพแวดล้อม
ภายในองค์การกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไข ปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี……… 226
XII
สารบัญตาราง (ต่อ)
ตารางที่ หน้า
29 แสดงค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านที่ 1) สภาพแวดล้อม ภายในองค์การกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไข ปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี เป็นรายด้านตามตัวชี้วัดทั้ง 5 ระดับ ได้แก่
1) ระดับที่ 1 การให้ข้อมูลข่าวสารแก่ประชาชน (To Inform)……….. 227 30 แสดงค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านที่ 1) สภาพแวดล้อม
ภายในองค์การกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไข ปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี เป็นรายด้านตามตัวชี้วัดทั้ง 5 ระดับ ได้แก่ 2) ระดับที่ 2 การรับฟังความคิดเห็น (To Consult)………. 228 31 แสดงค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านที่ 1) สภาพแวดล้อม
ภายในองค์การกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไข ปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี เป็นรายด้านตามตัวชี้วัดทั้ง 5 ระดับ ได้แก่ 3) ระดับที่ 3 การให้ประชาชนเข้ามาเกี่ยวข้องในการวางแผนและ
ตัดสินใจ (To Involve)……….. 229 32 แสดงค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านที่ 1) สภาพแวดล้อม
ภายในองค์การกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไข ปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี เป็นรายด้านตามตัวชี้วัดทั้ง 5 ระดับ ได้แก่
4) ระดับที่ 4 การให้ประชาชนเข้ามาร่วมกิจกรรม (To Collaborate)………... 230 33 แสดงค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านที่ 1) สภาพแวดล้อม
ภายในองค์การกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไข ปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี เป็นรายด้านตามตัวชี้วัดทั้ง 5 ระดับ ได้แก่
5) ระดับที่ 5 การกระจายอ านาจให้แก่ประชาชน (To Empower)
…………
231XIII
สารบัญตาราง (ต่อ)
ตารางที่ หน้า
34 แสดงค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านที่ 2) สภาพแวดล้อม ภายนอกองค์การกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไข ปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี……… 232 35 แสดงค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านที่ 3) ปัจจัยพื้นฐานในการ
ระดมการมีส่วนร่วมของประชาชนกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการ ป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่
ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี………... 233 36 แสดงค่าสัมประสิทธิ์ของการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณระหว่างระหว่าง
ปัจจัยด้านที่ 1) สภาพแวดล้อมภายในองค์การที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของ ประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน
ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี………... 235 37 แสดงค่าสัมประสิทธิ์ของการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณระหว่างระหว่าง
ปัจจัยด้านที่ 2) สภาพแวดล้อมภายนอกองค์การที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของ ประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดขององค์การบริหารส่วน
ต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี………….. 236 38 แสดงค่าสัมประสิทธิ์ของการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณระหว่างระหว่าง
ปัจจัยด้านที่ 3) ปัจจัยพื้นฐานในการระดมการมีส่วนร่วมของประชาชน ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพ ติดขององค์การบริหารส่วนต าบลในเขตพื้นที่ชายแดนไทย – พม่า อ าเภอสวน
ผึ้ง จังหวัดราชบุรี………. 237 39 สรุปผลการทดสอบสมมติฐานของการวิจัย……….. 241
XIV
สารบัญภาพ
ภาพประกอบที่ หน้า
1 กรอบแนวคิดในการวิจัย……….…... 15 2 แสดงโครงสร้างขององค์การบริหารส่วนต าบล
………...
3 ที่ท าการองค์การบริหารส่วนต าบลสวนผึ้ง อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี... 192 4 ผู้วิจัยสัมภาษณ์ นายสมศักดิ์ เหลืองจรุงรัตน์………. 192 5 เขตพื้นที่ชายแดนไทยพม่า ต าบลสวนผึ้ง……….. 193 6 ที่ท าการองค์การบริหารส่วนต าบลสวนผึ้ง อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี…….… 195 7 ผู้วิจัยสัมภาษณ์ นายมานพ เลิศคลัง………... 195 8 ที่ท าการองค์การบริหารส่วนต าบลท่าเคย อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี………... 196 9 ผู้วิจัยสัมภาษณ์ นายองอาจ แดงสั้น………... 197 10 ที่ท าการองค์การบริหารส่วนต าบลตะนาวศรี อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี……. 198 11 ผู้วิจัยสัมภาษณ์ นายนิคม ศรีค า………. 198 12 เขตพื้นที่ชายแดนไทยพม่า ต าบลตะนาวศรี……….. 199 13 สถานที่หน้าที่ท าการต ารวจตระเวนชายแดนที่ 137 อ าเภอสวนผึ้ง จังหวัด
ราชบุรี……… 201
14 ผู้วิจัยสัมภาษณ์ พันต ารวจโท วิโรจน์ สุขเสริม……….. 202