CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN HẢI QUAN ĐIỆN TỬ TRONG THÔNG QUAN HÀNG HÓA XUẤT KHẨU, NHẬP KHẨU TRONG THÔNG QUAN HÀNG HÓA XUẤT KHẨU, NHẬP KHẨU
2.2.3. Quá trình thực hiện thủ tục hải quan điện tử trong thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại Cục Hải quan thành phố Hải Phòng
2.2.3.1. Về phía tổ chức hải quan
Để chuẩn bị cho việc áp dụng thủ tục HQĐT tại Cục Hải quan TP Hải Phòng và Cục Hải quan TP Hải Phòng, Bộ tài chính, Tổng cục Hải Quan đã có một quá trình chuẩn bị từ năm 2004. Cụ thể:
- Xây dựng Kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa ngành hải quan theo quyết định số 810/QĐ-BTC ngày 16/03/2014 của Bộ trưởng Bộ tài chính.
- Thành lập Văn phòng Hiện đại hóa Tổng cục Hải quan bao gồm các chuyên viên từ các Vụ, Cục do một Phó Tổng cục trưởng chỉ đạo trực tiếp để làm đầu mối triển khai các công việc.
- Xây dựng bộ máy tổ chức bộ phận hiện đại hóa tại các đơn vị hải quan tỉnh, thành phố và các đơn vị trực thuộc (Chi cục).
- Tiến hành khảo sát mô hình tại Malaysia và Hàn Quốc.
50
- Điều tra, khảo sát thực trạng về tổ chức bộ máy, trang thiết bị làm việc, cơ sở
hạ tầng mạng, quy trình thủ tục tại các đơn vị hải quan cửa khẩu thuộc Cục Hải quan TP Hải Phòng.
- Xây dựng kế hoạch chi tiết để triển khai thực hiện (mục tiêu thí điểm, lựa chọn đơn vị thực hiện thí điểm, thời gian thực hiện thí điểm, cơ cấu tổ chức bộ máy, xây dựng văn bản cơ sở pháp lý, quy trình nghiệp vụ v.v…).
- Xây dựng mô hình tổ chức áp dụng cho Hải quan Việt Nam. Trong giai đoạn thí điểm sẽ thành lập Chi cục HQĐT tại Cục Hải quan TP Hải Phòng để làm thủ tục HQĐT cho các doanh nghiệp. Bộ máy tổ chức của Chi cục HQĐT bao gồm 4 đội:
Văn phòng, Thông quan, kiểm tra sau thông quan và Thu thập, xử lý thông tin, QLRR và KSHQ.
- Xây dựng trụ sở, trang bị máy móc, thiết bị làm việc cho hai Chi cục HQĐT - Trang bị thiết bị phần cứng (hệ thống máy chủ) cho 2 trung tâm dữ liệu để tiếp nhận, xử lý thông tin khai báo của doanh nghiệp (mỗi Trung tâm 13 máy chủ).
Trang bị máy trạm cho các địa điểm làm thủ tục HQĐT tại các Chi cục (kiểm tra, GS cổng cảng).
- Thiết lập hệ thống mạng từ trung tâm dữ liệu đến Chi cục HQĐT và các Chi cục hải quan cửa khẩu.
- Xây dựng hệ thống xử lý dữ liệu HQĐT trên cơ sở thỏa thuận giữa Tổng cục Hải quan và công ty FPT. Cung cấp cho tổ chức truyền nhận dữ liệu (VAN) chuẩn trao đổi dữ liệu giữa hải quan và doanh nghiệp để tổ chức VAN xây dựng hệ thống khai báo điện tử cho doanh nghiệp.
- Tổ chức kiểm tra và lựa chọn tổ chức VAN. Có 2 tổ chức tham gia là công ty GOL và công ty FPT, nhưng để thuận lợi trong giai đoạn thí điểm Tổng cục Hải quan đã chọn công ty FPT làm tổ chức VAN.
- Xây dựng quy trình thủ tục HQĐT và tổ chức lấy ý kiến doanh nghiệp, các đơn vị hải quan về quy trình thủ tục HQĐT.
- Triển khai đào đạo hướng dẫn cho cán bộ công chức thuộc Chi cục HQĐT và các chi cục HQCK về quy trình và hệ thống xử lý dữ liệu HQĐT.
