Du lịch cộng đồng:
- Cùng với khai thác giá trị cảnh quan thiên nhiên, tộc người H’mong đang hướng đến việc phát triển du lịch cộng đồng, nhằm phát huy bản sắc văn hoá truyền thống dân tộc.
- H’mong được coi là vùng đất có tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng, bởi nơi đây không chỉ có vẻ đẹp thiên nhiên mà còn ẩn chứa kho tàng văn hoá truyền thống đặc trưng. Đây được coi là điểm đột phá trong phát triển du lịch của huyện và của tỉnh.
Với mục tiêu đào tạo, nâng cao nhận thức cho người dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số ở H’mong trong việc kinh doanh du lịch, giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc. Tại 2 thôn Cát Cát và Sín Chải (xã San Sả Hồ) có sự tham gia của 4 hộ dân, đến nay đã nhân rộng ra nhiều xã trong huyện như: Tả Van, Lao Chải, Tả Phìn, Nậm Cang, với sự tham gia của hàng trăm hộ dân làm du lịch. Tiêu biểu như thôn Cát Cát, chỉ từ 3 hộ ban đầu tham gia dự án, đến nay đã có trên 30 hộ kinh doanh du lịch theo hình thức cộng đồng, đáp ứng nhu cầu ăn, nghỉ, tham quan của khách du lịch, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.
Điều đặc biệt, dự án được thực hiện đã tạo động lực cho du lịch ở H’mong phát triển bền vững. Không chỉ hướng dẫn đồng bào các hoạt động đón tiếp, bố trí nơi nghỉ cho du khách có nhu cầu tham quan, du lịch khám phá thiên nhiên, phong tục, tập quán sinh hoạt, lao động, sản xuất của những hộ đồng bào dân tộc H’mông ở địa phương, mà dự án còn hướng dẫn người dân làm du lịch một cách bài bản như:
vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, đón khách, kĩ năng giao tiếp, thành lập các đội văn nghệ ngay tại thôn bản biểu diễn phục vụ khi khách có nhu cầu. Bên cạnh đó, dự án cũng đã khuyến khích các hộ dân trong thôn bảo tồn và phát triển một số ngành nghề truyền thống, như: thêu, dệt thổ cẩm, rèn, đúc, chạm khắc đồ thủ công mỹ nghệ, tạo ra những sản phẩm du lịch đặc sắc. Tại những địa phương này, người dân đã đầu tư xây dựng các cơ sở lưu trú, ăn uống, nhiều ngôi nhà sàn đã trở thành nơi nghỉ lý tưởng của khách du lịch. Mỗi hộ dân như một điểm nhà nghỉ với sắc thái và đặc trưng riêng, tạo cảm hứng mới lạ cho khách du lịch khi nghỉ qua đêm. Một
trong những địa chỉ làm du lịch cộng đồng gây ấn tượng phải kể đến đồng bào thôn Bản Hồ (xã Bản Hồ), ở đây với sự giúp đỡ và hướng dẫn của chính quyền địa phương và các đơn vị chức năng đã có 32 hộ đồng bào người Tày trong xã cải tạo nhà sàn rộng rãi, thoáng mát với đầy đủ tiện nghi, đáp ứng nhu cầu ăn nghỉ của du khách. Theo đó, các nét đẹp truyền thống, như: dệt vải, hát then, đàn tính của đồng bào cũng được khôi phục, thoả mãn nhu cầu tìm hiểu phong tục, tập quán của du khách tham quan. Từ mô hình kinh doanh du lịch cộng đồng, nhiều hộ đã có thêm nguồn thu nhập từ 40 - 50 triệu đồng/năm, góp phần nâng cao đời sống, xoá đói,
giảm nghèo.