51
- Mở lớp tuyên truyền cho lãnh đạo doanh nghiệp về thủ tục HQĐT. Tổ chức cài đặt chương trình, đào tạo sử dụng hệ thống và quy trình thủ tục HQĐT cho toàn bộ các doanh nghiệp được chọn làm thí điểm.
- Phối hợp với các cơ quan báo, đài trong việc tuyên truyền về thủ tục HQĐT.
- Làm việc với UBND Thành phố Hải Phòng để thông báo việc thực hiện thủ tục HQĐT và đề nghị các cơ quan hữu quan phối hợp tốt với cơ quan hải quan trong việc thực hiện thủ tục HQĐT (kho bạc, thuế, công an, quản lý thị trường, đại lý vận tải, giao nhận…).
- Tổ chức vận hành thử hệ thống xử lý dữ liệu HQĐT tại 2 Chi cục HQĐT, các Chi cục Hải quan cửa khẩu và các doanh nghiệp nhằm kiểm tra hoạt động của hệ thống trước khi đưa vào vận hành chính thức.
2.2.3.2. Về phía Cục Hải quan thành phố Hải Phòng
Ngoài những công việc thực hiện theo sự chỉ đạo chung từ Tổng cục Hải quan như đã nêu trên, Cục Hải quan TP Hải Phòng đã thực hiện một số công việc cụ thể sau:
- Cục Hải quan TP Hải Phòng ban hành quyết định về việc thực hiện nội dung cải cách tại Cục Hải quan TP Hải Phòng. Trong đó, bao gồm 45 việc xây dựng, triển khai đề án khai báo tập trung và nối mạng WAN tại trung tâm dữ liệu và CNTT, xây dựng quy trình thủ tục hải quan hiện đại đối với hành lý của khách xuất nhập cảnh, lắp đặt Hệ thống xếp hàng tự động tại Chi cục, xây dựng quy trình thông quan tự động đối với hàng hóa XNK tại Chi cục, xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện nối mạng để truyền manifest từ Đại lý tàu biển đến các Đội tại Chi cục, xây dựng quy trình thông quan tự động đối với hàng hóa XNK tại tất cả các Chi cục.
- Ngày 03/12/2013, Cục trưởng Cục Hải quan TP Hải Phòng đã ban hành Quyết định số 1776/HQTP/QĐ-TCCB về việc thành lập bộ phận chuyên trách giúp lãnh đạo Cục Hải quan TP Hải Phòng về công tác hiện đại hóa hải quan.
- Ngày 31/01/2014, Cục Hải quan TP Hải Phòng tổ chức hội nghị để quán triệt việc triển khai thực hiện Kế hoạch HQĐT tại Cục Hải quan TP Hải Phòng theo ý kiến chỉ đạo của Bộ Tài chính.
52
- Ngày 22/02/2014, Cục Hải quan TP Hải Phòng tiếp tục tổ chức hội nghị để triển khai thực hiện Kế hoạch HQĐT tại Cục Hải quan TP Hải Phòng.
- Ngày 03/03/2014, Đảng ủy Cục Hải quan TP Hải Phòng đã có Nghị quyết số 07/NQ-ĐU về thực hiện chương trình hiện đại hóa hải quan và HQĐT.
- Từ ngày 14/03/2014 đến ngày 17/03/2014, Bộ phận Hiện đại hóa và các Chi cục Hải quan cửa khẩu đã tổ chức khảo sát, bố trí các địa điểm tiếp nhận làm thủ tục HQĐT tại các Chi cục.
- Từ 01/03/2014 đến 05/04/2014, tổ chức lựa chọn 77 doanh nghiệp trong tổng số 500 doanh nghiệp dự kiến tham gia thủ tục HQĐT và phối hợp với Cục thuế TP Hải Phòng xác nhận tình trạng tài chính và chấp hành pháp luật về thuế của doanh nghiệp.
- Ngày 14/04/2014, chính thức triển khai thủ tục HQĐT tại Chi cục HQĐT cho những doanh nghiệp đầu tiên.
2.2.4. Kết quả thực hiện thủ tục hải quan điện tử tại Cục Hải quan thành phố