- So với các loại hình du lịch thì du lịch cộng đồng được coi là thế mạnh tại tộc người H’mong ở Sa Pa, bởi không chỉ khách trong nước mà hầu hết du khách nước ngoài mỗi khi đến Sa Pa đều lựa chọn loại hình du lịch này. Du khách quốc tế đến Sa Pa có nhu cầu đi du lịch đến các bản, làng đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, hoạt động du lịch cộng đồng tại các bản làng vẫn chưa khai thác hết tiềm năng thế mạnh, chưa kéo dài được thời gian lưu trú của du khách, do các hoạt động du lịch còn nghèo nàn cả về mặt nội dung và hình thức, cũng như việc tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo mang tính vùng miền. Vì vậy, để khai thác tiềm năng lĩnh vực này, chính quyền người H’mong cần chỉ đạo các xã, các cơ quan chuyên môn, ngoài việc hướng dẫn người dân làm du lịch, tiếp tục tập trung vào bảo tồn, phục dựng những nét đẹp văn hoá truyền thống các dân tộc vùng cao, nhằm tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, mang tính đặc trưng, thu hút ngày càng đông du khách tham quan. Bên cạnh đó, đầu tư mở rộng các tua, tuyến du lịch sinh thái, bản làng mới và tập trung vào một số khu vực hạ huyện, như: Thanh Phú, Nậm Sài, Thanh Kim là những khu vực tập trung đông đồng bào dân tộc thiểu số, có nhiều
nét văn hóa đặc sắc vùng cao.
- Phát triển du lịch cộng đồng trên cơ sở giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, bảo vệ môi trường và cảnh quan thiên nhiên là hướng đi bền vững của du lịch H’mong. Với tiềm năng, thế mạnh của mình, tộc người H’mong có triển vọng phát triển nhiều loại hình du lịch văn hoá chất lượng cao, kết hợp du lịch cộng đồng, sinh thái, nghỉ dưỡng. Đây sẽ là điểm đến lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước khi đến SaPa, với nhiều cơ hội lựa chọn các sản phẩm du lịch đa dạng, phong phú và độc đáo tại địa phương.
Du lịch homestay:
- Du lịch Homestay hiểu một cách đơn giản đây là một loại hình du lịch mà du
khách sẽ đến ở trong nhà của người dân bản địa, cùng ăn, cùng sống và sinh hoạt với người dân nơi đây. Du khách sẽ được là một thành viên trong gia đình, được tạo điều kiện để gần gũi cũng như để tìm hiểu những nét văn hóa truyền thống của của tộc người H’mong ở Sapa. Đây là trải nghiệm hết sức phong phú vì họ có những nét văn hóa, truyền thống rất đa dạng.
- Khi du lịch homestay ở H’mong cần hòa nhập với lối sống của gia chủ như ngôn ngữ, thói quen sinh hoạt, đồ ăn,… Ngoài ra nên chủ động tham gia vào các công việc hằng ngày của gia đình như nấu ăn, làm vườn, trồng lúa, lên nương,…
Luôn giữ một thái độ tôn trọng với phong tục của từng dân tộc. Khi du lịch homestay ở H’mong sẽ có cơ hội chứng kiến nhiều phong tục, tập quán các dân tộc mà có thể bạn cho là không còn phù hợp với hiện đại. Như tục “vỗ mông kén vợ”
của người H’mông, hay người Mường thì có tục “ngủ thăm”. Với du lịch homestay ở H’mong, cần sinh hoạt theo thói quen của những người trong gia đình gia chủ. Ví
dụ như nếu họ có thói quen dậy sớm cũng không nên ngủ quá nhiều.
- Du lịch homestay ở H’mong Sapa tuy không phải là một loại hình du lịch mới nhưng nó vẫn mang sức hút với rất nhiều du khách. Vì với loại hình du lịch này, du khách sẽ có những trải nghiệm độc nhất vô nhị mà không noi nào có thể mang đến trừ Sapa.
Tiểu kết chương 2
Nước ta có nguồn Tài nguyên phong phú đậm đà bản sắc dân tộc, cùng với nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên đa dạng, là nền tảng cho việc phát triển du lịch và có khả năng thu hút khách du lịch cao.
Ở Chương 2 đã tìm hiểu, và phân tích một số khía canh văn hóa của tộc người H’mong. Tuy vậy văn hóa tộc người H’mong ở Sapa phong phú đa dạng nhưng vẫ chưa được khai thác tối đa để phục vụ cho du lịch. Tộc người H’mong có nhiều nét văn hóa đặc sắc: như trang phục, văn hóa, ẩm thực, phong tục tập quán. Trong chương 2 e đã nêu nên nhưng nét văn hóa của người H’mong từ đó đê khai thác phục vụ hoạt động du lịch của nước nhà.